တရုတ်၏ နျူကလီးယားလက်နက်များသည် ထင်ထားသည်ထက် ပို၍အလျင်အမြန် ကြီးထွားလာကြောင်း အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးအရာရှိများက ပြောကြား ကြသည်။ လွန်ခဲ့သည့်တစ်နှစ်အတွင်းတွင် အသုံးပြုနိုင်သည့် ဒုံးကျည်ထိပ်ဖူးပေါင်း ၁၀၀ ခန့် တိုးလာကြောင်း၊ အမေရိကန်စစ်ဌာနချုပ် Pentagon ၏ "တရုတ်စစ်အင်အားဆိုင်ရာ အစီရင်ခံစာ" တွင် ယခုနှစ်လယ်ပိုင်း အထိ တရုတ်နိုင်ငံ၏ လက်နက်သိုလှောင်မှုများ၌ ထိပ်ဖူးပေါင်း ၆၀၀ ကျော် ရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း ခန့်မှန်းထားပါသည်။ လာမည့်ဆယ်စုနှစ်အကုန်တွင် ၁,၀၀၀ အထိတိုးလာနိုင်ပြီး တရုတ်အစိုးရခေါင်းဆောင်ပိုင်းအနေဖြင့် အနည်းဆုံး ၂၀၃၅ ခုနှစ်အထိ အင်အားကို ဆက်လက် တည်ဆောက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

တရုတ်စစ်တပ်အနေဖြင့် ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်မတိုင်မီ သိုလှောင်မှုအား အနည်းဆုံး နှစ်ဆတိုးနိုင်ကြောင်း အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးအရာရှိများက ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင်ယူဆခဲ့သော်လည်း လွန်ခဲ့သော ၄ နှစ်အတွင်းတွင်သုံးဆနီးပါး တိုးလာနေပြီဖြစ်ကြောင်း ခန့်မှန်းထား ကြသည်။

"လက်ဦးအဖြစ် အသုံးမပြု မူဝါဒ" ဟု ဆိုသည့် တရုတ်၏ နျူကလီးယားချဉ်းကပ်မှုကို ၎င်းအစီရင်ခံစာက မေးခွန်းထုတ်နေကြောင်းဖော်ပြထားသည်။ ကွန်မြူနစ် ပါတီအစိုးရ၏ရှင်သန်မှုကို အကြီးအကျယ် ခြိမ်းခြောက်မည့် ထိုင်ဝမ်တွင် သမားရိုးကျစစ်ရေး ရှုံးနိမ့်မှုနှင့်ရင်ဆိုင်ရပါက တရုတ်အနေနှင့် ဦးဆုံး တိုက်ခိုက်ရန် စဉ်းစားဖွယ်ရှိသည်ဟု ၎င်းအစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

၎င်းအစီရင်ခံစာ၌ တရုတ်နိုင်ငံ စစ်အသုံးစရိတ်နှင့် ပတ်သက်၍ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုဆိုင်ရာ ကိစ္စများအားလည်းထောက်ပြထားပါသည်။ စစ်တမ်းတစ်ခုအရ ၎င်းဘတ်ဂျက်သည် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်တွင် ကြေညာထားသည်ထက် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ များနေကြောင်း ၎င်းအစီရင်ခံစာ၌ ဖော်ပြထားကြောင်း သိရှိရပါသည်။

ကိုးကား-NHK World

ဂျေရုဆလင်  ဒီဇင်ဘာ ၁၉

အစ္စရေးနိုင်ငံတစ်ဝန်း၌ ခရီးသွားလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ခရီးသွားလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ စီမံကိန်း ၅၅ ခုတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၁၄ သန်းခန့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အစ္စရေးခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာနက ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ရက်တွင် ပြောကြားသည်။

အဆိုပါ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် အစ္စရေး၊ ဟားမတ်စ်နှင့် ဟစ်ဇ်ဘိုလာတို့ ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားမှုကြောင့် ပြီးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာလမှစပြီး အစ္စရေးနိုင်ငံအတွင်းရှိခရီးသွားလုပ်ငန်းအားလုံး ရပ်တန့်ခဲ့ပြီးနောက် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပခရီးသွားလုပ်ငန်းအားလုံး နိုင်ငံအတွင်းသို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်ရန် ပြင်ဆင်မှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ကြောင်း အစ္စရေးခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

အဓိက ခရီးသွားလုပ်ငန်းစီမံကိန်းများတွင် အမွေအနှစ်စင်တာများ၊ လမ်းမကြီးများ၊ လေဆာရှိုးပွဲများ၊ ပန်းခြံများ၊ လည်ပတ်သွားလာရေးအစီအစဉ်များ၊ ဆွဲဆောင်မှုရှိသောနေရာများနှင့် စက်ဘီးလမ်းများ စသည်တို့ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

ကိုးကား- ဆင်ဟွာ၊ ဘာသာပြန်- အောင်ကျော်ကျော်

Source: ကြေးမုံသတင်းစာ

Photo: Business Standard

အမေရိကန် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် အကောက်ခွန်ထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့ (ICE) သည် ရွေးကောက်ခံသမ္မတဒေါ်နယ်ထရန့်၏အလားအလာရှိသော အမေရိကန် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမူဝါဒ အသက်ဝင်လာပြီးနောက် ပြည်နှင်ဒဏ်ခံရနိုင်သည့် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ တရားမဝင်ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ ၁၇,၉၄၀ ခန့်ရှိကြောင်း သိရသည်။

The Economic Times ၏ အဆိုအရ ICE သည် တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုကို တိုက်ဖျက်ရာတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ဆန္ဒမရှိဟု အိန္ဒိယအာဏာပိုင်များက စွပ်စွဲထားပြီး အိန္ဒိယလူမျိုး ထောင်ပေါင်းများစွာကို ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးရန် နောက်ဆုံး ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့သည်။ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ရန်ကြိုးပမ်းစဉ် လွန်ခဲ့သည့် သုံးနှစ်အတွင်း အမေရိကန်တွင် ပျမ်းမျှအားဖြင့် အနည်းဆုံး အိန္ဒိယလူမျိုး ၉၀,၀၀၀ ခန့်ကို ဖမ်းဆီးထားကြောင်း ICE မှ ပြောကြားခဲ့သည်။

ပန်ဂျပ်၊ ဂူဂျာရတ်နှင့် အင်ဒရာပရာဒက်ရှ်တို့မှ တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ အများစုသည် “ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှု လမ်းကြောင်းများ မြင့်မားသော ပြည်နယ်များ” ဖြစ်သည်ဟု အိန္ဒိယ ကျွမ်းကျင်သူများက ဆိုသည်။ ၎င်းတို့အဆိုအရ အိန္ဒိယလူမျိုးများသည်အမေရိကန်၏ ဥပဒေများကို မသိနားမလည်ခြင်းနှင့်နှစ်ပေါင်းများစွာနေထိုင်ခွင့်ရရှိရန် ဗျူရိုကရေစီလုပ်ငန်းစဉ်များကြောင့် မကြာခဏဆိုသလို တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများအဖြစ် အဆုံးသတ်သွားလေ့ရှိသည်။

ယခုအခါ ICE စာရင်းတွင် လူပေါင်း ၁.၄၄၅ သန်း ကျော်ကို ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးရန် နောက်ဆုံးအမိန့်ပေးထားသည်။

ကိုးကား-Myanmar National Post

ရုရှားသည် ယခုလာမည့် ဒီဇင်ဘာလ ၁၄ ရက် စနေနေ့ သို့မဟုတ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၅ ရက် တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ယူကရိန်းရှိ ပစ်မှတ်များကို "Oreshnik" ပဲ့ထိန်း ဒုံးကျည်များဖြင့် တိုက်ခိုက်နိုင်ကြောင်း Financial Times က ဖော်ပြထားသည်။

ကိုးကား - Financial Times

Time မဂ္ဂဇင်းက အမေရိကန် ရွေးကောက်ခံသမ္မတ Donal Trump ကို တစ်နှစ်တာအတွက် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုအရှိဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ပါသည်။

ကိုးကား - Time Magazine

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က သမ္မတ Yoon Suk-yeol ၏ စစ်ဥပဒေအရ အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်နှင့်ပတ်သက်သော နေရာများကို စတင်ရှာဖွေစစ်ဆေးလျက်ကြောင်း၊ သမ္မတ Yoon ၏ အရေးပေါ်အမိန့်နှင့်ပတ်သက်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် သမ္မတရုံးကို စီးနင်းဝင်ရောက်ခဲ့သည်ဟု ရဲတပ်ဖွဲ့က ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ 

နိုင်ငံ့ရဲတပ်ဖွဲ့ အေဂျင်စီ၊ ဆိုးလ်မြို့တော်ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် လွှတ်တော်အစောင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ကိုလည်း ရှာဖွေစစ်ဆေးခဲ့ကြောင်း၊ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးမှူးများရောက်ရှိလာချိန်တွင် မစ္စတာ Yoon သည် သမ္မတရုံးအဆောက်အအုံထဲ၌ ရှိမနေဟု တောင်ကိုရီးယား Yonhap သတင်းအေဂျင်စီက ဖော်ပြထားသည်။

ရဲတပ်ဖွဲ့သည် နိုင်ငံ့ရဲတပ်ဖွဲ့အေဂျင်စီနှင့် ဆိုးလ်မြို့တော်ရဲတပ်ဖွဲ့မှ အကြီးအကဲများကိုလည်း ဆူပူအုံကြွမှု သံသယနှင့် ဖမ်းဆီးထားသည်။

အစိုးရစုံစမ်းစစ်ရေးမှူးများက ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဟောင်း  Kim Yong Hyun ကို ဆူပူအုံကြွမှုအပြင် အခြားစွဲချက်များနှင့် ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်နေ့ညက ဖမ်းဆီးထားသည်ဟု တောင်ကိုရီးယားမီဒီယာများတွင် ဖော်ပြထားသည်။ မစ္စတာ Kim က မစ္စတာ Yoon အား စစ်ဥပဒေအရအုပ်ချုပ်ရေးကြေညာရန် အကြံပေးခဲ့ကြောင်း အချို့ကပြောဆိုနေကြသည်ဟု ဖော်ပြထားရှိသည်။

ကိုးကား- NHK World

Photo- Malay Mail

ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့ နံနက်ပိုင်းတွင် ယူကရိန်းသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ATACMS ဒုံးကျည် ၆ စင်း ဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံ၏ ရိုစတိုဗ်ဒေသ ၊တာဂန်ရော့ဂ်ရှိ စစ်လေယာဉ်ကွင်းကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။

တာဂန်ရော့ဂ်လေဆိပ်တွင် ဒုံးကျည်အပိုင်းအစများကျရောက်မှုကြောင့် ရုရှားတပ်ဖွဲ့ဝင်များအကြား ထိခိုက်သေဆုံးမှုများရှိကြောင်း ရုရှားနိုင်ငံကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။

တာဂန်ရော့ဂ်ရှိ စစ်လေယာဉ်ကွင်းအားတိုက်ခိုက်မှုကို အမေရိကန် ATACMS ဘက်လစ်စတစ် ဒုံးကျည်ခြောက်စင်းကလုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း ရုရှားကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနကသတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ကိုးကား - ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန

ပုန်များ၏ မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲများ ဆီးရီးယားတွင် ဆက်လက် ဖြစ်ပေါ်နေပြီး သမ္မတ Bashar al-Assad သည် ဆီးရီးယားတွင် ရှိနေသော်လည်း ၎င်း၏မိသားစု သည် နိုင်ငံမှ ထွက်ခွာသွားခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ၎င်း၏သားသမီးများသည် ရုရှားနိုင်ငံသို့ လေယာဉ်ဖြင့်ထွက်ခွာသွားကြပြီဖြစ်ကာ သားမက်ဖြစ်သူသည် ယူအေအီးကို ထွက်ခွာသွားကြောင်း The Telegraph သတင်းဂျာနယ်က ဖော်ပြသည်။

ဆီးရီးယားနိုင်ငံ အနောက်တောင်ပိုင်းရှိ Daraa မြို့ကြီး ကို Assad တပ်ဖွဲ့များ ဆုံးရှုံးခဲ့ရကြောင်း အဆိုပါ စာစောင်တွင် ရေးသားထားပြီး ရုရှားက အခြားသော ဦးစားပေးမှုများကြောင့် အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ ထောက်ပံ့ ကူညီနိုင်ကြောင်း သတိပေးထားသည်။ အမှန်တကယ် အနေဖြင့် ရုရှားက ၎င်း၏ တန်ဖိုးအကြီးဆုံး လက်နက် များကို နိုင်ငံကနေ တတ်နိုင်သလောက် ဖယ်ထုတ်ရန် ကြိုးစားနေခြင်းဖြစ်သည်။

အာဆတ်သည် တူရကီ၊ ယူအေအီး၊ အီဂျစ်နှင့် ဂျော်ဒန် တို့ထံမှ အကူအညီ တောင်းခံခဲ့သော်လည်း ငြင်းဆန်ခံခဲ့ရသည်။

အာဆတ်၏ အခြားသော “မိတ်ဖက်” ဖြစ်သည့် အီရန် ကလည်း အလားတူ လုပ်ဆောင်နေကြောင်း New York Times က မှတ်ချက်ပြုပြီး ၎င်း၏ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ တပ်မှူးများနှင့် အမှုထမ်းများကို ကယ်ထုတ်ခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သည့် ၁၃ နှစ်အတွင်း အီရန်သည် လက်ဘနွန်မှ ဟစ်ဇ်ဘိုလာတို့အား လက်နက်များ ထောက်ပံ့ရန် အဓိကလမ်းကြောင်းအဖြစ် ဆီးရီးယားကို အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း ရေးသားဖော်ပြထားသည်။

ကိုးကား - The Telegraph သတင်းဂျာနယ်

တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ၏  ဒီဇင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့က  ရုတ်တရက် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြေညာခဲ့မှုအပေါ်   ပါလီမန်၊ အတိုက်အခံပါတီ၊ ပြည်သူများအကြား မကျေနပ်ချက်များနှင့် အုတ်အုတ်သဲသဲဖြစ်နေခြင်းကို  အမေရိကန်စစ်တပ် အနေဖြင့် စိုးရိမ်စိတ်ပူနေကြကြောင်း၊ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ပင်လယ်ရပ်ခြား အခြေစိုက် စခန်းများအနက် အင်အားအများဆုံး အခြေစိုက်သည့်နေရာမှာ တောင်ကိုရီးယားဖြစ်ပြီး အမေရိကန်စစ်သားပေါင်း ၃၀,၀၀၀ ခန့် တာဝန်ချထားကြောင်း၊ ထိုသို့ အင်အား တောင့်တင်းသော အခြေစိုက်စစ်တပ် ချထားခြင်းမှာ မြောက်ကိုရီးယား၏ ခြိမ်းခြောက်နေမှုကို စောင့်ကြည့်ရန်နှင့်မဟာဗျူဟာအရ ပြိုင်ဖက်အင်အားကြီး တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် ဖိအားပေးရန်ဖြစ်ကြောင်း၊ အမေရိကန် မဟာမိတ် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး ပရမ်းပတာဖြစ်နေခြင်းကို  ယခုအခါ မြောက်ကိုရီးယား၊ ရုရှားနှင့် တရုတ်တို့က ဂရုတစိုက်စောင့်ကြည့်နေကြကြောင်း CNN သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။ 

ကိုးကား - CNN

တစ်နိုင်ငံလုံးကို ရုတ်ရုတ်သဲသဲဖြစ်စေမည့် စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာပြီး နှစ်ရက်အကြာတွင် တောင်ကိုးရီးယား သမ္မတYoon Suk Yeol ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ပေးရန် လူထု၏ ထောက်ခံမှု မြှင့်တက်လျက်ရှိပါသည်။ 

အကယ်၍ သမ္မတ ယွန်းဆက်ယို ရာထူးမှနုတ်ထွက်ပါက လက်ရှိ ဝန်ကြီးချုပ် ဟန်ဒက်ဆိုသူသည် ကြားဖြတ်သမ္မတတာဝန်ယူပြီး အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် Lee Jae  Myung သည်သမ္မတအသစ် ဖြစ်လာနိုင်ခြေအများဆုံး ရှိနေပါသည်။ 

အတိုက်အခံဒီမိုကရက်တစ်ပါတီသည် မြောက်ကိုရီးယား ကွန်မြူနစ်အင်အားစုများနှင့် ချိတ်ဆက်၍ နိုင်ငံကို ဆန့်ကျင်ပြီး ဖျက်လိုဖျက်ဆီးလုပ်နေခြင်းမှ အချုပ်အခြာကို ကာကွယ်ရန်  သမ္မတက စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားထားပါသည်။ 

သမ္မတ၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်မှာ ပျက်ပြယ်ခဲ့ပြီဖြစ်သော်လည်း တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံရေးပါတီ (၆) ပါတီက သမ္မတ ယွန်းဆက်ယိုကို စွပ်စွဲပြစ်တင်သည့် အဆိုကို လွှတ်တော်တွင် တင်သွင်းခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါသည်။

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ လွှတ်တော်အမတ် သုံးပုံနှစ်ပုံဖြစ်သည့် အမတ်စုစုပေါင်း (၂၀၀) ဦးက သမ္မတအား ဖြုတ်ချရန် ထောက်ခံမဲပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ ထို့အပြင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ခုံရုံး၏ တရားသူကြီး ၉ ဦးအနက် အနည်းဆုံး ၆ ဦး က သမ္မတအား ဖြုတ်ချရန်အဆိုကို ထောက်ခံတင်သွင်းရမည် ဖြစ်ပါသည်။ ထောက်ခံမဲပေးခြင်းကို တောင်ကိုရီးယားလွှတ်တော်အမတ်များက ဒီဇင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့ သို့မဟုတ် ၇ ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်မည်ဟု သိရှိရပါသည်။

လွှတ်တော်တွင် သမ္မတ Yoon Suk Yeol ၏ People Power Party အဖွဲ့ဝင် လွှတ်တော်အမတ် အနည်းဆုံး ၈ ဦး ထောက်ခံမှသာ စွပ်စွဲပြစ်တင်သည့်အဆို အထမြောက်မည်ဖြစ်သည့်အတွက် ဆက်လက်စောင့်ကြည့်ရမည် ဖြစ်ပါသည်။ 

ကိုးကား - Aljazeera