အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့်သည်  ဒီဇင်ဘာလ ၇ ရက်နေ့က  ပြင်သစ်နိုင်ငံ၊ ပါရီမြို့ရှိNotre-Dame ဘုရားကျောင်း ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခြင်း အခမ်းအနားတွင် ပြင်သစ်သမ္မတ Macron နှင့် ယူကရိန်း သမ္မတ Zelenskiy တို့နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ အဆိုပါ သုံးပွင့်ဆိုင် တွေ့ဆုံမှုသည် မိနစ် ၂၀ ခန့်ကြာမြင့်ခဲ့သည်။ 

ဒေါ်နယ်ထရန့်အနေဖြင့်  ၎င်းတာဝန်ယူချိန်တွင် ယူကရိန်းအား  စစ်လက်နက်များ ထောက်ပံ့ပေးနေမှုအားရပ်ဆိုင်းလိုက်မည်ကို ယူကရိန်းသမ္မတနှင့် ဥရောပ ခေါင်းဆောင်တို့အကြား စိုးရိမ်နေကြသည့်အချိန်တွင် ထိုသို့တွေ့ဆုံကြခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ 

ယခုတွေ့ဆုံမှုသည်ကောင်းမွန်ပြီး အကျိုးဖြစ်ထွန်းမှုရရှိခဲ့ကြောင်း၊ ဆက်လက်၍ သုံးဦးသားအတူတကွ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားကြရန် သဘောတူခဲ့ကြောင်း  ယူကရိန်းသမ္မတက  ပြောကြားလိုက်ပါသည်။  သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့်သည်  အမြဲတစေ ခိုင်မာပြတ်သားသည့်သူ တစ်ယောက်ဖြစ်ကြောင်း၊  ဒေါ်နယ်ထရန့်ကို ကျေးဇူး တင်ကြောင်း သမ္မတဇယ်လန်စကီးက ၎င်း၏ X platform  မီဒီယာတွင်  ရေးသားထားပါသည်။ 

ဒေါ်နယ်ထရန့်၏ ယခုပြည်ပခရီးစဉ်သည် ၎င်းအနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိပြီးနောက် ပထမဆုံးသွားရောက်သည့် ပြည်ပခရီးစဉ်ဖြစ်ပြီး   ပြင်သစ်သမ္မတအတွက် ဥရောပနှင့် လာမည့် အမေရိကန်သမ္မတတို့အကြား ဖျန်ဖြေပေးသူ အခန်းကဏ္ဍကို အစောဆုံး ဆောင်ကြည်းပေးနိုင်ခွင့်ရရှိသည့် ခရီးစဉ်လည်းဖြစ်သည်။ 

လာမည့် ဇန်နဝါရီ ၂၀ တွင် တရားဝင်သမ္မတဖြစ်လာမည့် ဒေါ်နယ်ထရန့်သည် ယခုအချိန်ကတည်းကပင် ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်အများအပြားနှင့် တွေ့ဆုံလျက် ရှိပါသည်။

ကိုးကား - Reuters 

ဆီးရီးယားရှိ အခြေစိုက်စခန်းများ၏ အနာဂတ်ကို ဆွေးနွေးရန်အတွက် အချိန်စောနေသေးကြောင်း၊အခြေစိုက်စခန်းများကို မည်သို့ဆောင်ရွက်ရမည်ဆိုသည်မှာ အသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလပြီးနောက်အာဏာရှိသူများနှင့် ဆွေးနွေးရမည့်အကြောင်းအရာများ ဖြစ်ကြောင်း ကရင်မလင် ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် Dmitry Peskov  က  ပြောကြားခဲ့သည်။ 

အယ်လ်အာဆတ်ကို ခိုလှုံခွင့်ပေးရန် သမ္မတပူတင်၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကြေညာခဲ့ပြီး ၎င်းတို့နှစ်ဦးကြားတွေ့ဆုံရန်  စီစဉ်ထားခြင်းမရှိကြောင်း၊ ရုရှားအနေဖြင့်  ဆီးရီးယား၏ လက်ရှိအခြေအနေနှင့်ပတ်သက်၍  ဒေသတွင်းနိုင်ငံအားလုံးနှင့်ဆွေးနွေးရန် စီစဉ်ထားကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုးကား  - ALJAZEERA

Photo- Business Standard

စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြေညာခဲ့သည့် တောင်ကိုးရီးယား သမ္မတ Yoon Suk Yeol အား စွပ်စွဲပြစ်တင်သည့် အဆိုသည် လွှတ်တော်တွင် အထမြောက်ခြင်း မရှိ သော်လည်း ၎င်း၏ သမ္မတရာထူးနေရာမှာ လှုပ်ခတ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လျက်ရှိပါသည်။

သို့ဖြစ်၍ တောင်ကိုးရီးယား အဂတိလိုက်စားမှု စုံစမ်း စစ်ဆေးရေးအဖွဲ့က ၁၉-၁၂-၂၀၂၄ ရက်နေ့မှ စတင်၍ Yoon Suk Yeol ၏ ပြည်ပခရီးသွားလာခွင့်ကို ပိတ်ထားလိုက်ပြီဖြစ်ကြောင်း CNN သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။ 

ကိုးကား - CNN

၂၀၂၆ ခုနှစ်တွင် ပထမသက်တမ်းကုန်ဆုံးမည့် Jerome Powell ကို အစားထိုးမည်မဟုတ်ကြောင်း Trump က အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် ဖြေကြားခဲ့ပါသည်။ Trump ၏ ပထမအကြိမ်သမ္မတသက်တမ်းတွင်  အတိုးနှုန်းမူဝါဒ သတ်မှတ်ခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ Trump နှင့် Powell တို့အကြား အငြင်းပွားမှုများ ရှိခဲ့သည်။ ထို့အပြင် Trump သည် Powell ၏ အတိုးနှုန်းမြှင့်တင်မှုများကို မကျေနပ်သောကြောင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ၎င်းအား ရာထူးမှထုတ်ပယ်ရန် တိတ်တဆိတ်ကြိုးပမ်းခဲ့ဖူးသည်။

Trump ၏ ရွေးကောက်ပွဲမဲဆွယ်မှုများတွင် အိမ်ခြံမြေ အတိုးနှုန်းများနှင့် အခြားသော ချေးငွေများကို သက်သာ စေရန် ပြုလုပ်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြည်သူလူထုထံ ကတိပြုထားခဲ့သည်။ ယခုအခါ Trump ၏ အကောက်ခွန် နှုန်းထားများတိုးမြှင့်မှုများသည် Powell ၏ ငွေကြေး ဖောင်းပွမှုမရှိစေရန် အားထုတ်နေမှုများအပေါ် သက်ရောက်မှုများ ရှိစေပါသည်။  ပြီးခဲ့သည့်လတွင်  Trump သည် ရာထူးမှနုတ်ထွက်ရန် တွန်းအားပေးလာပါက ရာထူးမှ နုတ်ထွက်မည် မဟုတ်ကြောင်းနှင့်  အမေရိကန်ဥပဒေအရ သမ္မတသည် ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌအား သက်တမ်းမကုန်မီ နုတ်ထွက်ခိုင်း၍ မရကြောင်း Powell  က ပြောကြားခဲ့သည်။

ပထမသက်တမ်းအတွင်း Trump ၏ လုပ်ရပ်များသည် ဗဟိုဘဏ်ဥက္ကဋ္ဌ၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်များကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်သည့်သဘောများပြခဲ့သည်ဖြစ်ရာ  ယခုဒုတိယသက်တမ်းတွင် မည်ကဲ့သို့ဖြစ်မည်ကို ဆက်လက်စောင့်ကြည့်ရမည် ဖြစ်ပါသည်။ 

ကိုးကား - Reuters

ကရိန်းသမ္မတ ဇယ်လင်စကီး က ရုရှားနှင့် "တရား မျှတသော ငြိမ်းချမ်းရေး" ဟု ခေါ်သည့် တစ်ခုတည်းသော အလားအလာရှိသော ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူစာချုပ် လမ်းကြောင်းသည် ယခင်ယူကရိန်းနယ်မြေများမှ ရုရှား တပ်ဖွဲ့များကို "လုံးဝဆုတ်ခွာခြင်း" နှင့် နိုင်ငံ၏ ၁၉၉၁ ခုနှစ် နယ်နိမိတ်မျဉ်း ပြန်လည်ထူထောင်ရေးတို့ ပါဝင် သည့် ၎င်း၏ အချက် ၁၀ ချက်ပါဝင်သော “ငြိမ်းချမ်းရေး ဖော်မြူလာ” ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ သို့သော် ယူကရိန်းသည် နေတိုးအဖွဲ့ဝင် ဖြစ်လာပါက ရုရှား ထိန်းချုပ်ထားသော ယူကရိန်း နယ်မြေများကို ခေတ္တ ပြန်လည်ရယူခြင်းမရှိဘဲ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို သဘောတူနိုင်မည်ဟု လွန်ခဲ့သည့် ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ်အတွင်း ယူကရိန်းသမ္မတ ဇယ်လင်စကီး က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ယူကရိန်းနှင့် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများ စတင်ရန်အတွက်  ရုရှားနိုင်ငံ၏ တောင်းဆိုချက်များတွင် DPR၊ LPR၊ Kherson နှင့် Zaporozhye ဒေသများမှ ယူကရိန်း တပ်များဆုတ်ခွာရေး၊ ယူကရိန်း အာဏာပိုင်များသည် ယင်းဒေသများနှင့် ခရိုင်းမီးယားဒေသကို တောင်းဆိုမှုများ စွန့်လွှတ်ကာ ရုရှားဘာသာစကားပြောဆိုသည့်သူများ၏ အခွင့်အရေးကို အာမခံရေး၊ နေတိုးမဟာမိတ် အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံမပြုလုပ်ဘဲ ယူကရိန်း၏ ဘက်မလိုက်သော ကြားနေနိုင်ငံဖြစ်လာစေရေးတို့ ပါဝင်ကြောင်း သိရှိရ ပါသည်။

ကိုးကား - ဒေသတွင်းမီဒီယာ

Photo- themoscowtimes

Yonhap သတင်းထုတ်ဝေမှုတွင် တောင်ကိုရီးယား ပါလီမန်သည် သမ္မတအား စွပ်စွဲပြစ်တင်ရန် လိုအပ်သော မဲအရေအတွက်ကို မစုဆောင်းနိုင်ခဲ့ဟု ရေးသားထားသည်။ အာဏာရပါတီက ရွေးကောက်ပွဲကို သပိတ်မှောက်ခဲ့ ကြောင်း သတင်းရရှိပါသည်။ လက်ရှိအာဏာရပါတီတွင် လွှတ်တော်အမတ် ၁၀၈ ဦးရှိပြီး လွှတ်တော်တွင် စုစုပေါင်း အမတ် ၃၀၀ ရှိကာ စွပ်စွဲပြစ်တင်ရန် ထောက်ခံမဲ ၂၀၀ လိုအပ်သည်ဟု သတင်းရရှိပါသည်။

ကိုးကား - ဒေသတွင်းမီဒီယာ

တောင်ကိုရီးယား အတိုက်အခံများက သမ္မတ Yoon Seok Yul အား နိုင်ငံတော်သစ္စာဖောက်မှုဖြင့် စွပ်စွဲ ပြစ်တင်ရန် ပြင်ဆင်နေကြောင်း Yonhap သတင်း ဖော်ပြမှုကို ကိုးကား၍ The Washington Post သတင်း က ဖော်ပြသည်။

အဆိုပါ စွပ်စွဲပြစ်တင်နိုင်ရေးကိစ္စအား ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက် နှင့်၇ရက်တို့တွင် မဲခွဲဆုံးဖြတ်မည့် လွှတ်တော် မျက်နှာ စုံညီအစည်းအဝေးတွင် ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် စီစဉ် ထားကြောင်း၊ ကာကွယ်ရေး၊ ပြည်တွင်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးဝန်ကြီးများ နုတ်ထွက်ရန်လည်း အတိုက်အခံပါတီက အခိုင်အမာစွပ်စွဲထားပြီး၊ အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်ဟုလည်း ပြောဆိုထားကြောင်း ရေးသားဖော်ပြထားသည်။

ကိုးကား - The Washington Post

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်သည် ၎င်း၏ တစ်နှစ်တာ နှစ်ချုပ်သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲနှင့် အမေးအဖြေကဏ္ဍကို လာမည့် ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်တွင် ကျင်းပပြုလုပ်မည် ဖြစ်ကြောင်း ကရင်မလင်ပြောခွင့်ရသူ Dmitry Peskov က ပြောကြားလိုက်သည်။ 

ယခုပြုလုပ်မည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲနှင့် အမေးအဖြေ ကဏ္ဍသည် တတိယအကြိမ်မြောက် ဖြစ်ပါသည်။ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်က ပထမအကြိမ် ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ကိုဗစ်ကူးစက် ရောဂါကြောင့် နောက်နှစ်များတွင် ပြုလုပ်နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင်မှသာ စုပေါင်း၍ ဒုတိယအကြိမ် အဖြစ် ပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။ 

ယခုသတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် နယ်ပယ်ကဏ္ဍစုံမှ ရလဒ်များကို  အကျဉ်းချုပ် ပြောကြားမည်ဖြစ်ပြီး  "ဗလာဒီမာပူတင်နှင့် နှစ်ကုန်ပြန်လည်စုစည်းမှု" ဟု အမည်ပေးထားပါသည်။ ဗလာဒီမာပူတင်သည် ဝန်ကြီးချုပ် တာဝန်ထမ်းဆောင်စဉ် ၂၀၀၈ ခုနှစ်မေလမှ ၂၀၁၂ ခုနှစ် မေလအတွင်းတွင် အမေးအဖြေကဏ္ဍအဖြစ် ရုရှားနိုင်ငံ သားများနှင့် တိုက်ရိုက်ဖုန်းပြောဆိုမှု လေးကြိမ်တိုင်တိုင် ပြုလုပ်ထုတ်လွှင့်ဖူးပါသည်။

ကိုးကား - TASS

တစ်နိုင်ငံလုံးကို ရုတ်ရုတ်သဲသဲဖြစ်စေမည့် စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာပြီး နှစ်ရက်အကြာတွင် တောင်ကိုးရီးယား သမ္မတYoon Suk Yeol ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ပေးရန် လူထု၏ ထောက်ခံမှု မြှင့်တက်လျက်ရှိပါသည်။ 

အကယ်၍ သမ္မတ ယွန်းဆက်ယို ရာထူးမှနုတ်ထွက်ပါက လက်ရှိ ဝန်ကြီးချုပ် ဟန်ဒက်ဆိုသူသည် ကြားဖြတ်သမ္မတတာဝန်ယူပြီး အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် Lee Jae  Myung သည်သမ္မတအသစ် ဖြစ်လာနိုင်ခြေအများဆုံး ရှိနေပါသည်။ 

အတိုက်အခံဒီမိုကရက်တစ်ပါတီသည် မြောက်ကိုရီးယား ကွန်မြူနစ်အင်အားစုများနှင့် ချိတ်ဆက်၍ နိုင်ငံကို ဆန့်ကျင်ပြီး ဖျက်လိုဖျက်ဆီးလုပ်နေခြင်းမှ အချုပ်အခြာကို ကာကွယ်ရန်  သမ္မတက စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားထားပါသည်။ 

သမ္မတ၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်မှာ ပျက်ပြယ်ခဲ့ပြီဖြစ်သော်လည်း တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံရေးပါတီ (၆) ပါတီက သမ္မတ ယွန်းဆက်ယိုကို စွပ်စွဲပြစ်တင်သည့် အဆိုကို လွှတ်တော်တွင် တင်သွင်းခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါသည်။

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ လွှတ်တော်အမတ် သုံးပုံနှစ်ပုံဖြစ်သည့် အမတ်စုစုပေါင်း (၂၀၀) ဦးက သမ္မတအား ဖြုတ်ချရန် ထောက်ခံမဲပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ ထို့အပြင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ခုံရုံး၏ တရားသူကြီး ၉ ဦးအနက် အနည်းဆုံး ၆ ဦး က သမ္မတအား ဖြုတ်ချရန်အဆိုကို ထောက်ခံတင်သွင်းရမည် ဖြစ်ပါသည်။ ထောက်ခံမဲပေးခြင်းကို တောင်ကိုရီးယားလွှတ်တော်အမတ်များက ဒီဇင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့ သို့မဟုတ် ၇ ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်မည်ဟု သိရှိရပါသည်။

လွှတ်တော်တွင် သမ္မတ Yoon Suk Yeol ၏ People Power Party အဖွဲ့ဝင် လွှတ်တော်အမတ် အနည်းဆုံး ၈ ဦး ထောက်ခံမှသာ စွပ်စွဲပြစ်တင်သည့်အဆို အထမြောက်မည်ဖြစ်သည့်အတွက် ဆက်လက်စောင့်ကြည့်ရမည် ဖြစ်ပါသည်။ 

ကိုးကား - Aljazeera

ရှားနိုင်ငံ သမ္မတပူတင်နှင့် ဘီလာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကိုတို့သည် ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံ( Union State)၏ မူဘောင်အတွင်း လုံခြုံရေးအာမခံချက်များနှင့်ပတ်သက်၍သဘောတူညီချက်တစ်ခု လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြကြောင်း ကရင်မလင်မှ သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။

အဆိုပါ လက်မှတ်ရေးထိုးအခမ်းအနား၌ ရုရှားသမ္မတ ပူတင်က ရုရှားနှင့် ဘီလာရုစ်နိုင်ငံတို့အကြား လုံခြုံရေး အာမခံချက်တွင် ရုရှားနိုင်ငံ၏ နျူကလီးယားလက်နက်များ အပါအဝင် တပ်ဖွဲ့အားလုံးကို အသုံးပြုနိုင်သည့်အချက် ပါဝင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ဘီလာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကိုက လစ်သူယေးနီးယား နှင့် ပိုလန်နိုင်ငံတို့ရှိ နေတိုးမဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့များသည် ဘီလာရုစ်နယ်စပ်တွင် ပေါင်းစည်းလျက်ရှိပြီး အဆိုပါ ပေါင်းစည်းမှုသည် ယူကရိန်းနယ်စပ်ထက် ပိုမိုကြီးမားသော ခြိမ်းခြောက်မှုဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး ရုရှားသမ္မတ ပူတင်အား ရုရှားနိုင်ငံ၏ Oreshnik တာလစ်ပစ် ဒုံးကျည်ကို ဘီလာရုစ်နိုင်ငံတွင် နေရာချထားရန် တောင်းဆိုခဲ့ပါသည်။ 

သမ္မတ ပူတင်က ဘီလာရုစ်နိုင်ငံတွင် Oreshnik ဒုံးကျည်ကို နေရာချထားရန်ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ပြောကြား ခဲ့ပါသည်။ Oreshnik ဒုံးကျည်သည် ၎င်း၏ ထုတ်လုပ်မှု များတိုးတက်လာသောကြောင့် ဘီလာရုစ်နိုင်ငံတွင် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဒုတိယနှစ်ဝက်တွင် တပ်ဖြန့်နိုင်မည်ဟု သမ္မတပူတင်က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ထို့အပြင် ဘီလာရုစ်နိုင်ငံတွင် ဖြန့်ကျက်ခြင်းမပြုမီ အဆိုပါ Oreshnik ဒုံးကျည်များ၏ အနိမ့်ဆုံးအကွာအဝေးကို ဆုံးဖြတ်ရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ရုရှားသမ္မတက မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။

Oreshnik ဒုံးကျည်သည် ၎င်း၏ အကွာအဝေးတိုလေလေ ထိပ်ဖူး၏စွမ်းအား ကြီးမားလေလေဖြစ်ကြောင်း သမ္မတ ပူတင်က မှတ်ချက်ပြုပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ဘီလာရုစ်နိုင်ငံရှိ "Oreshnik" ဒုံးကျည်သည် ရုရှားတပ်မတော်၏ မဟာဗျူဟာမြောက် ဒုံးကျည်တပ်ဖွဲ့၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော် ပစ်မှတ်များ၏ အဆုံးအဖြတ်သည် ဘီလာရုစ်နိုင်ငံတွင်သာအကျုံးဝင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သမ္မတပူတင်က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ကိုးကား - kremlin.ru