ဗြိတိန်နိုင်ငံသည် ယခုနှစ်အတွင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်အား နိုင်ငံတော်အဆင့် ဧည့်ခံပွဲကျင်းပမည်ဖြစ်သော်လည်း ဘုရင် ချားလ်စ် နှင့် အမေရိကန် သမ္မတ တို့သည် နွေရာသီကာလအတွင်း သာမန်တွေ့ဆုံနိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း CNN သတင်းအရ သိရှိရသည်။ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့၏ အလုပ်အချိန် ဇယားများ ပြည့်နှက်နေသောကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ဆိုပါသည်။
“Manu Regia” (ဘုရင်မှ လက်မှတ်ရေးထိုးသော တရားဝင် ဖိတ်ကြားလွှာ)ကို လွန်ခဲ့သော သီတင်းပတ်က ဗြိတိန်သံရုံး ကိုယ်စားလှယ်များမှ အိမ်ဖြူတော်သို့ ကိုယ်တိုင် ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။
ဗြိတိန်နိုင်ငံသည် ယခုနှစ်အတွင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်အား နိုင်ငံတော်အဆင့် ဧည့်ခံပွဲကျင်းပမည်ဖြစ်သော်လည်း ဘုရင် ချားလ်စ် နှင့် အမေရိကန် သမ္မတ တို့သည် နွေရာသီကာလအတွင်း သာမန်တွေ့ဆုံနိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း CNN သတင်းအရ သိရှိရသည်။ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့၏ အလုပ်အချိန် ဇယားများ ပြည့်နှက်နေသောကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ဆိုပါသည်။
“Manu Regia” (ဘုရင်မှ လက်မှတ်ရေးထိုးသော တရားဝင် ဖိတ်ကြားလွှာ)ကို လွန်ခဲ့သော သီတင်းပတ်က ဗြိတိန်သံရုံး ကိုယ်စားလှယ်များမှ အိမ်ဖြူတော်သို့ ကိုယ်တိုင် ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။
ဖေဖော်ဝါရီလက ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ်မှ တိုက်ရိုက်ပေးပို့ခဲ့သောစာတွင် ဘုရင် ချားလ်စ် (၇၆ နှစ်) သည် ထရမ့်နှင့် စကော့တလန်ရှိ Dumfries House (သို့) Balmoral တွင် တွေ့ဆုံရန် အဆိုပြုခဲ့သော်လည်း အချိန် ဇယား ပြင်ဆင်ရန် အခက်အခဲများကြောင့် ၎င်းအစီအစဉ်ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ရသည်။ သို့ရာတွင် နိုင်ငံတော်ခရီးစဉ်မတိုင်မီ သီးသန့်တွေ့ဆုံနိုင်မှု မရှိခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ နှစ်ဖက်စလုံးမှ အကြောင်းပြချက်ကို နားလည် လက်ခံထားကြောင်း သိရသည်။
နန်းတော်မှ အကြံပေးတစ်ဦးက CNN သို့ ပြောကြားရာတွင် “ဘုရင်မင်းမြတ် သည် သမ္မတ ထရမ့်နှင့် နှစ်ပေါင်းများစွာ သိကျွမ်းပြီး ယခုနှစ် နှောင်းပိုင်း တွင် ၎င်းနှင့် First Lady (သမ္မတကတော်) တို့အား ဧည့်ခံရန် စောင့်မျှော် လျက်ရှိပါသည်” ဟု ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။ နန်းတော်မှ လာရောက်မည့် ခရီးစဉ်ကို အတည်ပြုလိုက်ခြင်းဖြင့် သမ္မတထရမ့်၏ နိုင်ငံတော်အဆင့် ခရီးစဉ်အတွက် တရားဝင်စီစဉ်မှုများ စတင်လုပ်ဆောင်နေပြီ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ အချိန်အတိအကျ မသတ်မှတ်ရသေးသော်လည်း စက်တင်ဘာလအတွင်း အများဆုံးဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းကြသည်။
၂၀၁၉ ခုနှစ်က သမ္မတထရမ့်၏ ပထမသက်တမ်းအတွင်း နှောင်းပိုင်း ကာလတွင် ဘုရင်မကြီး အဲလိဇဘက် ၂ က ၎င်းအား ဗြိတိန်သို့ သုံးရက်ကြာ နိုင်ငံတော်ခရီးစဉ် ဖိတ်ခေါ်ခဲ့ဖူးသည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် ဒုတိယသက်တမ်းရှိ သမ္မတများကို Windsor Castle တွင် ဘုရင်နှင့် နေ့လယ်စာ (သို့) လက်ဖက်ရည်ပွဲဖြင့်သာ ဧည့်ခံလေ့ရှိသည်။ သမ္မတ ဘာရက် အိုဘားမား နှင့် ဂျော့ခ်ျ ဒဗလျူ ဘုရှ်တို့အပေါ် ထိုသို့လုပ်ဆောင်ခဲ့ဖူးသည်။
သို့သော် လွန်ခဲ့သော လေးလက ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် Keir Starmer က ဝါရှင်တန်ဒီစီသို့သွားရောက်စဉ် ဘုရင်၏ကိုယ်စား ဒုတိယအကြိမ်မြောက် “မကြုံစဖူး” နိုင်ငံတော်ခရီးစဉ်ကို ကမ်းလှမ်းခဲ့ရာ ထရမ့်က လှိုက်လှိုက်လှဲလှဲ လက်ခံခဲ့သည်။
ကိုးကား- CNN
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
ဗြိတိန်နိုင်ငံသည် ယခုနှစ်အတွင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်အား နိုင်ငံတော်အဆင့် ဧည့်ခံပွဲကျင်းပမည်ဖြစ်သော်လည်း ဘုရင် ချားလ်စ် နှင့် အမေရိကန် သမ္မတ တို့သည် နွေရာသီကာလအတွင်း သာမန်တွေ့ဆုံနိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း CNN သတင်းအရ သိရှိရသည်။ အကြောင်းမှာ ၎င်းတို့၏ အလုပ်အချိန် ဇယားများ ပြည့်နှက်နေသောကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ဆိုပါသည်။
“Manu Regia” (ဘုရင်မှ လက်မှတ်ရေးထိုးသော တရားဝင် ဖိတ်ကြားလွှာ)ကို လွန်ခဲ့သော သီတင်းပတ်က ဗြိတိန်သံရုံး ကိုယ်စားလှယ်များမှ အိမ်ဖြူတော်သို့ ကိုယ်တိုင် ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။
ဖေဖော်ဝါရီလက ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ်မှ တိုက်ရိုက်ပေးပို့ခဲ့သောစာတွင် ဘုရင် ချားလ်စ် (၇၆ နှစ်) သည် ထရမ့်နှင့် စကော့တလန်ရှိ Dumfries House (သို့) Balmoral တွင် တွေ့ဆုံရန် အဆိုပြုခဲ့သော်လည်း အချိန် ဇယား ပြင်ဆင်ရန် အခက်အခဲများကြောင့် ၎င်းအစီအစဉ်ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ရသည်။ သို့ရာတွင် နိုင်ငံတော်ခရီးစဉ်မတိုင်မီ သီးသန့်တွေ့ဆုံနိုင်မှု မရှိခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ နှစ်ဖက်စလုံးမှ အကြောင်းပြချက်ကို နားလည် လက်ခံထားကြောင်း သိရသည်။
နန်းတော်မှ အကြံပေးတစ်ဦးက CNN သို့ ပြောကြားရာတွင် “ဘုရင်မင်းမြတ် သည် သမ္မတ ထရမ့်နှင့် နှစ်ပေါင်းများစွာ သိကျွမ်းပြီး ယခုနှစ် နှောင်းပိုင်း တွင် ၎င်းနှင့် First Lady (သမ္မတကတော်) တို့အား ဧည့်ခံရန် စောင့်မျှော် လျက်ရှိပါသည်” ဟု ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။ နန်းတော်မှ လာရောက်မည့် ခရီးစဉ်ကို အတည်ပြုလိုက်ခြင်းဖြင့် သမ္မတထရမ့်၏ နိုင်ငံတော်အဆင့် ခရီးစဉ်အတွက် တရားဝင်စီစဉ်မှုများ စတင်လုပ်ဆောင်နေပြီ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ အချိန်အတိအကျ မသတ်မှတ်ရသေးသော်လည်း စက်တင်ဘာလအတွင်း အများဆုံးဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းကြသည်။
၂၀၁၉ ခုနှစ်က သမ္မတထရမ့်၏ ပထမသက်တမ်းအတွင်း နှောင်းပိုင်း ကာလတွင် ဘုရင်မကြီး အဲလိဇဘက် ၂ က ၎င်းအား ဗြိတိန်သို့ သုံးရက်ကြာ နိုင်ငံတော်ခရီးစဉ် ဖိတ်ခေါ်ခဲ့ဖူးသည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် ဒုတိယသက်တမ်းရှိ သမ္မတများကို Windsor Castle တွင် ဘုရင်နှင့် နေ့လယ်စာ (သို့) လက်ဖက်ရည်ပွဲဖြင့်သာ ဧည့်ခံလေ့ရှိသည်။ သမ္မတ ဘာရက် အိုဘားမား နှင့် ဂျော့ခ်ျ ဒဗလျူ ဘုရှ်တို့အပေါ် ထိုသို့လုပ်ဆောင်ခဲ့ဖူးသည်။
သို့သော် လွန်ခဲ့သော လေးလက ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် Keir Starmer က ဝါရှင်တန်ဒီစီသို့သွားရောက်စဉ် ဘုရင်၏ကိုယ်စား ဒုတိယအကြိမ်မြောက် “မကြုံစဖူး” နိုင်ငံတော်ခရီးစဉ်ကို ကမ်းလှမ်းခဲ့ရာ ထရမ့်က လှိုက်လှိုက်လှဲလှဲ လက်ခံခဲ့သည်။
ကိုးကား- CNN
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က အီရန်အပေါ် အမေရိကန်လေတပ်က ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်မှုကို ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းက ဟီရိုရှီမားနှင့် နာဂါဆာကီ မြို့ များကို အဏုမြူဗုံးကြဲခဲ့သည့်အဖြစ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ကာ ပြောကြားခဲ့သည်။
နယ်သာလန်နိုင်ငံ သည်ဟိတ်မြို့တွင် ကျင်းပသည့် NATO အစည်းအဝေး တွင် သတင်းထောက်များအား ပြောကြားရာတွင် ထရမ့်က အမေရိကန် တို့၏ အီရန်ဗုံးကြဲမှုက အစ္စရေးနှင့် ပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်သွားစေခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။
သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က အီရန်အပေါ် အမေရိကန်လေတပ်က ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်မှုကို ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းက ဟီရိုရှီမားနှင့် နာဂါဆာကီ မြို့ များကို အဏုမြူဗုံးကြဲခဲ့သည့်အဖြစ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ကာ ပြောကြားခဲ့သည်။
နယ်သာလန်နိုင်ငံ သည်ဟိတ်မြို့တွင် ကျင်းပသည့် NATO အစည်းအဝေး တွင် သတင်းထောက်များအား ပြောကြားရာတွင် ထရမ့်က အမေရိကန် တို့၏ အီရန်ဗုံးကြဲမှုက အစ္စရေးနှင့် ပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်သွားစေခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။
“မိမိအနေဖြင့် အဆိုပါကိစ္စအပေါ် ဟီရိုရှီမားဖြစ်စဉ်ဖြင့် သာဓက မပေးချင်ပါ။ နာဂါဆာကီဖြစ်စဉ်ဖြင့်လည်း သာဓက မပေးချင်သော်လည်း ဖြစ်စဉ် က အလားသဏ္ဌာန် တူတူဖြစ်ပါသည်။ ထိုသို့ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် စစ်ကို အဆုံးသတ်ခဲ့ပါသည်။ ယခုအခါလည်း စစ်ကိုအဆုံးသတ်နိုင်ခဲ့ပါသည်” ဟု ၎င်းကပြောကြားခဲ့သည်။
၎င်းအနေဖြင့် ထိုကဲ့သို့ မဖြေရှင်းခဲ့ပါက ယခုအချိန်တွင် စစ်ပွဲများ ထပ်မံဖြစ်ပွားနေမည်ဟု အမေရိကန်သမ္မတက ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။
ထရမ့်က အီရန်အပေါ် အမေရိကန်ဗုံးကြဲမှု၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုကို လျှော့ပေါ့ဖော်ပြသည်ဟု စွပ်စွဲထားသော “သတင်းမှား” များကိုလည်း ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဝေဖန်ခဲ့သည်။
“သတင်းထောက်ကောင်းတွေလည်း ရှိသော်လည်း ကျင့်ဝတ် မလိုက်နာ သည့် သတင်းဌာနတွေလည်း ရှိပါသည်” ဟု ၎င်းက CNN၊ MSNBC နှင့် New York Times တို့ကို ရည်ညွှန်းကာ ပြောကြားခဲ့သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က အီရန်အပေါ် အမေရိကန်လေတပ်က ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်မှုကို ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းက ဟီရိုရှီမားနှင့် နာဂါဆာကီ မြို့ များကို အဏုမြူဗုံးကြဲခဲ့သည့်အဖြစ်နှင့် နှိုင်းယှဉ်ကာ ပြောကြားခဲ့သည်။
နယ်သာလန်နိုင်ငံ သည်ဟိတ်မြို့တွင် ကျင်းပသည့် NATO အစည်းအဝေး တွင် သတင်းထောက်များအား ပြောကြားရာတွင် ထရမ့်က အမေရိကန် တို့၏ အီရန်ဗုံးကြဲမှုက အစ္စရေးနှင့် ပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်သွားစေခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။
“မိမိအနေဖြင့် အဆိုပါကိစ္စအပေါ် ဟီရိုရှီမားဖြစ်စဉ်ဖြင့် သာဓက မပေးချင်ပါ။ နာဂါဆာကီဖြစ်စဉ်ဖြင့်လည်း သာဓက မပေးချင်သော်လည်း ဖြစ်စဉ် က အလားသဏ္ဌာန် တူတူဖြစ်ပါသည်။ ထိုသို့ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် စစ်ကို အဆုံးသတ်ခဲ့ပါသည်။ ယခုအခါလည်း စစ်ကိုအဆုံးသတ်နိုင်ခဲ့ပါသည်” ဟု ၎င်းကပြောကြားခဲ့သည်။
၎င်းအနေဖြင့် ထိုကဲ့သို့ မဖြေရှင်းခဲ့ပါက ယခုအချိန်တွင် စစ်ပွဲများ ထပ်မံဖြစ်ပွားနေမည်ဟု အမေရိကန်သမ္မတက ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။
ထရမ့်က အီရန်အပေါ် အမေရိကန်ဗုံးကြဲမှု၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုကို လျှော့ပေါ့ဖော်ပြသည်ဟု စွပ်စွဲထားသော “သတင်းမှား” များကိုလည်း ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဝေဖန်ခဲ့သည်။
“သတင်းထောက်ကောင်းတွေလည်း ရှိသော်လည်း ကျင့်ဝတ် မလိုက်နာ သည့် သတင်းဌာနတွေလည်း ရှိပါသည်” ဟု ၎င်းက CNN၊ MSNBC နှင့် New York Times တို့ကို ရည်ညွှန်းကာ ပြောကြားခဲ့သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
NATO အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် Mark Rutte က အမေရိကန် သမ္မတ Donald Trump ၏ အီရန်နှင့် အစ္စရေးတို့အပေါ် မကြာသေးမီက ကြမ်းတမ်းစွာဝေဖန်မှုကို ကာကွယ်ရန် ပြောဆိုခဲ့ပြီး ၎င်းကို "Daddy" က ပြင်းထန်သော စကားလုံးများ သုံးခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း ရှင်းပြခဲ့သည်။
NATO အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် Mark Rutte က အမေရိကန် သမ္မတ Donald Trump ၏ အီရန်နှင့် အစ္စရေးတို့အပေါ် မကြာသေးမီက ကြမ်းတမ်းစွာဝေဖန်မှုကို ကာကွယ်ရန် ပြောဆိုခဲ့ပြီး ၎င်းကို "Daddy" က ပြင်းထန်သော စကားလုံးများ သုံးခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း ရှင်းပြခဲ့သည်။
Trump က အမေရိကန်ကြားဝင်ညှိနှိုင်းပေးခဲ့သော စစ်ရပ်စဲရေးကို ချိုးဖောက်သည်ဟု စွပ်စွဲကာ နှစ်နိုင်ငံစလုံးကို ဝေဖန်ခဲ့ပြီး The Hague ရှိ NATO ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ မထွက်ခွာမီ သတင်းထောက်များအား “အနောက်ဂျေရုဆလင်နှင့် တီဟီရန်တို့သည် အချိန်ကြာမြင့်စွာ အပြင်းအထန် တိုက်ခိုက်နေကြပြီး ၎င်းတို့ဘာလုပ်နေကြောင်းကို ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် မသိကြ” ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။
ထိုပြောဆိုမှုသည် ၎င်းကိုယ်တိုင် ကြေညာခဲ့သော စစ်ရပ်စဲရေးကို အစ္စရေးနှင့် အီရန်တို့မှ ချိုးဖောက်မှုများ မကြာမီက ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု သတင်းများထွက်ပေါ်ပြီးနောက် နာရီပိုင်းအတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။
နောက်နေ့တွင် ပူးတွဲသတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ၌ ထိုအချက်နှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းခံရသောအခါ Trump က နှစ်နိုင်ငံကို “ကျောင်းဝင်းအတွင်းက ရန်ဖြစ်နေသောကလေးများ” နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပြောဆိုခဲ့သည့်အပေါ် ၎င်း၏ ဘေးတွင် ထိုင်နေသော Rutte က “ပြီးတော့ Daddy က တခါတလေ ပြင်းထန်သည့်စကားလုံးတွေ သုံးရသည်” ဟု ဖြည့်စွက် ပြောဆိုခဲ့သည်။
နောက်ပိုင်းတွင် သတင်းထောက်တစ်ဦးက ထိုမှတ်ချက်ကို ပြန်လည် မေးမြန်းသောအခါ Trump က ရယ်မောကာ ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့ပြီး NATO ခေါင်းဆောင်၏ စကားသည် “ချစ်ခင်မှုအရ” ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရှင်းပြခဲ့ကာ “မိမိ မကြိုက်ပါက ပြန်လာပြီး ၎င်းကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရိုက်မည်” ဟု Trump က ဟာသလုပ်ကာ ပြောဆိုခဲ့သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
NATO အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် Mark Rutte က အမေရိကန် သမ္မတ Donald Trump ၏ အီရန်နှင့် အစ္စရေးတို့အပေါ် မကြာသေးမီက ကြမ်းတမ်းစွာဝေဖန်မှုကို ကာကွယ်ရန် ပြောဆိုခဲ့ပြီး ၎င်းကို "Daddy" က ပြင်းထန်သော စကားလုံးများ သုံးခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း ရှင်းပြခဲ့သည်။
Trump က အမေရိကန်ကြားဝင်ညှိနှိုင်းပေးခဲ့သော စစ်ရပ်စဲရေးကို ချိုးဖောက်သည်ဟု စွပ်စွဲကာ နှစ်နိုင်ငံစလုံးကို ဝေဖန်ခဲ့ပြီး The Hague ရှိ NATO ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ မထွက်ခွာမီ သတင်းထောက်များအား “အနောက်ဂျေရုဆလင်နှင့် တီဟီရန်တို့သည် အချိန်ကြာမြင့်စွာ အပြင်းအထန် တိုက်ခိုက်နေကြပြီး ၎င်းတို့ဘာလုပ်နေကြောင်းကို ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် မသိကြ” ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။
ထိုပြောဆိုမှုသည် ၎င်းကိုယ်တိုင် ကြေညာခဲ့သော စစ်ရပ်စဲရေးကို အစ္စရေးနှင့် အီရန်တို့မှ ချိုးဖောက်မှုများ မကြာမီက ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု သတင်းများထွက်ပေါ်ပြီးနောက် နာရီပိုင်းအတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။
နောက်နေ့တွင် ပူးတွဲသတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ၌ ထိုအချက်နှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းခံရသောအခါ Trump က နှစ်နိုင်ငံကို “ကျောင်းဝင်းအတွင်းက ရန်ဖြစ်နေသောကလေးများ” နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပြောဆိုခဲ့သည့်အပေါ် ၎င်း၏ ဘေးတွင် ထိုင်နေသော Rutte က “ပြီးတော့ Daddy က တခါတလေ ပြင်းထန်သည့်စကားလုံးတွေ သုံးရသည်” ဟု ဖြည့်စွက် ပြောဆိုခဲ့သည်။
နောက်ပိုင်းတွင် သတင်းထောက်တစ်ဦးက ထိုမှတ်ချက်ကို ပြန်လည် မေးမြန်းသောအခါ Trump က ရယ်မောကာ ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့ပြီး NATO ခေါင်းဆောင်၏ စကားသည် “ချစ်ခင်မှုအရ” ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရှင်းပြခဲ့ကာ “မိမိ မကြိုက်ပါက ပြန်လာပြီး ၎င်းကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရိုက်မည်” ဟု Trump က ဟာသလုပ်ကာ ပြောဆိုခဲ့သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း နာဇီဝါဒလွှမ်းမိုးမှုများကို တိုက်ဖျက်ရန် ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သော VOA သည် စစ်အေး တိုက်ပွဲ ကာလ အတွင်း အမေရိကန်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးရေးတွင် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင် ခဲ့သည်။
သို့သော် ထရမ့်က ယခုဆယ်စုနှစ်များအတွင်း VOA သည် ပါတီစွဲ သဘောထားများ ပိုမိုပါဝင်လာပြီး အစိုးရ၏ အလဟသ အသုံးစရိတ် များကို ဖြတ်တောက်ရန် ၎င်း၏ စီမံချက်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် ၎င်းအား ပိတ်သိမ်းမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း နာဇီဝါဒလွှမ်းမိုးမှုများကို တိုက်ဖျက်ရန် ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သော VOA သည် စစ်အေး တိုက်ပွဲ ကာလ အတွင်း အမေရိကန်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးရေးတွင် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင် ခဲ့သည်။
သို့သော် ထရမ့်က ယခုဆယ်စုနှစ်များအတွင်း VOA သည် ပါတီစွဲ သဘောထားများ ပိုမိုပါဝင်လာပြီး အစိုးရ၏ အလဟသ အသုံးစရိတ် များကို ဖြတ်တောက်ရန် ၎င်း၏ စီမံချက်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် ၎င်းအား ပိတ်သိမ်းမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၂၅) က ၎င်း၏ Truth Social လူမှုမီဒီယာပေါ်တွင် “ရီပတ်ဘလီကန်တစ်ဦးတစ်ယောက်က ဒီမိုကရက်များ၏ ပါးစပ်ပေါက် (VOA) ကို ဆက်ရှိမနေသင့်ပါ၊ ယင်းသည် လက်ဝဲယိမ်းများ၏ ဘေးထွက် ဆိုးကျိုးဖြစ်ပြီး ရီပတ်ဘလီကန်များက ဆက်လက်ရှင်သန်ခွင့်ပေးရန် မဲမပေးသင့်ဘဲ ဖျက်ဆီးပစ်ရမည်” ဟု ရေးသားခဲ့သည်။
ထိုနေ့ အစောပိုင်းတွင် ထရမ့်၏ ဝါရင့်အကြံပေး ကာရီ လိတ်က VOA ကို ကြီးကြပ်သည့် USAGM (US Agency for Global Media) အေဂျင်စီသည် “အူမကြီးအထိ ပုပ်ပွနေပြီ” ဖြစ်ကာ ထရမ့်၏ “America First” မဟာဗျူဟာနှင့်ကိုက်ညီအောင် ပြန်လည်ပြင်ဆင်သင့်ကြောင်း လွှတ်တော် နိုင်ငံခြားရေးကော်မတီသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ Brian Mast က USAGM အား “သူလျှို၊ အလိမ်အညာနှင့် စီမံခန့်ခွဲမှုအလွဲများ၏ အညစ်အကြေးများစုစည်းရာနေရာ” အဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး “၎င်းတို့ အနိုင်ယူရန် ဖန်တီးထားသည့် ဝါဒဖြန့်မှုများကို မြှင့်တင်ခဲ့သည်” ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည်။
ထို့အပြင် ၎င်းက အဖွဲ့အစည်းအနေဖြင့် နိုင်ငံခြားသား အလုပ်ခန့်ထားမှု အများအပြားမှာ “လုံခြုံရေးအန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သူများ” ဖြစ်သည်ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။
ထရမ့်၏ အကြံပေး Kari Lake က USAGM နှင့် VOA တို့မှ အချိန်ပြည့်ဝန်ထမ်း ၆၄၀ နီးပါးနှင့် ကန်ထရိုက်ဝန်ထမ်း ၅၀၀ ကျော်အား အလုပ်မှထုတ်ပယ်ခဲ့ကြောင်း လွန်ခဲ့သည့်သီတင်းပတ်က ထုတ်ဖော် ပြောဆို ခဲ့သည်။
ဒီမိုကရက်များနှင့် မီဒီယာလွတ်လပ်ခွင့်လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့များက အဆိုပါ လုပ်ရပ်ကို ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။ Reporters Without Borders USA ၏ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ Clayton Weimers က “VOA ကဲ့သို့သော အများ ပြည်သူမီဒီယာများကို အလုံးစုံဖျက်သိမ်းခြင်းသည် တရုတ်၊ အီရန်ကဲ့သို့သော အာဏာရှင်စနစ်ကျင့်သုံးသည့်နိုင်ငံများအတွက် ထရမ့်မှ မကြုံစဖူး လက်ဆောင်တစ်ခုဖြစ်သည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း နာဇီဝါဒလွှမ်းမိုးမှုများကို တိုက်ဖျက်ရန် ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သော VOA သည် စစ်အေး တိုက်ပွဲ ကာလ အတွင်း အမေရိကန်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးရေးတွင် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင် ခဲ့သည်။
သို့သော် ထရမ့်က ယခုဆယ်စုနှစ်များအတွင်း VOA သည် ပါတီစွဲ သဘောထားများ ပိုမိုပါဝင်လာပြီး အစိုးရ၏ အလဟသ အသုံးစရိတ် များကို ဖြတ်တောက်ရန် ၎င်း၏ စီမံချက်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် ၎င်းအား ပိတ်သိမ်းမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၂၅) က ၎င်း၏ Truth Social လူမှုမီဒီယာပေါ်တွင် “ရီပတ်ဘလီကန်တစ်ဦးတစ်ယောက်က ဒီမိုကရက်များ၏ ပါးစပ်ပေါက် (VOA) ကို ဆက်ရှိမနေသင့်ပါ၊ ယင်းသည် လက်ဝဲယိမ်းများ၏ ဘေးထွက် ဆိုးကျိုးဖြစ်ပြီး ရီပတ်ဘလီကန်များက ဆက်လက်ရှင်သန်ခွင့်ပေးရန် မဲမပေးသင့်ဘဲ ဖျက်ဆီးပစ်ရမည်” ဟု ရေးသားခဲ့သည်။
ထိုနေ့ အစောပိုင်းတွင် ထရမ့်၏ ဝါရင့်အကြံပေး ကာရီ လိတ်က VOA ကို ကြီးကြပ်သည့် USAGM (US Agency for Global Media) အေဂျင်စီသည် “အူမကြီးအထိ ပုပ်ပွနေပြီ” ဖြစ်ကာ ထရမ့်၏ “America First” မဟာဗျူဟာနှင့်ကိုက်ညီအောင် ပြန်လည်ပြင်ဆင်သင့်ကြောင်း လွှတ်တော် နိုင်ငံခြားရေးကော်မတီသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။
ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ Brian Mast က USAGM အား “သူလျှို၊ အလိမ်အညာနှင့် စီမံခန့်ခွဲမှုအလွဲများ၏ အညစ်အကြေးများစုစည်းရာနေရာ” အဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး “၎င်းတို့ အနိုင်ယူရန် ဖန်တီးထားသည့် ဝါဒဖြန့်မှုများကို မြှင့်တင်ခဲ့သည်” ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည်။
ထို့အပြင် ၎င်းက အဖွဲ့အစည်းအနေဖြင့် နိုင်ငံခြားသား အလုပ်ခန့်ထားမှု အများအပြားမှာ “လုံခြုံရေးအန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သူများ” ဖြစ်သည်ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။
ထရမ့်၏ အကြံပေး Kari Lake က USAGM နှင့် VOA တို့မှ အချိန်ပြည့်ဝန်ထမ်း ၆၄၀ နီးပါးနှင့် ကန်ထရိုက်ဝန်ထမ်း ၅၀၀ ကျော်အား အလုပ်မှထုတ်ပယ်ခဲ့ကြောင်း လွန်ခဲ့သည့်သီတင်းပတ်က ထုတ်ဖော် ပြောဆို ခဲ့သည်။
ဒီမိုကရက်များနှင့် မီဒီယာလွတ်လပ်ခွင့်လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့များက အဆိုပါ လုပ်ရပ်ကို ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။ Reporters Without Borders USA ၏ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ Clayton Weimers က “VOA ကဲ့သို့သော အများ ပြည်သူမီဒီယာများကို အလုံးစုံဖျက်သိမ်းခြင်းသည် တရုတ်၊ အီရန်ကဲ့သို့သော အာဏာရှင်စနစ်ကျင့်သုံးသည့်နိုင်ငံများအတွက် ထရမ့်မှ မကြုံစဖူး လက်ဆောင်တစ်ခုဖြစ်သည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
နေပြည်တော် ဇွန် ၂၅
“ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ရွေးကောက်ပွဲနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်တို့ပေါင်းစည်းခြင်းမှ အေးချမ်းသာယာဝပြောသည့် နိုင်ငံတော်သစ်ဆီသို့” သုံးသပ်ဆွေးနွေးပွဲငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ် - Peace Forum 2025 ကို ယနေ့နံနက်ပိုင်းတွင် နေပြည်တော်ရှိ မင်္ဂလာသီရိဟိုတယ်ခန်းမ၌ ကျင်းပသည်။
နေပြည်တော် ဇွန် ၂၅
“ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ရွေးကောက်ပွဲနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်တို့ပေါင်းစည်းခြင်းမှ အေးချမ်းသာယာဝပြောသည့် နိုင်ငံတော်သစ်ဆီသို့” သုံးသပ်ဆွေးနွေးပွဲငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ် - Peace Forum 2025 ကို ယနေ့နံနက်ပိုင်းတွင် နေပြည်တော်ရှိ မင်္ဂလာသီရိဟိုတယ်ခန်းမ၌ ကျင်းပသည်။
ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်သို့ အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှု ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့်နှင့် ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီဝင်များ၊ တပ်မတော်အငြိမ်းစား အရာရှိကြီးများ၊ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ ပူးတွဲစောင့်ကြည့်ရေးကော်မတီ (JMC)မှ ကိုယ်စားလှယ်များ၊ နိုင်ငံရေးပါတီများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ၊ NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ၊ NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားခြင်းမရှိသေးသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်သူများ၊ ပါဝင်သင့်ပါဝင်ထိုက်သူများ၊ အသိပညာရှင်၊ အတတ်ပညာရှင်များ၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဌာနများနှင့် အဖွဲ့အစည်းများမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်များ၊ တက္ကသိုလ်များမှ ပါမောက္ခများ၊ အစိုးရမဟုတ်သော နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများ၊ အစိုးရမဟုတ်သော ပြည်တွင်းအဖွဲ့အစည်းများ၊ အသင်းအဖွဲ့ကိုယ်စားလှယ်များ၊ မီဒီယာများနှင့် လေ့လာသူများ စုစုပေါင်း ၂၅၉ ဦး တက်ရောက်ကြသည်။
အပြည့်အစုံဖတ်ရှုရန်- https://www.moi.gov.mm/news/71500
နေပြည်တော် ဇွန် ၂၅
“ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ရွေးကောက်ပွဲနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်တို့ပေါင်းစည်းခြင်းမှ အေးချမ်းသာယာဝပြောသည့် နိုင်ငံတော်သစ်ဆီသို့” သုံးသပ်ဆွေးနွေးပွဲငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ် - Peace Forum 2025 ကို ယနေ့နံနက်ပိုင်းတွင် နေပြည်တော်ရှိ မင်္ဂလာသီရိဟိုတယ်ခန်းမ၌ ကျင်းပသည်။
ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်သို့ အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှု ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့်နှင့် ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီဝင်များ၊ တပ်မတော်အငြိမ်းစား အရာရှိကြီးများ၊ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ ပူးတွဲစောင့်ကြည့်ရေးကော်မတီ (JMC)မှ ကိုယ်စားလှယ်များ၊ နိုင်ငံရေးပါတီများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ၊ NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ၊ NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားခြင်းမရှိသေးသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်သူများ၊ ပါဝင်သင့်ပါဝင်ထိုက်သူများ၊ အသိပညာရှင်၊ အတတ်ပညာရှင်များ၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဌာနများနှင့် အဖွဲ့အစည်းများမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်များ၊ တက္ကသိုလ်များမှ ပါမောက္ခများ၊ အစိုးရမဟုတ်သော နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများ၊ အစိုးရမဟုတ်သော ပြည်တွင်းအဖွဲ့အစည်းများ၊ အသင်းအဖွဲ့ကိုယ်စားလှယ်များ၊ မီဒီယာများနှင့် လေ့လာသူများ စုစုပေါင်း ၂၅၉ ဦး တက်ရောက်ကြသည်။
အပြည့်အစုံဖတ်ရှုရန်- https://www.moi.gov.mm/news/71500
(၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅ ရက်)
အားလုံးပဲ မင်္ဂလာပါ
(၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅ ရက်)
အားလုံးပဲ မင်္ဂလာပါ
ဒီကနေ့ကျင်းပတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ် (Peace Forum 2025) ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားကို တက်ရောက်လာကြတဲ့နိုင်ငံတော်မှ တာဝန်ရှိပုဂ္ဂိုလ်များ၊ နိုင်ငံတကာမှ ဧည့်သည်တော်များ၊ နိုင်ငံခြားသံရုံးအသီးသီးမှသံတမန်များ၊ ဖိုရမ်မှာပါဝင်ဆွေးနွေးကြမယ့် ပြည်တွင်းပြည်ပပညာရှင်များ၊ နိုင်ငံရေးပါတီများမှတာဝန်ရှိသူများ၊ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများမှ ပုဂ္ဂိုလ်များ၊ အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးမှ ကိုယ်စားလှယ်များနဲ့ တက်ရောက်လာကြသူများအားလုံး ကိုယ်စိတ်နှစ်ဖြာ ကျန်းမာချမ်းသာပြီး မင်္ဂလာအပေါင်းနဲ့ ပြည့်စုံကြပါစေလို့ ဦးစွာနှုတ်ခွန်း ဆက်သအပ်ပါတယ်။
ဒီကနေ့ကစပြီး ကျင်းပမယ့်ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်ဟာ နိုင်ငံတကာကပညာရှင်ကြီးများ၊ သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများနဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်များကိုယ်တိုင် ပါဝင်တက်ရောက်ဆွေးနွေးတဲ့ပွဲဖြစ်လို့ ငြိမ်းချမ်းရေးကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှုမှာ ထူးခြားတဲ့သမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်တယ်ဆိုတာကို ပြောကြားလိုပါတယ်။
ယခုကျင်းပတဲ့ ဆွေးနွေးပွဲကနေတစ်ဆင့် ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံအတွက် အဓိကလိုအပ်နေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းအဖြေရှာ၊ သုံးသပ်အကြံပြုချက်တွေ ပြုလုပ်သွားကြမှာဖြစ်တဲ့အတွက်ဒီဖိုရမ်ကနေ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံရဲ့ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိဖို့ အထောက်အကူဖြစ်စေလိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်ထားပါတယ်။
ကြွရောက်လာကြတဲ့ဧည့်သည်တော်များခင်ဗျာ…
ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာ လွတ်လပ်ရေးနဲ့အတူ ပြည်တွင်းလက်နက်ကိုင်ပြဿနာကလည်း ဒွန်တွဲပါလာခဲ့တာ အားလုံးအသိပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီပြဿနာကို ခေတ်အဆက်ဆက်အစိုးရတွေကလည်း တတ်နိုင်သမျှသူ့နည်းသူ့ဟန်နဲ့ ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပါတယ်။ လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီးချိန်မှာ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကျင့်သုံးခဲ့ပေမယ့် နိုင်ငံတော်ရဲ့သမိုင်းကြောင်းအခြေအနေများအရ ၁၉၆၂ ခုနှစ်မှာ တော်လှန်ရေးကောင်စီက နိုင်ငံတော်တာဝန်များကိုရယူပြီး ဆိုရှယ်လစ်စနစ်တစ်နည်းအားဖြင့် ဗဟိုဦးစီးအစိုးရစနစ်ကို ပြောင်းလဲလျှောက်လှမ်းပြီး ၁၉၈၈ ခုနှစ်အထိ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကူးပြောင်းဖို့ ပြည်သူများရဲ့တောင်းဆိုချက်အရ ၁၉၈၈ ခုနှစ်မှာ တပ်မတော်က နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့နှင့် နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီအနေနဲ့ ဒီမိုကရေစီကူးပြောင်းရေးကို တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် အသားကျဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်၊ စီးပွားရေးစနစ်တို့ကို တဖြည်းဖြည်းချင်း ပြောင်းလဲခဲ့ပြီး ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ် ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးအတွက် နိုင်ငံတော်ရဲ့အခြေအနေအရပ်ရပ်နဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ရေးဆွဲပြီးပြည်လုံးကျွတ်ဆန္ဒခံယူပွဲနဲ့ အတည်ပြုဆောင်ရွက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်သူတွေ လိုလားတဲ့ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာ တည်တည်ငြိမ်ငြိမ်၊ အေးအေးချမ်းချမ်းနဲ့ အောင်မြင်စွာကူးပြောင်းပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါကိုကြည့်ရင်တပ်မတော်အနေနဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ယခင်ကတည်းက အလေးထား ဖော်ဆောင်ပေးခဲ့တယ်ဆိုတာကို ပြန်လည်အမှတ်ရစေလိုပါတယ်။
တပ်မတော်အနေနဲ့ ၂၀၁၅ ခုနှစ် NCA စာချုပ်ကြီးပေါ်ပေါက် လာတာနဲ့တစ်ပြိုင်တည်း ငြိမ်းချမ်းရေးမူဝါဒ(၆)ရပ်ကိုချမှတ်ပြီး ယနေ့တိုင်လိုက်နာအကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ချမှတ်လိုက်နာဆောင်ရွက်နေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးမူဝါဒတွေဟာ NCA စာချုပ်ရဲ့အနှစ်သာရတွေဖြစ်သလို ခေတ်အဆက်ဆက် ငြိမ်းချမ်းရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှုတွေကရရှိလာတဲ့ “အသိတရား” တွေဖြစ်ပြီး လက်ရှိငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှု ခိုင်မြဲစေဖို့အတွက် လိုက်နာလုပ်ဆောင်ရမယ့် “အရှိတရား”တွေဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားလိုပါတယ်။
ဒီမိုကရေစီဒုတိယအစိုးရသက်တမ်းကာလမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံကို (၂၁) ရာစုပင်လုံအဖြစ် အမည်ပြောင်းလဲနိုင်ရေးဆောင်ရွက်ခဲ့တာကိုလည်းတွေ့ပါတယ်။ ဒီလိုပြောင်းလဲမှုက သမိုင်းကြောင်းအရ အခက်အခဲတွေရှိလာနိုင်တဲ့အတွက် အသိပေးမှုတွေဆောင်ရွက်ခဲ့ရပါတယ်။ အဲ့ဒီကာလတုန်းက တပ်မတော်အနေနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကို အတတ်နိုင်ဆုံး လိုက်လျောဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ပါတယ်။ အရပ်ဘက်စစ်ဘက်ဆက်ဆံရေးကို မြှင့်တင်နိုင်ဖို့ ကျွန်တော်တို့ ကြိုးပမ်းခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲ့ဒီအချိန်က လွှတ်တော်နဲ့ အစိုးရအနေနဲ့ ဥပဒေနဲ့ မညီညွတ်တဲ့ပြောဆိုမှုတွေ၊ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး ဥပဒေနဲ့မညီညွတ်တဲ့ ကိစ္စရပ်များစွာ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ဒီမိုကရေစီဒုတိယအစိုးရလက်ထက်မှာ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းနဲ့လွဲချော်ပြီး လက်ရှိအခြေအနေကို ရောက်ခဲ့ရတာ အားလုံးအသိပဲဖြစ်ပါတယ်။
ကြွရောက်လာကြတဲ့ဧည့်သည်တော်များခင်ဗျာ…
ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံရဲ့ အန္တိမမျှော်မှန်းထားတဲ့ ရည်မှန်းချက်ကတော့ ဒီမိုကရေစီနဲ့ဖက်ဒရယ်စနစ်ကိုအခြေခံတဲ့ “ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံ” ထူထောင်နိုင်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီစနစ်ဆိုတာ ပြည်သူကရွေးချယ်တဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ဖြစ်ပြီး ဖက်ဒရယ်စနစ်ဆိုတာက လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာနဲ့ရပိုင်ခွင့်တွေကို မျှဝေခံစားစေခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ တစ်နည်းအားဖြင့် ဖက်ဒရယ်ဆိုတာ မတူကွဲပြားတဲ့ တိုင်းဒေသကြီးတွေ၊ ပြည်နယ်တွေ၊ လူမျိုးတွေနဲ့လူမျိုးစုတွေ စုစည်းလုပ်ကိုင်ရာကနေ လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေကို ခွဲဝေကျင့်သုံးတဲ့ သဘောတရားဖြစ်ပြီး ပေါင်းစည်းနေထိုင်ခြင်းနဲ့ မျှဝေခံစားခြင်းတို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် မတူကွဲပြားတဲ့ ကိုယ်စားပြုမှုတွေရှိပြီးပါတီတွေ၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုတွေကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကိုယ်စားပြုနိုင်ဖို့အတွက် ယခုနှစ်အကုန်ပိုင်းမှာကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ လက်ရှိကျင့်သုံးနေတဲ့မဲအများဆုံးရသူ အနိုင်ယူစနစ်(FPTP)အပြင် အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ် (PR)စနစ်ကိုလည်း ပေါင်းစပ်ကျင့်သုံးသွားမယ်လို့ ကျွန်တော်ပြောကြားခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနဲ့အညီနိုင်ငံတော်ကို တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ခဲ့တာဖြစ်တဲ့အတွက် ပြည်သူတွေလိုလားတဲ့ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို မဖြစ်မနေ အကောင်အထည်ဖော်ပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ စတင်တာဝန်ယူကတည်းက ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ် အမှတ်စဉ်(၅)မှာလည်း ထည့်သွင်းချမှတ်ထားပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ကျွန်တော်တို့အစိုးရက မူလရည်မှန်းထားတဲ့အတိုင်း ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပပြုလုပ်မှာဖြစ်ပါတယ်။
အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်တယ်ဆိုရာမှာ တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ဆောင်ရွက်နိုင်ရင်အကောင်းဆုံးပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ၂၀၁၀၊ ၂၀၁၅ နဲ့ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲကာလတွေတုန်းကလည်း ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွေကို ရာနှုန်းပြည့်ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိတာကိုလည်း တွေ့ရှိရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဖဆပလခေတ်တုန်းကလည်း အခက်အခဲတွေကြားကနေ ဆောင်ရွက်ခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ အခုလည်းကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို ဖြစ်နိုင်သမျှ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကျင်းပနိုင်ဖို့အတွက်လိုအပ်တဲ့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေကို အလေးထားဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ အဓိကကတော့ ရွေးကောက်ပွဲဟာ လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်ဖို့လိုပါတယ်။
ယခုလက်ရှိအခြေအနေမှာ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၊ လွှတ်တော်အသီးသီးရဲ့ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေများအရ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ လွှတ်တော်အသီးသီး ခေါ်ယူကျင်းပခြင်းတို့ကို ဥပဒေနဲ့အညီ ဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်းတွေ့ရှိရပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့အတွက် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနဲ့ လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့အဆုံးအဖြတ်နဲ့ ဆောင်ရွက်နိုင်တာကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမှာ ပြဋ္ဌာန်းထားပါတယ်။ ဒါကြောင့်ကျွန်တော်တို့ မူလရည်မှန်းထားခဲ့တဲ့အတိုင်း ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်များနဲ့အညီ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီးတော့ ပြည်သူက ရွေးကောက်တင်မြှောက်လိုက်တဲ့အစိုးရကို နိုင်ငံတော်အာဏာ လွှဲပြောင်းပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ရေးဟာ နိုင်ငံတော်အတွင်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုအခြေအနေပေါ်မှာ အများကြီးမူတည်ပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီးရင် ဥပဒေနဲ့အညီ လွှတ်တော်အသီးသီးပေါ်ပေါက်လာပြီး နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေး လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ရှေးရှုဆောင်ရွက်နိုင်မှာဖြစ်တဲ့အတွက် လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတစ်ရပ် အောင်မြင်စွာကျင်းပနိုင်ဖို့ ကျွန်တော်တို့ အားလုံးဝိုင်းဝန်းပူးပေါင်း ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားရမှာဖြစ်ပါတယ်။ လွှတ်တော်ပေါ်ပေါက်လာပြီး ကျွန်တော်တို့သွားချင်တဲ့ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းကို လျှောက်လှမ်းနိုင်တဲ့အချိန်အခါမျိုးမှာ လက်နက်စွဲကိုင်ပြီး မိမိတို့လိုချင်တာကို တောင်းဆိုတာမျိုး၊ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို ဖက်တွယ်ပြီး လူမျိုးစွဲ၊ ဒေသစွဲကြီးမားစွာနဲ့ မိမိတို့ရဲ့ဆန္ဒကိုသာ ဦးစားပေးလုပ်ဆောင်ဖန်တီးနေတာမျိုးတွေဟာ ဒီမိုကရေစီနဲ့ သွေဖည်နေတယ်၊ မှန်ကန်တဲ့လမ်းစဉ်မဟုတ်ဘူးဆိုတာကိုလည်း အလေးအနက် သတိပြုကြစေလိုပါတယ်။ မိမိတို့လိုလားချက်များကို လွှတ်တော်အသီးသီးမှာ ဆွေးနွေးဆုံးဖြတ်အတည်ပြုဆောင်ရွက်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ကြွရောက်လာကြတဲ့ဧည့်သည်တော်များခင်ဗျာ…
ဒီမိုကရေစီဖော်ဆောင်ကျင့်သုံးရာမှာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတချို့ရဲ့ဖြစ်စဉ်တွေအပေါ် သင်ခန်းစာရယူပြီး ပုံဖော်ဆောင်ရွက်သွားဖို့လိုပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို နိုင်ငံအများက ကျင့်သုံးကြရာမှာ တစ်နိုင်ငံနဲ့တစ်နိုင်ငံ ပုံစံတွေတူညီမှုမရှိကြပါဘူး။ အနောက်ဥရောပ နိုင်ငံတွေမှာတောင်မှ တစ်နိုင်ငံနဲ့တစ်နိုင်ငံ ကျင့်သုံးမှုပုံစံမတူညီပါဘူး။ အလားတူ ကျွန်တော်တို့ အာရှနိုင်ငံတွေမှာလည်း တူညီမှုမရှိပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ် ကျင့်သုံးရာမှာ အခြားနိုင်ငံတွေကို ပုံတူကူးချသွားမှာမဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံရဲ့ သမိုင်းကြောင်း၊ လူနေမှုစနစ်၊ ယဉ်ကျေးမှုစရိုက်လက္ခဏာ၊ ဓလေ့ထုံးတမ်းအစဉ်အလာတွေနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို မြန်မာ့နည်း၊ မြန်မာ့ဟန်နဲ့ ကျွန်တော်တို့ မြန်မာတွေဦးစီးပြီး ဖော်ဆောင်သွားကြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလိုဖော်ဆောင်ရာမှာ နိုင်ငံတော်နဲ့ပြည်သူတို့ရဲ့ အကျိုးစီးပွားကိုရှေ့တန်းတင်ပြီးအားလုံးစုဖွဲ့ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်သွားကြမယ်ဆိုရင် ထိရောက်အောင်မြင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာ အခုမှကျင့်သုံးတာမဟုတ်ပါဘူး။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးစကာလမှာ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို စတင်ကျင့်သုံးဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာလည်း အခက်အခဲပေါင်းစုံနဲ့ တွေ့ကြုံခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ် နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာစတင်တာဝန်ယူခဲ့တဲ့ ဒီမိုကရေစီပထမအစိုးရလက်ထက်မှာလည်း ဒီမိုကရေစီပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးနဲ့ အခြားကဏ္ဍပေါင်းစုံမှာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် စိန်ခေါ်မှုအများအပြား ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ ဒါတွေကို သင်ခန်းစာရယူပြီး မိမိတို့နိုင်ငံနဲ့ကိုက်ညီတဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ဖော်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ပြောရခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ကြွရောက်လာကြတဲ့ဧည့်သည်တော်များခင်ဗျာ…
နိုင်ငံတော်အနာဂတ်အတွက် ပညာတတ်များရှိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ပညာရေးမှာအားနည်းရင် အတွေးအခေါ်လွဲမှားမှု၊ အယူအဆလွဲမှားမှုတွေ ဖြစ်လာတယ်လို့ သုံးသပ်ရပါတယ်။ ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းဒေသကြီးအားလုံးမှာ ပညာတတ်များရှိမှသာ နိုင်ငံ့အနာဂတ်ကောင်းမွန်စိတ်ချရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ခေတ်အဆက်ဆက်ကျင့်သုံးခဲ့တဲ့ ပညာရေးစနစ်တွေကို ပြန်လည်လေ့လာသုံးသပ်ပြီး လိုအပ်တဲ့ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေနဲ့မြှင့်တင်ပြီး အားပေးဆောင်ရွက်သွားကြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ယနေ့ခေတ်ကာလအခြေအနေအရ ယခုကာလမှာ လူငယ်လူရွယ်တွေဟာ အနည်းဆုံး KG+9 အဆင့်အထိ သင်ကြားတတ်မြောက်ပြီးဖို့ လိုအပ်ကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရပါတယ်။
ဒီမိုကရေစီဖော်ဆောင်နိုင်ဖို့အတွက် “တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု” ဟာ အရေးကြီးတဲ့ လိုအပ်ချက်ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့အားလုံးရဲ့ဆန္ဒက တိုင်းရင်းသားပြည်သူအားလုံးအတွက် ညီညွတ်မျှတတဲ့ လူမှုစီးပွားဘဝလုံခြုံရေးနဲ့အာမခံချက်ရရှိရေးတို့ကသာ အဓိကဖြစ်ပါတယ်။ အေးချမ်းစွာနေထိုင်ပြီး ကောင်းမွန်စွာ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းဖြင့် မိမိတို့ ဘဝတိုးတက်မှုကိုရရှိမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေမျိုးဖြစ်ဖို့ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ မျက်နှာချင်းဆိုင်တွေ့ဆုံပြီး ရိုးသားပွင့်လင်းစွာ အမြင်ချင်းဖလှယ်ဆွေးနွေးကြဖို့ အမှန်တကယ် လိုအပ်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရာမှာ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနဲ့ တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA)လမ်းကြောင်းကို အဓိကကိုင်စွဲပြီး လျှောက်လှမ်းလျက်ရှိပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရာမှာလည်း ပြည်ပစွက်ဖက်မှုမရှိဖို့လိုသလို ပြည်တွင်းက အဖျက်အမှောင့် ပယောဂတွေ ကင်းကင်းရှင်းရှင်းနဲ့ လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့လည်းလိုပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားညီအစ်ကိုအချင်းချင်း ပြည်ထောင်စုစိတ်ဓာတ်အရင်းခံပြီး နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းအရ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးအဖြေရှာနိုင်မှသာ စစ်မှန်ပြီးရေရှည်တည်တံ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိ အောင်မြင်နိုင်မယ်လို့ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ အပြည့်အဝ ယုံကြည်ထားပါတယ်။
နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများနဲ့ သဟဇာတဖြစ်နေဖို့ လိုအပ်တာမှန်ပေမယ့်လည်း ဩဇာခံဖြစ်မသွားဖို့ကိုတော့ အထူးသတိပြုရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံဟာ သမိုင်းကြောင်း နောက်ခံများအရလွတ်လပ်၍ တက်ကြွပြီး ဘက်မလိုက်တဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကိုကျင့်သုံးပြီး နိုင်ငံအချင်းချင်း မိတ်ဝတ်မပျက် ဆက်ဆံရေး၊ ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးမူ (၅) ချက်နဲ့အညီ စောင့်ထိန်းလိုက်နာလျက်ရှိပါတယ်။ ခွဲခြားလို့မရတဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနဲ့လည်း သဟဇာတဖြစ်တဲ့ ဆက်ဆံမှုရှိဖို့လိုအပ်သလို မိမိတို့နိုင်ငံရဲ့ တည်ဆဲဥပဒေတွေကိုလည်း လိုက်နာတန်ဖိုးထားကြဖို့ လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားလိုပါတယ်။
ကြွရောက်လာကြတဲ့ဧည့်သည်တော်များခင်ဗျာ…
ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ စတင်တာဝန်ယူပြီးတာနဲ့တစ်ပြိုင်တည်း အရင်ဆုံးဦးစားပေးဆောင်ရွက်ခဲ့တာကတော့ ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးပါပဲ။ ဒါ့ကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကော်မတီတွေကိုလည်း ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလကစပြီး လက်ရှိအချိန်ထိငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးကို အမြဲတမ်းလမ်းဖွင့်ထားပြီး ကြိုတင်သတ်မှတ်ချက်တွေ မရှိတဲ့ဆွေးနွေးပွဲတွေအတွက် ဖိတ်ခေါ်ကမ်းလှမ်းမှုတွေ၊ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတွေပြုလုပ်ခဲ့တာကို အားလုံးသိမြင်ပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်။
တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေအနေနဲ့ မိမိတို့ရဲ့ဆန္ဒနဲ့ မိမိတို့အဖွဲ့အစည်း အကျိုးစီးပွားထက် ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တဲ့ ပြည်ထောင်စုနဲ့တိုင်းရင်းသားပြည်သူများအားလုံးရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို စိတ်ရင်းစေတနာမှန်နဲ့ ရှုမြင်သုံးသပ်ပြီး ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးကို ရှေးရှုတွေးမြင်လုပ်ဆောင်ကြဖို့ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ အလေးအနက်ထား တိုက်တွန်းပြောကြားလိုပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို လျှောက်လှမ်းတဲ့အခါမှာ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး သဘောထားကွဲလွဲမှုတွေ ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ကိုယ်စီလိုလားချက်တွေကို လက်နက်ကိုင်တဲ့လမ်းစဉ်နဲ့ တောင်းဆိုနေကြတာကတော့ မှားယွင်းတဲ့လမ်းစဉ် ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းနဲ့ ဖြေရှင်းကြမှသာ အမှန်ကန်ဆုံးပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများအနေနဲ့ မိမိတို့ရဲ့လိုလားချက်တွေကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းနဲ့ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းအဖြေရှာနိုင်ဖို့အတွက် အားပေးဆောင်ရွက်သွားကြဖို့ ပြောကြားလိုပါတယ်။ ဒါမှသာ ကျွန်တော်တို့ တိုင်းရင်းသားအားလုံး စည်းစည်းလုံးလုံး၊ ညီညီညွတ်ညွတ်၊ တက်ညီလက်ညီနဲ့ ကျွန်တော်တို့ ရည်မှန်းထားတဲ့ ဒီမိုကရေစီနဲ့ဖက်ဒရယ်စနစ်ကိုအခြေခံတဲ့ ပြည်ထောင်စုကြီးကို ခိုင်ခိုင်မာမာ တည်ဆောက်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ ရည်မှန်းထားတဲ့ ပြည်ထောင်စုကြီးတည်ဆောက်နိုင်ဖို့ လုပ်ဆောင်ရာမှာ ပြည်တွင်းပဋိပက္ခချုပ်ငြိမ်းရေးနဲ့ ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရေးဟာ အသက်တမျှ အရေးကြီးလှပါတယ်။ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်နဲ့ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်တွေကြောင့် နိုင်ငံတော်မှာဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရတဲ့ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုတွေကို ထောက်ရှုပြီး ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို ပြည်သူတွေနဲ့အတူ လက်တွဲဖော်ဆောင်ကြဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် နိုင်ငံတော်ကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်နေတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်း သူအဖွဲ့တွေ၊ အကြမ်းဖက် PDF အဖွဲ့တွေအနေနဲ့ လက်နက်ကိုင်အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်တဲ့ လမ်းစဉ်ကိုစွန့်လွှတ်ပြီး ပါတီနိုင်ငံရေးလမ်းကြောင်းနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲလမ်းကြောင်းတွေကတစ်ဆင့် နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းနဲ့ ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့အတွက်လည်း အကြိမ်ကြိမ်ဖိတ်ခေါ်ကမ်းလှမ်းထားခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းကို စားပွဲဝိုင်းပေါ်မှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်းနဲ့သာ အဖြေရှာနိုင်မှာဖြစ်တာကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှုတွေကို အမြဲတမ်းကြိုဆိုလမ်းဖွင့်ထားပါကြောင်း ဒီဖိုရမ်ကနေထပ်ဆင့်အသိပေးပြောကြားလိုပါတယ်။
ကြွရောက်လာကြတဲ့ဧည့်သည်တော်များခင်ဗျာ…
ဒီနေ့ကျင်းပမယ့် ဖိုရမ်မှာ ကဏ္ဍအသီးသီး၊ အဖွဲ့အစည်းမျိုးစုံက ပုဂ္ဂိုလ်အားလုံးပါဝင်ကြပါတယ်။ ဒီဖိုရမ်ကို အားလုံးပါဝင်တဲ့ အမျိုးသားအဆင့်ဆွေးနွေးပွဲ(Inclusive National Dialogue) တစ်ရပ်ဖြစ်စေဖို့အတွက် ကျွန်တော်တို့ဘက်က ငြိမ်းချမ်းရေးမှာ ပါဝင်ပတ်သက်သူ အားလုံးကို ဖိတ်ကြားခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း တချို့တလေ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် မလာနိုင်ကြပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ကတော့ နိုင်ငံနဲ့ပြည်သူလူထုရဲ့ မျက်နှာကိုကြည့်ပြီး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးအတွက် အမြဲတမ်းလက်ကမ်းကြိုဆိုပါတယ်။ သက်ဆိုင်သူအားလုံး ပါဝင်နိုင်ပြီး စောနိုင်သမျှစောပြီး ဆွေးနွေးနိုင်ရင် နိုင်ငံအတွက် ပိုမိုကောင်းမှာဖြစ်လို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးအတွက် ထပ်မံဖိတ်ခေါ်အပ်ပါတယ်။
ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတာ ပုံသေသတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းထားနိုင်တဲ့အရာ မဟုတ်ပါဘူး။ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုမှတစ်ဆင့် ရရှိပေါက်ဖွားလာတဲ့ ရလဒ်ကောင်းတွေနဲ့ ဖော်ဆောင်ကြရမှာသာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့အားလုံး အရင်ဆုံးတွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြဖို့ မဖြစ်မနေလိုအပ်ပါတယ်။ ဒီလိုတွေ့ဆုံဆွေးနွေးနိုင်ဖို့ ကျွန်တော်တို့အားလုံး ကိုယ်စီကိုယ်စီ တာဝန်ရှိကြတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ငြိမ်းချမ်းရေးတံခါးကို ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ အစဉ်ဖွင့်လှစ်ကြိုဆိုလျက်ရှိနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း တွေအားလုံးက မိမိတို့ရဲ့လိုလားချက်တွေနဲ့ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တာတွေကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းနဲ့ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းအဖြေရှာရေးကို အားပေးဆောင်ရွက်ကြဖို့ တိုက်တွန်းပြောကြားလိုပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာ “လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေချုပ်ငြိမ်းပြီး ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိစေဖို့အတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးလမ်းကြောင်းပေါ်မှာ အတူတကွ လက်တွဲလျှောက်လှမ်းကြပါစို့” လို့ ပြောကြားရင်း နိဂုံးချုပ်အပ်ပါတယ်။
အားလုံးကိုကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
MOI
(၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅ ရက်)
အားလုံးပဲ မင်္ဂလာပါ
ဒီကနေ့ကျင်းပတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ် (Peace Forum 2025) ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားကို တက်ရောက်လာကြတဲ့နိုင်ငံတော်မှ တာဝန်ရှိပုဂ္ဂိုလ်များ၊ နိုင်ငံတကာမှ ဧည့်သည်တော်များ၊ နိုင်ငံခြားသံရုံးအသီးသီးမှသံတမန်များ၊ ဖိုရမ်မှာပါဝင်ဆွေးနွေးကြမယ့် ပြည်တွင်းပြည်ပပညာရှင်များ၊ နိုင်ငံရေးပါတီများမှတာဝန်ရှိသူများ၊ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများမှ ပုဂ္ဂိုလ်များ၊ အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးမှ ကိုယ်စားလှယ်များနဲ့ တက်ရောက်လာကြသူများအားလုံး ကိုယ်စိတ်နှစ်ဖြာ ကျန်းမာချမ်းသာပြီး မင်္ဂလာအပေါင်းနဲ့ ပြည့်စုံကြပါစေလို့ ဦးစွာနှုတ်ခွန်း ဆက်သအပ်ပါတယ်။
ဒီကနေ့ကစပြီး ကျင်းပမယ့်ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်ဟာ နိုင်ငံတကာကပညာရှင်ကြီးများ၊ သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများနဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်များကိုယ်တိုင် ပါဝင်တက်ရောက်ဆွေးနွေးတဲ့ပွဲဖြစ်လို့ ငြိမ်းချမ်းရေးကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှုမှာ ထူးခြားတဲ့သမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်တယ်ဆိုတာကို ပြောကြားလိုပါတယ်။
ယခုကျင်းပတဲ့ ဆွေးနွေးပွဲကနေတစ်ဆင့် ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံအတွက် အဓိကလိုအပ်နေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းအဖြေရှာ၊ သုံးသပ်အကြံပြုချက်တွေ ပြုလုပ်သွားကြမှာဖြစ်တဲ့အတွက်ဒီဖိုရမ်ကနေ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံရဲ့ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိဖို့ အထောက်အကူဖြစ်စေလိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်ထားပါတယ်။
ကြွရောက်လာကြတဲ့ဧည့်သည်တော်များခင်ဗျာ…
ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာ လွတ်လပ်ရေးနဲ့အတူ ပြည်တွင်းလက်နက်ကိုင်ပြဿနာကလည်း ဒွန်တွဲပါလာခဲ့တာ အားလုံးအသိပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီပြဿနာကို ခေတ်အဆက်ဆက်အစိုးရတွေကလည်း တတ်နိုင်သမျှသူ့နည်းသူ့ဟန်နဲ့ ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပါတယ်။ လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီးချိန်မှာ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကျင့်သုံးခဲ့ပေမယ့် နိုင်ငံတော်ရဲ့သမိုင်းကြောင်းအခြေအနေများအရ ၁၉၆၂ ခုနှစ်မှာ တော်လှန်ရေးကောင်စီက နိုင်ငံတော်တာဝန်များကိုရယူပြီး ဆိုရှယ်လစ်စနစ်တစ်နည်းအားဖြင့် ဗဟိုဦးစီးအစိုးရစနစ်ကို ပြောင်းလဲလျှောက်လှမ်းပြီး ၁၉၈၈ ခုနှစ်အထိ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကူးပြောင်းဖို့ ပြည်သူများရဲ့တောင်းဆိုချက်အရ ၁၉၈၈ ခုနှစ်မှာ တပ်မတော်က နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့နှင့် နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီအနေနဲ့ ဒီမိုကရေစီကူးပြောင်းရေးကို တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် အသားကျဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်၊ စီးပွားရေးစနစ်တို့ကို တဖြည်းဖြည်းချင်း ပြောင်းလဲခဲ့ပြီး ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ် ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးအတွက် နိုင်ငံတော်ရဲ့အခြေအနေအရပ်ရပ်နဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ရေးဆွဲပြီးပြည်လုံးကျွတ်ဆန္ဒခံယူပွဲနဲ့ အတည်ပြုဆောင်ရွက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်သူတွေ လိုလားတဲ့ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာ တည်တည်ငြိမ်ငြိမ်၊ အေးအေးချမ်းချမ်းနဲ့ အောင်မြင်စွာကူးပြောင်းပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါကိုကြည့်ရင်တပ်မတော်အနေနဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ယခင်ကတည်းက အလေးထား ဖော်ဆောင်ပေးခဲ့တယ်ဆိုတာကို ပြန်လည်အမှတ်ရစေလိုပါတယ်။
တပ်မတော်အနေနဲ့ ၂၀၁၅ ခုနှစ် NCA စာချုပ်ကြီးပေါ်ပေါက် လာတာနဲ့တစ်ပြိုင်တည်း ငြိမ်းချမ်းရေးမူဝါဒ(၆)ရပ်ကိုချမှတ်ပြီး ယနေ့တိုင်လိုက်နာအကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ချမှတ်လိုက်နာဆောင်ရွက်နေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးမူဝါဒတွေဟာ NCA စာချုပ်ရဲ့အနှစ်သာရတွေဖြစ်သလို ခေတ်အဆက်ဆက် ငြိမ်းချမ်းရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှုတွေကရရှိလာတဲ့ “အသိတရား” တွေဖြစ်ပြီး လက်ရှိငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှု ခိုင်မြဲစေဖို့အတွက် လိုက်နာလုပ်ဆောင်ရမယ့် “အရှိတရား”တွေဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားလိုပါတယ်။
ဒီမိုကရေစီဒုတိယအစိုးရသက်တမ်းကာလမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံကို (၂၁) ရာစုပင်လုံအဖြစ် အမည်ပြောင်းလဲနိုင်ရေးဆောင်ရွက်ခဲ့တာကိုလည်းတွေ့ပါတယ်။ ဒီလိုပြောင်းလဲမှုက သမိုင်းကြောင်းအရ အခက်အခဲတွေရှိလာနိုင်တဲ့အတွက် အသိပေးမှုတွေဆောင်ရွက်ခဲ့ရပါတယ်။ အဲ့ဒီကာလတုန်းက တပ်မတော်အနေနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကို အတတ်နိုင်ဆုံး လိုက်လျောဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ပါတယ်။ အရပ်ဘက်စစ်ဘက်ဆက်ဆံရေးကို မြှင့်တင်နိုင်ဖို့ ကျွန်တော်တို့ ကြိုးပမ်းခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲ့ဒီအချိန်က လွှတ်တော်နဲ့ အစိုးရအနေနဲ့ ဥပဒေနဲ့ မညီညွတ်တဲ့ပြောဆိုမှုတွေ၊ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး ဥပဒေနဲ့မညီညွတ်တဲ့ ကိစ္စရပ်များစွာ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ဒီမိုကရေစီဒုတိယအစိုးရလက်ထက်မှာ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းနဲ့လွဲချော်ပြီး လက်ရှိအခြေအနေကို ရောက်ခဲ့ရတာ အားလုံးအသိပဲဖြစ်ပါတယ်။
ကြွရောက်လာကြတဲ့ဧည့်သည်တော်များခင်ဗျာ…
ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံရဲ့ အန္တိမမျှော်မှန်းထားတဲ့ ရည်မှန်းချက်ကတော့ ဒီမိုကရေစီနဲ့ဖက်ဒရယ်စနစ်ကိုအခြေခံတဲ့ “ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံ” ထူထောင်နိုင်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီစနစ်ဆိုတာ ပြည်သူကရွေးချယ်တဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ဖြစ်ပြီး ဖက်ဒရယ်စနစ်ဆိုတာက လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာနဲ့ရပိုင်ခွင့်တွေကို မျှဝေခံစားစေခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ တစ်နည်းအားဖြင့် ဖက်ဒရယ်ဆိုတာ မတူကွဲပြားတဲ့ တိုင်းဒေသကြီးတွေ၊ ပြည်နယ်တွေ၊ လူမျိုးတွေနဲ့လူမျိုးစုတွေ စုစည်းလုပ်ကိုင်ရာကနေ လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေကို ခွဲဝေကျင့်သုံးတဲ့ သဘောတရားဖြစ်ပြီး ပေါင်းစည်းနေထိုင်ခြင်းနဲ့ မျှဝေခံစားခြင်းတို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် မတူကွဲပြားတဲ့ ကိုယ်စားပြုမှုတွေရှိပြီးပါတီတွေ၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုတွေကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကိုယ်စားပြုနိုင်ဖို့အတွက် ယခုနှစ်အကုန်ပိုင်းမှာကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ လက်ရှိကျင့်သုံးနေတဲ့မဲအများဆုံးရသူ အနိုင်ယူစနစ်(FPTP)အပြင် အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ် (PR)စနစ်ကိုလည်း ပေါင်းစပ်ကျင့်သုံးသွားမယ်လို့ ကျွန်တော်ပြောကြားခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနဲ့အညီနိုင်ငံတော်ကို တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ခဲ့တာဖြစ်တဲ့အတွက် ပြည်သူတွေလိုလားတဲ့ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို မဖြစ်မနေ အကောင်အထည်ဖော်ပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ စတင်တာဝန်ယူကတည်းက ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ် အမှတ်စဉ်(၅)မှာလည်း ထည့်သွင်းချမှတ်ထားပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ကျွန်တော်တို့အစိုးရက မူလရည်မှန်းထားတဲ့အတိုင်း ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပပြုလုပ်မှာဖြစ်ပါတယ်။
အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်တယ်ဆိုရာမှာ တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ဆောင်ရွက်နိုင်ရင်အကောင်းဆုံးပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ၂၀၁၀၊ ၂၀၁၅ နဲ့ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲကာလတွေတုန်းကလည်း ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွေကို ရာနှုန်းပြည့်ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိတာကိုလည်း တွေ့ရှိရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဖဆပလခေတ်တုန်းကလည်း အခက်အခဲတွေကြားကနေ ဆောင်ရွက်ခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ အခုလည်းကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို ဖြစ်နိုင်သမျှ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကျင်းပနိုင်ဖို့အတွက်လိုအပ်တဲ့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေကို အလေးထားဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ အဓိကကတော့ ရွေးကောက်ပွဲဟာ လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်ဖို့လိုပါတယ်။
ယခုလက်ရှိအခြေအနေမှာ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၊ လွှတ်တော်အသီးသီးရဲ့ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေများအရ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ လွှတ်တော်အသီးသီး ခေါ်ယူကျင်းပခြင်းတို့ကို ဥပဒေနဲ့အညီ ဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်းတွေ့ရှိရပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့အတွက် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနဲ့ လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့အဆုံးအဖြတ်နဲ့ ဆောင်ရွက်နိုင်တာကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမှာ ပြဋ္ဌာန်းထားပါတယ်။ ဒါကြောင့်ကျွန်တော်တို့ မူလရည်မှန်းထားခဲ့တဲ့အတိုင်း ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်များနဲ့အညီ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီးတော့ ပြည်သူက ရွေးကောက်တင်မြှောက်လိုက်တဲ့အစိုးရကို နိုင်ငံတော်အာဏာ လွှဲပြောင်းပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ရေးဟာ နိုင်ငံတော်အတွင်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုအခြေအနေပေါ်မှာ အများကြီးမူတည်ပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီးရင် ဥပဒေနဲ့အညီ လွှတ်တော်အသီးသီးပေါ်ပေါက်လာပြီး နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေး လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ရှေးရှုဆောင်ရွက်နိုင်မှာဖြစ်တဲ့အတွက် လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတစ်ရပ် အောင်မြင်စွာကျင်းပနိုင်ဖို့ ကျွန်တော်တို့ အားလုံးဝိုင်းဝန်းပူးပေါင်း ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားရမှာဖြစ်ပါတယ်။ လွှတ်တော်ပေါ်ပေါက်လာပြီး ကျွန်တော်တို့သွားချင်တဲ့ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းကို လျှောက်လှမ်းနိုင်တဲ့အချိန်အခါမျိုးမှာ လက်နက်စွဲကိုင်ပြီး မိမိတို့လိုချင်တာကို တောင်းဆိုတာမျိုး၊ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို ဖက်တွယ်ပြီး လူမျိုးစွဲ၊ ဒေသစွဲကြီးမားစွာနဲ့ မိမိတို့ရဲ့ဆန္ဒကိုသာ ဦးစားပေးလုပ်ဆောင်ဖန်တီးနေတာမျိုးတွေဟာ ဒီမိုကရေစီနဲ့ သွေဖည်နေတယ်၊ မှန်ကန်တဲ့လမ်းစဉ်မဟုတ်ဘူးဆိုတာကိုလည်း အလေးအနက် သတိပြုကြစေလိုပါတယ်။ မိမိတို့လိုလားချက်များကို လွှတ်တော်အသီးသီးမှာ ဆွေးနွေးဆုံးဖြတ်အတည်ပြုဆောင်ရွက်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ကြွရောက်လာကြတဲ့ဧည့်သည်တော်များခင်ဗျာ…
ဒီမိုကရေစီဖော်ဆောင်ကျင့်သုံးရာမှာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတချို့ရဲ့ဖြစ်စဉ်တွေအပေါ် သင်ခန်းစာရယူပြီး ပုံဖော်ဆောင်ရွက်သွားဖို့လိုပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို နိုင်ငံအများက ကျင့်သုံးကြရာမှာ တစ်နိုင်ငံနဲ့တစ်နိုင်ငံ ပုံစံတွေတူညီမှုမရှိကြပါဘူး။ အနောက်ဥရောပ နိုင်ငံတွေမှာတောင်မှ တစ်နိုင်ငံနဲ့တစ်နိုင်ငံ ကျင့်သုံးမှုပုံစံမတူညီပါဘူး။ အလားတူ ကျွန်တော်တို့ အာရှနိုင်ငံတွေမှာလည်း တူညီမှုမရှိပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ် ကျင့်သုံးရာမှာ အခြားနိုင်ငံတွေကို ပုံတူကူးချသွားမှာမဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံရဲ့ သမိုင်းကြောင်း၊ လူနေမှုစနစ်၊ ယဉ်ကျေးမှုစရိုက်လက္ခဏာ၊ ဓလေ့ထုံးတမ်းအစဉ်အလာတွေနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို မြန်မာ့နည်း၊ မြန်မာ့ဟန်နဲ့ ကျွန်တော်တို့ မြန်မာတွေဦးစီးပြီး ဖော်ဆောင်သွားကြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီလိုဖော်ဆောင်ရာမှာ နိုင်ငံတော်နဲ့ပြည်သူတို့ရဲ့ အကျိုးစီးပွားကိုရှေ့တန်းတင်ပြီးအားလုံးစုဖွဲ့ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်သွားကြမယ်ဆိုရင် ထိရောက်အောင်မြင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာ အခုမှကျင့်သုံးတာမဟုတ်ပါဘူး။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးစကာလမှာ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို စတင်ကျင့်သုံးဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာလည်း အခက်အခဲပေါင်းစုံနဲ့ တွေ့ကြုံခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ် နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာစတင်တာဝန်ယူခဲ့တဲ့ ဒီမိုကရေစီပထမအစိုးရလက်ထက်မှာလည်း ဒီမိုကရေစီပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးနဲ့ အခြားကဏ္ဍပေါင်းစုံမှာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် စိန်ခေါ်မှုအများအပြား ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ ဒါတွေကို သင်ခန်းစာရယူပြီး မိမိတို့နိုင်ငံနဲ့ကိုက်ညီတဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ဖော်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ပြောရခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ကြွရောက်လာကြတဲ့ဧည့်သည်တော်များခင်ဗျာ…
နိုင်ငံတော်အနာဂတ်အတွက် ပညာတတ်များရှိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ပညာရေးမှာအားနည်းရင် အတွေးအခေါ်လွဲမှားမှု၊ အယူအဆလွဲမှားမှုတွေ ဖြစ်လာတယ်လို့ သုံးသပ်ရပါတယ်။ ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းဒေသကြီးအားလုံးမှာ ပညာတတ်များရှိမှသာ နိုင်ငံ့အနာဂတ်ကောင်းမွန်စိတ်ချရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ခေတ်အဆက်ဆက်ကျင့်သုံးခဲ့တဲ့ ပညာရေးစနစ်တွေကို ပြန်လည်လေ့လာသုံးသပ်ပြီး လိုအပ်တဲ့ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေနဲ့မြှင့်တင်ပြီး အားပေးဆောင်ရွက်သွားကြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ယနေ့ခေတ်ကာလအခြေအနေအရ ယခုကာလမှာ လူငယ်လူရွယ်တွေဟာ အနည်းဆုံး KG+9 အဆင့်အထိ သင်ကြားတတ်မြောက်ပြီးဖို့ လိုအပ်ကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရပါတယ်။
ဒီမိုကရေစီဖော်ဆောင်နိုင်ဖို့အတွက် “တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု” ဟာ အရေးကြီးတဲ့ လိုအပ်ချက်ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့အားလုံးရဲ့ဆန္ဒက တိုင်းရင်းသားပြည်သူအားလုံးအတွက် ညီညွတ်မျှတတဲ့ လူမှုစီးပွားဘဝလုံခြုံရေးနဲ့အာမခံချက်ရရှိရေးတို့ကသာ အဓိကဖြစ်ပါတယ်။ အေးချမ်းစွာနေထိုင်ပြီး ကောင်းမွန်စွာ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းဖြင့် မိမိတို့ ဘဝတိုးတက်မှုကိုရရှိမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေမျိုးဖြစ်ဖို့ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ မျက်နှာချင်းဆိုင်တွေ့ဆုံပြီး ရိုးသားပွင့်လင်းစွာ အမြင်ချင်းဖလှယ်ဆွေးနွေးကြဖို့ အမှန်တကယ် လိုအပ်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရာမှာ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနဲ့ တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA)လမ်းကြောင်းကို အဓိကကိုင်စွဲပြီး လျှောက်လှမ်းလျက်ရှိပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရာမှာလည်း ပြည်ပစွက်ဖက်မှုမရှိဖို့လိုသလို ပြည်တွင်းက အဖျက်အမှောင့် ပယောဂတွေ ကင်းကင်းရှင်းရှင်းနဲ့ လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့လည်းလိုပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားညီအစ်ကိုအချင်းချင်း ပြည်ထောင်စုစိတ်ဓာတ်အရင်းခံပြီး နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းအရ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးအဖြေရှာနိုင်မှသာ စစ်မှန်ပြီးရေရှည်တည်တံ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိ အောင်မြင်နိုင်မယ်လို့ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ အပြည့်အဝ ယုံကြည်ထားပါတယ်။
နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများနဲ့ သဟဇာတဖြစ်နေဖို့ လိုအပ်တာမှန်ပေမယ့်လည်း ဩဇာခံဖြစ်မသွားဖို့ကိုတော့ အထူးသတိပြုရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံဟာ သမိုင်းကြောင်း နောက်ခံများအရလွတ်လပ်၍ တက်ကြွပြီး ဘက်မလိုက်တဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကိုကျင့်သုံးပြီး နိုင်ငံအချင်းချင်း မိတ်ဝတ်မပျက် ဆက်ဆံရေး၊ ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးမူ (၅) ချက်နဲ့အညီ စောင့်ထိန်းလိုက်နာလျက်ရှိပါတယ်။ ခွဲခြားလို့မရတဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနဲ့လည်း သဟဇာတဖြစ်တဲ့ ဆက်ဆံမှုရှိဖို့လိုအပ်သလို မိမိတို့နိုင်ငံရဲ့ တည်ဆဲဥပဒေတွေကိုလည်း လိုက်နာတန်ဖိုးထားကြဖို့ လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားလိုပါတယ်။
ကြွရောက်လာကြတဲ့ဧည့်သည်တော်များခင်ဗျာ…
ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ စတင်တာဝန်ယူပြီးတာနဲ့တစ်ပြိုင်တည်း အရင်ဆုံးဦးစားပေးဆောင်ရွက်ခဲ့တာကတော့ ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးပါပဲ။ ဒါ့ကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကော်မတီတွေကိုလည်း ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလကစပြီး လက်ရှိအချိန်ထိငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးကို အမြဲတမ်းလမ်းဖွင့်ထားပြီး ကြိုတင်သတ်မှတ်ချက်တွေ မရှိတဲ့ဆွေးနွေးပွဲတွေအတွက် ဖိတ်ခေါ်ကမ်းလှမ်းမှုတွေ၊ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတွေပြုလုပ်ခဲ့တာကို အားလုံးသိမြင်ပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်။
တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေအနေနဲ့ မိမိတို့ရဲ့ဆန္ဒနဲ့ မိမိတို့အဖွဲ့အစည်း အကျိုးစီးပွားထက် ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တဲ့ ပြည်ထောင်စုနဲ့တိုင်းရင်းသားပြည်သူများအားလုံးရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို စိတ်ရင်းစေတနာမှန်နဲ့ ရှုမြင်သုံးသပ်ပြီး ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးကို ရှေးရှုတွေးမြင်လုပ်ဆောင်ကြဖို့ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ အလေးအနက်ထား တိုက်တွန်းပြောကြားလိုပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို လျှောက်လှမ်းတဲ့အခါမှာ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး သဘောထားကွဲလွဲမှုတွေ ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ကိုယ်စီလိုလားချက်တွေကို လက်နက်ကိုင်တဲ့လမ်းစဉ်နဲ့ တောင်းဆိုနေကြတာကတော့ မှားယွင်းတဲ့လမ်းစဉ် ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းနဲ့ ဖြေရှင်းကြမှသာ အမှန်ကန်ဆုံးပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများအနေနဲ့ မိမိတို့ရဲ့လိုလားချက်တွေကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းနဲ့ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းအဖြေရှာနိုင်ဖို့အတွက် အားပေးဆောင်ရွက်သွားကြဖို့ ပြောကြားလိုပါတယ်။ ဒါမှသာ ကျွန်တော်တို့ တိုင်းရင်းသားအားလုံး စည်းစည်းလုံးလုံး၊ ညီညီညွတ်ညွတ်၊ တက်ညီလက်ညီနဲ့ ကျွန်တော်တို့ ရည်မှန်းထားတဲ့ ဒီမိုကရေစီနဲ့ဖက်ဒရယ်စနစ်ကိုအခြေခံတဲ့ ပြည်ထောင်စုကြီးကို ခိုင်ခိုင်မာမာ တည်ဆောက်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ ရည်မှန်းထားတဲ့ ပြည်ထောင်စုကြီးတည်ဆောက်နိုင်ဖို့ လုပ်ဆောင်ရာမှာ ပြည်တွင်းပဋိပက္ခချုပ်ငြိမ်းရေးနဲ့ ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရေးဟာ အသက်တမျှ အရေးကြီးလှပါတယ်။ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်နဲ့ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်တွေကြောင့် နိုင်ငံတော်မှာဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရတဲ့ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုတွေကို ထောက်ရှုပြီး ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို ပြည်သူတွေနဲ့အတူ လက်တွဲဖော်ဆောင်ကြဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် နိုင်ငံတော်ကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်နေတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်း သူအဖွဲ့တွေ၊ အကြမ်းဖက် PDF အဖွဲ့တွေအနေနဲ့ လက်နက်ကိုင်အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်တဲ့ လမ်းစဉ်ကိုစွန့်လွှတ်ပြီး ပါတီနိုင်ငံရေးလမ်းကြောင်းနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲလမ်းကြောင်းတွေကတစ်ဆင့် နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းနဲ့ ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့အတွက်လည်း အကြိမ်ကြိမ်ဖိတ်ခေါ်ကမ်းလှမ်းထားခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းကို စားပွဲဝိုင်းပေါ်မှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်းနဲ့သာ အဖြေရှာနိုင်မှာဖြစ်တာကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှုတွေကို အမြဲတမ်းကြိုဆိုလမ်းဖွင့်ထားပါကြောင်း ဒီဖိုရမ်ကနေထပ်ဆင့်အသိပေးပြောကြားလိုပါတယ်။
ကြွရောက်လာကြတဲ့ဧည့်သည်တော်များခင်ဗျာ…
ဒီနေ့ကျင်းပမယ့် ဖိုရမ်မှာ ကဏ္ဍအသီးသီး၊ အဖွဲ့အစည်းမျိုးစုံက ပုဂ္ဂိုလ်အားလုံးပါဝင်ကြပါတယ်။ ဒီဖိုရမ်ကို အားလုံးပါဝင်တဲ့ အမျိုးသားအဆင့်ဆွေးနွေးပွဲ(Inclusive National Dialogue) တစ်ရပ်ဖြစ်စေဖို့အတွက် ကျွန်တော်တို့ဘက်က ငြိမ်းချမ်းရေးမှာ ပါဝင်ပတ်သက်သူ အားလုံးကို ဖိတ်ကြားခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း တချို့တလေ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် မလာနိုင်ကြပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ကတော့ နိုင်ငံနဲ့ပြည်သူလူထုရဲ့ မျက်နှာကိုကြည့်ပြီး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးအတွက် အမြဲတမ်းလက်ကမ်းကြိုဆိုပါတယ်။ သက်ဆိုင်သူအားလုံး ပါဝင်နိုင်ပြီး စောနိုင်သမျှစောပြီး ဆွေးနွေးနိုင်ရင် နိုင်ငံအတွက် ပိုမိုကောင်းမှာဖြစ်လို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးအတွက် ထပ်မံဖိတ်ခေါ်အပ်ပါတယ်။
ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတာ ပုံသေသတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းထားနိုင်တဲ့အရာ မဟုတ်ပါဘူး။ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုမှတစ်ဆင့် ရရှိပေါက်ဖွားလာတဲ့ ရလဒ်ကောင်းတွေနဲ့ ဖော်ဆောင်ကြရမှာသာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့အားလုံး အရင်ဆုံးတွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြဖို့ မဖြစ်မနေလိုအပ်ပါတယ်။ ဒီလိုတွေ့ဆုံဆွေးနွေးနိုင်ဖို့ ကျွန်တော်တို့အားလုံး ကိုယ်စီကိုယ်စီ တာဝန်ရှိကြတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ငြိမ်းချမ်းရေးတံခါးကို ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ အစဉ်ဖွင့်လှစ်ကြိုဆိုလျက်ရှိနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း တွေအားလုံးက မိမိတို့ရဲ့လိုလားချက်တွေနဲ့ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တာတွေကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းနဲ့ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းအဖြေရှာရေးကို အားပေးဆောင်ရွက်ကြဖို့ တိုက်တွန်းပြောကြားလိုပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာ “လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေချုပ်ငြိမ်းပြီး ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိစေဖို့အတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးလမ်းကြောင်းပေါ်မှာ အတူတကွ လက်တွဲလျှောက်လှမ်းကြပါစို့” လို့ ပြောကြားရင်း နိဂုံးချုပ်အပ်ပါတယ်။
အားလုံးကိုကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
MOI
အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသစစ်ပွဲနှင့် စစ်ရေးအသုံးစရိတ်တိုးမြှင့်ရန်ဟူသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ကျင်းပပြုလုပ်သည့် နေတိုးအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို တန်ပြန်ရန်အတွက် တရုတ်နိုင်ငံသည် ဇွန်လ ၂၆ ရက် (ကြာသပတေးနေ့)တွင် တရုတ်နိုင်ငံအရှေ့ဘက် ဆိပ်ကမ်းမြို့ ဖြစ်သည့် Qingdao မြို့၌ အီရန်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့မှ ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးများနှင့် အစည်းအဝေးပြုလုပ်ခဲ့သည်။
အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသစစ်ပွဲနှင့် စစ်ရေးအသုံးစရိတ်တိုးမြှင့်ရန်ဟူသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ကျင်းပပြုလုပ်သည့် နေတိုးအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို တန်ပြန်ရန်အတွက် တရုတ်နိုင်ငံသည် ဇွန်လ ၂၆ ရက် (ကြာသပတေးနေ့)တွင် တရုတ်နိုင်ငံအရှေ့ဘက် ဆိပ်ကမ်းမြို့ ဖြစ်သည့် Qingdao မြို့၌ အီရန်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့မှ ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးများနှင့် အစည်းအဝေးပြုလုပ်ခဲ့သည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ၁၀ နိုင်ငံပါဝင်သည့် ရှန်ဟိုင်း ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (SCO) ကို အနောက်အုပ်စုများဦးဆောင်သော အင်အားစု နိုင်ငံများအကြား ဟန်ချက်ညီစေရန် ထိန်းညှိပေးမည့်အဖွဲ့အဖြစ် ဆောင်ရွက်ရန် နှင့် SCO အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအကြား နိုင်ငံရေး၊ လုံခြုံရေး၊ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် သိပ္ပံပညာရပ်နယ်ပယ်တို့တွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ခိုင်မာအားကောင်းစေရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။ ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (SCO) ကို ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် စတင် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး တရုတ်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံအပါအဝင် ကာဇက်စတန်၊ ကာဂျစ္စတန်၊ တာဂျစ်ကစ္စတန်နှင့် ဥဇဘက်ကစ္စတန်၊ အိန္ဒိယ၊ ပါကစ္စတန်၊ အီရန်နှင့် ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံတို့က အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ အဖြစ် ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားသည်။
SCO အဖွဲ့၏ ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ ထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်ကြီးများ အစည်း အဝေးကို အစ္စရေး- အီရန်ပဋိပက္ခ ၁၂ ရက်ကြာ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွား ပြီးနောက် ယာယီအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးစတင်ချိန်တွင် ကျင်းပခြင်း ဖြစ်သည်။
ကိုးကား -CNA
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဒေါ်မေသူခိုင်၊ လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၃
အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသစစ်ပွဲနှင့် စစ်ရေးအသုံးစရိတ်တိုးမြှင့်ရန်ဟူသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ကျင်းပပြုလုပ်သည့် နေတိုးအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို တန်ပြန်ရန်အတွက် တရုတ်နိုင်ငံသည် ဇွန်လ ၂၆ ရက် (ကြာသပတေးနေ့)တွင် တရုတ်နိုင်ငံအရှေ့ဘက် ဆိပ်ကမ်းမြို့ ဖြစ်သည့် Qingdao မြို့၌ အီရန်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့မှ ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးများနှင့် အစည်းအဝေးပြုလုပ်ခဲ့သည်။
တရုတ်နိုင်ငံသည် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ၁၀ နိုင်ငံပါဝင်သည့် ရှန်ဟိုင်း ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (SCO) ကို အနောက်အုပ်စုများဦးဆောင်သော အင်အားစု နိုင်ငံများအကြား ဟန်ချက်ညီစေရန် ထိန်းညှိပေးမည့်အဖွဲ့အဖြစ် ဆောင်ရွက်ရန် နှင့် SCO အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအကြား နိုင်ငံရေး၊ လုံခြုံရေး၊ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် သိပ္ပံပညာရပ်နယ်ပယ်တို့တွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ခိုင်မာအားကောင်းစေရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။ ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (SCO) ကို ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် စတင် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး တရုတ်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံအပါအဝင် ကာဇက်စတန်၊ ကာဂျစ္စတန်၊ တာဂျစ်ကစ္စတန်နှင့် ဥဇဘက်ကစ္စတန်၊ အိန္ဒိယ၊ ပါကစ္စတန်၊ အီရန်နှင့် ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံတို့က အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ အဖြစ် ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားသည်။
SCO အဖွဲ့၏ ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ ထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်ကြီးများ အစည်း အဝေးကို အစ္စရေး- အီရန်ပဋိပက္ခ ၁၂ ရက်ကြာ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွား ပြီးနောက် ယာယီအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးစတင်ချိန်တွင် ကျင်းပခြင်း ဖြစ်သည်။
ကိုးကား -CNA
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဒေါ်မေသူခိုင်၊ လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၃
နယူးယောက် ဇွန် ၂၅
ကုလသမဂ္ဂနိုင်ငံတကာအဏု မြူစွမ်းအင်အေဂျင်စီ (အိုင်အေအီးအေ)နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ရပ်ဆိုင်းရေးဥပဒေကြမ်းကို အီရန်လွှတ်တော်က ယနေ့တွင် အတည်ပြုခဲ့သည်။
အဆိုပါဥပဒေကြမ်းကို ဥပဒေအဖြစ် အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းရေးအတွက် အီရန်အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ၏ နောက်ဆုံးအတည်ပြုချက် ရယူရန်လိုကြောင်း အီရန် အစိုးရမီဒီယာများက သတင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။
အစ္စရေးနိုင်ငံနှင့် ၁၂ ရက်ကြာ ပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် အိုင်အေအီးအေနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ရပ်ဆိုင်းရေးဥပဒေကြမ်းကို အီရန်လွှတ်တော်က အတည်ပြုခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
နယူးယောက် ဇွန် ၂၅
ကုလသမဂ္ဂနိုင်ငံတကာအဏု မြူစွမ်းအင်အေဂျင်စီ (အိုင်အေအီးအေ)နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ရပ်ဆိုင်းရေးဥပဒေကြမ်းကို အီရန်လွှတ်တော်က ယနေ့တွင် အတည်ပြုခဲ့သည်။
အဆိုပါဥပဒေကြမ်းကို ဥပဒေအဖြစ် အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းရေးအတွက် အီရန်အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ၏ နောက်ဆုံးအတည်ပြုချက် ရယူရန်လိုကြောင်း အီရန် အစိုးရမီဒီယာများက သတင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။
အစ္စရေးနိုင်ငံနှင့် ၁၂ ရက်ကြာ ပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် အိုင်အေအီးအေနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ရပ်ဆိုင်းရေးဥပဒေကြမ်းကို အီရန်လွှတ်တော်က အတည်ပြုခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
အိုင်အေအီးအေက ယခုလအတွင်း အတည်ပြုခဲ့သော ဆုံးဖြတ်ချက်မူကြမ်းတစ်ရပ်သည် အီရန်ကို အစ္စရေးတိုက်ခိုက်ရေးအတွက် လမ်းစဖွင့်ပေးခဲ့ကြောင်း အီရန်အစိုးရက ပြောကြားထားသည်။
အိုင်အေအီးအေက အတည်ပြုခဲ့သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်မူကြမ်း၌ အီရန်နိုင်ငံအနေဖြင့် နျူကလီးယားလက်နက် မပြန့်ပွားရေး စည်းမျဉ်းများကို ချိုးဖောက်နေ ကြောင်း ကြေညာထားသည်။
အိုင်အေအီးအေ သည် အစ္စရေးနိုင်ငံက အီရန်နျူကလီးယား အဆောက်အအုံများအား တိုက်ခိုက်ခဲ့မှုကိုလည်း ဝေဖန်ရှုတ်ချမှုမရှိခဲ့ကြောင်း အီရန်အစိုးရက ပြောကြားထားသည်။
Ref: RT
Trs: KKO
YDNB Newspaper
နယူးယောက် ဇွန် ၂၅
ကုလသမဂ္ဂနိုင်ငံတကာအဏု မြူစွမ်းအင်အေဂျင်စီ (အိုင်အေအီးအေ)နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ရပ်ဆိုင်းရေးဥပဒေကြမ်းကို အီရန်လွှတ်တော်က ယနေ့တွင် အတည်ပြုခဲ့သည်။
အဆိုပါဥပဒေကြမ်းကို ဥပဒေအဖြစ် အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းရေးအတွက် အီရန်အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ၏ နောက်ဆုံးအတည်ပြုချက် ရယူရန်လိုကြောင်း အီရန် အစိုးရမီဒီယာများက သတင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။
အစ္စရေးနိုင်ငံနှင့် ၁၂ ရက်ကြာ ပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် အိုင်အေအီးအေနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ရပ်ဆိုင်းရေးဥပဒေကြမ်းကို အီရန်လွှတ်တော်က အတည်ပြုခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
အိုင်အေအီးအေက ယခုလအတွင်း အတည်ပြုခဲ့သော ဆုံးဖြတ်ချက်မူကြမ်းတစ်ရပ်သည် အီရန်ကို အစ္စရေးတိုက်ခိုက်ရေးအတွက် လမ်းစဖွင့်ပေးခဲ့ကြောင်း အီရန်အစိုးရက ပြောကြားထားသည်။
အိုင်အေအီးအေက အတည်ပြုခဲ့သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်မူကြမ်း၌ အီရန်နိုင်ငံအနေဖြင့် နျူကလီးယားလက်နက် မပြန့်ပွားရေး စည်းမျဉ်းများကို ချိုးဖောက်နေ ကြောင်း ကြေညာထားသည်။
အိုင်အေအီးအေ သည် အစ္စရေးနိုင်ငံက အီရန်နျူကလီးယား အဆောက်အအုံများအား တိုက်ခိုက်ခဲ့မှုကိုလည်း ဝေဖန်ရှုတ်ချမှုမရှိခဲ့ကြောင်း အီရန်အစိုးရက ပြောကြားထားသည်။
Ref: RT
Trs: KKO
YDNB Newspaper
ဘရာဇီးလ်သမ္မတ Luiz Inacio Lula da Silva က အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်အား လူမှုကွန်ရက်ပေါ်တွင် အချိန်များစွာမဖြုန်းဘဲ ၎င်း၏နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်ရန် အာရုံစိုက်သင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ဇွန်လအစောပိုင်းက The Independent သတင်းဌာန၏ ဖော်ပြချက်အရ ထရမ့်သည် ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်နေ့တွင် အိမ်ဖြူတော်သို့ ပြန်ရောက် ပြီးနောက် ၎င်း၏ Truth Social ပလက်ဖောင်းပေါ်တွင် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ အရေးကိစ္စများနှင့်ပတ်သက်၍ ပျမ်းမျှ တစ်နေ့လျှင် ၁၇ ကြောင်းနှုန်းဖြင့် စုစုပေါင်း ပို့စ် ၂,၁၀၀ ကျော် ရေးတင်ခဲ့သည်။
ဘရာဇီးလ်သမ္မတ Luiz Inacio Lula da Silva က အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်အား လူမှုကွန်ရက်ပေါ်တွင် အချိန်များစွာမဖြုန်းဘဲ ၎င်း၏နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်ရန် အာရုံစိုက်သင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ဇွန်လအစောပိုင်းက The Independent သတင်းဌာန၏ ဖော်ပြချက်အရ ထရမ့်သည် ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်နေ့တွင် အိမ်ဖြူတော်သို့ ပြန်ရောက် ပြီးနောက် ၎င်း၏ Truth Social ပလက်ဖောင်းပေါ်တွင် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ အရေးကိစ္စများနှင့်ပတ်သက်၍ ပျမ်းမျှ တစ်နေ့လျှင် ၁၇ ကြောင်းနှုန်းဖြင့် စုစုပေါင်း ပို့စ် ၂,၁၀၀ ကျော် ရေးတင်ခဲ့သည်။
အထူးသဖြင့် ယခုလအတွင်း အစ္စရေးနှင့် အီရန် တို့ကြား ၁၂ ရက်ကြာ ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားစဉ်က ထရမ့်သည် Truth Social တွင် အမေရိကန် ကြားဝင် စေ့စပ်ထားသည့် စစ်ရပ်စဲရေးကို နှစ်ဖက်စလုံးက မချိုးဖောက်ရန် သတိပေးချက်များ အပါအဝင် ပိုမိုတက်ကြွစွာ ရေးသားခဲ့သည်။
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၂၅) တွင် g1 သတင်းဌာနနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတစ်ခု၌ လူလာက ထရမ့်၏ လူမှုကွန်ရက်အလွန်အကျွံအသုံးပြုမှုကို ဝေဖန်ကာ “ဒီအရှုပ်တော်ပုံကမ္ဘာမှာ အမေရိကန်လို နိုင်ငံကြီး၏ သမ္မတဖြစ်သူသည် ၎င်း၏စကားကို သေချာဂရုစိုက်ပြောသင့်ကြောင်း၊ အင်တာနက်ကို အချိန်လျှော့သုံးပြီး နိုင်ငံ့တာဝန်ကို ပိုမိုလုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်ရေး၊ ဘက်ပေါင်းစုံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေးတို့ကို ပိုမိုစဉ်းစားရမည်ဖြစ်ကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။
“စာနယ်ဇင်းတွေမှာ နေ့တိုင်း မိမိတို့ ဘာတွေမြင်နေရသလဲ၊ ခေါင်းကြီးပိုင်း တွေ လိုအပ်နေပါသည်” ဟု ဘရာဇီးလ် ခေါင်းဆောင်က ပြောကြား ခဲ့သည်။
ဧပြီလအတွင်းက The Atlantic နှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတစ်ခု၌ ထရမ့် က ၎င်း၏ Truth Social ပို့စ်များကို မည်ကဲ့သို့ ရေးသားသည်ဆိုခြင်းကို ဖွင့်ဟခဲ့သည်။ “မိမိအနေဖြင့် ပို့စ်များကို ကိုယ်တိုင်ရေးသားကြောင်း၊ ရံဖန်ရံခါတွင် အသံသွင်းကြောင်း၊ ကိုယ်ပိုင်အချိန်ထဲမှ လု၍ အမြန် လုပ်ဆောင်ရကြောင်း၊ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ကိုယ်တိုင်သာ ပြုလုပ်ကြောင်း” ဆိုသည်။
အိမ်ဖြူတော် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Taylor Rogers က ယခင်က ထရမ့်၏ လူမှုမီဒီယာအသုံးပြုမှုကို ကာကွယ်ပြောဆိုခဲ့ပြီး “သမိုင်းတစ်လျှောက် အပွင့်လင်းဆုံး သမ္မတဖြစ်စေပြီး အမေရိကန်ပြည်သူများနှင့် တိုက်ရိုက် ဆက်သွယ်ကာ ၎င်း၏မူဝါဒများ၊ သတင်းစကားများနှင့် အရေးကြီး ကြေညာချက်များကို ဖြန့်ဝေနိုင်ပါသည်” ဟု ဆိုခဲ့သည်။
လူလာသည် ယခင်ဘရာဇီးလ်သမ္မတ Jair Bolsonaro နှင့် ရင်းနှီး ကျွမ်းဝင်ခဲ့သော ထရမ့်ကို မကြာသေးမီလများအတွင်း အကြိမ်ကြိမ် ဝေဖန် ခဲ့သည်။ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်းက ၎င်းက အမေရိကန်သမ္မတကို “ကမ္ဘာကြီးကို အုပ်ချုပ်ဖို့မဟုတ်ဘဲ ၎င်း၏နိုင်ငံကိုအုပ်ချုပ်ဖို့ ရွေးကောက် တင်မြှောက်ခံရတာ” ဟု ပြောခဲ့သည်။
မတ်လအတွင်းက ဝါရှင်တန်မှ ကြေညာခဲ့သည့် အကောက်ခွန်ဆိုင်ရာ အခြေအနေတင်းမာမှုများကြား၌ လူလာက “ထရမ့်က အဲဒီကနေအော်နေ၍ အဓိပ္ပာယ်မရှိပါ။ မိမိအနေဖြင့် ဒေါသထွက်နေသည့် မျက်နှာကို မကြောက်တတ်အောင် သင်ယူထားပြီးပြီ” ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
ဘရာဇီးလ်သမ္မတ Luiz Inacio Lula da Silva က အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်အား လူမှုကွန်ရက်ပေါ်တွင် အချိန်များစွာမဖြုန်းဘဲ ၎င်း၏နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်ရန် အာရုံစိုက်သင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
ဇွန်လအစောပိုင်းက The Independent သတင်းဌာန၏ ဖော်ပြချက်အရ ထရမ့်သည် ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်နေ့တွင် အိမ်ဖြူတော်သို့ ပြန်ရောက် ပြီးနောက် ၎င်း၏ Truth Social ပလက်ဖောင်းပေါ်တွင် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ အရေးကိစ္စများနှင့်ပတ်သက်၍ ပျမ်းမျှ တစ်နေ့လျှင် ၁၇ ကြောင်းနှုန်းဖြင့် စုစုပေါင်း ပို့စ် ၂,၁၀၀ ကျော် ရေးတင်ခဲ့သည်။
အထူးသဖြင့် ယခုလအတွင်း အစ္စရေးနှင့် အီရန် တို့ကြား ၁၂ ရက်ကြာ ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားစဉ်က ထရမ့်သည် Truth Social တွင် အမေရိကန် ကြားဝင် စေ့စပ်ထားသည့် စစ်ရပ်စဲရေးကို နှစ်ဖက်စလုံးက မချိုးဖောက်ရန် သတိပေးချက်များ အပါအဝင် ပိုမိုတက်ကြွစွာ ရေးသားခဲ့သည်။
ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၂၅) တွင် g1 သတင်းဌာနနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတစ်ခု၌ လူလာက ထရမ့်၏ လူမှုကွန်ရက်အလွန်အကျွံအသုံးပြုမှုကို ဝေဖန်ကာ “ဒီအရှုပ်တော်ပုံကမ္ဘာမှာ အမေရိကန်လို နိုင်ငံကြီး၏ သမ္မတဖြစ်သူသည် ၎င်း၏စကားကို သေချာဂရုစိုက်ပြောသင့်ကြောင်း၊ အင်တာနက်ကို အချိန်လျှော့သုံးပြီး နိုင်ငံ့တာဝန်ကို ပိုမိုလုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လွတ်လပ်သော ကုန်သွယ်ရေး၊ ဘက်ပေါင်းစုံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေးတို့ကို ပိုမိုစဉ်းစားရမည်ဖြစ်ကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။
“စာနယ်ဇင်းတွေမှာ နေ့တိုင်း မိမိတို့ ဘာတွေမြင်နေရသလဲ၊ ခေါင်းကြီးပိုင်း တွေ လိုအပ်နေပါသည်” ဟု ဘရာဇီးလ် ခေါင်းဆောင်က ပြောကြား ခဲ့သည်။
ဧပြီလအတွင်းက The Atlantic နှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတစ်ခု၌ ထရမ့် က ၎င်း၏ Truth Social ပို့စ်များကို မည်ကဲ့သို့ ရေးသားသည်ဆိုခြင်းကို ဖွင့်ဟခဲ့သည်။ “မိမိအနေဖြင့် ပို့စ်များကို ကိုယ်တိုင်ရေးသားကြောင်း၊ ရံဖန်ရံခါတွင် အသံသွင်းကြောင်း၊ ကိုယ်ပိုင်အချိန်ထဲမှ လု၍ အမြန် လုပ်ဆောင်ရကြောင်း၊ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ကိုယ်တိုင်သာ ပြုလုပ်ကြောင်း” ဆိုသည်။
အိမ်ဖြူတော် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Taylor Rogers က ယခင်က ထရမ့်၏ လူမှုမီဒီယာအသုံးပြုမှုကို ကာကွယ်ပြောဆိုခဲ့ပြီး “သမိုင်းတစ်လျှောက် အပွင့်လင်းဆုံး သမ္မတဖြစ်စေပြီး အမေရိကန်ပြည်သူများနှင့် တိုက်ရိုက် ဆက်သွယ်ကာ ၎င်း၏မူဝါဒများ၊ သတင်းစကားများနှင့် အရေးကြီး ကြေညာချက်များကို ဖြန့်ဝေနိုင်ပါသည်” ဟု ဆိုခဲ့သည်။
လူလာသည် ယခင်ဘရာဇီးလ်သမ္မတ Jair Bolsonaro နှင့် ရင်းနှီး ကျွမ်းဝင်ခဲ့သော ထရမ့်ကို မကြာသေးမီလများအတွင်း အကြိမ်ကြိမ် ဝေဖန် ခဲ့သည်။ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်းက ၎င်းက အမေရိကန်သမ္မတကို “ကမ္ဘာကြီးကို အုပ်ချုပ်ဖို့မဟုတ်ဘဲ ၎င်း၏နိုင်ငံကိုအုပ်ချုပ်ဖို့ ရွေးကောက် တင်မြှောက်ခံရတာ” ဟု ပြောခဲ့သည်။
မတ်လအတွင်းက ဝါရှင်တန်မှ ကြေညာခဲ့သည့် အကောက်ခွန်ဆိုင်ရာ အခြေအနေတင်းမာမှုများကြား၌ လူလာက “ထရမ့်က အဲဒီကနေအော်နေ၍ အဓိပ္ပာယ်မရှိပါ။ မိမိအနေဖြင့် ဒေါသထွက်နေသည့် မျက်နှာကို မကြောက်တတ်အောင် သင်ယူထားပြီးပြီ” ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။
ကိုးကား- RT
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
ထိုင်းအစိုးရသည် ဆေးခြောက်ကို ဥပဒေနှင့်အညီ သုံးစွဲခွင့် ပြုထားခဲ့ပြီး သုံးနှစ်ကြာပြီးနောက် အပန်းဖြေရန် ရည်ရွယ်ချက်များအတွက် အသုံးပြုမှု ကို တားမြစ်ရန်ရည်ရွယ်သည့် စည်းမျဉ်းသစ်များကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မူးယစ်ဆေးဝါး ထိန်းချုပ်ရေးအေဂျင်စီက ဇွန် ၂၅ ရက်တွင် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး Somsak Thepsuthin မှ လက်မှတ်ရေးထိုးထားသော ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ဆေးခြောက်အသုံးပြုမှုကို ပိုမိုတင်းကျပ်စွာ ထိန်းချုပ်ရန်အမိန့်ကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရေး ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် တိုင်ပင် ဆွေးနွေးမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
ထိုင်းအစိုးရသည် ဆေးခြောက်ကို ဥပဒေနှင့်အညီ သုံးစွဲခွင့် ပြုထားခဲ့ပြီး သုံးနှစ်ကြာပြီးနောက် အပန်းဖြေရန် ရည်ရွယ်ချက်များအတွက် အသုံးပြုမှု ကို တားမြစ်ရန်ရည်ရွယ်သည့် စည်းမျဉ်းသစ်များကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မူးယစ်ဆေးဝါး ထိန်းချုပ်ရေးအေဂျင်စီက ဇွန် ၂၅ ရက်တွင် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး Somsak Thepsuthin မှ လက်မှတ်ရေးထိုးထားသော ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ဆေးခြောက်အသုံးပြုမှုကို ပိုမိုတင်းကျပ်စွာ ထိန်းချုပ်ရန်အမိန့်ကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရေး ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် တိုင်ပင် ဆွေးနွေးမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
Somsak ၏ အမိန့်အရ အပန်းဖြေရန်ရည်ရွယ်ချက်များအတွက် ဆေးခြောက် ရောင်းချမှုကို တားမြစ်ထားပြီး ဆေးခြောက်အားလုံးကို ဆရာဝန် ညွှန်ကြားချက်ဖြင့်သာ ရောင်းချရမည်ဖြစ်သည်။
အဆိုပါ စည်းမျဉ်းသည် Royal Gazette (အစိုးရဂျာနယ်) တွင် ထုတ်ပြန် ပြီးနောက် အာဏာသက်ရောက်မည်ဖြစ်ကာ လာမည့်ရက် အနည်းငယ် အတွင်း ထုတ်ပြန်မည်ဟု မျှော်မှန်းရသည်။ “ဆေးခြောက်ကို နောင်တွင် မူးယစ်ဆေးဝါးအဖြစ် ပြန်လည်သတ်မှတ်မည်” ဟု ဝန်ကြီး Somsak က ပြောကြားခဲ့သည်။
ဤသည်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အရေးပါသော မူဝါဒပြောင်းလဲမှုတစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး လွန်ခဲ့သော သုံးနှစ်က အပန်းဖြေရန် ရည်ရွယ်ချက်များအတွက် ဆေးခြောက် သုံးစွဲမှုကို တရားဝင်ခွင့်ပြုခဲ့သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက် ဖြစ်သည်။
ထိုအချိန်မှစ၍ ဆေးခြောက်ဆိုင်ပေါင်း သောင်းချီကာ ထိုင်းနိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပြီး အများစုမှာ ခရီးသွားဧရိယာများတွင် တည်ရှိသည်။ ထိုင်းကုန်သည်ကြီးများအသင်းက ဆေးဝါးထုတ်ကုန်များအပါအဝင်ဆေးခြောက်လုပ်ငန်းသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် တန်ဖိုး ၁.၂ ဘီလီယံ ဒေါ်လာ ရှိလာမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။
အစိုးရပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Jirayu Houngsub က ဆေးခြောက်ကို ထိန်းချုပ်မှုမရှိဘဲ အသုံးပြုမှုများသည် အထူးသဖြင့် ကလေးများနှင့် ဆယ်ကျော်သက်များအတွက် ကြီးမားသော လူမှုရေးပြဿနာများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“အဆိုပါမူဝါဒသည် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာအသုံးပြုရန် ဆေးခြောက်ကိုထိန်းချုပ်ရန်ဆိုသည့် ၎င်း၏မူလရည်ရွယ်ချက်ဆီသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိရန် ပုံဖော်ရမည်" ဟု Jirayu က ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။
ထိုင်းအစိုးရ၏ အဆိုပါ လုပ်ဆောင်မှုအသစ်သည် နယ်စပ်ပြဿနာများ နှင့်ပတ်သက်၍ ဝန်ကြီးချုပ် ပေထုန်တန် ရှင်နာဝပ်ထရာနှင့် ကမ္ဘောဒီးယား ဆီးနိတ်ဥက္ကဋ္ဌ ဟွန်ဆန်တို့၏ ဖုန်းစကားပြောဆိုမှု လျှို့ဝှက်ချက် ဖော်ထုတ်ခံရပြီးနောက် ဆေးခြောက်သုံးစွဲမှုကိုထောက်ခံသော ဘွန်းဂျိုင် တိုင်ပါတီသည် အုပ်ချုပ်ရေးညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့မှ နုတ်ထွက်ခဲ့သည့်ဖြစ်စဉ် အပြီးတွင် ပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်သည်။
“ထိုင်းကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အဆိုပါဆုံးဖြတ်ချက်သည် နိုင်ငံ၏ ဆေးခြောက်လုပ်ငန်းတွင် လုပ်ကိုင်နေသူများအား အံ့အားသင့်စေခဲ့ကြောင်း”ဘန်ကောက်မြို့ရှိ Green House Thailand တွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသော Punnathat Phutthisawong က ပြောကြားခဲ့သည်။
ကိုးကား- VN Express
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂
ထိုင်းအစိုးရသည် ဆေးခြောက်ကို ဥပဒေနှင့်အညီ သုံးစွဲခွင့် ပြုထားခဲ့ပြီး သုံးနှစ်ကြာပြီးနောက် အပန်းဖြေရန် ရည်ရွယ်ချက်များအတွက် အသုံးပြုမှု ကို တားမြစ်ရန်ရည်ရွယ်သည့် စည်းမျဉ်းသစ်များကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မူးယစ်ဆေးဝါး ထိန်းချုပ်ရေးအေဂျင်စီက ဇွန် ၂၅ ရက်တွင် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး Somsak Thepsuthin မှ လက်မှတ်ရေးထိုးထားသော ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ဆေးခြောက်အသုံးပြုမှုကို ပိုမိုတင်းကျပ်စွာ ထိန်းချုပ်ရန်အမိန့်ကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရေး ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် တိုင်ပင် ဆွေးနွေးမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
Somsak ၏ အမိန့်အရ အပန်းဖြေရန်ရည်ရွယ်ချက်များအတွက် ဆေးခြောက် ရောင်းချမှုကို တားမြစ်ထားပြီး ဆေးခြောက်အားလုံးကို ဆရာဝန် ညွှန်ကြားချက်ဖြင့်သာ ရောင်းချရမည်ဖြစ်သည်။
အဆိုပါ စည်းမျဉ်းသည် Royal Gazette (အစိုးရဂျာနယ်) တွင် ထုတ်ပြန် ပြီးနောက် အာဏာသက်ရောက်မည်ဖြစ်ကာ လာမည့်ရက် အနည်းငယ် အတွင်း ထုတ်ပြန်မည်ဟု မျှော်မှန်းရသည်။ “ဆေးခြောက်ကို နောင်တွင် မူးယစ်ဆေးဝါးအဖြစ် ပြန်လည်သတ်မှတ်မည်” ဟု ဝန်ကြီး Somsak က ပြောကြားခဲ့သည်။
ဤသည်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အရေးပါသော မူဝါဒပြောင်းလဲမှုတစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး လွန်ခဲ့သော သုံးနှစ်က အပန်းဖြေရန် ရည်ရွယ်ချက်များအတွက် ဆေးခြောက် သုံးစွဲမှုကို တရားဝင်ခွင့်ပြုခဲ့သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက် ဖြစ်သည်။
ထိုအချိန်မှစ၍ ဆေးခြောက်ဆိုင်ပေါင်း သောင်းချီကာ ထိုင်းနိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပြီး အများစုမှာ ခရီးသွားဧရိယာများတွင် တည်ရှိသည်။ ထိုင်းကုန်သည်ကြီးများအသင်းက ဆေးဝါးထုတ်ကုန်များအပါအဝင်ဆေးခြောက်လုပ်ငန်းသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် တန်ဖိုး ၁.၂ ဘီလီယံ ဒေါ်လာ ရှိလာမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။
အစိုးရပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Jirayu Houngsub က ဆေးခြောက်ကို ထိန်းချုပ်မှုမရှိဘဲ အသုံးပြုမှုများသည် အထူးသဖြင့် ကလေးများနှင့် ဆယ်ကျော်သက်များအတွက် ကြီးမားသော လူမှုရေးပြဿနာများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
“အဆိုပါမူဝါဒသည် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာအသုံးပြုရန် ဆေးခြောက်ကိုထိန်းချုပ်ရန်ဆိုသည့် ၎င်း၏မူလရည်ရွယ်ချက်ဆီသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိရန် ပုံဖော်ရမည်" ဟု Jirayu က ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။
ထိုင်းအစိုးရ၏ အဆိုပါ လုပ်ဆောင်မှုအသစ်သည် နယ်စပ်ပြဿနာများ နှင့်ပတ်သက်၍ ဝန်ကြီးချုပ် ပေထုန်တန် ရှင်နာဝပ်ထရာနှင့် ကမ္ဘောဒီးယား ဆီးနိတ်ဥက္ကဋ္ဌ ဟွန်ဆန်တို့၏ ဖုန်းစကားပြောဆိုမှု လျှို့ဝှက်ချက် ဖော်ထုတ်ခံရပြီးနောက် ဆေးခြောက်သုံးစွဲမှုကိုထောက်ခံသော ဘွန်းဂျိုင် တိုင်ပါတီသည် အုပ်ချုပ်ရေးညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့မှ နုတ်ထွက်ခဲ့သည့်ဖြစ်စဉ် အပြီးတွင် ပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်သည်။
“ထိုင်းကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အဆိုပါဆုံးဖြတ်ချက်သည် နိုင်ငံ၏ ဆေးခြောက်လုပ်ငန်းတွင် လုပ်ကိုင်နေသူများအား အံ့အားသင့်စေခဲ့ကြောင်း”ဘန်ကောက်မြို့ရှိ Green House Thailand တွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသော Punnathat Phutthisawong က ပြောကြားခဲ့သည်။
ကိုးကား- VN Express
ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂