အထွေထွေဆောင်းပါး

မြေငလျင်အပြီး ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးအတွက် လိုအပ်မည့် ငွေကြေးအင်အားများနှင့် စနစ်များ

မိမိတို့ နိုင်ငံ၊ မိမိတို့ ပြည်သူလူထုသည် ယခုမြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၈၆ ခုနှစ်မှ ၁၃၈၇ နှစ်အကူး ၂၀၂၅ ဧပြီလ မဟာသင်္ကြန်ကို ဝမ်းနည်းစွာဖြင့်ပင် ကျော်ဖြတ်ခဲ့ကြရပါပြီ။ အသက်ပေါင်းထောင်နှင့် ပင်ချီ၍၊ ပြည်သူလူထုနှင့် တိုင်းပြည်၏ ပစ္စည်းများ တန်ဖိုးကျပ်သန်းပေါင်းများစွာ ဆုံးရှုံးခဲ့ရသောနှစ်ဖြစ်ခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ယနေ့ခေတ်ကဲ့သို့ Richter Scale, Mercalli Scale အစရှိသည်ဖြင့် စနစ်များ စတင်အသုံးပြုသော ၂၀ ရာစုနှစ်နောက်တွင် ယခုမိမိတို့ခံစားခဲ့ရသော မန္တလေးမြေငလျင်ကြီးကြောင့် လူအသေအပျောက်နှင့် အိုးအိမ်ပစ္စည်းဆုံးရှုံးမှုသည် အများဆုံးဖြစ်သည်။ အိုးအိမ်နှင့် ပစ္စည်းတန်ဖိုးများကို တွက်ချက်နှိုင်းယှဉ်ရန် ခက်ခဲသော်လည်း ယခုငလျင်တွင် လူ့အသက်ပေါင်း ၃၇၀၀ ကျော်သေဆုံးခဲ့ပြီး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူ ၅၁၀ဝ ကျော်ရှိခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ ငလျင်ကော်မတီမှ ဆရာမကြီး ဒေါ်လှလှအောင်ရေးသားသော စာပေအရ ၁၉၃၀ ပြည့်နှစ် ပဲခူးငလျင်တွင် လူအသေအပျောက် ၅၅၀ ခန့် သေဆုံးခဲ့သည်နှင့် နှိုင်းယှဉ်နိုင်ပါသည်။ အဆောက်အအုံများ ပြန်လည်တည်ဆောက်ခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ဗိသုကာတစ်ဦးအနေဖြင့် သေချာစွာ ပြောနိုင်သည်မှာ ယခုမိမိတို့ပြန်လည်တည်ဆောက်ကြရမည့် လုပ်ငန်းရပ်သည်အလွန်ကြီးမားပြီး ငွေကြေးများစွာနှင့် နှစ်ပေါင်းများစွာ ပင်ပင်ပန်းပန်း လုပ်ကိုင်ကြရပါမည်။ ယခုနှစ် မတ်လမြေငလျင်၏ Epicenter ဗဟိုသည် စစ်ကိုင်းမြို့အနီးဖြစ်သဖြင့် သေကျေပျက်စီးမှု အများဆုံးဖြစ်သည်ဆိုသည်ကို လက်ခံကြရမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော် တစ်မြို့တည်း တစ်လမ်းတည်းတွင် အချို့အဆောက်အအုံများ ပြိုကျပျက်စီးကြပြီး အချို့မှာ မပျက်မစီးတည်မြဲခဲ့ ကြသည်မှာ အချို့သောဆောက်လုပ်သူများ၏ အားနည်းချက်ဖြစ်သည်မှာလည်း ထင်ရှားပါသည်။

ဤဆောင်းပါးသည် ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် ယခုရရှိခဲ့သော သင်ခန်းစာများကိုအခြေခံ၍ လက်ခံကျင့်သုံးသင့်သောစနစ်များကို တင်ပြရန် ဖြစ်ပါသည်။ ထို့အပြင် ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် လိုအပ်မည့် Financial Resources ခေါ် ငွေကြေးအင်အားများ ဖော်ထုတ်ရရှိနိုင်မည့် နည်းလမ်းများကိုလည်း တင်ပြအပ်ပါသည်။ ထိုသည်များနှင့် တွဲဖက်၍ ပြန်လည်တည်ဆောက်ကြသည့်အခါ မိမိတို့၏ မြို့များနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်သာယာရေး၊ မိမိတို့၏ မြို့များတွင် ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များ ထိန်းသိမ်းရေးများအတွက် လိုအပ်ချက်များကိုလည်း ပူးတွဲတင်ပြအပ်သည်။

ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင်ရရှိနိုင်မည့် Available Financial Resources ငွေကြေးအင်အားများကို သုံးသပ်ခြင်း

ယခု ငလျင်သည် မြန်မာ့သမိုင်းတွင် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုအများဆုံးဖြစ်သည့်အတွက် မိမိတို့တွင်ရှိသော Resources အင်အားများမှ တတ်နိုင်သရွေ့အများဆုံးနှင့် ကူညီနိုင်သောသူအများဆုံးကို ကူညီကြရမည်ဟု ခံယူပါသည်။ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် ငွေကြေးဖြင့် ပါဝင်နိုင်မည့် အုပ်စုများကို သုံးသပ်ကြည့်မိပါသည်။ ထိုသည်တို့တွင် (၁) နိုင်ငံတော်အစိုးရ၊ (၂) ချမ်းသာကြွယ်ဝသော Condominium ပိုင်ရှင်သူဌေးကြီးများအုပ်စု၊ (၃) ကိုယ်ပိုင်အိမ်၊ ကိုယ်ပိုင်မြေတွင်နေထိုင်ရင်း အိုးအိမ်ဆုံးရှုံးသွားသူများဟု သုံးအုပ်စုကိုသာ ဦးစွာမြင်ကြရပေမည်။ ထိုသုံးအုပ်စုတို့၏ လုပ်နိုင်သောပမာဏများကို ဆန်းစစ်ကြည့်ကြပါမည်။

နိုင်ငံတော်အစိုးရ ။ ။ နိုင်ငံတော်အစိုးရသည် ငွေအင်အားအကြီးမားဆုံးရှိသည့် အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ပါသည်။ သို့သော် အစိုးရတွင် ဆုံးရှုံးပျက်စီးသွားသော အစိုးရရုံးများ၊ ဝန်ထမ်းအိမ်ရာများ အစရှိသည်တို့ကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန်ရှိသည်။ ထို့အပြင် အများပြည်သူနှင့်သက်ဆိုင်သော Infra-structure ခေါ် ကျောင်းများ၊ ဆေးရုံများ၊ လမ်းတံတားများ၊ လျှပ်စစ်စနစ်များ စသည်တို့ကိုလည်း ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန်ရှိသဖြင့် လူပေါင်းများစွာတို့၏ ဆုံးရှုံးခဲ့သော အိမ်ရာများကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးတွင် အမြောက်အမြားပါဝင်ရန် ခက်ခဲပါမည်။

ငွေကြေးအဆင်ပြေသော Condominium ပိုင်ရှင်များ။ ။ မြေငလျင်အတွင်း ပြိုပျက်သွားသော Condominiums ခေါ် အဆင့်မြင့်တိုက်ခန်းများကို တည်ဆောက်သွားသောပိုင်ရှင်ကြီးများက Ethics ဟုခေါ်သော လူ့ကျင့်ဝတ်၊ လူ့ဝတ္တရားအရသော် အချိန်အတိုင်းအတာအတွင်း မြန်ဆန်စွာ ပြန်လည်တည်ဆောက်ပေးသင့်ကြပါသည်။ ဥပဒေကြောင်းအရ ရှင်းကြမည်ဆိုသော် ရှေ့နေခငွေကြေးများစွာကုန်မည်၊ အချိန်နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြာမြင့်ကြမည်ဟု စာရေးသူအတွေ့အကြုံအရ ခန့်မှန်းပါသည်။ မူလစာချုပ်တွင် မည်သို့ပါရှိပုံ၊ အာမခံထားခြင်းရှိမရှိ၊ “မြန်မာပြည်စုပေါင်းပိုင် အဆောက်အအုံဆိုင်ရာဥပဒေ Condominium Law” အရ တရားဝင်သတ်မှတ်ထားခြင်းရှိမရှိ စသည်ဖြင့် များစွာသော အဆင့်များရှိပါမည်။

ဖြစ်သင့်သည်မှာ တည်ဆောက်ခဲ့သူပိုင်ရှင်ကြီးများက လူ့ဂုဏ်သိက္ခာကို မနိမ့်ကျစေရန်နှင့် အသက်နှင့်ပစ္စည်းနစ်နာဆုံးရှုံးခဲ့ရသောသူများကို ငဲ့ညှာသင့်သည်။ သို့သော် ယခုငလျင်ကြောင့် အဆင့်မြင့်တိုက်ခန်းကြီးများတွင် နေထိုင်ရင်းအသက်နှင့် ပစ္စည်းများ ဆုံးရှုံးခဲ့သူဦးရေသည် တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် ရာခိုင်နှုန်းနည်းပါးသည်ဟု ခန့်မှန်းရပါသည်။

ကိုယ်ပိုင်အိမ် ကိုယ်ပိုင်မြေတွင်နေထိုင်ရင်း အိုးအိမ်ဆုံးရှုံးသွားသူများ ။ ။ ထိုအုပ်စုတွင် ပါဝင်သည့် သူများတွင် (က) ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် အရင်းအနှီးရှိပြီး တတ်နိုင်သူများ၊ (ခ) တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အကူအညီရနိုင်လျှင် ပြန်လည်တည်ဆောက်နိုင်သူများနှင့် (ဂ) အိမ်ပျက်စီးသွားသဖြင့် မြေသာကျန်ခဲ့ပြီး ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် မဖြစ်နိုင်သူများဟု သုံးအုပ်စုရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းရပါသည်။ ထိုအုပ်စုအတွင်း မည်သည့်အုပ်စုသည် မည်သည့်ရာခိုင်နှုန်းရှိသည်ကိုလည်း ခန့်မှန်းရန်ခက်ခဲပါသည်။ သို့သော် အောက်တွင် စာရေးသူစဉ်းစားမိသော ဘဏ်ချေးငွေစနစ်ကို အသုံးချနိုင်လျှင် အဘက်ဘက်က အထိုက်အလျောက်အဆင်ပြေကြမည်ဟု ယူဆပါသည်။

ဘဏ်ချေးငွေဖြင့် ပြန်လည်တည်ထောင်ရေးတွင်

အသုံးချရန်အဆိုပြုချက် ။ ။ စာရေးသူသည် အိမ်ဆုံးရှုံးခဲ့သော သူတစ်ဦးနှင့် မေးမြန်းခန်းကို ကြည့်ရပါသည်။ ထိုသူတွင် ယခင်က ကိုယ်ပိုင်အိမ်ရှိသည်၊ နေထိုင်စားသောက်ရန် ဝင်ငွေရှိသည်၊ ယခုအိမ်ပျက်စီးသွားသည့်အတွက် နေထိုင်ရန်အိမ်ကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် ငွေသိန်း ၅၀ဝ ခန့်ရရှိရန် မဖြစ်နိုင်ပါဟုဆိုသည်။ စာရေးသူက သင်ကြားခဲ့ဖူးသော Housing Economics အိမ်ရာစီးပွားရေးပညာရှုထောင့်မှ သုံးသပ်ကြည့်ပါသည်။ ထိုကဲ့သို့သောသူများမှ ဥပမာပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် အိမ်တန်ဖိုး၏ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ရှိနိုင်မည်ဆိုလျှင် ဘဏ်မှ ကျန်လိုအပ်ငွေ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကို ချေးငွေအဖြစ်ရရှိပြီး ထိုသူက လစဉ်၊ နှစ်စဉ်ပြန်လည်ပေးဆပ်လျှင် နှစ်ဦးနှစ်ဖက် အထိုက်အလျောက်အဆင်ပြေသွားနိုင်ပါမည်။

ထိုကဲ့သို့သော အခြေအနေနမူနာ Hypothetical Model တစ်ရပ်ကို အစမ်းတွက်ကြည့်ကြပါမည်။ Basic assumptions အခြေခံအချက်များသည်- မိသားစုတစ်စုတွင် (၁) မြေရှိသည်။ (၂) စုဆောင်းပြီး ငွေသိန်း ၁၅၀ ခန့်ရှိသည်။ (၃) အလုပ်အကိုင်ကောင်းရှိကြသဖြင့် လစဉ်မိသားစုဝင်ငွေကျပ် ၆ သိန်းခန့်ရှိသည်။ (၄) ပြန်လည်ဆောက်လုပ်မည့် အိမ်တန်ဖိုးသည် ကျပ်သိန်း ၅၀ဝ ဖြစ်သောကြောင့် ကျပ်သိန်း သိန်း ၃၅၀ ချေးငွေလိုအပ်သည်။ ဤကိစ္စကို ဘဏ်နှင့် သက်ဆိုင်ရာတို့က လေ့လာစစ်ဆေးပြီး နှစ်စဉ်အတိုးနှုန်း ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ပြန်လည်ပေးဆပ်ချိန် ၁၀ နှစ်နှင့် သဘောတူသည်။ ချေးမည့်သူများပိုင်သော မြေကို အာမခံပစ္စည်း Collateral ဟု သတ်မှတ်သဘောတူကြသည်။ ဘဏ်မှတာဝန်ရှိသူများက လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအရ တွက်ချက်ရာ ချေးငွေသိန်း ၃၅၀ အတွက် ထိုမိသားစုသည် လစဉ်ငွေကျပ် ၃ ဒသမ ၆၄ သိန်းခန့်နှင့် ၁၀ နှစ်တိုင်တိုင်အကြိမ်ပေါင်း ၁၂၀ ခန့် ပေးဆပ်ရမည်။

အထက်ပါနမူနာ Hypothetical Model တွင် လစဉ်ပြန်လည်ပေးဆပ်ရန် တွက်ချက်ခြင်းသည် ဘဏ်ပညာရှင်များ သုံးလေ့ရှိသောနည်း P = Ai / (1 – (1 + i)^-N) where: P = regular periodic payment. A = amount borrowed. i = periodic interest rate ပင်ဖြစ်ပါသည်။ နှစ်စဉ်အတိုးနှုန်း ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ပြန်လည်ပေးဆပ်ရန်အတွက် အချိန် ၁၀ နှစ်သည် စာရေးသူစိတ်ကူးအရ ထည့်တွက်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ပြန်လည်ပေးဆပ်ရန် အချိန်နှင့် ပတ်သက်၍ စာရေးသူသိသော အခြားတိုင်းပြည်များတွင် နှစ်ပေါင်း ၂၀-၃၀ အထိပင် ပေးလေ့ရှိပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ ဘဏ်များက ထိုမျှကာလရှည်ပေးလေ့မရှိသော်လည်း ယခုကဲ့သို့ ငလျင်ဘေးသင့်သူများကို ကယ်ဆယ်ကူညီသည့်အနေဖြင့် ပြန်လည်သုံးသပ်သင့်ပါသည်။ ယခုနမူနာတွင်ပင် ပြန်လည်ပေးဆပ်ရသောအချိန်ကို ၁၅ နှစ်၊ နှစ်စဉ်အတိုးနှုန်း ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် တွက်ပါမူ ချေးသူမိသားစုသည် လစဉ်ငွေကျပ် ၂ ဒသမ ၉ (၃ သိန်း ခန့်) နှင့် ၁၅ နှစ်တိုင် အကြိမ်ပေါင်း ၁၈၀ ပေးဆပ်ရပါမည်။ Hypothetical Model ကိုပင် အခြေခံ၍ အိုးအိမ်ဆုံးရှုံးသွားပြီး မြေပိုင်ဆိုင်သူများအတွက် အရင်းငွေပင်မလိုဘဲ နေစရာများရရှိနိုင်ပြီး အမြတ်အစွန်းပင်ရရှိနိုင်သောနည်းများကို အထက်ပါနမူနာကို အခြေခံထားပြီး တီထွင်နိုင်ပါသည်။ ဥပမာ မြေပေ ၄၀ x ၆၀ ခန့်ရှိသူ ၆ ဦးခန့်စုလျှင် စတုရန်းပေ ၁၄၄၀ဝ ရှိသော မြေကွက်ကိုရနိုင်ပြီး ထိုမြေပေါ်တွင် နှစ်ထပ်ဖြင့် စတုရန်းပေ ၇၀ဝ ခန့်ရှိသော အိပ်ခန်းနှစ်ခန်းပါ တိုက်ခန်းပေါင်း ၁၂ ခန်းခန့် ပေါ်ပေါက်နိုင်ပါမည်။

အထက်တွင်တင်ပြသည့် Hypothetical Model ကို အတိုချုပ်တင်ပြရသော် “ဘဏ်ချေးငွေဖြင့် ပြန်လည်တည်ထောင်ရေး” ပင်ဖြစ်ပါသည်။ ဤနည်းသည် ဆောက်လုပ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၊ မြို့ရွာနှင့် အိုးအိမ်ဖွံ့ဖြိုးရေးဦးစီးဌာနက ရန်ကုန်မြို့တွင် “ရွှေလင်ပန်းအိမ်ရာစီမံကိန်း”၊ “ကျန်စစ်မင်းအိမ်ရာ စီမံကိန်း”၊ “အောင်မြင့်မိုရ်အိမ်ရာစီမံကိန်း” စသည်တို့နှင့် မန္တလေး၊ ချမ်းမြသာစည်မြို့နယ်တွင် “မြရည်နန္ဒာအိမ်ရာစီမံကိန်း” စသည့်အိမ်ရာစီမံကိန်း ၇ ခုခန့်နှင့် မိသားစု ၁၀၀၀၀ ခန့်အတွက် အိမ်ရာများ အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်ဟု သိရပါသည်။ အထက်တွင် နမူနာအနေဖြင့် တင်ပြခဲ့သော ငွေကြေးရယူနိုင်သောစနစ်နှင့် အိုးအိမ်ဦးစီးဌာန၏ စီမံကိန်းတို့ အဓိကကွာခြားချက်မှာ အိုးအိမ်ဦးစီးဌာန၏ စီမံကိန်းများက တည်ဆောက်ရန်မြေကို အစိုးရက လျှော့ဈေးဖြင့် တွက်ခဲ့သည်။ ယခု ငလျင်ဘေးသင့်သူများ ပြန်လည်တည်ထောင်ရေးတွင် မြေရှိသူများသာပါဝင်ရန်ဖြစ်သဖြင့် ဘဏ်များအတွက် မြေကိုအာမခံပစ္စည်း Collateral ရှိပြီး ဖြစ်သဖြင့် ပိုမို၍ပင် အဆင်ပြေပေမည်။

မန္တလေးမြို့ ချမ်းမြသာစည်မြို့နယ်၊ မြရည်နန္ဒာစီမံကိန်းပုဂ္ဂလိကဆောက်လုပ်ရေးကမ္ပဏီများနှင့်ပင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်းဌာနမှ ကျွမ်းကျင်သူများက ကြီးကြပ်ခဲ့သဖြင့် ယခုငလျင်တွင် တည်မြဲခဲ့သည်။

နောက်နောင် ငလျင်နှင့်အခြားသော ဘေးအန္တရာယ်များအတွက် ကျင့်သုံးရန်စနစ်များ

စာရေးသူ သင်္ကြန်မတိုင်မီကရေးခဲ့သော ဆောင်းပါးတွင် ယခုမန္တလေး၊ စစ်ကိုင်းနှင့် မြန်မာပြည်အလယ်ပိုင်းငလျင်တွင် အဆောက်အအုံပေါင်းများစွာ ပြိုပျက်ခဲ့ခြင်း၏ အဓိအကြောင်းမှာ အထူးကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များ Specialists များနှင့် ပူးပေါင်းမဆောင်ရွက်ခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်သည်ကို ဖော်ပြခဲ့ပါသည်။ ထိုသည်နှင့်ဆက်စပ်၍ အဆောက်အအုံတစ်ခုပေါ်ပေါက်ရေးတွင် လုပ်ငန်းအဆင့်ဆင့်ကို ရန်ကုန်မြို့တွင် ကျင့်သုံးပုံလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို လေ့လာကြည့်ပါသည်။ ထိုသည်တို့တွင် (၁) Design state ပုံစံထုတ်တွက်ချက်သောအဆင့် (၂) ဆောက်လုပ်ခွင့်ရရှိရန် လျှောက်ထားသောအဆင့် Building permit submission (၃) ဆောက်လုပ်ခြင်းနှင့် ကြီးကြပ်ခြင်း Construction and super-vision state (၄) ဆောက်လုပ်ပြီး လူနေခွင့်နှင့် အသုံးပြုခွင့်လက်မှတ် Building Completion Certificate တို့ရရှိရန်ဟု အဆင့် ၄ ဆင့်ရှိသည်ကို တွေ့ရပါသည်။

Building Permit (BP) ဆောက်လုပ်ခွင့် ပါမစ်တင်သည့်အခါ Floor Plans ကြမ်းခင်းပုံစံများ၊ Sections ဖြတ်ပိုင်းပုံစံများ၊ အသေးစိတ် Steel list သံစာရင်းများ အစရှိသည်တို့ကို ပူးတွဲတင်ပြကြရသည်။ လူအများနှင့် သက်ဆိုင်သော အဆောက်အအုံများနှင့် ၄ ထပ်အထက် အဆောက်အအုံများအတွက် လိုင်စင်ရ Structural Engineer ခိုင်ခံ့မှုကိုတွက်ချက်သော ပညာရှင်၏ လက်မှတ်နှင့် Structural calcu- lations တွက်ချက်ခြင်းများလည်း ပါဝင်ရသည်။

ထိုတွက်ချက်မှုများတွင် Stability Checking ဟူသော ခေါင်းစဉ်အောက်တွင် Overturning Checking ယိုင်လဲနိုင်မှုနှင့် Settlement Checking မြေအောက်ကျွံဝင်နိုင်မှု အစရှိသောပျက်စီးနိုင်မှုများကို စစ်ဆေးသောအချက်တို့ကို ထိုကျွမ်းကျင်ပညာရှင်က တွက်ချက်ချက်တင်ပြရပါသည်။ ထို့အပြင် ၁၂ ထပ်ထက်ပိုသော အဆောက်အအုံများကို အထပ်မြင့်ဟုသတ်မှတ်၍ Committee for Quality Control of High-Rise Building ဟုခေါ်သော “အထပ်မြင့်ကော်မတီ” သို့လည်း ထပ်ဆင့်တင်ရသေးသည်။ ထို CQHB တွင် မိမိတို့နိုင်ငံအဆင့် ပညာရှင်ကြီးများ ပါဝင်ကြသည်။ ထိုကဲ့သို့ အဆောက်အအုံတစ်ခုပေါ်ပေါက်ရေး လုပ်ငန်းအဆင့်ဆင့်ကို ရန်ကုန်မြို့တွင် ကျင့်သုံးသည့်နည်းတူ မန္တလေးမြို့တော် စည်ပင်သာယာကလည်း ကျင့်သုံးပေလိမ့်မည်။

အထက်တွင်ဖော်ပြသော အဆောက်အအုံတစ်ခုပေါ်ပေါက်ရေး လုပ်ငန်းအဆင့်ဆင့်များသည် ပညာပိုင်းဆိုင်ရာရှုထောင့်မှကြည့်သော် ရန်ကုန်နှင့် မန္တလေးမြို့တွင် ဆောက်လုပ်ခွင့်ပါမစ်ရရှိရေးနှင့် လူနေခွင့်နှင့် အသုံးပြုခွင့်လက်မှတ်ရရှိရေးလုပ်ငန်းများသည် ပြည့်စုံသည်ဟု သုံးသပ်နိုင်ပါသည်။ ထိုမြို့ကြီးများ၏ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို အခြားမြို့များကလည်း လုပ်ဆောင်ရန် ဖွဲ့စည်းပုံများ တိုးချဲ့ခြင်းနှင့် တတ်ကျွမ်းသော ပညာရှင်များကို အသုံးချရန်သာ လိုအပ်ပေမည်။ ဤတွင် ရန်ကုန်မြို့တွင် ငလျင်မလှုပ်ပါဘဲနှင့်ပင် ပြိုကျပျက်စီးသော အဆောက်အအုံများ ရှိခဲ့ပါသည်။ မမှန်မကန် တည်ဆောက်မှုဖြင့် ပြတင်းပေါက်မရှိ၊ အမှိုက်ပစ်ရန် နေရာမရှိသော၊ ကျန်းမာရေးနှင့် မကိုက်ညီသော အဆောက်အအုံများ မည်သို့ကြောင့် ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပါသနည်း။ မန္တလေးမြို့တွင်လည်း ယခုငလျင်တွင် တစ်မြို့တည်းတစ်လမ်းတည်းတွင်ပင် အချို့အဆောက်အအုံများ ပြိုကျပျက်စီးကြပြီး အချို့မှာ မပျက်မစီးတည်မြဲခဲ့ကြပါသနည်းဆိုသော မေးခွန်းပေါ်ပေါက်လာပါသည်။

ဤမေးခွန်းအတွက် အဖြေသည်တစ်ခုတည်း မဟုတ်နိုင်ဘဲ အချက်များရှိပါမည်။ ဖြစ်ခဲ့သည်များမှ တစ်ချက်မှာ ဆောက်လုပ်သူကန်ထရိုက်များက BP ဆောက်လုပ်ခွင့်ပါမစ်တင်သည့်ပုံများက တစ်မျိုး၊ လက်တွေ့ဆောက်သည့်အခါ ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်းများ လျှော့ခြင်းလည်းဖြစ်နိုင်သည်။ ယခု ငလျင်တွင် ပြိုပျက်ခဲ့သော အဆောက်အအုံတို့တွင် တွန်းအား၊ ထမ်းအားများကို သယ်ပိုးရသော အစိတ်အပိုင်းများ Structural members များ လွန်စွာသေးနေခြင်းကို တွေ့ရသောကြောင့် ထိုအဆောက်အအုံသည် တတ်ကျွမ်းသော လိုင်စင်ရ Structural engineer က တွက်ချက်ခဲ့ခြင်း မဖြစ်နိုင်ပါ။ အခြားအကြောင်းတစ်ချက်သည် BP ရရှိရန် တင်စဉ်က တွက်ချက်လက်မှတ်ထိုးခဲ့သော Specialists ပညာရှင်ကြီးများကို ဆောက်လုပ်သည့်အခါ လုပ်ငန်းအပ်သူ သူဌေးကြီးများက ဆက်လက်အသုံးမပြုတော့ဘဲ ကိုယ်တိုင်ဝင်ကြီးကြပ်ကြသည်လည်း ကိုယ်တိုင်တွေ့ကြုံဖူးပါသည်။ ဤဆောင်းပါးဘောင်အတွင်း ပြီးခဲ့သော ဖြစ်ရပ်များကို ရှာဖွေရန် မရည်ရွယ်ဘဲ မိမိတို့ နောက်နောင် ဆောက်လုပ်ကြသည့်အခါ ယခုရရှိခဲ့သော သင်ခန်းစာများကို အခြေခံ၍ နောင်ထိုကဲ့သို့ မြေငလျင်နှင့် အခြားသောသဘာဝဘေးအန္တရာယ်များ ပေါ်ပေါက်လာလျှင် လူ့အသက်များနှင့် ပစ္စည်းဥစ္စာများ ဆုံးရှုံးမှုမရှိစေရန် သို့မဟုတ် များစွာလျော့နည်းစေသော စနစ်များကို လက်ခံကျင့်သုံးသင့်ကြသည်များကို ဆွေးနွေးရန်ဖြစ်ပါသည်။

ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းတွင် ရင်းနှီးကြခြင်းသည် တိုင်းပြည်အတွက် အကျိုးရှိသည်မှာ ထင်ရှားပါသည်။ ဟိုတယ်ကြီးများမှ မိမိတို့တိုင်းပြည်အတွက် နိုင်ငံခြားငွေရရှိကြသည်။ တိုက်ခန်းများမှ အချို့သူများ နေထိုင်စရာရရှိကြသည်။ ဆောက်လုပ်ရေးကဏ္ဍတွင် ပါဝင်သော အဖွဲ့အစည်းများကို အုပ်စုလိုက် ခွဲခြားကြည့်လျှင် (၁) ဟိုတယ်ကြီးများ၊ ကွန်ဒိုတိုက်ကြီးများ ပေါ်ပေါက်လို၍ အရင်းအနှီးစိုက်ထုတ်သူများ၊ (၂) ထိုရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူ သူဌေးကြီးများ ကောင်းမွန်ခိုင်ခံ့သော အဆောက်အအုံကြီးများရရှိရေးတွင် ပါဝင်ကူညီပေးမည့် ဗိသုကာများနှင့် အထူးကျွမ်းကျင် အင်ဂျင်နီယာပညာရှင်များ၊ (၃) ကောင်းမွန်ခိုင်ခံ့သော အဆောက်အအုံကြီးများကို အာမခံတည်ဆောက်ပေးသည့် Construction Companies ဆောက်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီများဟု အုပ်စု ၃ စုရှိကြသည်။

ထို Interest groups ရည်ရွယ်ချက်နှင့် လုပ်ငန်း ရပ် ၃ အုပ်စုတို့အပြင် ပြည်သူလူထုဘေးအန္တရာယ်ကင်းရေး၊ လူများကျန်းမာရေးအတွက် သင့်လျော်သော၊ သာယာသော လူ့ပတ်ဝန်းကျင်ပေါ်ပေါက်ရေးကို ဦးတည်ရသော နိုင်ငံတော်အစိုးရကို ကိုယ်စားပြုသော စည်ပင်သာယာရေးကော်မတီများရှိသည်။ အထက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သော Interest groups ရည်ရွယ်ချက်နှင့် လုပ်ငန်းရပ် ၃ အုပ်စုတို့တွင် ဒုတိယအုပ်စုဝင် ဗိသုကာနှင့် အင်ဂျင်နီယာပညာရှင်များသည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများကို အထောက်အကူပြု ကူညီသူများသာဖြစ်သည်။

အထက်ပါ အုပ်စု ၃ စုတို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပုံကို စာရေးသူက သင်္ကြန်မတိုင်မီရေးသော ဆောင်းပါးတွင် Tripartite သုံးပွင့်ဆိုင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပုံကို ဖော်ပြခဲ့ပါသည်။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူ သူဌေးကြီးများက ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းခွင်တွင် ပင်ပန်းစွာဝင်၍ သံမည်မျှထည့်၊ ကွန်ကရစ်အချိုးမည်သို့စပ်၊ တိုင်၏အလျား၊ အနံသည်မည်မျှဖြင့်ဆောက် အစရှိသည်များကို ညွှန်ကြားကြပါလျှင် ထိုသူတို့သည် ထိုပညာတွင် ကျွမ်းကျင်သူများမဟုတ်သဖြင့် ယခုလက်တွေ့ကြုံခဲ့သကဲ့သို့ လူ့အသက်ပေါင်းများစွာနှင့် ပစ္စည်းပေါင်းများစွာ ဆုံးရှုံးနိုင်ပါသည်။

အကောင်းဆုံး၊ အသင့်လျော်ဆုံးသောနည်း မှာ Tripartite သုံးပွင့်ဆိုင်စနစ် ပေါ်ပေါက်ပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများကို “ကန်ထရိုက်” သို့မဟုတ် “ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းရှင်” ဟူသော အခေါ်များ အစား “ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူ” Investor သို့မဟုတ် Real Estate Developer ဟု ခေါ်ဆိုသင့်ပြီး လက်တွေ့ဆောက်လုပ်ရသူများကိုသာ ဆောက်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီ Construction Companies ဟု ခေါ်ဆိုသင့်ပါသည်။ အရေးကြီးသောအချက်သည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူ Real Estate Developer များ၏ လုပ်ငန်းနှင့် ဆောက်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီတို့ ခွဲခြားကြရပါမည်။ မြန်မာပြည်တွင် သီးသန့်ဆောက်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီ Construction Companies များရှိပါသည်။ ထိုကဲ့သို့ သုံးပွင့်ဆိုင်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြပါက အဆောက်အအုံများပျက်စီးလျှင် ဆောက်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီများ၏ တာဝန်သာဖြစ်ရမည်။ ဆောက်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီများက ကျွမ်းကျင်အင်ဂျင်နီယာများထားရှိခြင်း၊ နှစ်ပေါင်း ၂၀ - ၃၀ အာမခံထားရှိခြင်း စသောစနစ်များနှင့် လုပ်ကိုင်သင့်ကြပါသည်။

Planning Permit and Zoning Regulations ကြိုတင်ဆောက်လုပ်ခွင့်နှင့် မြို့တွင်းဇုန်များအတွက် စည်းမျဉ်းများလိုအပ်ချက်

အထက်တွင် ဆောက်လုပ်ခွင့်ရရှိရေးလိုအပ်ချက်များကို တင်ပြခဲ့ပါသည်။ ယခုအပိုဒ်တွင် မိမိတို့နိုင်ငံရှိ မြို့များတွင် ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ် ထိန်းသိမ်းရေးနှင့် အခြားသော မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးရေးတွင် လိုအပ်ချက်များကို တင်ပြအပ်ပါသည်။ ရန်ကုန်၊ မန္တလေးနှင့် အခြားမိမိတို့မြန်မာ့မြို့များမှာ မိမိတို့၏ ယဉ်ကျေးမှုအဆင့်၊ မိမိတို့လူ့ဘောင်၏ ကြန်အင်လက္ခဏာများကို ဖော်ပြလျက်ရှိသည်။ ယခုကဲ့သို့ ပြန်လည်တည်ဆောက်ကြသည့် အခါတွင်လည်းကောင်း၊ အဆောက်အအုံသစ်များ ဆောက်လုပ်သည့် အခါတွင်လည်းကောင်း အထပ်မြင့်အဆောက်အအုံများသည် မိမိတို့၏ အထွတ်အထိပ်ဖြစ်သည့် ဘုရားစေတီပုထိုးများကို လွှမ်းခြင်းမရှိသင့်ပါ။ သမ္မတကြီး ဦးသိန်းစိန်အစိုးရ၊ ရန်ကုန်မြို့တော်ဝန် ဦးလှမြင့်လက်ထက်တွင် မြန်မာတို့၏ အထွတ်အထိပ်ဖြစ်သော ရွှေတိဂုံစေတီတော်ဝန်းကျင်အဆောက်အအုံများကို စေတီတော်ရင်ပြင်ထက်ပို၍ မမြင့်ရန်စည်းကမ်းကို လက်ခံကျင့်သုံးခဲ့ကြသည်။ မန္တလေးမြို့တွင်လည်း သမ္မတကြီး ဦးသိန်းစိန်အစိုးရ၊ ဝန်ကြီးချုပ် ဦးရဲမြင့်လက်ထက်တွင် နန်းမြို့ရိုးပတ်လည်နှင့် မန္တလေးတောင်မြင်ကွင်းကို ကွယ်စေသည့် ၆၆ လမ်းတစ်လျှောက်တွင် အဆောက်အအုံ အမြင့်သတ်မှတ်ချက်စည်းကမ်းများထားရှိခဲ့သည်။

မြန်မာမြို့များ ကြန်အင်လက္ခဏာထိန်းသိမ်းရေးအပြင် လမ်းဆုံလမ်းခွများတွင်ကပ်၍ အထပ်မြင့် အဆောက်အအုံများ တည်ဆောက်လျှင် ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့ခြင်း၊ ထိုနေရာများတွင် ယာဉ်ရပ်နားရန် နေရာမရှိခြင်း စသည်တို့ကြောင့် မြို့များတွင် Zoning plans များ ထားရှိကြပါသည်။ Zoning plans များတွင် မြို့တွင်းဇုန်တို့အလိုက် Building heights ဆောက်ခွင့်ရှိသောအမြင့်၊ Floor area densities ကြမ်းခင်းဧရိယာသိပ်သည်းမှု၊ Set-back distance လမ်းမှ နောက်ဆုတ်ရန်အကွာအဝေးအစရှိသည်တို့ကို သတ်မှတ်ပါသည်။ ထိုအချက်နှင့် တွဲဖက်၍ အထက်တွင် ဆွေးနွေးခဲ့သော B.P. ဆောက်လုပ်ခွင့်ပါမစ်မတင်မီ Planning Permit ဟုခေါ်သော “အကြိုဆောက်လုပ်ခွင့်” ကိုတင်သော စည်းကမ်းထားကြသည်။ ထို P.P. “အကြိုဆောက်လုပ်ခွင့်” တွင် အထက်၌ ဆွေးနွေးခဲ့သော အသေးစိတ်ပုံများ၊ Structural calculations စသည်တို့မပါသေးဘဲ ဗိသုကာပုံစံများသာ လိုအပ်သည်။ ထိုသို့ Planning Permit ခေါ် “အကြို ဆောက်လုပ်ခွင့်” ထားရှိခြင်းဖြင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတို့သည် ဗိသုကာများ၏အကူအညီနှင့် ဆောက်လုပ်မည့်အဆောက်အအုံ၏ အတိုင်းအတာ၊ အမြင့်၊ ရရှိနိုင်မည့် အခန်းပေါင်းစသည်တို့ကို ကြိုတင်တွက်ချက်နိုင်ပါသည်။

အကျဉ်းချုံးအဆိုပြုချက်များ

ဤဆောင်းပါးမှ အချက်အားလုံးတို့ကိုခြုံ၍ တင်ပြရပါလျှင် (၁) ယခု မတ်လတွင် ကြုံခဲ့ရသော အသက်နှင့်အိမ်ရာများ ဆုံးရှုံးသူများ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးတွင် ဘဏ်ချေးငွေစနစ်ဖြင့်လည်း ပါဝင်ကူညီသင့်ပါကြောင်း တင်ပြအပ်ပါသည်။ (၂) Real Estate Developer ဟု ခေါ်ဆိုသင့်သော ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ၊ ဆောက်လုပ်ရေးကဏ္ဍတွင် ကျွမ်းကျင်သည့် ဗိသုကာနှင့် အင်ဂျင်နီယာပညာရှင်ကြီးများနှင့် ဆောက်လုပ်ရေးကမ္ပဏီ Con-struction Companies တို့သည် Tripartite သုံးပွင့်ဆိုင်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြလျှင် နောက်နောင်ဘေးအန္တရာယ်များ ပေါ်ပေါက်လာလျှင် လူ့အသက်များနှင့် ပစ္စည်းများ ဆုံးရှုံးခြင်းများ များစွာလျော့နည်းပေမည်။ (၃) မိမိတို့ ပတ်ဝန်းကျင်၊ မိမိတို့မြို့ရွာများသည် မိမိတို့၏ ဘဝ၊ မိမိတို့၏ ယဉ်ကျေးမှုအဆင့်အတန်းကို ဖော်ထုတ်သည်။ မိမိတို့၏ ယဉ်ကျေးမှုအရ မိမိတို့၏ ဘုရားစေတီပုထိုးများအပေါ် အထပ်မြင့်အဆောက်အအုံများဖြင့် လွှမ်းမိုးခြင်း၊ စေတီပုထိုးများ၏ အမြင်လမ်းကြောင်း ပိတ်ဆို့ခြင်းများ မဖြစ်အပ်ပေ။ မိမိတို့၏ ယဉ်ကျေးမှုကို ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် မြို့တွင်းယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှုအစရှိသောအထွေထွေ ပြဿနာများ လျော့နည်းစေရန် Zoning plans များ ထားရှိကြရန် လိုအပ်ပါသည်။

Source: MOI

ဒေါက်တာကျော်လတ် (ဂုဏ်ထူးဆောင်ပါမောက္ခ၊ ဗိသုကာဌာန၊ ရန်ကုန်နည်းပညာတက္ကသိုလ်နှင့် မန္တလေးနည်းပညာတက္ကသိုလ်)

Tue, 05/13/2025 - 12:00

ဘဏ်ချေးငွေဖြင့် ပြန်လည်တည်ထောင်ရေးတွင်

အကျဉ်းချုံးအဆိုပြုချက်များ

Source: MOI

ကျွဲနွား ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ

ခွာနာလျှာနာရောဂါသည် ခွာကွဲတိရစ္ဆာန်များ၌ လျင်မြန်စွာကူးစက်စေတတ်သည့် ဗိုင်းရပ်ရောဂါတစ်ခု အဖြစ် တိရစ္ဆာန်နှင့်တိရစ္ဆာန်ပစ္စည်းများ၏ ရွှေ့ပြောင်းသွားလာမှုများကြောင့် လျင်မြန်စွာပျံ့နှံ့ ဖြစ်ပွား သည်။

ကျွဲနွား ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ရေးလုပ်ငန်းများ

ခွာနာလျှာနာရောဂါဖြစ်ပွားစေသော ဗိုင်းရပ်ပိုးမျိုးကွဲ(၇)မျိုးရှိပြီး Type O, A, C, SAT 1, SAT 2, SAT 3 နှင့် Asia 1 တို့ဖြစ်ကြသည်။ မျိုးကွဲတစ်ခုနှင့် တစ်ခုအကြားတွင် ရောဂါခုခံနိုင်မှု သီးခြားစီရှိကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဗိုင်းရပ်ပိုးမျိုးကွဲ Type “O, A, Asia 1” အမျိုးအစားကိုတွေ့ရသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် နိုင်ငံအတွင်း ဒေသအလိုက် ဗိုင်းရပ်များပျံ့နှံ့ဖြစ်ပွားကြောင်း (Endemic) တွေ့ရှိရသည်။

တိရစ္ဆာန်များ ရွှေ့ပြောင်းသွားလာခြင်းနှင့် တိရစ္ဆာန်ထွက်ပစ္စည်းများသည် ခွာနာလျှာနာရောဂါပျံ့နှံ့စေခြင်း၏ အဓိကအန္တရာယ်ရှိစေသောအချက်ဖြစ်သည်။

အဆိုပါကွင်းဆက်ကို သေချာစွာ စနစ်တကျထိန်းချုပ်ခြင်းသည် ရောဂါပျံ့နှံ့မှုကွင်းဆက်ကို ထိန်းချုပ်ရာ တွင် အခြေခံကျသည်။ ထို့ပြင် ဗိုင်းရပ်ပိုးကို လက်ခံထားသော တိရစ္ဆာန်များသည်လည်း ရောဂါပျံ့နှံ့ စေခြင်း၏ အရေးကြီးအချက်ဖြစ်သည်။ Bos taurus နှင့် Bos indicus စသော နွားမျိုးများနှင့် ကျွဲများသည်ရောဂါလက္ခဏာမပြဘဲ ဗိုင်းရပ်သယ်ဆောင်ထားနိုင်ခြင်း၊ ဝက်များသည်လည်း ဗိုင်းရပ် သယ်ဆောင်နိုင်ခြင်း၊ သိုး၊ ဆိတ်များသည်လည်း ဗိုင်းရပ်ပျံ့နှံ့မှုကွင်းဆက်တွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍ၌ပါဝင်နေခြင်းတို့ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ခွာကွဲတိရစ္ဆာန်မျိုးစိတ်များ၌ ဗိုင်းရပ်ပျံ့နှံ့မှု ကွင်းဆက်အား စဉ်ဆက်မပြတ်လေ့လာဆောင်ရွက်ရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့တိရစ္ဆာန်ကျန်းမာရေးအဖွဲ့၏ ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ရေးအစီအစဉ်ဖြစ်သည့် ခွာနာ လျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ရေး စဉ်ဆက်မပြတ်ဆောင်ရွက်သည့်လမ်းစဉ် (Progressive Control Pathways – PCP)တွင် ပူးပေါင်းပါဝင်လျက်ရှိသည်။ ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ရေး စဉ်ဆက်မပြတ်ကာကွယ်ရေးလမ်းစဉ် (Progressive Control Pathways – PCP) တွင် အဆင့် (၅)ဆင့်ရှိပြီး ၎င်းတို့မှာ အဆင့် (၁) ရောဂါဖြစ်ပွားမှုအန္တရာယ်ရှိ နယ်မြေများသတ်မှတ်ခြင်း၊ အဆင့် (၂) သတ်မှတ်ထားသော ဧရိယာနှင့် ကဏ္ဍများအလိုက် ရောဂါဖြစ်ပွားမှုလျှော့ချခြင်း၊ အဆင့်(၃) နိုင်ငံအတွင်း ချမှတ်ထားသော ထိန်းချုပ်ရေးမူဝါဒများအတိုင်း ဗိုင်းရပ်ပျံ့နှံ့မှုလျှော့ချခြင်း၊ အဆင့် (၄) ပုံမှန်ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းဖြင့် ရောဂါကင်းရှင်းစေခြင်း၊ အဆင့် (၅) ကာကွယ်ဆေးမသုံးဘဲ ရောဂါကင်းရှင်းစေခြင်းတို့ဖြစ်သည်။

ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် ပုံမှန်ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းသည် အရေးကြီးသောအစိတ် အပိုင်းတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ ကာကွယ်ဆေးများကို ထုတ်လုပ်ရာတွင် ပြည်ပသို့တင်ပို့ရန်နှင့် ဒေသတွင်း / နိုင်ငံတွင်းအသုံးပြုရန်စသည်ဖြင့် ရည်ရွယ်ချက်များဖြင့်ထုတ်လုပ်ကြသည်။ အရှေ့တောင်အာရှ၌ဖြစ်ပွားသော ဗိုင်းရပ်မျိုးကွဲများအား အမည်သတ်မှတ်ရာတွင် (South East Asia - SEA) သင်္ကေတဖြင့် အိုအမျိုးအစားဖြစ်ပါက O/SEA ရေး၍ တွေ့ရသောနိုင်ငံနှင့် ခုနှစ်ကို ရေးသားဖော်ပြကြသည်။ ဥပမာ - မြန်မာနိုင်ငံတွင်တွေ့ရှိရသော ဗိုင်းရပ်အမျိုးအစားကိုဖော်ပြရာ၌ O/SEA/Mya-98 ဖြင့် ဖော်ပြသည်။ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများ၌ အသုံးပြုသော ကာကွယ်ဆေးများသည် ပိုးတစ်မျိုးတည်းကာကွယ်ဆေး (Monovalent)နှင့် ပိုးမျိုးကွဲသုံးမျိုးစပ် (Trivalent) တို့ဖြစ်ကြသည်။

ပိုးမျိုးကွဲအိုအမျိုးအစား (Type O) တွင် O/3039 နှင့် O/Manisa စသောပိုးမျိုးကို အသုံးပြု၍လည်းကောင်း၊ ပိုးမျိုးကွဲအေအမျိုးအစား (Type A)တွင် A22/Iraq နှင့်A/IRN/05 စသော ပိုးမျိုးကိုအသုံးပြု၍လည်းကောင်း၊ပိုးမျိုးကွဲအေးရှားဝမ်းအမျိုးအစား (Type Asia 1)တွင် Asia1/Shamir စသော ပိုးမျိုးကိုအသုံးပြု၍လည်းကောင်း ကာကွယ်ဆေးထုတ်လုပ်ကြသည်။ စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာန မွေးမြူရေးနှင့်ကုသရေးဦးစီးဌာနသည် နိုင်ငံတွင်းအသုံးပြုနိုင်ရန် အိုအမျိုးအစား(Type O monovalent) ကာကွယ်ဆေးကို နိုင်ငံအတွင်းဖြစ်ပွားသော ပိုးမျိုးကွဲ “Mya-98” ကိုအသုံးပြု၍ ကာကွယ်ဆေးထုတ်လုပ်လျက်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ခွာနာလျှာနာရောဂါဖြစ်ပွားမှုကိုကြည့်ပါက ပိုးမျိုးကွဲ “အို” အမျိုးအစားသည် အများဆုံးတွေ့ရပြီး “အေ”အမျိုးအစားကို ငါးနှစ်လျှင်တစ်ကြိမ်ခန့်နှင့် “အေးရှားဝမ်း”အမျိုးအစားကို ၇-၁၀ နှစ်လျှင် တစ်ကြိမ်ခန့် တွေ့ရှိရသဖြင့် ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကို ဆောင်ရွက်မည်ဆိုပါက “အို”အမျိုးအစားပိုးကွဲကို အဓိကကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရန်လိုအပ်သည်။ ကျွဲ၊ နွားကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများကို ဦးတည်ဆောင်ရွက်ပါက မြန်မာနိုင်ငံ၌တွေ့ရသော ပိုးမျိုးကွဲများအား ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရန်ဆောင်ရွက်သွားရမည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ရေးအစီအစဉ်ဖြစ်သည့် ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်း ချုပ်ရေး စဉ်ဆက်မပြတ်ဆောင်ရွက်သည့်လမ်းစဉ် (Progressive Control Pathways – PCP) အဆင့်(၃)သို့ ရောက်ရှိရန်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ခွာနာလျှာနာ ရောဂါထိန်းချုပ်ရေး စဉ်ဆက်မပြတ်ဆောင်ရွက်သည့်လမ်းစဉ်၏ အဆင့်(၃)တွင် နိုင်ငံအဆင့်ရောဂါထိန်းချုပ်ဇုန်များထူထောင်၍ နိုင်ငံအတွင်းပျံ့နှံ့ဖြစ်ပွားနေသော ဗိုင်းရပ်ပိုးအမျိုးအစားခွဲခြမ်း စစ်ဆေးရန်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဒေသအလိုက် ရောဂါထိန်းချုပ်ဇုန်များ ထူထောင်လျက်ရှိရာတွင် ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ နေပြည်တော်သည် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။

ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ နေပြည်တော် ရှစ်မြို့နယ်အတွင်း ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ဇုန်အဖြစ် ဖော်ဆောင်နိုင်ရန်ရည်ရွယ်၍ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် ရှေ့ပြေးစီမံကိန်းအား တပ်ကုန်းမြို့နယ်မှ ကျေးရွာ ၅၂ ရွာ၌စတင်ခဲ့သည်။ ပြည်ထောင်စုနယ်မြေနေပြည်တော် ရှစ်မြို့နယ်အား ခွာနာလျှာနာရောဂါ ထိန်းချုပ်ဇုန်တည်ထောင်နိုင်ရေးအတွက် လုပ်ငန်းစဉ်ချမှတ်ရာတွင် အခမဲ့ခွာနာလျှာနာရောဂါကာကွယ် ဆေးထိုးလုပ်ငန်းဆောင်ရွက်ရန် လုပ်ငန်းကော်မတီဖွဲ့စည်းခြင်း၊ တိရစ္ဆာန်ကျန်းမာရေးအကူလုပ်သားများအား သင်တန်းပေးခြင်း၊ ကာကွယ်ဆေးထိုးအဖွဲ့ဖွဲ့စည်းခြင်း၊ ပြည်သူ့ဆက်ဆံရေးနှင့် စည်းရုံးရေး ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ စီမံကိန်းလုပ်ငန်းအား မိတ်ဆက်ရှင်းလင်းခြင်းအခမ်းအနား (Launching Ceremony)ပြုလုပ်ခြင်း၊ သတ်မှတ်ကာလအတွင်းကာကွယ်ဆေးထိုးလုပ်ငန်းများ ပြီးစီးရန်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ပြန်လှန်ဆန်းစစ်သုံးသပ်ခြင်းအစရှိသည်ဖြင့် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ခွာနာလျှာနာကာကွယ်ဆေးထိုးရာတွင် ကာကွယ်ဆေးအာနိသင် အပြည့်အဝရရှိစေရန် ပထမဆုံးအကြိမ်ထိုးပြီးနောက် အားဖြည့်ကာကွယ်ဆေးကို တစ်လပြည့်ပြီးနောက် ပြန်လည်ထိုးနှံရသည်။ အားဖြည့်ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပြီးနောက် ပုံမှန်ကာကွယ်ဆေးကို ခြောက်လတစ်ကြိမ် ပုံမှန်ဆောင်ရွက်သွားရသည်။

ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ နေပြည်တော်အား ရောဂါထိန်းချုပ်ဇုန်တည်ထောင်ရာတွင် ရည်ရွယ်ချက်များ ချမှတ်ဆောင်ရွက်ရသည်။ ရည်ရွယ်ချက်များမှာ (၁)ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ နေပြည်တော် ရှစ်မြို့နယ်အား ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ဇုန်အဖြစ်ဖော်ဆောင်နိုင်ရန်၊ (၂) ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ နေပြည်တော် ရှစ်မြို့နယ်မှ ကျွဲ၊ နွားများကို ခွာနာလျှာနာရောဂါကာကွယ်ဆေးထိုးနှံခြင်းဖြင့် ရောဂါကူးစက်မှုများအား စနစ်တကျထိန်းချုပ်နိုင်ရန်၊ (၃) ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ဇုန်ဖော်ဆောင်နိုင်ပြီး ရောဂါကင်းစင်သော ကျွဲ တရားဝင်ပို့ဆောင်နိုင်လာပြီး မွေးမြူတောင်သူများ ဝင်ငွေတိုးလာနိုင်စေရန် စသည်ဖြင့် စနစ်တကျချမှတ်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

ပြည်သူ့ဆက်ဆံရေးနှင့် စည်းရုံးရေးဆောင်ရွက်ခြင်း (Participatory Rural Appraisal) သည် လုပ်ငန်းများအောင်မြင်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးနှင့် ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးလုပ်ငန်းများတွင်အဓိကကျသော အခန်းကဏ္ဍမှပါဝင်နေသည်။ တိရစ္ဆာန်ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ခြင်းလုပ်ငန်းများတွင် ဒေသခံပြည်သူများပူးပေါင်းပါဝင်ခြင်းသည် စီမံကိန်းအောင်မြင်ရန် အဓိကကျသည်။ ဌာနနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သည့်လုပ်ငန်းများဖြစ်သော ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်း၊ နားကပ်အမှတ်အသား (ID) တပ်ဆင်ခြင်းနှင့်သွေးရည်ကြည်နမူနာရယူခြင်းလုပ်ငန်းများတွင်ကျယ်စွာဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ပြည်သူ့ဆက်ဆံရေးနှင့် စည်းရုံးရေးအစည်းအဝေးများ(Participatory Meeting)ကို လက်ကမ်းစာစောင်၊ ဗွီနိုင်းများအသုံးပြု၍ ဆွေးနွေးရှင်းလင်းခြင်း၊ ကျား/မ ညီတူညီမျှတက်ရောက်နိုင်ရန်၊ အသက်အရွယ်မျိုးစုံတက်ရောက်နိုင်ရန်နှင့် လုပ်ငန်းနယ်ပယ်မျိုးစုံမှတက်ရောက်နိုင်ရန် ဒေသခံများအားစည်းရုံးဖိတ်ကြားခြင်းများကို ဆောင်ရွက်ရသည်။

ထို့ပြင် မွေးမြူရေးနှင့်ကုသရေးဦးစီးဌာနအနေဖြင့် ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးလုပ်ငန်းများအား စဉ်ဆက်မပြတ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ မွေးမြူရေးကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးအတွက် ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ နေပြည်တော် ရှစ်မြို့နယ်တွင် ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ဇုန်တည်ထောင်နေမှုများ၊ ခွာနာလျှာနာရောဂါကာကွယ်ဆေးထိုးနှံနေမှုများအား ပြည်သူများသိရှိစေရန်၊ မွေးမြူတောင်သူများ လိုက်နာဆောင်ရွက်နိုင်စေရန်နှင့် အသိပညာပေးနိုင်ရန် လက်ကမ်းစာစောင်များဖြန့်ဝေခြင်း၊ စကားဝိုင်းဆွေးနွေးမှုများ ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ တောင်သူလယ်သမားကဏ္ဍရုပ်သံလိုင်း (Farmer Channel) မှရိုက်ကူးထုတ်လွှင့်ခြင်း များအား ဆောင်ရွက်ရသည်။

ထို့ကြောင့် ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ နေပြည်တော်ရှစ်မြို့နယ်၌ ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ဇုန် အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၁ ရက်မှစတင်၍ ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ နေပြည်တော် ရှစ်မြို့နယ်၌ ပထမအကြိမ်ခွာနာလျှာနာကာကွယ်ဆေးထိုးလုပ်ငန်း၊ အားဖြည့် ခွာနာလျှာနာကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံခြင်းလုပ်ငန်းနှင့် ပုံမှန်ခွာနာလျှာနာကာကွယ်ဆေးထိုးလုပ်ငန်း (Regular Vaccination) များအား အရှိန်အဟုန်မပျက် စဉ်ဆက်မပြတ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ (၂၉-၁-၂၀၂၅) ရက်နေ့အထိ အခမဲ့ ခွာနာလျှာနာကာကွယ်ဆေးထိုးလုပ်ငန်းကို နဝမအကြိမ်အထိဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ပြီး ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ နေပြည်တော် ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ဇုန်အဖြစ် မွေးမြူရေးနှင့် ကုသရေးဦးစီးဌာန အမိန့်အမှတ် (၁/၂၀၂၃) ဖြင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁၃ ရက်တွင် ကြေညာနိုင်ခဲ့သည်။

ကာကွယ်ဆေးထိုးရာတွင် ရရှိနိုင်သောအကျိုးအာနိသင်သည် အချက်များစွာပေါ်တွင်မူတည်နေသည်။ ကာကွယ်ဆေးထိန်းသိမ်းမှုအအေးစနစ်တကျဖြစ်ခြင်း၊ ရောဂါဖြစ်ပွားမှုနှင့်သင့်လျော်သော ဗိုင်းရပ်ပိုးအမျိုးအစားဖြစ်ခြင်း၊ ကာကွယ် ဆေးထိုးနည်းလမ်းမှန်ကန်ခြင်း၊ အကျိုးသက်ရောက်သော ကာကွယ်ဆေးထိုးနည်းဗျူဟာ ရေးဆွဲထားခြင်း၊ ရောဂါခုခံနိုင်စွမ်းရရှိစေရန် ကာကွယ်ဆေးပမာဏအပြည့်ထိုးနှံနိုင်ခြင်းဖြစ်ရမည်။ နိုင်ငံတွင်းဖြစ်ပွားသည့် ဗိုင်းရပ်၏ သဘော သဘာဝကို ပိုမိုနားလည်ပြီး အခြေခံ၍ ထုတ်လုပ်သည့် ကာကွယ်ဆေးအာနိသင်နှင့် ကာကွယ်ဆေးအား ပမာဏပြည့်ထိုးနှံခြင်းသည် အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိသည်။

ထို့ပြင် ဇီဝလုံခြုံရေး၊ တိရစ္ဆာန်ရွှေ့ပြောင်းသွားလာခြင်းနှင့် တိရစ္ဆာန်အမှတ်အသားတပ်ဆင်ခြင်းတို့သည် ရောဂါထိန်းချုပ်မှုတိုင်းတာခြင်းများအတွက် အရေးကြီးသောကဏ္ဍဖြစ်သောကြောင့် ပြည်သူအသိပညာပေးခြင်းများကို ဆောင်ရွက်ရသည်။

သို့ဖြစ်ရာ ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ဇုန်အဖြစ် ဖော်ဆောင်ထားရှိပြီးဖြစ်သည့် ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ နေပြည်တော် ရှစ်မြို့နယ်အား ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ဇုန် ရေရှည်တည်တံ့နိုင်စေရန်ရည်ရွယ်၍ ကျွဲ၊ နွားများ၏ ခွာနာလျှာနာရောဂါခုခံနိုင်စွမ်းအား စမ်းသပ်နိုင်ရန်ကာကွယ်ဆေးမထိုးခင်နှင့် ကာကွယ်ဆေးထိုးပြီးနောက် သွေးရည်ကြည်နမူနာကောက်ယူ၍ ခွာနာလျှာနာရောဂါခုခံနိုင်မှု အခြေအနေ(Antibody Titre) အား စစ်ဆေးခြင်းလုပ်ငန်းကို စဉ်ဆက်မပြတ် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရသည်။

ကာကွယ်ဆေးအာနိသင်များကို ပုံမှန်တိုင်းတာခြင်းမှ ကာကွယ်ဆေးကို စနစ်တကျပုံမှန်ထိုးနှံခြင်းသည် ရောဂါကာကွယ်မှုအပြည့်အဝပေးနိုင်ကြောင်း မှတ်တမ်းတင်နိုင်ခြင်း၊ ကာကွယ်ဆေးကိုစနစ်တကျ ထိုးနှံခြင်းဖြင့် ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းနှင့် ထိုမှတစ်ဆင့် ရောဂါကင်းစင်လာပြီး ထုတ်လုပ်မှုတိုး၍ နိုင်ငံ့စီးပွားကို တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ ပံ့ပိုးပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် တစ်နိုင်တစ်ပိုင်မွေးမြူရေးသမားများနှင့် သက်ဆိုင်သူများအားလုံးပါဝင်သော ရောဂါ ထိန်းချုပ်ရေးအစီအစဉ်များပြုလုပ်ခြင်းနှင့် ရပ်ရွာများ၌ စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာအဖွဲ့များဖွဲ့စည်းခြင်းများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။ ဇီဝလုံခြုံမှုစီမံခန့်ခွဲခြင်းကို နားလည်စေရန် အားလုံးပါဝင်သောလှုပ်ရှားမှုများ၊ ရောဂါခုခံမှုဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုများ၊ ဗဟုသုတအဆင့်အတန်းသတ်မှတ်ခြင်း၊ ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ ထုံးစံများ၏အယူအဆများ၊ မွေးမြူရေးခြံများအလိုက် အဆင့်အတန်းသတ်မှတ်ခြင်း၊ ပါဝင်လှုပ်ရှားသူများ၏ ခေါင်းဆောင်မှုများကို စနစ်တကျလေ့ကျင့်ဆောင်ရွက်ကြရသည်။ အဆိုပါဇီဝလုံခြုံမှုများကို တစ်နိုင်တစ်ပိုင်မွေးမြူရေးခြံများတွင် လက်တွေ့လိုက်နာကျင့်သုံးလာပါက ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ရာတွင် လျင်မြန်သောအထောက်အကူဖြစ်စေသည်။

ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်မှုတွင် တွေ့ကြုံရသောအခက်အခဲများကို ကြည့်မည်ဆိုပါကတရားမဝင် တိရစ္ဆာန်ရွှေ့ပြောင်း သွားလာမှုများ၊ ပုံမှန်ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှုမရှိခြင်း၊ ဇီဝလုံခြုံမှုအားနည်းခြင်း၊ အရေးပေါ်ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးအဖွဲ့များဖွဲ့စည်းထားမှုမရှိခြင်း၊ ပြည်တွင်းပြည်ပပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအားနည်းခြင်းတို့ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ရေးတွင် နည်းပညာအရည်အသွေးမြှင့်တင်ခြင်း၊ ဓာတ်ခွဲခန်းအရည်အသွေးများ မြှင့်တင်ခြင်း၊ ကွင်းဆင်းဆောင်ရွက်သည့်စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးစနစ်များမြှင့်တင်ခြင်း၊ဒေသတွင်း ဈေးကွက်ကွင်းဆက်များတွင် အသိပညာပေးရေးလုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် နွားပွဲဈေးများတွင် တိရစ္ဆာန်ရွှေ့ပြောင်းသွားလာမှု လုပ်ငန်းစနစ်မြှင့်တင်ခြင်း၊ ပြည်တွင်းပြည်ပတိရစ္ဆာန်နှင့် တိရစ္ဆာန်ကုန်သွယ်မှုဈေးကွက်များတွင် ခွာနာလျှာနာရောဂါဆိုင်ရာအသိပညာပေးခြင်းများ ပိုမိုနားလည်စေရန် ဆောင်ရွက်ရသည်။

ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ဇုန် တည်ထောင်ရာတွင် ကမ္ဘာ့တိရစ္ဆာန်ကျန်းမာရေးအဖွဲ့၏ စံနှုန်းသတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ မိမိနိုင်ငံနှင့်သင့်လျော်အောင်ဆောင်ရွက်ခြင်းသည် ရောဂါကင်းစင်သော ကျွဲ၊ နွားများနှင့် ၎င်းတို့၏တိရစ္ဆာန်ထွက်ပစ္စည်းများအား ပြည်ပသို့တင်ပို့နိုင်ခြင်း၊ နိုင်ငံအတွင်း ရောဂါကင်းစင်သော မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများဖြစ်ထွန်းလာသည့် အကျိုးကျေးဇူးကိုရရှိနိုင်သည့်အပြင် ကျေးလက်ဒေသအဆင့်အထိ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံသည့် အလေ့အထများရရှိ၍ တိရစ္ဆာန်ကူးစက်ရောဂါများအား စနစ်တကျကာကွယ်ထိန်းချုပ်နိုင်ပြီး ကျေးလက်နေပြည်သူများ၏ လူမှုစီးပွားဘဝဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုကို ကျွဲ၊ နွား ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများမှ ထောက်ပံ့ပေးနိုင်မည့်အကျိုးကျေးဇူးများ ရရှိနိုင် မည်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် နိုင်ငံအတွင်း ဒေသအလိုက် ခွာနာလျှာနာထိန်းချုပ်ဇုန်များတည်ထောင်ခြင်းဖြင့် ဒေသအလိုက် ခွာနာလျှာနာရောဂါကင်းရှင်းလာနိုင်ခြင်း၊ ဧရိယာအလိုက် ခွာနာလျှာနာထိန်းချုပ်ဇုန်များ တည်ထောင်ခြင်းဖြင့် ဧရိယာအလိုက် ခွာနာလျှာနာရောဂါကင်းရှင်းလာနိုင်ခြင်း၊ ထိုမှတစ်ဆင့်ရောဂါ ကင်းစင်သော မွေးမြူထုတ်လုပ်မှုများရရှိ၍ ကုန်သွယ်မှုလုပ်ငန်းများဖြစ်လာခြင်း၊ မွေးမြူရေးထုတ်ကုန်တန်ဖိုးတက်လာခြင်း၊ မွေးမြူတောင်သူများမှ ကောင်းမွန်သောမွေးမြူရေးကျင့်စဉ်နှင့် မွေးမြူသည့် အလေ့အထများရလာခြင်း၊ သတ်မှတ်ထားသော ဥပဒေနည်းလမ်းနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်သည့် အသိပညာတိုးလာခြင်း၊ ကျေးလက်ဒေသအဆင့်အထိ ကာကွယ်ဆေးအသုံးပြုရမည်ကို သိရှိလာခြင်းနှင့် လူမှုစီးပွားဘဝမြင့်မား၍ နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးတိုးတက်မှုတွင် အထောက်အကူပြုနိုင်သည်။

ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်ခြင်း အစီအစဉ်များကို တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့်တက်လှမ်းနိုင်ရန် နိုင်ငံအတွင်း ဒေသအလိုက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် နိုင်ငံအလိုက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများသည် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှပါဝင်သည်။ သို့ဖြစ်ပါ၍ လွယ်ကူချောမွေ့သော ကုန်သွယ်စီးဆင်းမှုများ၊ ရောဂါဖြစ်ပွားမှု အန္တရာယ်အဆင့် စီမံခန့်ခွဲခြင်းနှင့် ဇီဝလုံခြုံမှုစနစ်ထူထောင်သွားပါက အနာဂတ်တွင် ခွာနာလျှာနာရောဂါထိန်းချုပ်မှုလုပ်ငန်းများကို တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်သွားနိုင်မည်ဖြစ်ပါကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါသည်။ ။

Source: https://myawady.net.mm/stories

ဥမ္မာ(မွေး/ကု)

Tue, 05/13/2025 - 12:00

Source: https://myawady.net.mm/stories

အကျိုးစီးပွားချင်းထပ် ကောင်းမြတ်ခဲ့ပြီ

ယနေ့ကမ္ဘာ့အခြေအနေကို ပြန်တွေးဆကြည့်မယ်ဆိုရင် တစ်နိုင်ငံနဲ့တစ်နိုင်ငံကြားမှာ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုတွေကို ပိုမိုတိုးမြှင့်တည်ဆောက် လာခဲ့ကြတာတွေ့ရမှာပါ။ ဒါပေမယ့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအားလုံးက ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုတွေတည်ဆောက်နေကြတာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ တစ်ဖက်က ဧကဝင်ရိုးကိုလိုလားတဲ့ နိုင်ငံတွေနဲ့ အခြားတစ်ဖက်မှာကျတော့ ဗဟုဝင်ရိုးကိုလိုလားတဲ့ နိုင်ငံတွေဆိုပြီး ဖြစ်တည်လာကြတာပါ။

အကျိုးစီးပွားချင်းထပ် ကောင်းမြတ်ခဲ့ပြီ

ဒီနေရာမှာ ဧကဝင်ရိုးနဲ့ ဗဟုဝင်ရိုးဆိုတာကို အနည်းငယ်ရှင်းပြချင် ပါသေးတယ်။ ဧကဝင်ရိုးကမ္ဘာကြီးဆိုတာက တစ်ကမ္ဘာလုံးရဲ့အခင်း အကျင်းအဖြစ်အပျက်အားလုံးက အင်အားကြီးနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဒါမှမဟုတ် အင်အားကြီးအုပ်စုတစ်ခုရဲ့ ထိန်းချုပ်မှုအောက်ကို ရောက်ရှိ သွားတာမျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ ဗဟုဝင်ရိုးကမ္ဘာဆိုတာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအားလုံးက ဧကဝင်ရိုးလိုမျိုး ဗဟိုထိန်းချုပ်မှုကနေလွတ်ကင်းပြီး အမှန်တကယ် လွတ်လပ်တဲ့နိုင်ငံများအဖြစ်သို့ ဦးတည်လျှောက်လှမ်းနေတဲ့ အခြေအနေဖြစ်ပါတယ်။

ဗဟုဝင်ရိုးကမ္ဘာကြီးကို တည်ဆောက်ဖို့ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လာ

ဒီတော့ ဧကဝင်ရိုးနဲ့ဗဟုဝင်ရိုးမှာဆိုရင် သွားတဲ့ပုံစံချင်းလည်းမတူသလိုရရှိလာတဲ့ အကျိုးကျေးဇူးချင်းလည်းမတူပါဘူး။ ဧကဝင်ရိုးကနေရရှိလာတဲ့အကျိုးကျေးဇူးက တစ်ဦးကောင်း၊ တစ်အုပ်စုကောင်းအတွက်သာဖြစ်ပေမယ့် ဗဟုဝင်ရိုးကနေရရှိလာတဲ့ အကျိုးကျေးဇူးကျတော့ ကိုယ်ကြိုးစားရင် ကြိုးစားသလောက် ကိုယ့်အတွက်ကျန်မှာ ဖြစ်သလို အဲဒီအကျိုးရလဒ်ကိုလည်း ဘယ်သူ့ကိုမှပြန်ခွဲပေးစရာမလိုပါဘူး။ ဒါကြောင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများက ဗဟုဝင်ရိုးကမ္ဘာကြီးကိုတည်ဆောက်ဖို့ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လာနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုမျိုး ဗဟုဝင်ရိုးကမ္ဘာကြီးကိုတည်ဆောက်နိုင်ဖို့အတွက် ရုရှား၊ တရုတ်၊ ဘရာဇီးတို့လိုမျိုး အင်အားကြီးနိုင်ငံများက ဦးဆောင်လျက်ရှိပါတယ်။ ဥပမာ BRICS ဆိုတဲ့အဖွဲ့အစည်းကို ကြည့်လိုက်ရင်တွေ့ရမှာပါ။ အဲဒီအဖွဲ့အစည်းကြီးက သူတို့ကိုယ်တိုင်လည်း ရှေ့ဆောင်လမ်းပြအနေနဲ့ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေသလို သူတို့နဲ့လက်တွဲပါဝင်လိုတဲ့ အင်အားနည်းနိုင်ငံများကိုလည်း အတူတကွဆွဲခေါ်နေတာတွေ့ရပါတယ်။

ရုရှားနိုင်ငံနဲ့ချစ်ကြည်ရေးကို ပိုမိုခိုင်မာအောင်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့

နိုင်ငံရေးဆိုတာ အင်မတန်မှပါးနပ်ဖို့လိုပါတယ်။ ဒီအရေးက ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများနဲ့ယှဉ်လာပြီဆိုရင်တော့ အလွန်ကိုကျွမ်းကျင်လိမ္မာစွာ ကိုင်တွယ်မှသာ ကိုယ့်အတွက်အကျိုးကျေးဇူးများစွာ ရရှိစေမှာပါ။ လက်ရှိနိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီက ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈ ခုနှစ်) အရ နိုင်ငံ့တာဝန်များကို ခေတ္တတာဝန်ယူဆောင်ရွက် နေရတယ်ဆိုပေမယ့်လည်း ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများနဲ့ယှဉ်ပြီး လုပ်ဆောင်ရမယ့် အရေးကိစ္စတွေမှာဆိုရင် လိမ္မာပါးနပ်လွန်းစွာ လုပ်ဆောင်ခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က အိမ်နီးချင်းအင်အားကြီးနိုင်ငံများဖြစ်တဲ့ တရုတ်၊ အိန္ဒိယတို့နဲ့ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုကို ပိုမိုခိုင်မာအောင်တည်ဆောက်ခဲ့ရုံသာမက ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ ရုရှားနိုင်ငံနဲ့ချစ်ကြည်ရေးကို ပိုမိုခိုင်မာအောင်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအစိုးရက နိုင်ငံတော်တာဝန်များကို ယူထားရတဲ့ကာလတစ်လျှောက်လုံးမှာ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်အနေနဲ့ ရုရှားနိုင်ငံကို လေးကြိမ်မြောက် ချစ်ကြည်ရေးခရီးသွားရောက်ကာ ရုရှားသမ္မတ မစ္စတာဗလာဒီမာပူတင်နဲ့ နှစ်ကြိမ်တိုင်တိုင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုမျိုးတွေ့ဆုံမှုတွေမှာ နှစ်နိုင်ငံကြားအကျိုးရှိစေမယ့် စီမံကိန်းများကို ပူးပေါင်းအကောင်အထည်ဖော်ရေးအတွက်သာမက မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အကျိုးများမယ့်ကူညီမှုများပေးအပ်ရေးအတွက်လည်း သဘောတူညီခဲ့ကြပါတယ်။ အခုဆိုရင် နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်က ရုရှားနိုင်ငံကို ငါးကြိမ်မြောက် ချစ်ကြည်ရေးခရီးသွားရောက်ရာကနေ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာပါပြီ။

တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတွေ လုပ်ဆောင်

ယခုတစ်ခေါက် ချစ်ကြည်ရေးခရီးစဉ်က ရုရှားနိုင်ငံမော်စကိုမြို့မှာကျင်းပတဲ့ မဟာမျိုးချစ်စစ်ပွဲကြီးအောင်ပွဲ နှစ် (၈၀) ပြည့် အထိမ်းအမှတ် စစ်ရေးပြအခမ်းအနားနဲ့အတူ ဆက်စပ်အခမ်း အနားတွေကို တက်ရောက်ဖို့အတွက်သွားခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒီခရီးစဉ်ကို လာဖို့ကိုလည်း ရုရှားသမ္မတ မစ္စတာဗလာဒီမာပူတင်ကိုယ်တိုင်က ပြီးခဲ့တဲ့တစ်ခေါက်တွေ့ဆုံမှုမှာ ဖိတ်ကြားလိုက်တာပါ။ ထူးခြားတာက ဒီတစ်ခေါက်ခရီးစဉ်မှာ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်၏ ဇနီးကိုယ်တိုင်ကလည်း နိုင်ငံတကာနဲ့မြန်မာနိုင်ငံတို့ကြား ဆက်ဆံရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတွေလုပ်ဆောင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးရေးရာကိစ္စတွေမှာပါ။

အခွင့်အလမ်းတွေ ပေါ်ထွန်းလာ

နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်၏ ဇနီးက မေလ ၈ ရက်နံနက်ပိုင်းမှာ ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းနိုင်ငံ ဖက်ဒရယ်ကောင်စီလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဗယ်လက် တီနာမတ်ဗီယန်ကိုနဲ့ တွေ့ဆုံပြီး ရုရှားနိုင်ငံနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတို့ကြား ပညာရေး၊ စီးပွားရေးကဏ္ဍတို့မှာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးကိစ္စ၊ BRICS အမျိုးသမီးစီးပွားရေးမဟာမိတ်အဖွဲ့ရဲ့ ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းနိုင်ငံ ဆိုင်ရာဥက္ကဋ္ဌ အန်နာနက်စတီရိုဗာနဲ့တွေ့ဆုံပြီး အမျိုးသမီးရေးရာအခန်းကဏ္ဍအားပေးမြှင့်တင်ရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များကို ဆွေးနွေးခဲ့ တာတွေ့ရပါတယ်။ ဒီလိုမျိုးတွေဆွေးနွေးနိုင်ခြင်းဟာ သိပ်ကို ကောင်းမွန်တဲ့လက္ခဏာတစ်ခုလို့ ပြောရပါလိမ့်မယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် ကျွန်တော်တို့မြန်မာနိုင်ငံဟာ ကျား၊ မ ခွဲခြားခြင်းမရှိတဲ့ အားလုံးကိုတစ်ပြေးညီဆက်ဆံနေတဲ့နိုင်ငံဖြစ်တာကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းမှာသာမကကမ္ဘာမှာပါ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပါဝင်ပတ်သက်မှုကို အားပေးမြှင့်တင်နိုင်မယ့် အခွင့်အလမ်းတွေပေါ်ထွန်းလာလို့ ဖြစ်ပါတယ်။

နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ရဲ့ အခုသွားခဲ့တဲ့ရုရှားခရီးစဉ်မှာ နောက်ထပ်ထူးခြားမှုတစ်ခု ရှိပါသေးတယ်။ အထက်မှာဆိုခဲ့တဲ့အတိုင်း နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်ဟာ ရုရှားနိုင်ငံကကျင်းပတဲ့ မဟာမျိုးချစ်စစ်ပွဲကြီးအောင်ပွဲ နှစ်(၈၀)ပြည့်အထိမ်းအမှတ် စစ်ရေးပြအခမ်းအနားနဲ့ ဆက်စပ်အခမ်းအနားတွေကို တက်ရောက်ခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ ထူးခြားမှုကတော့ အဲဒီစစ်ရေးပြအခမ်းအနားမှာ မြန်မာ့တပ်မတော်ကိုယ်စားပြု စစ်ရေးပြတပ်ခွဲက ရင်ပြင်နီမှာပါဝင် တက်ရောက်စစ်ရေးပြခွင့်ရရှိခဲ့တာပါ။ ဒီလိုမျိုးပါဝင်ခွင့်ရခြင်းဟာ သမိုင်းတစ်လျှောက်မှာ ပထမဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာ့တပ်မတော် ကိုယ်စားပြုစစ်ရေးပြတပ်ခွဲက တရုတ်၊ ဗီယက်နမ်၊ လာအို အစရှိတဲ့ နိုင်ငံပေါင်း ၁၃ နိုင်ငံနဲ့အတူ စစ်ရေးပြခွင့်ရရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုမျိုး ပါဝင်စစ်ရေးပြခွင့်ရရှိခြင်းက မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ကမ္ဘာ့အသိုင်း အဝိုင်းမှာ ပိုမိုထင်ရှားလာစေပါတယ်။

နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကတော့ နိုင်ငံအကျိုးအတွက် ဖော်ဆောင်ရတဲ့ ပြည်ပခရီးစဉ်တွေမှာ အမြဲတမ်းတက်တက်ကြွကြွရှိလှတဲ့ ပုံစံအတိုင်းပဲ အခုတစ်ခေါက်မှာလည်း နိုင်ငံအတွက်အကျိုးရှိမယ့်တွေ့ဆုံမှုတွေကို တက်ကြွစွာဆောင်ရွက်ခဲ့ တာတွေ့ရပါတယ်။ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်က ရုရှားနိုင်ငံကိုရောက်ရှိပြီး နောက်တစ်ရက်နံနက်ပိုင်းမှာပဲ ရုရှားနိုင်ငံရဲ့ နာမည်ကျော်သတင်း ဌာနတွေဖြစ်တဲ့ RT TV Channel နဲ့ Krasnaya Zvezda သတင်းစာတို့ရဲ့ တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုတွေကို စိတ်ရှည်လက်ရှည်နဲ့ပြည့်ပြည့်စုံစုံ ဖြေကြားပေးပါတယ်။ ဒီသတင်းဌာနတွေရဲ့ တွေ့ဆုံမေးမြန်းမှုနဲ့ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ပြန်လည်ဖြေကြားမှုတွေက မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ရုရှားနိုင်ငံတို့ကြား ချစ်ကြည်ရေးကို ခိုင်မာစေရုံသာမက မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပကတိအခြေအနေမှန်များကိုလည်း ကမ္ဘာကသိရှိခွင့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်ဟာ မေလ ၈ ရက် ညနေပိုင်းမှာတော့ ကာဇက်စတန်နိုင်ငံသမ္မတနဲ့တွေ့ဆုံပြီး နှစ်နိုင်ငံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကို မြှင့်တင်နိုင်ဖို့အတွက် ဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီနောက် ရုရှားသမ္မတ မစ္စတာဗလာဒီမာပူတင်က တည်ခင်းဧည့်ခံတဲ့ ညစာစားပွဲအခမ်းအနားသို့ အခြားသောနိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်များနဲ့အတူ တက်ရောက်ပြီး ရုရှားသမ္မတနဲ့တွေ့ဆုံကာ ရင်းရင်းနှီးနှီးနှုတ်ဆက် ခဲ့တာလည်းတွေ့ရပါတယ်။ မေလ ၉ ရက် နံနက်ပိုင်းမှာတော့ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်ဟာ ရင်ပြင်နီမှာကျင်းပတဲ့ မဟာမျိုးချစ် စစ်ပွဲကြီးအောင်ပွဲနှစ် (၈၀) ပြည့်အထိမ်းအမှတ် စစ်ရေးပြအခမ်း အနားသို့တက်ရောက်ပါတယ်။ ပြီးတဲ့အခါ အခြားနိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်များနဲ့အတူ အညတရစစ်သည်ဗိမာန်သို့သွားရောက်၍ ပန်းခွေချ အလေးပြုပါတယ်။ ပြီးနောက် ရုရှားသမ္မတမစ္စတာဗလာဒီမာပူတင် ရဲ့ရုံးခန်းမှာ နေ့လယ်စာသုံးဆောင်ပါတယ်။

တကယ်တော့ မေလ ၉ ရက်ဆိုတာ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်အတွက် အလုပ်အများဆုံးသောနေ့တစ်နေ့ဖြစ်သလို အကျိုးအများဆုံးသောနေ့တစ်နေ့ဆိုရင်လည်း မမှားပါဘူး။ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်အနေနဲ့ ဒီအခမ်းအနားကိုတက်ရောက်ခဲ့တဲ့အတွက် နိုင်ငံတကာမှခေါင်းဆောင်များနဲ့တွေ့ဆုံပြီး နှစ်နိုင်ငံကြားဆက်ဆံရေးနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ တိုးမြှင့်ရေးတို့အတွက်ကို ဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအမြင်ချင်းဖလှယ်ဆွေးနွေး

နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်က ရုရှားနိုင်ငံကို ရောက်ရှိနေတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံသမ္မတ မစ္စတာရှီကျင့်ဖျင်နဲ့ မေလ ၉ ရက်ညနေပိုင်းမှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတွေလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုတွေ့ဆုံစဉ်မှာ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံမှုတိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်ရေး၊ ကဏ္ဍပေါင်းစုံတွင်ပူးပေါင်းဆောင် ရွက်မှုများမြှင့်တင်နိုင်ရေး၊ ဆွေမျိုးပေါက်ဖော်ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုနှင့် အေးအတူပူအမျှ အသိုက်အဝန်းတည်ဆောက်ရေး၊ ဒေသတွင်းတည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်များတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးတို့နဲ့ပတ်သက်ပြီး ခင်မင်ရင်းနှီးစွာ အမြင်ချင်းဖလှယ်ဆွေးနွေးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတို့ကြား နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးက ဒီနှစ် မှာ စိန်ရတုတိုင်ပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကာလအတွင်း တရုတ်နိုင်ငံအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ကူညီမှုတွေပေးခဲ့သလို မြန်မာနိုင်ငံကလည်း တရုတ်နိုင်ငံအတွက် အိမ်နီးချင်းကောင်း မိတ်ဆွေကောင်းနိုင်ငံအဖြစ် ရပ်တည်ပေးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်အနေနဲ့ နိုင်ငံတကာခေါင်းဆောင်များနဲ့တွေ့ဆုံစဉ်မှာ အမြဲမပြတ်ပြောနေကျ စကားတစ်ခု ရှိပါတယ်။ ဒါကတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးမယ်ဆိုတဲ့အကြောင်းနဲ့ အဲဒီရွေးကောက်ပွဲကိုလည်း နိုင်ငံတကာမှ လေ့လာရေးအဖွဲ့များကို ဖိတ်ကြားသွားမယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း ဖြစ်ပါတယ်။

နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်က အခုလို တရုတ်နိုင်ငံသမ္မတနဲ့တွေ့ဆုံစဉ်မှာ ဒီအကြောင်းကိုလည်း ထပ်လောင်းပြောခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။ ဒါဟာ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲတစ်ဦးအနေနဲ့ ကမ္ဘာသိအသိပေးခြင်း ဖြစ်တာကြောင့် နိုင်ငံတကာစာမျက်နှာမှာလည်း မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ပုံရိပ်ကို တိုးတက်စေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ ဖော်ဆောင်နေတဲ့ခါးပတ်တစ်ကွင်း၊ လမ်းတစ်ကြောင်းဆိုတဲ့စီမံကိန်းကြီးအပေါ် ခိုင်ခိုင်မာမာရပ်တည်ပြီး တက်ကြွစွာပါဝင်ဆောင်ရွက်မယ် ဆိုတဲ့အကြောင်း၊ တရုတ်-မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်စီးပွားရေးစင်္ကြံ အကောင်အထည်ဖော်မြှင့်တင်ရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့အကြောင်းတွေကို နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောဆိုဆွေးနွေးခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ ဒီလိုဆွေးနွေးမှုတွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အရေးပါတဲ့ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် မှုတွေကိုဖြစ်ပေါ်လာစေမှာပါ။

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ဆောင်ရွက်ချက်များကို ထောက်ခံ

နောက်တစ်ခုက တရုတ်နိုင်ငံသမ္မတ မစ္စတာရှီကျင့်ဖျင်က တရုတ်နိုင်ငံအနေနဲ့ မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို ဆက်လက်ထောက်ခံကြောင်း၊ နိုင်ငံတည်ငြိမ်ရေးနဲ့အချုပ်အခြာအာဏာ တည်တံ့ခိုင်မြဲရေးအတွက် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ဆောင်ရွက်ချက်များကို ထောက်ခံကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာကျင်းပမယ့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲနဲ့ပတ်သက်ပြီး အစိုးရရဲ့ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို အားပေးထောက်ခံတဲ့အကြောင်းတွေ ပြောခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ ဒီလိုမျိုးပြောဆိုမှုတွေက တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံအနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကတိပြုမှုတွေလို့ပြောရင် လည်းမမှားပါဘူး။

မေလ ၁၀ ရက်မှာတော့ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်ဦးဆောင်တဲ့ အဆင့်မြင့်ချစ်ကြည်ရေး ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဟာ မြန်မာနိုင်ငံကိုအောင်မြင်ချောမွေ့စွာ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာပါပြီ။ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်အနေနဲ့ အခုတစ်ခေါက်ခရီးစဉ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံအတွက်များလှစွာသော အကျိုးကျေးဇူးများကို ပြန်လည်သယ်ဆောင်လာခဲ့တယ်လို့ဆိုရပါမယ်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးအခြေအနေနဲ့နှိုင်းယှဉ်ရင် မြန်မာနိုင်ငံဟာ ကမ္ဘာ့အခင်းအကျင်းသစ်မှာ အုတ်တစ်ချပ်သဲတစ်ပွင့်အဖြစ် ပါဝင်နိုင်မယ့်အခြေအနေသာမက ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံများနဲ့ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုကို တိုးမြှင့်နိုင်တဲ့ အခွင့်အရေးရရှိခဲ့ပါတယ်။ နောက်ထပ် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ရရှိတဲ့အကျိုးကျေးဇူးတွေကတော့ အမျိုးသမီး ရေးရာအခန်းကဏ္ဍကို နိုင်ငံတကာအထိ ထိုးဖောက်နိုင်မယ့်အခွင့်အရေး၊ မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများရဲ့ တပ်မတော်များနဲ့ ရင်ပေါင်တန်းနိုင်မယ့်အခွင့်အရေး၊ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အနာဂတ် ပိုမိုတောက်ပလာမယ့် အခွင့်အရေးတွေကို ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ယနေ့ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတချို့ဟာ ဧကဝင်ရိုးနဲ့အသားကျနေကြတာများ ပါတယ်။ အဓိကကတော့ ဧကဝင်ရိုးကနေ အကျိုးအမြတ်ကြီးစွာရရှိနေတဲ့ လက်တစ်ဆုပ်မျှသောနိုင်ငံများက ဒီအခြေအနေကနေ တခြား အခြေအနေတစ်ခုကို ပြောင်းလဲသွားမှာမလိုလားကြပါဘူး။ ဒါကြောင့်လည်း ဧကဝင်ရိုးကမ္ဘာကြီးကို ဆက်လက်လည်ပတ်နိုင်ဖို့ ကြိုးပမ်းအားထုတ်လာကြချိန်မှာ ကျန်ရှိတဲ့နိုင်ငံတွေကတော့ နိုင်ငံများအတွက် ကိုယ်စီအကျိုးကျေးဇူးရရှိစေမယ့် ဗဟုဝင်ရိုးကမ္ဘာကြီးကို အကောင် အထည်ဖော်လာနေပြီဖြစ်ပါတယ်။ တစ်နည်းပြောရမယ်ဆိုရင် ဗဟုဝင်ရိုးကမ္ဘာကြီးကို အကောင်အထည်ဖော်နေကြသူများမှာ တူညီသော အကျိုးစီးပွားပန်းတိုင်ရှိပါတယ်။ အဲဒီပန်းတိုင်ကတော့ မျှဝေသောအနာဂတ်နဲ့ အေးအတူပူအမျှရှိတဲ့ အသိုက်အဝန်းကိုတည်ထောင်သွားဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း အခုနိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ ရုရှားနိုင်ငံချစ်ကြည်ရေးခရီးစဉ်ဟာ အကျိုးစီးပွားချင်းထပ်လို့ ကောင်းမြတ်တဲ့ ခရီးစဉ်တစ်ခုဖြစ်လာပါကြောင်း ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါတယ်။ ။

Source: MOI

ထက်မြတ်

Tue, 05/13/2025 - 12:00

ဗဟုဝင်ရိုးကမ္ဘာကြီးကို တည်ဆောက်ဖို့ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လာ

ရုရှားနိုင်ငံနဲ့ချစ်ကြည်ရေးကို ပိုမိုခိုင်မာအောင်တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့

တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတွေ လုပ်ဆောင်

အခွင့်အလမ်းတွေ ပေါ်ထွန်းလာ

ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအမြင်ချင်းဖလှယ်ဆွေးနွေး

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ဆောင်ရွက်ချက်များကို ထောက်ခံ

Source: MOI

ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့ စာပေဖတ်ကြစို့

လူတစ်ဦးတစ်ယောက်ချင်းစီမှာ ကိုယ်ခန္ဓာကြံ့ခိုင်ထွားကျိုင်းဖို့လိုသလို သန်စွမ်းကျန်းမာဖို့လည်းလိုအပ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကိုယ်ခန္ဓာကြံ့ခိုင်ထွားကျိုင်းပြီး သန်စွမ်းကျန်းမာဖို့အတွက် အာဟာရဖြစ်စေတဲ့အစားအစာတွေကိုစားသုံးကြရတယ်။ ဒါကလည်း တစ်ရက်တလေစားသုံးကြရတာမဟုတ်ပါဘူး။ နေ့စဉ်နေ့တိုင်းစားသုံးနေကြရတဲ့ နိစ္စဓူဝကိစ္စပါ။ စားသုံးနေကြရတဲ့ အစားအစာတွေထဲမှာရှိနေတဲ့ အရသာကလည်းအမျိုးမျိုးပါပဲ။ အချို၊ အချဉ်၊ အငန်၊ အစပ်၊ အဖန်၊ အခါးစတဲ့အရသာတွေပါ။ အဲဒီအရသာတွေကိုလျှာကပဲသိပါတယ်။ အဲဒီအရသာတွေက ကိုယ်ခန္ဓာဖွံ့ဖြိုးဖို့ကို ဖြည့်ဆည်းပေးနေတာပါ။ ကိုယ်ခန္ဓာဖွံ့ဖြိုးလာတ

ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့ စာပေဖတ်ကြစို့

အရသာရှိတဲ့အစားအစာတွေထဲမှာ ရောဂါမဖြစ်အောင်ကြိုတင်ကာကွယ်ပေးတဲ့စားစရာအစားအစာတွေ၊ အင်အားဖြစ်စေတဲ့စားစရာအစားအစာတွေ၊ ခန္ဓာကိုယ်ကြီးထွားစေတဲ့စားစရာအစားအစာတွေဆိုပြီးအမျိုးမျိုးရှိတယ်။ ဒန့်သလွန်ရွက်၊ မြင်းခွာရွက်၊ မုန်ညင်းရွက်၊ ကန်စွန်းရွက်၊ ဘူးညွန့်၊ ဟင်းနုနယ်၊ ပဲပင်ပေါက်၊ ပဲတောင့်ရှည်၊ မုန်လာဥနီ၊ သံပရာသီး၊ ပဲစောင်းလျားသီး၊ ရွှေဖရုံသီး၊ ကြက်ဟင်းခါးသီး၊ ခရမ်းချဉ်သီး၊ ဆီးဖြူသီး၊ သရက်သီး၊ သင်္ဘောသီး၊ နာနတ်သီး၊ ငှက်ပျောသီး၊ လိမ္မော်သီး၊ မာလကာသီးစတာတွေက ရောဂါမဖြစ်အောင်ကြိုတင်ကာကွယ်ပေးတဲ့ စားစရာအစားအစာတွေပါပဲ။ အာလူး၊ ကန်စွန်းဥ၊ ပိန်းဥ၊ ခေါက်ဆွဲ၊ ပြောင်းဖူး၊ မုန့်ဖက်ထုပ်၊ ကောက်ညှင်းထုပ်၊ ပေါင်မုန့်၊ နံပြား၊ ထောပတ်၊ သကြား၊ ဆီ၊ ကြံသကာ၊ ထန်းလျက်၊ ဘီစကွတ်စတာတွေကတော့အင်အားဖြစ်စေတဲ့စားစရာအစားအစာတွေပါ။ အသား၊ ငါး၊ အသည်း၊ ပုစွန်ခြောက်၊ ငါးကလေး၊ပုစွန်တုပ်၊ ပုစွန်ဆိတ်၊ ငါးကလေးခြောက်၊ ပဲပြား၊ တိုဟူး၊ ဘဲသွေး၊ ဘဲဥ၊ ကြက်ဥ၊ ငုံးဥ၊ ပဲလွမ်း၊ မြေပဲ၊ကုလားပဲ၊ ပဲနီလေး၊ ပဲကြီး၊ ပဲပုပ်စတဲ့အစားအစာတွေကတော့ ခန္ဓာကိုယ်ကြီးထွားစေတဲ့စားစရာအစားအစာတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။

ကြံ့ခိုင်ထွားကျိုင်းပြီးသန်စွမ်းကျန်းမာဖို့အတွက် ကိုယ်ခန္ဓာဖွံ့ဖြိုးစေတဲ့အာဟာရဖြစ်အစားအစာတွေက အရေးကြီးလှသလို အတွေးအခေါ်မြင့်မားပြီး အမြော်အမြင်ကျယ်ပြန့်ဖို့၊ အသိနဲ့သတိတွဲယှဉ်ပြီးဆင်ခြင်တုံတရားရှိဖို့၊ အကြောင်းနဲ့အကျိုး၊ အကောင်းနဲ့အဆိုး၊ အမှားနဲ့အမှန်ကိုကွဲကွဲပြားပြားခွဲခြားနိုင်ပြီး အမှားကိုရှောင်ဖို့၊ အမှန်ကိုဆောင်ဖို့၊ စာရိတ္တသီလနဲ့ဝါရိတ္တသီလကို လုံခြုံအောင်စောင့်ထိန်းပြီး ကိုယ်ကျင့်တရားကောင်းမွန်ဖို့၊ မိမိဘဝကိုမိမိကိုယ်တိုင်တည်ဆောက်နိုင်ပြီး ဘဝလမ်းကြောင်းမတိမ်းစောင်းအောင်ထိန်းကျောင်းနိုင်ဖို့အတွက် နှလုံးသားနဲ့ဦးနှောက်ကိုအာဟာရဖြစ်စေမယ့် အစာကလည်းအရေးကြီးလှပါတယ်။နှလုံးသားနဲ့ဦးနှောက်ကိုအာဟာရဖြစ်စေတဲ့ အစာကတော့ “စာပေ”ပါပဲ။

ကြံ့ခိုင်ထွားကျိုင်းပြီးသန်စွမ်းကျန်းမာဖို့အတွက် ကိုယ်ခန္ဓာဖွံ့ဖြိုးစေတဲ့အာဟာရဖြစ်အစားအစာတွေထဲမှာအရသာတွေရှိနေသလို နှလုံးသားနဲ့ဦးနှောက်ကိုအာဟာရဖြစ်စေတဲ့ “စာပေ”တွေထဲမှာလည်းအရသာတွေရှိနေပါတယ်။ “စာပေ”တွေထဲမှာရှိနေတဲ့အရသာတွေကကိုးမျိုးတောင်ရှိပါတယ်။ အဲဒီအရသာကိုးမျိုးကိုတော့ “ချစ်၊ ရွှင်၊ သနား၊ တည်ကြား၊ ကြမ်းကြုတ်၊ စက်ဆုပ်၊ ကြောက်ရွံ့၊ ရဲဝံ့၊ အံ့ဩနောအရသာ၊ ကျမ်းဂန်လာ”လို့ ရှေးစာဆိုမြန်မာပညာရှိတွေက ဆိုထုံးပြုခဲ့ကြပါတယ်။

“ချစ်”ဆိုတာက ချစ်ခင်မြတ်နိုးစိတ်ဖြစ်ပေါ်လာပြီး ခံစားလိုက်ရတဲ့ “သိင်္ဂါရရသ”၊ “ရွှင်”ဆိုတာကစိတ်ရွှင်ကိုယ်လန်းလာကာ ရယ်ရွှင်ချင်စိတ်ဖြစ်ပေါ်လာပြီး ခံစားလိုက်ရတဲ့ “ဟဿရသ”၊ “သနား”ဆိုတာက ကိုယ်ချင်းစာနာ၊ ငဲ့ညှာထောက်ထားသနားကြင်နာစိတ်တွေဖြစ်ပေါ်လာပြီးခံစားလိုက်ရတဲ့ “ကရုဏာရသ”၊“တည်ကြား” ဆိုတာကတည်ကြည်ငြိမ်းအေးစိတ်ဖြစ်ပေါ်လာပြီး ခံစားရတဲ့“သန္တရသ”၊ “ကြမ်းကြုတ်”ဆိုတာက ရုန့်ရင်းရက်စက်ခက်ထန်တာတွေကိုတွေ့ပြီး ခံစားရတဲ့“ရုဒ္ဒရသ”၊ “စက်ဆုပ်”ဆိုတာကစက်ဆုပ်ရွံရှာလာကာ အော့နှလုံးနာရအောင်ခံစားရတဲ့ “ဝီဘစ္ဆရသ”၊ “ကြောက်ရွံ့” ဆိုတာက ထိတ်လန့်ကြောက်ရွံ့လာအောင်ခံစားရတဲ့ “ဘယာနကရသ”၊ “ရဲဝံ့”ဆိုတာကရဲသွေးရဲမာန်တွေနိုးကြားတက်ကြွလာပြီး အားထုတ်ကြိုးစားလိုစိတ်တွေထက်သန်လာအောင်ခံစားရတဲ့ “ဝီရရသ”၊ “အံ့ဩ”ဆိုတာက ဖြစ်တန်ကောင်းတယ်လို့ ထင်မှတ်မထားဘဲ ထူးဆန်းအံ့ဩစရာတွေကိုတွေ့ရပြီးခံစားရတဲ့ “အဗ္ဘုတရသ”ဆိုတဲ့ရသကိုးမျိုးပါ။ အဲဒီရသကိုးမျိုးက “စာပေ”တွေထဲမှာပဲရှိပါတယ်။

“စာပေ”ထဲမှာပဲရှိတဲ့ ရသကိုးမျိုးက နှလုံးသားနဲ့ဦးနှောက်ကိုခွန်အားဖြစ်စေတဲ့ အာဟာရတွေပါပဲ။စာပေတွေထဲမှာရှိနေတဲ့ရသကိုးမျိုးက ကိုယ့်ဆီကိုအလိုလိုရောက်မလာပါဘူး။ စာပေထဲမှာရှိနေတဲ့ ရသကိုးမျိုးကို ကိုယ်ကိုယ်တိုင်တွေ့အောင်ရှာဖွေရမှာပါ။ ဘယ်လိုရှာဖွေရမလဲဆိုရင်တော့စာပေတွေကိုဖတ်မှတ်လေ့လာပြီး ရှာဖွေရမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ စာတစ်အုပ်ကိုပဲဖတ်ဖတ်၊ ကဗျာတစ်အုပ်ကိုပဲဖတ်ဖတ်၊ စာတစ်ပုဒ်ကိုပဲဖတ်ဖတ်၊ ကဗျာတစ်ပုဒ်ကိုပဲဖတ်ဖတ် ဖတ်ပြီးတာနဲ့အနည်းဆုံးရသတစ်မျိုးမျိုးကိုတော့ခံစားရမှာမလွဲပါဘူး။သိင်္ဂါရရသကိုခံစားရတော့ချစ်ခင်မြတ်နိုးတန်ဖိုးထားတဲ့စိတ်ဖြစ်ပေါ်လာတယ်။ အဲဒီစိတ်ဖြစ်ပေါ်လာတော့မုန်းတီးတဲ့စိတ်၊ ဝန်တိုတဲ့စိတ်၊ ရန်လိုတဲ့စိတ်ဖြစ်ပေါ်မလာတော့ဘူး။ သိင်္ဂါရရသက မုန်းတီးတဲ့စိတ်၊ ဝန်တိုတဲ့စိတ်၊ ရန်လိုတဲ့စိတ်ကိုတားဆီးနိုင်တယ်။ ဟဿရသကိုခံစားလိုက်ရတော့ညစ်ညူးနောက်ကျုနေတဲ့စိတ်ကကြည်လင်လန်းဆန်းလာတယ်။

တင်းမာနေတဲ့အကြောအခြင်တွေကလည်းပျော့ပျောင်းလာတယ်။ မျက်နှာပြင်မှာ ပြုံးရိပ်သန်းလာတယ်။ ပြုံးရိပ်သန်းလာရာကနေရယ်ချင်လာတယ်။ ရယ်ချင်လာလို့ရယ်လိုက်ရတော့ ပေါ့ပါးသွက်လက်လာတယ်။ “ရယ်သောသူအသက်ရှည်၏” လို့ဆိုတဲ့အတိုင်း ဟဿရသကရလာတဲ့အသက်ရှည်ဆေးပါပဲ။ ကရုဏာရသကိုခံစားလိုက်ရတော့ သနားကြင်နာတတ်တဲ့စိတ်၊ ထောက်ထားငဲ့ညှာတဲ့စိတ်၊ ကိုယ်ချင်းစာနာတဲ့စိတ်တွေဖြစ်ပေါ်လာတယ်။ အဲဒီစိတ်တွေဖြစ်ပေါ်လာတော့ တစ်ဖက်သားနစ်နာပျက်စီးတာတွေကိုမလိုလားဘူး။ တစ်ဖက်သားရဲ့ကောင်းကျိုးချမ်းသာကိုပဲလိုလားလာတယ်။ထောင်လွှားမောက်မာစိတ်မရှိတော့ဘူး။ စိတ်ကနူးညံပျော့ပျောင်းလာတယ်။

ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့လာတယ်။ အဲဒါကရုဏာရသကရလာတဲ့ကောင်းကျိုးပါပဲ။သန္တရသကိုခံစားလိုက်ရတော့ အေးငြိမ်းတည်ကြည်တဲ့အရသာကိုတွေ့လာတယ်။ အေးငြိမ်းတည်ကြည်တဲ့အရသာကစိတ်ကို ကြည်လင်လန်းဆန်းစေတယ်။စိတ်ပျိုကိုယ်နုဖြစ်လာတော့တာပါပဲ။ ဒီတော့ သန္တရသကို စွဲမက်နှစ်သက်လာတာပေါ့။ သန္တရသကို စွဲမက်နှစ်သက်လာတာနဲ့အမျှဆူဆူညံညံပွက်လောရိုက်နေတာတွေ၊ ကယောက်ကယက်ဖြစ်နေတာတွေကိုကြားလည်းမကြားချင်၊မြင်လည်း မမြင်ချင်တော့ဘူး။ တည်ငြိမ်အေးချမ်းတာတွေကိုပဲ မြင်ချင်ကြားချင်နေတယ်။ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်ကလည်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းတာကိုလိုလားလာသလို သူတစ်ပါးကိုလည်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းစေချင်လာတယ်။ အဲဒါသန္တရသကပေးတဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးလမ်းစပါပဲ။

စာပေရေးသားပြုစုကြရတဲ့စာရေးဆရာတွေက ဇာတ်ကောင်တွေရဲ့စရိုက်လက္ခဏာတွေကိုပီပြင်အောင်ရေးဖွဲ့ကြရတယ်။ အချို့ဇာတ်ကောင်တွေရဲ့စရိုက်လက္ခဏာကကြမ်းကြုတ်တယ်။ နှစ်သက်စရာမကောင်းဘူး။ မုန်းတီးဖို့ကောင်းတယ်။ အဲဒါကရုဒ္ဒရသကနေရလာတဲ့ခံစားမှု အသိပါပဲ။ အချို့ဇာတ်ကောင်တွေရဲ့ စရိုက်လက္ခဏာတွေကစက်ဆုပ်ရွံရှာဖို့ကောင်းတယ်။ အဲဒါက ဝီဘစ္ဆရသကပေးလို့ရလာတဲ့ခံစားမှုအသိပဲပေါ့။ အချို့ဇာတ်ကောင်တွေရဲ့စရိုက်လက္ခဏာကျတော့ ကြောက်ရွံ့ထိတ်လန့်စရာကောင်းတယ်။ ဘယာနကရသကနေပေးလို့ရလာတဲ့ခံစားမှုအသိပါပဲ။ အဲဒီအသိတွေရလာတော့ကြမ်းကြုတ်တာတွေ၊ စက်ဆုပ်စရာတွေ၊ ထိတ်လန့်ကြောက်ရွံ့စရာတွေကိုမကျူးလွန်တော့ဘူး။ မကျူးလွန်မိအောင်ရှောင်ကြဉ်ရမယ်ဆိုတဲ့အသိက စိုးမိုးနေလို့ပါပဲ။ဘဝခရီးလမ်းဆိုတာက ဖြောင့်တန်းမနေဘူး။ အကွေ့အကောက်တွေရှိတယ်။ အတက်အဆင်းတွေရှိတယ်။ ပြေပြစ်ချောမွေ့မနေဘူး။ ကြမ်းတမ်းတဲ့အခက်အခဲတွေရှိတယ်။ ပိတ်ဆို့ကာဆီးဟန့်တားနေတဲ့ဆူးငြောင့်ခလုတ်တံသင်းတွေရှိတယ်။ ဒါတွေကို ဘယ်သူမှရှောင်လွှဲလို့မရပါဘူး။ ဘယ်သူမဆိုတွေ့ကြုံကြရမှာပါ။ ရင်ဆိုင်ကျော်လွှားဖြတ်သန်းကြရမှာပါပဲ။ ဒီအခါမှာ နိုးကြားတက်ကြွဖို့လိုတယ်၊ ဇွဲထက်သန်ဖို့လိုတယ်၊ စိတ်ဓာတ်ခိုင်မာဖို့လိုတယ်၊ လုံ့လဝီရိယရှိဖို့လိုတယ်၊ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်ဖို့လိုတယ်၊ ရဲရင့်တဲ့သတ္တိရှိဖို့လိုတယ်။ အဲဒီလိုအပ်ချက်တွေကိုတော့ စာပေတွေထဲမှာရှိနေတဲ့ ဝီရရသရဲ့အရသာကဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ပါတယ်။

မဖြစ်နိုင်လောက်ဘူးလို့ထင်ထားတာတွေက အံ့ဩစရာကောင်းအောင်ဖြစ်လာတယ်။ အံ့ဩစရာကောင်းအောင်ဖြစ်ပေါ်လာတာကိုမြင်ပြီး အားကျတဲ့စိတ်၊ ကြိုးစားချင်တဲ့စိတ်ဖြစ်ပေါ်လာတယ်။ အဲဒီစိတ်တွေဖြစ်ပေါ်လာအောင်လှုံ့ဆော်ပေးနေတာကတော့စာပေထဲမှာရှိနေတဲ့ အဗ္ဘုတရသပါပဲ။ စာပေထဲမှာရှိနေတဲ့အရသာတွေကိုနှစ်သက်မြတ်နိုးလာတာနဲ့အမျှ ကောင်းတာတွေကိုဆောင်ဖို့၊ မကောင်းတာတွေကိုရှောင်ဖို့၊ စိတ်ထားဖြူစင်ဖို့အသိတွေရရှိလာတာပေါ့။ အဲဒီအသိတွေကိုစာပေထဲကရရှိနိုင်ပါတယ်။

စာပေဆိုတဲ့ဝေါဟာရကို “ အကြောင်းအရာ၊ အဖြစ်အပျက်၊ အတွေးအခေါ်တို့ကို ရသမြောက်အောင်၊ သုတပွားအောင်ရေးဖွဲ့ထားသည့်စာ”လို့ မြန်မာအဘိဓာန်ထဲမှာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုပေးထားပါတယ်။ ရသမြောက်အောင်ရေးဖွဲ့ထားတဲ့စာပေကို ရသစာပေလို့ခေါ်ဆိုပါတယ်။ ရသပေါ်အောင်ဖွဲ့နွဲ့ရေးသားထားတဲ့ကဗျာလင်္ကာ၊ စကားပြေစတာတွေက ရသစာပေအမျိုးအစားထဲမှာပါတာပါ။ သုတပွားအောင်ရေးဖွဲ့ထားတဲ့စာပေကိုတော့ သုတစာပေလို့အမည်တွင်ပါတယ်။ ဗဟုသုတဖြစ်ဖွယ်ရေးသားထားတဲ့စာတွေက သုတစာပေအမျိုးအစားထဲမှာပါတာပါပဲ။

သုတစာပေထဲမှာကနည်းပညာရပ်ဆိုင်ရာ အတတ်ပညာတွေစုံနေတာပဲ။ ကိုယ်နှစ်သက်တဲ့နည်းပညာရပ်တွေကို ရှာဖွေစုဆောင်းလို့ရတယ်။ရှာဖွေစုဆောင်းလို့ရတဲ့နည်းပညာရပ်ဆိုင်ရာအတတ်ပညာတွေက အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပြုလို့ရတယ်။ ကြီးပွားတိုးတက်အောင်လုပ်ဆောင်နိုင်တယ်။ အဲဒါသုတစာပေတွေကိုဖတ်မှတ်ရာကနေရလာတဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေပါပဲ။ ရသစာပေအမျိုးအစားကိုပဲဖတ်ဖတ်၊ သုတစာပေအမျိုးအစားကိုပဲဖတ်ဖတ် ဖတ်တဲ့စာပေတွေကအကျိုးပြုတာချည်းပါပဲ။ ဖတ်တဲ့အခါမှာ ဖတ်ရုံနဲ့မပြီးဘူး။ ဖတ်သမျှကိုမှတ်ထားရမယ်။ ဖတ်ပြီးမှတ်ထားတာတွေကိုလည်းအသုံးချရဦးမှာပါ။

ရသစာပေကိုဖတ်ပြီးမှတ်တော့ “အသိပညာ”တွေ ကြွယ်ဝတိုးပွားလာတယ်။ သုတစာပေကိုဖတ်ပြီးမှတ်တော့ “အတတ်ပညာ” တွေ ကြွယ်ဝတိုးပွားလာတယ်။ ဖတ်ပြီးမှတ်ထားတဲ့ “အသိပညာ”တွေနဲ့ “အတတ်ပညာ”တွေကိုအလဟဿမဖြစ်စေရဘူး။ အဲဒါတွေက ဘဝတစ်သက်တာလုံးအတွက်အသုံးကျတယ်၊ အသုံးဝင်နေတယ်။ ဒါကြောင့်ဖတ်ရာမှတ်ရာကနေ ကြွယ်ဝတိုးပွားလာတဲ့ “အသိပညာ”နဲ့ “အတတ်ပညာ”တွေကိုအကျိုးရှိအောင်အသုံးချပေးရမယ်။ အသုံးမချရင်တော့အလဟဿဖြစ်သွားမှာပေါ့။ အသုံးချရင်တော့ လူနေမှုဘဝဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ပြီး ကြီးပွားချမ်းသာနေမှာဖြစ်သလို လူနေမှုအဆင့်အတန်းကလည်း ဖွံ့ဖြိုးပြီးတိုးတက်မြင့်မားနေမှာပါ။ လူနေမှုဘဝနဲ့ လူနေမှုအဆင့်အတန်းကို ကြီးပွားဖွံ့ဖြိုးပြီး တိုးတက်မြင့်မားအောင် စွမ်းဆောင်နိုင်တဲ့သူတွေကတော့ လူကောင်းလူတော်၊ လူတော်လူကောင်းတွေပါပဲ။

ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်လူကောင်းဖြစ်အောင်ကြိုးစားကြရမှာဖြစ်သလို လူတော်ဖြစ်အောင်လည်းကြိုးစားကြရမှာပါ။ ရသစာပေကိုဖတ်မှတ်လေ့လာဆည်းပူးရင်လူကောင်းဖြစ်လာနိုင်သလို သုတစာပေကိုဖတ်မှတ်လေ့လာဆည်းပူးရင်လူတော်ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

လူကောင်းဆိုတာက စိတ်ရင်းဖြူစင်တဲ့လူ၊ ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်တဲ့လူ၊ရိုးသားတဲ့လူကိုခေါ်တာ။ အဲဒီလူကောင်းတွေက သာယာငြိမ်းအေးအောင် ဆောင်နှင်းပေးနိုင်တယ်။ ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်တဲ့လူ၊ တီထွင်ဖန်တီးနိုင်စွမ်းရှိတဲ့လူ၊ အတွေးအခေါ်မြင့်မားတဲ့လူကိုတော့ လူတော်လို့ခေါ်တာပေါ့။ လူတော်လို့ခေါ်ရတဲ့ တော်တဲ့လူကဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင်စွမ်းဆောင်ပေးနိုင်တယ်။

ကောင်းလည်းကောင်း၊တော်လည်းတော်တဲ့ လူကောင်းလူတော်တွေကသာ သာယာငြိမ်းအေးဖို့နဲ့ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့ နှစ်မျိုးလုံးကို တစ်ပြိုင်နက်တည်းဆောင်ရွက်ပေးနိုင်တာပါ။ အဲဒီနှစ်မျိုးလုံးဖြစ်ပေါ်လာအောင်တစ်ပြိုင်နက်တည်း စွမ်းဆောင်ပေးနိုင်တဲ့လူကောင်းလူတော်၊ လူတော်လူကောင်းတွေကို “ပညာပြည့်ဝနှလုံးလှ” သူတွေလို့ ချီးမွမ်းဂုဏ်ယူထောမနာပြုကြတယ်။ “ပညာပြည့်ဝနှလုံးလှ”သူက အသိပညာနဲ့အတတ်ပညာနှစ်မျိုးလုံးကျွမ်းကျွမ်းကျင်ကျင်တတ်မြောက်တယ်။ ဒါ့အပြင် စိတ်ရင်းကောင်းရှိပြီး စိတ်ထားဖြူစင်တယ်။ ရသစာပေနဲ့သုတစာပေကိုဖတ်ရာမှတ်ရာကနေရရှိလာတဲ့ “ပညာပြည့်ဝနှလုံးလှ”သူရဲ့အရည်အသွေးတွေပါပဲ။ ပညာပြည့်ဝနှလုံးလှတဲ့သူတွေကတော့ သီလနဲ့ပညာပြည့်ဝကြသူများလည်းပဲဖြစ်ပါတယ်။

လူတစ်ယောက်မှာမရှိမဖြစ်ရှိနေရမှာက “သီလ”နဲ့ “ပညာ”ပါ။ သီလလုံပြီးပညာပြည့်စုံတဲ့လူက အမြတ်ဆုံးလူသားပါလို့ဗုဒ္ဓရှင်တော်ဘုရားက “သောဏဒဏ္ဍသုတ္တန်တော်”ထဲမှာ မိန့်ဖော်မြွက်ကြားတော်မူခဲ့ပါတယ်။ အမြတ်ဆုံးလူသားဖြစ်ချင်ရင်တော့ သီလကိုလုံခြုံအောင်စောင့်ထိန်းဆောက်တည်ရမှာဖြစ်သလိုယနေ့ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်နေတဲ့နည်းပညာအရပ်ရပ်ကို ကျွမ်းကျွမ်းကျင်ကျင်တတ်မြောက်အောင်သင်ယူလေ့လာဆည်းပူးကြရမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ သင်ယူလေ့လာဆည်းပူးနည်းတွေကလည်းအများကြီးပါ။စာပေဖတ်ရှုလေ့လာဆည်းပူးမှတ်သားတာကလည်း သင်ယူလေ့လာဆည်းပူးနည်းတစ်မျိုးပါပဲ။လူတကာနှစ်မြို့သဘောကျတဲ့နှလုံးလှသူဖြစ်ရုံနဲ့တော့ ကောင်းကျိုးချမ်းသာမရနိုင်သေးပါဘူး။

မကြီးပွား၊မတိုးတက်နိုင်သေးပါဘူး။ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပြုလို့ရနိုင်တဲ့အတတ်ပညာတစ်ရပ်ရပ်ကို ကျွမ်းကျင်တတ်မြောက်ထားရဦးမှာပါ။ ကျွမ်းကျင်တတ်မြောက်ထားတဲ့အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပညာနဲ့ မိမိဘဝကိုတည်ဆောက်နိုင်ပါတယ်။ ကျွမ်းကျင်တတ်မြောက်ထားတဲ့အတတ်ပညာကိုအမှီသဟဲပြုပြီး အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပြုရင် ကောင်းကျိုးချမ်းသာရရှိလာမှာဖြစ်သလို ကြီးပွားတိုးတက်လာမှာလည်း အသေအချာပါပဲ။ အတတ်ပညာဟူသမျှက သေးငယ်တယ်၊ ကြီးမားတယ်လို့ပြောမရပါဘူး။ အမှန်တကယ်ကျွမ်းကျင်တတ်မြောက်ထားရင် ကောင်းကျိုးပြုတာချည်းပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ ကောင်းတဲ့အတတ်ပညာဖြစ်ဖို့တော့လိုတာပေါ့။ ကောင်းတဲ့အတတ်ပညာကသာ ကောင်းတဲ့အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပြုနိုင်တာပါ။

ကောင်းတဲ့အတတ်ပညာလား၊မကောင်းတဲ့အတတ်ပညာလားဆိုတာကိုတော့ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်စဉ်းစားချင့်ချိန်ရမှာပါ။ စဉ်းစားချင့်ချိန်နိုင်ဖို့ကိုတော့ အသိပညာလိုပါတယ်။

“ကြားမြင်ရာမှဖြစ်စေ၊ ဖတ်ရှုလေ့လာရာမှဖြစ်စေ ရသောပညာ”ကို အသိပညာလို့ခေါ်ပါတယ်။အဲဒီအသိပညာက အမှားနဲ့အမှန်၊ အကောင်းနဲ့အဆိုး၊ အကြောင်းနဲ့အကျိုးကို ခွဲခွဲခြားခြား၊ ကွဲကွဲပြားပြားသိမြင်နိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။ နာယူမှတ်သားလေ့လာခြင်း၊ ဖတ်ရှုမှတ်သားလေ့လာခြင်းကနေ အသိပညာကိုရယူနိုင်ပါတယ်။ အသိပညာကြွယ်ဝလာတာနဲ့အမျှ ကောင်းတဲ့အတတ်ပညာလား၊ မကောင်းတဲ့အတတ်ပညာလားဆိုတာကို သိမြင်နိုင်ပါတယ်။ ကောင်းတဲ့အတတ်ပညာကိုသင်ယူနိုင်ဖို့အတွက် အသိပညာကြွယ်ဝအောင် လေ့လာဆည်းပူးပြီးဖြည့်ဆည်းနေကြရမှာပါပဲ။ အသိပညာကြွယ်ဝပြီး ကောင်းတဲ့အတတ်ပညာကျွမ်းကျင်တတ်မြောက်တဲ့သူကို ပညာပြည့်ဝတဲ့သူလို့ခေါ်ပါတယ်။

နှလုံးသားဖြူစင်လှပနေလင့်ကစား ကောင်းကျိုးပြုနိုင်တဲ့အတတ်ပညာမတတ်မြောက်ရင် အသုံးမတည့်နိုင်ပါဘူး။ အလားတူပါပဲ။ အတတ်ပညာကို ကမ်းကုန်အောင်တတ်မြောက်ကျွမ်းကျင်နေလင့်ကစား နှလုံးသားကမဖြူစင်၊ မလှပရင်လည်း အသုံးမတည့်နိုင်ပါဘူး။ ဖြူစင်လှပတဲ့နှလုံးသားနဲ့အတူ ကျွမ်းကျင်တတ်မြောက်နေတဲ့ အတတ်ပညာက ဒွန်တွဲနေမှသာအသုံးတည့်ပါတယ်။ ပညာပြည့်ဝပြီးနှလုံးသားလှဖို့နဲ့ နှလုံးသားလှပြီးပညာပြည့်ဝဖို့က အရေးကြီးလွန်းလှပါတယ်။ “ပညာပြည့်ဝနှလုံးလှ”တဲ့သူတွေဖြစ်အောင် ကြိုးစားကြရပါမယ်။

ရသစာပေနဲ့သုတစာပေကိုဟန်ချက်ညီအောင်ဖတ်မှတ်လေ့လာဆည်းပူးထားတဲ့သူက “ပညာပြည့်ဝနှလုံးလှ”တဲ့သူတွေဖြစ်လာတာပါပဲ။ “ပညာပြည့်ဝနှလုံးလှ”တဲ့သူတွေကသာ မိမိအတွက်ရောအများတကာအတွက်ပါကောင်းကျိုးချမ်းသာရရှိအောင်၊ ကြီးပွားတိုးတက်အောင်ဆောင်ရွက်နိုင်ကြပါတယ်။ပညာပြည့်ဝနှလုံးလှသူတွေဖြစ်ဖို့အတွက် ရသစာပေနဲ့သုတစာပေကိုဟန်ချက်ညီအောင် ဖတ်မှတ်လေ့လာဆည်းပူးကြရမှာပဲမဟုတ်ပါလား။ ။

Source: https://myawady.net.mm/stories

Photo - ICS career GPS

ရေနံ့သာမောင်ကျော်ညွှန့်

Tue, 05/13/2025 - 12:00

Source: https://myawady.net.mm/stories

Photo - ICS career GPS

ရေဆန်လှည့်ပါ (မာတာပိတု ဥပဌာနံ) (၃၈)ဖြာမင်္ဂလာ

ပိတ်ရက် တနင်္ဂနွေနေ့မှာ စိုးသူတို့သူငယ်ချင်းတစ်သိုက် ဂွကန်ဘုန်းကြီးကျောင်းသို့သွားကြသည်။ သူတို့တတ်နိုင်သမျှ ကျောင်းဝန်းကျင်ကို သန့်ရှင်းရေးပြုလုပ်ပြီး ချုံနွယ်များကို ရှင်းလင်းပေးကြသည်။ ထိုပွဲသို့ လေးလေးဦးချစ်တိုးလည်းလိုက်လာကာ စိုးသူတို့ကို ဝိုင်းကူပေးသည်။ ကျောင်းထိုင်ဆရာတော်က ခြံဝင်းအတွင်း ရှင်းလင်းလိုသည်များကို ပြောပြလေသည်။

“မောင်အေးပါလား၊ ဆွမ်းချိုင့်လာပို့တာလား”

“တင်ပါ့”

ကျောင်းထိုင်ဆရာတော်က ဦးချလာသောမောင်အေးကို လှမ်းမေးလိုက်သည်။

ရေဆန်လှည့်ပါ (မာတာပိတု ဥပဌာနံ) (၃၈)ဖြာမင်္ဂလာ

“မောင်အေးပါလား၊ ဆွမ်းချိုင့်လာပို့တာလား”

“တင်ပါ့”

ကျောင်းထိုင်ဆရာတော်က ဦးချလာသောမောင်အေးကို လှမ်းမေးလိုက်သည်။

“မင်းအမေရော နေကောင်းလား”

“တင်ပါ့၊ ကောင်းပါတယ်ဘုရား”

“အေး...အေး၊ ဆွမ်းချိုင့်ကို ကျောင်းထဲသွားပို့လိုက်”

မောင်အေးက ဆရာတော်ကို ဦးချပြီးနောက်ဆွမ်းချိုင့်ကိုဆွဲကာ ကျောင်းထဲသို့ ဝင်သွားလေသည်။

“အဲဒါ စိုးလေးတို့နောက်ဘက်ခြံက မဟုတ်လား”“ဟုတ်တယ် လေးလေး၊ သူ့အမေက မျက်စိကွယ်နေတယ်”

“ဟုတ်လား၊ လေးလေး ထင်တော့ထင်သားကွ၊ဒီလူက လိမ္မာသားပဲ၊ မိခင်အိုကြီးကို ပြုစုစောင့်ရှောက်တယ်”“လေးလေးကလည်း၊ နေ့တိုင်းမြင်နေရတာ အဆန်းလုပ်လို့”စိုးသူက လေးလေးစကားကို ပြန်ချေပလိုက်မိသည်။ လေးလေးက“နေ့တိုင်းမြင်နေရတော့လည်း အဆန်းမဟုတ်ဘူးပေါ့ စိုးသူလေးရာ၊ သေချာကြည့်ရင်တော့ ဆန်းတာပေါ့၊ မိခင်ရဲ့ကျေးဇူးဟာ ဘယ်လောက်အထိကြီးမားတယ်ဆိုတာ စိုးလေးတို့ကျောင်းမှာ မသင်ရဘူးလား”“ဆရာပြောပြပါတယ်လေးလေး”လေးလေးက ခုတ်ထွင်ပြီးသော ချုံနွယ်များကိုစုပုံနေရင်း“မိခင်ဆိုတာ သားသန္ဓေလွယ်ကတည်းက ရင်ထဲက သန္ဓေသားကို ကျန်းမာသူလေးဖြစ်ပါစေ၊ချမ်းသာသူလေးဖြစ်ပါစေ၊ ကိုယ်လက်အင်္ဂါပြည့်စုံပါစေလို့ ရင်ထဲက ပြင်းပြတဲ့ ချစ်ခြင်းမေတ္တာနဲ့ သူ့သန္ဓေသားလေးကို စချစ်ခဲ့တာ”စိုးသူက လေးလေးစုပုံပေးသော အမှိုက်များကိုသိမ်းကျုံးကာ ကျောင်းထောင့်ကို နှစ်ယောက်သားသွားပုံလိုက်သည်။

“ဒီကနေ့ တိုးတက်နေတဲ့ ခေတ်မို့သာပေါ့၊ ဟိုးရှေးတုန်းကဆိုရင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်တစ်ဦးရဲ့ဘဝဟာ သိပ်ပင်ပန်းကြရတာ၊ ဒါကြောင့် မိခင်ရဲ့ကျေးဇူးဟာ သိပ်ကြီးမားတယ်၊ ဆပ်လို့မကုန်နိုင်ဘူးလို့ ဘိုးဘေးတွေက မိန့်မှာခဲ့ကြတာပေါ့”“ဒီကနေ့အချိန်မှာ မိခင်တွေကို ဂုဏ်ပြုတဲ့အနေနဲ့အမေများနေ့လို့ တချို့ကရက်သတ်မှတ်ပြီး အမေတွေကို ဂုဏ်ပြုဦးညွှတ်ဝပ်တွားကန်တော့ကြတယ်၊ဘုရားရှင်ကလည်း မိခင်ရဲ့ဂုဏ်ပုဒ်ကို ချီးကျူးထုတ်ဖော်ဟောပြဖူးတယ်။ အမေတိုင်းဟာ သူတို့ရဲ့သွေးနို့ရည်ကို တိုက်ပြီး လေးလေးတို့ စိုးလေးတို့ကို ကြီးထွားအောင်၊ လောကကြီးအလယ်မှာ မတ်တတ်ရပ်နိုင်အောင်၊ လောကကြီးကိုရှုမြင်နိုင်အောင် သွန်သင်ဆုံးမခဲ့ကြတာ။ ကဲ စိုးလေးရော အမေ့ကိုချစ်လား၊အမေ့ကျေးဇူးကို သိရဲ့လား”လေးလေးဦးချစ်တိုး၏ အမေးကို စိုးသူကခေါင်းညိတ်၍ အဖြေပြန်ပေးလိုက်မိသည်။

မိခင်ဖခင်၏ ကျေးဇူးကိုသိ၍ မိခင်ဖခင်တို့အားကျွေးမွေးစောင့်ရှောက်တတ်သော သားသမီးတို့သည် ယခုဘဝနောက်ဘဝ နှစ်ဌာနလုံး၌ နတ်တို့၏ ချီးကျူးပူဇော်မှုကို ခံယူရရှိကြသည်။ လေးလေးစကားသည်စိုးသူနှလုံးသားထဲ၌ သံမှိုစွဲသလို စွဲထင်သွားသည့်နည်းတူ မိခင်ဖခင်ကို လုပ်ကျွေးပြုစုနိုင်သောသားရတနာဖြစ်အောင်ကြိုးစားသွားမည်ဟုလည်း ဆုံးဖြတ်လိုက်မိပါတော့သည်။

Source: https://myawady.net.mm/stories

ကိုဇော်ဌေး(ယဉ်ကျေးမှု)

Sun, 05/11/2025 - 12:00

“မောင်အေးပါလား၊ ဆွမ်းချိုင့်လာပို့တာလား”

“တင်ပါ့”

ကျောင်းထိုင်ဆရာတော်က ဦးချလာသောမောင်အေးကို လှမ်းမေးလိုက်သည်။

“မင်းအမေရော နေကောင်းလား”

“တင်ပါ့၊ ကောင်းပါတယ်ဘုရား”

“အေး...အေး၊ ဆွမ်းချိုင့်ကို ကျောင်းထဲသွားပို့လိုက်”

Source: https://myawady.net.mm/stories

ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများနှင့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များ

သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များသည် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအပေါ် သိသာထင်ရှားသော သက်ရောက်မှုများရှိသည်။ ငလျင်၊ မုန်တိုင်း၊ ရေကြီးရေလျှံမှုနှင့်မိုးခေါင်ရေရှားမှုကဲ့သို့သော သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များသည် အခြေခံအဆောက်အအုံများ၊ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းများကို ပျက်စီးစေပြီး စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှုကို နှောင့်နှေးစေသည်။ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများတွင် ဘဏ္ဍာရေးအရင်းအမြစ်နည်းပါးမှုကြောင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများသည်နှေးကွေးတတ်သည်။ ထို့ပြင် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များသည် လူသေဆုံးမှု၊ ဒဏ်ရာရမှုနှင့်အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်မှုများကိုဖြစ်ပေါ်စေပြီးဆင်းရဲမှုနှင့်မညီမျှမှုကို ပိုမိုဆိုးရွားစေသည်။ သောက်သုံးရေပြတ်လပ်မှု၊ ကူးစက်ရောဂါများဖြစ်ပွားမှုနှင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ်ထိခိုက်ခြင်းစသည်တို့ကြောင့် ပြည်သူများ၏ကျန်းမာရေးကိုထိခိုက်စေသည်။ ကျောင်းများနှင့် ပညာရေးအဆောက်အအုံများပျက်စီးခြင်းကြောင့် ကလေးများ၏ပညာသင်ကြားမှု ရပ်တန့်သွားတတ်ကာ အကျိုးဆက်အားဖြင့် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်ဆုံးရှုံးမှုကိုဦးတည်ပြီး ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးမှုကိုထိခိုက်စေသည်။

ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ၏ဝိသေသများ

ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများသည် GDP နှင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးမှုနိမ့်ကျကာ စက်မှုလုပ်ငန်းနှင့် ဝန်ဆောင်မှုကဏ္ဍများထက် စိုက်ပျိုးရေးကို အဓိကမှီခိုနေရသည်။ လူမှုဖွံ့ဖြိုးမှုညွှန်းကိန်း (Human Development Index)ဖြစ်သည့် ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေးနှင့် သက်တမ်းရှည် နေထိုင်နိုင်မှုတို့တွင် အဆင့်နိမ့်ကျကာ စာတတ်မြောက်မှုနှုန်းနည်းပါးပြီး ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုတွင်လည်း အားနည်းနေတတ်သည်။ အခြေခံအဆောက်အအုံများဖြစ်သော လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး၊ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား၊ ရေပေးဝေရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးစနစ်များတွင် အကန့်အသတ်ရှိကာ မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးမှုနှုန်းလည်း နှေးကွေးသည်။ မွေးဖွားနှုန်းမြင့်မားပြီး သေဆုံးနှုန်းလည်း မြင့်မားနိုင်သည်။ ချမ်းသာသူနှင့် ဆင်းရဲသူအကြား ကွာဟချက် ကြီးမားသည်။ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်း အကန့်အသတ်ရှိပြီး အလုပ်လက်မဲ့နှုန်းမြင့်မားနိုင်သည်။ သုတေသနနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနည်းပါးကာ နည်းပညာတိုးတက်မှု နှေးကွေးသည်။ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ၏ စီးပွားရေးသည် သဘာဝသယံဇာတများ (ဥပမာ- သတ္တုတွင်း၊ စိုက်ပျိုးရေး)ကို အဓိကမှီခိုနေရသည်။ ပို့ကုန်မှာလည်း အဓိကအားဖြင့် ကုန်ကြမ်းများသာဖြစ်တတ်သည်။ ကျား၊ မ တန်းတူညီမျှမှု သို့မဟုတ် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာများတွင်လည်း စိန်ခေါ်မှုများရှိနိုင်သည်။

သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များ၏အတိုင်းအဆ

သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များသည် လူတစ်ဦးချင်းစီအပေါ်တွင် ကြီးမားသည့်သက်ရောက်မှုများရှိသလို နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၊ ဒေသတစ်ခုအပေါ်တွင်လည်း သက်ရောက်မှု အတိုင်းအဆကြီးမားတတ်သည်။

အထူးသဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများတွင် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များဖြစ်ပွားပါက သက်ရောက်မှုပမာဏအလွန်များပြားတတ်သည်။ အခြေခံအဆောက်အအုံများ(လမ်းများ၊ တံတားများ၊ စက်ရုံများ)ပျက်စီးမှုကြောင့် ထုတ်လုပ်မှုနှင့် ကုန်သွယ်မှုရပ်တန့်သွားနိုင်သည်။ လယ်ယာမြေများ ပျက်စီးခြင်းနှင့် သီးနှံဆုံးရှုံးမှုသည် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုနှင့် ပို့ကုန်ဝင်ငွေကို ထိခိုက်စေသည်။ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက် ကြီးမားသော ဘဏ္ဍာရေး အရင်းအမြစ် လိုအပ်ပြီး ဖွံ့ဖြိုးရေးစီမံကိန်းများအတွက် ရန်ပုံငွေကို လမ်းကြောင်းပြောင်းသွားစေသည်။ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များကြောင့် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်မှုနှင့် ဆင်းရဲမှုတိုးပွားခြင်းသည် လူမှုတည်ငြိမ်မှုကို ထိခိုက်စေသည်။ ကျောင်းများနှင့် ဆေးရုံများ ပျက်စီးခြင်းကြောင့် ပညာရေးနှင့် ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုများကို ပြတ်တောက်စေကာ အကျိုးဆက်အားဖြင့် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်ဖွံ့ဖြိုးမှုကို နှောင့်နှေးစေသည်။ လူထုအတွင်း စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာထိခိုက်မှုများသည် ရေရှည်တွင် လူမှုဖွံ့ဖြိုးမှုကိုထိခိုက်စေနိုင်သည်။ ရေကြီးမှု၊ မြေပြိုမှုနှင့် မိုးခေါင်မှုကဲ့သို့သော ဘေးအန္တရာယ်များသည် သဘာဝအရင်းအမြစ်များ(မြေဆီလွှာ၊ ရေအရင်းအမြစ်၊ သစ်တောများ)ကို ပျက်စီးစေပြီး ရေရှည်တည်တံ့သော ဖွံ့ဖြိုးမှုကိုထိခိုက်စေသည်။ ထို့ပြင် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များ ပိုမိုပြင်းထန်လာစေကာ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးအတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန်လိုအပ်မှုတိုးလာသည်။ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များသည် အစိုးရ၏ စီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်များအတွက် ကြီးမားသောစိန်ခေါ်ချက်များကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများအတွက် အရင်းအမြစ်များ ဦးစားပေးအသုံးပြုရသဖြင့် အခြားဖွံ့ဖြိုးရေးမူဝါဒများ နှောင့်နှေးနိုင်သည်။ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များသည် အားနည်းသော လူထုအပေါ် ပိုမိုသက်ရောက်မှုရှိပြီး ဆင်းရဲမှုသံသရာကို ပိုမိုဆိုးရွားစေသည်။ သဘာဝဘေးကြောင့် အလုပ်အကိုင်ဆုံးရှုံးမှုနှင့် ဝင်ငွေနည်းပါးမှုမှတစ်ဆင့် လူမှုအဖွဲ့အစည်းအတွင်း မညီမျှမှုကို ပိုမိုဖြစ်ပေါ်စေသည်။

လျော့ပါးသက်သာစေရေးနည်းအသွယ်သွယ်

သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များ၏ သက်ရောက်မှုများကို လျော့ပါးသက်သာစေရန် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများတွင် အစီအမံများ၊ နည်းလမ်းများကို အကောင်အထည်ဖော်ထားရှိရန် လိုအပ်သည်။ ဘေးအန္တရာယ်စောင့်ကြည့်ရေးနှင့် ကြိုတင်သတိပေးစနစ်များ (ဥပမာ- မုန်တိုင်းသတိပေးချက်၊ ငလျင်စောင့်ကြည့်ရေးစနစ်) တည်ဆောက်ရန်၊ ဒေသခံလူထုအား ဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ အသိပညာပေးရန်နှင့် ကယ်ဆယ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများပြုလုပ်ရန်၊ ငလျင်၊ ရေကြီးမှု၊ မုန်တိုင်းဒဏ်ခံနိုင်သော အဆောက်အအုံများ (ဥပမာ- ခိုင်ခံ့သောနေအိမ်၊ တံတားများ) တည်ဆောက်ရန်၊ ရေရှည်တည်တံ့သော မြို့ပြစီမံကိန်းများဖြင့် အန္တရာယ်ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည့်နေရာများကို ရှောင်ရှားရန်၊ ရေရှည်တည်တံ့သော စိုက်ပျိုးနည်းများ (ဥပမာ- မိုးခေါင်ဒဏ်ခံသီးနှံများ) နှင့် ရေအရင်းအမြစ်စီမံခန့်ခွဲမှုကိုမြှင့်တင်ရန်၊ ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင် (ဥပမာ- နေစွမ်းအင်၊ လေစွမ်းအင်)အသုံးပြုမှုကိုတိုးမြှင့်ရန်၊ အမျိုးသားအဆင့် ဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာစီမံခန့်ခွဲမှုအဖွဲ့များဖွဲ့စည်းပြီး ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက် ရန်ပုံငွေစုဆောင်းရန်၊ ဘေးအန္တရာယ်အာမခံအစီအစဉ်များကို အကောင်အထည်ဖော်ရန်၊ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများထံမှ ဘဏ္ဍာရေး၊ နည်းပညာနှင့် လေ့ကျင့်ရေးအကူအညီများရယူရန်၊ ဒေသတွင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများဖြင့် အရင်းအမြစ်များနှင့် အသိပညာမျှဝေရန်၊ အမျိုးသမီးများ၊ ကလေးများနှင့် အားနည်းသောအုပ်စုများအတွက် အထူးအကာအကွယ်နှင့်ပံ့ပိုးမှုများပေးရန် စသည့်အချက်များ အလေးထားဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ဘေးအန္တရာယ်ကြောင့် ထိခိုက်မှုလျော့ပါးသက်သာစေနိုင်သည်။

အကျိုးကျေးဇူးများ

ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများတွင် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကြောင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးရမှုလျော့နည်းစေရေးနှင့် ခံနိုင်ရည်ရှိစေရေး စီမံဆောင်ရွက်မှုများမှတစ်ဆင့်ရရှိနိုင်သည့် အကျိုးကျေးဇူးများအနေဖြင့် စီးပွားရေးတည်ငြိမ်မှုရရှိပြီး ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကုန်ကျစရိတ်များ လျော့နည်းနိုင်သည်။ လူမှုဖွံ့ဖြိုးမှုအားကောင်းလာပြီး ဆင်းရဲမှုနှင့် မညီမျှမှုများ လျော့နည်းနိုင်သည်။ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းမှု ပိုမိုကောင်းမွန်လာပြီး ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဒဏ်ကို ခံနိုင်ရည်ရှိလာနိုင်သည်။ သဘာဝဘေးကြိုတင်ခန့်မှန်းနိုင်ပြီး အရေးပေါ်အခြေအနေတုံ့ပြန်မှုစနစ်များ ကောင်းမွန်လာခြင်းကြောင့် သေဆုံးမှုနှုန်းလျော့ကျစေသည်။ ပြည်သူများအား ဘေးအန္တရာယ်သတိပေးစနစ်များ၊ ပညာပေးလုပ်ငန်းများဖြင့် ကြိုတင်ပြင်ဆင်နိုင်စွမ်း တိုးမြင့်လာစေသည်။ ကြိုတင်ကာကွယ်မှုများအစီအစဉ်တကျ ဆောင်ရွက်ထားရှိခြင်းအားဖြင့် လူနေအဆောက်အအုံများ၊ အခြေခံအဆောက်အအုံများ (လမ်း၊ တံတား၊ ဆည်များ) ပျက်စီးမှုကို လျှော့ချနိုင်သည်။ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေး ပိုမိုတည်ငြိမ်စေသည်။ သဘာဝဘေးကြောင့် အိုးအိမ်စွန့်ခွာရွှေ့ပြောင်းရသူများ (Displaced Persons) နည်းပါးလာပြီး ဒုက္ခသည်ပြဿနာ လျော့ကျစေသည်။ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ် ပိုမိုကောင်းမွန်လာကာ ကပ်ဘေးကြောင့်ဖြစ်ပွားသောရောဂါများ (ဥပမာ - ရေကြီးပြီးနောက် ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါ)ကို ကာကွယ်နိုင်သည်။ သစ်တောပြုန်းတီးမှုကို ကာကွယ်ခြင်း၊ ရေရှည်တည်တံ့သော စိုက်ပျိုးရေးနည်းလမ်းများ ကျင့်သုံးခြင်းဖြင့် ရာသီဥတုဒဏ်ခံနိုင်ရည် (Climate Resilience)တိုးမြင့်လာစေသည်။ ရေဝေရေလဲနှင့် မြေဆီလွှာထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းများက ရေကြီး/မိုးခေါင်မှုကို လျော့ပါးစေသည်။ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်လျှော့ချရေးအတွက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဖွံ့ဖြိုးမှုမိတ်ဖက်များ၏ ငွေကြေး၊ နည်းပညာပံ့ပိုးမှုများ ပိုမိုရရှိနိုင်သည်။ ဘေးအန္တရာယ်စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာ အသိပညာပေးခြင်း၊ လေ့ကျင့်သင်ကြားခြင်းများဖြင့် ပြည်သူများ၏ဘေးဒဏ်ခံနိုင်ရည် (Resilience) တိုးတက်လာစေသည်။

နိဂုံး

သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များသည် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ၏ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးမှုအလားအလာများကို သိသာစွာထိခိုက်စေသည်။ သို့သော် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှု၊ အခြေခံအဆောက်အအုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများဖြင့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များ၏ သက်ရောက်မှုကို လျော့ပါးစေပြီး ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများတွင် ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အားပေးနိုင်သည်။ ဤဗျူဟာများကို ဒေသအလိုက် လိုအပ်ချက်များနှင့် အံဝင်ခွင်ကျဖြစ်အောင် ပြင်ဆင်အကောင်အထည်ဖော်ရန်လိုအပ်သည်။ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအနေဖြင့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်လျှော့ချရေးအတွက် ကြိုတင်ကာကွယ်မှုမူဝါဒများ၊ အခြေခံအဆောက်အအုံခိုင်မာရေးများအပြင် ပြည်သူများအနေဖြင့်လည်း ပူးပေါင်းပါဝင်ဆောင်ရွက်ရန်လိုအပ်ကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။ ။

Source: https://myawady.net.mm/stories

ဒေါက်တာဇေယျာဝင်း

Fri, 05/09/2025 - 12:00

ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ၏ဝိသေသများ

သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များ၏အတိုင်းအဆ

လျော့ပါးသက်သာစေရေးနည်းအသွယ်သွယ်

အကျိုးကျေးဇူးများ

နိဂုံး

Source: https://myawady.net.mm/stories

သစ်ပင်စိုက်လျှင် ရှင်သန်ချင် လိုက်နာကြဖို့ အသိယှဉ်

သစ်ပင်တစ်ပင် ရှင်သန်ဖြစ်ထွန်းအောင်မြင်စေရန် သစ်မျိုး၊ မြေ၊ ရေ၊ ရာသီဥတုတို့အပေါ် များစွာမူတည်ပေသည်။ သစ်မျိုးအလိုက် ရှင်သန်အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းသည့် ရပ်ဝန်းရှိကြပါသည်။ မြန်မာတို့၏ ရှေးကဘိုးဘွားတို့ အစဉ်အဆက်စိုက်ပျိုးခဲ့သော သစ်ပင်များမှာ လက်ရှိ လူသားမျိုးဆက်တို့ကို အကျိုးပြုလျက်ရှိနေသကဲ့သို့ လက်ရှိမျိုးဆက်တို့ကလည်း နောင်လာမည့် မျိုးဆက်များအတွက် သစ်ပင်စိုက်ပျိုးခြင်းကို ပြုကြရမည်ဖြစ်သည်။

သစ်ပင်စိုက်လျှင် ရှင်သန်ချင် လိုက်နာကြဖို့ အသိယှဉ်

သစ်ပင်စိုက်ပျိုးခြင်းကြောင့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များ လျော့ပါးစေခြင်း၊ ရာသီဥတုညီညွတ်မျှတစေခြင်းအပြင် မိမိပတ်ဝန်းကျင် စိမ်းလန်းစိုပြည်ခြင်း၊ အရိပ်အာဝါသနှင့် သန့်စင်သောလေရရှိခြင်း၊ သစ်ပင်ရှင်သန်နေစဉ် အသီးအပွင့်အရွက်စသည်တို့ ခံစားရရှိခြင်း၊ နေစရာအတွက် သစ်၊ တိုင်၊ မျော အလွယ်တကူရရှိပြီး ပိုလျှံက ရောင်းချခြင်းဖြင့် ဝင်ငွေရရှိခြင်း၊ သားငှက်တိရစ္ဆာန်များအတွက် အစာရေစာနှင့် နားနေရာရရှိခြင်းစသည့် လက်ငင်းအကျိုးကျေးဇူးများရရှိပါမည်။

မြန်မာလူမျိုးတို့သည် ကိုးကွယ်သည့်ဘာသာတရား၏ အဆုံးအမအရသော်လည်းကောင်း၊ မိရိုးဖလာအစဉ်အလာအရသော်လည်းကောင်း ဟိုးပဝေသဏီကပင် မိုးကြို၊ မိုးဦးကာလမှသည် မိုးကာလ မြေဆီစိုခိုက်အချိန်တွင် သစ်ပင်စိုက်ခြင်းကိုဆောင်ရွက်ကြပါသည်။

ဧရိယာပမာဏငယ်ငယ်မှ ကျယ်ကျယ်အထိ စိုက်ကြ

သစ်ပင်စိုက်ခြင်းကို ပသာဒဖြစ်စေရေး၊ စိမ်းလန်းစိုပြည်ရေးနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကောင်းမွန်လာစေရန်၊ သဘာဝတောများမှ ထုတ်ယူသုံးစွဲမှုလျှော့ချရန်၊ ဒေသခံပြည်သူများ၏ အခြေခံလိုအပ်ချက်များ ဖြည့်ဆည်းပေးရန်၊ သစ်တောများရေရှည်တည်တံ့စေပြီး စဉ်ဆက်မပြတ် အကျိုးရရှိစေရေးအတွက် ပြုစုထိန်းသိမ်းရေးနှင့် စနစ်တကျထုတ်ယူသုံးစွဲရေးဆိုင်ရာ အသိအမြင်များတိုးပွားပြီး သိရှိလိုက်နာစေရန်၊ ဒေသခံများ လူမှုစီးပွားဘဝများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် စသည့် ရည်ရွယ်ချက်အမျိုးမျိုးနှင့် သစ်ပင်များကို တစ်နိုင်တစ်ပိုင်၊ တစ်အုပ်တစ်မ၊ အစုအဝေးလိုက် ဧရိယာပမာဏငယ်ငယ်မှ ကျယ်ကျယ်အထိ စိုက်ကြပါသည်။ နိုင်ငံတစ်ဝန်းတွင် နေရာဒေသအလိုက် ပြည်နယ်/တိုင်းဒေသကြီး၊ ခရိုင်၊ မြို့နယ်အလိုက်နှင့် အထိမ်းအမှတ်နေ့များ စသည်ဖြင့် လူစုလူဝေး အင်အားသုံး မိုးရာသီသစ်ပင်စိုက်ပွဲများလည်း နှစ်စဉ်ပြုလုပ်ကြပါသည်။ အားရစရာကြီးပင်။ သစ်ပင်စိုက်ခြင်းကို ခေတ်အဆက်ဆက် နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲများကလည်း အားပေးအားမြှောက်ပြုခဲ့ကြပါသည်။

သစ်ပင်စိုက်တိုင်း မိမိတို့၏ရည်ရွယ်ရင်းအတိုင်း အကျိုးများသည့် သစ်ပင်များအဖြစ် ရှင်သန်ဖြစ်ထွန်းအောင်မြင်ပါရဲ့လား။ အသွင်သဏ္ဌာန်နှင့် အနှစ်သာရ အပြည့်အဝဖြစ်ပါရဲ့လား။ သစ်ပင်စိုက်လျှင် ရှင်သန်ချင်လိုက်နာကြဖို့ အသိယှဉ်စေချင်ပါသည်။

ဥပမာ ကျွန်းဆိုပါစို့၊ မိုးရေချိန်လက်မ ၆၀ မှ ၈၀ ကြား၊ ရေစီးရေလာကောင်းပြီး မြေသြဇာထက်သန်သည့် မြေအမျိုးအစားတွင် ရှင်သန်ဖြစ်ထွန်းအောင်မြင်ပါသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ပေ ၃၀၀၀ ကျော်ဒေသတွင် ကျွန်းပင်စိုက်သော် ရှင်နိုင်သော်လည်း မဖြစ်ထွန်း မအောင်မြင်နိုင်ပါ။ ထိုအပင်မျိုးက အောင်လုံကောင်းမွန်သော ကျွန်းမျိုးဆက်များကို ပေးနိုင်စွမ်းမည်လည်းမဟုတ်ပါ။ ကျွန်း၏မျိုးရိုးဗီဇအရည်အသွေးကိုပင် ယုတ်လျော့ကျဆင်းစေနိုင်ပါသည်။ အလားတူ ဒီရေတောသစ်မျိုးများကို တောင်ပေါ်ဒေသ၊ အအေးပိုင်းဒေသ သစ်မျိုးများကို အပူပိုင်းဒေသတို့တွင်စိုက်က ရှင်သန်အောင်လုံမှု မရှိနိုင်ပါ။ သစ်မျိုးရွေးချယ်ရာတွင် ဒေသ၏ရေမြေရာသီဥတုနှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်သည့် ဒေသသစ်မျိုးများကို ဦးစားပေး ရွေးချယ်ရမည်ဖြစ်ပြီး စိုက်သည့်ရည်ရွယ်ချက်မှာ လောင်စာအတွက် ဖြစ်ပါက အကြီးမြန်သစ်မျိုးများ ရွေးချယ်၍သော်လည်းကောင်း၊ စီးပွားဖြစ် သစ်တိုင်မျောအတွက်ဆိုပါက စျေးကွက်မှတောင်းဆိုသည့် အဖိုးတန် သစ်မျိုးများ ရွေးချယ်၍သော်လည်းကောင်း စိုက်ရမည်ဖြစ်သည်၊၊

မြေရှိလျှင် သစ်ပင်စိုက်၍ ရပါသည်။ စိုက်သည့်မြေတွင် သစ်မျိုးအလိုက် အပင်ဖြစ်ထွန်းချင်မှဖြစ်မည်။ မြေဆီမြေနှစ် မြေသြဇာကင်းမဲ့ သောမြေ၊ အပင်အတွက်လိုအပ်သော အစိုဓာတ်မထိန်းသောမြေမှာ သစ်ပင်စိုက်က ရှင်သန်ရန်ခဲယဉ်းပါသည်။ အပင်ရှင်သန်ရန် ရေလို သလို လိုသည်ထက်ပိုသောရေဝပ်နေရာများ၊ ရေစီးရေလာမကောင်း သောနေရာများတွင် အပင်စိုက်ပါကလည်း မဖြစ်ထွန်းနိုင်ပါ။ အလားတူ ရာသီဥတုကိုလည်း သတိပြုရပါမည်။ ပူပြင်းသော၊ အေးသော၊ မိုးနည်းသော၊ မိုးများသောဒေသအလိုက် ရှင်သန်ဖြစ်ထွန်းမည့် သစ်မျိုး ကိုသာ စိုက်ရမည်ဖြစ်သည်။ စိုက်ပင်တိုင်း ရှင်သန်အောင်မြင်ဖြစ်ထွန်းရေး သစ်မျိုးကို ဦးစားပေးလိုက သစ်မျိုးနှင့် သဟဇာတဖြစ်မည့် မြေနေရာရွေးရမည်ဖြစ်ပြီး အပြန်အလှန်အားဖြင့် မြေနေရာ ဦးစားပေးလိုက မြေနေရာနှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်မည့် သစ်မျိုးကို ရွေးစိုက်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

ရှောင်ရှားရမည့်နေရာ

သစ်ပင်စိုက်မည့်မြေနေရာသည် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားလိုင်းများ၊ သွယ်တန်းထားသည့် ဓာတ်ကြိုးများအောက်၊ နဂိုရှင်သန်ကြီးထွားပြီး အပင်ကြီးများအောက်၊ လမ်းဘေးဝဲယာဖြစ်က တိုးချဲ့မည့်လမ်း အဆင့်မြှင့်တင်မည့်လမ်းဧရိယာနှင့် လမ်းနယ်နိမိတ်များ၊ အဆောက် အအုံဆောက်မည့်နေရာ၊ ဖွံ့ဖြိုးရေးစီမံကိန်း အကောင်အထည်ဖော်မည့် နေရာ၊ ရေဝပ်သည့်နေရာတို့ဖြစ်ပါက ရှောင်ရှားရပါမည်။ ဓာတ်ကြိုးများ အောက်ခြေမှ ပေ ၅၀ ခွာရပါမည်။ ရေဝပ်နေရာဖြစ်ပါက လုံလောက် သောမြေစာဖို့ရပါမည်။ အမြန်လမ်း၊ ဒွေးလမ်းကြီးများ၏ လမ်းလယ်ကျွန်းအပင်စိုက်က အပင်ကြီးသစ်မျိုးအစား အပင်ငယ် သို့မဟုတ် ပသာဒဖြစ်မည့်သစ်မျိုးကို ရွေးရပါမည်။
သစ်ပင်စိုက်ရန် သစ်မျိုး၊ စိုက်မည့်နေရာရွေးချယ်ခြင်း( Choice of species & Site selection)ပြီးနောက် ပျိုးဥယျာဉ်ရှိ ပျိုးပင်များကို ဒဏ်ခံနိုင်စေရန် တစ်နည်းအားဖြင့် အောင်လုံသန်စွမ်းသော ပျိုးပင်ဖြစ်စေရန် ဧပြီလနောက်ဆုံးရက်သတ္တပတ်လောက်မှစ၍ မြေချမစိုက် မီ အချိန်အတွင်း ရေလျှော့လောင်းခြင်း၊ အလင်းဖွင့်ခြင်း (Hard-ening process) စသည့်လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရပါမည်။ (သစ်တောဦးစီးဌာနသည် သစ်ပင်စိုက်ပြီးရှင်သန်ကြီးထွားမှုကောင်းစေရန် ဒဏ်ခံနိုင်သော၊ အောင်လုံသန်စွမ်းသော အမြင့်နှစ်ပေနှင့်အထက်ရှိ ပျိုးပင်များကို မိုးကာလတွင် ပြည်သူလူထုသို့ အခမဲ့ ဖြန့်ဝေလျက်ရှိပါသည်) စိုက်မည့်အကွာအဝေးအလိုက် ပန္နက်ရိုက်ခြင်း၊ မြေပြုပြင်ခြင်း ဆောင်ရွက်ရပါမည်။

မိုးရေချိန်နည်းပါးသော အပူပိုင်းဒေသများတွင် ရေစုစည်း သိုမှီးနိုင်သည့် အရွယ်အစားရှိ ကျင်းတူးရမည်။ အများအားဖြင့် ၄'x၄'x ၁'/ ၃'x၃'x၁'/၄'x၁'x၁' အရွယ်အစားရှိ ကျင်းအတွင်းအလယ်တွင် တစ်ပေပတ်လည် ချက်ကျင်းတူးရပါမည်။ အပူပိုင်းဒေသမှအပ ကျန် ဒေသများတွင် နှစ်ပေပတ်လည် တစ်ပေအနက်ကျင်း သို့မဟုတ် ပျိုးအိတ်အရွယ်အစားပေါ်မူတည်၍ လိုအပ်သည့်အရွယ်အစား ကျင်းတူးရပါမည်၊ ကျင်းများအတွင်း ရောစပ်ထားသည့်မြေဆွေးများ အလုံအလောက်ထည့်ရပါမည်။

မိုးဦးကာလတွင် သစ်ပင်စိုက်ခြင်း ဆောင်ရွက်

ရေလောင်းပေးနိုင်ပါက မိုးကြိုသစ်ပင်စိုက်ခြင်း၊ သစ်ပင်စိုက်ရန် လုံလောက်သည့် မြေအစိုဓာတ်ရရှိသည့် မိုးဦးကာလတွင် သစ်ပင်စိုက်ခြင်း ဆောင်ရွက်နိုင်ပါပြီ။ ပျိုးဥယျာဉ်တွင် ဒဏ်ခံနိုင်အောင် ပြုစုထားသည့် အောင်လုံသောပျိုးပင်တို့ သယ်ယူချိန်တွင် ပျိုးပင်များ မကျိုးမပျက်စေရန် ပျိုးအိတ်မြေလုံးမကွဲစေရန်သယ်ရပါမည်။

သစ်ပင်စိုက်ကြပါစို့၊ ပျိုးအိတ်မြေလုံးမကွဲစေရန် သတိနှင့်ကိုင်တွယ်ပါ။ ပျိုးအိတ်ကို လက်နှစ်ဖက်ဖြင့် အသာဆုပ်ညှစ်ရပါမည်။ သစ်ပင်စိုက်မည့်ကျင်းအနီး ပျိုးအိတ်ပလတ်စတစ်ကို လက်သည်း သို့မဟုတ် အသွားထက်ဓားသေးသေးဖြင့် ခွဲထုတ်ရပါမည်။ စိုက်ပင်ကို တည့်တည့်မတ်မတ်ထား၍ မြေလုံးကို သတိဖြင့် ကျင်းအတွင်း အသာထည့်ပြီး စိုက်ပင်ဘေးပတ်လည် လေဟာမှုမဖြစ်စေရန် ဖို့မြေကို ဖိသိပ်ပေးရပါမည်။ အပင်အခြေ ရေဝပ်မှုမရှိစေရေး မို့မောက်သည်အထိ ရောစပ်ထားသည့်မြေဆွေးပုံပေးရပါမည်။

စိုက်ပင်များကို ကျွဲ၊ နွား၊ သိုး၊ ဆိတ်စသည့် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များ၊ အခြားဖျက်ဆီးမှုများမရှိစေရန် အကာအရံ၊ အရံအတားများ စနစ်တကျ ပြုလုပ်ပေးရပါမည်။ လိုအပ်သလို ရေလောင်းပေးခြင်း၊ အရိပ်ပေးခြင်း၊ မြေသြဇာကျွေးခြင်း၊ ပေါင်းသင်ရှင်းလင်း၊ မြေတောင်မြှောက် ခါးဆွခြင်းများ ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ပြုစုထိန်းသိမ်းမှုပြုရပါမည်။

သစ်တောဦးစီးဌာနသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် မိုးကာလတွင် သစ်ပင်စိုက်ရန် နိုင်ငံပိုင်သစ်တောစိုက်ခင်းများ၊ အာဆီယံလမ်း၊ အမြန်လမ်းနှင့် လမ်းဘေးဝဲယာများကို အထူးလုပ်ငန်းတစ်ရပ်အနေဖြင့် အပင်စိုက်ခြင်း၊ နိုင်ငံတစ်ဝန်း မိုးကြို/မိုးကာလသစ်ပင်စိုက်ပွဲတော်များကျင်းပခြင်း၊ ဌာနဆိုင်ရာ တပ်ရင်းတပ်ဖွဲ့များ၊ ပြည်သူများသို့ ဖြန့်ဝေခြင်းတို့အတွက် သစ်မျိုးစုံ၊ ဝါးမျိုးစုံ ပျိုးပင် ၂၁ သန်းနီးပါး ပျိုးထောင်ထားရှိပေသည်။ ထို့ပြင် သစ်ပင်ပျိုးထောင် မှုနှင့်ပတ်သက်၍ သစ်တောသစ်ပင်ဆိုင်ရာ ဆက်စပ်ဌာနများ၊ အဖွဲ့အစည်းများ၊ ပုဂ္ဂလိကလုပ်ငန်းရှင်များ၊ တစ်သီးပုဂ္ဂလ တစ်နိုင်တစ်ပိုင် ဝါသနာရှင်များ၏ ဆောင်ရွက်မှုများပါဝင်ပါက နှစ်စဉ် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပျိုးပင်များ သန်းဆယ်ချီများသော အရေအတွက်ပမာဏဖြင့် ပျိုးထောင်ကြပါသည်။ ထိုအတွက် အချိန်၊ လုပ်အား၊ ငွေကြေး၊ နည်းပညာအရင်းအနှီးများ၏တန်ဖိုးကား အနမတဂ္ဂပါ။ သစ်ပင်စိုက်ရာတွင် ရှင်သန်အောင်မစိုက်ပါက အကြောင်းမျိုးမျိုးကြောင့် စိုက်ပင်များပျက်စီးပြီး တန်ဖိုးတွက်ချက်ရသည်ရော၊ မရသည်ရော ဆုံးရှုံးမှုများကား မနည်းမနော ရှိပေချိမ့်။

မြေဆီစိုခိုက် သစ်ပင်စိုက်ကြရာဝယ် စိုက်ပင်များကို

- ရှင်အောင်စိုက်၊

- ကြီးအောင်ပြုစု

-မြဲအောင်ထိန်းသိမ်းခြင်းဖြင့် တစ်ပင်မှ တစ်တောဖြစ်အောင် စွမ်းဆောင်ရင်း သစ်ပင်များ စိုက်ကြပါစို့၊

သစ်ပင် သစ်တောများသည်-

အတိတ်ကာလ၏ အမွေအနှစ်၊ ပစ္စုပ္ပန်ကာလတွင် အကျိုးစီးပွား၊ အနာဂတ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသည့် အရင်းအနှီးကောင်းများပင်။နောင် လာနောက်သား မျိုးဆက်သစ်များအား အမွေကောင်းများပေးနိုင်စေရေး၊ စိမ်းလန်းစိုပြည်သည့်မြေကြီးမှ ရွှေသီးစေရေးနှင့် သက်ရှိများအားလုံး အကျိုးရှိစေရေးအတွက် မိုးကာလ မြေဆီစိုခိုက် သစ်ပင်များများ စိုက်ကြပါစို့။ ။

Source: Myanmar Digital News

အုန်းလွင်လေး

Thu, 05/08/2025 - 12:00

ဧရိယာပမာဏငယ်ငယ်မှ ကျယ်ကျယ်အထိ စိုက်ကြ

ရှောင်ရှားရမည့်နေရာ

မိုးဦးကာလတွင် သစ်ပင်စိုက်ခြင်း ဆောင်ရွက်

မြေဆီစိုခိုက် သစ်ပင်စိုက်ကြရာဝယ် စိုက်ပင်များကို

- ရှင်အောင်စိုက်၊

- ကြီးအောင်ပြုစု

သစ်ပင် သစ်တောများသည်-

Source: Myanmar Digital News

လူသားချင်းစာနာမှုဖြင့် စောက်ရှောက်ပေးနေသောကြက်ခြေနီအသင်းကြီး

လူသားတို့ ဘေးအန္တရာယ်များကျရောက်သောအခါ အသက်အန္တရာယ်မထိခိုက်စေရန် တတ်စွမ်းသမျှ ပြုစုမှု အသိပညာ၊ အတတ်ပညာတို့ဖြင့် အရေးပေါ်ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသော ပရဟိတအဖွဲ့ကို ပြပါဆိုလျှင် ကြက်ခြေနီအဖွဲ့ကိုပြရပါလိမ့်မည်။ အရေးပေါ်လူနာတစ်ဦးကို ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းသို့ ချက်ချင်း (သတ်မှတ်ချိန်အတွင်း) မပို့ဆောင်နိုင်သေးသောအခြေအနေတွင် လူနာ၏အသက်အန္တရာယ်ကို ကြက်ခြေနီဝန်ထမ်းများက အတတ်နိုင်ဆုံးနည်းလမ်းများဖြင့် ပြုစုစောင့်ရှောက်ကယ်တင်ပေးကြသည်။ ကြက်ခြေနီဝန်ထမ်း၏အလုပ်ကား အလွန်သန့်စင်မွန်မြတ်သည့် စေတနာ့ဝန်ထမ်းအလု

လူသားချင်းစာနာမှုဖြင့် စောက်ရှောက်ပေးနေသောကြက်ခြေနီအသင်းကြီး

ကြက်ခြေနီအသင်းကြီးသည်လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၁၆၀ ကျော်က သန္ဓေတည်စတင်ခဲ့လေသည်။ ၁၈၅၉ ခုနှစ်က အီတလီနိုင်ငံတွင်ဖြစ်ပွားသော ဆိုဖာရီနိုစစ်မြေပြင်၌ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသော စစ်သားများအား ကူညီပြုစုပေးမည့်သူမရှိဘဲ အတိဒုက္ခရောက်ခဲ့သည်။ ဤစစ်မြေပြင်သို့ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံသား ဟင်နရီဒူးနန့် ရောက်ရှိသွားသောအခါ ကူညီသူမဲ့၍ ညည်းညူနေသော ဒဏ်ရာရစစ်သားများကို အနီးဝန်းကျင်ရွာ၌စုဝေး၍ ကူညီပြုစုပေးခဲ့သည်။ ဟင်နရီဒူးနန့် မိမိနေရပ်ပြန်ရောက်သောအခါ ဆိုဖာရီနိုစစ်မြေပြင်တွင် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသောအကြောင်းအရာများကို စာအုပ်ရေးသားပြုစုခဲ့သည်။

ထိုစာအုပ်ကို မမေ့နိုင်သောဆိုဖာရီနို ( A Memory of Soferino )ဟု အမည်ပေးထုတ်ဝေခဲ့ပြီး နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်များထံဖြန့်ဝေခဲ့သည်။ ထိုစာအုပ်ကြောင့် ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များသည် လုပ်သင့်လုပ်ထိုက်သော အသိအမြင်နှင့် သတိယှဉ်နိုင်ခဲ့ကာ စစ်မြေပြင်မှဒုက္ခသည်များအားကူညီရန် လူမှုရေးအသင်းကြီးတစ်သင်းဖွဲ့စည်းရန် နည်းလမ်းရှာကြသည်။ သို့နှင့် ၁၈၆၃ ခုနှစ် မေလ ၈ ရက်တွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကြက်ခြေနီကော်မတီ (International Committee of the Red Cross - ICRC ) ကို စတင်တည်ထောင်နိုင်ခဲ့ကြသည်။ ဟင်နရီဒူးနန့်၏ စတင်ကြိုးပမ်းစွမ်းဆောင်မှုဖြင့် အသင်းကြီးပေါ်ပေါက်လာခဲ့သောကြောင့် ၁၉၀၁ ခုနှစ်တွင် ဟင်နရီဒူးနန့်ကို ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆု ချီးမြှင့်ပေးခဲ့ပြီး သူ့ကိုမွေးဖွားခဲ့သည်မှာ ၁၈၂၈ ခုနှစ် မေလ ၈ ရက်ဖြစ်၍ ယင်းကို ကမ္ဘာ့ကြက်ခြေနီနေ့အဖြစ် သဘောတူသတ်မှတ်ခဲ့ကြသည်။

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကြက်ခြေနီကော်မတီ၏ အမှတ်တံဆိပ်နှင့် ကြက်ခြေနီအမှတ်အသားကို သတ်မှတ်ရာ၌ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာဝန်ထမ်းများ၏ အမှတ်အသားမဟုတ်ဘဲ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကြက်ခြေနီကော်မတီ ( ICRC )၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကြက်ခြေနီနှင့် လခြမ်းနီအသင်းများဖက်ဒရေးရှင်း (IFRC)၊ အမျိုးသားကြက်ခြေနီအသင်းများနှင့် လူမှုကရုဏာလုပ်ငန်းများတွင်အသုံးပြုသော အမှတ်အသားကို သတ်မှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။၁၈၆၄ ခုနှစ် ဂျီနီဗာမြို့၌ကျင်းပသော ပထမအကြိမ် သံတမန်များညီလာခံက ယင်းကြက်ခြေနီအမှတ်အသားကို အသုံးပြုရန်သတ်မှတ်ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ကြက်ခြေနီအမှတ်အသားအဖြစ် ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံအလံကို အရောင်ပြောင်းပြန်လုပ်ပြီး နောက်ခံအဖြူရောင်ပေါ်တွင် အနီရောင်ကြက်ခြေနီအမှတ်အသားကို သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ အမျိုးသားကယ်ဆယ်ရေးအသင်းများထူထောင်ရေးနှင့် ပထမအကြိမ် ဂျီနီဗာညီလာခံကျင်းပရာ၌လည်း အဓိကပါဝင်ကူညီခဲ့သော ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံနှင့် ကြက်ခြေနီအသင်းဖခင်ကြီး ဟင်နရီဒူးနန့်တို့ကို ဂုဏ်ပြုသတ်မှတ်ခဲ့ခြင်းလည်းဖြစ်သည်။နောက်ပိုင်းတွင် ဤကြက်ခြေနီအမှတ်အသားကို ဆက်လက်အသုံးပြုရန် ၁၉၄၉ ခုနှစ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားခြင်းဆိုင်ရာဥပဒေ၏အခြေခံဖြစ်သော ဂျီနီဗာသဘောတူညီချက်ဖြင့်ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ ထို့ပြင် နောက်ထပ်အမှတ်အသားများဖြစ်သော အဖြူရောင်နောက်ခံပါ လခြမ်းနီ၊ ခြင်္သေ့နီနှင့် နေဝန်းနီအမှတ်အသားတို့ကိုလည်း အသိအမှတ်ပြုပေးခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင်ကြက်ခြေနီအသင်းသည် ဘေးအန္တရာယ်များကျရောက်တိုင်းပြည်သူများ၏ ကျန်းမာရေးနှင့် ဘေးအန္တရာယ်မှကူညီရေးတို့ကို သက်တမ်းရှည်ကြာစွာဆောင်ရွက်ခဲ့သည့် လူမှုကူညီရေးအသင်းဖြစ်သည်။ ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်မှစတင်၍ အိန္ဒိယနိုင်ငံကြက်ခြေနီအသင်း၏ အသင်းခွဲအဖြစ် ခံယူကာ ကြက်ခြေနီလုပ်ငန်းများကို စတင်လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ဤသို့ဖြင့် ၁၉၃၇ ခုနှစ်တွင် ဗမာကြက်ခြေနီအသင်းအဖြစ် သီးခြားရပ်တည်လာနိုင်အောင်ကြိုးစားနိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၉ ခုနှစ်တွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကြက်ခြေနီကော်မတီက မြန်မာနိုင်ငံကြက်ခြေနီအသင်းကို အသိအမှတ်ပြုလက်ခံခဲ့ပြီး ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကြက်ခြေနီနှင့် လခြမ်းနီအသင်းများဖက်ဒရေးရှင်းတွင်မြန်မာကြက်ခြေနီအသင်းက အသင်းဝင်အဖြစ်ပါဝင်လာနိုင်ခဲ့သည်။

ကြက်ခြေနီအသင်း၏ မူလရည်မှန်းချက်မှာ စစ်မြေပြင်တွင်ဒဏ်ရာရသော လူနာများကို ကူညီကယ်ဆယ်ပြုစုရန်ဖြစ်သော်လည်း နောက်ပိုင်း ပိုမိုကျယ်ပြန့်လာကာ သာမန်အချိန်များတွင် ရုတ်တရက်ဖြစ်ပေါ်လာသော မီးဘေး၊ ရေဘေး၊ လေဘေးနှင့် ငလျင်ဘေးများကြုံသောအခါတွင်လည်း ကြက်ခြေနီအသင်းက ပါဝင်ကူညီခဲ့ကြသည်။ မီးတောက်မီးလျှံတို့ကို ကျောချင်းကပ်ရင်ချင်းအပ်ကာ ငြှိမ်းသတ်ခဲ့ကြသည်။ ရေလှိုင်းတံပိုးတို့ကို လက်ချင်းတွဲယှက်ရင်ကော့လျက်ဖြင့် တာတမံလုပ်ပေးခဲ့သည်။ နေပူကျဲကျဲ မိုးသည်းသည်းတွင်ခရီးပြင်းနှင်ကာ ဒုက္ခရောက်သူများအရေးအတွက် လက်မနှေးတမ်းပါဝင်ကူညီခဲ့ကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံကြက်ခြေနီအသင်းသည် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကာကွယ်ရေး၊ ကယ်ဆယ်ရေးတို့သာမက ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင်ပါ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံကြက်ခြေနီအသင်းသည် မေတ္တာကို အခြေခံ၊ စေတနာ၊ အနစ်နာနှင့် ကျားကန်၍ အကြင်နာတရားကိုမဏ္ဍိုင်ပြုဆောင်ရွက်သော ပရဟိတအကျိုးဆောင်အဖွဲ့စစ်စစ်ဖြစ်သည်။

မြန်မာကြက်ခြေနီအသင်း၏ဆောင်ရွက်ချက်သည် အပြောသက်သက်မဟုတ် အလုပ်နှင့် သက်သေပြကာ ဆောင်ရွက်ခဲ့မှုကြောင့် ကမ္ဘာကပင် အသိအမှတ်ပြုခံခဲ့ရဖူးသည်။ ကြက်ခြေနီလူငယ် စိုင်းအောင်လှိုင်မြင့်သည် ရေထဲသို့ထိုးကျသွားသောကားထဲတွင် သေအံ့ဆဲဆဲလူနာကို အသက်စွန့်၍ ကယ်တင်ပေးခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့ကြက်ခြေနီအဖွဲ့ စွမ်းဆောင်မှုအမြင့်မားဆုံးဆုဖြစ်သော ဟင်နရီဒူးနန့်ဆုကို စိုင်းအောင်လှိုင်မြင့်အား ၁၉၇၇ ခုနှစ်တွင် ချီးမြှင့်ပေးခဲ့သည်။အလားတူပင် သူနာပြုအုပ်ဆရာမကြီး ဒေါ်ခင်အုန်းမြ၊ သူနာပြုဦးစီးအရာရှိ ဒေါ်အမ်ယောနမ်၊ သားဖွားဆရာမ ဒေါ်သိန်းရီတို့ကိုလည်း အမြင့်မားဆုံးကြက်ခြေနီဆုတံဆိပ်ဖြစ်သော ဖလောရင့်နိုက်တင်ဂေးဆုများချီးမြှင့်ခဲ့သည်။

နိုင်ငံတော်အစိုးရသည် ၁၉၅၉ ခုနှစ်တွင် ကြက်ခြေနီအသင်းအက်ဥပဒေကိုပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီး ၁၉၆၄ ခုနှစ်၊ ၁၉၇၁ ခုနှစ်နှင့် ၁၉၈၈ ခုနှစ်တို့တွင် ထပ်မံပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ် နိုင်ငံတော်အက်ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်အရ ဗမာနိုင်ငံကြက်ခြေနီအသင်းကို မြန်မာနိုင်ငံကြက်ခြေနီအသင်းဟု ပြောင်းလဲခေါ်ဝေါ်ခဲ့သည်။ ကြက်ခြေနီအသင်း၏အခြေခံမူများအဖြစ်အောက်ပါအတိုင်းသတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ယင်းအခြေခံမူများမှာ-

(၁) လူသားချင်းစာနာထောက်ထားခြင်း (Humanity)

(၂)ခွဲခြားမှုမရှိခြင်း (Impartiality)

(၃)ကြားနေခြင်း (Neutrality)

(၄)လွတ်လပ်ခြင်း (Independence)

(၅) စေတနာ့ဝန်ထမ်း အကျိုးဆောင်ခြင်း (Voluntary Service)

(၆)စည်းလုံးညီညွတ်ခြင်း (Unity)

(၇) ကမ္ဘာတစ်ဝန်းပျံ့နှံ့ခြင်းတို့ဖြစ်သည်။ထိုအခြေခံမူများတွင် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားခြင်းသည် ကြက်ခြေနီအသင်း၏အဓိကရည်ရွယ်ချက်ပန်းတိုင်ပင်ဖြစ်သည်။

ယနေ့ကမ္ဘာပေါ်တွင်ကိုဗစ် - ၁၉ ရောဂါကဲ့သို့သော ကူးစက်ရောဂါများ၊ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့်ဖြစ်ပေါ်နေသည့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များကို ရင်ဆိုင်ကြရသည့်အခါ ကြက်ခြေနီအသင်းသားများသည် အရေးပေါ်အခြေအနေများတွင် အင်တိုက်အားတိုက်ကူညီနိုင်စေရန် ကြက်ခြေနီအခြေခံသင်တန်းများ၊ အရေးပေါ်အသက်ကယ်နည်းများကို စနစ်တကျ သင်ကြားလေ့ကျင့်ထားရပေသည်။ အရေးပေါ်အခြေအနေများကြုံရသည့်အခါတွင်လည်း ကြီးသည်ဖြစ်စေ၊ ငယ်သည်ဖြစ်စေ၊ ဆင်းရဲချမ်းသာ ကျား မ မရွေး အကြင်နာ၊ မေတ္တာဖြင့် ကူညီစောင့်ရှောက်မှုများ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ပေးကြသည်။ ကြက်ခြေနီဟူသည်မှာ စေတနာ့၀န်ထမ်းအကျိုးဆောင်သူများဖြစ်ရာ လူသားအားလုံးအပေါ် မေတ္တာတရားကိုအခြေခံ၍ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဖြင့် ကူညီဖေးမသောအဖွဲ့အစည်းအဖြစ် အမြဲရပ်တည်နေမည်ဖြစ်သည်။ ယခု မကြာမီကကြုံတွေ့ခဲ့ရသော မန္တလေးငလျင်ကြီးတွင် ကြက်ခြေနီမောင်မယ်များက အစုစုသော ပရဟိတအကျိုးဆောင်အဖွဲ့များနှင့်ပူးပေါင်းလျက် အရေးပေါ်ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းများကို တစ်တပ်တစ်အားပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။နောက်နောင်တွင် မည်သို့သော သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များကြုံလာပါစေ ကြက်ခြေနီများက ရင်မှဖြစ်တည်သော အဖြူရောင်စိတ်ထား၊ စေတနာ၊ ကိုယ်ချင်းစာတရားတို့ဖြင့် ပြည်သူမှန်သမျှကို ရန်သူ၊ မိတ်ဆွေ၊ အသင်းအဖွဲ့၊ ဂိုဏ်းဂဏမခွဲခြားဘဲ ကူညီဖေးမကြမည်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော စိတ်ထားစေတနာမြတ်နှင့် ကူညီဖေးမဆောင်ရွက်ပေးသော စေတနာ့ဝန်ထမ်း ကြက်ခြေနီမောင်မယ်များကို စာနာနားလည်မှု၊ လက်ကမ်းကြိုဆိုမှုနှင့် ဝိုင်းဝန်းကူညီဆောင်ရွက်ပေးကြရမည်။

မေတ္တာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥပေက္ခာ ဟူသော ဗြဟ္မစိုရ်တရားလေးပါးသည်လောကကြီးကို တည်တံ့အောင် ၊ ငြိမ်းချမ်းသာယာအောင်စောင့်ရှောက်ပေးသောတရားများဖြစ်၍ လောကပါလတရားဟုခေါ်ဆိုသည်။ ကြက်ခြေနီစေတနာ့ဝန်ထမ်းများသည် ထိုဗြဟ္မစိုရ်တရားလောကပါလတရားများကိုလက်ကိုင်ပြု၍ လူသားအားလုံးအပေါ်တွင် ကိုယ်ချင်းစာတရားနှင့် အမြဲကူညီစောင့်ရှောက်ပေးနေသော အဖိုးတန်လူသားများဖြစ်သည်။ သူတို့၏ မေတ္တာ၊ စေတနာအရင်းခံသော ကူညီဖေးမမှုများကြောင့် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် ဒုက္ခသောကဝေဒနာရှင်များအငိုတိတ်၍ စိတ္တသုခ၊ ကာယသုခများ ပွားများခံစားနေကြရပေရာ လူသားအကျိုးပြု ကြက်ခြေနီအသင်းကြီး ကမ္ဘာတည်သရွေ့ ထာဝရတည်တံ့ပါစေကြောင်း ဆန္ဒပြုရင်း ၂၀၂၅ ခုနှစ် မေလ ၈ ရက်တွင် ကျရောက်မည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကြက်ခြေနီနေ့ကို ဂုဏ်ပြုရေးသားလိုက်ရပေသည်။ ။

Source: https://myawady.net.mm/stories

ညွန့်ဝင်း (နတ်တလင်း)

Thu, 05/08/2025 - 12:00

(၁) လူသားချင်းစာနာထောက်ထားခြင်း (Humanity)

(၂)ခွဲခြားမှုမရှိခြင်း (Impartiality)

(၃)ကြားနေခြင်း (Neutrality)

(၄)လွတ်လပ်ခြင်း (Independence)

(၅) စေတနာ့ဝန်ထမ်း အကျိုးဆောင်ခြင်း (Voluntary Service)

(၆)စည်းလုံးညီညွတ်ခြင်း (Unity)

Source: https://myawady.net.mm/stories

ပလတ်စတစ်အမှိုက်အန္တရာယ်ကင်းစင်ဖို့ သုံးစွဲမှုကိုလျှော့ကြစို့

မကြာသေးတဲ့နေ့ရက်တုန်းက သတင်းတစ်ပုဒ်ဖတ်လိုက်ရပါတယ်။ ပလတ်စတစ်နဲ့သက်ဆိုင်ပါတယ်။ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးထဲက မြို့နယ်တစ်ခုမှာပါ။ မြို့နယ်တွင်းကပြည်သူတွေလိုက်နာဆောင်ရွက်မှုရှိစေဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ မြို့နယ်စည်ပင်သာယာရေးအဖွဲ့ အနေနဲ့ ပြည်သူတွေ ကြွပ်ကြွပ်အိတ်၊ တစ်ခါသုံး ပလတ်စတစ်အိတ်တွေ လျော့နည်းသုံးစွဲကြစေဖို့အတွက် အပတ်စဉ်ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တိုင်း ပလတ်စတစ်အိတ် သုံးစွဲမှုမရှိစေဘဲ ပလတ်စတစ်အစားထိုးပစ္စည်းတွေသုံးစွဲ‌ကြစေရေး လိုက်နာဆောင်ရွက်မှုရှိစေဖို့ အသိပညာပေးကြပ်မတ်စစ်ဆေးတာတွေကို မြို့နယ်စည်ပင်သာယာရေးအဖွဲ့ပိုင်ဈေးအတွင်းမှာ ဆောင်ရွက်တယ်ဆိုတဲ့သတင်းပါပဲ။ မှန်ကန်ပြီး လုပ်သင့်တဲ့ ဆောင်ရွက်မှုတစ်ခုပါ။ ဒီလိုလုပ်ဆောင်ပေးတာဟာမြို့နယ်တွင်းက ပြည်သူတွေအတွက် ကောင်းကျိုး များစွာဖြစ်စေပါတယ်။ စည်ပင်သာယာရေးအဖွဲ့ပိုင် ဈေးအတွင်းက‌ ဈေးသွားဈေးလာသူတွေအတွက် သာမက မြို့နယ်တွင်းနေပြည်သူတွေကိုပါ ပလတ်စတစ်အိတ်သုံးစွဲမှုကနေ စွန့်ပစ်လိုက်တဲ့ပလတ်စတစ်အမှိုက်ဟာ အန္တရာယ်ကြီးမားလှတယ်ဆိုတာကိုပါအသိပညာပေးနိုင်အောင် တိုးပြီးလုပ်ဆောင်သင့်ပါတယ်။

အကြောင်းကတော့ လက်ရှိအနေအထားမှာပလတ်စတစ်အမှိုက်အန္တရာယ်ဟာ ကြီးမားလွန်းနေတာကြောင့်ပါပဲ။ ရပ်ကွက်နဲ့မြို့နယ်အတွင်းကထွက်ရှိတဲ့အမှိုက်တွေကိုကြည့်လိုက်ရင် အများစုကပလတ်စတစ်အမှိုက်တွေဖြစ်နေတာကိုတွေ့ရမှာဖြစ်တယ်။ စည်းကမ်းမဲ့စွာ မဆင်မခြင်စွန့်ပစ်ထားကြတာပါ။ အလွယ်သုံးပြီး ခပ်လွယ်လွယ် ကြုံသလိုဖြစ်သလို တွေ့တဲ့နေရာမှာစွန့်ပစ်ကြတာဖြစ်တယ်။

အအေးဘူး၊ ရေသန့်ဘူးအရွယ်စုံ၊ တစ်ခါသုံး‌ကော်ဘူး(ဖော့ဘူး၊ ဖော့ခွက်) နဲ့ ပလတ်စတစ်အိတ်ခွံတွေ၊ ကြွပ်ကြွပ်အိတ်စုတ်တွေဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီပလတ်စတစ်အမှိုက်တွေဟာ စက္ကူ၊ သစ်ရွက်မှိုက်၊ သစ်၊ ဝါး စတဲ့အော်ဂဲနစ်ပစ္စည်းအမှိုက်တွေလို မြေကြီးမှာရောနှောမြေဩဇာဖြစ်သွားတာမျိုးမရှိဘူး။ ဆွေးမြည့် ကွယ်ပျောက်တာမျိုးလည်းမရှိဘဲ နှစ်ပေါင်းများစွာမပျက်မစီးတည်မြဲနေပါတယ်။ ဒီလိုပလတ်စတစ်အမှိုက် စည်းကမ်းမဲ့စွာ မဆင်မခြင်စွန့်ပစ်တာဟာ သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ဂေဟစနစ်တဖြည်းဖြည်းယိုယွင်းပျက်စီး‌စေပါတယ်။

ပလတ်စတစ်အမှိုက်(ကော်ဘူး၊ ဖော့ဘူး၊ ဖော့ခွက်၊ ပလတ်စတစ်အိတ်ခွံနဲ့ ကြွပ်ကြွပ်အိတ်ခွံ)တွေဟာ မြေကြီးထဲမှာ နှစ်ပေါင်း ၅၀၀ ကနေ ၁၀၀၀ ခန့် ကြာမှသာ ပျက်စီးနိုင်လို့ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေကိုလည်း ထိခိုက်မှုများစေပါတယ်။ မြေကြီးထဲကို ရောက်သွားတဲ့ ကြွပ်ကြွပ်အိတ်တွေကြောင့် မြေဆီလွှာအတွင်းက အပင်မျိုးစေ့၊ သစ်စေ့တွေဟာ အညှောက် မထွက်နိုင်တော့ဘဲ သေကျေပျက်စီးသွားကြပါတယ်။ မီးရှို့ဖျက်ဆီးရင်လည်း ထွက်ရှိလာတဲ့ အီသိုင်းလင်းအောက်ဆိုဒ်နဲ့ ဒိုင်အောက်စင်တွေက လေထုညစ်ညမ်းမှုဖြစ်ပေါ်စေတယ်။ အဲဒီအငွေ့တွေကို ရှူရှိုက်မိရင် ကင်ဆာရောဂါဖြစ်ပွားစေနိုင်ပါတယ်။

ဒါဟာ မြေပြင်မှာပလတ်စတစ်အမှိုက်စည်းမဲ့ကမ်းမဲ့ မဆင်မခြင်စွန့်ပစ်တာကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။ မြေပြင်မှာ စွန့်ပစ်တဲ့ပလတ်စတစ်အမှိုက်ရဲ့အန္တရာယ်က ကြီးမားသလို ချောင်း၊ မြောင်း၊ မြစ်နဲ့ပင်လယ်ရေပြင်တွေမှာ စွန့်ပစ်တဲ့ ပလတ်စတစ်အမှိုက်တွေရဲ့ အန္တရာယ်ကလည်း လျှော့တွက်ထားလို့မရတဲ့အနေအထားကိုရောက်နေတယ်လို့‌ ပြောနိုင်ပါတယ်။ ပလတ်စတစ်အမှိုက်တွေဟာ ချောင်းငယ်မြောင်းငယ်တွေကနေစပြီးမျောပါလာကာ မြစ်တွေဆီကိုရောက်တယ်၊မြစ်တွေကနေ ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာရေပြင်အထိရောက်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်။

အခုဆိုရင် ပလတ်စတစ်အမှိုက်ထုကြီး တန်ချိန်သန်းနဲ့ချီပြီး ရေပြင်ထဲ ရောက်နေတယ်ဆိုတာကိုမှတ်တမ်း‌တွေမှာ တွေ့ရတယ်။ အဲဒီပလတ်စတစ် အမှိုက်ထုကြီးက ပင်လယ်ငှက်တွေအပြင် ငါးတို့၊လိပ်တို့လို ပင်လယ်မှာကျက်စားတဲ့သတ္တဝါမျိုးစိတ်ပေါင်း ၂၅၀ လောက်ကိုပါ ထိခိုက်စေပါတယ်။ ပိုဆိုးတာက သန္တာကျောက်တန်းတွေကိုပါ ပျက်စီးစေတာပါ။

ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာအတွင်း ပလတ်စတစ်အမှိုက်တွေရောက်ရှိသွားတာကို ကမ္ဘာ့တစ်ဝန်းလုံးကနိုင်ငံတွေအနေနဲ့ ထိန်းချုပ်ဖို့လိုနေပြီလို့ ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များက သတိပေးထားပြီဖြစ်ပါတယ်။ မထိန်းချုပ်နိုင်ရင် ၂၀၅၀ ပြည့်နှစ် အရောက်မှာ ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာနေ သတ္တဝါမျိုးစိတ် ပမာဏထက် ပလတ်စတစ်ပမာဏက ပိုများလိမ့် မယ်လို့ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုကြပါတယ်။

ပလတ်စတစ်အမှိုက်တွေထဲက အန္တရာယ်ကြီးပြီးအဆိုးရွားဆုံးဖြစ်တဲ့ ကြွပ်ကြွပ်အိတ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး အသုံးပြုတာကို ငြင်းပယ်ဖို့၊ လျှော့ချဖို့ အိတ်အဟောင်း တွေကိုပြန်ပြီးအသုံးပြုတာ၊ ကုန်ကြမ်းအဖြစ်သုံးပြီး အသစ်ပြန်လည်ထုတ်လုပ်တာ၊ ပြန်လည်အသုံးပြုနိုင်တဲ့နေရာကို ပြန်ပေးပို့တာ‌တွေလုပ်ဆောင်ကြကာဝိုင်းဝန်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြရပါမယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ဆယ်စုနှစ် လေးခုခန့်လောက်တုန်းကဆိုရင် နိုင်ငံတွင်းက ဘယ်နေရာ‌ဘယ်ဒေသမှာဖြစ်ဖြစ် ပစ္စည်းဝယ်ယူရင် ပစ္စည်းအမျိုးအစားအလိုက် အသားစိမ်း၊ ငါးစိမ်း၊ အသီး၊ အရွက်တွေဆိုရင် အင်ဖက်၊ ဗာဒံရွက်၊ ဖက်တွေနဲ့၊ စားသောက်စရာ တွေကို ဘူး၊ ချိုင့် စတာ‌တွေ၊ ကျန်တဲ့အသုံးအဆောင် ပစ္စည်းတွေကို စက္ကူအိတ်၊ သတင်းစာစက္ကူ၊ ပလတ်စတစ်အိတ်ပျော့တွေနဲ့ပဲ ထုပ်ပိုးပေးခဲ့ကြတာပါ။ နောက်ပိုင်းမှသာ နည်းပညာတိုးတက်လာလို့အရင်ကသုံးစွဲခဲ့တဲ့ ထုပ်ပိုးပစ္စည်းတွေ၊ အိတ်တွေထက် ပိုမိုခိုင်ခံ့ပြီး တာရှည်ခံတဲ့ ရောင်စုံကြွပ်ကြွပ်အိတ်တွေကို သုံးလာခဲ့ကြတာဖြစ်တယ်။

တွင်တွင်ကျယ်ကျယ်သုံးစွဲလာကြပြီး စွန့်ပစ်ကြတဲ့အခါမှာ တွေ့ရာနေရာတိုင်းမှာစည်းကမ်းမဲ့စွာပြုမူလာကြတယ်။ ပလတ်စတစ်အမှိုက်တွေနေရာတိုင်းမှာဖြစ်လာတယ်။ အဲဒီကနေ ပလတ်စတစ်အမှိုက်အန္တရာယ်ကြီးမားလာတာပါပဲ။ ဒီလိုပလတ်စတစ်အမှိုက် စည်းကမ်းမဲ့စွာ မဆင်မခြင်စွန့်ပစ်တာကလည်း သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင်နှင့် ဂေဟစနစ် တဖြည်းဖြည်းယိုယွင်းပျက်စီးလာတဲ့အ‌ကြောင်းရင်းတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်လာလို့ ပလတ်စတစ်အမှိုက်(ကြွပ်ကြွပ်အိတ်အမှိုက်)ပြဿနာကမ္ဘာ့နိုင်ငံအားလုံးနဲ့သက်ဆိုင်လာခဲ့ရပါတယ်။

ကြွပ်ကြွပ်အိတ်ပြဿနာဟာ တစ်နေ့တခြားကြီးထွားလာတာကြောင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ အစ္စရေး၊ ကနေဒါ၊ ကင်ညာ၊ စင်ကာပူ စတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ ကြွပ်ကြွပ်အိတ်သုံးစွဲမှုကို တားမြစ်ထားတယ်လို့ သိရှိရပါတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ကုန်တိုက်ကြီး တွေမှာ ကြွပ်ကြွပ်အိတ်တွေ အခမဲ့ပေးတာကိုတားမြစ်ပြီး သုံးစွဲမှုကို လျှော့ချလျက်ရှိပါတယ်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု လော့အိန်ဂျလိမြို့ မြို့တော်ကောင်စီက ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်ကစပြီး စတိုးဆိုင်ကြီးတွေမှာ ပလတ်စတစ်အိတ်သုံးစွဲမှုကိုတားမြစ်ခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း ပလတ်စတစ်အိတ်အထူးသဖြင့် ကြွပ်ကြွပ်အိတ်သုံးစွဲမှုကို လျှော့ချနိုင်ဖို့အတွက် နည်းလမ်းကောင်းတွေ ရှာဖွေကာ ဆောင်ရွက်နေကြပြီဖြစ်ပါတယ်။ ပလတ်စတစ်အမှိုက်ဖြစ်လာမယ့် ပလတ်စတစ်ထုတ်ကုန်‌တွေထုတ်လုပ်မှုကိုထိန်းချုပ်တာ၊ သုံးစွဲမှု တားမြစ်လျှော့ချ‌တာ၊ ပလတ်စတစ်အိတ်(ကြွပ်ကြွပ်အိတ်) များကို အသုံးပြုဖို့မလိုအပ်ရင် သုံးစွဲမှုကို ငြင်းပယ်(Reject)တာနဲ့ မဖြစ်မနေသုံးရရင်လည်းစနစ်တကျစွန့်ပစ်ဖို့၊ စည်းကမ်းမဲ့စွာ မဆင်မခြင် စွန့်ပစ်တာမျိုးမလုပ်ကြဖို့ ပြည်သူများကိုအသိပညာပေးမှုတွေပြုလုပ်နေပြီဖြစ်ပါတယ်။

ပြည်သူတွေ ကြွပ်ကြွပ်အိတ်၊ တစ်ခါသုံးပလတ်စတစ်အိတ်တွေ လျော့နည်းသုံးစွဲကြစေဖို့အတွက် နည်းလမ်းကောင်းတွေ ပြောဆိုဟောပြောအသိပညာပေး ကြပ်မတ်စစ်ဆေးဆောင်ရွက်မှုပြုတဲ့မြို့နယ် စည်ပင်သာယာရေးအဖွဲ့ရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုမျိုးကိုဆောင်ရွက်နေတဲ့မြို့နယ်တွေလည်းရှိသလို ကျန်တဲ့မြို့နယ်တွေမှာလည်းလုပ်ဖို့လိုပါတယ်။ တစ်ပတ်တစ်ရက်ကနေ နှစ်ရက် ဒါမှမဟုတ်သုံးရက်အထိ ဆောင်ရွက်နိုင်အောင်ကြိုးစားကြရပါမယ်။

ဦးဆောင်ဦးရွက်ပြုတဲ့အဖွဲ့အစည်းအပြင် လိုက်နာပြုကျင့်ရမယ့် မြို့နယ်တွင်းက ပြည်သူအားလုံးအသိတရားရှိရှိနဲ့ ဝိုင်းဝန်းပူး‌ပေါင်းကူညီကြမယ်ဆိုရင်ကြွပ်ကြွပ်အိတ်၊ တစ်ခါသုံးပလတ်စတစ်အိတ်တွေသုံးစွဲမှု မလျော့နည်းသွားစရာမရှိပါဘူး။ အနည်းနဲ့အများသာကွာနိုင်ပါတယ်။ စွန့်ပစ်တဲ့ ပလတ်စတစ်အမှိုက်ရဲ့အန္တရာယ်ကြီးမားတယ်ဆိုတာကို အပတ်စဉ်တိုင်း အမြဲအသိပေးတာကိုတော့ ပုံမှန်လုပ်ဆောင်ပေးဖို့လိုပါတယ်။

ဝတ်ကျေတမ်းကျေတာဝန်ဝတ္တရားတစ်ခုကြောင့်ပြောဆိုဟောပြောအသိပညာပေး ကြပ်မတ်စစ်ဆေး ဆောင်ရွက်မှုပြုတာထက် စွန့်ပစ်တဲ့ပလတ်စတစ်အမှိုက်ရဲ့အန္တရာယ်ကြီးမားတယ်ဆိုတာကို ကိုယ်ကိုယ်တိုင်လည်း သိရှိနားလည်သဘောပေါက်ပြီးစည်းကမ်းတကျ သုံးစွဲစွန့်ပစ်မယ်ဆိုတဲ့ အသိစိတ်ဓာတ်ထားရှိ လိုက်နာကျင့်သုံးလုပ်ဆောင်ဖို့လိုသလို အများပြည်သူကိုလည်းလိုက်နာဆောင်ရွက်ကြဖို့ စည်းရုံးပြောဆိုအသိပညာမျှဝေပေးကြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကလေးကစလို့ လူကြီးတွေအထိပါ အသိပညာပေးဟောပြောစည်းရုံးကြရပါမယ်။ ကောင်းကျိုးထက်ဆိုးကျိုးတွေပိုဖြစ်လာနိုင်တဲ့အကြောင်းအရာတွေကို သိသာအောင်ရှင်းပြပေးရပါမယ်။ ပလတ်စတစ်အန္တရာယ်အကြောင်းကို တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦးလက်ဆင့်ကမ်းပြီး အသိပေးပြောဆိုရှင်းပြပေးကြရပါမယ်။

နောက်ဆုံးပြည်သူအားလုံးပလတ်စတစ်အန္တရာယ်အကြောင်းကိုသိရှိနားလည်ပြီးပလတ်စတစ်ကုန်ပစ္စည်းတွေကိုစည်းကမ်းတကျအသုံးပြုကြမယ်၊အသုံးပြုပြီးစွန့်ပစ်ရာမှာလည်း စနစ်တကျလုပ်ဆောင်ကြမယ်၊ပလပ်စတစ်အိတ်(ကြွပ်ကြွပ်အိတ်) များကို အသုံးပြုဖို့မလိုအပ်ရင် သုံးစွဲမှုကို ငြင်းပယ် (Reject)ကြမယ်၊မဖြစ်မနေသုံးရရင်တောင် အရေအတွက်လျှော့ပြီးသုံးကြမယ်ဆိုရင် ပလတ်စတစ်အမှိုက်ထွက်ရှိမှုလည်းနည်းသွားမယ် နည်းရာက‌နေ တဖြည်းဖြည်းကင်းစင်သွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ ပလတ်စတစ်အမှိုက်အန္တရာယ်လည်းကင်းဝေးသွားဖို့ ရာနှုန်းပြည့်နီးနီးသေချာပါတယ်လို့ပြောလိုက်ပါရစေ။ ။

Source: https://myawady.net.mm/stories

ဝင်းထွဋ်ဦး

Wed, 05/07/2025 - 12:00

Source: https://myawady.net.mm/stories

သမိုင်းမှတ်တမ်းများကပြောသော မီးသတ်တပ်ဖွဲ့နေ့

(၇၉)နှစ်မြောက် မြန်မာနိုင်ငံမီးသတ်တပ်ဖွဲ့နေ့ ဂုဏ်ပြုဆောင်းပါး

သမိုင်းမှတ်တမ်းများကပြောသော မီးသတ်တပ်ဖွဲ့နေ့

(၇၉)နှစ်မြောက် မြန်မာနိုင်ငံမီးသတ်တပ်ဖွဲ့နေ့ ဂုဏ်ပြုဆောင်းပါး

ရှေးခေတ်နှောင်းခေတ်မဟူ ခေတ်အဆက်ဆက်တွင်နေထိုင်လာခဲ့ကြသော လူတို့သည် ဘေးအန္တရာယ်အမျိုးမျိုးကို ကြောက်ရွံ့ကြသည်မှာ ဓမ္မတာပင်ဖြစ်သည်။ ဘေးအန္တရာယ်အမျိုးမျိုးရှိသည့်အနက် မီးဘေးသည် တစ်ပါးအပါအဝင်ဖြစ်ရာ မီးဘေးအန္တရာယ်ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်ရန်နှင့် မီးလောင်မှုဖြစ်ပွားလာပါက ငြှိမ်းသတ်နိုင်ရန် သက်ဦးစံပိုင်ဘုရင်များလက်ထက်ကပင် စီမံဆောင်ရွက်လာခဲ့ကြသည်။ မီးသတ်လုပ်ငန်း၏ သဘောသဘာဝအရ တစ်ဦးတစ်ယောက်တည်းလုပ်၍မရဘဲ လူအများပေါင်းစပ်ဆောင်ရွက်ရသည့်လုပ်ငန်းဖြစ်ရာ အုပ်ချုပ်သူ ဘုရင်များ၊ ရဲမက်များ၊ ပြည်သူများ၏ စုပေါင်းစွမ်းအားဖြင့်သာ မီးဘေးအန္တရာယ်ကို ထိရောက်စွာကာကွယ်နိုင်ကြောင်း ရှေးကပင် သိရှိလာခဲ့ကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း ရှေးမြန်မာဘုရင်များလက်ထက်ကပင် မီးဘေးလုံခြုံရေးအတွက် အထူး အလေးထားဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။ ပုဂံမင်းဆက် ၄၃ ဆက်မြောက်မင်းဖြစ်သော အနော်ရထာမင်း (အေဒီ ၁၀၄၄-၁၀၇၇) လက်ထက်တွင် ပုဂံမင်းနေပြည်တော်အတွင်း မီးဘေးကြိုတင်ကာကွယ်ရေးအတွက် မီးကပ်သား(မီးသတ်သမား) ၆၆၃ ဦးကိုခန့်ထား၍ နေ့စဉ်ပင် မီးကို အချိန်အကန့်အသတ်ဖြင့် အသုံးပြုရန် မောင်းကြေးနင်းခတ်၍ နှိုးဆော်သတိပေးစေခဲ့ကြောင်း၊ ပုဂံမင်းနေပြည်တော်၏ မီးဘေးကာကွယ်ရေးအတွက်ထားရှိသည့် မီးကပ်သားအရေအတွက်နှင့် ၎င်းတို့၏လုပ်ငန်းတာဝန်များကို အစွဲပြု၍“သောသောညံ ပုဂံမီးဆော်မောင်း” ဟူ၍ အတိုကောက်လင်္ကာဖြင့် အစဉ်အဆက်မှတ်သားခဲ့ကြသည်။

၁၈၈၅ ခုနှစ် အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ တတိယစစ်ပွဲပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံး နယ်ချဲ့အင်္ဂလိပ်၏ လက်အောက်သို့ကျရောက်ခဲ့ရသည်။ ဗြိတိသျှအစိုးရသည် ၎င်းတို့၏ စီးပွားရေး၊ စစ်ရေးအရ အဓိကအချက်အချာကျသောမြို့များဖြစ်သည့် ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ မော်လမြိုင်၊ ပုသိမ်၊ စစ်တွေမြို့တို့၏ မီးဘေးကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။

ထိုသို့ဆောင်ရွက်ရာတွင် အတွေ့အကြုံရှိသော အင်္ဂလိပ်များ၊ ကပြားများ၊ စစ်တကောင်းကုလားများပါသော မီးသတ်အဖွဲ့များ ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မြို့ကြီးများမှ ကျန်မြို့ငယ်ရွာငယ်များ၏ မီးဘေးအန္တရာယ်ကာကွယ်မှုအားလျစ်လျူရှုထားသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့အပြားမြို့ရွာများတွင် အမျိုးသားရေးစိတ်ဓာတ်ရှိသော ဩဇာအာဏာနှင့် စည်းရုံးရေးကောင်းသော ရပ်ရွာမျက်နှာဖုံးပုဂ္ဂိုလ်များက ဦးစီးဦးဆောင်ပြုလျက် မိမိတို့မြို့ရွာမီးဘေးကာကွယ်ရေးအတွက် အမျိုးကိုစောင့်ရှောက်သည့် မျိုးချစ်အပျော်တမ်း မီးသတ်အဖွဲ့အစည်းများကို ဒေသအလိုက်ထူထောင်လာခဲ့ကြသည်။

ထိုသို့ မီးသတ်တပ်ဖွဲ့အမျိုးမျိုးရှိသော်လည်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအားနည်းခဲ့သည်။ တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ဖွဲ့စည်းထားသော စေတနာ့ဝန်ထမ်းမီးသတ်တပ်ဖွဲ့များ တစ်ကျောင်းတစ်ဂါထာ၊ တစ်ရွာတစ်ပုဒ်ဆန်း ကိုယ့်အဖွဲ့နှင့်ကိုယ် ရပ်တည်နေခဲ့ကြရာမှ အမြော်အမြင်ရှိသော မီးသတ်တပ်ဖွဲ့ခေါင်းဆောင်များက တစ်နိုင်ငံလုံးစုစည်းညီညွတ်သော အဖွဲ့အစည်းကြီးတစ်ရပ်ဖြစ်ပေါ်လာအောင် စတင်ကြိုးပမ်းလာခဲ့သည်။

ပထမအကြိမ် မီးသတ်ညီလာခံ

စေတနာ့ဝန်ထမ်း အစည်းအရုံးများစုစည်းရန်အတွက် ဗမာပြည်လုံးဆိုင်ရာမီးသတ်အစည်း အရုံး ပထမအကြိမ်ညီလာခံကို ၁၉၄၆ ခုနှစ် မေလ ၅ ရက်တွင် ရန်ကုန်မြို့ ကန်တော်ကလေး ဇိနတ် (ဇိနတ္တူ) အစ္စလာမ် မိန်းကလေးကျောင်းခန်းမ၌ ပထမအကြိမ် ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ စေတနာ့ဝန်ထမ်းမီးသတ်အစည်းအရုံးကြီး ညီလာခံကိုကျင်းပခဲ့သည်။ ညီလာခံကို တစ်ပြည်လုံးရှိ ၁၉ ခရိုင်မှ ကိုယ်စားလှယ်ပေါင်း ၁၉၇ ဦး တက်ရောက်ခဲ့ကြသည်။

ညီလာခံပထမနေ့တွင် သခင်မြ၊ ဒီးဒုတ်ဦးဘချို၊ ဦးဘဆွေနှင့် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတို့ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းက မီးသတ်လုပ်ငန်းနှင့်ပတ်သက်၍ မိန့်ခွန်းတွင်‘‘မီးသတ်အဖွဲ့သားများ၏တာဝန်မှာ စည်းကမ်းအရေးကြီး၍ အထူးမြင့်မြတ်သော ဝန်ထမ်းအလုပ်ကြီးဖြစ်ကြောင်း၊ စစ်တပ်များတွင် သူရဲကောင်းများပေါ်ပေါက်သကဲ့သို့ မီးသတ်လုပ်ငန်းတွင် သူရဲကောင်းများပေါ်ပေါက်ကြသည့်အနက် မီးသတ်သူရဲကောင်းမှာ သူတစ်ပါးတိုက်ခိုက်ရခြင်းမဟုတ်ဘဲ စွန့်စားသူများဖြစ်သဖြင့် အထူးမြင့်မြတ်သော သူရဲကောင်းများဖြစ်ကြောင်း’’ ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာ့နိုင်ငံရေးနှင့် မီးသတ်တပ်ဖွဲ့အခြေအနေ

မြန်မာနိုင်ငံ၏အခြေအနေသည် ထိုကာလများဆီကအစစအရာရာ လိုအပ်ချက်များစွာရှိနေဆဲဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ဘေးဒဏ်ကိုခံခဲ့ရသည့်အပြင် လွတ်လပ်ရေးရလုရခင် နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်ကြီးများလုပ်ကြံခံခဲ့ရခြင်း၊ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်ပိုင်းတွင်လည်း နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုများရှိနေခြင်း၊ ပြည်တွင်းလက်နက်ကိုင်သောင်းကျန်းမှု၊ ဘေးဒဏ်အမျိုးမျိုးခံရခြင်းတို့ကို ရင်ဆိုင်ခံစားခဲ့ရသည်။ အဆိုပါအခြေအနေများကြောင့် လူထုအနေဖြင့် စစ်ဘေးစစ်ဒဏ်၊ မီးဘေးမီးဒဏ်ကို ဆိုးရွားစွာခံစားခဲ့ကြရသည်။

တစ်ဖက်တွင်လည်းမီးသတ်အဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် တစုတစည်းတည်း စုရုံးထားနိုင်သေးသည့် အခြေအနေတွင်သာရှိသေးပြီး တပ်ဖွဲ့အဖြစ် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် စနစ်တကျ ဖွဲ့စည်းထားနိုင်ခြင်းမဟုတ်သလို တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ မီးသတ်တပ်ဖွဲ့များနှင့် တပ်ဖွဲ့ဝင်များအားလုံးအတွက် ပြဋ္ဌာန်းထုတ်ပြန်ထားသော စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ၊ ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေများလည်း ထုတ်ပြန်ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်း မရှိသေးသော အခြေအနေတွင်ရှိနေသည်။ ထို့ပြင် လွတ်လပ်ရေး ရပြီးခါစ အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ကလည်း စပ်ကူးမပ်ကူးကာလဖြစ်နေသည့်အလျောက် မီးသတ်အဖွဲ့အစည်းများတွင် နိုင်ငံခြားသားအုပ်ချုပ်မှုများက ရှိနေသေးသည်။ စနစ်ကအခြေမခိုင်ခင် အပြောင်းအလဲလည်း များခဲ့သည်။ သို့သော် မီးသတ်တပ်ဖွဲ့၏ဖွဲ့စည်းမှုပုံသဏ္ဌာန်က ပီပြင်မှုရှိလာသည်။

မီးသတ်အစည်းအရုံးကြီး၏ မျှော်မှန်းချက်များဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ မီးသတ်အစည်းအရုံးကြီး ဖွဲ့စည်းပြီးသည့်အခါ မီးသတ်အစည်းအရုံးကြီးက အဖွဲ့အစည်း၏ ရည်မှန်းလုပ်ဆောင်ရန်အချက်များကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ထိုခေတ်က မီးသတ်တပ်ဖွဲ့ကို ဦးစီးဦးဆောင်ပြုခဲ့သူများ၏အမြော်အမြင်နှင့် ဦးတည်ချက်ကိုတွေ့မြင်ရသည်။ အဖွဲ့ကြီး၏ ဆောင်ရွက်ရန်လုပ်ငန်းစဉ်များကိုလေ့လာကြည့်လျှင် ၎င်းတို့က မီးသတ်အစည်းအရုံးကြီးကို မီးငြှိမ်းသတ်ရန်တစ်ခုတည်းရည်ရွယ်ပြီး ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းမဟုတ်ကြောင်း တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။ မီးသတ်အစည်းအရုံးကြီး၏လုပ်ငန်းစဉ်ကို သုံးပိုင်းခွဲထားသည်။

ပထမပိုင်းတွင် ပြည်သူ့အန္တရာယ်ကာကွယ်ရေးလုပ်ငန်းတွင် မီးဘေးကာကွယ်ရေး၊ သူနာပြုခြင်း၊ ရောဂါဆိုးနှင့် လူဆိုးကာကွယ်ရေးနှင့် ကယ်ဆယ်ရေးဟူ၍ လုပ်ငန်းအဆင့်များခွဲခြားထားသည်။

လုပ်ငန်းအဆင့်တစ်ခုချင်းစီ၏ အမည်ကိုမြင်လိုက်သည်နှင့်လုပ်ဆောင်သည့်အကြောင်းအရာကို တန်းခနဲမြင်နိုင်သည်။ စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းသည်မှာ လူဆိုးဘေးမှ မြို့ရွာလူထုအေးငြိမ်းအောင် ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ခြင်းနှင့် မီးဘေးဒုက္ခသည်များသာမက ရေဘေး၊ လေဘေး ဘေးဒုက္ခရောက်နေသူများကို ကယ်ဆယ်၍နေရာချပေးခြင်း၊ ကူညီစောင့်ရှောက်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်ဖြစ်သည်။

ဒုတိယပိုင်း၌ စေတနာ့ဝန်ထမ်းလုပ်ငန်းရပ်များတွင် အိမ်တွင်းအရေးများသာမက ရပ်ရွာအရေး ကိစ္စများကိုပါ ဝိုင်းဝန်းကူညီဆောင်ရွက်ရန် လုပ်ငန်းစဉ်ချမှတ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ကျေးလက်နေပြည်သူလူထု၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာသာမက စိတ်ဓာတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပါ ပြုပြင်ရေးလုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင်ရန်အထိ ရည်မှန်းထားသည်။ တတိယပိုင်းက ပြည်သူလူထု၏ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေးနှင့် ကိုယ်ကျင့်တရားကောင်းမွန်ရေးတို့ကိုပါ ဦးတည်လုပ်ဆောင်ရန် ပစ်မှတ်တည်ထားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သမိုင်းမှတ်တမ်းတင်ရမည့်နေ့

ဗမာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ မီးသတ်အစည်းအရုံးကြီးကို ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်နိုင်လိုက်ခြင်းသည် အပျော်တမ်းမီးသတ်တပ်ဖွဲ့များအနေဖြင့် သူ့နယ်ကိုယ့်နယ်၊ သူ့ဝါဒကိုယ့်ဝါဒဖြင့် စီမံဆောင်ရွက်နေရာမှ အားလုံးတစ်ပြေးညီ တစ်မိုးအောက်တွင် အတူတကွပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လာနိုင်ကြသည်။ တစ်ချိန်က ဝါသနာပါရာအလုပ်တစ်ခုအဖြစ် အပျော်တမ်းမီးသတ်တပ်ဖွဲ့ကိုဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်ခဲ့ကြသော်လည်း ထိုသို့ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်ခြင်းဖြင့် မည်သည်က မည်သို့ဂုဏ်ယူရမည်ဆိုသည့်အချက်ကို မသိခဲ့ကြချေ။ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း ပြောကြားခဲ့သောမိန့်ခွန်းပါအချက်အလက်များသည် အပျော်တမ်းမီးသတ်တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို အားတက်စေခဲ့သည်။ မီးသတ်လုပ်ငန်းသည် လူငယ်လူရွယ်များကို မွန်မြတ်သော ပရဟိတလုပ်ငန်းဖြစ်ကြောင်း ရှေ့ဆောင်လမ်းပြဖြစ်စေခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာမီးသတ်အစည်းအရုံး ပထမအကြိမ်ညီလာခံကြီး၏ဆုံးဖြတ်ချက်အရ ၁၉၄၆ ခုနှစ် မေလ ၅ ရက် “အစည်းအရုံးကြီးတည်ထောင်သောနေ့ကို မီးသတ်နေ့ (မြန်မာနိုင်ငံမီးသတ်တပ်ဖွဲ့နေ့)(BurmaFire Services Day-B.F.S Day)” ဟု တညီတညွတ်တည်းသတ်မှတ်ခဲ့ရာ ယခုဆိုလျှင် (၇၉) နှစ်မြောက်တိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်းဂုဏ်ပြုတင်ပြလိုက်ရပါသည်။ ။

Source: https://myawady.net.mm/stories

ဆောင်းပါးရှင်-အာနိုး(ကလေး)

Mon, 05/05/2025 - 12:00

(၇၉)နှစ်မြောက် မြန်မာနိုင်ငံမီးသတ်တပ်ဖွဲ့နေ့ ဂုဏ်ပြုဆောင်းပါး

ပထမအကြိမ် မီးသတ်ညီလာခံ

မြန်မာ့နိုင်ငံရေးနှင့် မီးသတ်တပ်ဖွဲ့အခြေအနေ

သမိုင်းမှတ်တမ်းတင်ရမည့်နေ့

Source: https://myawady.net.mm/stories

လုံခြုံရေးကဏ္ဍသတင်းများ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍသတင်းများ

စီးပွားရေးကဏ္ဍသတင်းများ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍသတင်းများ

နည်းပညာကဏ္ဍ

အထွေထွေသတင်းများ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ

စီးပွားရေးကဏ္ဍ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

နည်းပညာကဏ္ဍ

အထွေထွေ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

စီးပွားရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

နည်းပညာကဏ္ဍ

အထွေထွေအကြောင်းဆောင်းပါးများ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

စီးပွားရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

နည်းပညာကဏ္ဍ

အထွေထွေအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

လုံခြုံရေးကဏ္ဍ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ

စီးပွားရေးကဏ္ဍ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

နည်းပညာကဏ္ဍ

အထွေထွေ

Event & Guidlines

Contact

Quick Link

လုံခြုံရေးကဏ္ဍသတင်းများ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍသတင်းများ

စီးပွားရေးကဏ္ဍသတင်းများ

လူမှုရေးကဏ္ဍသတင်းများ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍသတင်းများ

နည်းပညာကဏ္ဍ

အထွေထွေသတင်းများ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ

စီးပွားရေးကဏ္ဍ

လူမှုရေးကဏ္ဍ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

နည်းပညာကဏ္ဍ

အထွေထွေ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

စီးပွားရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

လူမှုရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍအကြောင်းဆောင်းပါးများ

နည်းပညာကဏ္ဍ

အထွေထွေအကြောင်းဆောင်းပါးများ

လုံခြုံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

စီးပွားရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

လူမှုရေးကဏ္ဍအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

နည်းပညာကဏ္ဍ

အထွေထွေအကြောင်းဆွေးနွေးခြင်း

လုံခြုံရေးကဏ္ဍ

နိုင်ငံရေးကဏ္ဍ

စီးပွားရေးကဏ္ဍ

လူမှုရေးကဏ္ဍ

တိုင်းရင်းသားရေးရာကဏ္ဍ

နည်းပညာကဏ္ဍ

အထွေထွေ

Event & Guidlines

Contact

Quick Link