အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ နျူကလီးယားလုံခြုံရေး အေဂျင်စီ (NNSA) ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ လာမည့်လအတွင်း ၎င်း၏ နောက်ဆုံးပေါ် ဟိုက်ဒရိုဂျင် ဗုံးအသစ် (B61-13) ကို ထုတ်လုပ်ရန် စီစဉ်နေသည်ဟု ဆိုသည်။

B61-13 ဗုံး သည် ၁၉၆၈ ခုနှစ်က စတင်ထုတ်လုပ်ခဲ့သော B61 နျူကလီးယား ဗုံးများကို အခြေခံကာ အဆင့်မြှင့်တင်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး အီလက်ထရွန်နစ် နည်းပညာနှင့် ထိန်းချုပ်မှုစနစ်များ (ဥပမာ - လမ်းညွှန်ခြင်းအတွက် တိကျသော နည်းပညာအသစ်) တို့ဖြင့် အဆင့်မြှင့်တင်မည်ဖြစ်သည်။

၎င်း ဟိုက်ဒရိုဂျင်ဗုံးအသစ်၏ အများဆုံး အဖျက်စွမ်းအားမှာ ကီလိုတန် ၃၆၀ (ဟီရိုရှီးမားပေါ်ကို ဗုံးကြဲခဲ့သည့် အာဏာထက် ၂၄ ဆ ပိုမိုပြင်းထန်) ရှိသည်ဟု သိရှိရသည်။

NNSA ၏ ယာယီအကြီးအကဲ တယ်ရီဆာ ရောဘင်က ကွန်ဂရက် လွှတ်တော်သို့ B61-13 ၏ ပထမဆုံး အသုံးပြုနိုင်သည့် ဗုံးကို ယခုလကုန်တွင် စတင်ထုတ်လုပ်နိုင်မည်ဟု ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (မေ ၇) က ပြောကြားခဲ့သည်။ အဆိုပါအစီအစဉ်သည် မူလထုတ်လုပ်ရန်လျာထားသည်ထက် တစ်နှစ်နီးပါး စောနေပြီး ၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်တွင် အပြည့်အဝထုတ်လုပ်မှုကို ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် မျှော်မှန်းထားကြောင်း ၎င်းက ဖြည့်စွက် ပြောကြားခဲ့သည်။

“အဆိုပါဗုံးသည် ခက်ခဲပြီး ကျယ်ပြန့်သော စစ်ရေးပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်နိုင်ရန် သမ္မတအား ထပ်လောင်းရွေးချယ်စရာများပေးခြင်းဖြင့် တားဆီးနိုင်စွမ်းနှင့် ယုံကြည်စိတ်ချမှုကို မြှင့်တင်ပေးသည်” ဟု ၎င်းက ရှင်းပြခဲ့သည်။

ကိုးကား- RT

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂

မြောက်ကိုရီးယားက တာတိုပစ်နှင့် တာဝေးပစ်ပဲ့ထိန်းဒုံး ပူးတွဲပစ်ခတ် လေ့ကျင့်မှုတစ်ရပ်ကို မေလ ၈ ရက်နေ့တွင် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး ခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအန်က ကြီးကြပ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း အာဏာရအလုပ်သမားပါတီ၏ သတင်းစာတွင် ရေးသားဖော်ပြခဲ့ပါသည်။

အဆိုပါပစ်ခတ်စမ်းသပ်မှုတွင် ၆၀၀ မီလီမီတာ အတွဲလိုက်ပစ်ဒုံးစနစ်နှင့် Hwasong –11-Ka အမျိုးအစား တာတိုပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးများ ပါဝင်ပစ်ခတ်လေ့ကျင့်ခဲ့ကြကြောင်း၊ ယခုလေ့ကျင့်မှုသည် နျူကလီးယားလက်နက် တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်ရာတွင် မြောက်ကိုရီးယားစစ်သည်များအနေဖြင့် လုပ်ဆောင်ဖွယ်ရာများနှင့် လုပ်ငန်းစဉ်အဆင့်ဆင့် ကို လျင်မြန်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်စေရန် ရည်ရွယ်လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်းကိုလည်း ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ခေါင်းဆောင် ကင်က စစ်မက်တားဆီးရေးနှင့် စစ်မက်မဟာဗျူဟာတို့တွင် နျူကလီးယားတပ်ဖွဲ့၏ ပဓာနကျသည့် အခန်းကဏ္ဍကို ပုံမှန်တိုးတက်လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်းနှင့် နျူကလီးယားတပ်ဖွဲ့အနေဖြင့် သမားရိုးကျစစ်ပွဲများအတွက်လည်း တိုက်ပွဲဝင်အသင့်ဖြစ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း အလေးအနက်ထား ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါလေ့ကျင့်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ “မြောက်ကိုရီးယားက တာတိုပစ်အတွဲလိုက် ပဲ့ထိန်းဒုံးများကို ဂျပန်ပင်လယ် အတွင်းသို့ စမ်းသပ်ပစ်လွှတ်ခဲ့ကြောင်း၊ ယခုစမ်းသပ်မှုသည် ရုရှားနိုင်ငံသို့ လက်နက်များ မတင်ပို့မီ စွမ်းဆောင်ရည် စမ်းသပ်လုပ်ဆောင်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်နိုင်ကြောင်း” တောင်ကိုရီးယားစစ်ဘက်က မေလ (၈) ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့မှု ကို NHK သတင်းစာမျက်နှာတွင် ရေးသားဖော်ပြထားပါသည်။

အလွတ်သဘောဘာသာပြန်သူ-ဦးထက်ထက်အောင်၊ နစက-၄

အမေရိကန်၏ နိုင်ငံရေးနှင့်စစ်ရေးအရ ဆက်လက်ပံ့ပိုးမှု မပါဝင်ဘဲ ယူကရိန်းပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်နိုင်မည်မဟုတ်ပါ ဟု ဂျာမန် ဝန်ကြီးချုပ် Friedrich Merz က ပြင်သစ်သမ္မတ Emmanuel Macron နှင့် ပူးတွဲပြုလုပ်သောသတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ထုတ်ဖော် ပြောကြားလိုက်ပါသည်။ 

"လက်ရှိအခြေအနေတွင် ဥရောပသားများအနေဖြင့် ထိုနေရာကို အစားထိုးနိုင်စွမ်း မရှိသေးပါ။ ဥရောပသားများအနေဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်အတွက် ပံ့ပိုးမှုများ ဆောင်ရွက်ပေးရန်အဆင်သင့်ရှိပါသည်။အမေရိကန်အနေဖြင့် NATO အဖွဲ့ဝင်အနေဖြင့် လည်းကောင်း၊ ယူကရိန်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး တာဝန်ရှိသူအနေဖြင့်လည်းကောင်း ဆက်လက် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ရန် မိမိတို့မျှော်လင့်ပါသည်” ဟု Merz က ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ကိုးကား-TASS

Photo: Britannica

ဘာသာပြန်ဆိုသူ-ဦးကျော်ဇေယျ၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊နစက-၃

အိန္ဒိယနှင့်ပါကစ္စတန်ကြား စစ်ရေးတင်းမာမှုများ တိုးလာခြင်းမှာ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာရှိ ရေကြောင်းလမ်းများ၏ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးကို ခြိမ်းခြောက်လာစေသဖြင့် အခြားနိုင်ငံများက မြောက်ပင်လယ်လမ်းကြောင်း (Northern Sea Route) အပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု ပိုမိုမြင့်တက်လာစေမည်ဟု ရုရှား၏ Arctic Development Project Office မှ ကျွမ်းကျင်သူ Alexander Vorotnikov က TASS သတင်းဌာနသို့ ပြောကြားလိုက်ပါ သည်။

အိန္ဒိယသည် မေလ ၇ ရက်တွင် Operation Sindoor အမည်ဖြင့် ပါကစ္စတန်အတွင်းရှိ အကြမ်းဖက်အခြေစိုက်စခန်းများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး ပါကစ္စတန်ကလည်း ၎င်း၏လေကြောင်းကို ၄၈ နာရီပိတ်ကာ တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။

ထိုပဋိပက္ခကြောင့် မြောက်ပင်လယ် ရေလမ်းကြောင်းသည် ပိုမိုဘေးကင်းသော လမ်းကြောင်းအဖြစ် ရွေးချယ်စရာဖြစ်လာပါသည်။ အထူးသဖြင့် ရုရှားနှင့် မိတ်ဖက်ဖြစ်သော အာရှနိုင်ငံများစွာတို့က ထိုလမ်းကြောင်းကို ပိုမိုအသုံးပြုလာကြမည်ဖြစ်ပါသည်။

ပဋိပက္ခ ဆက်လက်ကြီးထွားပါက အဆိုပါရေလမ်းကြောင်းကို အသုံးပြုမည့် နိုင်ငံများ ပိုမိုများပြားလာမည် ဟု Vorotnikov က ရှင်းပြခဲ့သည်။

မြောက်ပင်လယ် ရေလမ်းကြောင်းသည် ရုရှား၏ ဥရောပအပိုင်းနှင့် အရှေ့ဖျားဒေသကို ဆက်သွယ်ပေးသည့် အတိုဆုံးရေကြောင်းလမ်းဖြစ်ပြီး အာတိတ် ဒေသတွင် အဓိကအသုံးပြုသော ရေကြောင်းလမ်းဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ အရှည်မှာ ၅,၆၀၀ ကီလိုမီတာ ရှိပြီး Kara Strait မှ Providence Bay အထိ ဖြတ်သန်းသွားလာနိုင်ပါသည်။

ကိုးကား- TASS

Photo: East Post

ဘာသာပြန်ဆိုသူ-ဦးကျော်ဇေယျ၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၃

အိန္ဒိယမှလာသော ဒရုန်းများသည် ပါကစ္စတန်ပြည်တွင်းသို့ စဉ်ဆက်မပြတ် ကျူးကျော်ဝင်ရောက်လာခဲ့ရာ ပါကစ္စတန်ဘက်က ၂၅ စင်း ပစ်ချခဲ့ပြီး ဖြစ်ကြောင်း၊ အဆိုပါဖြစ်ရပ်ကြောင့် အနည်းဆုံး အရပ်သား ၁ ဦး သေဆုံးကာ ၅ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း ပါကစ္စတန် တပ်မတော်ပြန်ကြားရေးဌာနက မေ ၈ ရက်တွင် ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယဒရုန်းများသည် မေ ၈ ရက် နံနက်အစောပိုင်းမှစ၍ ပါကစ္စတန် နိုင်ငံအတွင်းသို့ စဉ်ဆက်မပြတ် ကျူးကျော်ဝင်ရောက်လာခဲ့ရာ ပါကစ္စတန် နိုင်ငံ အရှေ့ပိုင်း ပန်ဂျပ်ပြည်နယ် မြို့တော် လာဟိုးလ်၊ Rawalpindi စသည့် ဒေသများနှင့် တောင်ပိုင်း Sindh ပြည်နယ် မြို့တော် ကရာချိ စသည့် နေရာ များတွင် အိန္ဒိယဒရုန်း ၁၂ စင်းကို ပစ်ချခဲ့ကြောင်း၊ ပါကစ္စတန်သို့ ကျူးကျော်လာသော အခြား ဒရုန်းတစ်စင်းသည် ပန်ဂျပ်ပြည်နယ်ရှိ ပါကစ္စတန် စစ်ရေးပစ်မှတ်ကို ထိမှန်ခဲ့ရာ အနည်းဆုံး တပ်သား ၄ ဦးဒဏ်ရာရခဲ့ပြီး စစ်ဘက်ဆိုင်ရာအဆောက်အအုံ ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့ကြောင်း၊ Sindh ပြည်နယ် မီရာနိုဒေသတွင်လည်း ဒရုန်းကြောင့် အရပ်သား ၁ ဦးသေဆုံးပြီး ၁ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း ပါကစ္စတန် တပ်မတော်ပြန်ကြားရေးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် Ahmed Sharif Chaudhry က အဆိုပါနေ့တွင် ပါကစ္စတန် စစ်ဌာနချုပ်၌ ကျင်းပသော သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ၌ ပြောကြား ခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အိန္ဒိယမှဒရုန်းများ ပါကစ္စတန်လေပိုင်နက်တွင် စဉ်ဆက် မပြတ် ကျူးကျော်ဝင်ရောက်လျက်ရှိရာ ပါကစ္စတန်စစ်တပ်က ယခုအခါ “အမြင့်ဆုံးတပ်လှန့်သည့်အနေအထား” တွင် ရှိကြောင်း Chaudhry က ပြောကြားခဲ့သည်။ အိန္ဒိယစစ်တပ်၏ မေ ၇ ရက်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ပါကစ္စတန်ဘက်တွင် ၃၁ ဦးသေဆုံး၍ ၅၇ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း ယင်းမတိုင်မီ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

လာဟိုးလ်ဒေသ နေရာအများအပြားတွင် ပေါက်ကွဲသံများကြားခဲ့ရပြီး လေ့လာမှုအရ ထိုပေါက်ကွဲသံများမှာ အိန္ဒိယမှဒရုန်းများ ကျူးကျော် ဝင်ရောက်လာပြီးနောက် ပါကစ္စတန်စစ်တပ်ဘက်က ပစ်ချမှုမှလာခြင်း၊ သို့မဟုတ် စစ်ရေးပစ်မှတ်ကို ထိမှန်ပြီးနောက် ထွက်ပေါ်လာသော ကျယ်လောင်သည့်အသံမှ လာခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း ဒေသခံ မျက်မြင်သက်သေတစ်ဦးက မေ ၈ ရက် နံနက်အစောပိုင်းတွင် ဆင်ဟွာသတင်းထောက်ကို ပြောကြားခဲ့သည်။

လုံခြုံရေးအရ မြို့တော် အစ္စလာမ်မာဘတ်နှင့် လာဟိုးလ်၊ ကရာချိ၊ ဆိုင်ရယ်လ်ကော့တ်ရှိ လေဆိပ်များကို ဒေသစံတော်ချိန် မေ ၈ ရက် ည ၆ နာရီအထိ ယာယီပိတ်ထားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပါကစ္စတန်မြို့ပြလေကြောင်း အာဏာပိုင်က မေ ၈ ရက် နံနက်ပိုင်းတွင် ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ 

ကိုးကား- Xinhua

မြောက်ကိုရီးယားသည် ဂျပန်သီးသန့်စီးပွားရေးဇုန် (EEZ) အပြင်ဘက် ဂျပန်ပင်လယ်ထဲသို့ မေလ ၈ ရက်တွင် ပစ်လွှတ်ခဲ့ကြောင်း၊   လတ်တလော သိရှိရသည့် သတင်းအချက်အလက်များအရ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု မရှိပါကြောင်း ဂျပန် NHK ရုပ်မြင်သံကြားက ဖော်ပြထားပါသည်။ 

ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် Shigeru Ishiba က ထိုဒုံးကျည်ပစ်မှုနှင့် ပတ်သက်သည့် အချက်အလက်များကို စုဆောင်း၍ စိစစ်ဖော်ထုတ်လျက်ရှိပြီး ရေကြောင်း/ လေကြောင်း လုံခြုံရေးကို သေချာမှုရှိစေရန် သက်ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးဌာနများအား အမိန့်ညွှန်ကြားထားပါသည်။

တောင်ကိုရီးယား၏ ပူးတွဲကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အဆိုအရ   မြောက်ကိုရီးယား အရှေ့တောင်ပိုင်းရှိ Wonsan မြို့အနီးမှအဆိုပါ တာလတ်ဗုံးကြဲ ဒုံးကျည် များကို ဂျပန်ပင်လယ်ထဲသို့ ပစ်လွှတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ မြောက်ကိုရီးယားသည် မတ်လ ၁၀ ရက်ကလည်း တောင်ကိုရီးယားနှင့် အမေရိကန်တို့ Freedom Shield စစ်လေ့ကျင့်မှု ပြုလုပ်နေချိန်တွင် ပင်လယ်ဝါထဲသို့ ဒုံးကျည်များ ပစ်လွှတ်ခဲ့ပါသည်။

ကိုးကား- TASS

Photo: Le Monde

ဘာသာပြန်ဆိုသူ-ဦးကျော်ဇေယျ၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၃

ကင်ညာနိုင်ငံတွင် ရှားပါး “Giant African Harvester Ant” အပါအဝင် ပုရွက်ဆိတ်ဘီလီယံပေါင်းများစွာကို တရားမဝင်တင်ပို့ရန် ကြိုးပမ်းမှုဖြင့် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံသား ၂ ဦး၊ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသား ၁ ဦးနှင့် ကင်ညာနိုင်ငံသား ၁ ဦးအား တစ်ဦးလျှင် ဒေါ်လာ ၇,၇၀၀ (သို့) ထောင်ဒဏ် ၁ နှစ် ချမှတ်လိုက်သည်။

အနောက်ကင်ညာရှိ နိုင်ဗာရှာမြို့ (Naivasha) တွင် ယခုလအတွင်း ပုရွက်ဆိတ်ဘုရင်မ ၅,၀၀၀ ခန့် (အထူးသဖြင့် Messor cephalotes မျိုးစိတ်) ကို သယ်ဆောင်နေစဉ် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။” ထိုပုရွက်ဆိတ်များကို ဝါသနာအလို့ငှာ စုဆောင်းခြင်းသာဖြစ်ပြီး ဥပဒေနှင့် ဆန့်ကျင်ကြောင်း သိရှိခြင်းမရှိပါ” ဟု တရားခံများက ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။

“ထိုမျှများပြားသော ပမာဏနှင့် ရှားပါးမျိုးစိတ်များကို စုဆောင်းခြင်းသည် တိရစ္ဆာန်အရင်းအမြစ်များကို အမြတ်ထုတ်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ရှိသည့် ရာဇ၀တ်မှု” ဖြစ်သည်ဟု တရားသူကြီးကရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြခဲ့သည်။

Messor cephalotes (Giant African Harvester Ant) သည် အာဖရိကတိုက်၏ ဇီဝမျိုးကွဲထိန်းသိမ်းရေးအတွက် အရေးပါသော မျိုးစိတ်ဖြစ်ပြီး ဥရောပနှင့် အာရှရှိ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ဈေးကွက် (exotic pet trade) တွင် တစ်ကောင်လျှင် ဒေါ်လာရာဂဏန်းပမာဏဖြင့် ရောင်းချနိုင်သည်။

ကင်ညာသစ်တောနှင့် တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်အာဏာပိုင်များက အဆိုပါ အရေးယူမှုကို “ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲ ကာကွယ်ရေးအတွက် သတိပြု ဆင်ခြင်စရာ” အဖြစ် မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။

Interpol ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ အာဖရိကမှ အင်းဆက်ပိုးမွှားနှင့် ရှားပါးတိရစ္ဆာန်များ ခိုးထုတ်မှုသည် နှစ်စဉ်ဒေါ်လာသန်းပေါင်းများစွာ တန်ဖိုးရှိသည့် မှောင်ခိုလုပ်ငန်းဖြစ်နေဆဲဖြစ်သည်ဟု သိရှိရသည်။ ကင်ညာသည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ဥပဒေများကို တင်းကျပ်စွာ အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်လျက်ရှိသော နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ပြီး တိရစ္ဆာန်များ၏ မျိုးသုဉ်းမှုအန္တရာယ်ကို ကာကွယ်ရန် ထိုကဲ့သို့သော အရေးယူမှုများ ဆက်လက် ပြုလုပ်နေသည်။

ကိုးကား- RT

ဘာသာပြန်ဆိုသူ-ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂

၁၉၄၁-၁၉၄၅ မဟာမျိုးချစ်စစ်ပွဲကြီးအောင်ပွဲ နှစ် (၈၀) ပြည့် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ရုရှားသမ္မတဗလာဒီမာပူတင်၏   ၃ ရက်တာ ယာယီစစ်ရပ်စဲရေးကို ကြေညာချက်မှာ ယခုအခါ စတင်အသက်ဝင်ပြီဖြစ်ကြောင်း ကရင်မလင်က ကြေညာလိုက်ပါသည်။ ယခုယာယီစစ်ရပ်စဲရေးမှာ မော်စကို စံတော်ချိန် မေ ၈ ရက် ညသန်းခေါင် (၀၀:၀၀) မှ မေ ၁၁ ရက် ညသန်းခေါင် (၀၀:၀၀) အထိ ၇၂ နာရီ (၃ ရက်) ကြာမြင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။

ယာယီစစ်ရပ်စဲရေးကို ယူကရိန်းဘက်က ချိုးဖောက်ပါက တန်ပြန်တိုက်ခိုက်ရန် အဆင်သင့်ရှိကြောင်း၊ ယခုကြေညာချက်နှင့်ပတ်သက်၍ အမိန့်ညွှန်ကြားချက် အသစ် မရှိတော့ပါကြောင်း ကရင်မလင်ပြောခွင့်ရ ဒီမီထရီ ပတ်စကိုဗ်က ပြောကြားထားပါသည်။ 

ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များသည် မေလ ၇ ရက်(ဗုဒ္ဓဟူး) နံနက်စောစောတွင် ရုရှားမြို့ကြီးများကို ဒရုန်းများဖြင့် ကြီးမားစွာ တိုက်ခိုက်ခဲ့သဖြင့် ရုရှားလေကြောင်းတပ်ဖွဲ့များက မော်စကိုအနီး၌ ဒရုန်း ၉ စင်း ပစ်ချခဲ့ရသည် ဟု မြို့တော်ဝန် ဆာဂေးဆိုဘရာနင် က ပြောကြားထားပါသည်။

ယခုယာယီစစ်ရပ်စဲရေးမှာ ရုရှား၏ အထူးစစ်ဆင်ရေး (SMO) ကာလအတွင်း တတိယမြောက် ယာယီစစ်ရပ်စဲခြင်းလည်း ဖြစ်ပါသည်။

ကိုးကား-TASS

ဘာသာပြန်ဆိုသူ-ဦးကျော်ဇေယျ၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၃

ဧပြီလ ၂၂ ရက်ကဖြစ်ပွားတဲ့ အိန္ဒိယ နိုင်ငံလက်အောက်ရှိ ကက်ရှ်မီးယားဒေသ ရဲ့ ပါဟယ်ဂမ်မြို့အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး အိန္ဒိယနဲ့ပါကစ္စတန်တို့ ကြား တင်းမာမှုများမြင့်တက်လာခဲ့ရာမှ အခုဆိုရင် ဒုံးကျည်များနဲ့တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားတဲ့အထိပါ ဖြစ်လာပါပြီ။ မကြာ သေးမီကဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ အကြမ်းဖက်တိုက် ခိုက်မှုဟာ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံမှာအခြေစိုက် ထားတဲ့အပြင် ကုလသမဂ္ဂကပါ အကြမ်း ဖက်သမားများအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသူ များက လုပ်ဆောင်ခဲ့တယ်ဆိုတာကို ထို အကြမ်းဖက်သမားများကိုယ်တိုင် ဝန်ခံထားပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ဒီအကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုလုပ်ဆောင်တဲ့နေရာမှာ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံကပါဝင်ပတ်သက်မှုရှိနေတယ်လို့ အိန္ဒိယနိုင်ငံကပြောဆိုခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပါကစ္စတန်ကတော့ ဒီလို အခြေအနေမျိုးမရှိခဲ့ဖူးဘူးလို့ တွင်တွင် ငြင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ အခုတော့ သူတို့နှစ်နိုင်ငံ ကြားအခြေအနေတွေက တင်းမာမှုဆိုတဲ့ အဆင့်ထက်ကိုကျော်လွန်ပြီး တိုက်ခိုက်မှုဆိုတဲ့အဆင့်ကိုပင် ရောက်လို့လာပါပြီ။ ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး မေလ ၇ ရက်မှာဘာတွေ ဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတာကို ဖော်ပြသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။

၂၅ မိနစ်သာကြာတဲ့အိန္ဒိယရဲ့ အော်ပရေးရှင်းဆင်းဒူး

အိန္ဒိယတပ်မတော်က မေလ ၇ ရက်မှာ အော်ပရေးရှင်းဆင်းဒူး (ဆင်းဒူးစစ်ဆင်ရေး)ကို စတင်လိုက်ပါတယ်။ ဒီစစ်ဆင်ရေးဟာ ပါဟယ်ဂမ်အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုအတွက် လက်တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်ခြင်း ဖြစ်တယ်လို့ အိန္ဒိယတပ်မတော်မှဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဆာတစ်ဒူအာက ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။

ဒီစစ်ဆင်ရေးက အချိန်အားဖြင့် ၂၅ မိနစ် သာကြာမြင့်ပြီး အဲဒီအချိန်အတွင်းမှာပဲ အကြမ်းဖက်သမား ၇၀ လောက်ကိုချေမှုန်း သုတ်သင်လိုက်နိုင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဒီစစ်ဆင်ရေးရဲ့အဓိကပစ်မှတ်က ကိုးခုရှိ ပါတယ်။ အဲဒီပစ်မှတ်အားလုံးကလည်းအကြမ်းဖက်သမားတွေသာရှိတဲ့နေရာများဖြစ်ပြီး ပစ်မှတ်ရဲ့တည်နေရာတွေက ပါကစ္စတန်နိုင်ငံနဲ့ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံကထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ကက်ရှ်မီးယားဒေသမှာဖြစ် တယ်လို့ဆိုပါတယ်။အခုစစ်ဆင်ရေးဟာ အကြမ်းဖက်သမား တွေရှိတဲ့နေရာကိုသာ အဓိကဦးတည်လုပ်ဆောင်တာဖြစ်တဲ့အတွက် အိန္ဒိယအနေနဲ့ ကတော့ ဒီအခြေအနေကို အခုထက်ပိုပြီး ဆိုးမလာစေချင်ဘူးလို့ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးဆာတစ်ဒူအာကဆိုပါတယ်။   တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ ပါကစ္စတန်ဘက်ကရန်စလာမယ်ဆိုရင် လက်တုံ့ပြန်သွားနိုင်ဖို့အတွက် အမြဲတမ်းအသင့်အနေအထားနဲ့ရှိတယ်လို့သူကဆက်ပြောထားပါတယ်။

TOI စစ်ဆင်ရေးမှာအသုံးပြုခဲ့တဲ့လက်နက်တွေ

အိန္ဒိယတပ်မတော်က ဆင်းဒူးစစ်ဆင်ရေးနဲ့ လက်ရှကာအီးတိုင်ဘာ (LeT) နဲ့ ဂျေ့ရှအီးမိုဟာမတ် (JeM) အကြမ်းဖက်အဖွဲ့တွေရဲ့    တိုက်ခိုက်ရေးသမားတွေ၊ လေ့ကျင့်ရေးဌာနတွေကို  ထိရောက်စွာချေမှုန်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုမျိုးထိရောက်စွာချေမှုန်းနိုင်ဖို့အတွက် အိန္ဒိယတပ်မတော်က အဆင့်မြင့်ပြီး တိကျမှုရှိတဲ့စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများကို အချိန်နဲ့တစ်ပြေးညီရရှိတဲ့ ထောက်လှမ်းရေးအချက်အလက်များနဲ့ တွဲဖက်အသုံးပြုခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစစ် ဆင်ရေးမှာပါကစ္စတန်ရဲ့စစ်ရေးပစ်မှတ်များကိုရှောင်လွှားနိုင်ဖို့အတွက် ကြည်း၊ ရေ၊ လေတပ်ပေါင်းစုက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။

ဒီစစ်ဆင်ရေးမှာအဓိကအသုံးပြုခဲ့တဲ့ လက်နက်တွေထဲမှာ Storm Shadow လို့ သိထားကြတဲ့ ဝေဟင်ကနေပစ်လွှတ်ရသောတာဝေးပစ်ဒုံးကျည်များလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ဒီဒုံးကျည်တွေကို Rafale  တိုက်လေယာဉ်တွေလိုမျိုး  အဆင့်မြင့်တိုက်လေယာဉ်တွေကနေ ပစ်ခတ်နိုင်ပါတယ်။  ဒါကြောင့် ရန်သူ့နယ်မြေထဲ တိတ်တဆိတ်ဝင်ရောက်ပြီး  အရေးကြီးပစ်မှတ်များကို  ထိရောက်စွာချေမှုန်းနိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ထပ်လက်နက်တစ်မျိုးကတော့ Hammer လို့ခေါ်တဲ့ တိကျပဲ့ထိန်းဗုံးဖြစ် ပါတယ်။ အဲဒီဗုံးများက တိကျမှုမြင့်မားတဲ့ တိုက်ခိုက်မှုစွမ်းရည်ကိုပေးစွမ်းပြီး ပုံသေ ပစ်မှတ်ကိုသာမက လှုပ်ရှားပစ်မှတ်များ ကိုပါ ထိမှန်အောင်တိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ဆုံးအသုံးပြုသွားတဲ့လက်နက် စနစ်တစ်မျိုးကတော့ အသေခံဒရုန်းများ ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီဒရုန်းတွေနဲ့ကင်းထောက်မှုလုပ်ဆောင်တယ်။ ပစ်မှတ်ကိုသတ်မှတ်တယ်။ တိကျတဲ့ပစ်ခတ်မှုကိုလုပ်ဆောင်တယ်။ ဒီလိုလက်နက်တွေကြောင့် အိန္ဒိယက ပါကစ္စတန်နိုင်ငံထဲမှာရှိတဲ့ အကြမ်းဖက်သမားများကို မြေပြင်စစ်သည်တစ်ဦး တစ်ယောက်မျှအသုံးပြုစရာမလိုဘဲ ချေ မှုန်းနိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

TOI

အိန္ဒိယတိုက်လေယာဉ်သုံးစင်းပျက်ကျအိန္ဒိယနိုင်ငံကထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ကက်ရှမီးယားဒေသထဲမှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့တိုက် လေယာဉ်သုံးစင်း ပျက်ကျသွားတယ်လို့ အစိုးရသတင်းအရင်းအမြစ်များရဲ့ပြောဆိုချက်ကိုကိုးကားပြီး The Hindu သတင်း ဌာနကဖော်ပြထားပါတယ်။ဒီတိုက်လေယာဉ်တွေဟာ အက်ခနူး၊ ရမ်ဘန်နဲ့ ပမ်ပိုးဒေသတို့မှာပျက်ကျသွားတာဖြစ်ပြီး ဒီလိုမျိုးပျက်ကျမှုဖြစ်ပွားရတဲ့ အကြောင်းရင်းအသေးစိတ်ကိုတော့ တာဝန်ရှိသူတွေက  ထုတ်ပြန်ထားခြင်းမရှိပါဘူး။   ဒါပေမဲ့ ပါကစ္စတန်ဘက်ကတော့ သူတို့အနေနဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ Rafale တိုက် လေယာဉ်အပါအဝင် လေယာဉ်ငါးစင်းကို ပစ်ချလိုက်တယ်လို့ ပါကစ္စတန်စစ်ဘက် မှပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ရှာရစ်ချောင်ဒရီက ပြောပါတယ်။ အလားတူ ပစ်ချခံရလို့ပျက် ကျသွားတဲ့ လေယာဉ်တစ်စင်းရဲ့ပုံရိပ်များ ကိုလည်း ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ အိန္ဒိယဘက်ကတော့   ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီးမှတ်ချက်ပြုပြောထားတာမရှိပါဘူး။

Xinhua, WP

အရပ်သားများစွာသေဆုံးမှုရှိအိန္ဒိယတပ်မတော်ရဲ့တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ပါကစ္စတန်ဘက်ကအရပ်သားများ သေဆုံးမှုရှိတယ်လို့ ပါကစ္စတန်စစ်ဘက် မှပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူကပြောပါတယ်။ ဒီ တိုက်ခိုက်မှုမှာ အိန္ဒိယဘက်က ရပ်ကွက် ခြောက်ခုကိုပစ်မှတ်ထားခဲ့တာကြောင့် အမျိုးသမီးများနဲ့ကလေးငယ်များစွာအပါ အဝင် လူ ၂၆ ဦးသေဆုံးပြီး ၄၆ ဦးဒဏ်ရာ ရရှိတယ်လို့ဆိုထားပါတယ်။အိန္ဒိယဘက်က ပါကစ္စတန်ထိန်းချုပ် မှုအောက်ရှိ ကက်ရှ်မီးယားဒေသနဲ့ နိုင်ငံ အရှေ့ပိုင်း ပန်ဂျပ်ပြည်နယ်တို့ရှိအရပ်သား များကိုပစ်မှတ်ထားပြီး နေအိမ်များနဲ့ဗလီ များကိုတိုက်ခိုက်ခဲ့တာလို့ ပါကစ္စတန်စစ်ဘက်မှပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ   ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးအာမတ်ရှာရစ်ချောင်ဒရီကပြောထားပါတယ်။အခုလိုမျိုးတိုက်ခိုက်မှုတွေလုပ်လာတဲ့ အတွက် ပါကစ္စတန်ဘက်က အိန္ဒိယကို လက်တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်မှု လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိပြီး သင့်လျော်ရာအချိန်မှာ သင့်လျော်တဲ့နေရာကို   သင့်လျော်တဲ့နည်းလမ်းနဲ့လက်တုံ့ ပြန်သွားမယ်လို့လည်း သူကဆက်ပြောပါ တယ်။

Xinhua

LoC မှာလည်း ပစ်ခတ်မှုများဖြစ်အရပ်သားသေဆုံးမှုများရှိအိန္ဒိယဘက်က ပါကစ္စတန်နိုင်ငံအတွင်း ကိုဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုတွေလုပ်ဆောင်ပြီး နောက်မကြာမီမှာပဲ ကက်ရှ်မီးယားဒေသ ရှိ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ထိန်းချုပ်မျဉ်း(LoC)မှာနှစ်ဖက်တပ်ဖွဲ့များကြား   အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်မှုများရှိတဲ့အတွက် အနည်းဆုံး အရပ်သားကိုးဦးသေဆုံးပြီး ၄၀ ကျော် ဒဏ်ရာရရှိသွားတယ်လို့ တာဝန်ရှိသူများ ကပြောပါတယ်။အိန္ဒိယတာဝန်ရှိသူများကတော့ သူတို့ အနေနဲ့ ပါကစ္စတန်ရဲ့ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများကို ထိရောက်စွာလက်တုံ့ပြန်နိုင်ခဲ့တယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဒီလိုမျိုးအပြန်အလှန်ပစ်ခတ်မှုမှာ သေဆုံးဒဏ်ရာရသွားသူတွေက  ပွန်းခရိုင်မှဖြစ်တယ်လို့လည်းသိရပါတယ်။ ဒါ့အပြင်  ဒီလိုမျိုးအပြန်အလှန်ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုမှာ   လူနေအိမ်ခြေများစွာလည်း ပျက်စီးဆုံးရှုံးသွားတယ်လို့ တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောထားပါတယ်။

Xinhua

ဒီဖြစ်စဉ်အပေါ် နိုင်ငံတကာရဲ့ တုံ့ပြန်မှုအိန္ဒိယနိုင်ငံကတော့ အခုလုပ်တဲ့တိုက်ခိုက်မှုဟာ အကြမ်းဖက်သမားများရဲ့စခန်းများအပေါ် တိကျမှုရှိတဲ့တိုက်ခိုက်မှုများ လုပ်ဆောင်တာဖြစ်ပြီး ပါဟယ်ဂမ်မြို့မှာ အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုလုပ်ခဲ့တဲ့သူတွေအနေနဲ့ ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး တာဝန်ခံရစေမယ်ဆိုတဲ့ အိန္ဒိယအစိုးရရဲ့ကတိစကားအတိုင်း လုပ်ဆောင်ခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

အမေရိကန်သမ္မတ  ဒေါ်နယ်ထရမ့်က သူ့အနေနဲ့ ဒီပြဿနာတွေဟာ အချိန်တို အတွင်းပြီးဆုံးသွားဖို့မျှော်လင့်တယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ သူ တို့အနေနဲ့ အိန္ဒိယ-ပါကစ္စတန်အခြေအနေ ကိုအနီးကပ်စောင့်ကြည့်ပြီး နျူကလီးယား လက်နက်ပိုင်အိမ်နီးချင်းနှစ်နိုင်ငံအနေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းစွာဖြေရှင်းမှုဆီ ဦးတည်စေဖို့ကို လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့   အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ပြောထားပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံက အိန္ဒိယနဲ့ပါကစ္စတန်တို့ အကြားဖြစ်ပွားနေတဲ့ပြဿနာများနဲ့ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်ကြောင်းဖော်ပြထားသလို နှစ်နိုင်ငံစလုံးအနေနဲ့ တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် သည်းခံကြဖို့တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။ သူ တို့နှစ်နိုင်ငံစလုံးအနေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ တည်ငြိမ်ရေးကိုရှေးရှုဖို့၊ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး သည်းခံကြဖို့နဲ့ ပြဿနာတွေပိုပြီးကြီးထွား လာစေမယ့်လုပ်ရပ်တွေကိုရှောင်ရှားကြဖို့ကိုတိုက်တွန်းတယ်လို့ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

အလားတူ ဗြိတိန်၊ ပြင်သစ်၊ အစ္စရေးနဲ့ ယူအေအီးနိုင်ငံတို့ကလည်း အိန္ဒိယနဲ့ပါကစ္စတန်တို့အနေနဲ့ တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်းလုပ်ကြဖို့၊ ပြဿနာ တွေ ဒီထက်ကြီးထွားမလာစေဖို့၊ လက်ရှိ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ပဋိပက္ခများနဲ့  တင်းမာမှုများ ကို သံတမန်ရေးနည်းလမ်း၊ စေ့စပ်ဆွေး နွေးရေးနည်းလမ်း၊ ငြိမ်းချမ်းမှုရှိသောနည်း လမ်းများဖြင့် ဖြေရှင်းလိုကြောင်းအသီးသီး ထုတ်ပြန်ထားကြပါတယ်။

NDTV

စုစည်းတင်ပြသူ - ကိုထက်

Source: https://myawady.net.mm/

တပ်မတော်စစ်ကြောင်းများအား နှောင့်ယှက်တိုက်ခိုက်နေသည့် နောင်ချိုမြို့အနီး TNLA အကြမ်းဖက် စခန်းကုန်း ၁ ခု အား မေလ ၆ ရက်နေ့ ညနေပိုင်းအချိန်က တောင်ခမ်းစစ်သည်တော်များက စီးနင်းသိမ်းပိုက်ရရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ဖြစ်စဉ်တွင် တပ်မတော်သား ၂ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိပြီး TNLA အကြမ်းဖက်သမား ၂ လောင်း၊ AK-47 သေနတ် ၁ လက်၊ ကျည်အိမ်/ကျည်ဆန်များ၊ လက်ပစ်ဗုံး/မိုင်းများ၊ ကွန်ကရစ်ဘန်ကာ ၂ လုံး၊ သဲအိတ်ဘန်ကာ ၆ လုံး၊ ဆသရမြောင်း ၅၀၀ ပေခန့်၊ ပစ်ကျင်း ၅ ကျင်း၊ Fox Hole ၆ ကျင်း တို့အား သိမ်းပိုက်ရရှိခဲ့သည်။

တပ်မတော်က ငလျင်ဘေး ကူညီရေးနှင့်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက် ယာယီပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးကာလကို မေလ (၃၁) ရက်နေ့အထိ တိုးမြှင့်ထားသော်လည်း အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များက တိုက်ခိုက်လာလျှင် ပြည်သူလူထုကို ကာကွယ်သောအားဖြင့် တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ကိုးကား-Myanmar National Post