အမေရိကန်အနေဖြင့် ထိုင်ဝမ်အားF-16  ဂျက်လေယာဉ်များနှင့် ရေဒါများအတွက် အပိုပစ္စည်းကိရိယာများ အပါအဝင် စုစုပေါင်းတန်ဖိုး ဒေါ်လာ ၃၈၅ သန်းဖိုး ရောင်းချရန် အတည်ပြုလိုက်ကြောင်း ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်က သောကြာနေ့တွင် ပြောကြားလိုက်မှုကို တရုတ်နိုင်ငံက ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကန့်ကွက်လိုက်သည်။

အမေရိကန်၏ ထိုင်ဝမ်အပေါ် လက်နက်များရောင်းချမှုကို ပြတ်ပြတ်သားသား တုံ့ပြန်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း  တရုတ်နိုင်ငံက တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ကတိပြုပြောကြားလိုက်သည်။

ထိုင်ဝမ်သမ္မတ Lai Ching-Te အနေဖြင့်  အမေရိကန် ဟာဝိုင်အီပြည်နယ်နှင့် အမေရိကန်ပိုင်နက် ဂူအမ်ကျွန်းတို့သို့ မသွားရောက်မီ နာရီပိုင်းအလိုတွင် စစ်ဖက်ဆိုင်ရာ ပစ္စည်းများရောင်းချရန်အတည်ပြုမှုကို ကြေညာခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ထိုကိစ္စသည် မှားယွင်းသည့်လုပ်ဆောင်ချက်ဖြစ်ပြီး တရုတ်-အမေရိကန်ဆက်ဆံရေးကို ကျဆင်းစေကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဌာနက ပြောကြားလိုက်ပါသည်။ 

ကိုးကား - ASIA ONE/ Reuters

လာမည့်နှစ်တွင် ရုရှား၏ စစ်တပ်နှင့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ တို့၏ အသုံးစရိတ်ကို  ကျန်းမာရေး ၊  ပညာရေးနှင့် လူမှုရေးမူဝါဒပိုင်းဆိုင်ရာတို့ထက် ပိုမိုများပြားစွာ သုံးစွဲ သွားမည်ဖြစ်ပါသည်။ 

ယူကရိန်းစစ်ပွဲ ဆင်နွှဲနေမှုအတွက် ရုရှား၏ ၂၀၂၅ ခုနှစ် နိုင်ငံတော်ဘတ်ဂျက်တွင် စစ်ဖက်ဆိုင်ရာ အသုံးစရိတ် အား  ပိုမိုတိုးမြင့်စွာ သုံးစွဲမည့်  ဘတ်ဂျက်အသစ်တစ်ခု ကို  ရုရားသမ္မတပူတင်က  ခွင့်ပြုလိုက်ပါသည်။ 

တနင်္ဂနွေနေ့က ရုရှားအစိုးရထုတ်ပြန်ချက်အရ ရုရှား၏ ယခုနှစ် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးအတွက် အသုံးစရိတ် သည်  ဘတ်ဂျက်အားလုံး၏ ၂၈.၃ ရာခိုင်နှုန်းရှိခဲ့ ကြောင်း  အစီရင်ခံစာအရ သိရသော်လည်း  လာမည့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွက် စစ်အသုံးစရိတ်မှာ ၃၂.၅ ရာခိုင် နှုန်းအထိ တိုးမြှင့်ကာ ယူရို ၁၃၇ ဘီလီယံအထိ ခွင့်ပြု လိုက်ကြောင်း  သိရှိရပါသည်။ 

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလမှစတင်လာသော ရုရှား- ယူကရိန်းစစ်ပွဲသည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပွဲပြီးနောက် ဥရောပတွင် အကြီးမားဆုံးပဋိပက္ခဖြစ်ပြီး  နှစ်ဖက်လုံး အရင်းအမြစ်များ ပြုန်းတီးခဲ့ရပါသည်။ 

ကိုးကား - euro news

ရုရှားလေကြောင်းတပ်ဖွဲ့နှင့် တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် လေကြောင်းတပ်ဖွဲ့တို့က အနောက် ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာပေါ်တွင် ပူးတွဲလေကြောင်း ကင်းလှည့်မှု ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါသည်။ 

အဆိုပါ  ကင်းလှည့်မှုသည်  ရုရှား-တရုတ်တို့၏  ၉ ကြိမ်မြောက် ပူးတွဲလေကြောင်းကင်းလှည့်မှု၏ ဒုတိယ အဆင့်ဖြစ်ပြီး အခြားတတိယနိုင်ငံကို ရည်ရွယ်ထားခြင်း မရှိဘဲ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဥပဒေနှင့်အညီ ပြုလုပ်ကြခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ နှစ်နိုင်ငံကြား ကာကွယ်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မြန်ဆန်စွာ တိုးတက်လာမှုကို ဖော်ပြနေကြောင်း သိရှိရသည်။ 

ကိုးကား - TASS 

ဂါဇာမြောက်ပိုင်းတွင် အစ္စရေး၏ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့်  စနေနေ့ က လူ ၂၀၀ ထက်မနည်း သေဆုံးသွားရကြောင်း ဒေသဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးဌာန အရာရှိများ၏ ပြောပြချက်များအရ သိရှိရသည်။ ထို့ပြင် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီပေးရန် ရိက္ခာထောက်ပံ့နေသည့် ကုန်တင်ကားများသည်လည်း ဖောက်ထွင်းခိုးယူမှုများ ကြုံတွေ့နေရသဖြင့် အထောက်အပံ့ပေးနေမှုကို ရပ်ဆိုင်းထားမည်ဖြစ်ကြောင်း  ကုလသမဂ္ဂက ပြောကြားထားပါသည်။ 

အဆိုပါဒေသတွင် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု ဆိုင်ရာအခြေအနေများ လွန်စွာဆိုးရွားနေပြီး အစ္စရေး စစ်တပ်ကြောင့် လူပေါင်း သောင်းနှင့်ချီ သေဆုံးခဲ့ ရပြီးဖြစ်ကာ  ကျန်ရှိနေသည့် ဒေသခံပြည်သူများသည်လည်း အစာရေစာ ငတ်မွတ်မှုဒဏ် ခံစားနေရပါကြောင်း၊ သောကြာနေ့ကလည်း  ဂါဇာအလယ်ပိုင်း တစ်နေရာတွင် ကလေး ၂ ယောက်နှင့် အမျိုးသမီး ၁ ဦးတို့ မုန့်ဝယ်ရန် ပြင်ဆင်နေစဉ် ပစ်သတ်ခံလိုက်ရကြောင်း သိရှိရသည်။ 

ကိုးကား - CNN

ယူကရိန်းနိုင်ငံသို့ နျူကလီးယားလက်နက်များ လွှဲပြောင်းပေးနိုင်ရေး အမေရိကန်ကမစဉ်းစားထားကြောင်း သမ္မတ ဘိုင်ဒင်၏ အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေး Sullivan က ABC News သို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုးကား - ABC News

ရှားတပ်မတော်သည် ယူကရိန်းစစ်တပ်၏ စစ်လေယာဉ်ကွင်းများရှိ အဆောက်အအုံများနှင့် စွမ်းအင်ဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အအုံများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း နိုဝင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့ ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အထူးစစ်ဆင်ရေး ဆိုင်ရာတိုးတက်မှု အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ထို့အပြင် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် လွန်ခဲ့သည့် ၂၄ နာရီ အတွင်း ယူကရိန်းလက်နက်ကိုင် စစ်သွေးကြွ ၁,၅၁၀ ဦး အထိချေမှုန်းခဲ့ကြောင်း ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ကြေညာခဲ့သည်။

ရုရှားတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံ Chernomorsk ဆိပ်ကမ်းအနီး ရိုမေးနီးယားမှ ရောက်ရှိလာသော ATACMS နှင့် Storm Shadow ဒုံးကျည်များ တင်ဆောင်လာသော ရထားလာရာ ရထားလမ်းများကို ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း ရုရှားလိုလားသူများ၏ သတင်းရင်းမြစ်ကို ကိုးကား၍  Sputnik သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

ကိုးကား- Sputnik သတင်းဌာန

က်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအန်းသည် ရုရှားနိုင်ငံအတွင်းသို့ ထိုးစစ်ဆင်ရန်အတွက် အနောက်နိုင်ငံများ၏ ယူကရိန်းအပေါ်ခွင့်ပြုချက်ကို ရှုတ်ချခဲ့ကြောင်း RIA Novosti သတင်းဌာနကဖော်ပြထားသည်။

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင်ကင်ဂျုံအန်းသည်ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အန်ဒရီဗျဲလူးဆော့ဗ်နှင့် တွေ့ဆုံစဉ်ရုရှားနယ်မြေအတွင်းသို့ အနောက်နိုင်ငံများက တာဝေးပစ်လက်နက်များဖြင့် တိုက်ခိုက်ရန် ယူကရိန်းအား ပေးထားသော ခွင့်ပြုချက်ကို ရှုတ်ချခဲ့ကြောင်း Korean Central News Agency (KCNA) က ဖော်ပြခဲ့သည်။

သတင်းအေဂျင်စီ၏ဖော်ပြချက်အရ မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအန်းက အဆိုပါအပြုအမူသည် စစ်ရေးအရတိုက်ရိုက်ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုဟုခေါ်ဆိုခဲ့ကြောင်းသိရှိရသည်။

အမေရိကန်နှင့် အနောက်အုပ်စုတို့သည် ယူကရိန်း အာဏာပိုင်များအား ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင် တာဝေးပစ်လက်နက်များဖြင့် ရုရှားပိုင်နက်ကို တိုက်ခိုက်ရန် တွန်းအားပေးခဲ့ကြောင်း၊ ရုရှားသည် ရန်လိုနေသော တပ်ဖွဲ့များကို အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ၎င်းတန်ဖိုးကို ပြန်လည်ပေးဆောင်ရန် လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင်က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

နယ်ချဲ့သမားများ၏ ကြီးစိုးမှုရန်မှ ၎င်း၏ ပိုင်နက်နယ်မြေ၏ ဂုဏ်သိက္ခာကိုကာကွယ်ရန် ရုရှား၏ ကြိုးပမ်းမှုများကို ထောက်ခံကြောင်း ၎င်းက အလေး အနက် ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

ကိုးကား - RIA Novosti

ယူကရိန်းတွင် ရုရှားတပ်မတော်၏ နေ့စဥ် ဆုံးရှုံးမှုများသည် ဆိုးရွားသောမှတ်တိုင်သစ်များကို ဖြတ်ကျော်နေကြောင်း Newsweek သတင်းဌာနမှ ဖော်ပြထား သည်။

ရုရှားတပ်မတော်၏ ကျဆုံးမှုစာရင်းသည် တစ်ရက်တည်းတွင်ပင် စစ်သည်၂,၀၀၀ ကျော်ရှိခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက သောကြာနေ့ နံနက်တွင်ပြောကြားခဲ့ပြီး လွန်ခဲ့သော သီတင်းပတ် အနည်းငယ်ကပင် ရောက်ရှိခဲ့သည့် ဆိုးရွားသော ကျဆုံးမှုစံချိန်တင်မှုကို ချိုးဖျက်ခဲ့သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။

ရုရှားနိုင်ငံ၏တပ်ဖွဲ့များသည်နိုဝင်ဘာလ ၂၈ ရက်မှ ၂၉ ရက်အတွင်း လူပေါင်း ၂,၀၃၀ခန့် ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး တစ်ရက်တည်းတွင် လူပေါင်း ၂,၀၀၀ ကျော် ဆုံးရှုံးခဲ့ ကြောင်း ယူကရိန်းကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ လူမှု ကွန်ရက် Post တစ်ခုတွင်ဖော်ပြထားသည်။

ရုရှားနိုင်ငံသည် နိုဝင်ဘာ ၁၁ ရက်နေ့က စစ်သည် ၁,၉၅၀ ဦးခန့် ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး ယခင်နေ့စဉ်သေဆုံးသူ အရေအတွက်စာရင်းတွင် အမြင့်ဆုံး ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းနိုင်ငံက သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နောက်ဆုံးရကိန်းဂဏန်းများသည် မှန်ကန်မှုရှိပါက ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၄ ရက်နေ့ ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ပွဲစတင်ချိန်မှစ၍ ယခုအချိန်အထိ ရုရှား တပ်မတော်၏ စုစုပေါင်းကျဆုံးသူအရေအတွက်သည် ၇၃၈,၆၆၀ဦး အထိရှိလာမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

ကိုးကား - Newsweek

အမေရိကန်သည် အထူးစစ်ဆင်ရေး၏ ရည်မှန်းချက်များကို ပြီးမြောက်အောင်လုပ်ဆောင်ခြင်းမှ ရုရှားကို ရပ်တန့်နိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်း ရုရှားနိုင်ငံ နိုင်ငံခြား ရေးဒုတိယဝန်ကြီး Sergey Ryabkov က ပြောကြား ခဲ့သည်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် ရုရှားကို ထိခိုက်စေရန် အခွင့်အလမ်းအားလုံးကိုအသုံးပြုရန်ကြိုးပမ်းသော်လည်း အထူးစစ်ဆင်ရေး၏ တာဝန်များကိုပြီးမြောက်အောင်ဆောင်ရွက်မည့် ရုရှားနိုင်ငံကို တားဆီးနိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်း Sergei Ryabkov က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း TASS သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားသည်။

ကိုးကား - TASS သတင်းဌာန

ယူကရိန်းသမ္မတ ဇယ်လင်စကီးသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံအား NATO အဖွဲ့ဝင် အဖြစ်တရားဝင်ဖိတ်ကြားခြင်းဖြင့် ရုရှား ထိန်းချုပ်မှုအောက်ရှိနယ်မြေများကို ပြန်လည် သိမ်းယူ ခြင်းမပြုဘဲ ယူကရိန်းပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်ရန် အသင့် ရှိကြောင်း SkyNews သတင်းဌာန၏ သတင်းထောက်ချုပ် Stuart Ramsay နှင့်တွေဆုံမေးမြန်းခန်းတွင် ပြောကြား ခဲ့သည်။

ယူကရိန်းသမ္မတ ဇယ်လင်စကီးသည် ရုရှားထိန်းချုပ်မှု အောက်ရှိ နယ်မြေသစ်များပါ၀င်သည့် အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး အဆိုပြုချက်ကို ဖော်ပြခဲ့သည်။

Sky News နှင့် အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် ဇယ်လင်စကီးက ရုရှား-ယူကရိန်းပဋိပက္ခ၏ ပြင်းထန်သည့်အဆင့်ကို ရပ်တန့်ရန်အတွက် လက်ရှိ ယူကရိန်း ထိန်းချုပ်မှုအောက်ရှိ နယ်မြေများကို နေတိုးအဖွဲ့၏ ကာကွယ်မှုအောက်တွင် ထားရှိရန်အတွက် ဆောင်ရွက်ပေးရန်လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီး ထိုအခိုက်အတန့်တွင် ရုရှားက လက်ရှိ ထိန်းချုပ်ထားသော နယ်မြေသစ်များကို ခေတ္တထိန်းချုပ် ထားနိုင်ကြောင်း ၎င်းက အကြုံပြုခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းမှသာအဆိုပါ နယ်မြေများကို သံတမန်နည်းလမ်းများဖြင့် ပြန်လည်ရယူမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်း၏ ရည်မှန်းချက်ကို ရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့ပါသည်။

၎င်းအဆိုပြုချက်သည် ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ပွဲ၏ အပြင်းထန်ဆုံးအဆင့်ကို ရပ်တန့်ရန်နှင့် ယူကရိန်း၏ လုံခြုံရေးကို အာမခံရန် ရည်ရွယ်ပြီး ၎င်းအစီအစဉ်ကို မြန်မြန် ဆန်ဆန်လုပ်ဆောင်ရန်လိုအပ်ကြောင်း ဇယ်လင်စကီး က ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ဇယ်လင်စကီးသည် ရုရှားက သိမ်းပိုက်ထားသော နယ်မြေများကို ပြန်လည်ရယူခြင်းမရှိဘဲ လက်ရှိစစ်ပွဲကို နိဂုံးချုပ်လိုကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်မှာ ရုရှား -ယူကရိန်း ပဋိပက္ခစတင်ချိန်မှစ၍ ယခုအချိန်ထိ ပထမ ဆုံးအကြိမ်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

ကိုးကား - Sky News Interview