လူရည်ချွန်ဖြစ်ဖို့   ကျွန်တော်ကြိုးစားမည်...

ဆရာဝန်ဖြစ်ဖို့ ကျွန်တော်ကြိုးစားမည်... မြန်မာ့

သားကောင်းဇာနည် စစ်သားကြီးကို   ကျွန်တော်

မျှော်မှန်းသည်...

တစ်နေ့က နေ့လယ်စာစားပြီး အိမ်ရှေ့ကွပ်ပျစ်လေးမှာထိုင် ထန်းလျက်ခဲလေးစား ရေနွေးကြမ်းလေး သောက် ဖုန်းထဲကနေ “လူရည်ချွန်” ဆိုတဲ့သီချင်းလေးနားထောင်နေတုန်း   ရုတ်တရက်ဆိုသလိုကားတစ်စီးထိုးဆိုက်လာပါတယ်။ ကားထဲကဆင်းလာသူက  ကျွန်တော့်ရဲ့တစ်မြို့တည်းနေမိတ်ဆွေရင်းကြီးကိုငြိမ်းချမ်းပေါ့။  သူ့ကြည့်ရတာ  အလောတကြီးနဲ့တစ်ခုခုကိုအလိုမကျပုံပဲ။ ဒါနဲ့ ကျွန်တော်ကပဲခရီးဦးကြိုဆိုနှုတ်ဆက်လိုက်ပါတယ်။

ထက်မြတ်။ လာဗျာ ကိုငြိမ်းချမ်း။ ခင်ဗျားကြည့်ရတာ မောနေပုံပဲ။   ရေနွေးကြမ်းလေးသောက်၊ ထန်းလျက်လေးစားဦးဗျာ။

ငြိမ်းချမ်း။ ဟုတ်တယ် ကိုထက်မြတ်ရေ။ ကျွန်တော့်မှာလည်း အိမ်က အပျက်အစီးတွေကိုရှင်းရင်းနဲ့မောလာတာကတစ်ဖက်၊ အိမ်ကသားတော်မောင်က တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲပြန်ဖြေရမယ်ဆိုတဲ့ သတင်းကတစ်ဖက်နဲ့ လူရောစိတ်ရောမောနေတာပဲဗျို့။ကိုငြိမ်းချမ်းတို့မိသားစုဆိုတာ ဟိုတလောက ငလျင်လှုပ်တော့ ကံကောင်းထောက်မစွာနဲ့ အပြင် ရောက်နေလို့ လူတွေကဘာမှမဖြစ်ပေမယ့် အိမ်ကတော့ဖြိုပြီးပြန်ဆောက်ရမယ့်အခြေအနေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရသူပါ။

ထက်။  ဆိုစမ်းပါဦးဗျ။ ဘာတွေစိတ်မောနေရတာလဲ။

ငြိမ်း။ ဒီလိုဗျ။  တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲတွေ ပြန်ဖြေရမယ်ဆိုတဲ့ကိစ္စလေ။   ခင်ဗျားလည်းကြားမှာပေါ့။ အိမ်ကသားကလည်းစာမေးပွဲပြန်ဖြေရမယ့်အထဲမှာပါတယ်လေ။ အခု ပြန်ဖြေခိုင်းရင်ကောင်းမလား။ မဖြေခိုင်းရင်ကောင်းမလား။ စဉ်းစားရကျပ်နေတာဗျ။ ကျွန်တော့်သဘောကတော့ အစိုးရအနေနဲ့ မီးလောင်တဲ့ထဲပါသွားတဲ့   အဖြေလွှာပိုင်ရှင်တွေအားလုံးကို အအောင်ပေးလိုက်လည်းရတာပဲမဟုတ်ဘူးလား။ ကျွန်တော်တော့ အခုလိုမျိုးပြန်ဖြေခိုင်းတဲ့ကိစ္စကြီးကို သိပ်သဘောမကျပါဘူးဗျာ။ ခင်ဗျားက ဒီအပိုင်းတွေနဲ့ပတ်သက်ရင် နည်းနည်းလည်း နှံ့နှံ့စပ်စပ် ရှိတော့ အကြံလည်းတောင်းရအောင် လာခဲ့တာပဲဗျို့။

ထက်။ ဟုတ်ပြီဗျာ။ ခင်ဗျားက  အကြံလာတောင်းတော့လည်း အကြံကောင်းပေးရတာပေါ့။ ကျွန်တော်ပေးမယ့်အကြံကတော့ ခင်ဗျားသားကို တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲ ပြန်ဖြေခိုင်းလိုက်ပါဗျာ။

ငြိမ်း။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတာ လင်းပါဦးဗျ။ အခုလိုမျိုးအကြံပေးရတဲ့အတွက် ခင်ဗျားမှာအကြောင်း ပြချက်ကောင်းတစ်ခုရှိမယ်လို့ယုံတယ်ဗျာ။

ထက်။  အကြောင်းပြချက်ကောင်းက တစ်ခုတည်းမဟုတ်ဘူးဗျ။ အများကြီးရှိတယ်။ အရင်ဆုံး တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲအဖြေလွှာတွေ မီးထဲပါသွားရတဲ့အကြောင်းကို ပြောပြမယ်။ ငလျင်လှုပ်တော့ မန္တလေးတက္ကသိုလ်ပင်မဆောင်မှာ စာစစ်လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်နေတဲ့ ဆရာ၊ ဆရာမတွေအများကြီးပဲရှိတယ်ဗျ။ သူတို့လည်း ငလျင်လှုပ်ပြီဆိုတာနဲ့ အဆောင်အောက်ကိုပြေးထွက်ပြီး အသက်ဘေးလွတ်ရာကို ရှောင်တိမ်းကြရတယ်ပေါ့ဗျာ။ အဲဒီအချိန်မှာ ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် တက္ကသိုလ်ပင်မဆောင်က ပြိုကျသွားတဲ့အပြင် နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ မီးလောင်မှုလည်းဖြစ်ခဲ့တယ်ဗျ။ အဲဒီမီးလောင်မှုမှာ အဖြေလွှာတွေအားလုံး မီးလောင်ပျက်စီးသွားရတာပဲဗျာ။ တစ်နိုင်ငံလုံးရဲ့  အဖြေလွှာတွေတော့မဟုတ်ပါဘူး။ ကချင်ပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးနဲ့ နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေတို့က ကျောင်းသားတွေရဲ့အဖြေလွှာတွေပဲပါသွားတာပါ။ ကျန်ရှိတဲ့ တိုင်းဒေသကြီး၊  ပြည်နယ်တွေက  ကျောင်းသားတွေရဲ့အဖြေလွှာတွေကတော့ အခုဆိုရင်အမှတ်တောင်ခြစ်ပြီးလောက်ပြီနဲ့တူတယ်ဗျ။ အဲဒီအဖြေလွှာတွေထဲမှာ ဂုဏ်ထူးထွက်တဲ့သူရှိမယ်။ ရိုးရိုးအောင်တဲ့သူရှိမယ်။ ခင်ဗျားပြောသလို မီးလောင်သွားတဲ့အဖြေလွှာတွေရဲ့ပိုင်ရှင်တွေအားလုံးကို အအောင်ပေးလိုက်မယ်ဆိုရင် သူတို့ရဲ့ရမှတ်ကိုဘယ်လိုတွက်မလဲဗျ။ တချို့က  ပြောကြတာရှိတယ်။ အခု အအောင်ပေးလိုက်ပြီးသူတို့နှစ်သက်ရာတက္ကသိုလ်ကိုတက်တော့မှ တက္ကသိုလ်တွေကနေ ဝင်ခွင့်စာမေးပွဲစစ်ဆေးလိုက်ရင်  မရဘူးလားဆိုပြီးပြောကြတာလေ။ ခင်ဗျားလည်းကြားမိမယ်ထင်ပါတယ်။ ဒီအတွက်  ကျွန်တော့်အနေနဲ့ နည်းနည်းလောက်ထပ်ရှင်းပြဦးမယ်ဗျ။ အခုတော့ ရေနွေးလေးသောက်လိုက်ဦးမယ်။

ငြိမ်း။ သောက်ပါဗျာ။ သောက်ပါ။ ခင်ဗျားပြောမှသိရမယ့်သူဆိုတော့လည်း စောင့်ရမှာပေါ့။

ထက်။ ကျွန်တော်   အခုပြောမယ့်အကြောင်းက မြန်မာနိုင်ငံရဲ့တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲစနစ်က ဘယ်လိုအရာတွေနဲ့ချိတ်ဆက်ထားတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်းပဲဗျ။ ခင်ဗျား GCE O-Level ဆိုတာ ကြားဖူးတယ်မလား။ အခုတော့ IGCSE လို့ခေါ်တာပေါ့။ နိုင်ငံတကာမှာ အသုံးပြုနေတဲ့  တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲစနစ်လေ။ ဒီမှာ တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲအောင်ပြီးလို့ တခြားနိုင်ငံတွေမှာ   တက္ကသိုလ်ဆက်တက်ချင်တယ်။ နိုင်ငံခြားကို  ပညာတော်သင်အနေနဲ့သွားချင်တယ်ဆိုရင် IGCSE ကို မဖြစ်မနေဖြေရတာပေါ့။ အခု ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံက ပညာရေးကိုအဆင့်မြှင့်တင်လာတဲ့အတွက် ဒီက  တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲနဲ့ IGCSE ကိုချိတ်ဆက်ထားတယ်ဆိုတာ သိတဲ့သူတော်တော် နည်းတယ်ဗျ။  ဆိုလိုတာက ဒီမှာတက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲအောင်ပြီဆိုတာနဲ့ IGCSE ကိုအောင်တာနဲ့အတူတူပဲလို့  ပြောလို့ရတာပေါ့။    အထူးသဖြင့် အင်္ဂလိပ်စာ၊ သင်္ချာ   စတဲ့ဘာသာရပ်အခြေပြု စာမေးပွဲပါ။ ဒီမှာအင်္ဂလိပ်စာအောင်ရင် IGCSE မှာလည်း အင်္ဂလိပ်စာ အောင်မယ်။ ဒီမှာ သင်္ချာအောင်ရင် IGCSE မှာလည်း သင်္ချာအောင်မယ်။ အဲဒီသဘောမျိုးပေါ့။ ဒါပေမဲ့ IGCSE က အောင်ရုံသက်သက်မဟုတ်ဘူးဗျ။ သူ့မှာအမှတ်စာရင်းဆိုတာရှိတယ်။ သတ်မှတ်ထားတဲ့အမှတ်စာရင်းကိုရမှသာ အောင်တယ်လို့ဆိုနိုင်တာကိုးဗျ။ အစောပိုင်းက ခင်ဗျားပြောသလို အားလုံးကို အအောင်ပေးလိုက်ရင် မီးလောင်သွားတဲ့အဖြေလွှာပိုင်ရှင်တွေအတွက် သိပ်ကိုနစ်နာလှတယ်ဗျ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုရင် သူတို့မှာအမှတ်စာရင်းမရှိဘူးလေ။ ဒီတော့ အစိုးရက အအောင်ပေးလို့သာ အောင်သွားရတယ်။ နိုင်ငံတကာမှာတော့ တန်းမဝင်နိုင်တော့ဘူးလေ။ အဓိကက နိုင်ငံခြားပညာတော်သင်မှန်းထားတဲ့သူတွေအနေနဲ့ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုက အကြီးကြီးဖြစ်သွားမှာပါ။ ပြီးတော့ လူရည်ချွန်မှန်းထားတဲ့ကလေးတွေ။ အခုမီးလောင်သွားတဲ့အဖြေလွှာတွေထဲမှာ  ဘာသာစုံအမှတ်ပြည့်ရနိုင်တဲ့သူတွေမပါဘူးလို့   ခင်ဗျားတပ်အပ်ပြောနိုင်ပါ့မလား။ နိုင်ငံခြားပညာတော်သင်သွားချင်တဲ့ကလေးတွေ၊   သွားခွင့်ရမယ့်ကလေးတွေ၊ လူရည်ချွန်ဖြစ်နိုင်တဲ့ကလေးတွေ   မပါဘူးလို့ရောခင်ဗျားပြောနိုင်မလား။ ဒါကြောင့် တိုင်းဒေသကြီး၊ပြည်နယ်လေးခုက မီးလောင်သွားတဲ့အဖြေလွှာတွေအတွက် ကျောင်းသားတွေအနေနဲ့ တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲကိုပြန်ဖြေသင့်တယ်ဆိုတဲ့    ပထမဆုံးအကြောင်းပြချက်ကတော့ ဒါပါပဲဗျာ။

ငြိမ်း။   ခင်ဗျားပြောတော့လည်း ဟုတ်သားပဲဗျ။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲက GCE O-Level ၊ ခင်ဗျားပြောတဲ့ IGCSE နဲ့ချိတ်ဆက်ထားတယ်ဆိုတာ တကယ်ကိုမသိခဲ့တာဗျ။ အခုတော့ ခင်ဗျားကျေးဇူးကြောင့်သိလိုက်ရပါပြီ။ ဒါနဲ့   နောက်ထပ်အကြောင်းရင်းတွေရောရှိသေးလားဗျ။ ရှိရင်ပြောပါဦး။

ထက်။  ရှိသေးတယ်ဗျ။ ဒါကျတော့ ဂုဏ်သိက္ခာနဲ့ဆိုင်သွားပြီ။ ဥပမာဗျာ။ အခု အစိုးရက မီးလောင်သွားတဲ့အဖြေလွှာတွေရဲ့ပိုင်ရှင်တွေကို အားလုံးအအောင်ပေးလိုက်ပြီဆိုပါစို့။ ကျောင်းပြီးလို့ အလုပ်ခွင်တွေဝင်ကြတဲ့အခါ အချင်းချင်းမေးကြမြန်းကြတာရှိတယ်လေ။ တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲကို ဘယ်နှခုနှစ်ကအောင်တာလဲပေါ့။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်မှာ  အောင်တာပါပေါ့။ ဟာ  ဒါဆို တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲကို အလိုအလျောက်အောင်လာတဲ့သူတွေပေါ့ဆိုတဲ့အကြည့်နဲ့ အရင်ဆုံးအကြည့်ခံရမှာမဟုတ်ဘူးလားဗျ။ ခင်ဗျားကို မန္တလေးကလား၊ ရန်ကုန်ကလား ဘယ်သူမှမေးမှာမဟုတ်ဘူးဗျ။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်မှာအောင်တယ်ဆိုတာနဲ့တင် အဲဒီသူရဲ့အရည်အချင်းကို လူတွေကတန်းပြီးအကဲဖြတ်လိုက်ကြမယ်ဆိုတာ ခင်ဗျားလည်းရိပ်စားမိမှာပါ။

ငြိမ်း။ ခင်ဗျားပြောတော့လည်း  ဟုတ်တာပဲဗျ။ ကျွန်တော်တောင် အဲဒီလိုမျိုးမတွေးမိဘူး။ အဲဒီလို မျိုးသာဆိုရင်   တကယ်ကိုအရည်အချင်းရှိပေမယ့် ကိုယ့်ရဲ့အရည်အချင်းက ဘယ်လောက်အထိရှိပါတယ်ဆိုတာကို ဖော်ပြခွင့်မရတဲ့သူရယ်၊ တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲအောင်ဖို့   အရည်အချင်းမပြည့်မီတဲ့သူရယ်ကို တစ်တန်းတည်းသဘောထားပြီး ဆက်ဆံကြမယ့်အခြေအနေဖြစ်သွားမှာပေါ့။   ဒါလေးက ဘာမှမဟုတ်ဘူးဆိုပေမယ့် တကယ်တမ်းရှင်းပြလို့မရတဲ့အတိုင်းအတာနဲ့ သူတင်ကိုယ်တင်ပြောကြတဲ့ အခြေအနေမှာတော့   အရေးပါတယ်လို့ဆိုရမှာဗျ။

ထက်။ ဟုတ်တာပေါ့ဗျာ။ အခုလိုမျိုး တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲကို တချို့လူတွေပြောကြသလို အားလုံးကို အအောင်ပေးလိုက်မယ်ဆိုပါစို့။ တစ်နှစ်ပတ်လုံး ဒီစာမေးပွဲအတွက် ကျားကုတ်ကျားခဲကြိုးစားပြီး အများကြီးမျှော်လင့်ခဲ့တဲ့ကလေးတွေက အောင်တယ်ဆိုရုံလေးနဲ့ကျေနပ်ရမယ်ဆိုရင် ခင်ဗျားရော ကြိုက်ပါ့မလား။   ကျွန်တော်ကတော့ မကြိုက်ဘူးဗျ။ ဒါကြောင့်လည်းနောင်တစ်ချိန်ရင်ဆိုင်ရမယ့် ကိုယ့်ဂုဏ်သိက္ခာအတွက် အခုကတည်းက နည်းနည်းလောက်ပိုပြီးအပင်ပန်းခံပြီး တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲကို ပြန်ဖြေသင့်တယ်မဟုတ်ဘူးလားဗျာ။ ဒါကတော့ ဒုတိယမြောက်အကြောင်းပြချက်ပေါ့။

ငြိမ်း။ အခုကဒုတိယအကြောင်းပြချက်ဆိုရင် နောက်ထပ်အကြောင်းပြချက်တွေရှိသေးလို့လားဗျ။

ထက်။ ရှိပါသကောဗျာ။ ခင်ဗျားလည်း တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲကိုဖြေခဲ့တယ်။   ကျွန်တော်လည်း တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲကိုဖြေခဲ့တယ်။ ကျွန်တော်ဆိုလည်း ဂုဏ်ထူးသုံးဘာသာမှန်းတာ တစ်ဘာသာပဲရခဲ့တယ်။ ခင်ဗျားလည်း ဂုဏ်ထူးမှန်းထားပေမယ့် ရိုးရိုးပဲအောင်ခဲ့တယ်။ ဟုတ်တယ်မလား။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့အမှတ်စာရင်းတွေကလည်း ကျွန်တော်တို့ရဲ့အိပ်မက်ကိုရိုက်ချိုးပြီး  အခုလက်ရှိ ရပ်တည်နေရတဲ့လမ်းကြောင်းပေါ်    တင်ပေးလိုက်ကြတာမဟုတ်ဘူးလားဗျာ။ ကျွန်တော်ဆိုရင် ဝါသနာပါတာက အင်ဂျင်နီယာပေမယ့် တကယ်တမ်းလုပ်နေရတော့ သာမန်ဝန်ထမ်းလေးပဲဖြစ်ခဲ့ရတာလေ။    တကယ်လို့များ ကျွန်တော်တို့အသက်တွေပြန်ငယ်ပြီး တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲကိုပြန်ဖြေခွင့်ရမယ်ဆိုရင်ခင်ဗျားရောပြန်မဖြေချင်ဘူးလား။

ငြိမ်း။ ဘယ့်နှယ်ပြောပါလိမ့်ဗျာ။ ပြန်ဖြေချင်တာပေါ့။ တကယ်လို့များ  ပြန်ဖြေခွင့်ရမယ်ဆိုရင် ကျွန်တော်အားနည်းခဲ့တဲ့ဘာသာရပ်တွေကို သေချာပိုင်နိုင်အောင်လုပ်မယ်။ ပြီးရင် အမှတ်ကောင်းကောင်းရပြီး ရေကြောင်းပညာတက္ကသိုလ်ကို ဆက်တက်မယ်ဗျာ။

ထက်။ကျွန်တော်ပြောချင်တာလည်းအဲဒါပဲဗျ။ အခု မီးလောင်သွားတဲ့အဖြေလွှာတွေရဲ့ပိုင်ရှင်ကလေးတွေဟာလည်း ပြီးခဲ့တဲ့စာမေးပွဲကြီးမှာ စိတ်တိုင်းကျမဖြေနိုင်ခဲ့တာရှိမှာပဲဗျ။ တချို့ဆိုရင် အင်္ဂလိပ်စာဖြေတဲ့နေ့မှာတင် တော်ပါပြီ   ဂုဏ်ထူးမမှန်းတော့ပါဘူး။ နှစ်ချင်းပေါက်အောင်ရင်ပဲ ရပါပြီဆိုပြီး သူတို့ရဲ့အိပ်မက်တွေကို လက်လျှော့လိုက်ကြတဲ့ ကလေးတွေရှိမှာပဲလေ။ ဒီလိုမျိုး မတတ်သာလို့ အိပ်မက်ကိုလက်လျှော့လိုက်ရတဲ့ကလေးတွေအတွက် အဆိုးထဲကအကောင်း အနေနဲ့ အခုတစ်ကြိမ်က ကံကြမ္မာရဲ့မျက်နှာသာပေးမှုကို ရတယ်လို့ယူဆလိုက်မယ်ဆိုရင် စာကို ပိုပြီးတော့ကြိုးစားချင်စိတ်ဖြစ်လာပြီး တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲကို ပထမတစ်ကြိမ်ကထက် ပိုပြီးပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်ဖြေဆိုနိုင်မှာ  မဟုတ်ဘူးလားဗျာ။ ဒါကြောင့်  အခုတစ်ကြိမ်စာမေးပွဲကို ပြန်ဖြေသင့်တယ်ဆိုတဲ့   တတိယမြောက်အကြောင်းပြချက်ကတော့    ပိုကောင်းဖို့ဖြစ်လာတယ်လို့သာတွေး ကြည့်ပြီး  ကံကြမ္မာက   နောက်တစ်ကြိမ်ကြိုးစားခွင့်ပေးလိုက်တယ်ဆိုတဲ့အချက်ပဲဗျ။

ငြိမ်း။ ခင်ဗျားပြောတော့လည်း တော်တော်လေးတော့ သဘောကျဖို့ကောင်းသဗျ။ ဒါနဲ့နေပါဦးဗျ။ ဒီလိုမျိုးသဘာဝဘေးတွေကြောင့် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲကို ထပ်မဖြေရတော့ဘဲ အအောင်ပေးလိုက်တဲ့ဖြစ်စဉ်တွေ နိုင်ငံတကာမှာရှိလားဗျ။ ရှိရင်  ကျွန်တော်တို့ဗဟုသုတရအောင် ပြောပြပါဦး။

ထက်။  ၁၉၉၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁၇ ရက်ပေါ့ဗျာ။ ဂျပန်နိုင်ငံ ကိုဘေးမြို့မှာ ပြင်းအား ၆ ဒသမ ၉ ရစ်(ခ်)တာစကေးရှိတဲ့ ငလျင်ကြီးလှုပ်တယ်ဗျ။ အဲဒီငလျင်မှာသေဆုံးသွားသူအရေအတွက်က ၆၄၀၀ ကျော်ရှိတယ်။ အဲဒီငလျင်လှုပ်တဲ့အချိန်က ကျောင်းသားတွေအနေနဲ့ တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲဖြေဖို့ပြင်ဆင်နေတဲ့အချိန်ဗျ။ မနက်ဖြန်၊ သန်ဘက်ခါဆိုရင်ပဲ စာမေးပွဲကဖြေတော့မှာ။ အဲဒီအချိန်မှာ ငလျင်က ထလှုပ်တာပေါ့။ ငလျင်လှုပ်တော့ စာမေးပွဲဖြေရမယ့်ကလေးတွေအားလုံးကို စာမေးပွဲမဖြေဘဲ အအောင်ပေးလိုက်တယ်လို့မထင်နဲ့ဗျ။ ငလျင်ဒဏ်သင့်ဒေသမှာရှိတဲ့ကလေး တွေအားလုံး ရက်ပြောင်းပြီးတော့ စာမေးပွဲဖြေရတယ်ဗျ။  ဆိုလိုတာက နိုင်ငံတကာမှာလည်း သဘာဝဘေးဒဏ်ကြောင့် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲကိုမဖြေခိုင်းဘဲ   အအောင်ပေးလိုက်တာမျိုးမရှိဘူးပေါ့ဗျာ။

ငြိမ်း။  ခင်ဗျားပြောလို့ အဖြေလွှာတွေမီးလောင်တဲ့အထဲပါသွားတဲ့ ကလေးငယ်တွေအနေနဲ့ တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲကို ပြန်ဖြေသင့်တယ်ဆိုတဲ့အကြောင်းတော့ သိရပါပြီ။ ဒါပေမဲ့ ကလေးတွေဘက်မှာလည်း အခက်အခဲရှိတယ်ဗျ။ အမြင်သာဆုံးအခက်အခဲကိုပြောရရင် ကျွန်တော့်သားဆိုရင် စာမေးပွဲပြန်ဖြေပါမယ်ဆိုရင်တောင် စာအုပ်တွေမရှိတော့ဘူး။ ပြီးတော့ သိတဲ့အတိုင်းပဲ ကလေးအများစုက စာမေးပွဲပြီးပြီဆိုတာနဲ့ စာတွေကိုခေါင်းထဲက  ထုတ်လိုက်ကြတော့တာ။ အခု စာမေးပွဲပြန်ဖြေမယ်ဆိုတော့ စာပြန်သင်ရမယ့်နေရာလည်းမရှိ၊   စာပြန်သင်ပေးမယ့်သူလည်းမရှိနဲ့၊ ခင်ဗျားပြောတဲ့ ကံကြမ္မာရဲ့မျက်နှာသာပေးမှုကို ဘယ်လိုလုပ်ရနိုင်မှာလဲဗျ။

ထက်။ ဒီအတွက်လည်း   မပူပါနဲ့ဗျာ။ ကံကြမ္မာက မျက်နှာသာမပေးဘူးလို့ထင်ရပေမယ့် နိုင်ငံတော် အစိုးရကတော့ မျက်နှာသာပေးပါတယ်ဗျ။ အခု နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ဦးဆောင်တဲ့ အစိုးရအဖွဲ့ဆိုရင် ပညာရေးကိုအဓိကဦးစားပေးတဲ့ အစိုးရအဖွဲ့လို့မြင်မိတယ်ဗျ။  ဒါကြောင့်လည်း တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲပြန်ဖြေဖို့လိုအပ်တဲ့ ကလေးတွေအတွက် လိုအပ်ချက်တွေကိုဘက်စုံထောင့်စုံကနေ ဖြည့်ဆည်းပေးဖို့အသင့်ရှိပါတယ်ဗျာ။ အရင်ဆုံး နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌရဲ့လမ်းညွှန်မှုနဲ့အတူ တာဝန်ရှိသူတွေဦးစီးပြီး လေ့ကျင့်သင်ကြားရေးစခန်းတွေကိုဖွင့်ပေးသွားမှာဗျ။   အခု  ဧပြီလကုန်ပိုင်းမှာ အဲဒီစခန်းတွေကိုဖွင့်လှစ်ပြီး မေလ ၂ ရက်ကစလို့ ကလေးတွေကိုစာတွေပြန်သင်ပေးသွားမယ်။ စာမေးပွဲပြန်ဖြေရမယ့်ရက်က ဇွန်လ ၁၆ ရက်ဆိုတော့ ကြားထဲမှာ စာကြည့်ချိန်နဲ့ကြိုတင်ပြင်ဆင်ချိန် တစ်လခွဲလောက်ရတယ်ဗျ။ တစ်လခွဲဆိုတာက မကြာသေးခင်ကမှ   ဖြေပြီးသွားတဲ့စာမေးပွဲကို နောက်ထပ်တစ်ကြိမ်ပြန်ဖြေဖို့အတွက်ပြန်လှန်လေ့ကျင့်ချိန်လုံလောက်တဲ့ အချိန်အတိုင်းအတာတစ်ခုပေါ့ဗျာ။ ဒီလိုမျိုးစခန်းသွင်းလေ့ကျင့်မှုမှာပါဝင်တဲ့ကလေးတွေအားလုံးအတွက် နိုင်ငံတော်အစိုးရက  စရိတ်ငြိမ်းစီစဉ်ပေးထားတယ်ဗျ။   နံနက်စာ၊ နေ့လယ်စာ၊ ညစာ ဘာမှ ပူပင်စရာမရှိအောင် စီစဉ်ပေးထားတယ်။ ပြီးတော့ ကျောင်းသုံးစာအုပ်တွေ၊ဗလာစာအုပ်တွေ၊ စာရေးကိရိယာတွေကိုလည်း အခမဲ့ထောက်ပံ့ပေးသွားဦးမယ်။ တကယ်လို့ အဲဒီကလေးက လေ့ကျင့်သင်ကြားရေးစခန်းမှာမနေချင်ဘူး၊ အိမ်မှာပဲနေပြီး စခန်းမှာစာလာသင်ချင်တယ်ဆိုရင်လည်း  အကြို၊   အပို့အတွက် ကားတွေကိုလည်း  အခမဲ့စီစဉ်ပေးသွားဦးမှာဗျာ။ပြီးရင် လေ့ကျင့်သင်ကြားရေးစခန်းတွေကနေ စာမေးပွဲဖြေရမယ့်နေရာတွေကိုလည်း ကားနဲ့ပဲ  အကြို၊ အပို့လုပ်ပေးဦးမှာပါ။  ဒါတွေအားလုံးကဘယ်လိုကျောင်းသားမျိုးမှ မရနိုင်တဲ့အထူးအခွင့်အရေးကြီးပေါ့ဗျာ။

ငြိမ်း။  အစီအစဉ်က ကောင်းလှချည်လားဗျ။ ကလေးတွေအတွက်တော့ ဝမ်းသာစရာပါပဲ။ ဒါနဲ့ သူတို့ကို ဘယ်သူတွေက စာလာသင်ပေးမှာလဲဗျ။ စာလာသင်ပေးတဲ့သူတွေအတွက်ရော ဘယ်လိုတွေစီစဉ်ထားလဲ။

ထက်။ ကလေးတွေကို   စာလာသင်ပေးမှာကတက္ကသိုလ်တွေက သက်ဆိုင်ရာဘာသာရပ်သင် မေးခွန်းထုတ်တဲ့ ဆရာ၊ ဆရာမကြီးတွေကိုယ်တိုင် လာသင်ပေးမှာဗျ။ ပြီးရင် ဆင့်ပွားသင်ပေးမယ့် ဆရာ၊ ဆရာမတွေလည်းရှိဦးမှာပါ။ ဒါတင်ပဲလားဆိုတော့၊ မဟုတ်ဘူးဗျ။ ကလေးတွေကို စာကူကျက်ပေးမယ့် အကူဆရာ၊ ဆရာမတွေလည်းပါဦးမှာဗျ။ ကျွန်တော်တို့အခေါ် ဂိုက်ဆရာ၊ ဆရာမတွေပေါ့။ ဘာသာရပ်သင်ဆရာ၊ ဆရာမကြီးတွေ၊ ဆင့်ပွားသင်မယ့် ဆရာ၊ ဆရာမတွေ၊ဂိုက်ဆရာ၊ ဆရာမတွေကလည်း အဲဒီလေ့ကျင့်သင်ကြားရေးစခန်းမှာပဲ ကလေးတွေနဲ့အတူနေမှာဗျ။ သူတို့အတွက် စားစရိတ်တို့၊ နေ့တွက်စရိတ်တို့ကိုလည်း အစိုးရကပဲ  အားလုံးကျခံပေးသွားဦးမှာပါ။ ကဲ ဘာလိုသေးလဲဗျာ။

ငြိမ်း။  ဘာမှကို မလိုတော့လောက်အောင်ကို ပြီးပြည့်စုံလွန်းလှတဲ့ အစိုးရရဲ့အမြော်အမြင်နဲ့ အကွက်စေ့စေ့စီစဉ်တတ်မှုကြီးကိုတော့ မချီးကျူးဘဲမနေနိုင်ဘူးဗျာ။ ဒီလိုမျိုးသာဆိုရင် ကျွန်တော်တောင်မှ စာမေးပွဲပြန်ဖြေချင်လာပြီဗျာ။

ထက်။  ဒါပေါ့ဗျာ။ အခုကလေးတွေအားလုံးကို အစိုးရအမိန့်နဲ့ တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲ အအောင်ပေးလိုက်လည်းရတာပဲ။ ဒါပေမဲ့ အချိန်ကုန်ခံ၊ ငွေကုန်ကြေးကျခံပြီးတော့ ကလေးတွေအတွက်ကို သီးသီးသန့်သန့်စဉ်းစားပေးထားတာဗျ။ ဒီနေရာမှာ အစိုးရရဲ့သဘောထားကိုလည်း မြင်ရသေးတယ်ဗျ။   ဘာလဲဆိုတော့ တစ်ဖက်မှာက ကလေးတွေရဲ့အနာဂတ်အတွက် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းကို ဦးစားပေးပြီး အခြားတစ်ဖက်မှာကျတော့ ငယ်ရာကနေကြီးလာကြတဲ့သူတွေပီပီ ကလေးတွေရဲ့အခက်အခဲကိုရှုမြင်ပြီး စာနာထောက်ထားမှုအပြည့်နဲ့ဆောင်ရွက်ပေးမှုကိုပါ။ ခင်ဗျားရောအစိုးရရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်အပေါ်   ဘယ်လိုမြင်လဲဗျ။

ငြိမ်း။  ကျွန်တော့်အမြင်က  ဘယ်လိုရှိလဲဆိုတော့ ကျောင်းသားမိဘတစ်ဦးအနေနဲ့  ကြည့်မယ်ဆိုရင် တော်တော်လေးကို ဝမ်းသာမိတယ်ဗျ။ တစ်ဖက်မှာ ငလျင်ဒဏ်သင့်တာနဲ့ တစ်ဖက်မှာကျတော့ ကျွန်တော့်သားလေး   တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲကို ပြန်ဖြေရမလို၊ မဖြေရမလို၊ ဖြေရင်လည်း အရည်အချင်းရှိရှိနဲ့မအောင်မှာရယ်တွေးပြီး ဝမ်းနည်းနေတဲ့စိတ်တွေက အခုခင်ဗျားနဲ့တွေ့မှပဲ ယူပစ်သလိုပျောက်သွားတော့တာပဲဗျ။ ခင်ဗျားနဲ့တွေ့တာ သိကြားနဲ့တွေ့ရသလိုပါပဲဗျာ။

ထက်။  နိုး နိုး နိုး။ ဒါတော့မဟုတ်ဘူးဗျ။ ကျွန်တော်နဲ့တွေ့ရတာထက် အခုလိုမျိုး ပြည်သူတွေအတွက် စေတနာအရင်းခံတဲ့ အစိုးရကောင်းမျိုးနဲ့တွေ့ရတာကမှ သိကြားနဲ့တွေ့သလိုဖြစ်တာပါဗျာ။

ငြိမ်း။  ဟုတ်ပါရဲ့ဗျာ။ ကျွန်တော်ကတော့လေ အခုပြန်ဖြေရမယ့် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲကို စာမေးပွဲလို့မမြင်မိတော့ဘူးဗျ။

ထက်။  စာမေးပွဲကို စာမေးပွဲလို့မမြင်လို့ ခင်ဗျားက ဘယ်လိုမြင်တာတုန်းဗျ။ ပြောပြပါဦး။

ငြိမ်း။ တကယ်တော့ ဒီပွဲဟာ “လူရည်ချွန်တို့ပျော်တဲ့ပွဲ... အစိုးရရဲ့စေတနာကိုမြင်ရမယ့်ပွဲ...” လို့သာ ခေါင်းစဉ်တပ်လိုက်ချင်တော့တယ်ဗျို့။

ထက်။ ဟုတ်ပါရဲ့ဗျာ။ ခင်ဗျားနဲ့ကျွန်တော် စိတ်ချင်းတစ်ထပ်တည်းကျပါပေတယ်ဗျာ။     ။

Source: https://myawady.net.mm/stories

ဆောင်းရာသီက  တခြားရာသီဥတုထက် အအေးပိုလို့ ကလေးငယ်တွေကို ပိုပြီးဂရုစိုက်သင့်ပါတယ်။ အာဟာရဓာတ်ပြည့်ဝအောင် ကျွေးမွေးသင့်ပါတယ်။ ဆောင်းရာသီမှာဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ ဗက်တီးရီးယားရောဂါပိုး ကူးစက်မှုလည်း ခံရနိုင်တာကြောင့် ကလေးငယ်တွေ ခုခံအားကောင်းဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်အတွက်   အာဟာရဓာတ်ပြည့်ဝအောင်   စားသုံးမယ်ဆိုရင် ခုခံအားကောင်းမွန်ပြီး ရောဂါပိုးမွှားတွေမဝင်ရောက် နိုင်အောင်  တားဆီးပေးနိုင်ပါတယ်။  ဒါကြောင့် လတ်ဆတ်တဲ့သစ်သီးတွေကို    သကြားမထည့်ဘဲ ဖျော်ရည်ပြုလုပ်ပြီး  ကလေးငယ်တွေကို  တိုက်သင့် တယ်။ ကြက်စွပ်ပြုတ်ပူပူနွေးနွေး ဒါမှမဟုတ် နွားနို့၊   ဒိန်ချဉ်စတဲ့ နို့နဲ့နို့ထွက်ပစ္စည်းတွေ တိုက်ကျွေးသင့်ပါတယ်။

ဆောင်းရာသီမှာ ကလေးငယ်တွေကို  ရေနွေးနွေးနဲ့ ရေချိုးပေးသင့်တယ်။ ရေနွေးနွေးနဲ့ရေချိုးပေးတာကြောင့် ကလေးငယ်ကိုနွေးထွေးစေပါတယ်။ ညအိပ်ရာမဝင်မီ ကလေးငယ်ကိုရေနွေးနွေးနဲ့ရေချိုးပေးတာကြောင့်  အိပ်တဲ့အခါမှာလည်း   နှစ်နှစ်ခြိုက်ခြိုက်အိပ်ပျော်စေပါတယ်။  ရေချိုးပေးတဲ့အခါ  ငါးမိနစ်ထက်ပိုပြီး မကြာသင့်ပါဘူး။ ကလေးငယ်တွေ အပေါ့၊ အလေးသွားပြီး သန့်စင်ပေးတဲ့အခါမှာလည်း ရေနွေးနွေးကိုသာ အသုံးပြုသင့်ပါတယ်။

ကလေးငယ်တွေကို  နွေးနွေးထွေးထွေးဝတ်ဆင် ပေးသင့်ပါတယ်။ ကလေးငယ်တွေ ရာသီဥတုအေးတဲ့ ဒဏ်ကိုခံနိုင်ရည်ရှိအောင်၊ နွေးနွေး ထွေးထွေးဖြစ်အောင် ဝတ်ဆင်ပေးသင့်ပါတယ်။ ကလေးရဲ့အဝတ်အစားတွေ အောက်မှာ ကိုယ့်လက်ထည့်ကြည့်လို့ ပူနေမယ်ဆိုရင် ဝတ်ထားတာများနေပြီဖြစ်လို့ အဝတ်တစ်ထပ်လျှော့ပြီး ဝတ်ပေးနိုင်ပါတယ်။

အစိုဓာတ်ထိန်းပေးသင့်ပါတယ်။    အရေပြားအတွက် အရေးကြီးတာက အစိုဓာတ်ပါပဲ။ အသားအရေ နူးညံ့စိုပြည်ဖို့၊ ချောမွေ့ဖို့၊ ပျော့ပျောင်းဖို့ဆိုရင် အစိုဓာတ်ရရှိဖို့က အရေးကြီးပါတယ်။ ဆောင်းရာသီမှာ ရာသီဥတုအေးတာနဲ့ လေအေးတွေကြောင့် လူကြီးတွေတောင်  အသားအရေတင်းပြီး  ခြောက်သွေ့နေတတ်ပါတယ်။ ကလေးတွေရဲ့ နုနယ်တဲ့အသားအရေ ဆိုရင်  ပိုပြီးဂရုစိုက်သင့်ပါတယ်။  ကလေးရဲ့အသား အရေမှာ အစိုဓာတ်ရရှိဖို့ဆိုရင် ရေဓာတ် ၈၀ ရာခိုင် နှုန်းပါဝင်တဲ့ Lotion လိမ်းပေးသင့်ပါတယ်။

ဦးခေါင်းနဲ့ခြေလက်တွေကို နွေးထွေးအောင်ထားသင့်ပါတယ်။ အဝတ်တွေအထပ်ထပ်ဝတ်ပေးရုံနဲ့မလုံလောက်သေးပါဘူး။ ကလေးရဲ့လက်ဖျား၊ ခြေဖျားတွေ နွေးနေစေဖို့အတွက် လက်အိတ်၊  ခြေအိတ်တွေဝတ်ပေးဖို့လည်း လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် နားရွက်ဖုံးအောင် ခေါင်းစွပ်တို့၊ ဦးထုပ်တို့ ဆောင်းပေးဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ဦးခေါင်းနဲ့ခြေလက်တွေနွေးနေမယ်ဆိုရင်  အအေးဒဏ်ကို ပိုပြီးကြာရှည်ခံနိုင်ပါတယ်။

အခန်းအပူချိန်ကို စစ်ဆေးသင့်ပါတယ်။ ကလေးငယ်အိပ်စက်တဲ့၊ ဆော့ကစားတဲ့အခန်းရဲ့ အပူချိန်ကို သတိပြုမိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ပြင်ပက ရာသီဥတုအရမ်းအေးနေရင်   ပြင်ပလေတွေမဝင်ရောက်နိုင်အောင်ပြတင်းပေါက်တွေနဲ့ အခန်းတံခါးကို ပိတ်ထားပေးသင့်တယ်။ အခန်းတံခါးပိတ်ထားပေမယ့် အခန်းတွင်းမှာ ပိတ်လှောင်နေတာမျိုးလည်း မဖြစ်ရပါဘူး။ အခန်းတွင်းမှာ လေဝင်လေထွက်ကောင်းကောင်းနဲ့ ကလေး သက်သောင့်သက်သာ ဖြစ်အောင် လေနွေးစက်သုံးပေးနိုင်ပါတယ်။

ကလေးငယ်အိပ်တဲ့အခန်းထဲမှာ ရေနွေးငွေ့စက်ဖွင့်ထားသင့်ပါတယ်။ ဒါမှ အရေပြားကအစိုဓာတ်ကို စုပ်ယူနိုင်မှာဖြစ်ပြီး အသားအရေခြောက်သွေ့မှုမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

နှင်းခူလိုလက္ခဏာမျိုး    သတိပြုသင့်ပါတယ်။

ကလေးရဲ့အရေပြားမှာ  နှင်းခူလိုလက္ခဏာပြလာပြီဆိုရင် အစိုဓာတ်ထိန်းခရင်မ် တစ်နေ့နှစ်ကြိမ်လိမ်းပေး ဖို့ လိုအပ်နေပါပြီ။ ထပ်ပြီးပိုမဆိုးလာဖို့၊ ဆက်မဖြစ် အောင်ကာကွယ်နိုင်ဖို့နဲ့ ကလေးသက်သောင့်သက်သာ ဖြစ်စေဖို့   အရေပြားကိုအစိုဓာတ်ထိန်းပေးတာက အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်ပါတယ်။

ညင်သာစွာနှိပ်နယ်ပေးသင့်ပါတယ်။ ကလေးငယ်ပုံမှန်ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးဖို့ဆိုရင် နေ့စဉ်ညင်ညင်သာသာ နှိပ်နယ်ပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ နှိပ်နယ်ပေးတာကြောင့် ကလေးငယ်ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းမှာ သွေးလှည့်ပတ်မှု ကောင်းစေပြီး ခုခံအားစနစ်ကိုလည်း ကောင်းမွန်စေပါတယ်။ နှိပ်နယ်တဲ့အခါ အဆီတစ်မျိုးမျိုးကို လိမ်းပေးသင့်ပါတယ်။ ဆောင်းရာသီမှာ ကလေးငယ်ကို နှိပ်နယ်ပေးတာကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်ကိုနွေးထွေးစေပြီး ရာသီဥတုဒဏ်ခံနိုင်ရည် ရှိစေပါတယ်။

ကိုယ့်ကလေးရဲ့ အရေပြားက ခြောက်သွေ့နေပြီး အထိခိုက်မခံရင်၊  နီရဲနေရင်၊  ယားယံနေရင်  ဟိုက် ဒရိုကော်တီစုန်းပါတဲ့ ခရင်မ်ကို   အရေပြားပေါ်မှာ လိမ်းပေးနိုင်ပါတယ်။  ကလေးရဲ့အရေပြားနီရဲတာ၊    ယားယံတာတွေ  နှစ်ရက်ကြာတဲ့အထိ  မသက်သာဘူးဆိုရင် ဆရာဝန်နဲ့ ပြသသင့်ပါတယ်။

ရေဓာတ်ပြည့်ဝအောင် ထားသင့်ပါတယ်။ ဆောင်းရာသီကအေးတာကြောင့်  ကလေးတွေ  ရေသိပ်မသောက်ချင်တာမျိုး ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။   မိခင်တွေက သတိထားပြီး  ကလေးငယ်တွေကို  ရေသောက်ဖြစ် အောင် ဂရုစိုက်ပြီးတိုက်ပေးသင့်ပါတယ်။ ရေဓာတ်ပြည့်ဝနေမှုကလည်း    ခန္ဓာကိုယ်ကို ကျန်းမာစေတဲ့ အချက်တစ်ခုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ကလေးငယ်တွေကိုမချီခင် လက်အရင်ဆေးသင့်ပါတယ်။ လက်မှာ မမြင်နိုင်တဲ့ဗက်တီးရီးယားများစွာ ရှိနေနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကလေးငယ်ကိုချီတာမျိုး မလုပ်မီ အရင်ဆုံး လက်ကို ရေ၊ ဆပ်ပြာတို့နဲ့ စက္ကန့် ၂၀ ကျော်ကြာပွတ်တိုက်ဆေးကြောသင့်ပါတယ်။ ဒီလို လုပ်ခြင်းက   ကလေးငယ်ကို  ဗက်တီးရီးယားတွေ ကြောင့် ဖျားနာတာမျိုးမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။

အိပ်ရာခင်းနဲ့ ခေါင်းအုံးစွပ်တွေမကြာခဏလျှော်ပေးသင့်ပါတယ်။ အိပ်ရာခင်းနဲ့ခေါင်းအုံးစွပ်တွေကို ညစ်ပေနေမှ လျှော်တာ၊  လဲတာမျိုးမလုပ်သင့်ပါဘူး။ဖြစ်နိုင်ရင်  နှစ်ရက်တစ်ကြိမ်၊  အနည်းဆုံးသုံးရက်တစ်ကြိမ်လောက် လျှော်ဖွပ်ပေးသင့်ပါတယ်။ လျှော် ပြီးရင် အခြောက်လှန်း၊ မီးပူတိုက်ပြီးမှ အသုံးပြုသင့်ပါတယ်။

နေအိမ်ပတ်ဝန်းကျင်ကို သန့်ရှင်းအောင်ထားသင့်ပါတယ်။ နေအိမ်ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ကလေးရဲ့အခန်းကို သပ်ရပ်နေစေဖို့နဲ့  သန့်ရှင်းအောင်ထားဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါမှဗက်တီးရီးယား၊ မှိုနဲ့တခြားပိုးမွှားတွေကနေ ကာကွယ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ကလေးကိုလူထူ၊   ဖုန်ထူတဲ့နေရာတွေကို  ခေါ်မသွားသင့်ပါဘူး။ လူတွေထူထပ်လေ ရောဂါပိုးပိုများ လေ ကလေးငယ်အတွက် ရောဂါကူးစက်ခံရမှုပိုများ လေဖြစ်ပါတယ်။

တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေး  ဂရုစိုက်သင့်ပါတယ်။

ရာသီဥတုအေးလို့ဆိုပြီး ကလေးငယ်ကို ရေမချိုးပေး ဘဲမနေသင့်ပါဘူး။   နေ့စဉ်ရေနွေးနွေးနဲ့ရေချိုးတာ၊ နေပူဆာလှုံတာမျိုး မဖြစ်မနေလုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။  ရေချိုးပေးတဲ့အခါ   ကလေးတိုက်တဲ့   ကိုယ်တိုက် ဆပ်ပြာသုံးသင့်ပါတယ်။ ဒါမှ  မမြင်ရတဲ့ရောဂါပိုးတွေ  ကာကွယ်နိုင်မှာပါ။  မမြင်ရတဲ့ရောဂါပိုးအများဆုံးရှိ နေနိုင်တာက   လက်ချောင်းလေးတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မလိုအပ်ဘဲ ခန္ဓာကိုယ်ထဲကို ဗက်တီးရီးယား တွေမဝင်ရောက်စေဖို့  လက်ကိုသေချာသန့်စင်ဆေးကြောပေးသင့်ပါတယ်။   ရေမရှိနိုင်တဲ့နေရာတွေမှာ   လက်သန့်ဆေးရည်ယူဆောင်သွားသင့်ပါတယ်။

ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု    ပြုလုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။

ကလေးငယ်ကို ဆော့ကစားစေသင့်ပါတယ်။ သတိပြုသင့်တာက  ကလေးငယ်ကို   ကာကွယ်ဆေးအားလုံး ထိုးနှံထားသင့်ပါကြောင်း ဆောင်းရာသီမှာ ကလေး ငယ်တွေဖြစ်တတ်တဲ့ရောဂါလက္ခဏာတွေနဲ့ မိဘတွေ လိုက်နာသင့်တဲ့အချက်တွေ သိရှိနိုင်စေဖို့ ရေးသား တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။      ။

Source: https://myawady.net.mm/stories

ဝလာသူများတွင်  ဝခြင်းအကြောင်းရင်းခံ နှစ်မျိုးရှိသည်။ ပထမတစ်မျိုးမှာ အဆီတိုးပြီး ဝလာသူ၊ မျိုးရိုးအလိုက် ဝသူဖြစ်ပြီး  နောက်တစ်မျိုးမှာ အသက် ၄၀ ကျော်၊ ၅၀ အတွင်းမှ ဝလာသူ (လေဝဟုခေါ်သည်)များဖြစ်သည်။

မျိုးရိုးအလိုက် ဝသူ၊ အဆီတိုးပြီ ဝလာသူများမှာ ကိုလက်စထရောတက်သည်ဟုဆိုသော်လည်း ကောင်းသည့်ကိုလက်စထရော (HDL) များနေလျှင် ဝသော်လည်း ကျန်းမာနေမည်၊ စားနိုင်၊ သွားနိုင်၊အိပ်ပျော်၊ ဝမ်းမှန်ဖြစ်နေတတ်သည်။

အသက်ကြီးမှ ဝလာသူများမှာ ကျန်းမာရေးချူချာတတ်သည်။မျက်နှာနှင့် လက်ချောင်းများတွင် မဝဘဲ ဗိုက်စူထွက်လာသဖြင့် ဝလို့၊ လှလို့ မဖြစ်နိုင်ပေ။ လမ်းလျှောက်နည်းပြီး အထိုင်များလျှင် ပိုဆိုးသည်။ ဗိုက်က သိသိသာသာစူထွက်ပြီး ကြည့်မကောင်းဖြစ်တတ်သည်။ ဘီယာဗိုက်ဟု   ခေါ်ကြသည်။    စည်ဘီယာအသောက်များသူများတွင် ထိုသို့ဖြစ်တတ်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။

အမှန်မှာ  ညနေစောင်းနှင့်  ညအချိန်မတော် စားရာမှ ဝမ်းဗိုက်နှင့်  အူမကြီးတွင် အစာများစုပုံကာ  အူမကြီးတွင် လေပွပြီး ဗိုက်စူထွက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ ညစာစားခြင်းကို လျှော့လိုက်လျှင် ဗိုက်စူခြင်းသည် ပြန်၍သက်သာသွားတတ်သည်။

လေဝ  ဝသူများ၏  အဓိကချို့ယွင်းချက်မှာ ဝမ်းချုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ကောက်ညှင်း၊ ဆန်စေး၊ အုန်းထမင်း၊ ဒံပေါက်၊အကြော်အလှော်၊ အကင်များစားသည့်နေ့တွင်   အစာမကြေဖြစ်ပြီး  ပို၍ပင် ဝမ်းချုပ်လေ့ရှိသည်။

ဝမ်းချုပ်သောအခါ ဗိုက်ကပို၍ စူလာပြီး အသက်ရှူမဝသောရောဂါဖြစ်တတ်သည်။

ဗိုက်စူ၊ဝမ်းချုပ်သူများအတွက်အကောင်းဆုံးဓာတ်စာမှာ သင်္ဘောသီးမှည့်ဖြစ်သည်။

ထမင်းစားပြီးတိုင်း သင်္ဘောသီးမှည့်တစ်ခြမ်းခန့်စားပေးခြင်းဖြင့်  ဝမ်းမှန်၊လေသက်ကာ ဝမ်းဗိုက်စူခြင်းကို သက်သာစေနိုင်သည်။ သင်္ဘောသီးတွင် အစာကြေစေသော အစေးဓာတ်ပါသဖြင့် အစိမ်းကိုလည်း ဟင်းချက်စားနိုင်သည်။ ဝမ်းချုပ်ခြင်းနှင့်   စမြင်းခံခြင်းကို   သက်သာစေသဖြင့်      လိပ်ခေါင်းရှိသူများအတွက်ပါအဆင်ပြေစေနိုင်သည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့်  ပါကစ္စတန်နိုင်ငံတို့၌ သင်္ဘောပင်များကိုအမြောက်အမြား စိုက်ပျိုးပြီး ပင်စည်မှအစေးကို ရော်ဘာအစေးထုတ်သကဲ့သို့ထုတ်ယူကာ   အစာအိမ်ရောဂါပြင်းထန်သူများနှင့် အနာရှိသူများအတွက်  ဆေးဝါးသစ်တစ်မျိုး ထုတ်လုပ်နိုင်ရန် သုတေသနပြုနေသည်။

သင်္ဘောသီး၏အညှာမှ  အစေးသည်လည်း  ဆေးဖက်ဝင်သည်ဟု  ဆိုသည်။ အရေပြားအက်ကွဲသည့်  အနာနှင့်ရောင်ရမ်းသောနေရာများတွင် အစေးကို သုတ်လိမ်းပေးရမည်ဟုဆိုသည်။

သင်္ဘောရွက်နှင့် သင်္ဘောရိုးတံများကိုလည်း   ပြုတ်ပြီး   အရည်သောက်လျှင် ကင်ဆာရောဂါ    ပျောက်ကင်းသည်ဟု ဩစတြေးလျနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံတို့၌သုတေသနပြုလျက်ရှိသည်။

သင်္ဘောသီးဝယ်လျှင်  ဆိုးဆေးဖြင့်မှည့်အောင်ပြုလုပ်ထားသောအသီးများကိုရှောင်ပါ။  ပင်မှည့်  သို့မဟုတ်  အစိမ်းကိုဝယ်ပြီး မိမိအိမ်တွင် မှည့်မှစားလျှင် စိတ်အချရဆုံးဖြစ်သည်။

လေဝ  ဝပြီး   ဝမ်းချုပ်သူများသည်အနေတော်သင်္ဘောသီးမှည့်ကို ထက်ခြမ်းခြမ်းပြီး  အစေ့များဖယ်ရှားကာ အတွင်းမှ ဝင်းဝါသောအသားကို ဇွန်းဖြင့်ခြစ်စားခြင်းသာ အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။

အခွံသင်၊ ရေဆေးပြီး အတုံးငယ်များ ပြုလုပ်၍စားလျှင် ဆေးစွမ်းအာနိသင်ရှိသောအစေးများ   ရေနှင့်ပါသွားနိုင်ပါသည်။

ဝမ်းချုပ်သူများသည်   တစ်ခါတစ်ရံအပူအထက်သို့ကန်ပြီး ပါးစပ်နှင့်ပါးစောင်တွင်   အပူနာများ  ပေါက်လေ့ရှိသည်။   သွားဖုံးတွင်  အနာစက်များပေါက်ပြီး ရေစီးကမ်းပြိုဟုခေါ်သော အနာဖြစ်သူများပါ တွေ့ဖူးသည်။ ပါးစောင်နာနှင့် သွားဖုံးနာများအတွက် သင်္ဘောသီး မှည့်သည်     ဆေးဖက်ဝင်သည်။

ရှေးတိုင်းရင်းမြန်မာ ဆေးဆရာကြီးများက သင်္ဘောသီးသည် အလယ်တွင် အခေါင်းပွပါသောကြောင့်   အာကာသဓာတ်စာဟု ဆိုကြသည်။ အဆီပိတ်နေသူများနှင့်ဝမ်းချုပ်ဝမ်းပိတ်နေသူများသည် အာကာသပိတ်သူများဖြစ်သဖြင့်အာကာသဓာတ်စာကို စားရမည်ဖြစ်သည်။

သို့သော် သင်္ဘောသီးကို အစိမ်းသုပ်စား၊ အစိမ်းထောင်းစားလျှင် လေနာတတ်သည်ကို သတိပြုပါ။ အအေးစာဖြစ်သောကြောင့် အစားများလျှင် လေနာတတ်ခြင်းဖြစ်သည်။

သင်္ဘောသီးမှည့် စားသုံးခြင်းကြောင့် လေမနာတတ်ပါ။ ဝမ်းပျော့၊ လေသက်စေပါသည်။

သင်္ဘောသီးသည် ဝမ်းမှန်ပြီး အပူအပုပ်များကင်းစင်ကာ ဗိုက်စူထွက်ခြင်းကို သက်သာစေနိုင်သည်။ ဗီတာမင်ဓာတ် ကြွယ်ဝသဖြင့်အသားအရေကိုလည်း စိုပြည်လှပစေသည်။   ဝပြီးဗိုက်စူသူများစားသုံးသင့်သော ဓာတ်စာတစ်မျိုးဖြစ်ပေသည်။    ။

ဒူးနာရောဂါအတွက် ချဉ်ပေါင်ရွက်ဖြင့် ဆေးစည်းကုသနည်း

ဒူးနာရောဂါမှာ    အခြေခံအားဖြင့်နှစ်မျိုးရှိသည်။ ဒဏ်ကြောင့်ဖြစ်သော ဒူးနာနှင့်  အသက်ကြီး၍ဖြစ်သော ဒူးနာတို့ဖြစ်သည်။ ဒဏ်ကြောင့်ဖြစ်သောဒူးနာမှာ     အားကစားသမားများနှင့်မတော်တဆထိခိုက်မိသူများတွင်    ဒူးနှင့်ခုံညင်းရိုးမှ အရွတ်အမြှေးများ စုတ်ပြဲသွားခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။   ချက်ချင်းရောင်ကိုင်းလာတတ်သော ဒူးနာမျိုးဖြစ်သည်။ ဆေးပူလိမ်းခြင်း၊ ကျပ်ထုပ်ထိုးခြင်း စသည့်ကုထုံးများဖြင့် ရက်သတ္တနှစ်ပတ်ခန့်ကြာလျှင် ပြန်ကောင်းသွားတတ်ပါသည်။

အသက်ကြီး၍ဖြစ်သော ဒူးနာရောဂါမှာ အရိုး၊ အဆစ်တို့၏သဘာဝ အသက်ကြီးလျှင် ကျီးပေါင်းတက်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။  သစ်ပင်များ  အပင်ကြီးလျှင်အပွေး၊  အခေါက်  ထူလာသကဲ့သို့ဖြစ်သည်။    ဒူးနှင့်    ခုံညင်းမှအမြှေးပါးတို့ပွတ်တိုက်ဖန်များလာသောအခါ  ဒူးဆစ်နာလာတတ်သည်။လမ်းလျှောက်နည်းသူ၊   အထိုင်များသူများတွင်  ဒူးအတွင်းမှ သဘာဝအတိုင်းထွက်သော    ချောဆီခန်းခြောက်လာသဖြင့်    အဆစ်ကျပ်ပြီးအကွေးနှင့်အဆန့်တွင် အသံမြည်သည်အထိ ဖြစ်လာတတ်သည်။ ထို့ကြောင့် အရိုးအဆစ်ကုဆရာဝန်ကြီးများက အသက်ကြီးသူများကို ဒူးအတွင်းသို့ ပြင်ပမှ လူ၏ဒူးအတွင်းချောဆီနှင့်တူသော   ချောဆီအတုကို  ထိုးထည့်ပေးတတ်သည်။ ထိုသို့ထိုးခြင်းသည် မကြာခဏထိုးလျှင် မကောင်းပေ။ နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးများရှိသည်ဟုဆိုသည်။

ဒူးနှင့် ခုံညင်းဆစ်ကျီးပေါင်းတက်၊ အဆစ်ကျပ်သဖြင့် အရွတ်နှင့်အကြောကို ညပ်မိသော  ဒူးနာမှာ  ရေအိတ်ကြီးသဖွယ်ဖောင်းပြီး  ရောင်လာလျှင်  ဒူးကြီးရောဂါဟုခေါ်သည်။  ခွဲစိတ်ပြီး အတွင်းမှ  ရေကို   ဖောက်ထုတ်ပေးရတတ်သည်။ ခွဲစိတ်ခြင်းသည်လည်း နောက်ဆက်တွဲအန္တရာယ်ရှိသော ကုထုံးဖြစ်သဖြင့်  ဒူးခွဲရမည်ဆိုလျှင် လူကြီးအတော်များများက လက်မခံကြပေ။

ဒူးအတွင်းမှခုံညင်းဆစ်ကျီးပေါင်းတက်သူများနှင့်   အောက်ခံ   ဒူးခွက် အမြှေးရောင်သူများသည် လှေကားထစ်များလျှင် အဆင်းအတက်မပြုလုပ်နိုင်ကြပေ။  လှေကားအတက်ထက်  လှေကားအဆင်းတွင် ဒူးပိုနာလေ့ရှိသည်။ အဆင်းတွင်ထိန်းရသော     ဒူးအရွတ်ကြောများ အားနည်းခြင်း၊    ဒူးအတွင်းမှ   ခြင်ဆီ၊ချောဆီအားနည်းခြင်းတို့ကြောင့် မခံမရပ်နိုင်အောင်နာကျင်လေ့ရှိသည်။အခန့်မသင့်လျှင်   လူကြီးများ လှေကားအဆင်းတွင် ဒူးမခိုင်၍ ချော်ကျလေ့ရှိသည်ကို သတိပြုကြရန်လိုသည်။

ဒူးနာကို  မကုသဘဲ  ရေရှည်မွေးထားသောကြောင့် ချော်လဲလျှင် လူကြီးများတွင် ဆုံထိပ်ရိုးကျိုးလေ့ရှိသည်။ ထိုအခါ ဆုံထိပ်ရိုးအစားထိုးခြင်း၊   ခွဲစိတ်ရခြင်း၊ခွဲစိတ်ပြီး   အသားမကျမီ   သုံးလခန့် လမ်းမလျှောက်ရခြင်းတို့ကြောင့် အိပ်ရာနာဖြစ်ကာ   နောက်ဆက်တွဲအဆုတ်ပွသည့်ရောဂါပါ ဝင်ရောက်လာတတ်သည်။ ဒူးနာလျှင်  အချိန်မဆွဲဘဲ  ပျောက်ကင်းအောင်ကုသရန်လိုသည်။

ဒူးနာ၊  ဒူးဆစ်ကျပ်၊ ဒူးကျီးပေါင်း၊ ဒူးအတွင်း ချောဆီအားနည်းသူများအတွက် လက်တွေ့ကုသပျောက်ကင်းဖူးသော မြန်မာ့ရိုးရာဆေးမြီးတို ကုသနည်းတစ်နည်းမှာ ချဉ်ပေါင်ရွက်ဖြင့် ဆေးစည်းခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ဆေးစည်းနည်းမှာ ချဉ်ပေါင်ရိုးနီ၊ ရွက်နီ (ဘိလပ်ချဉ်ပေါင်) အရွက်လက်နှစ်ဆုပ်ခန့်ကိုယူပါ။ ခွက်တစ်ခုတွင် ရေနွေးအဖြူပူပူလောင်းထည့်ပြီး ၁၀  မိနစ်ခန့်စိမ်ထားပြီးနောက် ဆယ်ယူပါ။ ရေမကျန်အောင်ဆန်ခါဖြင့်စစ်ပါ။   ထို့နောက်   ငရုတ်ဆုံတွင်ထည့်ပြီး   ညက်အောင်ထောင်းပါ။ထိုချဉ်ပေါင်ရွက်ထောင်းကို    နာသည့်ဒူးပေါ်တွင်အုံပြီး ပိတ်စ သို့မဟုတ် ဝါဂွမ်းအုပ်ပြီးနောက် ပတ်တီးဖြင့် လေလုံအောင်စည်းထားပါ။ နှစ်နာရီ၊  သုံးနာရီခန့်စည်းပြီးလျှင် ပတ်တီးပြန်ဖြေနိုင်သည်။ ဤအတိုင်း၁ဝ ရက်ခန့်စည်းပေးလျှင် ဒူးနာသက်သာသည့်အပြင် ဒူးအတွင်းမှ ချောဆီပြန်ထွက်လာသဖြင့်  အကွေးနှင့်အဆန့်တွင် အသံမြည်ခြင်း၊  အဆစ်ကျပ်ခြင်းပါသက်သာနိုင်သည်။

တိုင်းရင်းဆေးဖြင့်   စည်းလိုသူများအနေဖြင့် ဆေးအမှတ် (၄၇) ဟုခေါ်သောခုနစ်ပါးဆေးဝါလေးအမှုန့်ကို    ပရဆေးဆိုင်မှဝယ်ယူကာ   ချဉ်ပေါင်ရွက်ပြုတ်ထောင်းပြီး ရောမွှေစည်းပေးလျှင် ပို၍ အရောင်ကျမြန်ပါသည်။    ထိုဆေးမှုန့်ဝယ်မရလျှင်   နနွင်းမှုန့်ဖြင့်  ရောစည်းလျှင်လည်းသက်သာ ပျောက်ကင်းစေနိုင်ပါသည်။    ။

Source: https://myawady.net.mm/stories

ပူပြင်းလှတဲ့နွေရာသီကာလမှာ အုန်းစိမ်းရည် လေးသောက်လိုက်တဲ့အခါ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုအားလုံး ပြေပျောက်သွားသလိုခံစားမိကြမှာပါ။ အုန်းစိမ်းရည် မှာ အရေပြားနဲ့ဆံသားလှပစေဖို့ အထောက်အကူပြု တဲ့ပစ္စည်းတွေ  များစွာပါဝင်ပါတယ်။   သဘာဝရဲ့လက်ဆောင်အားဖြည့်ဆေးရည်အနေနဲ့ပါ သုံးစွဲနိုင် ပါတယ်။

အစိုဓာတ်ထိန်းပေးနိုင်ပါတယ်။ အုန်းစိမ်းရည်ကိုအစိုဓာတ်ထိန်းခရင်မ်(Wet cream)အဖြစ် ရာသီဥတု မရွေးအသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ အသားအရေစိုပြည်စေဖို့တစ်ကိုယ်လုံးကို လိမ်းပေးနိုင်ပါတယ်။ အဆီပြန်တဲ့ အသားအရေရှိသူတွေအနေနဲ့ အဆီထွက်တာလျော့ နည်းစေပါတယ်။ လိမ်းရုံတင်မကဘဲ သောက်သုံးပေး တာကလည်း  အသားအရေအတွက်  ကောင်းကျိုး
အာနိသင်ကို ရရှိစေပါတယ်။

ဝက်ခြံနဲ့အမာရွတ်တွေကို ဖယ်ရှားပေးပါတယ်။ အုန်းစိမ်းရည်နဲ့မျက်နှာသစ်တာ ပုံမှန်ပြုလုပ်ပေးရင် ဝက်ခြံ၊  အမည်းစက်၊ အရေးကြောင်းနဲ့  တင်းတိပ် စတဲ့ အရေပြားပြဿနာတွေ လျော့နည်းသက်သာ စေပါတယ်။ ဝက်ခြံအတွက် နနွင်းကို အုန်းစိမ်းရည်နဲ့ ခပ်ပျစ်ပျစ်ဖျော်ပြီး    မျက်နှာပြင်အနှံ့လိမ်းပေးပါ။နောက်တစ်မျိုးအနေနဲ့ စန္ဒကူးမှုန့်နဲ့ အုန်းစိမ်းရည်ကို ခပ်ပျစ်ပျစ်ဖျော်ပြီး   ညအိပ်ရာမဝင်မီလိမ်းပေးပါ။ အိပ်ရာထချိန်မှ မျက်နှာသစ်ပေးပါ။ ပုံမှန်ပြုလုပ်ပေး ရင် ဝက်ခြံနဲ့အမာရွတ်တွေ ဖယ်ရှားပေးနိုင်ပါတယ်။

ရေဓာတ်ဖြည့်ပေးပါတယ်။ အရေပြားမှာ ရေဓာတ် ပြည့်ဝနေစေဖို့ အုန်းစိမ်းရည်က  ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။   ရေဓာတ်ခန်းခြောက်နေရင်  အသားအရေ မွဲခြောက်ပြီး  လှပမှုတွေ   ပျောက်ကွယ်နေတတ်ပါ တယ်။ အုန်းစိမ်းရည်ကို ခြောက်သွေ့တဲ့အသားအရေ နဲ့  ညိုညစ်ညစ်အသားအရေတွေအတွက်  အသုံးပြု နိုင်ပါတယ်။  အုန်းစိမ်းရည်ကို  မျက်နှာပေါ် နေ့စဉ်လိမ်းပေးရင် အသားအရေနူးညံ့စိုပြည်မှုကို ရရှိ‌စေ ပါတယ်။

အင်တီအောက်စီးဒင့်တွေပါဝင်ပါတယ်။ အုန်းစိမ်း ရည်မှာအင်တီအောက်စီးဒင့်တွေများစွာပါဝင်ပြီးဆဲလ်တွေကိုဖျက်ဆီးမယ့်ဓာတ်တိုးပစ္စည်းတွေကိုဆန့်ကျင်တိုက်ထုတ်ပေးပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုများတဲ့ အခါ အရေပြားဆီ သွေးစီးဆင်းမှုလျော့နည်းသွားပြီးအိုမင်းရင့်ရော်စေတဲ့လက္ခဏာတွေ ဖြစ်ပေါ်လာစေပါ တယ်။ အုန်းစိမ်းရည်မှာ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းက ဓာတ်တိုး ပစ္စည်းတွေကိုချေဖျက်ပေးပြီး အရေပြားကျန်းမာစေ ပါတယ်။

သွေးလှည့်ပတ်မှုကို     ကောင်းမွန်စေပါတယ်။ သွေးလှည့်ပတ်မှုမကောင်းလို့ အောက်ဆီဂျင်ရရှိမှုနည်း တဲ့အခါ အရေပြားမှာ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းတွေစုပုံနေတတ် ပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်မှာရှိတဲ့ဆဲလ်တိုင်းက အောက်ဆီ ဂျင်ကိုလိုအပ်ပြီး သွေးလှည့်ပတ်မှုနဲ့အတူ အောက်ဆီ ဂျင်ကို ရရှိကြပါတယ်။ အုန်းစိမ်းရည်က ခန္ဓာကိုယ်တွင်းသွေးလှည့်ပတ်မှုကောင်းမွန်စေပြီး အောက်ဆီဂျင် ရရှိမှုလုံလောက်လို့   ဆဲလ်တွေကို  ကျန်းမာစေကာ အသားအရေဖြူဝင်းစေပါတယ်။

ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းကိုသက်သာစေပါတယ်။ အုန်းစိမ်း ရည်က ဦးရေပြားသွေးလှည့်ပတ်မှုကို ကောင်းမွန်စေ လို့ ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းကို သက်သာစေပါတယ်။ ဆံချည် မျှင်အိတ်တွေကိုကျန်းမာစေလို့ ဆံပင်တွေသန်စွမ်း စေပါတယ်။

နုပျိုလှပစေပါတယ်။ အရေပြားအိုမင်းလာတာက အလှအပအတွက်   ပြဿနာတစ်ရပ်ဖြစ်ပါတယ်။အသက်ကြီးလာတာ၊  ဓာတုပစ္စည်း၊ လေထု၊ နေထု၊ဖုန်မှုန့်ညစ်ညမ်းမှုတွေနဲ့ နေ့စဉ်ထိတွေ့နေရတာတွေ က အိုမင်းရင့်ရော်မှုကိုဖြစ်စေပါတယ်။ အုန်းစိမ်းရည် ထဲမှာ ဆိုင်တိုကိုင်နင် (Cytokinin)ပါဝင်လို့  အိုမင်းရင့်ရော်မှုကို တားဆီးပေးတာကြောင့် နုပျိုလှပစေပါတယ်။ အုန်းစိမ်းရည်ကို နေ့စဉ်သောက်ပေးရင်နုပျိုပြီးကျန်းမာလှပတဲ့အသားအရေကို ပိုင်ဆိုင်နိုင်ပါ တယ်။

ဆံသားခြောက်သွေ့ခြင်းမှကင်းဝေး‌စေပါတယ်။ဆံသားခြောက်သွေ့ပြီး အဖျားနှစ်ခွဖြစ်တာအတွက် အုန်းစိမ်းရည်ကို ဦးရေပြားအနှံ့လိမ်းပေးပြီး ညင်သာ စွာနှိပ်နယ်ပေးပါ။ ဆံသားများနူးညံ့ပြီး စိုပြည်တောက်ပြောင်စေပါတယ်။

နေရောင်ခြည်ကြောင့် အသားအရေညိုညစ်တာ ကို  သက်သာစေပါတယ်။   နေရောင်ခြည်ကြောင့်အသားအရေညိုညစ်တာမျိုးကို    လူတိုင်းနီးပါးဖြစ် တတ်ကြပါတယ်။ နေရောင်ခြည်နဲ့ကြာရှည်ထိတွေ့မှုရှိတဲ့သူတွေအနေနဲ့ အသားအရောင်ညိုတာကို အုန်း စိမ်းရည်အသုံးပြုပြီး ဖြေရှင်းနိုင်ပါတယ်။ အုန်းစိမ်း ရည်ကို မျက်နှာပြင်အနှံ့လိမ်းပြီး ကြေးချွတ်တာကို နေ့စဉ်ပြုလုပ်ပေးရင်    နေလောင်တာတွေပျောက် ကင်းစေပါတယ်။

 ဆံသားကျိုးပြတ်တာမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေး ပါတယ်။ အုန်းစိမ်းရည်ထဲမှာပါဝင်တဲ့ ပရိုတင်းဒြပ် ပေါင်းတစ်မျိုးက ဆံသားကို အရင်းကနေအဖျားအထိ အလွှာတစ်ထပ်အနေနဲ့ဖုံးအုပ်ထားပြီး  ဆံသားကျိုး ပြတ်မှုမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးပါတယ်။

အရေပြားပိုးဝင်မှုမဖြစ်အောင်  ကာကွယ်ပေးပါ တယ်။ အုန်းစိမ်းရည်က အနာကျက်မြန်‌စေပြီး  ပိုး သတ်အာနိသင်ရှိလို့  အရေပြားပိုးဝင်မှုမဖြစ်အောင်ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ အုန်းစိမ်းရည်ကို အရေပြား ပေါ်တိုက်ရိုက်လိမ်းနိုင်သလို ရေနဲ့ရောပြီး ရေချိုးပေး နိုင်ပါတယ်။

အဆီမပြန်အောင်ထိန်းချုပ်ပေးပါတယ်။   အဆီပြန်တဲ့အသားအရေရှိသူတွေအတွက် အုန်းစိမ်းရည် ကို မျက်နှာပေါ်ကအဆီတွေဖယ်ရှားဖို့ အသုံးပြုနိုင် ပါတယ်။  အုန်းစိမ်းရည်ကို  မျက်နှာပြင်အနှံ့လိမ်းပြီး ခြောက်အောင်ထားပြီးမှ ရေကြက်သီးနွေးနဲ့သန့်စင် ပေးပါ။ သဘာဝအတိုင်းတောက်ပတဲ့ အသားအရေ ကို ပိုင်ဆိုင်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ဆံသားတောက်ပြောင်ပြီး ဗောက်ကင်းစင်စေပါ တယ်။ အုန်းစိမ်းရည်ထဲမှာ ဆံသားကိုအားဖြည့်ပေး တဲ့ ဗီတာမင် K နဲ့ သံဓာတ်ပါဝင်လို့ ဆံသားတောက် ပြောင်လှပစေပါတယ်။ အုန်းစိမ်းရည်က ဦးရေပြား ပေါ် ဗက်တီးရီးယားပိုးနဲ့ မှိုပိုးတွေမငြိတွယ်အောင် တားဆီးပေးလို့ ဦးရေပြားဗောက်ထတာ၊ သန်းတွယ် တာ၊ ယားယံတာတွေကနေ ကင်းဝေးစေပါတယ်။

ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို တိုးမြှင့်ပေးပါတယ်။ အုန်းစိမ်း ရည်မှာပါတဲ့ ဆိုင်တိုကိုင်နင်(Cytokinin)လို့ခေါ်တဲ့အပင်ဟော်မုန်းတစ်မျိုးကလည်း အရွယ်တင်နုပျိုစေ သလို ဗက်တီးရီးယားတွေနဲ့ ကင်ဆာရောဂါတွေကိုတိုက်ဖျက်ပေးနိုင်တဲ့အစွမ်းရှိပါတယ်။ အုန်းစိမ်းရည် က ကျန်းမာရေးအတွက်အထောက်အကူများစွာပေးနိုင်ပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်မှာ အပူဒဏ်ကြောင့် ရေငတ် တာပြေစေနိုင်တဲ့အစွမ်းသတ္တိရှိပါတယ်။

သွေးတိုးကျစေပါတယ်။ အုန်းစိမ်းရည်မှာ ဗီတာမင် C၊  ပိုတက်ဆီယမ်နဲ့  မဂ္ဂနီဆီယမ်တို့ပါဝင်တာကြောင့်သွေးတိုးရောဂါရှိသူတွေအတွက် သင့်တော်ပါတယ်။ အုန်းစိမ်းရည်မှာပါတဲ့ ပိုတက်ဆီယမ်က ကိုယ်တွင်းက အကျိုးမပြုတဲ့ဆိုဒီယမ်ပမာဏကို   ထိန်းညှိပေးတဲ့ အတွက်   သွေးတိုးကျစေဖို့  အထောက်အကူပြုနိုင်ပါ တယ်။

  နှလုံးကျန်းမာစေပါတယ်။ ကိုလက်စထရောနဲ့အဆီပါဝင်မှုနည်းတဲ့ အုန်းစိမ်းရည်က နှလုံးကိုကျန်းမာ စေတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အကျိုးမပြုတဲ့ ကိုလက် စထရော(LDL-Low density Lipoprotein)ကိုလျော့ကျ စေပြီး အကျိုးပြုကိုလက်စထရော(HDL-High density Lipoprotein)ကိုတိုးစေတာကြောင့် နှလုံးရောဂါကို လျှော့ချပေးပါတယ်။

အရက်နာကျတာကိုသက်သာစေပါတယ်။ အုန်း စိမ်းရည်က  အရက်နာကျတာကို သက်သာစေနိုင်တဲ့ သဘာဝဆေးတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ အရက်က ခန္ဓာ ကိုယ်ရဲ့ရေဓာတ်ကုန်ဆုံးစေပြီး ရေဓာတ်ကုန်ဆုံးမှုက နောက်တစ်နေ့နံနက်မှာ အရက်နာကျတာကိုဖြစ်စေ ပါတယ်။ အုန်းစိမ်းရည်က ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့သတ္တုဓာတ် ကို  ပြန်လည်ဖြည့်တင်းပေးပြီး  ရေဓာတ်ကို ပြန်လည် ဖြည့်တင်းစေနိုင်တာကြောင့်    အရက်နာကျတာကို သက်သာစေပါတယ်။

ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ကျစေနိုင်ပါတယ်။   ခန္ဓာ ကိုယ်အလေးချိန်ကျချင်တဲ့သူတွေအနေနဲ့ အုန်းစိမ်း ရည်သောက်သုံးဖို့ သင့်တော်ပါတယ်။ ကယ်လိုရီပါဝင် မှုနည်းပြီး အစာအိမ်အတွက်လည်း အထောက်အကူပြုပါတယ်။ အုန်းစိမ်းရည်ထဲမှာ အစာချေဖျက်မှုကိုအထောက်အပံ့ပေးပြီး အဆီတွေချေဖျက်မှုကိုတိုးမြှင့်ပေးနိုင်တဲ့  Bioactive  အင်ဇိုင်းတွေ ပါဝင်တယ်။

ခေါင်းကိုက်တာကိုသက်သာစေပါတယ်။  ခေါင်း ကိုက်တာနဲ့ ခေါင်းတစ်ခြမ်းကိုက်တာအများစုက ရေ ဓာတ်ဆုံးရှုံးလို့ဖြစ်တယ်။ အုန်းစိမ်းရည်က ခန္ဓာကိုယ် အတွက်လိုအပ်တဲ့ အီလက်စတိုလိုက်(Electrolytes)တို့  ထောက်ပံ့ပေးရာမှာ  အထောက်အကူပြုသလိုခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ရေဓာတ်ကို   မြှင့်တင်ပေးနိုင်ပါတယ်။မဂ္ဂနီဆီယမ်လျော့နည်းရင်    ခေါင်းတစ်ခြမ်းကိုက်တာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အုန်းစိမ်းရည်မှာ မဂ္ဂနီဆီယမ် ကြွယ်ဝစွာပါဝင်လို့ ခေါင်းတစ်ခြမ်းကိုက်ဝေဒနာခံစား နေရသူတွေအနေနဲ့ သောက်သုံးပေးသင့်ပါတယ်။

Source: https://myawady.net.mm/stories

ဘဝတစ်ခုဖြစ်တည်လာပြီဆိုရင်    အသက်ရှင်ရပ်တည်မှသာ ဘဝဆိုတာဆက်လက်တည်ရှိနေမှာဖြစ်ပါတယ်။  အသက်ဆိုတာ လူတစ်ယောက်ရဲ့ဖြစ်တည်မှုကို အချိန်နဲ့တိုင်းတာတဲ့မျဉ်းကြောင်းတစ်ခုလိုပါပဲ။ မွေးဖွားလာတဲ့အချိန်ကစလို့ နေ့ရက်တွေ၊ လတွေ၊ နှစ်တွေ တဖြည်းဖြည်းတိုးလာရင်း ကျွန်တော်တို့ရဲ့အသက်အရွယ်ကို သတ်မှတ်ပေးပါတယ်။ ဘဝဆိုတာ မွေးခြင်းနဲ့သေခြင်း ကြားကာလကိုဆိုလိုတာပါ။ အသက်မရှိရင် ဘဝမရှိပါဘူး၊  အသက်ရှိမှသာ ဘဝဆိုတာရှိတာပါ။ ဘဝမှာ အရေးကြီးဆုံးက    ရှင်သန်နိုင်ဖို့ပါ။  ရှင်သန်ဖို့အရေးကြီးဆုံးကကျန်းမာရေးဖြစ်ပြီး ကျန်းမာစွာနေထိုင်စားသောက်နိုင်ဖို့အရေးကြီးဆုံးက ပညာပဲဖြစ်ပါတယ်။ မိမိတို့ပတ်ဝန်းကျင်မှာ သတိထားစောင့်ကြည့်မယ်ဆိုရင်မိသားစုတစ်ခုမှာ ကျန်းမာရေးနဲ့ပညာရေးကို မြှင့်တင်ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်နိုင်ခြင်းဟာ ၎င်းမိသားစုဘဝတွေ တိုးတက်မြင့်မားလာကြတာကို   တွေ့မြင်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ထို့နည်းတူပဲ သက်ရှိသယံဇာတများဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံသားများရဲ့ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေးမြှင့်တင်ပေးနိုင်တဲ့နိုင်ငံတွေမှာ လူသားအရင်းအမြစ်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာကာ နိုင်ငံလည်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာတာကိုမြင်တွေ့ကြရမှာဖြစ်ပါတယ်။

အသက်ဘဝ

ဘဝဆိုတာလူတိုင်းအတွက် အဓိပ္ပာယ်အမျိုးမျိုးရှိတဲ့ ခရီးတစ်ခုပါ။ အသက်ရှင်နေထိုင်တယ်ဆိုတာ မွေးဖွားလာချိန်ကနေ သေဆုံးချိန်အထိ ကြုံတွေ့ရတဲ့အတွေ့အကြုံတွေ  စုစည်းမှုလို့ဆိုနိုင်ပါတယ်။ တချို့ကတော့ အသက်ကြီးတဲ့အထိ ဘဝရဲ့အဓိပ္ပာယ်ကိုရှာဖွေနေရတုန်းပါပဲ။ ဒါကြောင့် အသက်နဲ့ဘဝဟာ တစ်ခါတလေ အချင်းချင်းလွဲချော်နေတတ်ပါတယ်။ အသက်ကြီးလာတာနဲ့အမျှ ဉာဏ်ပညာတိုးလာတယ်၊ အတွေ့အကြုံတွေ ပိုရလာတယ်ဆိုပေမယ့် ဘဝရဲ့ရိုးရှင်းတဲ့ပျော်ရွှင်မှုတွေကိုခံစားဖို့အချိန်နည်းလာတတ်ပါတယ်။    ဒါပေမဲ့လည်း အသက်ဘယ်လောက်ပဲရှိနေပါစေ၊ ကိုယ်လုပ်ချင်တာကိုလုပ်ဖို့၊ ကိုယ်ချစ်တဲ့သူတွေနဲ့ အချိန်ကိုဝေမျှဖို့၊ ဒါမှမဟုတ် ကိုယ့်အိပ်မက်တွေကိုအကောင်အထည်ဖော်ဖို့ဘယ်တော့မှ နောက်ကျတယ်လို့မရှိပါဘူး။ အသက်ဟာ ကန့်သတ်ချက်တစ်ခုဖြစ်ပေမယ့် ဘဝကိုဘယ်လိုဖြည့်စွမ်းမလဲဆိုတာကတော့ ကျွန်တော်တို့ရဲ့လက်ထဲ မှာပါ။ ဒီတော့ အသက်ကိုရေတွက်ရင်း  ဘဝကိုမေ့မထားဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။  နေ့စဉ်ဘဝမှာအသက်ရှင်နေရတာကို တန်ဖိုးထားပြီး ကိုယ်ရှိတဲ့အချိန်တွေကို အဓိပ္ပာယ်ရှိအောင်ဖြတ်သန်းနိုင်ဖို့ကြိုးစားရမှာပါ။ ထိုသို့ အရည်အသွေးရှိတဲ့ဘဝ တွေပိုင်ဆိုင်နိုင်ဖို့ဆိုရင်    ပညာဟာမရှိမဖြစ်အရေးပါလာပါတယ်။  အသိပညာ အတတ်ပညာဆိုတဲ့ ပညာရှိမှ အသက်ဘယ်လိုရှင်သန်အောင်  နေရမယ်ဆိုတာ သိမယ်။ ဘဝကို ဘယ်လိုဖြတ်သန်းရမယ်ဆိုတာကို နားလည်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ပညာ

ပညာဆိုတာ အကြောင်းအကျိုးကိုသိခြင်းဖြစ်ပြီးတော့ ပညာသင်ခြင်းဆိုတာကတော့ အတွေ့အကြုံနဲ့ အတွေးအကြံကို လက်ဆင့်ကမ်းခြင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။ ပညာဆိုတာ လူသားတွေရဲ့ဘဝကို အလင်းပေးတဲ့ မီးအိမ်တစ်လုံးလိုပါပဲ။ ပညာဟာစာအုပ်ထဲက စာသားတွေထက် ပိုကျယ်ပြန့်ပြီး ကျောင်းတက်ချိန်နဲ့ ကန့်သတ်မထားတဲ့ တစ်သက်တာသင်ယူမှုတစ်ခုပါ။ ပုဂံခေတ် သိင်္ဃသူ့သမီးကျောက်စာမှာ “ဤကောင်းမှုကိုပြုရခြင်းအကျိုးကြောင့် ငါသည်ပညာမရှိသော မိုက်သောမဖြစ်မူ၍   ပညာရှိသောအကြောင်းကိုသိသောသူဖြစ်လိုပါ၏” ဟုရေးထိုးထားတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။ ရှေးခေတ်ကာလတွေကတည်းက ပညာကိုဘယ်လောက်အလေးထားခဲ့ကြောင်း ထင်ရှားတဲ့အထောက်အထားပဲဖြစ်ပါတယ်။   ပညာဆိုတာထုထည်အလွန်ကြီးမားတယ်။ ပညာဆိုတာ  လူရဲ့အရည်အသွေး လူရဲ့စွမ်းအင်တစ်ခုပဲဖြစ်ပါတယ်။ပညာက လူကိုအကျိုးပြုတဲ့စွမ်းအင်ရှိပါတယ်။ ဘယ်လိုစွမ်းအင်လည်းဆိုရင်    ဖြစ်ချင်တာကိုဖြစ်အောင် မဖြစ်ချင်တာကိုမဖြစ်အောင် ပညာကလူကိုလုပ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ပညာရှိတယ်ဆိုတာ ဘာကိုဆိုလိုတာလဲ။ တချို့က စာဖတ်တတ် စာရေးတတ် ဘွဲ့တွေရထားတာကို ပညာရှိတယ်လို့ သတ်မှတ်ကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တကယ်တမ်းပညာဆိုတာ ကျောင်းသင်ခန်းစာတွေထဲမှာ ပိတ်လှောင်ထားလို့မရတဲ့အရာပါ။ ဘဝအတွေ့ အကြုံကနေသင်ယူတာ၊ အမှားတွေကနေ ပြန်သင်ခန်းစာယူတာ၊ တခြားသူတွေရဲ့စကားကိုနားထောင်ပြီးဉာဏ်ပညာရယူတာတွေဟာလည်း  ပညာရဲ့တစ်စိတ် တစ်ပိုင်းပါပဲ။   ဒါကြောင့်   လူတစ်ယောက်ရဲ့ပညာအဆင့်ကို စာရွက်ပေါ်ကအမှတ်တွေ၊   ဘွဲ့လက်မှတ်တွေနဲ့ပဲ   အတိုင်းအတာသတ်မှတ်လို့မရပါဘူး။

ပညာရှိခြင်းရဲ့အကျိုးကျေးဇူးက ဘာလဲဆိုတော့ ပထမဆုံး ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်နားလည်လာစေပါတယ်။ ကိုယ်ဘာလိုချင်လဲ၊ ဘာကိုလုပ်နိုင်လဲ၊ ဘယ်လိုနေထိုင်သင့်လဲဆိုတာကို သိရှိလာတဲ့အခါ ဘဝရဲ့ရည်ရွယ်ချက်တွေ ပိုမိုရှင်းလင်းလာပါတယ်။ ဒါ့အပြင်ပညာဟာ ကျွန်တော်တို့ကို ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ လူသားတွေဖြစ်လာအောင် ပြောင်းလဲပေးပါတယ်။ သည်းခံတတ်ခြင်း၊ စာနာတတ်ခြင်း၊ တခြားသူတွေရဲ့အမြင်ကို လေးစားတတ်ခြင်းဟာ ပညာရှိသူတွေမှာ တွေ့ရတတ်တဲ့အရည်အချင်းတွေပါ။ အရေးကြီးဆုံးကတော့ ပညာဟာ ကျွန်တော်တို့ကို လွတ်လပ်မှုပေးပါတယ်။ အသိဉာဏ်မရှိရင် ကိုယ်ဟာ အခြားသူတွေရဲ့လှည့်စား မှု၊ ဖိနှိပ်မှုတွေအောက်မှာ ပိတ်မိနေနိုင်ပြီး  ပညာရှိတဲ့အခါ ကိုယ့်ဘဝကို    ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ခွင့်ရှိလာပါ တယ်။ ဒါပေမဲ့ ပညာရှိဖို့ဆိုတာ လွယ်ကူတဲ့လမ်းစဉ်တော့မဟုတ်ပါဘူး။ အချိန်ယူရတယ်၊ ကြိုးစားရတယ်၊ တစ်ခါတလေ  အမှားတွေကနေသင်ယူရတယ်။ဒါပေမဲ့   အဲဒီကြိုးစားမှုဟာ   တန်ဖိုးရှိပါတယ်။ဘာကြောင့် လဲဆိုတော့   ပညာဟာ  ဘယ်တော့မှကုန်ခန်းမသွားတဲ့ ဘဏ္ဍာတိုက်တစ်ခုဖြစ်နေလို့ပါ။ တစ်ခါရလာရင် ဘယ်သူမှ အတင်းအဓမ္မလုယူလို့မရသလို ဘဝတစ်လျှောက်လုံး ကျွန်တော်တို့နဲ့အတူရှိနေမယ့်အရာတစ်ခုပါပဲ။

ဒီတော့ ပညာဆိုတာ ဘာလဲဆိုတဲ့မေးခွန်းကိုပြန်တွေးကြည့်ရင် ပညာဟာ သင်ယူမှု၊ နားလည်မှု၊ အသုံးချမှုတို့ရဲ့ ပေါင်းစပ်မှုတစ်ခုလို့ဆိုနိုင်ပါတယ်။ဗုဒ္ဓဘာသာအရတော့ ပညာဆိုတာသိတယ်၊ သိတဲ့ခဏ၌ပယ်ရမှာကိုပယ်တယ်၊ ရသင့်တာ ဆိုက်သင့်တာတွေကိုရပြီးသား၊  ဆိုက်ရောက်ရမယ့်နေရာကိုတစ်ခါတည်းဆိုက်ရောက်သွားကာ  ဆက်လက်ပွားများရမယ့်အရာတွေကို ပွားများသွားနိုင်တယ်။ သိ၊ပယ်၊ ဆိုက်၊ ပွားဟာ ပညာရဲ့ကိစ္စလေးရပ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ အင်မတန်ရိုးရှင်းပါတယ်။ ဒီနေရာမှာထပ်မံအသိပေးလိုတာက ပညာသင်ယူခြင်း၊ ပညာရှာခြင်းဟာ စာသင်ကျောင်းထဲမှာပဲရှိတာမဟုတ်ဘဲ ဘဝရဲ့အဆုံးမရှိတဲ့ ခရီးတစ်လျှောက်မှာ ဆက်လက်ရှာဖွေရမယ့်အရာတစ်ခုပါ။ ဒါကြောင့် ပညာကိုတန်ဖိုးထားပြီး အမြဲတမ်းသင်ယူဖို့ကြိုးစားနေမယ်ဆိုရင် ဘဝဟာ ပိုပြီးအဓိပ္ပာယ်ရှိလာမှာဖြစ်သလို မိမိပတ်ဝန်းကျင်၊ မိမိရဲ့မိသားစု၊   မိမိရဲ့တိုင်းပြည်အတွက် အကျိုးကျေးဇူးများ ဖြစ်ထွန်းလာမှာအမှန်ပါပဲ။

လူသားအရင်းအမြစ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု

လူသားအရင်းအမြစ် (Human Capital) ဆိုသည်မှာ လူတစ်ဦးချင်းစီတွင်ရှိသော အသိပညာ၊ ကျွမ်းကျင်မှု၊ အတွေ့အကြုံနှင့် ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်မှု စတဲ့အရည်အချင်းများကို   စီးပွားရေးတန်ဖိုးအဖြစ်သတ်မှတ်တာကိုဆိုလိုပါတယ်။ လူသားအရင်းအမြစ်ကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင်လုပ်ဆောင်ခြင်းဟာ တစ်ဦးချင်းဘဝတိုးတက်ရုံသာမက လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံး၏ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက်ပါ အခြေခံကျသောအချက်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ယနေ့ခေတ် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးတွင် နည်းပညာနှင့် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုအပြိုင်အဆိုင်ဖြစ်နေချိန်တွင် လူသားအရင်းအနှီးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည်အရေးပါမှုပိုမိုမြင့်တက်လာခဲ့ပါတယ်။ လူသားအရင်းအနှီးကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် အဓိကကျသောအစိတ်အပိုင်းများမှာ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေးနှင့် လေ့ကျင့်သင်ကြားမှုများဖြစ်ပါတယ်။ ပညာရေးသည် လူတစ်ဦးချင်းစီ၏တွေးခေါ်နိုင်စွမ်း၊ ပြဿနာဖြေရှင်းနိုင်မှုနှင့် ဆန်းသစ်တီထွင်နိုင်မှုကို မြှင့်တင်ပေးခြင်းဖြစ်ပြီးတော့ ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်မှုက လူတစ်ဦးရဲ့အလုပ်လုပ်နိုင်စွမ်းနှင့် ကုန်ထုတ်စွမ်းအားကိုတိုးတက်စေပြီး လေ့ကျင့်သင်ကြားမှုများကမူ သတ်မှတ်ထားသောကျွမ်းကျင်မှုများကို အားဖြည့်ပေးပါတယ်။ ဤအရင်းအမြစ်များသည် တစ်ဦးချင်းစီ၊ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက်ပါ အခြေခံကျပါတယ်။

ထပ်မံ၍တင်ပြရမည်ဆိုရင်  အသက်ဘဝတစ်ခုရလာပြီဆိုပါက ၎င်းကို စောင့်ရှောက်မွေးမြူနိုင်ရန် ပညာသည် မရှိမဖြစ်သောအရာပင်ဖြစ်ပါတယ်။ ပညာတတ်မှ ပညာရှိမှအသက်ရှည်နိုင်မယ်၊ မိမိကိုယ်ကို ထိန်းသိမ်းနိုင်မယ်။ တစ်ဆက်တည်းဆိုရပါမူ လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုမှာ ရပ်တည်ဖို့ဆိုပါက လူသားတစ်ယောက်အနေနဲ့ တာဝန်ကိုသိရမယ်၊   တာဝန်ယူဝံ့ရမယ်၊တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်နိုင်ရပါမယ်။   ကိုယ်ကျင့်တရားရှိခြင်းသည်   တာဝန်သိခြင်းဖြစ်ပြီးတော့ တာဝန်မဲ့ခြင်းသည် ကိုယ်ကျင့်တရားမဲ့ခြင်းပင်ဖြစ်ပါတယ်။ တာဝန်ယူဝံ့ခြင်းသည် သတ္တိရှိခြင်းမည်ကာ တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်ခြင်းသည် စွမ်းရည်ရှိခြင်းပင်ဖြစ်ပါတယ်။ စွမ်းရည်ရှိဖို့ဆိုပါက ပညာတတ်ဖို့လိုပါမယ်။ ပညာမရှိရင် စွမ်းရည်လည်းရှိနိုင်မှာမဟုတ်ပါဘူး။

တစ်ဦးချင်းစီအနေဖြင့်သာမကဘဲ အဖွဲ့အစည်း/တိုင်းပြည်အတွက်ဆိုပါကလည်း လူသားများသည် အဓိကမောင်းနှင်အားဖြစ်တာကြောင့် Human Capital ကို မြှင့်တင်ရန် အစိုးရများနှင့် အဖွဲ့အစည်းများသည် ပညာရေးစနစ်များနှင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံကြရပါတယ်။ လူသားအရင်းအနှီး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမှုဟာ လူတစ်ဦးချင်းအတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်သော အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ၊ ဝင်ငွေတိုးတက်မှုနှင့် ဘဝအရည်အသွေးမြင့်မား လာမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ လူ့အဖွဲ့အစည်းအဆင့်တွင်မူ စီးပွားရေးတိုးတက်မှု၊  ဆင်းရဲမွဲတေခြင်း လျော့နည်းလာမှုနှင့် တရားမျှတမှုကို ဆောင်ကြဉ်းပေးနိုင်ပါတယ်။

အချုပ်အားဖြင့်ဆိုရရင် လူတစ်ဦးချင်း  တစ်ယောက်ချင်းစီအနေနဲ့ မိမိတို့ရဲ့အသက်ဘဝကို ဆင်ခြင်နိုင်ကြကာ အရေးအကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ပညာကို ဖြည့်တင်းခြင်းအားဖြင့် မိမိတို့မိသားစု၊ အဖွဲ့အစည်းများနဲ့ နိုင်ငံတို့အတွက် ကောင်းမွန်တဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုများကိုစွမ်းဆောင်နိုင်ကြပါစေကြောင်း ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါတယ်။      ။

Source: https://myawady.net.mm/stories
 

သဘာဝဘေးအန္တရာယ်အမျိုးအစားများ

မြန်မာနိုင်ငံ၌ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များ (Natural Disasters) ဖြစ်ပွားလေ့ရှိပြီး လူကြောင့်ဖြစ်သော  ဘေးအန္တရာယ်များလည်း   ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်။    ဘေးအန္တရာယ်များကို    အောက်ပါအတိုင်း  အမျိုးအစားခွဲခြားထားသည်။

(က)မိုးလေဝသနှင့် ရာသီဥတုဆိုင်ရာဘေးအန္တရာယ်များ

ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း၊ မိုးသည်းထန်ခြင်းကြောင့်  လျှပ်တစ်ပြက်ရေလွှမ်းမိုးခြင်း၊   မြစ်ရေကြီးနှင့်    မြို့ပြရေလွှမ်းမိုးခြင်း၊ မိုးသီးကြွေခြင်း၊ လေပြင်းတိုက်ခတ်ခြင်း၊ လေဆင်နှာမောင်းတိုက်ခတ်ခြင်း၊   အပူလှိုင်း၊   အအေးလှိုင်းဖြတ်ခြင်း၊  မိုးခေါင်ရေရှားခြင်းတို့ဖြစ်သည်။

(ခ)   မြေမျက်နှာပြင်ဆိုင်ရာ     ဘေးအန္တရာယ်များ

ငလျင်လှုပ်ခြင်း၊ မြေပြိုခြင်း၊ တောင်ပြိုခြင်း၊ တောမီးလောင်ခြင်း၊ မီးတောင်ပေါက်ကွဲခြင်း၊ မြေနိမ့်ဒေသများ ရေလွှမ်းမိုးခြင်း၊ ကမ်းရိုးတန်းဒေသများ ဒီရေလွှမ်းမိုးခြင်း၊ ဆူနာမီရေလှိုင်းနှင့်   ရေလွှမ်းမိုးခြင်းတို့ဖြစ်သည်။

(ဂ)  ဇီ၀ဗေဒဆိုင်ရာ   ဘေးအန္တရာယ်များ

ကူးစက်ရောဂါ  ကပ်အသွင်ဖြစ်ပွားခြင်း၊ အင်းဆက်ပိုးမွှားကျရောက်ခြင်းနှင့်   ဇီဝလက်နက်များ ဖြစ်သည်။

(ဃ) မတော်တဆမှုများနှင့်   စက်မှုနည်းပညာဆိုင်ရာ ဘေးအန္တရာယ်များ

မီးလောင်ခြင်း၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးဆိုင်ရာ ယာဉ်မတော်တဆမှုများ  ဥပမာ-ခရီးသည်ယာဉ်၊  ရထားတိမ်းမှောက်ခြင်း၊ ရေယာဉ်နစ်မြုပ်ခြင်း၊ လေယာဉ်ပျက်ကျခြင်း၊ မိုင်းတွင်းနှင့် အဆောက်အအုံပြိုကျခြင်း၊ ဓာတုစက်ရုံများနှင့် နျူကလီးယားဓာတ်အားပေးစက်ရုံများ ပေါက်ကွဲခြင်း၊ ဓာတုလက်နက်နှင့် နျူကလီးယားလက်နက်များဖြစ်သည်။

(င) လူမှုရေးနှင့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ

စစ်ပွဲများ၊  အကြမ်းဖက်မှုများ၊ လူမှုအဓိကရုဏ်းများဖြစ်သည်။

သဘာဝဘေးနှင့်ပတ်သက်၍ သိထား သင့်သောအချက်များ

သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များတွင်  ကြိုတင်ခန့်မှန်းနိုင်သော    ဘေးအန္တရာယ်များရှိသကဲ့သို့      ခန့်မှန်းရန် ခက်ခဲသော ဘေးအန္တရာယ်များလည်းရှိသည်။  ဥပမာ- ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းနှင့် ရေလွှမ်းမိုးခြင်းကဲ့သို့  တချို့သောဘေးအန္တရာယ်များကို    ကြိုတင်ခန့်မှန်း၍     ရနိုင်သော်လည်း ဥပမာ - မြေငလျင်လှုပ်ခြင်းနှင့်  လေဆင်နှာမောင်းတိုက်ခတ်ခြင်း ကဲ့သို့သော ဘေးအန္တရာယ်များမှာ ကြိုတင်ခန့်မှန်းရန် ခက်ခဲသည်။ သို့ဖြစ်ရာ ကြိုတင်ခန့်မှန်း၍ ရနိုင်သော   ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းကဲ့သို့ ဘေးအန္တရာယ်များအတွက်မိုးလေဝသသတင်းများကိုအမြဲနားထောင်သင့်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၌ မိုးလေဝသသတင်းများကို မိုးလေဝသနှင့်ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနမှ  သတိပေးချက်များနှင့်အတူ အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ ထုတ်ပြန်ပေးလျက်ရှိသဖြင့် အဆိုပါမိုးလေဝသသတင်းများကို   အမြဲမပြတ်နားထောင်ပြီး  ဘေးအန္တရာယ် အသိပေးချက်များကို  လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်သည်။

သဘာဝဘေးအန္တရာယ်    ကျရောက်သောဒေသများရှိ   ပြည်သူများအတွက် ကျန်းမာရေး သတိပေးနှိုးဆော်ချက်

- မိုးလေဝသသတင်းများ၊     ဘေးအန္တရာယ်  သတိပေးချက်များနှင့် ကျန်းမာရေးအသိပေးနှိုးဆော်ချက်များကို လိုက်နာဆောင်ရွက်ပါ။

- ဘေးအန္တရာယ်မကျရောက်မီအချိန်ကတည်းက  အစားအစာ၊ သောက်သုံးရေနှင့် ပုံမှန်သောက်သုံးနေကျ ဆေးဝါးများအား အသင့်ကြိုတင်စုဆောင်းထားပါ။ ဆေးဝါးပြတ်လပ်မှုရှိပါက  ကျန်းမာရေးဌာနနှင့် ဆက်သွယ်၍ ဆေးကုသမှုခံယူပါ။

- တာဝန်ရှိသူများ၏ညွှန်ကြားချက်များအတိုင်း  မိုးဒဏ်၊ လေဒဏ်ခံနိုင်သော အဆောက်အအုံ၌နေထိုင်ပါ။

- ရာသီဥတုနှင့်လျော်ညီပြီး ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်အောင်  ဝတ်စားဆင်ယင်ပါ။

- ရေမျောစာများ၊   အမှည့်လွန်အစာများ၊   ယင်နားစာများ   မစားပါနှင့်။ အစားအစာများကို  ယင်မနားစေရန် ဖုံးအုပ်ထားပါ။

- ရေသန့်ဆေးထုပ်၊   ကလိုရင်းခတ်ထားသောရေ  သို့မဟုတ် ကျိုချက်ထားသောရေ သို့မဟုတ် ယုံကြည်စိတ်ချရသောရေသန့်ကိုသာ သောက်ပါ။

- ယင်လုံအိမ်သာကို စနစ်တကျသုံးစွဲပါ။

-တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေးကို အလေးထားဆောင်ရွက်ပါ။  အစာမစားမီ၊ အစားအစာ ချက်ပြုတ်ပြင်ဆင်ခြင်းမပြုမီ၊     အညစ်အကြေးကိုင်တွယ်ပြီးတိုင်း၊      အိမ်သာသွားပြီးတိုင်း လက်ကို ဆပ်ပြာဖြင့်  စင်ကြယ်စွာဆေးကြောပါ။

- အမှိုက်များကို မြေမြှုပ်ခြင်း၊ မီးရှို့ခြင်း၊    အမှိုက်ပုံကို  ထုံးဖြူးခြင်း စသည်ဖြင့်    အမှိုက်များကို  စနစ်တကျစွန့်ပစ်ပါ။

-  ခြင်ကိုက်မခံရအောင် ဂရုပြုနေထိုင်ပါ။  မည်သည့်အချိန်တွင်မဆို   ခြင်ထောင်ဖြင့်သာ  အိပ်စက်ပါ။    ပိုးလောက်လမ်းနှင့် ခြင်နှိမ်နင်းရေးလုပ်ငန်းများ (ဖုံး၊ သွန်၊ လဲ၊ စစ်) တွင် ပူးပေါင်းပါဝင်ဆောင်ရွက်ပါ။

- မြွေဆိုးအန္တရာယ်၊     ဓာတ်လိုက်မှုအန္တရာယ်နှင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိနိုင်သည့် အခြေအနေတို့ကို  ဂရုပြုနေထိုင်ပါ။

- ဘေးအန္တရာယ် ကျရောက်သော ဒေသများ၌ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများက ကျန်းမာရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရာတွင် ပြည်သူလူထုမှ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပါ။

- ဘေးအန္တရာယ်ကျရောက်ပြီးနောက် အဆုတ်ရောဂါ၊ ဝမ်းပျက်၊ ဝမ်းလျှောရောဂါ၊ မြွေဆိုးအန္တရာယ်၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိမှု   စသည့်ကျန်းမာရေးပြဿနာများဖြစ်ပွားနိုင်ပြီး အကယ်၍  ဖြစ်ပွားပါက    နီးစပ်ရာဆေးရုံ၊ ကျန်းမာရေးဌာနနှင့် ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းထံတွင် ပြသပါ။

အရေးပေါ်ဒဏ်ရာကုသမှု သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များ ကျရောက်သည့်အခါ  ပြည်သူများတွင်    ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိမှုများ ဖြစ်ပွားနိုင်သည့်အတွက် ယင်းဒဏ်ရာများကို    သက်သာပျောက်ကင်းစေရန်နှင့် ရောဂါပိုးဝင်ရောက်ခြင်းတို့မှ   ကာကွယ်နိုင်ရန် အောက်ဖော်ပြပါ အချက်အလက်များကို လိုက်နာဆောင်ရွက်ပါ။

- အရေပြားပွန်းပဲ့/  ပေါက်ပြဲဒဏ်ရာ ဖြစ်ပွားပါက မသန့်ရှင်းသောရေနှင့် ထိတွေ့ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ပါ။

- ဒဏ်ရာအား    ကုသမည့်လက်ကို ဆပ်ပြာနှင့် ရေသန့်တို့ဖြင့် သေချာစွာဆေးကြောပါ။

- ဒဏ်ရာတွင်  အရာဝတ္ထုများ  ဝင်ရောက်နေခြင်းမရှိပါက ဒဏ်ရာကုသနေစဉ်အတွင်း  ယင်းဒဏ်ရာကို လက်နှင့်မထိပါနှင့်။   (ဖြစ်နိုင်လျှင်      ပိုးသတ်ထားသော       တစ်ခါသုံးလက်အိတ်ကို အသုံးပြုပါ)

-  ဒဏ်ရာရနေသော ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းမှ လက်ဝတ်ရတနာများနှင့် အဝတ်အစားများကို ဖယ်ရှားပါ။

- အပူလောင်  ဒဏ်ရာငယ်များအား သန့်ရှင်းသောရေအေးဖြင့်  လောင်းပေးပါ  သို့မဟုတ်  သန့်ရှင်းသောအဝတ်စိုဖြင့် ကပ်ပေးပါ။ အပူလောင်ဒဏ်ရာမှ    အရည်ကြည်ဖုများကို ဖောက်ထုတ်ခြင်း မပြုလုပ်ပါနှင့်။

- အပူလောင်ဒဏ်ရာကို     သန့်ရှင်းသောအဝတ် သို့မဟုတ် ပတ်တီးဖြင့်ညင်သာစွာ ကာကွယ်ထားပါ။ တင်းကျပ်စွာ စည်းနှောင်ခြင်းမပြုပါနှင့်။

- ထိခိုက်/ရှနာ       ဒဏ်ရာများတွင် သွေးထွက်နေပါက သွေးထွက်ခြင်းကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် ယင်းနေရာကို သန့်ရှင်းသောအဝတ်    သို့မဟုတ် ပတ်တီးဖြင့်ဖိထားပါ။   ဖြစ်နိုင်လျှင် ဒဏ်ရာနေရာကို နှလုံးနေရာထက် မြှင့်ထားပါ။

-  သွေးတိတ်သွားပြီးနောက် ဒဏ်ရာကို ရေသန့် သို့မဟုတ် သန့်စင်သောရေဖြင့် ညင်သာစွာဆေးကြောပါ။

- ဒဏ်ရာတစ်ဝိုက်ကိုလည်း ဆပ်ပြာနှင့်    ရေသန့်တို့ဖြင့်     ညင်သာစွာ ဆေးကြောပါ။

- ဒဏ်ရာတွင်       အညစ်အကြေးနှင့် အရာဝတ္ထုများ   ဝင်ရောက်နေခြင်း ရှိ/မရှိ စစ်ဆေးပါ။ ရှိနေပါက ဖယ်ရှားပါ။ သေချာစွာမသန့်ရှင်းထားသော ဒဏ်ရာများတွင် ဗက်တီးရီးယားပိုးများ  ခိုအောင်းနိုင်ပြီး   ရောဂါပိုးဝင်နိုင်ပါသည်။

- ဆေးကြောပြီးနောက်  ဒဏ်ရာကို ခြောက်အောင်သုတ်ပြီး    ပတ်တီး သို့မဟုတ် သန့်ရှင်းသောအ၀တ်ဖြင့် စည်းပေးပါ။   ဖြစ်နိုင်လျှင်    ရေစိုခံပတ်တီးကိုသုံးပါ။

- ဖြစ်နိုင်လျှင်      ဒဏ်ရာရရှိသူအား အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးတိုက်ပါ။

- ဒဏ်ရာကို အနည်းဆုံး ၂၄ နာရီတိုင်း တစ်ကြိမ် ပြန်စစ်ဆေးပေးပါ။

အောက်ပါလက္ခဏာများ        ရှိပါက အမြန်ဆုံးဆေးကုသမှုခံယူနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်ပါ

- မီးလောင်/   အပူဒဏ်ရာရရှိသည့် ခန္ဓာကိုယ်နေရာ များပြားခြင်း၊

- သွေးထွက်နေသောဒဏ်ရာကို အချိန် ငါးမိနစ်ကျော်ကြာ ဖိထားသည့်တိုင် သွေးမတိတ်ခြင်း၊

- ဒဏ်ရာတွင်   အညစ်အကြေးနှင့် အရာဝတ္ထုများ   ဝင်ရောက်နေခြင်း

( ဥပမာ မြေကြီး၊ သစ်သားစ၊ သတ္တုစ သို့မဟုတ် တခြားအရာများ)၊

- တိရစ္ဆာန်အကိုက်ခံရသည့် ဒဏ်ရာဖြစ်ခြင်း၊

- ညစ်ညမ်းသည့်    အရာဝတ္ထုတစ်စုံတစ်ရာဖြင့်    ထိုးဝင်၊     ထိုးဖောက်၊ ထိခိုက်သည့်ဒဏ်ရာဖြစ်ခြင်း၊

- ဒဏ်ရာတွင်   ရောဂါပိုးဝင်သော လက္ခဏာများရှိခြင်း   (ဒဏ်ရာနီရဲရောင်ရမ်းခြင်း၊ ဒဏ်ရာမှ ပြည်နှင့်

အရည်များ  စိမ့်ထွက်ခြင်း၊ အလွန်နာကျင်ခြင်း)၊

-  သွေးဆိပ်တက်သည့် လက္ခဏာများရှိခြင်း  ( ဒဏ်ရာရရှိသူတွင်   ကိုယ်အပူချိန်တက်ခြင်း၊ ချမ်းတုန်ဖျားခြင်း၊ အသက်ရှူမဝခြင်း၊   နှလုံးခုန်နှုန်းမြန်ဆန်ခြင်း၊ ကယောင်ကတမ်းဖြစ်ခြင်း၊  ချွေးစေးများထွက်ခြင်း၊ ခြေလက်များ   အေးစက်နေခြင်း)၊

-  မည်သို့သောဒဏ်ရာများ    ရရှိသည်ဖြစ်စေ   မေးခိုင်ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှုခံယူရန်     ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း   သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များအတွက်     ကျန်းမာရေး အသိပညာပေး      ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

Source: https://myawady.net.mm/stories

ဆီးသွားတဲ့အခါ   နာကျင်မှု  ဒါမှမဟုတ်   ပူလောင်မှုခံစားရတာကို ဆီးသွားတဲ့အခါနာကျင်မှု (Dysuria) လို့ခေါ်ပါတယ်။ အဲဒီနာကျင်မှုက ရောဂါကြီးမဟုတ်ဘဲ ဆီးလမ်းကြောင်း ဒါမှမဟုတ် ဆီးလမ်းကြောင်း နဲ့ဆက်စပ်သက်ဆိုင်တဲ့လက္ခဏာတစ်ခုပဲဖြစ်တယ်။ ဥပမာ-အမျိုးသမီး တွေမှာ ဆီးလမ်းကြောင်းပိုးဝင်တာ(UTI)ကြောင့် Dysuria ဖြစ်နိုင်ပြီး အမျိုးသားတွေမှာ ဆီးကျိတ်ရောင်တာ (Prostatitis) ဒါမှမဟုတ် ဆီးပြွန် ရောင်တာ (Urethritis) ကြောင့်ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဆီးသွားတဲ့အခါနာကျင်မှု (Dysuria)ဖြစ်စေတဲ့ တခြားအကြောင်းရင်းတွေက ကျောက်ကပ်ကျောက် တည်တာ၊ မိန်းမကိုယ်မှိုစွဲတာ၊ လိင်ကတစ်ဆင့်ကူးစက်တဲ့ရောဂါတွေ၊ သန့်ရှင်းမှုအားနည်းတာနဲ့    ရေသောက်နည်းတာတွေကြောင့်ဖြစ်ပါ တယ်။  Dysuria  ရဲ့အကြောင်းကိုသိရှိဖို့နဲ့ ကုသမှုခံယူဖို့ ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးသင့်ပါတယ်။ ဒါ့ပြင်   အကောင်းဆုံးအိမ်တွင်းနည်းလမ်း တချို့ကိုလည်း သိရှိလိုက်နာနိုင်အောင် ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။

ရေများများသောက်သင့်ပါတယ်။ ရေဓာတ်ခန်းခြောက်တာက Dysuria ဖြစ်စေတဲ့ အဓိကအကြောင်းရင်းတစ်ခုဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် ရေများများ သောက်တာက  ဆီးသွားတဲ့အခါ  နာကျင်မှုသက်သာစေနိုင်ပါတယ်။ဗက်တီးရီးယားပိုးဝင်တာကြောင့် Dysuria ဖြစ်နေရင်လည်း ရေများများသောက်တာက  ဆီးအိမ်နဲ့ဆီးပြွန်ထဲကပိုးမွှားတွေကို  ဆေးကြောပေးနိုင်ပါတယ်။

အုန်းရည်လတ်လတ်ဆတ်ဆတ်သောက်သင့်ပါတယ်။ အုန်းရည်က လန်းဆန်းပြီး ချိုမြိန်တဲ့အရသာရှိတာကြောင့် Dysuria ကိုသက်သာစေနိုင်ပါတယ်။ ရာစုနှစ်တွေကတည်းက ဆီးလမ်းကြောင်းနဲ့ကျောက်ကပ်ဆိုင်ရာပြဿနာတွေအတွက်  ရိုးရာဆေးပညာရှင်တွေက  အုန်းရည်သောက်ဖို့ အကြုံပြုခဲ့ကြပါတယ်။ တစ်ရက်ကို အုန်းရည်နှစ်ခွက်လောက် သောက်ပေးရင် Dysuria ကို မြန်မြန်သက်သာစေနိုင်ပါတယ်။

ပန်းသီးရှလကာရည်ကိုရေနဲ့ရောပြီး သောက်သင့်ပါတယ်။ ပန်းသီး ရှလကာရည်မှာ  ဗက်တီးရီးယားပိုးတွေကို  သေစေနိုင်တဲ့အာနိသင်ရှိ ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ဗက်တီးရီးယားပိုးဝင်တာကြောင့် Dysuria ဖြစ်နေရင် သက်သာနိုင်ပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့စံပမာဏကို ပြန်လည်ထိန်းညှိပေး ပြီး ပိုးမွှားတွေမပြန့်ပွားအောင်  ကာကွယ်ပေးပါတယ်။  ပန်းသီးရှလကာ ရည်တစ်ဇွန်းကို တစ်ရက်နှစ်ကြိမ် သောက်ပေးသင့်ပါတယ်။

မုန်လာဥနီဖျော်ရည်သောက်သင့်ပါတယ်။ မုန်လာဥနီက ဗီတာမင်-A ကြွယ်ဝတာကြောင့်  မျက်စိအတွက်ကောင်းတယ်ဆိုတာ   လူတိုင်း သိကြပါတယ်။  ဒါ့ပြင်  မုန်လာဥနီဖျော်ရည်သောက်တာက  Dysuria အတွက်လည်း  ထိရောက်မှုရှိစေပါတယ်။  ကျန်းမာရေးနဲ့ညီညွတ်တဲ့ ဖျော်ရည်က   ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့စံပမာဏကိုထိန်းညှိပေးပြီး   ဗက်တီးရီးယား တွေကိုတိုက်ဖျက်ပေးနိုင်တဲ့အပြင် ကိုယ်ခံအားစနစ်ကိုလည်း မြှင့်တင် ပေးပါတယ်။

ဒိန်ချဉ်နေ့စဉ်စားသင့်ပါတယ်။ ဒိန်ချဉ်မှာ အူထဲကမကောင်းတဲ့ပိုးမွှား တွေကို ထိန်းချုပ်ပေးနိုင်တဲ့ ကောင်းတဲ့ဗက်တီးရီးယားပိုးတွေ ဘီလီယံ ချီ  ပါဝင်ပါတယ်။  ဒိန်ချဉ်ကို တစ်နေ့နှစ်ကြိမ်သောက်ပေးတာက ဗက်တီး ရီးယားပိုးဝင်ခြင်းကြောင့် ဆီးသွားတဲ့အခါ နာကျင်တာကိုသက်သာစေ နိုင်ပါတယ်။  ဒိန်ချဉ်သောက်တဲ့အခါ  သကြားမပါတဲ့ဒိန်ချဉ်ကို  ရွေးချယ် သောက်သုံးသင့်ပါတယ်။

လေးညှင်းဆီ အသုံးပြုပေးနိုင်ပါတယ်။  လေးညှင်းဆီက  အူလမ်းကြောင်းရှိ ကပ်ပါးပိုးတွေနဲ့ ကင်ဒီဒါ(Candida) မှိုပိုးတွေကို တိုက်ဖျက် ပေးနိုင်တယ်လို့ လူသိများပါတယ်။ သုတေသနတွေအရလည်း လေးညှင်းဆီက ဗက်တီးရီးယားပိုးတွေကို တားဆီးနိုင်စွမ်းရှိပြီး ကိုယ်ခံအား စနစ်ကို  မြှင့်တင်ပေးနိုင်ပါတယ်။  လေးညှင်းဆီမှာ အဓိကပါဝင်တဲ့ ယူဂျီနော(Eugenol) ဒြပ်ပေါင်းက ရောင်ရမ်းမှုကိုလျော့ကျစေပြီး မှိုနဲ့ ဗက်တီးရီးယားပိုးတွေကို တိုက်ဖျက်နိုင်တဲ့ အာနိသင်တွေရှိပါတယ်။

သံပရာရည်လတ်လတ်ဆတ်ဆတ်ကို သောက်သင့်ပါတယ်။ သံပရာရည်က အချဉ်ဓာတ်ရှိပေမယ့် ခန္ဓာကိုယ်ထဲရောက်သွားရင် အယ်လ်ကာလီဓာတ်ကို  မြှင့်တင်ပေးပါတယ်။  ဒါကြောင့်  ရေနွေးနွေးတစ်ခွက်ထဲကို သံပရာရည်ညှစ်ထည့်ပြီးသောက်တာက ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့စံပမာဏကိုပုံမှန် ဖြစ်စေပြီး  Dysuria  ဖြစ်စေတဲ့ ဗက်တီးရီးယားပိုးတွေမပွားနိုင်အောင် ကာကွယ်ပေးပါတယ်။

ဖာလာစေ့ကို အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာလန်းဆန်းစေဖို့၊ အစာခြေစနစ်ကိုကူညီဖို့နဲ့ သွေးလှည့်ပတ်မှုကောင်းမွန်ဖို့  အသုံးပြုကြပါတယ်။ ဆီးရွှင်စေတဲ့အာနိသင်ရှိပြီး ခန္ဓာကိုယ်က အဆိပ်အတောက်တွေနဲ့ ရေဓာတ်ကိုဖယ်ရှားပေးနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် သုတေသနတွေအရ ဗက်တီးရီးယားပိုးတချို့ကိုလည်း သေစေနိုင်တယ်လို့သိရပါတယ်။ ဖာလာစေ့ အမှုန့်တစ်ဇွန်းကို   နွားနို့တစ်ခွက်နဲ့ရောစပ်ပြီး  ညတိုင်းအိပ်ရာမဝင်မီသောက်သုံးနိုင်ပါတယ်။ အရသာကောင်းအောင် ပျားရည်အနည်းငယ်ထည့်ပြီး သောက်နိုင်ပါတယ်။

သခွားသီးစားတာ ဒါမှမဟုတ် သခွားသီးဖျော်ရည်သောက်ပေးသင့်ပါတယ်။ သခွားသီးက ဆီးသွားရင်နာကျင်တာ ဒါမှမဟုတ် ပူလောင်တာကို သက်သာစေနိုင်ပါတယ်။ သခွားသီးမှာ ဆီးရွှင်စေတဲ့အာနိသင်ရှိတာကြောင့် ဆီးသွားတာကိုများစေပြီး ဗက်တီးရီးယားပိုးတွေကို ဆေးကြောပေးနိုင်ပါတယ်။ သခွားသီးကိုခြေပြီး အရည်ညှစ်ယူကာ ရလာတဲ့အရည်ကို တစ်ရက်နှစ်ကြိမ်သောက်ပေးပါက Dysuria ကို ချက်ချင်းသက်သာစေနိုင်ပါတယ်။

တစ်ရက်ကို ချင်းလက်ဖက်ရည် တစ်ခွက်ကနေနှစ်ခွက်အထိ သောက်သင့်ပါတယ်။ ချင်းက ဟင်းလျာတွေကို အရသာပိုကောင်းစေရုံသာမက ဗက်တီးရီးယားပိုးဝင်တာနဲ့ ရောင်ရမ်းမှုတွေအတွက်လည်း ထိရောက်တဲ့အိမ်တွင်းကုထုံးတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ချင်းမှာ အားကောင်းတဲ့ပိုးသတ် နိုင်စွမ်းနဲ့  ရောင်ရမ်းမှုကိုသက်သာစေတဲ့ အာနိသင်တွေရှိပါတယ်။ တစ်ရက်ကို  ချင်းလက်ဖက်ရည်(၁-၂)ခွက်သောက်တာက Dysuria  ကို သက်သာစေပါတယ်။

ဆီးသွားရင်နာကျင်ခြင်း(Dysuria)က အမျိုးသားတွေထက် ဆီးလမ်းကြောင်းတိုတဲ့အမျိုးသမီးတွေမှာ အဖြစ်များပါတယ်။ အမျိုးသားတွေ အနေနဲ့လည်း အသက်ကြီးသူတွေက အသက်ငယ်သူတွေထက်  ပိုပြီးအဖြစ်များပါတယ်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်တွေ၊ ဆီးချိုဝေဒနာရှင်တွေနဲ့ဆီးအိမ်ရောဂါရှိသူတွေက ဆီးသွားရင်နာကျင်တာကို အရင်ဆုံးခံစားရ သူများဖြစ်ကြပါတယ်။

ရောဂါလက္ခဏာတွေအနေနဲ့ အမျိုးသားရော အမျိုးသမီးပါ ဆီးသွားရင် ပူစပ်ပူလောင်ဖြစ်ခြင်း၊ နာကျင်ခြင်း၊ ယားယံခြင်းတို့ကို ခံစားရလေ့ ရှိပါတယ်။ တချို့သူတွေမှာ ဆီးစွန့်ရာထွက်ပေါက်မှ နာကျင်မှုမျိုးလည်း ရှိတတ်ကြပါတယ်။ တချို့မှာ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းပိုင်းနဲ့ ဆီးအိမ်၊  ဆီး ကျိတ်တို့တည်ရှိရာနေရာမှာ   နာကျင်တတ်ပါတယ်။   ရောဂါဖြစ်ပွားစဉ် ကာလအတွင်း လူနာက ဆီးခဏခဏသွားလိုခြင်းကို ခံစားရပါတယ်။

 ဆီးကုန်အောင်မသွားနိုင်တဲ့အခါ ဆီးအိမ်ထဲအနည်အမှုန်များ စုပုံ ပြီး ကျောက်တည်လာတတ်ပါတယ်။   အဲဒီကျောက်တွေက   ဆီးလမ်း ကြောင်းပိတ်ဆို့စေပြီး  ဆီးကျင်တာကို   ခံစားရစေပါတယ်။   ဆီးအိမ် ရောင်ရမ်းခြင်း၊  ဆီးစွန့်ပြွန်မှတစ်ဆင့်  ဗက်တီးရီးယားပိုးဝင်ရောက်ပြီး ဆီးအိမ်ရောင်ရမ်းခြင်းဖြစ်တတ်ပါတယ်။

အမျိုးသားတွေမှာ ဆီးကျိတ်ရောဂါပိုးဝင်တဲ့အခါ ရောင်ရမ်းခြင်းဖြစ်ပြီး နာကျင်ခြင်း၊ ဆီးသွားရခက်ခြင်းတို့ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေမှာ မိန်းမကို‌ယ်ရောင်ရမ်းခြင်း၊ ဆီးစွန့်ပြွန်ရောင်ခြင်း၊ ကျောက်ကပ်ရောဂါ ပိုးဝင်ခြင်း စတာတို့ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

မသက်သာရင် ဆီးပိုးမွေးပြီး ပဋိဇီဝဆေး(Antibiotics)ကျွေးသင့်ပါ တယ်။ လူကြီး အမောက်ဆလင် (Amoxicillin 500Mg) တစ်ရက်နှစ်ကြိမ် (၅-၇)ရက် ဒါမှမဟုတ်  စီပရိုဖလောက်ဆင်  (Ciprofloxacin   500Mg BD) (၅-၇) ရက် သောက်နိုင်ပါတယ်။ ဂျင်တာမိုင်ဆင် (I/m Gentami-cin) ထိုး‌ဆေးကို အစားအသောက်စားပြီး တစ်နေ့နှစ်ကြိမ် (၅-၇)ရက် ထိုးနှံနိုင်ပါတယ်။  ယင်းမှာ  Gonorrhoea  ပိုးအတွက်  ထိုးနှံခြင်းဖြစ်ပါကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါတယ်။         ။

Source: https://myawady.net.mm/stories

မျက်မှောက်ခေတ်တွင် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏ သက်ရောက်မှုများသည် လူတို့၏ကျန်းမာရေးနှင့် အသက်အန္တရာယ်ကို တိုက်ရိုက်သော်လည်းကောင်း၊ သွယ်ဝိုက်သောနည်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း ထိခိုက်မှုများရှိနေပါသည်။   ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့၏ အဆိုအရ    ပြောင်းလဲလာသော ရာသီဥတုအခြေအနေများသည်   လူတို့တွေ့ကြုံနေရသည့်   တစ်ခုတည်းသော  အကြီးမားဆုံးကျန်းမာရေး ခြိမ်းခြောက်မှုဖြစ်သည်။ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှု၏ သက်ရောက်မှုများကို လူတိုင်းရင်ဆိုင်ရသော်လည်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနည်းသောနိုင်ငံများသည် အခက်ခဲဆုံး စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ရဖွယ်ရှိသည်။

မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်းတွင် ရာသီဥတုသုတေသီများက ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှု မြင့်တက်လာခြင်းသည် ပြင်းထန်သော ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုများကို ဖြစ်စေကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုသည် သဘာဝအတိုင်း ဖြစ်ပေါ်နိုင်သော်လည်း မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်းက တွေ့ကြုံခဲ့ရသည့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု အများစုသည် ကျောက်မီးသွေး၊  ရေနံနှင့်  သဘာဝဓာတ်ငွေ့ကဲ့သို့သော  ရုပ်ကြွင်းလောင်စာများကို  မီးရှို့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏ သက်ရောက်မှုများကို ဖြေရှင်းရန် နည်းလမ်းများကို ရှာဖွေနေခဲ့ကြသည်။ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုများနှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်ရန်အတွက်    အဓိကစိန်ခေါ်မှုများ ရှိနေသော်လည်း ရေရှည်တည်တံ့သော ကမ္ဘာမြေကြီးကိုတည်ဆောက်ရန်   အခွင့်အလမ်းများစွာရှိကြောင်း လေ့လာမှုများက တွေ့ရှိခဲ့သည်။

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် ကျန်းမာရေးအပေါ် သက်ရောက်မှုများ

ပြောင်းလဲလာသော ရာသီဥတု အခြေအနေများသည်   လူတို့၏ကျန်းမာရေးကို   တိုက်ရိုက်နှင့် သွယ်ဝိုက်သော နည်းများဖြင့် သက်ရောက်မှုရှိနိုင်သည်။ ပြင်းထန်သော ရာသီဥတုဖြစ်ရပ်များဖြစ်သည့် မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းခြင်း၊ ရေကြီးခြင်း၊ မိုးခေါင်ခြင်း၊ တောမီးများ၊ အပူလှိုင်းများ၊ မိုးခေါင်မှုနှင့် အပူပိုင်းဆိုင်ကလုန်းများ စသည့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များနှင့် တခြားပြင်းထန်သော ရာသီဥတုဖြစ်ရပ်များသည် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခြင်းနှင့် လူတို့၏ရောဂါများ သို့မဟုတ် ကျန်းမာရေး အခြေအနေများကို  ဆိုးရွားစေနိုင်ပြီး  သေဆုံးမှုများ တိုးမြင့်လာနိုင်သည်အထိ ဖြစ်စေနိုင်သည်။

အပူလှိုင်းများနှင့် အပူချိန်များ မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့်   ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊    အပူဒဏ်ကြောင့် သတိလစ်ခြင်းနှင့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာများကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။  နှလုံးရောဂါရှိသူများအတွက်လည်း   နှလုံးအမောဖောက်ခြင်းကို ဖြစ်ပွားစေနိုင်သည်။  အပူချိန်မြင့်မားမှုကြောင့် ဝတ်မှုန်များထုတ်လုပ်မှုကို  တိုးမြင့်လာစေနိုင်ပြီး ဓာတ်မတည့်မှုများကိုဖြစ်စေကာ ပန်းနာရင်ကျပ်ရောဂါကို  ပိုဆိုးစေနိုင်သည်။    လေထုညစ်ညမ်းမှု တိုးမြင့်လာခြင်းကြောင့် အရေပြားရောဂါ၊ အဆုတ်ရောဂါနှင့်   တခြားသော အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာများကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။  ဗိုင်းရပ်စ်များ၊ ဗက်တီးရီးယားများနှင့် ကပ်ပါးပိုးများသည် မြင့်မားသောအပူချိန်တွင် ပေါက်ပွားရန်ပိုမိုလွယ်ကူပြီး အစာအိမ်ရောဂါ၊ အစာအဆိပ်သင့်ခြင်း၊ အူရောင်ငန်းဖျားရောဂါ၊ ပြင်းထန်ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါ၊ အထက်လှန်အောက်လျှောရောဂါနှင့် ကလေးများတွင် ပိုလီယိုရောဂါများ ပိုမိုပျံ့နှံ့လာနိုင်သည်။

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုသည်   သောက်သုံးရေ သန့်ရှင်းမှုအရည်အသွေးကို   နည်းလမ်းများစွာဖြင့် သက်ရောက်မှုရှိသည်။   ဥပမာ-မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းခြင်းနှင့်ရေကြီးခြင်းသည်    မိလ္လာများကို လျှံတက်စေနိုင်ပြီး သောက်သုံးရေကိုညစ်ညမ်းစေသည်။   သောက်သုံးရေမသန့်ရှင်းမှုကြောင့်  ရေမှတစ်ဆင့်   ကူးစက်ရောဂါများကို   ဖြစ်ပွားစေနိုင်သည်။ အပူချိန်တိုးလာသည်နှင့်အမျှ ခြင်နှင့်တခြားအင်းဆက်ပိုးမွှားများမှ    ကူးစက်ပျံ့နှံ့သော ရောဂါများဖြစ်သည့် ငှက်ဖျား၊ သွေးလွန်တုပ်ကွေး၊ ဂျပန်တုပ်ကွေး၊    ဆင်ခြေထောက်ရောဂါနှင့်   အသားဝါရောဂါကဲ့သို့သော ရောဂါများ ပိုမိုပျံ့နှံ့လာသည်။

မကြာသေးမီနှစ်များက ရာသီဥတုနှင့်ဆက်စပ်သောစိတ်ဖိစီးမှု၊ စိုးရိမ်ပူပန်မှုနှင့် တခြားစိတ်ကျန်းမာရေး ပြဿနာများ သိသာထင်ရှားစွာ   မြင့်တက်လာခဲ့သည်။ စိတ်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အကျိုးသက်ရောက်မှုများသည် နောက်ဆက်တွဲရောဂါနှင့် သေဆုံးမှုကိုဖြစ်စေနိုင်သည်။

ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကြောင့် ကျန်းမာရေးထိခိုက်နိုင်ခြေ အများဆုံးရှိသူများ

ရာသီဥတုဖောက်ပြန်ခြင်း၏ ဆိုးကျိုးများကို  လူတိုင်းရင်ဆိုင်ရသော်လည်း မွေးကင်းစကလေးများ၊ ကလေးငယ်များ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များ၊  အသက်ကြီးသူများ၊ နာတာရှည်ရောဂါရှိသူများ၊ မသန်စွမ်းသူများ၊   လူမှုစီးပွားရေးအရ  ချို့တဲ့သောအသိုင်းအဝိုင်းများ၊   မြို့ပြတွင်နေထိုင်သူများ၊   အပြင်တွင်အချိန်ကြာကြာ လုပ်ရသူ အထွေထွေ အလုပ်သမားများ၊  မီးသတ်သမားများ၊   သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးလုပ်သားများ၊   စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်သားများသည် ကျန်းမာရေးထိခိုက်မှု အန္တရာယ်များကို တွေ့ကြုံရနိုင်ခြေပိုများသည်။   ထို့ကြောင့်ကျန်းမာရေးထိခိုက်မှု အန္တရာယ်များကို   ကာကွယ်ရန်နှင့် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် လက္ခဏာများကို သတိထားရန် အရေးကြီးပါသည်။

ရာသီဥတုဖောက်ပြန်ခြင်းကြောင့် ကျန်းမာရေး ထိခိုက်မှုမှကာကွယ်ရန် နည်းလမ်းများ

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုသည် မျက်မှောက်ခေတ်တွင်  လူသားအားလုံးခံစားရမည့် အလားအလာရှိသော်လည်း   ကျန်းမာနေစေရန်အတွက်   နေ့စဉ်လုပ်ဆောင်နိုင်သည့်    ကြိုတင်ကာကွယ်မှုများရှိကြောင်း လူတိုင်းသိရှိရန် အရေးကြီးပါသည်။

ပြောင်းလဲနေသောရာသီဥတု အခြေအနေများကို သတိပြုပြီး အလွန်အမင်း အပူချိန်မြင့်မားသော အခြေအနေများအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားပါ။ အပူချိန်လွန်ကဲနေချိန်တွင် အိမ် သို့မဟုတ် အရိပ်ရအေးမြ၍  လေဝင်လေထွက်ကောင်းသော အရိပ်ထဲတွင် နားနေပြီး ပြင်ပလှုပ်ရှားမှုများကို တစ်နေ့တာ၏ အပူချိန်လျော့နည်းသော အချိန်များတွင်ပြုလုပ်ပါ။ ခန္ဓာကိုယ်တွင် ရေဓာတ်ပြည့်၀နေရန် ရေများများသောက်ပေးပါ။ အပြင်ထွက်လျှင် နေရောင်ကာခရင်မ် (SPF 30 နှင့်အထက်) လိမ်းရန်၊ ဦးထုပ်နှင့် အရောင်ဖျော့သော ပွပွချောင်ချောင်ချည်ထည်များကို ၀တ်ဆင်ပါ။

ပြင်ပလေထုညစ်ညမ်းမှုနှင့် ထိတွေ့မှုကို လျှော့ချရန်  မြို့ကြီးများနှင့်  စက်မှုဇုန်များ၌   နေထိုင်သူများသည် အပြင်ဘက်တွင် အချိန်များစွာနေခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။ အိမ်တွင်းလေထု ညစ်ညမ်းမှုများကို ဖယ်ရှားရန် အတွက် ပုံမှန်လေ၀င်လေထွက်ရရန် ပြင်ဆင်ပါ။ ပြင်ပလေထုညစ်ညမ်းမှုသည် မော်တော်ယာဉ်များ၊ လောင်စာဆီလောင်ကျွမ်းမှုနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသောဓာတ်ငွေ့များကြောင့် ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် မြို့ပေါ်တွင် နေထိုင်ပါက   လူရှုပ်သောလမ်းများအနီးတွင်   လေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ၊ လေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်သည့် အချိန်ပမာဏကို ကန့်သတ်ပြီး လမ်းလျှောက်ခြင်းအစား   ပြေးခြင်းကဲ့သို့သော  ပြင်းထန်သော လှုပ်ရှားမှုကို ပြုလုပ်ရန် ရည်ရွယ်ပါ။

တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းရေးသတိပြုရန်နှင့် အစားအသောက်ဘေးကင်းရေး    လက်ပုံမှန်ဆေးကြောခြင်းကို   လေ့ကျင့်ရန်အရေးကြီးပါသည်။    အစားအသောက်ပြင်ဆင် ချက်ပြုတ်ခြင်းမပြုမီ၊    အစာမစားမီနှင့် သန့်စင်ခန်းအသုံးပြုပြီးတိုင်း လက်ကိုဆပ်ပြာနှင့်ရေ သို့မဟုတ် ရေမလိုလက်သန့်ဆေးရည် အသုံးပြု၍ စနစ်တကျဆေးရန်ဖြစ်သည်။ သစ်သီးဝလံနှင့်  ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကိုမစားမီ   ဆားနှင့် ရှလကာရည်တွင်   မိနစ် ၃၀  ခန့်စိမ်၍  ဆေးကြောခြင်း သို့မဟုတ် အခွံခွာခြင်း၊ အသားများကို သေချာစွာချက်ပြုတ်ခြင်းနှင့်  မီးဖိုချောင်နှင့် အစားအစာပြင်ဆင်သည့်နေရာများကို သန့်ရှင်းသပ်ရပ်စွာ ထားရှိခြင်း စသည့်အစားအသောက်ဘေးကင်းရေး သတိပေးချက်များကိုလည်း လိုက်နာဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။

သောက်ရေသန့် သို့မဟုတ် ရေသန့်စင်ဆေးပြား ခတ်ထားသောရေ သို့မဟုတ် ကျိုချက်ထားသောရေကိုသာ သောက်သုံးပါ။ သောက်သုံးရေသန့်စင်ခြင်းဆိုင်ရာ စံချိန်စံညွှန်းများနှင့် အလေ့အကျင့်များကို ပျိုးထောင်ပါ။ သန့်ရှင်းသောသောက်သုံးရေ အရင်းအမြစ်များကို ရှာဖွေစုဆောင်းပါ။ ရေကိုထိန်းသိမ်းပါ။ မိုးတွင်း၌ ရေကို ကျိုချက်၍သောက်ပါ။

ခြင်ကိုက်ခံရခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် ခြင်ထောင်ဖြင့် အိပ်ပါ။  အိမ်အတွင်းသို့  ခြင်များဝင်ရောက်ခြင်းမှ တားဆီးရန်  တံခါးများ၊   ပြတင်းပေါက်များ၊ လေဝင်ပေါက်များနှင့် မီးခိုးခေါင်းတိုင်များတွင် ခြင်လုံဆန်ကာတပ်ထားပါ။   ခန္ဓာကိုယ်ကို   တတ်နိုင်သမျှ ဖုံးအုပ်နိုင်သော အကာအကွယ်အဝတ်အစားများ ဝတ်ဆင်ပါ။ နေအိမ်အနီးတွင် ခြင်များပေါက်ပွားနိုင်သည့်ရေအိုင်များ၊ ရေဝပ်သောနေရာများ မရှိစေရန်ရှင်းထားပြီး ရေများစုပုံခြင်းမှ ကာကွယ်ရန်၊ ရေဆိုးများကို ဖယ်ရှားရန်နှင့် အမှိုက်များကို စနစ်တကျစွန့်ပစ်ရန်လိုအပ်ပါသည်။

စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက် နေ့စဉ်လုံလောက်စွာအိပ်စက်ပါ။ ချစ်ခင်နှစ်သက်သည့် အပေါင်းအသင်း မိတ်ဆွေများ၊ သူငယ်ချင်းများနှင့်အတူ ပျော်ရွှင်စရာကောင်းသော လှုပ်ရှားမှုများအတွက် အချိန်ပေးပါ။

ရယ်မောခြင်းဖြင့်     ဦးနှောက်မှပျော်ရွှင်စေသော ဟော်မုန်းပမာဏကို များစေသဖြင့်   စိုးရိမ်ပူပန်မှု၊ စိတ်ဖိစီးမှုများကို လျော့ကျစေသည်။ စိတ်ကျန်းမာရေးကို  ထိခိုက်စေသည်ဟု ခံစားရပါက ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်ထံမှ အကူအညီရယူပါ။

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏   ပတ်ဝန်းကျင်အပေါ် သက်ရောက်မှုများကို   လျော့ပါးသက်သာစေရန် လက်တွေ့ကျသော လူနေမှုပုံစံ အလေ့အကျင့်များကိုလည်း အပြောင်းအလဲများပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။

အိမ်တွင်အသုံးပြုသော စွမ်းအင်ကို ရေနံ၊ ကျောက်မီးသွေးနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့မှရယူမည့် အစား လေသို့မဟုတ် နေရောင်ခြည်ကဲ့သို့ ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်ဖြင့်အသုံးပြုပါ။ အိမ်တွင်စွမ်းအင်ချွေတာပါ။

LED မီးသီးများနှင့် စွမ်းအင်သက်သာသော လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများကို ပြောင်းလဲအသုံးပြုပါ။ အဝတ်အစားများနှင့် တခြားလူသုံးကုန်ပစ္စည်းများကို လျှော့ဝယ်ခြင်းက ကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှုကို လျှော့ချနိုင်သည်။ တစ်ခါသုံးပလတ်စတစ် အသုံးပြုမှုကို   လျှော့ချရန် ပြန်သုံး၍ရသော ဈေးဝယ်အိတ်ကို ယူလာပါ။ ကားမောင်းမည့်အစား   လမ်းလျှောက်ခြင်း   သို့မဟုတ် စက်ဘီးစီးခြင်းက ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုကို လျှော့ချပေးမည်ဖြစ်ပြီး ကျန်းမာရေးနှင့် ကြံ့ခိုင်မှုကို   အထောက်အကူဖြစ်စေပါသည်။    ဓာတ်ဆီ သို့မဟုတ် ဒီဇယ်စွမ်းအင်သုံးကားမှ လျှပ်စစ်ကားသို့ ပြောင်းခြင်းဖြင့် ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှု  နည်းပါးစေပြီး လေထုညစ်ညမ်းမှုကို လျှော့ချပါ။

သစ်ပင်စိုက်ပါ။   သစ်ပင်များသည်  အစာနှင့် အောက်ဆီဂျင်ကိုပေး၍ လေထုကို သန့်ရှင်းစေပြီး ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကို တိုက်ဖျက်ရန်   ကူညီပေးသည်။ အသားနှင့်နို့ထွက်ပစ္စည်းများကို လျှော့စားပြီး အပင်အခြေခံအစားအစာများနှင့် ဒေသထွက်အစားအစာများကို စားသုံးခြင်းဖြင့်  ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှုနည်းပါးစေပြီး ပတ်ဝန်းကျင်ထိခိုက်မှုကို သိသိသာသာလျော့ကျစေနိုင်သည်။  အိမ်တွင်အစားအစာစွန့်ပစ်မှုကို   လျှော့ချခြင်းဖြင့်   ကာဗွန်ခြေရာကိုလျှော့ချနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် အမှိုက်ကို မှန်ကန်စွာစွန့်ပစ်ပါ။ ပတ်ဝန်းကျင်ကို သန့်ရှင်းပါ။

အချုပ်အားဖြင့်ဆိုသော် ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ကိုကာကွယ်ရန် လူသားအားလုံးတွင် တာဝန်ရှိသည်။   ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့်ဖြစ်လာနိုင်သောကျန်းမာရေးအန္တရာယ်များမှ ကာကွယ်ရန်အတွက် လူသားအားလုံး အတူတကွ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ပါသည်။  ထို့ကြောင့် ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်သည့် နည်းလမ်းများကို  အသိပညာပေးခြင်းဖြင့် အနာဂတ်မျိုးဆက်များ အားလုံး၏ ကျန်းမာရေးကို ထိန်းသိမ်းကာကွယ်ရန် တိုက်တွန်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။                    

Source: https://myawady.net.mm/stories

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏အနာဂတ်ကို အမှန်တကယ်ပိုင်စိုးသူများမှာ ယနေ့လူငယ်များဖြစ်သည်။ ယနေ့လူငယ် နောင်ဝယ်လူကြီးဆိုစကားသည် အစဉ်အမြဲမှန်ကန်သည့်စကားဖြစ်သည်။ လူငယ်တွေကိုအကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် ပြုစုပျိုးထောင်နိုင်မှသာ အနာဂတ်နိုင်ငံတော်အတွက် စိတ်ချရမည့်အနေအထားဖြစ်သည်။ လူငယ်များ၏အခန်းကဏ္ဍကို စဉ်ဆက်မပြတ်သတိထားကာ မြှင့်တင်နိုင်သမျှ မြှင့်တင်ပေးနေရမည်ဖြစ်သည်။ လူသားအရင်းအမြစ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆိုသည်မှာ လူငယ်များအား ပညာပြည့်ဝနှလုံးလှအောင် ပျိုးထောင်ပေးခြင်းဖြစ်သည်။ လူငယ်သည် နိုင်ငံတော်၏အရင်းအနှီးဟုဆိုလျှင်မမှားနိုင်ပါ။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် နိုင်ငံတော်ကိုဦးဆောင်လျက်ရှိရာတွင်  ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်(၅)ရပ်၊ ဦးတည်ချက်(၉)ရပ်ချမှတ်ကာ နိုင်ငံတော်ကို ဘက်စုံထောင့်စုံကဏ္ဍစုံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင်တည်ဆောက်ပေးလျက်ရှိသည်။ ထိုသို့တည်ဆောက်ပေးလျက်ရှိရာတွင် လူမှုရေးဦးတည်ချက်၌ “တစ်နိုင်ငံလုံး အသိပညာ၊ အတတ်ပညာမြင့်မားတိုးတက်စေရေး၊ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုအထောက်အကူပြု  ပညာရှင်များထွန်းကားလာစေရေးအတွက် လူတိုင်းလက်လှမ်းမီသည့် ဘက်စုံပညာရေးစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရေး” နှင့် “ နိုင်ငံ၏ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များ၌     လူငယ်များအနေဖြင့် အဓိကစွမ်းအားစုအဖြစ်ပါဝင်နိုင်ရေး ဗလငါးတန်နှင့်ပြည့်စုံသောလူငယ်များဖြစ်စေရန် လူငယ်ကဏ္ဍကိုမြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ရေး” ဟူသောဦးတည်ချက်များမှာ လူငယ်များကို မြှင့်တင်ပေးရန်ဖြစ်သည်။

လူငယ်တိုင်းအတွက် အရေးကြီးဆုံးသောအချက်ဖြစ်သည့် ကာယ၊ ဉာဏ၊ စာရိတ္တ၊ မိတ္တ၊ ဘောဂဟူသော ဗလငါးတန်သည် အမှန်ပင်အရေးကြီးလှပေသည်။ စာရိတ္တကောင်းမွန်သော လူငယ်များဖြစ်လာမှသာ နိုင်ငံတော်အတွက် အားကိုးရသူများဖြစ်လာပေလိမ့်မည်။  လူငယ်တိုင်းတွင်ရှိနေရမည့်စိတ်ဓာတ်မှာ“ မိမိနိုင်ငံ၊ မိမိလူမျိုးကို ချစ်မြတ်နိုးသည့်စိတ်”ဖြစ်သည်။ လူငယ်တိုင်းက  မိမိတို့နေထိုင်သည့်နိုင်ငံကို ချစ်မြတ်နိုးနေရမည်။ နိုင်ငံတော်အတွက် ကျရာတာဝန်ကို  ကျေပွန်စွာထမ်းဆောင်နိုင်ရမည်။ ထိုသို့တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်နိုင်ရန်အတွက် လူငယ်အဖြစ် ရှင်သန်နေစဉ်ကာလအတွင်း အသိပညာ၊ အတတ်ပညာများ ပြည့်ဝအောင်ဖြည့်ထားကြရမည်ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ပညာပြည့်ဝစေရန်အတွက် ကျောင်းစာများကိုလေ့လာသင်ယူရသကဲ့သို့ ကျောင်းပိတ်ရက်များတွင်လည်း မိမိဘဝအတွက်၊ ထိုမှတစ်ဆင့် နိုင်ငံတော်အနာဂတ်အတွက် တတ်သင့်တတ်ထိုက် သည့် ပညာရပ်များကို လေ့လာဆည်းပူးသင်ယူကြရမည်ဖြစ်သည်။ ယခုဖွင့်လှစ်သည့် ရေကြောင်းလူငယ်အခြေခံနှင့်တန်းမြင့်သင်တန်းအမှတ်စဉ်(၁/၂၀၂၅)သည် မိမိကစိတ်ဆန္ဒရှိသော်လည်း ပြင်ပတွင်သင်ယူရန် ခက်ခဲလှသည့်   ရေကြောင်းအတတ်ပညာများအားအကျိုးရှိစွာ သင်ယူတတ်မြောက်နိုင်သည့်သင်တန်းဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်အစိုးရ၊ တပ်မတော်အနေဖြင့် နွေရာသီကျောင်းပိတ်ရက်များအတွင်းလူငယ်များအား ရေကြောင်းလူငယ်သင်တန်း၊  လေကြောင်းလူငယ်သင်တန်းများဖွင့်လှစ်ကာသင်ကြားပေးနေခြင်းမှာ မိဘများအတွက်၊ လူငယ်များအတွက် လွန်စွာကောင်းမွန်သည့်ဆောင်ရွက်ချက်ဖြစ်သည်။ တက်ကြွရွှင်လန်းသော လူငယ်များကို တူညီဝတ်စုံကလေးများနှင့် မြင်တွေ့ရသည်မှာ တကယ့်ကို ကြည်နူးပီတိဖြစ်ဖွယ်ကောင်းလှသည်။ အသက်အရွယ်ရလာသူများအဖို့  ပြန်လည်၍ပင်   အသက်ငယ်ချင်သေးသည်။ လူငယ်တို့၏ အားမာန်ပြည့်ဝနှလုံးလှသည့်  သွက်လက်လျင်မြန်လှုပ်ရှားဟန်တို့သည် နိုင်ငံတော်၏အနာဂတ်အတွက် ကျေနပ်စရာများဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအတွက် မရှိလျှင်လုံးဝမဖြစ်သောအဖွဲ့အစည်းသည် တပ်မတော်ဖြစ်သည်။ ထိုမရှိမဖြစ်သည့် တပ်မတော်ကို ဆက်လက်အမွေခံရမည့်သူများမှာ လူငယ်များဖြစ်သည်။ တပ်မတော်နှင့် လူငယ်၊ လူငယ်နှင့်တပ်မတော်သည် ခွဲခြား၍မရနိုင်သည့်အရာများဖြစ်သည်။  ထို့ကြောင့်    တပ်မတော်(ရေ) နှင့် တပ်မတော်(လေ)တို့က ယင်းတို့နှင့်သက်ဆိုင်သည့် အသိပညာ၊ အတတ်ပညာများကို လူငယ်များသို့ ပြန်လည်ဖြန့်ဝေပေးခြင်းမှာ အလွန်ကောင်းမွန်သည့်အစဉ်အလာကောင်းတစ်ရပ်ဟု ဆိုချင်ပါသည်။

တပ်မတော်(ရေ)သည် နိုင်ငံတော်ကို ပင်လယ်ပြင်မှ ရှေ့တန်းကျကျကာကွယ်ရေး၊ နိုင်ငံတော်၏ ရေကြောင်းအကျိုးစီးပွားများ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေးနှင့် ကြည်း၊ ရေ၊ လေ ပူးပေါင်းစစ်ဆင်နိုင်စွမ်းရှိရေးဆိုသည့် ရည်မှန်းချက်တာဝန် (၃) ရပ်ဖြင့်လည်း မမှိတ်မသုန် အားကောင်းမောင်းသန်ချီတက်လျက်ရှိသည်။

ထိုသို့ချီတက်လျက်ရှိသည်ကို လူငယ်များသိရှိစေချင်သည်။ တပ်မတော်(ရေ)အကြောင်း ပိုမိုပြည့်စုံစွာ လူငယ်များသိရှိစေချင်သည်။ ထို့ကြောင့် လူငယ်များအတွက် တပ်မတော်(ရေ)က ရေကြောင်းလူငယ်သင်တန်းများကို အောက်ပါရည်ရွယ်ချက်များဖြင့် ဖွင့်လှစ်သင်ကြားပေးနေခြင်းဖြစ်သည်-

(က) ရေကြောင်းပညာရပ်များကို လေ့လာခြင်းဖြင့်ရေကြောင်းသွားလာရေးဆိုင်ရာ အတတ်ပညာရပ်များတွင် စိတ်ပါဝင်စားမှုတိုးပွားလာစေရန်။

(ခ)စိတ်ဓာတ်၊ စည်းကမ်းနှင့် ကိုယ်လက်ကြံ့ခိုင်မှုကောင်းမွန်မြင့်မားပြီး စည်းလုံးညီညွတ်စွာဖြင့်စုပေါင်းဆောင်ရွက်တတ်မှု အလေ့အကျင့်ကောင်းများရရှိလာစေရန်။

(ဂ) ခေတ်မီနိုင်ငံတည်ဆောက်ရေးတွင် ရေကြောင်း     ပို့ဆောင်ရေးအခန်းကဏ္ဍ အရေးပါကြောင်းလူငယ်များသိရှိနားလည်လာစေရန်။

(ဃ) တိုင်းရင်းသားညီနောင်အချင်းချင်း ချစ်ခင်ရင်းနှီးစွာဖြင့် တိုင်းပြည်တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းတာဝန်များအား လက်တွဲညီညီဆောင်ရွက်တတ်စေရန်။

(င)နိုင်ငံတော်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေး လုပ်ငန်းစဉ်များ၌ အဓိကစွမ်းအားစုအဖြစ်ပါဝင်နိုင်သည့်ဗလငါးတန်နှင့် ပြည့်စုံသောလူငယ်များဖြစ်လာစေရန်။

ရေကြောင်းလူငယ်သင်တန်းများပို့ချပေးခြင်း၏ကောင်းမွန်သောရည်ရွယ်ချက်များမှာ ယနေ့လူငယ်များနှင့်  နိုင်ငံတော်၏ ကောင်းကျိုးကိုရှေးရှုသောရည်ရွယ်ချက်ကောင်းများဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်သည် နိုင်ငံသားအားလုံး၏ မွေးရာပါတာဝန်ဖြစ်သည်နှင့်အညီ  အဆိုပါတာဝန်ကို နိုင်ငံသားအဆက်ဆက်၊ တစ်နည်းဆိုရလျှင် မျိုးဆက်သစ်အဆက်ဆက်တို့က ဂုဏ်ယူဝင့်ကြွားစွာထမ်းဆောင်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ တပ်မတော်(ရေ)နှင့်ပတ်သက်သောပညာရပ်များကို လူငယ်များအားသင်ကြားပေးထားခြင်းအားဖြင့်  လူငယ်တို့အတွက်အဖိုးတန်အမွေကို လက်ဆောင်မျှဝေပေးလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

ရေကြောင်းလူငယ်သင်တန်းများဖွင့်လှစ်ခဲ့ခြင်းအတိတ်သမိုင်းကိုလေ့လာကြည့်ပါက ရေကြောင်း လူငယ်သင်တန်းကို ၁၉၅၉ ခုနှစ်  ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၃ ရက်မှစတင်ကာ ဖွင့်လှစ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုစဉ်ကလူငယ်(ရေကြောင်း)သင်တန်း၊ကန်တော်ကြီးစခန်းအမည်ဖြင့် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူလူငယ်လူရွယ်တို့ကို ရေကြောင်းပညာနှင့်ရေကြောင်းလုပ်ငန်းများတွင် စိတ်ပါဝင်စားလာစေရေးနှင့် မြေတောင်မြှောက်ပေးရန်ရည်ရွယ်ပြီး နိုင်ငံတော်မှချမှတ်ထားသော မူဝါဒနှင့်အညီ တပ်မတော်(ရေတပ်)၊ တပ်မတော်စိတ်ဓာတ်မြှင့်တင်ရေးနှင့် လူမှုဆက်ဆံရေးညွှန်ကြားရေးမှူးရုံးတို့ပူးပေါင်းကာ စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ရေကြောင်းလူငယ်သင်တန်းများကို နှစ်စဉ်ဖွင့်လှစ်ပေးလျက်ရှိရာ ၁၉၆၄  ခုနှစ်တွင်  လူငယ်(ရေကြောင်း)သင်တန်းမှ  ရှေ့ဆောင်လူငယ်(ရေကြောင်း) သင်တန်းအမည်သို့လည်းကောင်း၊ ၁၉၉၅ ခုနှစ်တွင် ရှေ့ဆောင်လူငယ်(ရေကြောင်း)သင်တန်းအမည်မှ တပ်မတော်(ရေ)ရဲညွန့်လောင်း (ရေကြောင်းမျိုးဆက်)သင်တန်းအမည်သို့လည်းကောင်း ပြောင်းလဲ၍ ၂၀၀၄ ခုနှစ်အထိဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး ခေတ္တရပ်နားထားခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှစတင်၍ ရေကြောင်းလူငယ်အခြေခံသင်တန်း/ ရေကြောင်းလူငယ်တန်းမြင့်သင်တန်းဟူသောအမည်ဖြင့် သင်တန်းများ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ရာ ယနေ့အချိန်ထိဖြစ်သည်။

မည်သည့်အတတ်ပညာရပ်မဆို မိမိတို့လူငယ်များအတွက် အကျိုးရှိပြီးအသုံးဝင်သည့် ပညာရပ်များသာဖြစ်သည်။ ရေကြောင်းလူငယ်သင်တန်းများ ဖွင့်လှစ်ပေးခြင်းကြောင့် သိနိုင်ရန်၊ တတ်နိုင်ရန် ခက်ခဲလှသောပညာရပ်များကို လူငယ်များသိ၊ တတ်သွားကြသည်။၎င်းလူငယ်များအနေဖြင့် နောင်တစ်ခေတ် နိုင်ငံတော်ကို တာဝန်ယူချိန်တွင် မျိုးဆက်သစ်တို့ကို ကောင်းမွန်သောအမွေများ လက်ဆင့်ကမ်းနိုင်ကြမည်ဖြစ်သည်။ သင်ကြားပို့ချချိန်သည် ကာလအားဖြင့် သင်တန်းကာလ ငါးပတ်ဖြစ်ပြီး   ပထမသင်တန်းကာလသုံးပတ်တွင် သင်ခန်းစာများကို စာတွေ့လက်တွေ့သင်ကြားပေးသည်။စစ်ရေးပြဘာသာရပ်၊ ရေတပ်သားဘာသာရပ်၊ ရေကြောင်းလမ်းညွှန်ဘာသာရပ်၊ ဆက်သွယ်ရေးဘာသာရပ်၊  ရေကူးဘာသာရပ်နှင့် လှေလှော်/ရွက်တိုက်ဘာသာရပ်တို့ဖြစ်သည်။

ဘာသာရပ်အားလုံးသည် လူငယ်များအတွက် တန်ဖိုးရှိသောပညာရပ်များသာဖြစ်သည်။ စစ်ရေးပြဘာသာရပ်ကို သင်ကြားတတ်မြောက်ခြင်းအားဖြင့် အမိန့်နာခံတတ်မှု၊ စည်းကမ်းကောင်းမွန်မှု၊ အချင်းချင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တတ်မှု စသည့်အလေ့အကျင့်ကောင်းများရရှိမည်။ စည်းလုံးညီညွတ်ခြင်းသည် အင်အားဆိုသည့်အတိုင်း လူငယ်တို့၏ညီညွတ်ခြင်းစွမ်းအားကို စစ်ရေးပြဘာသာရပ်က ဖြည့်ဆည်းပေးလိမ့်မည်။ သင်ကြားရမည့်ဘာသာရပ်များအကြောင်း ရေးသားမည်ဆိုပါက အံ့ဩကုန်နိုင်ဖွယ်ဆိုသကဲ့သို့ ဖြစ်နေပေလိမ့်မည်။  ထို့ကြောင့် ရေကြောင်းလူငယ်သင်တန်းဆိုင်ရာဘာသာရပ်များကို လက်တွေ့ကျကျသင်ယူကြည့်ကြပါဟု တိုက်တွန်းချင်သည်။

စာရေးသူ   လေ့လာမိသလောက်ပြောရလျှင်ရေကြောင်းလူငယ်သင်တန်းများ၏နောက်ဆုံးရက်သတ္တပတ်သည် ပျော်စရာအကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ ရေကြောင်းလူငယ်စခန်း ၁၁ ခုမှ သင်တန်းသား၊ သင်တန်းသူများကို   ရန်ကုန်မြို့တွင်စုစည်းစေပြီး စခန်းပေါင်းဆုံ   တွေ့ဆုံပွဲကျင်းပခြင်းဖြစ်သည်။ သင်တန်းကာလတစ်လျှောက် သင်ကြားပေးခဲ့သည့် ဘာသာရပ်အလိုက် ပြိုင်ပွဲများ၊ ရန်ကုန်မြို့တွင်း လေ့လာရေး
ခရီးစဉ်များ သွားရောက်ကြရမည်ဖြစ်သည်။မြန်မာနိုင်ငံတစ်နံတစ်လျားမှလာရောက်ကြသည့် သင်တန်းသား၊ သင်တန်းသူများ တွေ့ဆုံကြမည်ဖြစ်သည့်အတွက် အသိမိတ်ဆွေတိုးပွားမည့်အပြင်လေ့လာရေးခရီးစဉ်များကြောင့် ဒေသန္တရဗဟုသုတများလည်း ရရှိကြမည်ဖြစ်သည်။လူငယ်များ၏ အပြိုင်အဆိုင်ကြိုးစားလိုစိတ်၊ အဖွဲ့အစည်းစိတ်၊ အချင်းချင်းရိုင်းပင်းကူညီလိုစိတ်များလည်း တိုးပွားလာမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံအတွက် တန်ဖိုးရှိသည့်လူငယ်များ  ပေါ်ထွန်းလာမည်ဖြစ်သည်။

ရေကြောင်းလူငယ်အခြေခံသင်တန်းနှင့်ရေကြောင်းလူငယ်တန်းမြင့်သင်တန်းများကို ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၂ ရက်မှ မေလ ၂၃ ရက်အထိ ဖွင့်လှစ်မည်ဖြစ်သည့်အတွက်သင်တန်းတက်ရောက်ခွင့်ရရှိကြသူ လူငယ်မောင်မယ်များအနေဖြင့် ပညာပြည့်ဝနှလုံးလှသူများဖြစ်အောင် ကြိုးစားသင်ယူကြရမည်ဖြစ်သည်။ တပ်မတော်သားတို့၏မေတ္တာ၊ စေတနာ၊ အနစ်နာနှင့် ဝါသနာ အရင်းခံစိတ်ဓာတ်တို့ကို လူငယ်မောင်မယ်များကိုယ်တွေ့သိရှိနားလည်စာနာသဘောပေါက်ကြမည်ဖြစ်သည်။

ယနေ့ နိုင်ငံတော်တာဝန်အရပ်ရပ်ကိုအဆင့်မြင့်မြင့် ထမ်းဆောင်နေကြသူများအားလုံးမှာ တစ်ချိန်က ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူ  လူငယ်များပင်ဖြစ်သည်။ လူငယ်များအနေဖြင့် အသက်အရွယ်အရ၊ ပညာအရည်အချင်းအရ အဆင့်မြင့်တာဝန်များကို မလွဲမသွေထမ်းဆောင်ကြရမည့်သူများဖြစ်သည်။  ထို့ကြောင့် တပ်မတော်(ရေ)အနေဖြင့် လက်ဆင့်ကမ်း အမွေများကို   ပေးနေခြင်းဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေး၊ ကာကွယ်ရေး စသည့်ကဏ္ဍပေါင်းစုံတွင် လူငယ်များမလွဲမသွေပါဝင်ကြရမည်ဖြစ်သည့်အတွက် မိမိတို့တက်ရောက်သင်ယူရမည့် ရေကြောင်းလူငယ်အခြေခံသင်တန်းများ၊ရေကြောင်းလူငယ်တန်းမြင့်သင်တန်းများတွင် ရိုးသားကြိုးစား၍ ကျွမ်းကျင်စွာတတ်မြောက်အောင်   သင်ယူခြင်းဖြင့် မိမိတို့၏အနာဂတ်၊ နိုင်ငံတော်၏အနာဂတ်ပိုမိုလှပအောင် စွမ်းဆောင်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် “အနာဂတ်အတွက်ဂုဏ်တင့်တယ် ရေကြောင်းတို့လူငယ်”များအဖြစ် တန်ဖိုးရှိသော၊ တန်ဖိုးမြင့်မားသော၊ နိုင်ငံတော်အတွက်၊ တပ်မတော်(ရေ)အတွက် အားကိုးထိုက်သူများဖြစ်ကြပါစေကြောင်း   ဂုဏ်ပြုရေးသားအပ်ပါသည်။    ။

အယ်လ်နီညို၏အကျိုးဆက်အဖြစ် ကမ္ဘာကြီးတွင် မကြုံစဖူး ပူနွေးလာလျက်ရှိသည်။မြန်မာနိုင်ငံ၏ယခုနွေရာသီကာလအပူချိန်မှာ ယခင်နှင့်မတူပိုမိုပူပြင်းမှုကို တွေ့ကြုံနေရသည်။    

နေပူထဲမှ နေရိပ်ထဲသို့ ရုတ်ခြည်းဝင်ရောက်ခြင်း၊ ရေအေးသောက်ခြင်း၊ ရေချိုးခြင်း၊  အအေးခန်းတွင်းမှ  ရုတ်တရက်  ပူပြင်းသောနေပူထဲသို့ထွက်ခြင်းများကြောင့် လူ့ခန္ဓာကိုယ်တွင် အပူအအေး ရုတ်တရက်ပြင်းထန်စွာပြောင်းလဲမှုဖြစ်စဉ်များ  ဖြစ်ပေါ်ခံစားရတတ်သည်။  ယင်းကို ဆေးသိပ္ပံနည်းအရ  Heat Stroke   (အပူဒဏ်ကြောင့်သတိလစ်ခြင်း) ဟုခေါ်၍ ဒေသအခေါ်အရ အပူလျှပ်သည်ဟု ဆိုကြသည်။

အပူလျှပ်ခြင်းဖြစ်ပါက အပူအအေး ရုတ်ခြည်းပြောင်းလဲသွားသည့်အတွက် အပူဒဏ်ကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်ထဲရှိ သွေးကြောများ ကျယ်သွားခြင်း၊ အအေးဒဏ်ကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်ထဲရှိ သွေးကြောများ ကျုံ့သွားခြင်း စသည့် သွေးစီးကြောင်းအကျဉ်းအကျယ်ဒဏ်ကိုခံစားရကာ သတိလစ်ခြင်းကိုဖြစ်စေသည်။ပြင်းထန်သောအခြေအနေတွင်သွေးကြောအကျဉ်းအကျယ်ဒဏ်ကို    မခံစားနိုင်တော့ဘဲ    သွေးကြောကြီးများ အက်ကွဲလာပြီး သွေးကြောငယ်လေးများ  ပြတ်ထွက်သွားသည်အထိ ဖြစ်စေနိုင်သည်။

ထို့ပြင် အပူလျှပ်ခြင်းသည် မပေါ့ဆဘဲ အလေးထားဂရုစိုက်သင့်သည့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာတစ်ခုဖြစ်ကာ တချို့သူများတွင် အပူလျှပ်ခြင်းဖြစ်ပေါ်သည့်အခါ  ခန္ဓာကိုယ်အရေပြားသည်  မီးကဲ့သို့ပူခြစ်ပြီး ချွေးလုံးဝမထွက်တော့ပေ။ ထိုအခြေအနေသည် အရေးပေါ်ကုသမှုခံယူရမည့်အခြေအနေဖြစ်ပြီး   ကုသမှုခံယူရန် နှောင့်နှေးပါက ဦးနှောက်၊ အဆုတ်၊ နှလုံး၊ အသည်း၊ ကျောက်ကပ်နှင့် ကြွက်သားများကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေကာ အသက်ဆုံးရှုံးသည်အထိ ဖြစ်စေနိုင်သည်။

အပူဒဏ်အန္တရာယ်ကာကွယ်ရေး

နေ့အပူချိန်မြင့်တက်ခြင်းကြောင့်  အပူလျှပ်ခြင်း၊ ကြွက်တက်ခြင်း၊ အားအင်ကုန်ခန်းခြင်း၊ မူးမေ့လဲကျခြင်း၊ မိတ်ထွက်ခြင်းတို့ဖြစ်တတ်သည်။ ထို့ပြင် အပူဒဏ်လွန်ကဲခြင်း၊ လေထုညစ်ညမ်းခြင်း၊ ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်ခြင်းတို့ကြောင့် ပန်းနာ၊ ရင်ကျပ်၊ လေပြွန်ရောင်ခြင်းနှင့် အဆုတ်ရောင်ခြင်း စသည့်အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါများ ဖြစ်တတ်သည်။ မျက်စိနာခြင်းနှင့်  ဝမ်းပျက်၊ ဝမ်းလျှောခြင်းတို့လည်း ဖြစ်ပွားနိုင်သည်။    

နွေရာသီတွင်   ရာသီဥတုပူပြင်းလာပြီဖြစ်၍ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းရှိ ရေနှင့်ဓာတ်ဆားဓာတ်များ  ဆုံးရှုံးမှုပိုမိုများပြားလာကာ အပူဒဏ်အန္တရာယ်ကြောင့် မိတ်နှင့်ယားနာဖုများထွက်ခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ မူးဝေခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ ကြွက်တက်ခြင်း၊ ချွေးခြောက်ခြင်း၊ ကိုယ်အပူချိန်မြင့်တက်ခြင်း၊ သတိလစ်ခြင်းတို့ကို  ပြင်းထန်စွာခံစားရပါက အသက်အန္တရာယ်ထိခိုက်နိုင်သည်။

ထို့ကြောင့်   ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ    ပြည်သူများအနေဖြင့် အပူဒဏ်အန္တရာယ်ကြောင့် မလိုလားအပ်သောအကျိုးဆက်များ မဖြစ်ပေါ်စေရေးအတွက် အောက်ဖော်ပြပါအချက်အလက်များကို လိုက်နာကြရန် တိုက်တွန်းနှိုးဆော်ထားသည်။

- ကလေးသူငယ်များ၊ သက်ကြီးရွယ်အိုများနှင့် ဆီးချိုရောဂါ၊ နှလုံးရောဂါ၊ သွေးတိုးရောဂါအခံရှိသူများအနေဖြင့်နေ့လယ်နေ့ခင်း အချိန်တွင် အရိပ်ရအေးမြ၍  လေဝင်လေထွက်ကောင်းသောနေရာများတွင် နားနေပါ။

- ပူပြင်းသည့်နေရောင်အောက်တွင် ပြင်းထန်စွာအလုပ်လုပ်ခြင်းနှင့် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်ခြင်းတို့ကိုရှောင်ကြဉ်ပါ။

- ပူပြင်းသည့်နေရောင်အောက်တွင်  သွားလာလှုပ်ရှားရန်၊ အလုပ်လုပ်ရန် လိုအပ်ပါက အရိပ်လုံလောက်စွာရနိုင်သည့် ထီး၊ ဦးထုပ်များ ဆောင်းသွားပါ။  အရိပ်ရ‌အေးမြသည့်နေရာများတွင်  ခေတ္တအနားယူခြင်းကိုလည်း မကြာခဏ ပြုလုပ်ပါ။

- အလင်းပြန်သော အဖြူရောင် သို့မဟုတ် အရောင်ဖျော့သော ပွပွချောင်ချောင် ချည်ထည်များကိုဝတ်ဆင်ပါ။

-နေပူထဲမှပြန်လာပြီး ချက်ချင်းရေချိုးခြင်းနှင့်နံနက် ၁၀ နာရီမှညနေ ၅ နာရီအထိလွင်တီးခေါင်ပြင်၊ မြစ်ကမ်းနား၊ ရေချိုးဆိပ်များ၌ အဝတ်လျှော်ဖွပ်ခြင်း၊ ရေချိုးခြင်း စသည်တို့ကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။

- အရက်သေစာသောက်သုံးခြင်းကြောင့်အပူဒဏ်အန္တရာယ်ကိုပိုမိုခံစားရစေနိုင်သဖြင့်  အရက်သေစာသောက်သုံးခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။

- ခန္ဓာကိုယ်တွင်း ရေနှင့်ဓာတ်ဆားဓာတ်များ ဆုံးရှုံးမှုမဖြစ်ပေါ်စေရန်   ရေနှင့်ဓာတ်ဆားရည်ကို လုံလောက်အောင်သောက်သုံးပါ။

-မိတ်နှင့်ယားနာဖုများထွက်ပါက ရေအေးဝတ်ကပ်ခြင်း၊ သနပ်ခါးလိမ်းခြင်းတို့ ပြုလုပ်ပါ။

-အပူဒဏ်အန္တရာယ်ခံစားရသောလူနာအားအရိပ်ရအေးမြ၍ လေဝင်လေထွက်ကောင်းသောနေရာတွင် ထားရှိခြင်း၊  ရေနှင့် ဓာတ်ဆားရည်များ သောက်သုံးစေခြင်း၊ လူနာ၏ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန် အမြန်ကျဆင်းစေရန် နဖူး၊ လည်ပင်း၊ ချိုင်းကြားနှစ်ဖက်နှင့် ပေါင်ခြံနှစ်ဖက်တို့ကို  ရေအေးဖတ်တိုက်ပေးခြင်း စသည်တို့အား ဦးစွာဆောင်ရွက်၍   နီးစပ်ရာဆေးရုံ၊ ဆေးခန်း၊  ကျန်းမာရေးဌာနသို့ အမြန်ဆုံးသွားရောက်ပြသ၍ ကုသမှုခံယူသင့်သည်။

အပူလျှပ်ခြင်းမဖြစ်စေရေး

အပူလျှပ်ခြင်းမဖြစ်စေရန် နေပြင်းချိန် အပြင်ထွက်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။ မလွှဲသာ၍ အပြင်ထွက်ရမည်ဆိုပါက အဆောင်း၊ အကာ၊ ထီး၊ဦးထုပ်၊ နေကာမျက်မှန်၊ သောက်ရေဘူးယူသွားပါ။ စောင့်ဆိုင်းရသောအလုပ်ဖြစ်လျှင် သစ်ပင်အရိပ်၊ အမိုးအကာအောက်တွင်စောင့်ပါ။ ရိုးရိုးရေသောက်ပါ။  ရေခဲရေမသောက်ပါနှင့်။  အဲကွန်းကားစီးပြီး နေပူရှိန်ပြင်းသောနေရာတွင်ဆင်းရမည်ဆိုပါက  မဆင်းမီ  ကြိုတင်ရေသောက်ထားပါ။

အပူဒဏ်ကိုရင်ဆိုင်ရာတွင်လူတို့၏ဇီဝကမ္မပြောင်းလဲမှုဖြစ်စဉ်များကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် ရေက မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည်။ အပူဒဏ်ကြောင့်တစ်နာရီကြာချွေးထွက်ခြင်းအတွက်   သန့်ရှင်းသောသောက်ရေကိုတစ်လီတာခန့်    သောက်သုံးပေးသင့်သည်။   ချွေးထွက်လွန်နေသော အရွယ်ရောက်ပြီးသူ   လူတစ်ဦးအတွက် သန့်ရှင်းသောသောက်ရေငါးလီတာမှ ရှစ်လီတာခန့်ကို ဓာတ်ဆားရည်နှင့်ရော၍ သောက်သုံးပေးသင့်သည်။

အပူဒဏ်ခံရမှုကြောင့်  ကိုယ်အပူချိန်ကျစေရန် ရေများများသောက်ခြင်း၊  ခန္ဓာကိုယ်တွင်းအပူငြိမ်း၍ အေးမြစေသောအစားအစာများဖြစ်သည့်   နွားနို့၊   အုန်းစိမ်းရည်၊ ကြံရည်၊  ထန်းရည်ချို၊  ဖရဲသီး၊တလည်းသီး၊ သံပရာသီး၊ သခွားသီး၊ သခွားမွှေးသီး၊ ဘူးသီး၊ ပူဒီနာရွက်၊ မုန်လာဥအဖြူ စသည်တို့ကို စားပေးသင့်သည်။

အထူးသတိပြုရမည့်အချက်မှာHeat Stroke ခံစားနေရချိန်တွင် ဂက်စ်ပါသည့်အချိုရည်များ၊ အားဖြည့်အချိုရည်များ၊ အဖျော်ယမကာများနှင့်  ရေခဲရေများ  သောက်သုံးခြင်းကို အထူးရှောင်ကြဉ်ရမည်။ထို့ပြင် စိတ်ရောဂါအတွက် သောက်သုံးသောဆေးဝါးများ၊ ဆီးဆေးများနှင့်   သွေးကျဲဆေးများကိုလည်း    အလွန်ပူပြင်းသောရာသီဥတုတွင် သတိထားသုံးစွဲသင့်ပေသည်။

အပူဒဏ်ခံနိုင်အောင် ရေချိုးနည်း

အပူဒဏ်ကာကွယ်သည့်အနေဖြင့် အထက်ဖော်ပြပါအတိုင်း ကျန်းမာစွာ နေထိုင်စားသောက်ရမည့်အပြင် ရေချိုးနည်းမှန်ကန်ရန်လည်း အထူးအရေးကြီးပါသည်။   ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံးကို  တဖြည်းဖြည်းအေးစေခြင်းမျိုးဖြင့်  ရေချိုးပါ။ ရေချိုးနည်းမှန်ကန်မှသာလျှင် Heat Stroke ကို ကာကွယ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ အပူဒဏ်ခံနိုင်စေရန်  ရေချိုးနည်းအဆင့်ဆင့်ကို အောက်ပါအတိုင်း အကြံပြုလိုပါသည်။

- အရိပ်ထဲတွင် ရေချိုးပါ။

- ရေမချိုးခင် သောက်ရေတစ်ဖန်ခွက်အပြည့်သောက်ပါ။

- ပြီးနောက် ဦးနှောက်ထဲရှိ အပူထိန်းအာရုံကြောနေရာများဖြစ်ကြသော ခြေထောက်အောက်ပိုင်း၊ လက်ဖျား၊  လက်မောင်း စသည့် သုံးနေရာမှ အာရုံကြောများကို အသိပေးနှိုးဆော်သည့်အနေဖြင့် ရေဆွတ်ကာ ပက်ဖျန်းပေးပါ။

- ပြီးမှ မျက်နှာသစ်ပါ။ တစ်ဆက်တည်းမှာပင် လည်ကုပ်နှင့်လည်ပင်းတို့ကိုရေဖြင့်ပက်ပေးပါ။

အထက်ပါနည်းအဆင့်ဆင့်အတိုင်း ရေဆက်ချိုးပါ။

အရေးပေါ်ရှေးဦးပြုစုနည်း

အပူဒဏ်ကြောင့် သတိလစ်ခြင်း (Heat Stroke) ဖြစ်ပေါ်နေသောသူတွင်အောက်ဖော်ပြပါရောဂါလက္ခဏာများ တွေ့ကြုံခံစားရနိုင်သည်။

- အရေပြားပူ၍   ခြောက်သွေ့ခြင်း သို့မဟုတ် ချွေးအလွန်အကျွံ ထွက်ခြင်း။

- စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်း။

- သတိလစ်ခြင်း။

- တက်ခြင်း။

- ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန် အလွန်အကျွံမြင့်တက်ခြင်း စသည်တို့ဖြစ်သည်။

အထက်ပါ    အပူဒဏ်လက္ခဏာများခံစားနေရသော လူနာအားတွေ့ရှိပါက-

- လူနာအား အရိပ်ရသောနေရာသို့ပို့ဆောင်ပါ သို့မဟုတ် အရိပ်ရအောင်ဆောင်ရွက်ပေးပါ။

- အေးမြသောနေရာ သို့မဟုတ် လေပန်ကာရှိသောနေရာ သို့မဟုတ်လေအေးပေးစက်ရှိသောအခန်းသို့ရွှေ့ပြောင်းပါ။

- လူနာ၏ခြေရင်းဘက်အားမြှင့်ထားပေး၍ ပက်လက်အနေအထားဖြင့်ထားပါ။

- လူနာ၏အဝတ်အစားများအား ချွတ်ပေးပါ။

- လူနာကောင်းစွာသတိရနေပါက   ရေအေးအေး သို့မဟုတ် ဓာတ်ဆားရည်တိုက်ပေးပါ။

- လူနာ၏ကိုယ်ပေါ်သို့ ရေအေးအေးဖျန်းပေးပါ။

- လူနာ၏လည်ပင်း၊ ချိုင်းနှစ်ဖက်၊ ပေါင်ခြံနှစ်ဖက်တို့အား ရေအေး အေး  သို့မဟုတ်  ရေခဲစိမ်ထားသောအဝတ်များဖြင့် ရေဖတ်အုပ် ပေးပါ။

- လေပန်ကာရှိပါက လူနာအား ပန်ကာလေမှုတ်ပေးပါ သို့မဟုတ်ယပ်ခတ်ပေးပါ။

- အရေးပေါ်ရှေးဦးပြုစုခြင်းများဆောင်ရွက်ပြီးလျှင် ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်း၊ ကျေးလက်ကျန်းမာရေးဌာနများသို့ အမြန်ဆုံးပို့ဆောင်၍ ကုသမှု ခံယူပါ။

လက်ရှိတွင်  မိမိတို့နေထိုင်ရာရပ်ရွာဒေသများ၌ အပူချိန်မြင့်တက်ခြင်း၊ မိုးရွာသွန်းမှုနည်းပါးခြင်း၊ အပူလှိုင်းဖြတ်သန်းခြင်းတို့ တွေ့ကြုံနေရတတ်ပေရာ မိုးလေဝသသတင်းအချက်အလက်များကို စောင့်ကြည့်သတိပြုကာကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၏နွေရာသီတွင် အပူဒဏ်ကာကွယ်ရေးကျန်းမာရေးဆိုင်ရာသတိပေးနှိုးဆော်ချက်များကိုသတိမူအပ်ပါကြောင်း အကြံပြုရေးသားလိုက်ရပါသည်။

Source: https://myawady.net.mm/stories