မကြာခဏ ဒူးနာ၊ ခါးနာတတ်သည့်သူတွေ ရှိကြလား?

ဒူးနာ၊ ခါးနာခြင်းသည် ကြွက်သားတွေ တောင့်တင်းနေလို့လည်း ဖြစ်နိုင်သလို ဒူးဆစ်နှင့် ခါးရိုးဆစ်မှာ ရှိသည့် အရိုး၊ အရိုးနုနှင့် အရွတ်တွေမှာ ပြဿနာရှိနေတာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါသည်။

-အသက်ကြီးသည့်သူများ
-အားကစားသမားများ
-အဝလွန်သူများ
-ဒူးနှင့်ခါးမှာ ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ရဖူးသူများသည် ဒူးနာ၊ ခါးနာ ဝေဒနာကို အများဆုံး ခံစား ရတတ်ပါသည်။

ဘာကြောင့် နာရတာလဲ?

ပုံမှန်အားဖြင့် ဒူးဆစ်နှင့် ခါးရိုးဆစ်တွေမှာ ကောင်းမွန်စွာ လှုပ်ရှားနိုင်ဖို့ ချောဆီလို သဘာဝအရည်တွေ၊ အရိုးနုတွေ၊ တွယ်ဆက်တစ်ရှူးအရွတ်များနှင့်ဖွဲ့စည်းထားပါသည်။
-အသက်ကြီးလာသဖြင့် အရိုးပါး၊ အရိုးပွရောဂါတွေ ခံစားလာရခြင်း

-လေးဖက်နာရောဂါ၊ ဂေါက်ရောဂါလို အဆစ်တွေ ပုံပျက်ပန်းပျက်ဖြစ်ပြီး ရောင်ရမ်းသည့်ရောဂါတွေဖြစ်ခြင်း

-osteoarthritis ဟုခေါ်သည့် လှုပ်ရှားပွတ်တိုက်ပါများသောကြောင့် အရိုးနုလေးတွေ ပျက်စီးပြီး အရိုးအဆစ်တွေ ရောင်ရမ်းခြင်း
-ထိခိုက်ဒဏ်ရာရပြီး အရိုးကျိုးတာ၊ အရွတ်နှင့် တွယ်ဆက်တစ်ရှူးတွေ ပျက်ဆီးခြင်း

-အဝလွန်သည့် သူများတွင် ကိုယ်အလေးချိန်ကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်အောက်ပိုင်း အရိုးအဆစ်တွေက ဒဏ်ပိုဖြစ်ခြင်း တွေက ဒူးနာ၊ ခါးနာရသည့် အကြောင်းရင်းတွေပါပဲ။

ရောဂါလက္ခဏာတွေ အနေဖြင့်…

-ဒူးတွေခါးတွေတောင့်တင်းနေခြင်း
-နီရဲပြီးနာကျင်နေခြင်း
-လှုပ်ရှားရခက်ခြင်း၊လမ်းမလျှောက်နိုင်ခြင်း
-ဒူးဆစ်ကရောင်ရမ်းပုံပျက်နေခြင်း
-ညအိပ်မရခြင်းများ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။

အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများ သောက်ခြင်း၊ သင့်တော်သည့် လေ့ကျင့်ခန်း လုပ်ခြင်း၊ ကိုယ်နေဟန်ထား မှန်ကန်အောင် ဂရုစိုက်ပေးခြင်းများ ပြုလုပ်ပေးခြင်းဖြင့် ရောဂါလက္ခဏာတွေကို သက်သာစေမှာပါ။ ဒူးနာခါးနာ ဝေဒနာကို ကာကွယ်ရန်နှင့် သက်သာစေဖို့အတွက် ထောက်ပံ့ပေးသည့် ဖြည့်စွက်အားဆေးများလည်း မှီဝဲ လာကြပါသည်။ 

–အရိုးနုတွေ မပျက်စီးအောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်သည့် Glucosamine 1500 mg

-ပျက်စီးသွား သည့် အရိုးနုတွေ ပြန်လည်တည်ဆောက်သည့်နေရာမှာ ကူညီပေးသော Chondroitin sulfate 1200 mg
-အရိုးအဆစ်များရောင်ရမ်းနာကျင်မှုတွေကို သဘာဝအတိုင်း သက်သာစေသလို အရိုးအဆစ်တွေ၊ တွယ်ဆက် တစ်သျှူးတွေ ကြံ့ခိုင်ရေးအတွက်လည်း အကောင်းဆုံးဖြစ်သည့် Methyl Sulfonyl Methane 900 mg
-ရိုးတွင်းခြင်ဆီကို ပြန်လည်ဖြည့်ဆည်းပေးပြီး အရိုးအဆစ်တွေ ကောင်းမွန်စွာ ကွေးဆန့်ရန် အရေးပါသော Hyaluronic Acid 5 mg စတာတွေ ပါဝင်သည့် ဖြည့်စွက်အားဆေးများ မှီဝဲသင့်ပါသည်။  

ကိုးကား- On Doctor

Photo – Myanmar Health Directory

အိုမီဂါ Omega 3 Fatty Acids ဟာ သွေးထဲရှိ မကောင်းသည့် အဆီဓာတ်ဖြစ်သည့် ကိုလက်စထရော ဖြစ်ပေါ်ခြင်းကို ဟန့်တားပေးသည့် အဆီတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်ရှိ ဦးနှောက်၊ နှလုံးနှင့် စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက် အထူးကောင်းမွန်သည့်ဓာတ်တစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ Omega 3 fatty acids မှာ ALA, EPA နှင့် DHA ဆိုပြီး သုံးမျိုးရှိပြီး ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် EPA နှင့် DHA က အဓိက အရေးပါပါသည်။ EPA နှင့် DHA သည် ဦးနှောက်ဆဲလ်တွေ အတွင်းမှာ များပြားစွာရှိတတ်ပြီး ကလေးကိုယ်ဝန်ဆောင်ထား ချိန်ကစလို့ ဘဝတစ်လျှောက်လုံးမှာ ဦးနှောက်၏ လုပ်ငန်းစဉ်တွေအတွက် အထောက်အကူပေးပါသည်။

ကလေးတွေမှာ omega 3 fatty acids ချို့တဲ့ပါက

– Attention Deficit Hyperactive Disorder (ADHD) ဟု ခေါ်သည့် အာရုံမစူးစိုက်နိုင်ဘဲ ဂနာမငြိမ်ဖြစ်သည့်ရောဂါ
–အော်တစ်ဇင်(autism)ရောဂါ
–Dyslexiaဟုခေါ်သည့်စာသင်စာဖတ်မရသည့်ရောဂါနှင့်
– စိတ်ကျရောဂါတွေ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။

ခန္ဓာကိုယ်က omega 3 fatty acids တွေ လုံလောက်အောင် ထုတ်လုပ်မပေးနိုင်သည့်အတွက် နေ့စဉ် စားသောက်သော အစားအစာတွေကနေ omega 3 fatty acids ကို ရယူရပါသည်။ အခွံမာသီး၊ ပဲပိစပ်ပဲ၊ ပဲပိစပ်ဆီ၊ ကန်နိုလာဆီ၊ နှမ်းကြတ်စေ့ flaxseeds၊ ချီယာစေ့ chiaseeds စတာတွေမှာ ALA ကြွယ်ဝပြီး ဆာဒင်းငါး၊ ငါးသလောက်နှင့် ဆယ်လ်မွန်ငါးကဲ့သို့ ပင်လယ်ငါးတွေမှာမှာ EPA နှင့် DHA ကြွယ်ဝပါသည်။

အစားအစာတွေမှာ omega 3 fatty acids အမြဲပါဝင်အောင် ဂရုမစိုက်နိုင်ရင်လည်း စိတ်ပူစရာ မလိုပါဘူး။ ပြင်ပကနေဖြည့်စွက် သောက်သုံးလို့ရသည့် အားဖြည့်အာဟာရဆေးတွေ ရှိပါသည်။ Omega 3 fatty acids ကို ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာအတွင်းမှာ သဘာ၀အတိုင်း ရှင်သန်ပေါက်ဖွားသည့် ဆယ်လ်မွန်ငါးမှ ရရှိနိုင်ပြီး ဓာတုဆေးဝါး အဆိပ်အတောက်တွေ ကင်းစင်ပါသည်။

👉ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးစေတာ
👉မှတ်ဉာဏ်ကောင်းစေတာ
👉တီထွင်နိုင်စွမ်း၊သင်ယူနိုင်စွမ်းရှိပြီးဉာဏ်ရည်မြင့်မားတာ
👉အာရုံစူးစိုက်မှုကောင်းပြီးဖြတ်ထိုးဉာဏ်ရှိတာ
👉ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေး မြင့်မားပြီး စိတ်ပျော်ရွှင်တာတွေက omega 3 ကြောင့် ကလေးတွေမှာ ရရှိနိုင်မည့် အကျိုးကျေးဇူးတွေပါပဲ။
 
အသက်အရွယ် ကြီးရင့်လာသည်နှင့် ကြုံတွေ့ရလေ့ရှိသည့် ဦးနှောက်ကျုံ့ခြင်း မဖြစ်အောင် တားဆီးပေးသဖြင့် အသက်ကြီးလာသည့်အခါ Alzheimer’s ရောဂါနှင့် သူငယ်ပြန်တာမျိုး မဖြစ်အောင်လည်း ကာကွယ်ပေးနိုင် ပါသည်။ 

ကိုးကား- On Doctor

မွေးကင်းစကလေးငယ်များ၏ အရေပြားသည် အလွန်နူးညံ့ပြီး ကိုယ်ခံအားစနစ်ကလည်း ဖွံ့ဖြိုးခါစကာလမို့လို့ အင်မတန်ထိခိုက်လွယ်ပါသည်။ ပတ်ဝန်းကျင်ကအမှုန်၊ ဖုန်၊ ပိုးမွှား၊ အပူဒဏ်၊ အအေးဒဏ်စသည့် ဒဏ်ကိုလည်း ကောင်းကောင်းခံနိုင်ရည်မရှိသေးသောကြောင့် ထိုအရာတွေနှင့် အနည်းငယ်ထိတွေ့ရုံဖြင့်တင် အရေပြားနီရဲရောင်ရမ်း တာတွေ၊ အနီစက်လေးတွေဖြစ်တာတွေစသည့် အရေပြားပြသာနာတွေဖြစ်လာနိုင်ပါသည်။

နောက်ပြီးမိမိလက်နှင့်ပွတ်တာ၊ မိမိ၏မစင်နှင့်ထိတွေ့မိတာတွေကြောင့်လည်း အရေပြားပေါ်မှာ အနီစက်ထ တာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါသေးသည်။ မွေးကင်းစကလေးများ၏အရေပြား နီရဲရောင်ရမ်းခြင်း၊ အနီစက်ဖြစ်ခြင်းများသည် ဖြစ်ရသည့် အကြောင်းရင်းပေါ်မူတည်ပြီး မျက်နှာမှာလည်းဖြစ်နိုင်သလို ခြေလက်နေရာတွေ ဝမ်းဗိုက်နေရာတွေ ကျောနေရာတွေမှာလည်းဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ယခုဆောင်းပါးမှာတော့ မွေးကင်းစကလေးငယ်များ၏ မျက်နှာမှာ ဖြစ်သည့် အနီစက်လေးတွေအကြောင်းကို ပြောပြချင်ပါသည်။ မွေးကင်းစကလေးငယ်များ၏ မျက်နှာမှာ အနီစက်လေးတွေဖြစ်လာရသည့် အကြောင်းတွေက အများကြီးရှိပါသည်။

(၁) Infantile eczema

နို့ပွေးလို့လည်း အရပ်အခေါ်အနေဖြင့် ခေါ်ကြပါသည်။ နို့ပွေးသည် အရေပြားပေါ်မှာဖြစ်သည့် အနီကွက်ပုံစံ အဖုကလေးတွေဖြစ်ပါသည်။ ထိုအနီကွက်အဖုကလေးများသည် ခြောက်သွေ့ကြမ်းတမ်းပြီးယားယံတတ်ပါသည်။ ကလေးများတွင် အဖြစ်များသော ပြသာနာတခုဖြစ်ပါသည်။ အသက်၅နှစ်အောက်တွင် အများဆုံးဖြစ်တတ်ပြီး နို့စို့ကလေးအရွယ်ဖြစ်သည့် အသက်၂လကနေ ၆လ အတွင်းမှာ ပိုအဖြစ်များပါသည်။ နို့ပွေးအဖြစ်များဆုံးနေရာ တွေကတေ့ လက်၊ မျက်နှာ၊ လည်ပင်း၊ တံတောင်ဆစ်နှင့် ဒူးအတွင်းပိုင်း(ဒကောက်ကွေး)နေရာတွေပဲဖြစ်ပါသည်။

နို့ပွေးကို Infantile eczema ဟု ခေါ်သလို Atopic dermatitis ဟု လည်းခေါ်ပါသည်။ Atopic Dermatitis ဟု ပြောရသည့်အကြောင်းရင်းကတော့ နို့ပွေးပေါက်သည့်ကလေးဟာ အခြားဓါတ်မတည့်၍ ဖြစ်သည့် Asthma (ပန်းနာရင်ကြပ်ရောဂါ)၊Hay fever စသည့်ရောဂါတွေပါ ဖြစ်နိုင်ခြေများလို့ပါ။ နို့ပွေးဖြစ်ရသည့်အကြောင်းရင်း ကိုတော့ အခုထိသေချာတိကျစွာမသိသေးပါ။ သို့သော်လေ့လာခဲ့သည့် သုတေသနတွေအရ မျိုးရိုးဗီဇနှင့် ဆိုင်နိုင် ခြေများသည်ဟု သိရပါသည်။ ဆိုလိုတာက ကလေး၏အဖေ (သို့မဟုတ်) အမေမှာ ငယ်ငယ်တုန်းက နို့ပွေး ဖြစ်ဖူးရင် ၎င်းတို့ကနေမွေးလာသည့်ကလေးမှာလည်း နို့ပွေးဖြစ်နိုင်ခြေများပါသည်။မျိုးရိုးလိုက်သည့်သဘောပေါ့။

အရေပြားမှာအကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့်အဆီဆဲလ် (Fatty cells) တွေနည်းလာကာ ရေဓါတ်ဆုံးရှုံးပြီး အရေပြားခြောက်သွေ့သည့်အခါမှာလည်း နို့ပွေး ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ နို့ပွေးဖြစ်သည့်အခါ ကလေးငယ်ကို ရေချိုးပြီး ကာစအချိန်တွင် ရေဓာတ်ပါသောလိုးရှင်းများ၊ အနံ့မပါသော cream ၊ အဆီများလိမ်းပေးခြင်းဖြင့် နို့ပွေးကို သက်သာစေနိုင်ပါသည်။

(၂) Cradle cap

တိကျသည့် မြန်မာအခေါ်အဝေါ်တော့မရှိပါ။ အရေပြားကနေ အဆီဓါတ်တွေလိုတာထက် ပိုထုတ်တာကြောင့် ကွာကျရမည့် အရေပြားဆဲလ်တွေဟာ ပုံမှန်အတိုင်းမကွာကျနိုင်တော့ဘဲ ထိုအဆီတွေနှင့် ကပ်နေကာ အဝါဖတ် ထူထူကြီးတွေဖြစ်နေခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ဆေးပညာအရတော့ Seborrhoeic dermatitis လို့လည်းခေါ်ပါသည်။

မွေးကင်းစကနေ အသက်၃လကလေးတွေမှာအဖြစ်များပြီး ခေါင်းမှာအဖြစ်များတတ်ပါသည်။ သို့ပေမယ့် နဖူး၊ပါး စသည့် မျက်နှာနေရာတွေမှာလည်းဖြစ်တတ်ပြီး ဖြစ်သည့်နေရာမှာ အဝါရောင်ချွဲကျိကျိအဖတ်တွေရှိနေတာအပြင် နီရဲရောင်ရမ်းနေတာမျိုးလည်းရှိတတ်ပါသည်။

အရပ်ထဲမှာတော့ တချို့တွေက ဂျွတ်တက်တယ်လို့လည်းပြောတတ်ကြပါသည်။ အများအားဖြင့်တော့ အချိန်တခု ကြာသည့်အခါသူ့သာသာသူပျောက်သွားတတ်ပါသည်။ ဖြစ်သည့် အချိန်မှာသက်သာအောင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဆီ တမျိုးလိမ်းပေးနိုင်ပါသည်။ သို့သော် သံလွင်ဆီလိမ်းခြင်းကိုတော့ရှောင်ရပါမည်။

(၃) Baby milia

Baby milia ဆိုတာကတော့ သေးငယ်ပြီး အဖြူရောင် သို့မဟုတ် အဝါရောင်ရှိသည့် အဖုသေးလေးတွေဖြစ်ပါတယ်။ အရေပြားဂလင်းတွေက ထွက်သည့်အဆီဓါတ် နှင့် ကရာတင် (Keratin)တွေဟာ အကြောင်းကြောင်းကြောင့် အရေပြားအောက်မှာ ပိတ်မိသည့် အခါမှာ ခုလိုမျိုးအဖုလေးတွေဖြစ်တတ်ပါသည်။ ဆေးပညာအရတော့ Epstein pearls ဟု ခေါ်ပါသည်။ ပါးနှစ်ဘက်ပေါ်မှာအဖြစ်များလေ့ရှိတတ်ပါသည်။ အများအားဖြင့်တော့ ဘာကုသမှုမှ မလိုဘဲ လပိုင်းလောက်အကြာမှာပျောက်သွားတတ်ပါသည်။ Baby milia ဖြစ်သည့် အခါ အဆီဓါတ်ပါသည့် ခရင်တွေလိမ်းခြင်းဟာ ပိုဆိုးစေနိုင်ပါသည်။

(၄) Miliaria

မိတ်ထွက်ခြင်းကိုခေါ်တာပါ။ ပူအိုက်သည့်နွေရာသီမှာဆိုရင် မိတ်ထွက်ခြင်းဟာ ပိုပြီးအဖြစ်များတတ်ပါသည်။ ကလေး၊ လူကြီး ကျား၊ မ မရွေးမိတ်ထွက်ခြင်းကိုခံစားရနိုင်ပါသည်။ မိတ်ထွက်တာကို ဆေးပညာအရ Miliaria သို့မဟုတ် Heat rash သို့မဟုတ် Prickly heat လို့ခေါ်ပါသည်။

မိတ်ထွက်တယ်ဆိုတာဟာ အရေပြားပေါ်မှာ အဖြူရောင်အရည်ကြည်ဖုလေးများ သို့မဟုတ် အနီရောင် အဖုလေး များ အနီရောင်ဗြင်ကွက်များ ပေါ်လာတာဖြစ်ပါသည်။ ချိုင်းကြား၊ပေါင်ကြား၊ကျောကုန်း၊ ရင်ဘတ်၊ လည်ပင်း၊ မျက်နှာ နေရာတွေမှာ အဖြစ်များလေ့ရှိပါသည်။ အရပ်ခေါ်အနေဖြင့် အဖြူရောင်အရည်ကြည်ဖုလေးတွေကို မိတ်သေးဟု ခေါ်လေ့ရှိပြီး အနီရောင်အဖု အနီရောင်ဗြင်ကွက်တွေကိုတော့ မိတ်ကြီးလို့ခေါ်လေ့ရှိပါသည်။

မိတ်သေးထွက်သည့်အခါ ယားတာ၊နာတာမရှိတတ်ပေမယ့် မိတ်ကြီးထွက်သည့်အခါ ယားတာ၊ဆစ်ခနဲ ဆစ်ခနဲ နာသလိုဖြစ်တာ (မိတ်ကိုက်တာ)၊စပ်တာ တွေပါ ခံစားရတတ်ပါသည်။ မိတ်ထွက်ရတာဟာ အရေပြားမှာရှိသည့် ချွေးဂလင်းအပေါက်လေးတွေ ပိတ်ဆို့လို့ပါ။ ဘာဖြစ်လို့ ပိတ်ဆို့ရလဲဆိုသည့်အကြောင်းရင်းကိုတော့ ရှင်းရှင်း လင်းလင်း မသိရသေးပါ။

မိတ်ထွက်သည့်အခါ ခံစားရသည့်ဝေဒနာတွေ သက်သာအောင် ကလေးကို အရိပ်ရအေးမြသည့်နေရာမှာထားပါ။ တတ်နိုင်ရင် အဲယားကွန်းအခန်းထဲမှာ ထားတာပိုကောင်းပါသည်။ အဲယားကွန်းမရှိလည်း သစ်ပင်အောက် သို့မဟုတ် လေဝင်လေထွက်ကောင်းသည့်နေရာ လေတိုက်သည့်နေရာတွေမှာထားလို့ရပါသည်။ ချွေးထွက်သည့်အခါ သဘာဝ ရေအေးအေးလေးနှင့် မကြာခဏ ရေဖတ်တိုက်ပေးပါ။(ရေခဲရေမသုံးပါနှင့်)

ယားယံတာ၊ မိတ်ကိုက်တာ သက်သာအောင် Caladyl lotion သို့မဟုတ် Calamine lotion လိမ်းနိုင်ပါသည်။ ထိုလိမ်းဆေးများ ဝယ်ရခက်ပါက ခရေပန်းခြောက်နှင့် သနပ်ခါးရောပြီးသွေးကာ လိမ်းနိုင်ပါသည်။ တအားယား ပါက Cetrine သို့မဟုတ် Burmeton ညတစ်ပြားသောက်နိုင်ပါသည်။

(၅) Baby acne

မွေးကင်းစကလေးတွေမှာ ဖြစ်တတ်သည့် ဝက်ခြံကိုခေါ်တာပါ။ မွေးကင်းစကလေးများ၏ ငါးပုံတစ်ပုံခန့်သည် ဝက်ခြံပေါက်တတ်ကြောင်း လေ့လာမှုတွေအရသိရပါသည်။ ဖြစ်ရသည့်အကြောင်းရင်းကိုတော့ သေချာ မသိ သော်လည်း မိခင်ဆီက ဟော်မုန်းကြောင့်ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည်ဟု သုတေသနပညာရှင်တွေကပြောထားပါသည်။

အများအားဖြင့် မွေးစနှစ်ပတ်ကနေ လေးလအရွယ်လေးတွေမှာ အဖြစ်များလေ့ရှိတတ်ပါသည်။ အဖြူရောင် သို့မဟုတ် အနီရောင်အလုံးသေးလေးတွေ ဖြစ်တတ်ပြီး မျက်နှာနေရာမှာ ဖြစ်လေ့ရှိပါသည်။ သို့သော် လည်ပင်း၊ ရင်ဘတ်၊ နောက်ကျောအပေါ်ဘက်တွေမှာလည်းဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ဝက်ခြံဖြစ်သည့်အခါ ဖြစ်သည့်နေရာကို ရေကြက်သီးနွေးလေးဖြင့်သာ သန့်စင်ပေးပြီး အဝတ်သန့်နှင့် ဖွဖွခြောက်အောင်သုတ်ပေးပါ။ အဆီတွေ၊ ခရင်တွေ လိမ်းခြင်းသည် ဝက်ခြံကိုပိုဆိုးစေနိုင်သည့်အတွက် ရှောင်သင့်ပါသည်။

(၆) Slapped cheek syndrome

Slapped cheek syndrome ဆိုတာကတော့ B19 parvovirus ဆိုသည့် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဝင်ပြီးဖြစ်သည့် အခြေ အနေကိုခေါ်တာပါ။ ဆေးပညာအရ Erythema infectiosum ဟုလည်းခေါ်ပါသည်။ ထိုပိုးဝင်သည့်အခါ ပါးတစ်ဖက် သို့မဟုတ် နှစ်ဖက်လုံးမှာ အနီကွက်ပေါ်တာ၊ ရင်ဘတ်၊ လက်ခြေထောက်တွေမှာ အနီကွက် ပေါ်တာတွေဖြစ်နိုင်ပါသည်။

ပါးပေါ်ကအနီကွက်က ရက်အနည်းငယ်အတွင်းပျောက်သွားတတ်သော်လည်း တခြားနေရာတွေမှာပေါ်သည့် အနီကွက်တွေကတော့ ၇ရက်ကနေ ၁၀ရက်အထိကြာတတ်ပါသည်။ အနီကွက်ထွက်လာသည်နှင့်အတူ ယားတာ၊ ဖျားတာ၊ ခေါင်းကိုက်တာ၊ နှာစေးတာ၊ လည်ချောင်းနာတာတွေပါ ခံစားရနိုင်ပါသည်။ အများအားဖြင့်တော့ ထိုသို့ဖြစ်ခြင်းသည် ပြင်းထန်လေ့မရှိဘဲ အချိန်တစ်ခုကြာရင် သူ့ဘာသာသူသက်သာ​ပျောက်ကင်းသွားနိုင်ပါတယ်။ ဖျားတာအတွက်က Acetaminophen, Ibuprofen စသည့်ဆေးတွေကို တိုက်နိုင်ပါသည်။

အထက်ပါ ခြောက်မျိုးကတော့ မွေးကင်းစကလေးငယ်များ၏ မျက်နှာမှာ အနီစက် အနီကွက်ဖြစ်ရသည့် အကြောင်းရင်းတွေထဲက အဖြစ်များသည့်အကြောင်းတွေပါ။

အဆုံးသတ်အနေဖြင့် ခြုံပြောရပါက မျက်နှာမှာဖြစ်သည့် အနီစက်၊ အနီကွက်တွေအတော်များများက သိပ် မစိုးရိမ်ရတာများပြီး သူ့သာသာသူပြန်ပျောက်နိုင်ပါသည်။

သို့သော် အနီစက်တွေ အနီကွက်တွေထွက်သည်နှင့်အတူ ဖျားခြင်း ၊အရည်ကြည်ဖုတွေဖြစ်ခြင်း၊ အစားအသောက်ပျက်ခြင်း ၊နုံးခြင်း ၊မှိန်းခြင်း ၊ချောင်းဆိုးခြင်း ၊ပြန်ရည်ကျိတ်တွေရောင်ရမ်းခြင်း စသဖြင့် ဖြစ်ပေါ်ပြီး အနီစက်အနီကွက်က မှေးမှိန်မသွားဘဲ ပိုများကာ ပိုဆိုးလာပါက အချိန်မဆွဲဘဲ ဆေးခန်း ပြသဖို့လိုပါသည်။

ကိုးကား- On Doctor

ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်းသည် အိပ်ဆေးတစ်ခွက်ဖြစ်သည်ဟူသောစကားရှိသည်။    ပင်ပင်ပန်းပန်း အလုပ် လုပ်ရသူများသည် ကောင်းစွာ အိပ်ပျော်ကြပြီး ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုမရှိသူ၊ စည်းစိမ်ခံနေသူများ သည်    အိပ်မပျော်သောရောဂါဖြစ်တတ်သည်ဟု ရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်သည်။

ကောင်းစွာ၊ နှစ်ခြိုက်စွာ အိပ်ပျော်ရခြင်း၏တန်ဖိုးကို အိပ်မပျော်သည့်အခါမှ သိရလေ့ရှိသည်။ မိမိနှင့် အတူနေ အိမ်သူအိမ်သားများ အိပ်ပျော်သွားချိန်တွင် မိမိတစ်ဦးတစ်ယောက်တည်း    အိပ်မပျော်ဖြစ်နေသောအခါတွင်  စိတ်ကယောင်ချောက်ချားဖြစ်လာတတ်သည်။    ဤသို့ဖြစ်ရသည့်ရက်ရှည်လာသည့် အခါ မစားနိုင်၊ မသောက်နိုင်ဖြစ်လာသည့်အပြင် စိတ်ကျရောဂါပါရလာတတ်သည်။    စိတ်ရောဂါအထူးကုဆရာဝန်များထံ ပြသရသည်အထိ ဖြစ်တတ်သည်။ အလွန်ခေတ်မီတိုးတက်သော နိုင်ငံကြီး များတွင် စိတ်ရောဂါကုဆရာဝန်များ ကုသရမှုအများဆုံးရောဂါမှာ စိတ်ကျရောဂါနှင့် အိပ်မပျော်ခြင်း ရောဂါများသာ ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

အာယုဗ္ဗေဒဆေးပညာရှုထောင့်၏    အလိုအရ အိပ်မပျော်ရောဂါစွဲကပ်ရခြင်းသည်   ဒေါသသုံးပါးအနက် မှ လေဒေါသနှင့် သည်းခြေဒေါသနှစ်ပါးတွဲ၍ ဖောက်ပြန်သောကြောင့်ဖြစ်ရသည်။   လေပင့်၍ နှလုံးလေ ရိုက်ခြင်းနှင့်   သည်းခြေအားယုတ်ခြင်းကြောင့် စိတ်ဂနာမငြိမ်ဖြစ်ခြင်း စသောအကြောင်းရင်းခံများ ကြောင့်အိပ်မပျော်သည့်ရောဂါဖြစ်ရသည်။ ဒေသနာနည်း ဆေးပညာအလိုတွင်မူ ပထဝီပျက်၍   ဝါယော လွန်ကဲခြင်းကြောင့်   ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း လေများ ဦးတည်ချက်မရှိ သွားချင်ရာသွားပြီး အိပ်မပျော်နိုင်ခြင်း ဖြစ်လေသည်။

ထို့ကြောင့် အသက်ကြီးသောလူကြီးများ အိပ်မပျော်လျှင် ညအိပ်ရာဝင်ချိန် အားဆေးများတိုက်ပေးပါက အိပ်ပျော်လေ့ရှိသည်။ ရှေးကမြန်မာလူကြီးများအား ဆေးဆရာကြီးများက ပေးသည့် အားဆေးမှာ   စတုမဓူအားဆေးပင်ဖြစ်သည်။   စတုမဓူဆေးတွင် ပျားရည်၊ ထောပတ်၊ တင်လဲရည် (သကာရည်)နှင့် နှမ်းဆီ (နှမ်းနက်ဆီ) လေးမျိုးပါဝင်သည်။ ရဟန်းများသုံးဆောင်ရန်ပင်  မြတ်စွာဘုရားရှင်က ခွင့်ပြုသည် ဟုဆိုသည်။

အသက်ငယ်ရွယ်သူ၊ အလုပ်များ၍ အိပ်မပျော်သူ၊ စိတ်သောကများသူများအတွက်မှာမူ     သာမန် အကြောင်းမဟုတ်သဖြင့်၊ အားနည်း၍ အိပ်မပျော်ခြင်းမဟုတ်သဖြင့် စတုမဓူဆေးနှင့် အိပ်ပျော်လိမ့် မည်မဟုတ်ပေ။   စိတ်ကို လျှော့ချသောနည်းများကို  ဦးစွာပြုလုပ်ပြီးမှ  ဝမ်းတွင်းရှိ  အစာအိမ်ကို အအေး ဓာတ်ပေးသော  ဖျော်ရည်တစ်ခုခု သောက်သုံးခြင်းဖြင့် အိပ်ပျော်စေနိုင်သည်။

စိတ်သောကကို လျော့ကျစေသောနည်းများမှာ စိတ်ဝင်စားစရာ စာအုပ်ဖတ်ခြင်း၊ တရားထိုင်နည်း တစ်ခုခုကို  လေ့လာပြီး အာနာပါနခေါ် ဝင်သက်ထွက်သက်ကို မှန်မှန်ရှူပြီး  ပျံ့လွင့်သောစိတ်ကို ထိန်းချုပ်ခြင်း၊   ပုတီးစိပ်ခြင်း၊   အလင်းရောင်ကိုလျှော့ချပြီး မှောင်သောအခန်းတွင် အသက်မှန်မှန်ရှူ၍ အိပ်ပျော်အောင် ကြိုးစားခြင်းများ ပြုလုပ်သင့် သည်။

သာမန်အိပ်မပျော်ခြင်းများအတွက်   သင့်လျော်သောဆေးတစ်ခွက်မှာ ရှားစောင်းလက်ပပ်ဖျော်ရည်ပင် ဖြစ်သည်။ ရှားစောင်းလက်ပပ်သည် ဝမ်းတွင်းအပူကိုငြိမ်းစေသည့် နံပါတ်တစ်ဆေးပင်မျိုးဖြစ်သည်။ ရင်ပူခြင်း၊  အိပ်မပျော်ခြင်း၊ သွေးတိုးခြင်း၊ သွေးဆူခြင်း၊ မီးယပ်ဖြူဆင်းခြင်း၊ မီးယပ်သွေးလွန်ကဲခြင်းများ ကိုပါ ပျောက်ကင်းစေနိုင်သည်။

အလွယ်ကူဆုံးနည်းမှာ ရှားစောင်းလက်ပပ်ပင်၏ အလယ်နှစ်ကိုယူ၍ သကြားအနည်းငယ်နှင့်ခေါက်ပြီး ညအိပ်ရာမဝင်မီ စားသုံးပေးပါ။ ဟင်းစားဇွန်းသုံးဇွန်းစာမျှ စားသုံးပေးခြင်းဖြင့် ဝမ်းတွင်းမှ အပူငြိမ်းပြီး အိပ်ပျော်စေနိုင်သည်။သစ်သီးဖျော်ရည်စက် အသုံးပြုသောအိမ်များတွင်ရှားစောင်းလက်ပပ် ဖျော်ရည်ပြု လုပ်နိုင်သည်။ အပြင်မှအခွံအစိမ်းရောင်ကို ဖယ်ရှားပြီးအလယ်မှအနှစ်အကြည်ကိုယူကာ သကြားရည် သို့မဟုတ် သစ်ခွဖျော်ရည်၊ ဆီးဖျော်ရည်၊  သံပရာဖျော်ရည်တို့နှင့်ရောစပ်ပြီး   ဖျော်ရည်တစ် ခွက်အဖြစ် အိပ်ရာမဝင်မီ သုံးဆောင်နိုင်သည်။ တစ်ပတ်လျှင်  အနည်းဆုံး   သုံးကြိမ်သောက်သုံးပေးလျှင်  အိပ်ပျော် စေသည့်အပြင်   အသားအရေကောင်းမွန်စေသော ဆေးတစ်ခွက် ဖြစ်ကြောင်း တင်ပြအပ်ပါသည်။       ။  

MWD Web Portal

ပညာ ဆိုတာ အကျိုးအကြောင်းကိုသုံးသပ်နိုင်စွမ်းရှိပြီး  အဆိုးအကောင်းကိုခွဲခြားနိုင်တဲ့ အမွန်မြတ်ဆုံးသော ရတနာတစ်ပါးဖြစ်ပါတယ်။

လူတစ်ဦး၏ လူမှုဘဝအနာဂတ်ခိုင်မာစွာရပ်တည်နိုင်ဖို့ ပညာဟာ အက္ခရာဖြစ်ပါတယ်။ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု၊  နိုင်ငံတော်တစ်ခုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၏ အဓိကမောင်းနှင်အားကလည်း ပညာသာဖြစ်ပါတယ်။ ထို့ကြောင့် လူတစ်ဦးမှသည် နိုင်ငံတော်အထိ အဓိကအဖော်မွန်ဟာပညာသာဖြစ်တယ်လို့ဆိုချင်ပါတယ်။

ကျောင်းပညာရေးနှင့်ယနေ့လူငယ်

ပညာရေးဟုဆိုလိုက်လျှင် ခေတ်အဆက်ဆက်၊ အစိုးရအဆက်ဆက်တိုင်  ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့တာကိုတွေ့မြင်ရမှာဖြစ်တယ်။သို့သော်ကျေးလက်နှင့်မြို့ပြစာတတ်မြောက်မှုရာခိုင်နှုန်းမှာ ကျေးလက်နေပြည်သူများကနည်းပါးနေတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ကျေးလက်နေပြည်သူများ၏ စာတတ်မြောက်မှုရာခိုင်နှုန်းနည်းပါးရခြင်းဟာ ကျောင်းရှိပေမယ့် ကျောင်းနေရာခိုင်နှုန်းနည်းပါးမှု၊ ပညာရေးဆုံးခန်းတိုင်အောင် သင်ယူမှုအားနည်းမှုတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီအားနည်းချက်တွေကို ပြန်ကြည့်ရင်လည်း ဘာသာစကားအခက်အခဲ၊ ပညာရေးအားပေးမှုနည်းပါးခြင်းနဲ့ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်တွေကြောင့်သာ အဓိကဖြစ်တာကိုတွေ့ရှိရမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ဒါ့ကြောင့်နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က  ၂၀၂၃  ခုနှစ်  စက်တင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအစည်းအဝေးမှာ ကျေးလက်နေပြည်သူများ၏ ပညာရေးမြှင့်တင်မှုကို မလွဲမသွေဆောင်ရွက်ပေးရမယ်လို့ လမ်းညွှန်မှာကြားခဲ့တာပဲဖြစ်ပါတယ်။

ယနေ့ခေတ်ဟာ ပညာခေတ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ပညာခေတ်ဖြစ်လို့ ပညာတတ်မြောက်ထားမှသာဘဝရပ်တည်ရေး၊နိုင်ငံရေးစနစ်တည်ဆောက်ရေး၊ နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေးထိ  ရည်မှန်းချက်ပန်းတိုင်များကို လျှောက်လှမ်းနိုင်မှာပဲဖြစ်ပါတယ်။  ဒါ့ကြောင့် ယနေ့မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များအတွက် ပညာရေးဟာ တစ်သက်တာအဖော်မွန်ဖြစ်တာကို မျက်ဝါးထင်ထင်တွေ့မြင်ကြရမှာပဲဖြစ်တယ်။

နိုင်ငံတော်ရဲ့အနာဂတ်အတွက် ယနေ့မျိုးဆက်သစ်လူငယ်တွေကို ပညာဆိုတဲ့အဖော်မွန်နဲ့ ယှဉ်တွဲထားရမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ပညာဆိုတာ အကျိုးအကြောင်း၊ အဆိုးအကောင်းကို ခွဲခြားနိုင်ပါတယ်။ လူသားများရဲ့ဘဝဟာ အသိပညာ၊အတတ်ပညာပြည့်စုံမှုရှိ၊ မရှိ ဆိုတဲ့အပေါ်မှာမူတည်ပြီး ကွာခြားချက်၊ ပြောင်းလဲမှုတွေဆက်တိုက်ဖြစ်ပေါ်နေတာကို တွေ့မြင်ရပါတယ်။   အမျိုးသားစည်းကမ်းအစ စာသင်ကျောင်းကဆိုတဲ့ ဆောင်ပုဒ်အတိုင်းပါပဲ။ ယနေ့ကျောင်းနေအရွယ်လူငယ်တိုင်းဟာ ပညာသင်ဖို့  စာသင်ခန်းကိုယ်စီမှာ  မဖြစ်မနေရှိနေရမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။

ကျောင်းနေအရွယ် ကျောင်းမှာပညာသင်ကြားနိုင်မှသာ အတန်းပညာအပြင်၊ စိတ်ဓာတ်၊ စည်းကမ်းကောင်းမွန်မှုတွေကိုလည်း ရရှိမှာဖြစ်ပါတယ်။   ဒါ့အပြင်  တိုင်းပြည်ချစ်စိတ်၊  မျိုးချစ်စိတ်များ ကိန်းအောင်းလာခြင်းမှစပြီး အမျိုးသားရေးစိတ်ဓာတ်မြင့်မားရေးအထိ နိုင်ငံတော်အတွက် မျှော်မှန်းနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် လူသားတစ်ယောက်အတွက် ပညာဟူသော အဖော်မွန်သည်သာ ဘဝလက်တွဲဖော်ဖြစ်ကြောင်း မီးမောင်းထိုးပြလိုပါတယ်။

ယနေ့ကြုံတွေ့နေရသော လူငယ်များနှင့် အကြမ်းဖက်လမ်းစဉ်

ပညာဆိုတာ အကြောင်းအကျိုး၊ အကောင်းအဆိုးကို ဆန်းစစ်ခွဲခြားနိုင်တယ်လို့ ဆိုခဲ့ပြီးဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံတော်ရဲ့စာရင်းကောက်ယူချက်များအရ မိမိတို့နိုင်ငံအနေဖြင့် လူဦးရေရဲ့ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ပညာရေးအားနည်းလျက်ရှိကြောင်း နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲက ပြင်ဦးလွင်ခရီးစဉ်မှာချပြခဲ့တာကို မှတ်သားရပါတယ်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်မှာ လူငယ်တွေအများအပြား ဆူပူအုံကြွမှုထဲမှာ ပါဝင်သွားခဲ့ကြတယ်။ အဖျက်အမှောင့်လုပ်ရပ်များရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်အဆင့်ဆင့်အတိုင်း နောက်ဆုံးလက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ထဲမှာ လမ်းဆုံးသွားကြပြီ။

ဒီအလှည့်အပြောင်းကိုပြန်ကြည့်ရင်အတန်းပညာနည်းပါးခြင်း၊ အတွေးအခေါ် နိမ့်ပါးခြင်းတွေအပေါ်အခြေခံပြီး  လူငယ်အများစုကို ဝါဒမှိုင်းနဲ့သွတ်သွင်းခဲ့ကြတာတွေ့မြင်ကြရမယ်။ အကြမ်းဖက်လုပ်ငန်းစဉ်တွေထဲမှာ နစ်မွန်းနေတဲ့ လူတစ်စုထဲမှာ  အုပ်စုနှစ်စုကွဲနေတာကိုလည်း တွေ့မြင်ရပြန်တယ်။ ဒါကတော့ အတန်းပညာနည်းပါးသူများ၊ အတန်းပညာတတ်မြောက်ပြီး အသိပညာနိမ့်ပါးသူများဆိုပြီး တွေ့ရပါတယ်။

ယနေ့ PDF အမည်ခံအကြမ်းဖက်အဖွဲ့များကို လူမှုကွန်ရက်အသီးသီးမှာ လေ့လာကြည့်ပါ။ PDF ခေါင်းဆောင်ဆိုတဲ့သူတွေဟာ ကျေးလက်ဒေသတွေမှာ ဘယ်လိုလူမျိုးတွေလည်းဆိုတာတွေ့မြင်ရပါမယ်။ တစ်နေ့ စာရေးသူ စစ်ကိုင်းတိုင်းဇာတိဘက်က မိတ်ဆွေတစ်ယောက်နဲ့စကားပြောဖြစ်တယ်။ သူရွာပြန်လို့မရတဲ့အကြောင်း  လက်ရှိဒီမြို့မှာပဲ လုပ်စားကိုင်စားနေရတဲ့အကြောင်း ပြောပြလာတယ်။ သူ့အပြောလေးရှိတယ်။ “ရွာရဲ့  PDF ခေါင်းဆောင်က အရင်ကရွာမှာ ဘယ်နေရာမှာမှ သုံးစားမရတဲ့ ငမူးငရူးဗျ။ အရင်ကတောင် ထင်ရာစိုင်းတာ၊ အခုလိုလက်ထဲသေနတ်ရလာတော့ ပိုဆိုးတယ်ဆရာရေ” တဲ့ ။ လက်ရှိအနယ်နယ်အရပ်ရပ်မှာ ဒီလိုဖြစ်စဉ်တွေ ဒုနဲ့ဒေးပဲဆိုတာ အားလုံးသိကြမှာပါ။

မီးရထားလမ်းဗုံးခွဲရင်၊ လမ်းတံတားတွေကို ဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးရင်၊ ဆက်သွယ်ရေးတာဝါတိုင်တွေကို ဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးရင်၊ ဓာတ်အားခွဲရုံတွေကို ဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးရင် နိုင်ငံတော်ရဲ့အစိုးရတစ်ရပ်ပြုတ်ကျပြီလို့ ထင်ထားကြတဲ့သူတို့အတွေး။ ဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးမှုတွေရဲ့ နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးတွေကို ဘယ်သူတွေခံရမလဲဆိုတာကို မတွေးခေါ်နိုင်ကြဘူး။ ဒါဟာ အတန်းပညာတတ်မြောက်မှု အားနည်းချက် ရာခိုင်နှုန်းတွေကို ယနေ့ဖြစ်စဉ်တွေက ညွှန်းဆိုပြသထားတာပဲဖြစ်တယ်။ ရှိပါသေးတယ်။ အတန်းပညာတတ်မြောက်ခဲ့ပေမယ့် အတွေးအခေါ်မပြည့်မီတဲ့ အကြမ်းဖက်လုပ်ငန်းစဉ်တွေထဲက သူတွေဖြစ်ပါတယ်။ အတန်းပညာတွေတတ်မြောက်ခဲ့ပေမယ့် အသိပညာတွေးခေါ်သုံးသပ်နိုင်မှုမှာ နုန့်နဲ့တဲ့သူမျိုးတွေကို ဆိုလိုပါတယ်။ သူတို့ကတော့ အတန်းစဉ်အလိုက် ကူးပြောင်းနိုင်ခဲ့ပါရဲ့။ သို့သော် အသိပညာအားနည်းသူဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတာမျိုးကို သုံးသပ်ရမှာပါ။

ဖြစ်စဉ်တစ်ခု။  နယ်တစ်နယ်မှာ  အကြမ်းဖက်အမျိုးသမီးတစ်ဦး။ အရင်ကတော့ ကလေးမြို့ အစိုးရနည်းပညာအထက်တန်းကျောင်းမှာ ဆရာမဖြစ်ခဲ့ဖူးတယ်လို့ သတင်းတွေအရသိရပါတယ်။ နည်းပညာအထက်တန်းကျောင်းက ဆရာမတစ်ယောက်က လေယာဉ်တွေပေါ်မှာ sound box တွေနဲ့ သီချင်းဖွင့်ပြီး  အောင်ပွဲခံတာကို မြေပြင်ကကြားလိုက်ရတယ်လို့ အာသာငမ်းငမ်းပြောဆိုခဲ့ဖူးပါတယ်။ နည်းပညာအထက်တန်းကျောင်းက  ဆရာမရောဟုတ်ရဲ့လားလို့ စာရေးသူတွေးမိပါသေးတယ်။  ဒီလိုလူတွေ ယနေ့အကြမ်းဖက်လုပ်ငန်းစဉ်တွေထဲမှာ အများကြီးရှိနိုင်ပါသေးတယ်။ ဒါ့ကြောင့် သညာတတ်တွေလို့ စာရေးသူသုံးနှုန်းခြင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုသညာတတ် ဆရာမမျိုးတွေက မွေးထုတ်ခဲ့ရင် ဘယ်လိုမျိုးဆက်သစ်တွေ ပေါ်ထွန်းလာမလဲ။ နိုင်ငံတော်အတွက် ရတက်မအေးစရာ အနာဂတ်တွေကို  စိုးရိမ်တကြီးမြင်ရမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြင်ဦးလွင်ခရီးစဉ်ရဲ့ စာသင်ကျောင်းတစ်ခုမှာ-

“မိမိတို့နိုင်ငံတွင်  ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသည့်  မတည်မငြိမ်မှုများနှင့်  အကြမ်းဖက်မှုဖြစ်စဉ်များကို ကြည့်မည် ဆိုပါက ပညာရေးအားနည်းသည့်ဒေသများ၌ ပိုမိုဖြစ်ပွားသည်ကိုတွေ့ရှိရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အတန်းပညာ တတ်မြောက်မှုအားနည်းခြင်း၊ သိမြင်တွေးခေါ်နိုင်မှုအားနည်းခြင်းတို့ကြောင့် အကြမ်းဖက်မှုလုပ်ရပ်များ ကို လုပ်ဆောင်လာကြခြင်းဖြစ်ပြီး ဒေသနှင့်ဒေသခံများ၏ လူမှုစီးပွားဘဝများကိုပါ ထိခိုက်လာ စေကြောင်း”

“ဆရာ၊  ဆရာမများအနေဖြင့် မိမိတို့သင်ကြားပေးနေရသည့် ကလေးငယ်များအား အတန်းပညာ သင်ကြားပေးခြင်းအပြင် အကောင်းအဆိုး၊ အကြောင်းအကျိုးကို ခွဲခြားသိမြင်နိုင်စွမ်းရှိစေမည့် အသိ ပညာနှင့်အတွေးအမြင်များကိုသင်ကြားပေးရမည်”လို့လမ်းညွှန်မှာကြားခဲ့တာကို တွေ့မြင်ခဲ့ရပါတယ်။

အတန်းပညာတတ်မြောက်မှုနဲ့သင်ယူခဲ့မှုအားနည်းခဲ့လေလေ လူမှုစီးပွားဘဝတစ်ဦးချင်းစီမှ လူမှု ဘဝ များတည်ဆောက်ရေး၊ နိုင်ငံရေးစနစ်ကောင်းတစ်ရပ်တည်ဆောက်ရေး၊ နိုင်ငံတော်ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေး အထိ ပျက်စီးလာနိုင်လေလေပဲဖြစ်ပါတယ်။ ယနေ့ ကမ္ဘာကြီးမှာ ဘက်စုံ စစ်ပွဲအသွင်တွေ  ဆန်းသစ်လာ လေလေ  ပညာရေးအုတ်မြစ်အခြေခံကောင်းဖြင့် လူသားအရင်းအမြစ်ကောင်းများ ပိုမိုမွေး ထုတ်နိုင် ဖို့ လိုအပ်လာလေလေပဲဖြစ်ပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းတဲ့နိုင်ငံတော်ကို ပိုင်ဆိုင်ချင်ရင်၊ ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုး တိုးတက် တဲ့ နိုင်ငံတော်ကိုပိုင်ဆိုင်ချင်ရင်ပညာကို သာဘဝအဖော်မွန်အဖြစ်ရွေးချယ်ကြရပါမယ်။ ဒါဟာယနေ့ မျက်မှောက်ကမ္ဘာက ညွှန်းဆိုတဲ့သက်သေပြချက်တစ်ခုပါပဲ။

ဒါကြောင့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ လူမှုရေးဦးတည်ချက်ဖြစ်တဲ့ “တစ်နိုင်ငံလုံး အသိပညာ၊ အတတ်ပညာမြင့်မားတိုးတက်စေရေး၊ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုအထောက်အကူပြုပညာရှင်များထွန်းကားလာ စေရေးအတွက် လူတိုင်းလက်လှမ်းမီသည့် ဘက်စုံပညာရေးစနစ်ကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရေး၊ နိုင်ငံ၏ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များ၌ လူငယ်များအနေဖြင့်  အဓိကစွမ်းအားစုအဖြစ်ပါဝင်နိုင်ရေး  ဗလငါးတန်နှင့်ပြည့်စုံသော လူငယ်များဖြစ်စေရန်  လူငယ်ကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ရေး” ဆိုတဲ့ ဦးတည်ချက်တွေကို ဝိုင်းဝန်းအကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ကြပါ။ ယနေ့ဆရာ၊ ဆရာမများအနေနဲ့ မိမိရဲ့တပည့်ကိုယ်စီကို အတွေးအခေါ် မြင့်မားပြီး အကောင်းအဆိုးကို ခွဲခြားသိမြင်နိုင်တဲ့ နိုင်ငံ့သား ကောင်းများဖြစ်အောင် မွေးထုတ်ကြပါ။ မိဘပြည်သူများ၊ ကျောင်းသားလူငယ်များအနေနဲ့လည်း မိမိသားသမီးများဘဝရဲ့ အဖော်မွန်ဟာ  ပညာပဲဆိုတဲ့အသိနဲ့  ပညာရေးကိုအားပေးကြပါလို့  စာပန်းချီ ခြယ်မှုန်းရင်း တိုက်တွန်းလိုက်ရပါတော့တယ်။      ။

MWD Web Portal

ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်အမျိုးမျိုးရှိ ကြရာတွင်  ရုက္ခဗေဒအမည်  Ocimum Sanctum ဟုခေါ်သော ပင်စိမ်းပင်လည်း တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ယနေ့ကမ္ဘာပေါ်ရှိ အရှေ့တိုင်း၊ အနောက်တိုင်းအစား အစာဟင်းလျာများတွင်ပင်စိမ်းပင်ကို ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်အဖြစ် အသုံးပြု နေကြသည်။  ပြည်တွင်းမှစားသောက်ဖွယ်ရာများဖြစ်သည့် ပင်လယ်စာ၊ပုစွန်၊ ငါးနှင့်အသားဟင်းလျာတို့တွင် ဟင်းညှီနံ့ပျောက်ရုံသာမကအနံ့၊အရသာပိုမိုပေါ်လွင်လာစေရန်ပင်စိမ်းကိုမဖြစ်မနေ အသုံးပြုကြသည်။  သခွားသီးသုပ်၊ပုစွန် ချဉ်၊ငါးဖယ်ချဉ်၊ငါးလေးချဉ်သုပ်၊ တာလပေါဟင်းရည်နှင့် ပိန်းဥဟင်းလျာ တို့တွင်လည်း ပင်စိမ်းရွက်မပါလျှင် မပြည့်စုံနိုင်ပေ။ ထို့ပြင်ကြက်ဥ၊ ဘဲဥမွှေကြော်တွင် ပင်စိမ်းရွက်ကိုအပေါ်မှဖြူး၍လည်းကောင်း၊ ငါးကင်သောအခါတွင် ပင်စိမ်းရွက်ကိုနုပ်နုပ်စဉ်း၍ ငါးဝမ်းဗိုက်ထဲတွင်အစာသွတ်၍လည်းကောင်း၊ ပင်စိမ်းရွက်ကိုထောင်း၍ထွက်လာသောအရည်(သတ္တုရည်)ကို ကြက်၊ ဝက်၊ ဆိတ်၊ အမဲတို့တွင်စိမ့်ဝင်အောင်နယ်နှပ်ထားပြီးအသားကင်၍လည်းကောင်းစသည်ဖြင့်အသုံးပြုလေ့ရှိကြသည်။

ပင်စိမ်းပင်ပုံစံနှင့်ဆေးဖက်ဝင်ပုံ

ပင်စိမ်းပင်သည် အမြင့် ၂ ပေ မှ ၃ ပေ အထိရှိသော အပင်ငယ်မျိုးဖြစ်ပြီး ပင်စည်ဖြောင့်မတ်ကာလေးထောင့်ပုံရှိသည်။ အခက်အလက်များနူးညံ့၍အမွေးများရှိပြီးအနံ့မွှေးသည်။ ပင်စည်နှင့်အကိုင်း အခက်အစိမ်းရောင်ဖြစ်သော်လည်း တစ်ခါတစ်ရံ သပြေရောင်သန်းသည်။ ရွက်ဆိုင် အလှည့်ကျထွက်ပြီး ရွက်ထိပ်ချွန်ကာ ရွက်ရင်းသွယ်သည်။ အလျား ၁-၃ လက်မအထိရှည်ပြီးရွက်နားလွှသွားပုံရှိကာ ရွက် ညှာ တစ်လက်မအထိရှည်သည်။တပေါင်းလနှင့်တန်ခူးလတွင်ပွင့်သည့်ပင်စိမ်းပွင့်သည် သေးငယ်ပြီးအဖြူရောင်ရှိကာ အလွန်မွှေးပြီး အခိုင်လိုက်ပွင့်သည်။ ပင်စိမ်း ပွင့်ချပ်ပေါ်တွင် အမွေးလေးများရှိသည်။ အရောင်မည်းပြီးအနံ့မရှိ၊ အရသာပူစပ်သော ပင်စိမ်းအစေ့သည်လုံးဝိုင်းပြီးတစ်ဖက်တွင်အနည်းငယ်မောက်၍ တစ်ဖက်တွင်ပြားသည်။ပင်စိမ်းပင်၏ အသုံးပြုနိုင်သည့် အစိတ်အပိုင်းများမှာအရွက်နှင့်အစေ့ဖြစ်သည်။ပင်စိမ်းပန်းစတင်ပွင့်ချိန်လောက်တွင် ရိတ်သိမ်းဖြတ်ယူပြီး အငုတ်မှထွက်လာသော အတက် များသည်  နောက်တစ်ကြိမ်ပွင့်လာပါကထပ်မံဖြတ်ယူနိုင်သည်။ တစ်ရာသီလျှင်နှစ်ကြိမ်မှ သုံးကြိမ်အထိရယူနိုင်သည်။ အညွန့်နှင့်အရွက်များကိုအရိပ်ထဲ၌ အခြောက်လှန်းရသည်။ ပင်စိမ်းရွက်ကို ကြိတ်ညှစ်၍ရသော အရည်သည် ချောင်း ဆိုးရောဂါ၊ အရေပြားရောဂါ၊ မစားချင်မသောက်ချင်ဖြစ်ခြင်းနှင့်အစာအိမ်ရောဂါကြောင့်ဗိုက်နာသောဝေဒနာတို့ကိုပျောက်ကင်းစေသည်။ မြန်မာဆေးကျမ်းများအဆိုအရ ပင်စိမ်းပင်သည်ပူစပ်ပြီးအနည်းငယ်ခါးသည်။ လေသလိပ်ကိုနိုင်ပြီးဆီးကိုနိုင်သည်။လေကိုသက်စေပြီးသွေးကိုတက်စေနိုင်သည်။ ရင်ကျပ်နာ၊အစာမကြေ၊ ချွဲကျပ်နာတို့ကိုနိုင်သည်။ ချောင်းဆိုးနာ၊ ပိုးနာ၊ ထိုးကျင်သောအနာ များကို ယူပစ်သလိုပျောက်ကင်းစေသည်။ အစာကြေခြင်း၊ ခံတွင်းကောင်းခြင်း၊  အညှီ နံ့ပျောက်ခြင်း၊  အသံသာခြင်း၊အသက်ရှည်ခြင်းစသည့်အချက်များ နှင့်ပြည့်စုံသည်။

တစ်ပင်လုံးအသုံးဝင်သောပင်စိမ်း

ပင်စိမ်းပင်သည် အရွက်နှင့်အစေ့သာမက တစ်ပင်လုံး မြစ်၊  ခေါက်၊ ပွင့်၊ သီး အသုံးဝင်သည်။ လူတို့အတွက် ကျန်းမာရေးဓာတ်စာသာမက တိရစ္ဆာန်များရောဂါကုထုံးအတွက်လည်း အသုံးဝင်သည်။ အများစုသည် ပင်စိမ်းကို ဟင်းခတ်အမွှေး အကြိုင်အဖြစ်သာသုံးကြပြီး တခြားနည်းဖြင့်   အသုံးပြုမှု မရှိပေ။   ပင်စိမ်းစေ့ကို မသုံးသလောက်ဖြစ်သည်။ပင်စိမ်းစေ့သည်ဖျားနာခြင်း၊အပူငြိမ်းစေခြင်း၊ ဆီးရွှင်စေ၍ဆီးပုပ်၊ဆီးရောဂါတို့ကိုပျောက်စေခြင်း၊ အသည်းရောင်ရောဂါနှင့် သွားကိုက်၊သွားဖုံးရောင်၊လေရောဂါ၊ သလိပ်ကပ်ခြင်းတို့ကိုပျောက်ကင်းစေနိုင်သည်။

ပင်စိမ်းစားခြင်းဖြင့်   ချွေးကိုထွက်စေသည်။အရွက်ကိုအမှုန့်ပြုလုပ်၍ရှူသော်နှာခေါင်းရောဂါပျောက်သကဲ့သို့ပင်စိမ်းရွက်အရည်ညှစ်လောင်းပေးလျှင် ပွေး၊ ဝဲ၊ ယားနာပျောက်သည်။ပင်စိမ်းသည်စားသုံးမှု၊ ဆေးဝါးကုသမှုတွင်သုံးသည် သာမကဆေးဝါးဖော်စပ်မှုမှတစ်ဆင့်တက်၍ရေမွှေးထုတ်လုပ်ရာတွင်လည်း အသုံးပြုနိုင်သည်။ပင်စိမ်းစေ့မှဆေးဖက်ဝင်ပင်စိမ်းဆီထုတ်ယူနိုင်သည်။

ပင်စိမ်းရွက်ကို လက်ဖက်ခြောက်ကဲ့သို့ပြုလုပ်သောက်ခြင်းဖြင့် ရောဂါကာကွယ်မှု၊ စိတ်ကြည်ရွှင်လန်းဆန်းမှုကို ရစေနိုင်သည်ဟုဆိုကြသည်။ ပင်စိမ်းရွက်အခြောက်ကို လေးညှင်းပွင့် အစားထိုးသုံးကြပြီး မဆလာပြုလုပ်၍လည်း စားသုံးနိုင်သည်။ ပြင်းထန်သောပင်စိမ်းနံ့သည် ပိုးမွှားများ မလာစေရန် ဟန့်တားပေးနိုင်သောကြောင့်  ပိုးမွှားကာကွယ်ရေးအတွက်လည်း အသုံးပြုနိုင်သည်။ပင်စိမ်းပင်ကို ငှက်ဖျားရောဂါ၊ တုပ်ကွေးရောဂါ၊ နာတာရှည်ရောဂါများ အတွက်လည်း အသုံးပြုကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ အညာဒေသရှိယာစိုက်ခင်းများတွင် တောပင်စိမ်းဟုခေါ်သော ပင်စိမ်းအရိုင်းများ အလေ့ကျပေါက်သည်။ ယင်းတို့သည် ပင်စိမ်းအယဉ်ပင်ထက်အနံ့ပိုပြင်းပြီး ပရဆေးဖော်စပ်ရာတွင်အသုံးများကြသည်။ ထို့ပြင်တောင်သူဦးကြီးတို့အတွက် ကျွဲ၊ နွားများရောဂါဖြစ်လျှင် ပင်စိမ်းရွက်လက်တစ်ဆုပ်နှင့် ငရုတ်ကောင်းစေ့အစေ့ ၂၀ ကို ရေ ၅၀ ကျပ်သားနှင့်ရော၍ကျိုပြီး တိုက်ကျွေးခြင်းဖြင့်ပျောက်ကင်း စေနိုင်သည်။ကြက်၊ဘဲဝမ်းရောဂါအတွက်ပင်စိမ်းရွက်ပြုတ်ရည်နှင့် ဆေးကြောပေးခြင်း၊ ပင်စိမ်း စေ့အမှုန့်လိမ်းပေးခြင်းများဖြင့်ကုသပေးနိုင်သည်။ဆန်ပိုးထိုးသောအခါ ဆန်အိုးထဲသို့ ပင်စိမ်းပင်ထည့်ကာ နှိမ်နင်းနိုင်သည်။

ပင်စိမ်းရွက်တွင်ပါဝင်သည့် အာဟာရနှင့်သတ္တုဓာတ်များ

ပင်စိမ်းရွက်နှင့်ကျန်းမာရေးဆေး သုတေသီများ၏သိပ္ပံနည်းကျလေ့လာစမ်းသပ်မှုအရ ၂ ဂရမ်အလေးချိန်ရှိသော ပင်စိမ်းရွက်တွင် လူသားတို့ကျန်းမာရေး ကို  ကောင်းကျိုးပြုစေသောကယ်လိုရီ  ၆ ကယ်လိုရီ၊ အဆီဓာတ် သုည  ဒသမ  ၃  ဂရမ်၊ ပိုတက်ဆီယမ် ၂ဝ မီလီဂရမ်၊ ကစီ ဓာတ် ၁ ဂရမ်၊ ချေဖျက်လွယ်သော အမျှင်ဓာတ် ၁ ဂရမ်၊ ဗီတာမင်-A  ၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဗီတာမင်- C  ၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ ကယ်လ်စီယမ် ၃  ရာခိုင်နှုန်း၊ သံဓာတ် ၃  ရာခိုင်နှုန်း၊ ဗီတာမင်- E ၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဗီတာမင်-K ၄၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ သိုင်ရာမင် ၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ နိုင်ရာစင် ၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဗီတာမင်-B ၆၃ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဖောလိပ်အက်စစ် ၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ မဂ္ဂနီဆီယမ် ၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဇင့် ၁ ရာခိုင်နှုန်း နှင့် မဂ္ဂနိစ် ၃ ရာခိုင်နှုန်းတို့ပါဝင်သည်။ ပင်စိမ်းရွက်တွင်ပါဝင်သောဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်သတ္တိများက ပန်းသီး၊  လိမ္မော် သီးနှင့်ဘလူးဘယ်ရီသီး များထက်ပိုမို အစွမ်းထက်သဖြင့် စားသုံးသူကို အရွယ် တင်နုပျိုစေသည်။ 

အဆိပ်ရှိသတ္တဝါများ၏အန္တရာယ်မှကာကွယ်နိုင်သောပင်စိမ်း

နေအိမ်ခြံဝင်းထဲ၌ပင်စိမ်းပင်စိုက်ပျိုးထားခြင်းဖြင့်မြွေအန္တရာယ်မှကင်းဝေးစေနိုင်သည်။ မြွေ၊ကင်းမြီးကောက်၊ပျား၊ ပုရွက်ဆိတ်စသည့် အဆိပ်ရှိသတ္တဝါများ၏ကိုက်ခဲခြင်းကိုခံရပါက ဒဏ်ရာပေါ်တွင်ပင်စိမ်းရွက်ကိုကြိတ်ခြေအုံပေးခြင်းဖြင့်အဆိပ်ပြေစေသကဲ့သို့ ပင်စိမ်းစေ့ကိုစားခြင်း၊ အမှုန့်လိမ်းခြင်းပြုလုပ်ပေးခြင်းဖြင့် ပျောက်ကင်းစေနိုင်သည်။ အဆိပ်ရှိသောမြွေ၊ကင်းများသည်ပင်စိမ်းတောတွင်နေထိုင်မှုနည်းပြီး အညာဒေသ၌မြွေကိုက်လျှင်ပန်းသုံးဆင့်အပင်အပွင့်များစားသုံးပါကသက်သာပျောက်ကင်းစေသည် ဟုလည်းဆိုကြသည်။

ဉာဏ်စွမ်းအားကောင်းစေသော ပင်စိမ်း

ဂျာမနီနိုင်ငံဆေးသုတေသီများ၏ မှတ်တမ်းများအရပင်စိမ်းရွက်တွင်ပါရှိသော သဘာဝဓာတ်ပေါင်း စုတစ်မျိုးက ဦးနှောက်စွမ်းဆောင်ချက်ကို တိုးတက်ကောင်းမွန် စေသည့်အပြင် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ စိတ်ဖိစီးခြင်းနှင့် အယ်လ်ဇိုင်းမားရောဂါတို့ကို ထိထိရောက်ရောက် ကုသပေးနိုင်ကြောင်း အတည်ပြု ထောက်ခံထားသည်။ ထို့ပြင် ပင်စိမ်းသည် ကလေးငယ်များ၏ဉာဏ်ရည်စွမ်းအားကိုတိုးတက်မြင့်မားစေနိုင်၍အရွယ်သုံးပါးမရွေးပင်စိမ်းစားသုံးသင့်သည်။

တုပ်ကောင် သန်ကောင်များကိုရှင်းလင်းပေးသော ပင်စိမ်း

ပင်စိမ်းရွက်က ကူးစက်စေတတ်သော ဗက်တီးရီးယားပိုးမွှားများကိုသေစေနိုင်သောအစွမ်းရှိသဖြင့် အူတွင်းရှိကပ်ပါးပိုးမွှားများနှင့် တုပ်ကောင်၊ သန်ကောင်တို့ကိုသုတ်သင်ရှင်းလင်းပေးနိုင်သည်။ ခွဲစိတ်ထားသောအနာများရင်း၍ပိုးဝင် ပါကပင်စိမ်းရွက်ကိုပြုတ်ပြီးဖန်ရည်အဖြစ်ဆေးကြော၍ဖြစ်စေ၊ပင်စိမ်းရွက်ခြောက်မှုန့်ကိုဖြူး၍ဖြစ်စေ ကုသပါကပိုးသေစေပြီး အနာကို လျင်မြန်စွာကျက်စေသည်။

သွေးသန့်စေသောပင်စိမ်း

ပင်စိမ်းရွက်ထဲတွင်ပိုတက်ဆီယမ်အလုံအလောက်ပါရှိသဖြင့်နှလုံးခုန်နှုန်းနှင့်သွေးဖိအားတို့ကိုကောင်းစွာထိန်းချုပ်ပေးနိုင်သည်။လူတစ်ယောက်၏တစ်နေ့တာ မှီဝဲသင့်သော သံဓာတ်ပမာဏသည် ၂၆  ရာခိုင်နှုန်းရှိသင့်ရာ  ပင်စိမ်းရွက်တွင် သံဓာတ်ကြွယ်ဝစွာပါရှိသဖြင့် သွေးနီဥကိုအားအင်ဖြစ်စေကာသွေးအားကောင်းစေပြီးသွေးသန့်စေကြောင်းရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

MWD Web Portal

ခြင်ကိုက်တဲ့အခါ အရေပြားက ဓာတ်မတည့်မှုဖြစ်ပြီး ရောင်လာတတ်ပါတယ်။ မိနစ်ပိုင်းအတွင်းမှာ ခြင်ကိုက်တဲ့နေရာမှာ အနီဖုလေးတွေ၊    အရည်ကြည်ဖုလေးတွေ ဖြစ်လာပါတယ်။   အရေပြားမှာ အနီပြင်၊ အနီရည် ကြည်ဖု၊  အမာရွတ်တွေ တွေ့နိုင်ပါတယ်။ ခြင်ကိုက်တဲ့အခါ ယားလာမယ်။ အရေပြားမှာ  အနီဖုပေါ်လာမယ်။ သွေး ခြည်ဥမယ်။ အရေပြားရောင်မယ်။ အင်ပျဉ် လိုအနီပြင်တွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဖြစ်တတ်တဲ့ အချိန်က   နွေဦးပေါက်နဲ့ မိုးရာသီဖြစ်ပါတယ်။

ခြင်ကိုက်ဖုက အနီဖုဖြစ်ရခြင်းမှာ ကိုယ်ခံစွမ်းအားစနစ်က ခြင်ကိုက်ခြင်းကို တန်ပြန်လို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ အပြင်ကနေ ဓာတ်မတည့်မှုဖြစ်စေမယ့်လှုံ့ဆော်မှု တစ်မျိုးဝင်လာတော့ ခန္ဓာကိုယ်တုံ့ပြန်ပြီး ယားလာပါတယ်။ ခြင်ကိုက်လို့ လူတစ်ဦး နဲ့တစ်ဦး ယားယံပြီးမတူညီကြပါဘူး။

တချို့လူတွေက ခြင်ကိုပိုဆွဲဆောင်နေတတ်သလိုဖြစ်နေပါတယ်။သူတို့ကိုပဲ ခြင်ပိုကိုက်တယ်လို့ ထင်ရလောက်အောင် ခြင်ကိုက်ရာတွေ များနေတတ်ပါတယ်။ သူတို့ကပိုယားပြီး    ပိုလည်းကုတ်တတ် ကြပါတယ်။ တချို့ကတော့ ကိုယ်ခံစွမ်း အားစနစ်က    ခြင်ကိုက်တာကိုတုံ့ပြန်မှု များပါတယ်။ တချို့ဆို  ခြင်ကိုက်လို့ ကိုက်မှန်းမသိကြပါဘူး။   တချို့ကလေး တွေက ကြီးလာလေ ခြင်ကိုက်ခံရတာ ပိုလာလေဖြစ်တယ်။   ခြင်နဲ့မတည့်တဲ့ စွမ်းရည်ကပိုများလာပါတယ်။ အသက် ၁-၅  နှစ်အရွယ်အထိ ကလေးငယ်တွေက    ခြင်ကိုက်ရင်ပိုယားတတ်ပါတယ်။ တချို့လူတွေမှာ  ခြင်ကိုက်တာကို အဖု၊ အင်ပျဉ်အနေနဲ့မြင်ရပါတယ်။ ခြင်ကိုက် တဲ့အခါ   ကုတ်လိုက်ရင်   အရေပြားမှာ   အင်ပျဉ်လိုအနီပြင်တွေ ထွက်တတ်ပါတယ်။

အိုသွေးအုပ်စုပိုင်ရှင်၊ ဂျီစစ်ပီဒီ(G6PD)အားနည်းသူတွေကို  ခြင်ပိုကိုက်တတ်ပါတယ်။ အဝတ်အစားအရောင်ရင့်ရင့် ဝတ်ထားတဲ့သူကို ရွေးပြီးကိုက်တတ်ပါ တယ်။

ခြင်ကိုက်ဖုတွေဖြစ်ရင်   မကုတ်ဘဲ ရေအေးဖတ်တင်ထားပြီး   ရေအေးအေး နဲ့ဆေးလိုက်ရင် သက်သာပါတယ်။ ဒါမှအဆင်မပြေရင် ယားနာပျောက်ဆေး လိမ်းရပါမယ်။ ခြင်ကိုက်ဖုက နီနေပြီဆိုရင်  အရောင်ကျ ဆေးလိမ်းသင့်ပါတယ်။

ခြင်ကိုက်တာမှာ   နောက်ဆက်တွဲဆိုး ကျိုးတွေရှိတတ်ပါတယ်။ ကုတ်ရင်းကနေ ပြည်ဝင်၊   ပိုးဝင်၊  ပြည်တည်နာဖြစ်ပြီး အနာရင်းတတ်ပါတယ်။ ခြေထောက်မှာ အနာဖြစ်ရင်   ပေါင်မှာအကျိတ်ဖြစ်လာ တတ်တယ်။ ကုတ်ရာနက်ရင်   ခြေသလုံးနဲ့ လက်တွေမှာ      အမာရွတ်ကျန်တတ်ပါတယ်။  အရေပြားထိခိုက်ပြီး   အရေပြား အရောင်ညိုကာ မည်းလာတတ်ပါတယ်။

တချို့ကတော့ အရေပြားကုတ်ဖဲ့တာ အကျင့်ပါနေလို့  ယားယား၊ မယားယား ကုတ်တတ်တဲ့အကျင့်ဖြစ်သွားပြီး  နာတာရှည်နှင်းခူနာတွေဖြစ်သွားတတ်ပါတယ်။

ခြင်ကိုက်ဖုတွေကနေဖြစ်တဲ့ အနာတွေပျောက်အောင် ခြင်ကိုက်တဲ့အခါမကုတ်ရင် သူ့အလိုလိုပျောက်သွားတတ်ပါတယ်။ အနာဖြစ်လာရင် ဆေးရုံဆေးခန်းပြသင့် ပါတယ်။ ခြင်ကိုက်ဖုအပေါ်မှာ အရောင်ကျဆေးနဲ့ ယားနာပျောက်ဆေးတွေလိမ်းရပါမယ်။   သောက်ဆေးတွေသောက်ရပါတယ်။    ခြင်ကအရေပြားတစ်နေရာကို ကိုက်လိုက်ရင် တခြားနေရာဟောင်းတွေကလည်း   ယားလာတတ်တာကို   သတိထားရပါမယ်။

ခြင်ကိုက်ဖုနဲ့တွဲဖြစ်တတ်တဲ့အရေပြားပြဿနာတွေရှိပါတယ်။ ခြင်ကိုက်နာ မပျောက်ရင်  ခြင်ကိုက်ရာဟုတ်ရဲ့လား၊ ရောဂါတစ်ခုခုရှိ‌နေလားဆိုတာ စစ်ဆေး သင့်ပါတယ်။ ဥပမာ ခုခံအားနည်းသူတွေမှာ ယားနာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

ခြင်ကိုက်တာဆိုးလာရင်၊ မပျောက်ရင်၊ အချိန်တိုအတွင်းဖြစ်လာရင် HIV/AIDS စစ်သင့်ပါတယ်။ ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါရှိသူ တွေက ခြင်ကိုက်‌ရာကိုကုတ်လိုက် ရင်ပိုးဝင်လွယ်ပြီး ပြည်တည်နာဖြစ်တတ် ပါတယ်။ ဒါကြောင့်  ခြင်ကိုက်တဲ့အခါ ပြည်တည်နာဖြစ်လွယ်ရင် ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါကိုစစ်ကြည့်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။

ဒါ့ပြင်  ခြင်ကိုက်ဖုနဲ့တူတဲ့ဝဲ၊ ယားနာ၊ ကာလသားရောဂါ၊ ဆေးဝါးနဲ့မတည့်တာ၊ မွေးညင်းပေါက်ရောင်တာ၊ ဓာတ်မတည့်တာနဲ့၊   နှင်းခူနာတွေကို သတိထားရပါတယ်။

လှေး၊ လောက်၊ ကြမ်းပိုး၊ ခွေးသန်း၊ ကြောင်သန်းတို့ကြောင့် ယားပြီးကုတ်ရင်  ခြင်ကိုက်ရာနဲ့တူလို့ ဘာကြောင့် ယားယံသလဲဆိုတာကို သေသေချာချာစစ်ဆေး ဖို့လိုအပ်ပါမယ်။

ခြင်မကိုက်အောင်  ဘောင်းဘီရှည်၊ အင်္ကျီလက်ရှည်ဝတ်ရပါမယ်။  လုံချည်ရှည်ရှည်ဝတ်ရပါမယ်။ ခြေစွပ် စွပ်ရမယ်။ ခြင်ကိုက်နိုင်မယ့်အချိန်တွေမှာ   အဝတ်အစားကို အရောင်ရင့်ရင့်မဝတ်ဘဲ အရောင်နုတာ   ရွေးဝတ်ရပါမယ်။   ခြေသလုံး၊ လက်မောင်း၊ ခြေဖမိုး၊  လက်အထိအဝတ် ဖုံးထားရပါမယ်။   အဝတ်အစားတွေကို ခြင်မကိုက်စေမယ့်ဆေး စိမ်ရမယ်။ ခြင်အကိုက်ဆုံးအချိန်က   ညနေစောင်းနဲ့ နံနက်အရုဏ်တက်ချိန်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ညနေစောင်းလာရင် အိမ်အပြင်မှာထိုင်တာရှောင်ကြဉ်သင့်ပါတယ်။

အိမ်ထဲကိုခြင်မဝင်အောင်ထားရမယ်။ ရေစပ်စပ်ရှိရင်   ခြင်နေနိုင်လို့ ခြင်ပေါက်ပွားနိုင်တဲ့   ရေနုတ်မြောင်းတွေသန့်ရှင်းရေးပြုလုပ်ရပါမယ်။  ချုံတွေရှင်းရမယ်။ အိမ်ပြတင်းပေါက်တွေကို ခြင်လုံဆန်ခါ တပ်ဆင်ရပါမယ်။

ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူတွေစာကျက်ရင်  ခြင်ထောင်အကြီးကြီးထဲမှာ ထိုင်ကျက်တာကခြင်မကိုက်နိုင်တော့ပါဘူး။

ခြင်ပေါက်ပွားရာနေရာတွေကို သန့်ရှင်းရေးပြုလုပ်သင့်တယ်။ ဥပမာ_ရေဟောင်း ရေညစ်တွေ  စွန့်ပစ်တာတို့၊ ပန်းအိုးတွေရေမှန်မှန်လဲတာကိုပြုလုပ်ရပါမယ်။ ရေမြောင်းတွေပိတ်ဆို့နေရင်  ရှင်းလင်းပေးရပါမယ်။

ခြင်ဝင်နိုင်တဲ့ အိမ်အပေါက်တွေကို ပြင်ရပါမယ်။ ခြင်ကြောက်တဲ့ရနံ့ကို ဖျန်းရပါမယ်။ အားလုံးသိတဲ့အတိုင်း လိမ္မော်ခွံ မီးရှို့တာ၊ နနွင်းမီးရှို့တာနဲ့ ခြင်ဆေးထွန်း တာတို့ကိုပြုလုပ် ရပါမယ်။

ခြင်ကိုက်ရာတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မလုပ်သင့်တာက  ခြင်ကိုက်ရာကိုကုတ်မိရင် အရေပြားပေါက်ပြဲပြီးပိုးဝင်လွယ်ပါတယ်။ သန့်ရှင်းအောင်မနေဘူးဆိုရင်ပိုးဝင်တတ်တယ်။    ခြင်ကိုက်ရာရှိတဲ့အရေပြားကို  ကုတ်ဖဲ့တာမျိုး မလုပ်သင့်ပါဘူး။ အရေပြားပျက်စီးတတ်ပါတယ်။ အရေပြားကိုစားစေမယ့် ဆေးမျိုးမလိမ်းသင့်ပါဘူး။ အမာရွတ်ကျန်တတ်ပါတယ်။

ခြင်ကိုက်တဲ့နေရာကို   တချို့ထုံးတို့တာ၊ သွားတိုက်ဆေးတို့တာက အရေပြားယားတာ  အာရုံလွဲအောင်အလွယ်လုပ်တာပါ။ ဒါပေမဲ့ ဓာတ်မတည့်တာတစ်ခုခု မဖြစ်ရင်တော့ အကောင်းဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ ဘာပဲတို့တို့ ယားတာ ခဏသက်သာတယ် ဆိုပေမယ့်   အရေပြားမထိခိုက်ဖို့  သတိ ထားတာကအကောင်းဆုံးဖြစ်ပါတယ်။

ခြင်ကိုက်ဖုကြောင့် ကုတ်ဖဲ့ရင်း အမာရွတ်တွေဖြစ်တာ အများကြီးတွေ့ဖူးတယ်။ အနာဖုကိုကုတ်ဖဲ့ရင်းနဲ့  ဝဲ၊နှင်းခူနာ ဖြစ်လာတယ်။  တချို့ကတော့   ခြင်ကိုက် တာက ကုလို့မရတာကိုလက်ခံပြီး ခြင်ကိုက်ရင် ယားနာဖြစ်ပြီး ကုတ်ဖဲ့နေတတ်ပါတယ်။    အမာရွတ်က နက်နေရင် ဘယ်လောက်ဆေးလိမ်းဆေးစား ရောဂါ အကုန် မကောင်းနိုင်တော့ပါ။

အချုပ်ဆိုရရင်      ခြင်ကိုက်တဲ့အခါ ငှက်ဖျားရောဂါ၊     သွေးလွန်တုပ်ကွေး ရောဂါ၊  ဆင်ခြေထောက်ရောဂါနဲ့၊  ဝဲ၊  ယားနာတို့ဖြစ်စေပါတယ်။    ပိုးရှိရင် ခြင်ကိုက်မခံတာ    အကောင်းဆုံးပဲဖြစ်ပါတယ်။    အဖျားဝါဝါ (Yellow fever)နဲ့   ဦးနှောက်အမြှေးရောင်ရောဂါတွေလည်း ဖြစ်တတ်လို့   ခြင်မကိုက်အောင်   ဂရု တစိုက်နေထိုင်သင့်ပါကြောင်း ရေးသား တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။      ။

MWD Web Portal

ကျောက်သွေးသူသည် သဘာဝကျောက်ရိုင်းတုံးများကို သွေးပေးရ၏။    ကျောက်ရိုင်းတုံးများကိုသွေးပေးလိုက်ပါက   တောက်ပြောင်လာသည်။ အရည်အသွေးပေါ်လာသည်။

ကျောက်၏တန်ဖိုးသည်  အရည်အသွေးတောက်ပြောင်မှုအပေါ်  မူတည်နေသည်။  အရည်အသွေးမတောက်ပြောင်ဘဲ မှေးမှိန်နေပါက တန်ဖိုးနည်းပါးသည်။ ကျောက်သွေးမကျွမ်းကျင်သူ၏ လက်ဝယ်တွင်ရှိသော  သဘာဝ ကျောက်ရိုင်းတုံးများသည် အချည်းနှီးဖြစ်ရရှာသည်။  ကျောက်သွေးသူ ကျွမ်းကျင်လေလေ  ကျောက်ရိုင်းတုံးများ၏ အရည်အသွေးက တောက်ပြောင်လေလေဖြစ်သည်။ အရည်အသွေးတောက်ပြောင်လေလေ    တန်ဖိုးကြီး မြင့်လေလေဖြစ်သည်။

ယနေ့ ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးတို့သည် ကျောက်ရိုင်းတုံးလေးများနှင့်တူလှ၏။ ထိုကျောက်ရိုင်းတုံးလေးများကို  လက်ဝယ်ပိုင်ပိုင်ရှိနေကြသူများသည် မိဘများဖြစ်ကြ၏။ မိဘတို့သည် ကျောက်ရိုင်းတုံးလေးများနှင့် တူလှသော ရင်နှစ်သည်းချာ သားသမီးရတနာများကို     အရည်အသွေးတောက်ပြောင်လာအောင်  သွေးပေးကြရပေမည်။  ကျောက်ရိုင်းတုံးလေးများကို  မသွေးဘဲပစ်ထားပါက  အလဟဿဖြစ်ရသကဲ့သို့ သားသမီးများကို မသွေးဘဲထားပါကလည်း အလဟဿဖြစ်ချေမည်။ မိဘတို့ကသားသမီးများကို  ပြုစုပျိုးထောင် မွေးမြူပေးနေခြင်းသည် သားသမီးတို့၏ ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေး တောက်ပြောင်လာအောင် သွေးပေးနေခြင်းဖြစ်သည်။

မိဘတိုင်းသည် မိမိ၏ရင်နှစ်သည်းချာ သားသမီးများကို “လိမ္မာယဉ်ကျေးသူ၊ စာရိတ္တကောင်းမွန်သူ၊ အားကိုးအားထားပြုရသူ၊ ကျန်းမာကြံ့ခိုင်သူ၊ ထူးချွန်ထက်မြက်သူ” စသည်ဖြင့် လူကောင်းလူတော်များ ဖြစ်စေချင် ကြသည်။   ထိုသို့ဖြစ်ပေါ်လာအောင်ပြုစုပျိုးထောင်မွေးမြူပေးရမည့်  တာဝန်ဝတ္တရားကလည်း မိဘတိုင်းတွင်ရှိသည်။ မိဘတိုင်းတွင်ရှိသော တာဝန်ဝတ္တရားများကို  သင်္ဂဇာဆရာတော်ကြီးက  “မကောင်းမြစ်တာ၊ ကောင်းရာညွှန်လတ်၊ အတတ်သင်စေ၊ ပေးဝေနှီးရင်း၊ ထိမ်းမြားခြင်းလျှင် ဝတ်ငါးအင်၊ ဖခင်မယ်တို့တာ” ဟူ၍ အနှစ်ချုပ်ပြီးမိန့်ကြားခဲ့သည်။ မိဘတို့၏ ဝတ္တရားငါးပါးကို မိဘတိုင်းကကျေပွန်ကြရပေမည်။

ကျောင်းမနေမီအရွယ်ကတည်းက အလေ့အကျင့်သည်  သားသမီးတို့၏ရင်ထဲတွင်  စွဲမြဲသန္ဓေတည်လာသည်။ ထိုသန္ဓေသည် အလိုလိုစွဲတည်လာခြင်းမဟုတ်ပေ။  မိဘတို့ကတည်ပေးလိုက်သော သန္ဓေသာဖြစ်သည်။ မိဘများက  ကောင်းသောသန္ဓေကိုတည်ပေးလိုက်လျှင် ကောင်းသောသန္ဓေစွဲတည်နေမည်ဖြစ်ပြီး မိဘများက မကောင်းသောသန္ဓေကိုတည်ပေးလိုက်လျှင် မကောင်းသောသန္ဓေစွဲ တည်နေမည်ဖြစ်သည်။ ဘာမဆိုအလိုကျ လိုက်လျောထားခြင်းသည်   ကောင်းသောအလေ့အကျင့်မဟုတ်ပေ။ အလေ့အကျင့်ဆိုးဖြစ်သည်။ ထိုအလေ့အကျင့်ဆိုးသည် သားသမီးတို့ရင်ထဲ သန္ဓေစွဲတည်နေမည်ဖြစ်သည်။    ထိုသန္ဓေဆိုးပေါက်ဖွားလာပါက  မိဘတို့ လိုလားတောင့်တ မျှော်မှန်းထားသော သားကောင်းသားမွန်၊ သမီးကောင်းသမီးမွန်များဖြစ်မလာဘဲ သားဆိုးသားမိုက်၊ သမီးဆိုးသမီးမိုက်များဖြစ်လာပေမည်။

သားဆိုးသားမိုက်၊ သမီးဆိုးသမီးမိုက်တို့သည် မိသားစုကိုကောင်းကျိုးမပေးဘဲ ပတ်ဝန်းကျင်နှင့်အများပြည်သူကိုပါ ဒုက္ခပေးနေတော့သည်။ ထိုမျှနှင့်အားမရ။ မိဘကိုရန်ပြုသည်အထိ လက်ရဲဇက်ရဲဖြစ်လာသည်။  မိဘခမျာမှာ သားသမီးများ ငယ်စဉ်အရွယ်တွင်မသွန်သင်၊ မညွှန်ပြ၊ မဆုံးမခဲ့သည်ကို နောင်တရနေသည်။ မိဘတိုင်းကို ထိုနောင်တမျိုးမရစေချင်သော မန်လည်ဆရာတော်ကြီးက “သားကိုငယ်က၊ မဆုံးမသော်၊ မိဘတလည်၊ ရန်သူမည်၏” ဟု သတိပေးထားသည်။ ထိုသတိပေးဆုံးမစာလင်္ကာကို မိဘတိုင်းသတိမူကြရပေမည်။ သတိမမူခဲ့လျှင် “နားရွက်ကိုက်ဖြတ်ခံရသည့်မိခင်” ကဲ့သို့ အဖြစ်ဆိုးနှင့်ကြုံတွေ့ရမည်မှာသေချာသည်။ သားဆိုးသမီးဆိုးတို့၏ မိဘတို့သည် လူပုံအလယ်တွင်  ခေါင်းမဖော်ရဲကြပေ။

မျက်နှာပျက်အရှက်ကွဲနေကြရရှာသည်။ “သားသမီးမကောင်း မိဘခေါင်း” မဟုတ်ပါလော။မိဘတိုင်းကသားသမီးတိုင်းကို  “လိမ္မာယဉ်ကျေးသူ၊ အကျင့်စာဂကောင်းမွန်သူ၊ အားကိုးအားထားပြုရသူ၊ ကျန်းမာကြံ့ခိုင်သူ၊ ထူးချွန်ထက်မြက်သူ” စသည်ဖြင့် လူကောင်းလူတော်များ ဖြစ်စေချင်ကြသလို မိဘတို့၏သားသမီးများဖြစ်ကြသည့် မိမိ၏တပည့်များကို “လိမ္မာယဉ်ကျေးသူ၊ အကျင့်စာဂကောင်းမွန်သူ၊ အားကိုးအားထားပြုရသူ၊ ကျန်းမာကြံ့ခိုင်သူ၊ ထူးချွန် ထက်မြက်သူ” စသည်ဖြင့် လူကောင်းလူတော်များဖြစ်စေချင်ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ဆရာ၊ ဆရာမများက“အတတ်လည်းသင်၊   ပဲ့ပြင်ဆုံးမ၊   သိပ္ပမချန်၊ ဘေးရန်ဆီးကာ၊ သင့်ရာအပ်ပို့ ဆရာတို့၊ ကျင့်ဖို့ဝတ်ငါးဖြာ”  ကို တစ်သဝေမတိမ်းဦးထိပ်ပန်ဆင်ထားကြသည်။

မိဘတို့၏ သားသမီးများဖြစ်ကြသည့် ဆရာ၊ ဆရာမတို့၏ တပည့်အပေါင်းတို့ကို ကန်တော်မင်းကျောင်းဆရာတော်ကြီးက “မိဘဆရာ၊ စကားနာ၍၊  ကျမ်းစာသိမြင်၊  တတ်အောင်သင်လော့၊ ပေါ်လွင်မပြု၊  ကောင်းရာ တုလျက်၊ ကောင်းမှုမြတ်နိုး၊ ကောင်းအောင်ကြိုးကာ၊ ကောင်းကျိုးကိုယ်၌တည်စေမင်း” ဟူ၍ ပျို့လင်္ကာနှင့်ဆိုဆုံးမထားခဲ့သည်။ ဆုံးမစာအတိုင်း ကောင်းကျိုးတည်အောင် ကြိုးပမ်းကြရမည့်သူများမှာ မိဘတို့၏သားသမီးများ ဖြစ်ကြသည့် ဆရာ၊ ဆရာမတို့၏တပည့် များကိုယ်တိုင်ဖြစ်ကြသည်။ သို့မှသာ ကောင်းကျိုးတည်မည်ဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် လက်ဦးဆရာဟူသည့် မိဘများနှင့် ဒုတိယမိဘများဟူသည့် ဆရာ၊ ဆရာမတို့၏   အခန်းကဏ္ဍက  အရေးကြီးလှပေသည်။

သားသမီး၊ တပည့်များကို ကောင်းကျိုးတည်အောင် ကောင်းကျိုးသန္ဓေတည်ပေးကြရာတွင် အဓိကအခရာမှာ   မိဘ၊ ဆရာတို့ပင်မဟုတ်ပါလော။

မိဘနှင့်ဆရာ၊ ဆရာမတို့က လက်တွဲညီညီပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လျှင်  “မိကောင်းဖခင်သားသမီးများ” ဖြစ်ပေါ်လာမည် ဖြစ်သကဲ့သို့ “ဆရာကောင်းတပည့် ပန်းကောင်းပန်သူများ” ဖြစ်ပေါ်လာမည်မှာမလွဲပေ။

ထိုသို့သော သားသမီးများ၊ တပည့်များဖြစ်ပေါ်လာစေရန်အတွက်   အခြေခံပညာကျောင်းတိုင်းတွင် ကျောင်းသား၊   ကျောင်းသူတို့၏  မိဘများနှင့်ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူတို့၏ ဆရာ၊ ဆရာမများကို အချိုးညီညီ ပူးပေါင်းဖွဲ့စည်းထားသည့်“မိဘ၊ ဆရာအသင်း” ရှိပေသည်။ မိဘ၊ ဆရာအသင်းကို မိဘတို့၏သားသမီးများဖြစ်ကြပြီး ဆရာ၊ ဆရာမတို့၏ တပည့်များဖြစ်ကြသည့် “ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူတို့၏ ပညာရည်မြင့်မားအောင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်” ဟူသောရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားခြင်းဖြစ်သည်။ မိဘ၊ ဆရာအသင်း၏ “မိဘ၊ ဆရာပူးပေါင်း၊ ကလေးပညာကောင်း” ဟူသောဆောင်ပုဒ်သည် ကျောင်းသား၊ကျောင်းသူအားလုံး   ပညာရည်မြင့်မားအောင် သင်ကြားလေ့ကျင့်ပေးရာတွင် မိဘနှင့်ဆရာ၊ ဆရာမတို့က လက်တွဲညီညီပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ကြရမည်ကို မီးမောင်းထိုးပြထားခြင်းဖြစ်သည်။

မိဘနှင့်ဆရာ၊ ဆရာမတို့၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအားသည်  ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးများအား“ကာယဗလ၊ ဉာဏဗလ၊  ဘောဂဗလ၊ စာရိတ္တဗလ၊ မိတ္တဗလ”  တည်းဟူသော ဗလငါးတန်ကို ဖြည့်တင်းပေးနေခြင်း ဖြစ်သည်။ “အခြေခံပညာကျောင်း”များသည်  “ပညာအခြေခံကောင်း”  များကိုသာမက ဗလငါးတန်အခြေခံကောင်းများကိုပါ  သင်ကြားလေ့ကျင့်ပေးနေခြင်းဖြစ်သည်။   မိဘနှင့်ဆရာ၊  ဆရာမများ  ပူးပေါင်းလက်တွဲမှုအားကောင်းလေလေ ရင်သွေးရတနာတို့၏ ဗလငါးတန်ဖွံ့ဖြိုးမှု အားကောင်းလေလေဖြစ်မည်ကို သတိမူအပ်ပေသည်။

အခြေခံပညာကျောင်းများသည် “အမျိုးသားစည်းကမ်းအစ စာသင်ကျောင်းက” ဆိုသည့်ဆောင်ပုဒ်အတိုင်း  အမိနိုင်ငံတော်အတွက်  စိတ်ဓာတ်၊ စည်းကမ်းကောင်းမွန်သည့်   ပညာတတ်လူသား အရင်းအမြစ် ကောင်းများကို     မွေးထုတ်ပေးနိုင်ရမည်ဖြစ်ပေသည်။

ယနေ့  ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံတွင်ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသည့် မတည်ငြိမ်မှုများနှင့် အကြမ်းဖက်မှုဖြစ်စဉ်များကို ကြည့်မည်ဆိုပါက ပညာရေးအားနည်းသည့်ဒေသများ၌ ပိုမိုဖြစ်ပွားသည်ကိုတွေ့မြင်ကြရမည်ဖြစ်ပေသည်။ အတန်းပညာတတ်မြောက်မှု အားနည်းခြင်း၊ သိမြင်တွေးခေါ်နိုင်မှုအားနည်းခြင်းတို့ကြောင့်အကြမ်းဖက်မှုလုပ်ရပ်များကို လုပ်ဆောင်လာကြခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုအကြမ်းဖက်ဖြစ်စဉ်များကြောင့်ဒေသခံနှင့် ဒေသခံများ၏ လူမှုစီးပွား ဘဝများကိုပါထိခိုက်လာသည်။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၅ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၁ ရက်တွင် ပြင်ဦးလွင်မြို့ အမှတ်(၃)အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း စုံညီခန်းမ၌ ဆရာ၊ဆရာမများနှင့်တွေ့ဆုံကာ   “ဆရာ၊ ဆရာမများအနေဖြင့်  မိမိတို့သင်ကြားပေးနေရသည့် ကလေးငယ်များအား အတန်းပညာသင်ကြားပေးခြင်းအပြင် အကောင်းအဆိုး၊ အကြောင်းအကျိုးကို ခွဲခြားသိမြင်နိုင်စွမ်း ရှိစေမည့် အသိပညာနှင့် အတွေးအမြင်များကို သင်ကြားပေးရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အနာဂတ်တိုင်းပြည်အတွက်   စိတ်ဓာတ်၊ စည်းကမ်းကောင်းမွန်သည့်၊ အရည်အသွေးပိုမိုကောင်းမွန်သည့် လူသားအရင်းအမြစ်ကောင်းများ မွေးထုတ်ပေးနိုင်ရေး ဆရာ၊ ဆရာမများအနေဖြင့် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ကြစေလိုကြောင်း၊ နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် တစ်နိုင်ငံလုံးပညာရည်မြင့်မားရေးအတွက်   ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိသကဲ့သို့  ဆရာ၊ ဆရာမများအနေဖြင့်လည်း ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများ ပညာရည်မြင့်မားရေးအတွက် ဝိုင်းဝန်းဆောင်ရွက်ပေးကြစေလိုကြောင်း”ဖြင့် မှာကြားခဲ့သည်။

နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲ၏ လမ်းညွှန်မှာကြားချက်များကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ရာတွင်  ဆရာ၊ ဆရာမများအနေဖြင့်   မိဘတို့၏အားကိုယူကာ   ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်သည်။

မိဘ၊ ဆရာပူးပေါင်းမှုအားမကောင်းလျှင် လူငယ်လူရွယ်တို့၏ဘဝလမ်းကြောင်းသည် အခြေမခိုင်ဘဲယိမ်းယိုင်တိမ်းစောင်းသွားပေမည်။ “မျဉ်းလွတ်လျှင်ကိုင်း၊ ဆရာလွတ်လျှင်ရိုင်း” ဆိုရိုးစကားကဲ့သို့ ဖြစ်ရပေသည်။ လက်ဦးဆရာဖြစ်သောမိဘနှင့် အခြေခံပညာသင်ဆရာ၊ ဆရာမတို့၏ ဆုံးမ၊ ပဲ့ပြင်၊ သွန်သင်၊ ညွှန်ပြသည်များကို မနာယူ၊ မနာခံ၊ မလိုက်နာကြသော တပည့်များသည် ဆရာလွတ်နေကြသူများဖြစ်ပေသည်။ 

ထိုသူများသည် အကောင်းနှင့်အဆိုး၊ အကျိုးနှင့်အပြစ်ကို ခွဲခြားမသိမြင်နိုင်ကြပေ။   မနှစ်မြို့စရာအမူအကျင့်များကိုခုံမင်ကာ မိုက်မဲရိုင်းစိုင်းသူများဖြစ်လာကြသည်။ “သားသမီးမကောင်းမိဘခေါင်း၊ တပည့်မကောင်း ဆရာ့ခေါင်း” ပေါ်သို့ ရောက်လာမည်ကို မိဘတိုင်း၊ ဆရာ၊ ဆရာမတိုင်းသတိမူသင့်လှပေသည်။ မိဘနှင့်ဆရာ၊ ဆရာမများပူးပေါင်းပြီး လက်တွဲညီညီရှေ့သို့ချီမှသာ လူငယ်မောင်မယ်တို့၏  အနာဂတ်ဘဝလမ်းဖြောင့်တန်းနေမည်ဖြစ်သည်။ 

လူငယ်မောင်မယ်အပေါင်းတို့၏ ဘဝလမ်းကြောင်း   မတိမ်းစောင်းအောင် ထိန်းကျောင်းပေးကြရမည့်သူများသည်ကား မိဘနှင့်ဆရာ၊ ဆရာမများပင်မဟုတ်ပါလော။       ။

MWD Web Portal

အနံ့အရသာနှင့်ပြည့်စုံသောဒူးရင်းပင်၏ဌာနေဒေသမှာဘရူနိုင်း၊ အင်ဒိုနီးရှားနှင့်မလေးရှားနိုင်ငံတို့ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင်  ဒူးရင်းပင်မျိုးစိတ်ပေါင်း ၃၀ ရှိရာ ယင်းတို့အနက် ကိုးမျိုးသာစား၍ရသည်။ အပင်စိုက်ပြီး လေးနှစ်၊ ငါးနှစ်ခန့်အကြာတွင် စတင် အသီးသီးလေ့ရှိသည်။ အသီးမှည့်၍ နှစ်ရက်မှ လေးရက်အကြာတွင်သူ့အလိုလို  အပင်ပေါ်မှကြွေကျတတ်သည်။ အဆူးမာအခွံများ၏အန္တရာယ်ကြောင့် ဒူးရင်းသီးများရင့်မှည့်သောရာသီရောက်ပါက အပင်အောက်မှသတိထားပြီးဖြတ်သန်းသွားလာသင့်သည်။ ခူးဆွတ်ပြီးငါးရက်မှ ခြောက်ရက်အတွင်း စားသုံးပါက အရသာပိုရှိသည်။ဒူးရင်းသီး၏ထူးခြားသောအရသာကြောင့်အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများ၌  ဒူးရင်းသီးကို အသီးမှာဘုရင်ဟု တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြသည်။

ဒူးရင်းသီး၏ထူးခြားချက်မှာ ညဘက်တွင် အပင်ပေါ်မှကြွေကျလေ့ရှိပြီး အပွင့်မှာလည်း ညဘက်မှသာ ကြွေကျလေ့ရှိသည်။ ဒူးရင်းသီးမှာ အဝါရောင်သန်းနေပြီး လက်ဖြင့်ပုတ်ကြည့်၍ ခပ်အုပ်အုပ်အသံထွက်ပါက  ကောင်းသော၊  အသားပြည့်သော အသီးဖြစ်သည်။   ခဲရောင်သန်းနေပြီး  လက်ဖြင့်ပုတ်ကြည့်၍ ဂလိုင်သံထွက်လာပါက      ထိုအသီးထဲရှိအမြွှာမှာ ချောင်နေပြီး   အသားမှာ   မာဆတ်ဆတ်ဖြစ်သည်။  မွန်ပြည်နယ် ရေးမြို့မှထွက်သော ဒူးရင်းသီးသည်  နာမည်ကျော်ကြားလှပြီး   ကရင်ပြည်နယ်နှင့်  ရှမ်း ပြည်နယ်တို့မှလည်း ဒူးရင်းသီးထွက်ရှိသည်။

ဒူးရင်းသီးနှင့်ကျန်းမာရေး

-၁၀၀ ဂရမ်  (သုံးမြွှာခန့်)   အလေးချိန်ရှိသော ဒူးရင်းသီးတွင် ကယ်လိုရီ ၁၄၇၊ ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ် ၂၇ ဂရမ်၊ ပရိုတင်း ၁ ဒသမ ၅ ဂရမ်၊ အဆီဓာတ် ၅ ဂရမ်၊ ဆိုဒီယမ် ၂ မီလီဂရမ်၊ ပိုတက်ဆီယမ် ၄၃၆ မီလီဂရမ်တို့ အသီးသီးပါရှိသည်။

-ဒူးရင်းသီးအနှစ်သားသည် ပရိုတင်းဓာတ်ကြွယ်ဝရုံသာမက   လူသားတို့ကျန်းမာရေးအတွက် အကျိုးပြုဗီတာမင်နှင့်    သတ္တုဓာတ် ၁၇ မျိုး ပါရှိသည့်အတွက် နာလန်ထစလူနာများ ခွန်အားပြည့်ဓာတ်စာအဖြစ် မှီဝဲနိုင်သည်။

-ဒူးရင်းသီးအနှစ်သားထဲတွင်သဘာဝသကြားဓာတ်ပါရှိကာ  အလွန်နူးညံ့ပြီး အစာကြေ လွယ်သဖြင့် ကိုယ်အလေးချိန်မပြည့်သော ကလေး ငယ်များအတွက် ဖြည့်စွက်စာအဖြစ် ကျွေးနိုင် သည်။

-ဒူးရင်းသီးတွင်ပါရှိသောသံဓာတ်နှင့်ဖော့စဖရပ်စ်တို့သည် ငှက်ပျောသီးတွင်ပါဝင်မှုထက် ၁၀ ဆကျော်ပိုများသဖြင့် ကလေးမီးဖွားပြီးစမိခင်များအနေဖြင့်ဒူးရင်းသီးစားသုံးနိုင်သည်။ ထို့ပြင် အခွံကိုမီးမြှိုက်၍ အခွံအတွင်းသားအမျှင်များကို စားသုံးရန် အထူးသင့်တော်သည်။

-အသီးထဲတွင်ပါဝင်သောအဆီဓာတ်သည် တခြားအသီးအနှံများထက်  အဆီဓာတ်ပါဝင်မှု မြင့်မားသော်လည်း ကိုလက်စထရောကင်းသော အဆီဓာတ်ဖြစ်သည်။

-အစာကြေလွယ်သော အမျှင်ဓာတ်များ ပေါကြွယ်ဝသောကြောင့် ဝမ်းပျော့စေပြီး အူသိမ်၊ အူမထဲရှိ အရိအရွဲများကိုလျော့စေကာ အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်ပွားခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးသည်။ အလွန်အမင်း ဝမ်းချုပ်ပါက ဒူးရင်းသီးအခွံ၏ အတွင်းသားဖြင့် ဝမ်းဗိုက်ကို ပွတ်တိုက်ပေးနိုင်သည်။

-ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာရေးအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည့်   ဗီတာမင်-B ဓာတ်ပေါင်းစုများ  ကြွယ်ဝသောကြောင့် ကိုယ်ခံစွမ်းအားမြင့်မားကာ ပြင်ပရောဂါများကို အလွယ်တကူမကူးစက်နိုင်အောင် တိုက်ထုတ်ပေးသည်။

-ဒူးရင်းသီးသာမက အမြစ်နှင့်အရွက်တို့ကိုလည်း တိုင်းရင်းဆေးဆရာများက အပြင်းဖျားနာခြင်း နှင့်  အသားဝါရောဂါကုထုံးများတွင်  အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။

-သွေးသန့်စေသည့်အပြင် သွေးနီဥဆဲလ်များကို ထုတ်လုပ်ပေးပြီး သံဓာတ်နှင့်ဖောလစ်အက်စစ်တို့ကြွယ်ဝသဖြင့်သွေးအားနည်းရောဂါကိုမဖြစ်စေနိုင်ပါ။

-ဒူးရင်းသီးထဲတွင်နှလုံးခုန်နှုန်းနှင့် သွေးဖိအားတို့ကိုထိန်းချုပ်ပေးနိုင်သည့် ပိုတက်ဆီယမ်ဓာတ်ကြွယ်ဝစွာပါရှိသည်။

-ဦးခေါင်းပေါ်ရှိဒက်နှင့်အရေပြားပေါ်ရှိ   ပွေးကွက်များအတွက်  ဒူးရင်းအရွက်ပြုတ်ရည်ဖြင့် လိမ်းကျံပေးနိုင်သည်။

-ကော့ပါးဓာတ်ပါရှိသဖြင့် သိုင်းရွိုက်(လည်ပင်းအကျိတ်)ဝေဒနာများကို ကောင်းကျိုးပြုသည်။

-ပရိုတင်းဓာတ်ကြွယ်၀မှုကြောင့် ကြွက်သားများ ကောင်းမွန်စွာတည်ဆောက်မှုကိုအထောက်အကူပြုပေးသည်။

-ဒူးရင်းသီးသည်   သွေးလည်ပတ်မှုကိုအားပေးသည်။

-အသီးထဲတွင်    မဂ္ဂနီဆီယမ်၊   ဗီတာမင်-Bနှင့် ပိုတက်ဆီယမ်တို့ကြွယ်ဝစွာပါရှိခြင်းကြောင့် အရိုးနှင့်အရိုးဆက်များ ကျန်းမာရေးကို ကောင်းစွာပံ့ပိုးပေးသည်။

-ခြေသည်း၊ လက်သည်းများ မှိုပိုးစွဲခြင်းအတွက် ဒူးရင်းပင်အမြစ်က ကောင်းစွာကုသပေးနိုင်စွမ်းရှိသည်။

-မဂ္ဂနိစ်ဓာတ်ပါရှိခြင်းကြောင့် သွေးထဲရှိသကြားပမာဏကို ပုံမှန်ဖြစ်အောင်ထိန်းချုပ်ပေးသည်။

-မီးစုန်းဓာတ်ပါရှိသဖြင့် သွားနှင့်သွားဖုံးကျန်းမာရေးကို ကောင်းစွာမြှင့်တင်ပေးသည်။

-ဒူးရင်းသီးအခွံကို ခုတင်အောက်၌ထားခြင်းဖြင့်ကြမ်းပိုးနှင့်  ခြင်အန္တရာယ်တို့မှကင်း‌ဝေးစေသည်။

-Pyridoxine (ခေါ်) ဗီတာမင်-B6 နှင့် အမိုင်နိုအက်စစ်တစ်မျိုးဖြစ်သော  Tryptophan တို့ပါဝင်သဖြင့် စိတ်ကျရောဂါများ၊ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြ ဖြစ်ခြင်းနှင့်  စိတ်ဖိစီးခြင်း စသည့်ဝေဒနာများ ပြေပျောက်စေကာ အိပ်မောကျစေ၍ ဉာဏ်ရည်တိုးတက်ကောင်းမွန်စေသည်။

- Riboflavin (ခေါ်)   ဗီတာမင်-B2  ပါရှိသဖြင့် ခေါင်းတစ်ခြမ်းကိုက်ခြင်းကို သက်သာစေသည်။

-သီအာမင်နှင့်    နီအာစင်းဓာတ်များ    ပါရှိသောကြောင့် ဒူးရင်းသီးစားပြီးနောက် ဗိုက်ဝသွားကာ စိတ်ကျေနပ်မှုရစေ၍ နောက်ထပ်အစာစားချင်စိတ်ကို ချိုးနှိမ်ပေးသည်။

-ဓာတ်ခွဲစမ်းသပ်ချက်များအရ    ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းတစ်မျိုးဖြစ်သော ဗီတာမင်-C  (RDA)ရာခိုင်နှုန်းအပြည့်အဝပါရှိသဖြင့်ခန္ဓာကိုယ်အတွက်   မလိုလားအပ်သော Free Radicals များကို တိုက်ထုတ်ပေး၍ ကူးစက်ရောဂါများကို ကာကွယ်ပေးကြောင်း၊ထိခိုက်ဒဏ်ရာများ အနာကျက်လွယ်စေကာ အရေပြားကိုကျန်းမာစေကြောင်း၊ အရွယ်တင်နုပျိုစေကြောင်း လေ့လာသိရှိရသည်။

- ဒူးရင်းသီးတွင်ပါရှိသော  သဘာဝ Tryptophan ဓာတ်က  လူ့ခန္ဓာကိုယ်ထဲရောက်သွားသောအခါ  Serotonin  အဖြစ်အလိုအလျောက်ဓာတ်ပြောင်းလဲသွားပြီး သွေးထဲသို့ Melatonin ထွက်ရှိစေသဖြင့် အိပ်ပျော်စေသည်။

ဒူးရင်းသီးစားလျှင် သတိယှဉ်

ဒူးရင်းသီးကအထက်ဖော်ပြပါကျန်းမာရေးအာနိသင်များကိုပေးစွမ်းနိုင်သော်လည်း အခန့်မသင့်ပါက ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများဖြစ်စေနိုင်၍ သတိနှင့်ယှဉ်ပြီး စားသုံးသင့်သည်။

-ဒူးရင်းသီးမစားသုံးမီနှင့်စားသုံးပြီးနောက် အရက်၊ ဘီယာ၊ ဝိုင် စသည့် အယ်လ်ကိုဟောပါဝင်သောအရည်များ သောက်သုံးခြင်းကို အထူး ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။ တွဲဖက်စားသုံးခြင်းအားဖြင့် အူချဉ်နာ၊ လေထိုးလေအောင့်နာ၊  ဦးနှောက်သွေးကြောပြတ်ခြင်း၊  နှလုံးသွေးကြောပေါက်ခြင်း၊  လေဖြတ်ခြင်းတို့ဖြစ်စေနိုင်သည်။

- သွေးတိုးရောဂါရှိသူများအနေဖြင့်  ဒူးရင်းသီးစားပြီး  နို့ထွက်ပစ္စည်းများ  ထပ်မံစားသုံးခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။ အခန့်မသင့်ပါက အသက်အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သည်။ (ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဒူးရင်းသီးစားသုံးပြီးနောက် ရှစ်နာရီအတွင်း နို့ထွက်ပစ္စည်းများကို မစားသုံးရန်  တိုက်တွန်း ထားကြောင်း သိရသည်။)

-ဒူးရင်းသီးစားပြီး ခရမ်းသီးစားခြင်းက အပူစာနှစ်မျိုးကို တစ်ပြိုင်နက်တည်း  စားသုံးသကဲ့သို့ ဖြစ်စေကာ အပူများပြီး လည်ချောင်းနာခြင်းနှင့် ဖျားနာခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။

-ဒူးရင်းသီးနှင့်ကဏန်းတွဲဖက်စားသုံးခြင်းက အပူစာနှင့်အအေးစာနှစ်ခုကို စားသုံးသလိုဖြစ်၍  ဝမ်းဗိုက်မအီမသာဖြစ်ခြင်းနှင့်ဗိုက်အောင့်၊ဗိုက်နာခြင်း ဖြစ်စေနိုင်သည်။

-အမဲသား၊ ဆိတ်သား၊ မှိုကဲ့သို့ အပူစာများနှင့် ဒူးရင်းသီးကို တွဲဖက်စားသုံးခြင်းက အစာအဆိပ်သင့်စေနိုင်ပြီး  အော့အန်ခြင်း၊ အသက်ရှူကျပ်ခြင်းနှင့် ဖျားနာခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။

-ကဖင်းဓာတ်ကြွယ်ဝစွာပါရှိသော  ကော်ဖီနှင့် ဒူးရင်းသီးတွဲဖက်စားသုံးခြင်းကရုတ်တရက်နှလုံးရပ်ခြင်း၊ အသက်ရှူကျပ်ခြင်းနှင့် ဦးခေါင်း အလွန်အမင်းကိုက်ခဲခြင်းတို့ ဖြစ်စေနိုင်သည်။

-ဒူးရင်းသီးစားပြီးနောက် လိုက်ချီးသီးမစားပါနှင့်။အသက်အန္တရာယ်ဖြစ်စေတတ်သည်။

-ဒူးရင်းသီးက အပူဓာတ်ဖြစ်ကာ သကြားဓာတ်အမြောက်အမြားပါရှိသည့်အတွက် အဝလွန်ရောဂါရှိသူများ၊ ကိုယ်အလေးချိန်တက်သူများ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်လောင်းများနှင့်    ဆီးချိုရောဂါရှိသူများ မစားသင့်ပေ။

-ပိုတက်ဆီယမ်ဓာတ်   အလွန်မြင့်မားစွာပါဝင်သဖြင့်  နာတာရှည်ကျောက်ကပ်မကောင်းသူများနှင့် နှလုံးရောဂါရှိသူများ စားသုံးရန်မသင့်ပေ။

- အစာအိမ်မကောင်းသူများ၊   အသည်းရောဂါနှင့် သွေးတိုးရောဂါရှိသူများ ဒူးရင်းသီးစားရန် မသင့်ပေ။ အစာကြေရန်  ခက်ခဲခြင်း၊ ဝမ်းတွင်း အပူရှိန်မြင့်တက်စေခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။ဒူးရင်းသီးစားသုံးပြီးချိန်ရေ အမြောက်အမြား သောက်သုံးပေးသင့်သည်။ အပူစင်စေရန်  ဒူးရင်းသီးစားပြီးနောက် မင်းကွတ်သီး အနည်းငယ်စားပေးသင့်သည်။ နာနတ်သီးစားပေးခြင်းဖြင့် အပူမကန်နိုင်ပါ။

ဒူးရင်းသီးကောင်းကောင်း ရွေးချယ်နည်း

အနံ့အရသာနှင့်ပြည့်စုံသော ဒူးရင်းသီးတစ်လုံး ရရှိရန် ဒူးရင်းသီး၏အဆူးများသည် တိုနေရပါမည်။  ဆူးလိုင်းများ ကျဲနေရမည်။     အသီးအညှာသည် ဖြောင့်တန်းနေရပါမည်။ အသီးကို နမ်းကြည့်ပြီးမှည့် ၊မမှည့်   လွယ်ကူစွာသိရှိနိုင်သည်။   ဒူးရင်းသီးကို လှုပ်ခါကြည့်ပါ။     မှည့်သောအသီးက  မသိမသာ အတွင်းအဆန် ချောင်နေပါသည်။  ထိပ်ပွင့်နေသော အသီးကို မဝယ်သင့်ပါ၊ အနံ့အရသာ မကောင်း တတ်ပေ။ အလွှာအကန့်များသောအသီးကို ရွေးချယ်ပါ။ အလွှာအကန့်များလေ     ဒူးရင်းသီးအနှစ် ပါဝင်မှုများလေဖြစ်သည်။ အလုံးဝိုင်းဝိုင်း  အောက်ခြေဖင်ပြားပြားအသီးကိုရွေးပါ။ အသားပြည့် မည်ဖြစ်သည်။  ဒူးရင်းသီးသည် အကျိုးပြုဓာတ်များစွာပါဝင်သဖြင့် ကျန်းမာရေးအတွက် အထောက် အကူပြုသော်လည်း အခန့်မသင့်ပါက ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများဖြစ်စေနိုင်၍ သတိနှင့်ယှဉ် စားသုံးသင့် ပါကြောင်း အကြံပြုရေးသား လိုက်ရပါသည်။

MWD Web Portal

Photo - Quill and Pad

ကမ္ဘာကြီးသည် တိုးပွားလာသော ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်ခံရပြီး နောက် အသစ်တွေ့ရှိလာသော သွေးချိုဆီးချိုရောဂါဖြစ်ပွားမှုမြင့်တက် လာသည်ကို ရင်ဆိုင်နေရသည်။ ကိုဗစ် -၁၉ ရောဂါသည် အဓိကအားဖြင့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာလက္ခဏာများကို ဖြစ်စေနိုင်သော်လည်း ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ သွေးချိုဆီးချိုရောဂါမရှိသောလူနာများတွင်  ရေရှည် နောက်ဆက်တွဲပြဿနာတစ်ခုအဖြစ်သွေးချိုဆီးချိုရောဂါအသစ် စတင်ခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်လာစေနိုင်သည်။ မကြာသေးမီက လေ့လာမှုများ အရ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်ခံရပြီးနောက် သွေးချိုဆီးချိုရောဂါဖြစ် နိုင်ခြေ နှစ်ဆနီးပါးတိုးလာကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ အသက်အရွယ်အုပ်စု အားလုံး၊ လူမျိုးစုအားလုံးနှင့် သွေးချိုဆီးချိုရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေနည်းသောသူများတွင်ပင် ဖြစ်ပွားမှုတိုးလာနိုင်သည့်အန္တရာယ်ကို တွေ့လာရသည်။

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်ခံရသူအရေအတွက်များစွာကို အခြေခံသော လေ့လာမှုတစ်ခုတွင်  ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ  ကူးစက်ခံထားရသူများသည်သွေးချိုဆီးချိုရောဂါအသစ်ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းပိုများကြောင်း တွေ့ရှိရပြီး တစ်နှစ်အတွင်း သွေးချိုဆီးချိုရောဂါဖြစ်ပွားမှုသည် လူပေါင်း ၁၀၀၀ တွင် ၁၃ ဦးမှ ၁၄ ဦးအထိရှိကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ တစ်ကမ္ဘာ လုံးတွင်  ပြင်းထန်သော  ကိုဗစ်-၁၉ရောဂါ၏အကျိုးဆက်များကို လေ့လာမှုများနှင့် စနစ်တကျပြန်လည်သုံးသပ်မှုများအရ အသစ်စတင် ဖြစ်ပွားသည့်  သွေးချိုဆီးချိုရောဂါဖြစ်ပွားမှုနှုန်းသည် ကိုဗစ်- ၁၉ ရောဂါမှ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာပြီးနောက် သုံးလအတွင်းတွင်  ပိုများလာ ကြောင်း  တွေ့ရသည်။  ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်ခံရပြီးနောက်  နောက် ဆက်တွဲဆိုးကျိုးအဖြစ်   အသစ်တွေ့ရှိသော  သွေးချိုဆီးချိုရောဂါတွင် အမျိုးအစား- ၁ နှင့် အမျိုးအစား-၂ သွေးချိုဆီးချိုနှစ်မျိုးစလုံး ဖြစ်ပေါ် လာစေနိုင်သည်။

သွေးချိုဆီးချိုရောဂါအသစ်ဖြစ်ပွားခြင်းဆိုသည်မှာ သွေးချိုဆီးချိုရောဂါရာဇဝင်မရှိသူများတွင် သွေးချိုဆီးချိုရောဂါလက္ခဏာများ ပထမ ဆုံးဖြစ်ပေါ်လာခြင်း သို့မဟုတ် သွေးစစ်ဆေး၍ ရောဂါသတ်မှတ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ တချို့သောလေ့လာမှုများတွင် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်ခံ ရပြီးနောက် သွေးချိုဆီးချိုရောဂါအသစ်စတင်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ လက်ရှိ သုံးသပ်ချက်အရ ပြင်းထန်သော ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဖြစ်ပွားသည့် လူနာ များသည် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါမဖြစ်ပွားသောလူနာများနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ပထမသုံးလတွင် သွေးချိုဆီးချိုရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေ နှစ်ဆနီးပါးရှိကြောင်း ပြသခဲ့သည်။

ကိုဗစ်-၁၉ရောဂါ၏သက်ရောက်မှုနှင့် သွေးချိုဆီးချိုရောဂါ

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါသည် အင်ဆူလင်ထုတ်လုပ်သည့် ပန်ကရိယဘီတာ ဆဲလ်များကို  တိုက်ရိုက်ကူးစက်အန္တရာယ်ပြုနိုင်ပြီး  အင်ဆူလင်ထုတ် လွှတ်မှုကို လျော့ကျစေသည်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်ခံရပြီးနောက် ခန္ဓာကိုယ်တွင် ရောင်ရမ်းတုံ့ပြန်မှုနှင့် နာတာရှည်ရောင်ရမ်းခြင်းသည် ဂလူးကို့စ်ဇီဝဖြစ်ပျက်မှု၊ အင်ဆူလင်ခံနိုင်ရည်ရှိမှုနှင့် ပန်ကရိယဘီတာဆဲလ်များ၏လုပ်ဆောင်မှုအပေါ်  တိုက်ရိုက်အကျိုးသက်ရောက်မှုကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ စတီးရွိုက်ဆေးများအသုံးပြုခြင်း၊ မျိုးရိုးဗီဇအရထိခိုက် လွယ်သူများတွင် ဘီတာဆဲလ်များပျက်စီးခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ခြင်း၊ အဝလွန်ခြင်း၊ဇီဝဖြစ်စဉ်ရောဂါလက္ခဏာစုရှိခြင်း၊နာမကျန်းမှု၏ စိတ်ဖိစီးမှုနှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာဖိစီးမှုတို့ကြောင့် သွေးတွင်းသကြားဓာတ် ကိုမြင့်တက်စေနိုင်သည်။ တချို့သောဗိုင်းရပ်စ်များသည်   ခန္ဓာကိုယ် တစ်သျှူးများတွင်ရှိနေနိုင်ပြီး သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ထိန်းညှိမှုပြဿနာ များကို ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်စေသည်။

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါအလွန် သွေးချိုဆီးချိုရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေအန္တရာယ်အများဆုံးရှိသူများ

ကူးစက်ခံရပြီးနောက် သွေးချိုဆီးချိုရောဂါစတင်မှုနှင့်  ဆက်နွှယ်သည့် အန္တရာယ်အရှိဆုံးအချက်များမှာ အသက်ကြီးသူများ၊ အဝလွန်သူ များ၊ ပြင်းထန်သောကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဖြစ်ပွားပြီး စတီးရွိုက်အသုံးပြုရ ခြင်း၊ အောက်ဆီဂျင်လျော့ကျမှုနှင့် အသက်ရှူစက်တပ်ရသည့်အခြေအနေ များဖြစ်သည်။ ဆေးရုံတက်ရခြင်း သို့မဟုတ် အထူးကြပ်မတ်ကုသဆောင် တွင် ကုသရသူများသည် နောက်ပိုင်းတွင် သွေးချိုဆီးချိုဖြစ်နိုင်ခြေပိုများ သည်။ မိသားစုသွေးချိုဆီးချိုရောဂါရာဇဝင်၊ Metabolic syndrome ခေါ်  ဇီဝဖြစ်စဉ်ရောဂါလက္ခဏာစု၊ မူလရောဂါအခံရှိမှုနှင့်  ဆေးလိပ်သောက်သည့်အလေ့အထရှိသူများတွင် ဖြစ်နိုင်ခြေများသည်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါမှ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာသူတိုင်း သွေးချိုဆီးချိုရောဂါရှိနိုင် သော်လည်း တချို့သောအုပ်စုများ (အသက် ၆၅ နှစ်အထက်၊ လူမည်းတိုင်းရင်းသားနွယ်ဖွားများ၊ ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ညွှန်းကိန်း (BMI) ၃၀ ကျော်ပြီး  အဝလွန်သူများ၊ သွေးတိုးရောဂါ၊  နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာရောဂါ၊ ကိုလက်စထရောများခြင်းကဲ့သို့သော တခြားကျန်းမာရေးအခြေ အနေရှိသူများ)သည် အန္တရာယ်ပိုများသည်။ သွေးချိုဆီးချိုရောဂါဖြစ်နိုင် ခြေအန္တရာယ်ရှိသည့်  တချို့သောအခြေအနေများသည် ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းဖြင့်အန္တရာယ်ကိုလျှော့ချနိုင်သည်ဟုလေ့လာမှုတချို့က အကြံပြုထားသည်။

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ၏ မျိုးကွဲများကွဲပြားခြားနားသောကြောင့်   သွေးချိုဆီးချိုရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေအမျိုးမျိုးရှိနိုင်ပြီး  ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ၏ Delta မျိုးကွဲသည် Omicron နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက သွေးချိုဆီးချိုရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေ  အမြင့်ဆုံးဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။ Omicron မျိုးကွဲသည် Omicron  မဟုတ်သော  မျိုးကွဲများနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက အမျိုးအစား-၂ သွေးချိုဆီးချို ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေနည်းပါးကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။  သို့သော်လည်း  ကျယ်ပြန့် သောလေ့လာမှုတစ်ခုအရ  Omicron  အမျိုးအစားကူးစက်ခံရပြီးနောက် သုံးလနှင့်ခြောက်လအတွင်းတွင် သွေးချိုဆီးချိုရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေတိုးလာကြောင်း  တွေ့ရှိမှုသည် Omicron  မျိုးကွဲ၏ လျင်မြန်စွာပျံ့နှံ့နိုင်စွမ်း၊ ဆဲလ်အချင်းချင်းကူးစက်မှုနှင့် ကိုယ်ခံစွမ်းအား၏တိုက်ထုတ်မှုမှ လွတ်မြောက်ခြင်းတို့ကြောင့်  သွေးချိုဆီးချိုရောဂါနှင့်  တခြားရောဂါများ၏ အန္တရာယ်ကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံမှသုတေသီများ၏၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်မှ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အထိ ရှည်လျားသော ကိုဗစ်- ၁၉ ရောဂါကာလတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် သွေးချို ဆီးချိုရောဂါ၏အန္တရာယ်နှင့် နောက်ဆက်တွဲရောဂါများလေ့လာမှုတွင်  အသက် ၁၈ နှစ်အောက်ကလေး ၂ ဒသမ ၅ သန်းကျော်၏  ဒေတာဘေ့စ် များအရ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါပြန်လည်ကောင်းမွန်ပြီးနောက် သွေးချိုဆီးချို ရောဂါအသစ် ဖြစ်နိုင်ခြေပိုများကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ ထို့ပြင် ကိုဗစ်-၁၉   ရောဂါကာလတွင်ဖြစ်သော   သွေးချိုဆီးချိုရောဂါအသစ်များ၏ အန္တရာယ်သည် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဖြစ်ပွားမှုမပေါ်ပေါက်မီ ကူးစက်ပျံ့နှံ့ နေသော ပြင်းထန်အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ  ကူးစက်ခံရသူများ တွင်  သွေးချိုဆီးချိုရောဂါဖြစ်ပွားမှုထက် ပိုများကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။

စောင့်ကြည့်ရမည့် ရောဂါလက္ခဏာများ

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါမှ ပြန်လည်ကောင်းမွန်ပြီးနောက် သုံးလမှ ၁၂ လ အတွင်း  သွေးချိုဆီးချိုရောဂါလက္ခဏာများကို  စစ်ဆေးတွေ့ရှိနိုင်ပါ သည်။ မကြာခဏရေငတ်ခြင်း၊ မကြာခဏဆီးသွားခြင်း၊ ကိုယ်အလေးချိန် ကျခြင်း၊ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ အမြင်အာရုံဝေဝါးခြင်း၊ အနာကျက်နှေး ခြင်း သို့မဟုတ် တချို့လူနာများတွင် သွေးချိုဆိပ်တက်ခြင်းနှင့် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်အလွန်အမင်းမြင့်တက်၍ ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်း ကြောင့် အရေးပေါ်အခြေအနေဖြစ်ခြင်းနှင့် နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများ ဖြစ်နိုင်သည်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါမှ ပြန်လည်ကောင်းမွန်ပြီးနောက် သွေးချို ဆီးချိုရောဂါအသစ် စတင်ဖြစ်ပွားသည့်လူနာများသည် သွေးချိုဆီးချို ရောဂါရှိသူ သို့မဟုတ် ယခင်သွေးတွင်းသကြားဓာတ်မြင့်တက်ဖူးသော ကိုဗစ်-၁၉  ရောဂါလူနာများထက်  သေဆုံးနိုင်ခြေပိုများကြောင်း  သိရ သည်။ ထို့ကြောင့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါမှ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာသူများ တွင်   သွေးချိုဆီးချိုရောဂါလက္ခဏာများကို   စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးပြီး စောစောစီးစီးဖော်ထုတ်ရန် လိုအပ်ပါသည်။

ကိုဗစ်-၁၉ရောဂါအလွန်သွေးချိုဆီးချိုရောဂါမှ ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်း

ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော လူနေမှုပုံစံကိုထိန်းသိမ်းပါ၊၊ သွေးချို ဆီးချိုရောဂါအန္တရာယ်ကိုလျှော့ချရန်  မျှတသောအစားအစာကိုစားပါ။ တက်ကြွစွာနေထိုင်ပြီး လေ့ကျင့်ခန်းပုံမှန်လုပ်ပါ။  ကျန်းမာသောကိုယ် အလေးချိန်ကို ထိန်းသိမ်းပါ။  အကြိုသွေးချိုရောဂါ သို့မဟုတ် တခြား နာတာရှည်ရောဂါများရှိပါက ကျန်းမာရေးအခြေအနေများ ပိုမိုဆိုးရွားလာမှု သို့မဟုတ် ပြင်းထန်ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ၏  နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုး များကို ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရန် အနီးကပ်စောင့်ကြည့်ပြီး အထူးကုဆရာ ဝန်များနှင့်ပြသ၍     လမ်းညွှန်ချက်များကို      လိုက်နာဆောင်ရွက်နိုင်ပါသည်။

နောက်ထပ် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်မှုများကို ကာကွယ်ရန်နည်းလမ်းများ

တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှုကောင်းမွန်စေရန်လက်ကိုမကြာခဏဆေး ပါ။  အစာမစားမီ၊ သန့်စင်ခန်းသုံးပြီးနောက်၊  နှာချေ/ချောင်းဆိုးသည့် အခါနှင့်အများသူငါထိုင်သောနေရာများ၌ထိုင်ပြီးနောက်တွင် လက်ကိုဆပ်ပြာနှင့်ရေဖြင့်  အနည်းဆုံး  စက္ကန့် ၂၀  ကြာပွတ်တိုက်ပြီး သေချာစွာဆေးကြောပါ။ ဆပ်ပြာနှင့်ရေမရရှိနိုင်သောအခါတွင် အနည်း ဆုံး အယ်လ်ကိုဟော ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းပါသော လက်သန့်စင်ဆေးရည်ကို အသုံးပြုပါ။  လက်မဆေးဘဲ  နှာခေါင်းနှင့်ပါးစပ်ကို ကိုင်တွယ်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ပါ။  ချောင်းဆိုး၊  နှာချေသည့်အခါ  ပါးစပ်နှင့်နှာခေါင်းကို တစ်ရှူး သို့မဟုတ် တံတောင်ဆစ်ဖြင့်အုပ်ပါ။ တစ်ရှူးများကို စနစ်တကျ စွန့်ပစ်ပြီး လက်ကိုချက်ချင်းဆေးကြောပါ။ လူထူထပ်သောနေရာများသို့သွားခြင်းမှရှောင်ကြဉ်ပြီး မဖြစ်မနေသွားရန်လိုအပ်လျှင် ပါးစပ်နှင့် နှာခေါင်းစည်းတပ်ဆင်ပါ။ လူစည်ကားသော သို့မဟုတ် လေဝင်လေ ထွက်မကောင်းသောနေရာများကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။

ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းသည် ရာသီတုပ်ကွေးနှင့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ပျံ့နှံ့မှုကိုတားဆီးရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေပြီး ပြင်းထန်ဖျားနာမှု နှင့် ရေရှည်နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများကိုကာကွယ်ရန် အထိရောက် ဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်သည်။ အသက်ခြောက်လနှင့်အထက် လူတိုင်းအတွက် ရာသီတုပ်ကွေးကာကွယ်ဆေးကို နှစ်စဉ်ထိုးခြင်းသည် တုပ်ကွေးဖြစ်နိုင်ခြေနှင့်တုပ်ကွေးလက္ခဏာများ၏ပြင်းထန်မှုကိုလျှော့ချနိုင်သည်။

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါမျိုးရိုးဗီဇကွဲများ ကူးစက်ဖြစ်ပွားခြင်းများ မကြာခဏ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသဖြင့် နှစ်စဉ် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါထပ်ဆောင်းကာကွယ်ဆေးများကို ထိုးထားသင့်သည်။ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းမှရှောင်ကြဉ်ပါ။ လုံလောက်စွာအိပ်စက်ပါ၊ စိတ်ဖိစီးမှုကို စီမံခန့်ခွဲပါ။

အကယ်၍အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရသောလက္ခဏာများ  ပေါ်ပေါက်လာပါက  အဖျားမရှိသည့်တိုင်အောင် အနည်းဆုံး ၂၄ နာရီအိမ်တွင်နေပြီး တခြားသူများနှင့် ဝေးဝေးနေပါ။ ပုံမှန်လုပ်ငန်းဆောင်တာများ ပြန်လည်လုပ်ဆောင်သောအခါ ပါးစပ်နှင့် နှာခေါင်းစည်းတပ်ဆင်ပါ။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကာကွယ်ရေးနည်းလမ်း များကို သတိပြုလိုက်နာဆောင်ရွက်ပါ။

အချုပ်အားဖြင့်ဆိုရသော် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကြောင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အရေးပေါ်ကျန်းမာရေးအကျိုးသက်ရောက်မှုများ  ခံစားခဲ့ရပြီးနောက် ပေါ်ပေါက်လာသောနောက်ဆက်တွဲရောဂါတစ်ခုမှာ ကိုဗစ်-၁၉  ရောဂါ မှ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာပြီးနောက် သွေးချိုဆီးချိုရောဂါဖြစ်လာနိုင် ခြင်းဖြစ်သည်။  ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးသူများသည်  ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ၏   နောက်ဆက်တွဲအကျိုးသက်ရောက်မှုများနှင့်ပတ်သက်၍ လူထုအား  အသိပညာပေးခြင်းဖြင့်  အသိပညာမြှင့်တင်ရန်၊  ကြိုတင် ကာကွယ်ရေးလမ်းညွှန်ချက်များချမှတ်ရန်နှင့်  စစ်ဆေးကုသပေးရန်ပြင်ဆင်ထားသင့်ကြောင်း တင်ပြအပ်ပါသည်။

MWD Web Portal