မြန်မာမိန်းကလေးတွေအတွက် မရှိမဖြစ် မြန်မာ့ရိုးရာသနပ်ခါးကတော့ ကျွန်မတို့ငယ်စဉ်ကလေးဘဝ ကတည်းက ကျွန်မတို့ရဲ့အဘွားတွေအမေတွေ အစ်မတွေက အမြတ်တနိုးလိမ်းပေးခဲ့ပါတယ်။ အသားအေးတယ်။ ချစ်စရာကောင်းတယ်။ ကလေးငယ်များကို သနပ်ခါးခွံ့ခြင်းဓလေ့လည်းရှိကြပါတယ်။  ကလေးတွေကြို့ထိုးရင်  သက်သာစေနိုင်တယ်လို့ဆိုကြပါတယ်။ ကလေးတွေဖြစ်တတ်တဲ့ ကျောက်ရောဂါ၊ ဝက်သက်ရောဂါတို့ကိုလည်း ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။ မြန်မာ့သနပ်ခါးရဲ့ ခါးသက်သက်အရသာလေးကလည်း နှစ်သက်စရာလေးပါနော်။ ငယ်ငယ်ကကြားဖူးခဲ့တဲ့ နန်းတော်ရှေ့ဆရာတင်ရဲ့ ရွှေဘိုသနပ်ခါးသီချင်းလေး ထဲက “ရွှေဘိုသနပ်ခါးတုံးများ ရန်ကုန်လိမ်းဖို့ယူ ဘယ်လိုအသားမဲမဲ ဝါဝါညက်ညက်ဖြူ၊ ပုဇွန်တောင် ကြည့်မြင်တိုင်သူနဲ့   မန္တလေးမြို့တော်သူ   ရွှေဘိုသနပ်ခါးလိမ်းကြရင်ဖြင့်       စိမ်းစိမ်းညက်ညက်ဖြူဖြူ ကြံကြံဖန်ဖန်ရန်ကုန်သူ      မန္တလာမြင့်တို့ရန်ကုန်သူ မန္တလေးသွားလို့ အသားမဲပြန်သတဲ့ဆူ။” အသားဖြူဖို့   သနပ်ခါးလိမ်းပါတဲ့နော်။  နောက်ရှိပါသေးတယ်။

“ပါးပြင်မှာ သနပ်ခါးလေးနဲ့ ချစ်စရာကောင်းလိုက်တာကွာ။” ဆိုတဲ့ သီချင်းလေးတွေက မြန်မာမိန်းကလေးတွေရဲ့ ချစ်စရာအလှတရားကိုဖော်ဆောင်ပေးပြန်ပါတယ်။

သနပ်ခါးကို သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံနှင့် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း အညာဒေသတို့မှာတွေ့ရှိရကြောင်း    မှတ်သားရပါတယ်။   မြန်မာ့သနပ်ခါးဟာ       အရည်အသွေး အကောင်းဆုံးဖြစ်ကြောင်းသိရှိရပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ မိုးနည်းရပ်ဝန်းဒေသဖြစ်တဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊  မကွေးတိုင်းဒေသကြီးတို့မှာ အများဆုံးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်လျက်ရှိပါတယ်။ စီးပွားဖြစ် စိုက်ပျိုးကြရုံသာမက မိမိတို့ အိမ်ခြံဝင်းထဲတွင်လည်း   တစ်နိုင်တစ်ပိုင်စိုက်ပျိုးလေ့ရှိကြပါတယ်။  စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး   မုံရွာခရိုင်အတွင်း သနပ်ခါးစိုက်ပျိုးထွက်ရှိရာ ‌ဒေသများအနက် အရာတော်မြို့ကို  “သနပ်ခါးမြို့တော်” ဟုတင်စားခေါ်ဝေါ်ကြကြောင်းသိရှိရပါတယ်။   ရှင်မတောင်သနပ်ခါး၊ ရွှေဘိုသနပ်ခါး စသည်ဖြင့်လည်း ထင်ရှားပါတယ်။ သနပ်ခါးပင်ဟာ ရေငတ်ဒဏ်နှင့် ပူပြင်းတဲ့ ရာသီဥတုဒဏ်ကိုကောင်းစွာခံနိုင်တဲ့   နှစ်ရှည်ပင်ဖြစ်ပါတယ်။ ဂရုတစိုက်ပြုစု ပျိုးထောင်ရတဲ့အပင်မျိုးဖြစ်ပြီး မြေချစိုက်ပျိုးတဲ့နေ့မှ   သုံးနှစ်အထိ အချိန်စောင့်ရပါတယ်။ သနပ်ခါးပင်ဟာ   တစ်ဖန်ပြန်ပြီး    စိုက်ပျိုးစရာမလိုတဲ့  အဖိုးတန် နှစ်ရှည်ပင် ဖြစ်ပါတယ်။ ပထမအကြိမ်ခုတ်ပြီး  သန်မာထွားကျိုင်းတဲ့သားတက်များ ထပ်ခါထပ်ခါ ထွက်လာနိုင်တဲ့အတွက် ဘိုးစဉ်ဘောင်ဆက်ခုတ်ယူရောင်းချနိုင်လို့ “အပူပိုင်းပဒေသာပင်၊   အပူပိုင်းဒေသရဲ့ရတနာ” တစ်ပါးလို့ တင်စားကြပါတယ်။

မြန်မာ့ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုများစွာရှိတဲ့အနက်  မြန်မာ့ရိုးရာသနပ်ခါးယဉ်ကျေးမှုဟာ ယနေ့တိုင် ထင်ရှားဆဲဖြစ်တဲ့ ဓလေ့တစ်ခုဖြစ်နေပါတယ်။ မြန်မာသနပ်ခါးလိမ်းတဲ့ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ဟာ အေဒီ ၅ ရာစုမှအေဒီ ၉ ရာစုအတွင်း စတင်ထွန်းကားခဲ့ပြီး ပျူခေတ်ကတည်းက သနပ်ခါးကို နှစ်သက်စွဲလမ်းစွာ အသုံးပြုလာကြကြောင်း   မှတ်သားရပါတယ်။  သမိုင်းမှာ ဗိဿနိုးဘုရင်မကြီးရဲ့ အလှပြင်ပစ္စည်းမှာ ကျောက်ပျဉ်နှင့်သနပ်ခါးပါဝင်ခဲ့သလို ရာဇဓာတုကလျာရဲ့ ရွှေပိန်းချကျောက်ပျဉ်ကိုလည်းတွေ့ရှိမှတ်သားရပါတယ်။ 

အေဒီ  ၁၁ ရာစု၌ ပုဂံပြည်ရှိ မြင်းကပါက ဂူပြောက်ကြီးဘုရား၊   နဂါးရုံဘုရား၊   အပယ်ရတနာဘုရားတို့၏ နံရံဆေးရေးပန်းချီကားများတွင် သနပ်ခါးနဲ့အသုံးပြုရတဲ့ကျောက်ပျဉ်နဲ့ အလှဆင်နေတဲ့ မိန်းမပျိုပုံများကို တွေ့ရှိရပါတယ်။  ဒါ့ကြောင့်  ရှေးခေတ်ကတည်းက သနပ်ခါးကို မြန်မာမိန်းကလေးများ နှစ်သက်မြတ်နိုးစွာ  အလှဆင်လိမ်းခြယ်ခဲ့ကြောင်းသိရှိနိုင်ပါတယ်။ အခုနှစ်မှာတော့    သနပ်ခါးလိမ်းခြယ်တဲ့ဓလေ့ကို ယူနက်စကိုသို့တင်သွင်းရန်အတွက် အ‌ထောက်အပံ့ဖြစ်ဖို့ လှုပ်ရှားမှုအနေနဲ့ သွေးချင်းတို့စုံလင် သနပ်ခါးသဘင်သရုပ်ဖော်ပြိုင်ပွဲကို   ရန်ကုန်မြို့မှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ်  ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၂ ရက် ပြည်ထောင်စုနေ့မှာ ကျင်းပမှာဖြစ်ကြောင်း သိရှိရတဲ့အတွက် အလွန်ပင် ဝမ်းမြောက်မိပါတယ်။ သနပ်ခါးလိမ်းခြယ်တဲ့ဓလေ့ဟာ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်းစုံ  အသက်အရွယ်မရွေးလိမ်းခြယ်ကြပါတယ်။     နံနက်ခင်းအချိန်ကျောင်းတက်မယ့်   ကလေးငယ်များဆိုရင်   သနပ်ခါးဖွေးဖွေးနဲ့  အလွန်ပင်ချစ်စရာကောင်းလှပါတယ်။

ရုံးတက်မယ့် ရုံးဝန်ထမ်းမိန်းကလေးကြီးကြီးငယ်ငယ်တို့မှာလည်း   သနပ်ခါးပါးကွက်ကြားလေးနဲ့   လှပတင့်တယ်နေကြပါတယ်။ အိမ်မှာကျန်ရစ်တဲ့ အဘွားတို့ကိုလည်း   သနပ်ခါးလေးလိမ်းခြယ်ပေးထားရင် အလွန်ကျက်သရေရှိနေပါတော့တယ်။

သနပ်ခါးကို အမြတ်တနိုးနဲ့ ပွဲတော်တစ်ခုအဖြစ် ကျင်းပလေ့ရှိတဲ့ ရခိုင်လူမျိုးတို့ရဲ့ နံ့သာသွေးပွဲလေးကလည်း အလွန်ပင်စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းလှပါတယ်။ ကျွန်မအဖေ စစ်တွေမှာ   တာဝန်ကျစဉ်က ပါဝင်ဆင်နွှဲခဲ့ရတဲ့   ရခိုင်လူမျိုးတို့ရဲ့   ရိုးရာသင်္ကြန်ပွဲတော်ဟာ       ကိုယ်ပိုင်ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့များနဲ့ ကျင်းပလေ့ရှိကြပါတယ်။ ရခိုင်ရိုးရာသင်္ကြန်ပွဲတော် သင်္ကြန်အကြိုရက်မှာ နံ့သာဖြူ၊ နံ့သာနီ၊ ကရမက်၊ သနပ်ခါး   စတဲ့အမွှေးနံ့သာတို့ကို  တပျော်တပါးသွေးကြပြီး ရိုးရာဓလေ့အစဉ်အလာအတိုင်း ဗုဒ္ဓဆင်းတုတော်များကို ရေသပ္ပာယ်ခြင်း၊ အမွှေးနံ့သာရည်များနဲ့ပူဇော်ခြင်း၊ ရောင်ခြည်‌တော်ဖွင့်ခြင်းတို့ပြုလုပ်ပြီး ကုသိုလ်ယူလေ့ရှိကြပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ နံ့သာသွေးပွဲကို     စန္ဒာသူရိယမင်းလက်ထက်မှ စတင်ပြီး မဟာမြတ်မုနိရုပ်ရှင်တော်မြတ်ကို သွန်းလုပ်ပြီးစီးသော  သက္ကရာဇ်  ၁၂၃ ခုနှစ် ကဆုန်လပြည့်ကျော် ၂ ရက်နေ့တွင် ဘုရင်မိဖုရားနဲ့တကွ မှူးမတ်ပြည်သူအပေါင်းတို့က နံ့သာသွေးကြကာ အမွှေးနံ့သာရည် များနဲ့ ပူဇော်ကြခြင်းကြောင့်   နံ့သာသွေးပွဲစတင် ကျင်းပခဲ့ကြကြောင်း မှတ်သားရပါတယ်။

ကျွန်မတို့မြန်မာနိုင်ငံရဲ့      ဒေသတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ယောနယ်မှာလည်း   သနပ်ခါးပါးတို့ပွဲဆိုတဲ့ ရိုးရာဓလေ့လေးတစ်ခုရှိပါသေးတယ်။   အင်မတန်ချစ်စရာကောင်းတဲ့   ပွဲတော်လေးဖြစ်ပါတယ်။    ကိုယ်တိုင်မကြုံရပေမယ့်     “သနပ်ခါးပါးတို့ပွဲ” သီချင်းလေးကို သတိရမိပါတယ်။

“ သဘောဖြူ မနောဖြူ ယောသူတို့ရွာ၊ ပုံတောင်ပုံညာကာဆီး ကြီးဧရာ့ရွာ အပျိုချောတွေ သောသောညံမစဲ အပျို အပျို အပျို အပျို၊ လူပျိုချောတွေ သောသောညံမစဲ လူပျို လူပျို လူပျို လူပျို၊ တစ်နှစ်တစ်ခါကြုံဆုံကြသည်ပွဲမှာ ချစ်ဘူတာရုံဆိုရမည်မလွဲပါ၊ ညလုံးပေါက်ဆင်နွှဲကြတာ သနပ်ခါးပါးတို့ပွဲပါ” တဲ့နော်။

ယောနယ်က တစ်ရွာနဲ့တစ်ရွာ စည်းလုံးညီညွတ်မှု၊ ၅၂၈  ချစ်ခြင်းမေတ္တာ၊ လူငယ်ဘဝ မောင်နှင့်မယ်တို့ရဲ့ ၁၅၀၀ မေတ္တာရသတို့ကို မြင်ရသိရတဲ့အပြင် ဝါလကင်းလွတ် သီတင်းကျွတ်ချိန်မှာ မြတ်စွာဘုရား အားပူဇော်တဲ့ ဆီမီးဖယောင်းတိုင်များ၊ ရောင်စုံမီးပုံးများ၊ မီးကြာခွက်များနဲ့ မီးစကြာလှည့်ပွဲတို့ကို နယ်သူနယ်သားများစုပေါင်းပြီး   ခြိမ့်ခြိမ့်သဲ ဆင်နွှဲကြတာကလည်း   ကုသိုလ်ရေးဆိုလက်မနှေးတဲ့ ကျွန်မတို့ ဗုဒ္ဓဘာသာမြန်မာနိုင်ငံသားများ ဖြစ်ပါတယ်။   လူကြီးလူငယ်အပေါင်း  မှန်တွေ ၊ သနပ်ခါးဘူးတွေယူကာ လှလှပပဝတ်စားပြင်ဆင်ပြီး မီးစကြာလှည့်မယ့်ပွဲတော်သို့သွားကြပါတယ်။ အဲဒီမှာ အပျို လူပျိုတွေတန်းစီပြီး သနပ်ခါးတို့သူကတို့ မှန်ထောင်ပေးသူဆီမှာ သနပ်ခါးညီမညီပြန်ညှိနဲ့ အင်မတန်ပျော်စရာကောင်းလှပါတယ်။   ယောနယ်ရဲ့  ချစ်စရာရိုးရာဓလေ့သနပ်ခါးပါးတို့ပွဲလေးက ကြည်နူးစရာအလွန်ကောင်းလှပါတယ်။ ကျွန်မရဲ့မိခင်ကြီးဇာတိမြို့  မင်းဘူးနဂါးပွက်တောင် မှာဆိုရင် စောင်းတန်းထဲမှာ သနပ်ခါးကျောက်ပျဉ်အကြီးကြီးနဲ့   သနပ်ခါးတုံးတွေ   လှူဒါန်းထားတာတွေ့ရပါတယ်။ ဘုရားဖူးလာရင်း နံ့သာသွေးပြီးလည်းလှူနိုင်သလို  ကိုယ်တိုင်လည်းလိမ်းကြ မှန်ကြီးကြီးကိုကြည့်ပြီး သနပ်ခါးညှိကြနဲ့  ပျော်စရာတစ်ခုပါပဲ။ မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့အပြားက ဘုရားစေတီပုထိုးများရဲ့ ဘုရားစောင်းတန်းတွေမှာ  သနပ်ခါးကျောက်ပျဉ်နဲ့သနပ်ခါးတုံးတွေလှူထားတတ်ကြပါတယ်။ 

မြန်မာသနပ်ခါးသည် မြန်မာနံ့သာ ၁၀ မျိုးတွင် အခေါက်နံ့သာတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ အပွေးအခေါက်ရှိတဲ့အပင်ဖြစ်ပါတယ်။ အသီး၊ အရွက်၊ အမြစ်၊ ပင်စည်၊ အကိုင်းအားလုံးဆေးဖက်ဝင်ပါတယ်။      မြန်မာ့ဆေးကျမ်းများမှာတော့ “သနပ်ခါးသည်ပူ၏။ သွေးကို ကြွစေ၏။ ပူခါးချုပ်ပွင့်ဖြစ်၏။ ငန်းမန်းကိုနိုင်စေ၏။ အပူနာ၊ အအေးနာနှစ်မျိုးစလုံးကိုနိုင်စေ၏။    ပူ၍ကိုက်သော ဒူးဆစ်ရောင်ရောဂါကို သနပ်ခါးပင်အမြစ်ကိုသွေးလိမ်းပေးလျှင်   အေးပြီးအရောင်ကျစေ၏”  ဟုဆိုထားကြောင်းသိရပါတယ်။  သနပ်ခါးခေါက်မှာ Tannic acid အဓိကပါဝင်တဲ့အတွက် ဗက်တီးရီးယားများကိုသေစေနိုင်ခြင်း၊   အရေပြားကိုကျုံ့ဝင်စေပြီး တင်းရင်းစေတဲ့    အော်ဂဲနစ်ပစ္စည်းများပါဝင်တဲ့အတွက်   အရွယ်တင်နုပျိုစေခြင်း၊  အသားအရေကြည်လင်စေခြင်း၊ ဝက်ခြံ၊ တင်းတိပ်အဖြူအမည်းစက်များ၊ အဖုအပိမ့်များကို  ပျောက်ကင်းစေခြင်းတို့ဖြစ်ပါတယ်။ အရေပြားယားယံမှုဖြစ်ပါက သနပ်ခါးနဲ့ဆားကိုသွေးလိမ်းရင် ပျောက်ကင်းနိုင်ပါတယ်။ သနပ်ခါး လိမ်းထားတဲ့အခါ   အသားအရေမှာရှိတဲ့ ချွေးပေါက်၊ အဆီပေါက်တွေကိုကျုံ့သွားပြီး အဆီထွက်အားကို လျော့နည်းစေပါတယ်။  မြန်မာကျေးလက် လုံမပျိုတို့ဟာ   ကောက်စိုက်ချိန်၊    နွေရာသီ ကောက်ရိတ်သိမ်းချိန်၊ သီးနှံခူးချိန်တို့မှာ သနပ်ခါးကို ထူထူလိမ်းကာ အပူဒဏ်ကိုကာကွယ်လေ့ရှိပါတယ်။ ရှေးခေတ်နန်းတွင်းသူတို့လည်း နှစ်ခြိုက်စွာ လိမ်းခြယ်ခဲ့ကြကြောင်း  မှတ်သားရပါတယ်။  ယခုအချိန်ထိ မြန်မာအမျိုးသမီးများသာမက  အမျိုးသားများပါ နေ့စဉ်နေ့တိုင်း သနပ်ခါးကို အလှဆင်ပစ္စည်းအဖြစ် အမြတ်တနိုးလိမ်းခြယ်လေ့ရှိကြပါတယ်။ ကျွန်မတို့လည်း သနပ်ခါးကို ကြိုက်နှစ်သက်ပါတယ်။ အောက်ခံ ခရင်တစ်ခုခုလိမ်းပြီး သနပ်ခါးကို ထူထူလိမ်းလေ့ရှိပါတယ်။ သနပ်ခါးမပါရင် နေအပူဒဏ်ကိုခံနိုင်မှုမရှိပါ။   သနပ်ခါးပါးကွက်ကြားလေးနဲ့   လှရက်ရှာပေတယ်လို့ ဆိုကြတယ်မဟုတ်ပါလား။ သင်းသင်းလေးမွှေးသော သနပ်ခါးရနံ့လေးကိုလည်း အလွန်နှစ်သက်မိပါတယ်။ ကျောက်ပျဉ်ပေါ်မှာ မြန်မာ့သနပ်ခါးတုံးစစ်စစ်ကို   ရေလေးဖျန်းကာသွေးပြီး   လိမ်းရတဲ့ အရသာက အလွန်မွှေးပျံ့အေးမြလှပါတယ်။

သနပ်ခါးဟာ သင်းသင်းလေးမွှေးလို့ အခုချိန်မှာတော့ အလှပြင်ပစ္စည်းတချို့မှာ သနပ်ခါးနံ့လေးထည့်ပြီး ထုတ်လုပ်နေကြပါပြီ။  

ရေမွှေး၊ မိတ်ကပ်၊ နှုတ်ခမ်းနီ၊ ပေါင်ဒါစတာတွေမှာလည်း သနပ်ခါးအနံ့ကို ဓာတုဗေဒနည်းနဲ့ဖော်စပ်ကာ ထည့်သွင်းအသုံးပြုကြပါတယ်။ သနပ်ခါးစစ်စစ်နှင့် မတည့်သူရှားမယ်လို့ထင်ပါတယ်။ မြန်မာ့သနပ်ခါးဟာ တော်ဝင်တဲ့၊ ဂုဏ်ယူစရာကောင်းတဲ့ ရိုးရာဓလေ့တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အရေပြားအထူးကုဆရာဝန်ကြီးတစ်ဦးက   သနပ်ခါးကို   N သုံးလုံး (Natural, Nontoxic,Non-allergic)လို့ တင်စားခေါ်ဝေါ်ခဲ့ပါတယ်။

အခုအချိန်မှာတော့  ရယ်ဒီမိတ်သနပ်ခါးဘူးများ ထုတ်လုပ်နေကြပါတယ်။ သနပ်ခါးတုံးအစစ်လောက် မကောင်းပါဘူး။ သနပ်ခါးတုံးကို ကျောက်ပျဉ်ပေါ်တင်သွေးပြီး ချက်ချင်းလိမ်းရတဲ့အရသာကိုပဲနှစ်သက်ပါတယ်။   သနပ်ခါးတင်မကဘဲ   ကျွန်မတို့နိုင်ငံမှာ အမွှေးနံ့သာပင်များလည်း  ပေါက်ရောက်ပါတယ်။ ကရမက်၊ နံ့သာဖြူ၊ တောင်တန်ကြီး၊ တောင်တန်ကတိုး  စတဲ့အမွှေးနံ့သာပင်များကလည်း ကျွန်မတို့ မြန်မာမိန်းကလေးများအတွက် သဘာဝကပေးတဲ့ အော်ဂဲနစ်အလှအပဆိုင်ရာပစ္စည်းများဖြစ်ကြပါတယ်။  ရာသီဥတုအပေါ်မူတည်ပြီး  လိမ်းကျံလို့ရပါတယ်။ ဆေးဖက်ဝင်တဲ့ အမွှေးနံ့သာများဖြစ်ပါတယ်။ ကရမက်ဆိုရင်အသားအေးတယ်။ နွေရာသီမှာ အပူဒဏ်ခံနိုင်အောင် ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။ သွေးတိုးအမူးရောဂါအတွက် ကရမက်ကိုသွေးပြီး ဆန်ဆေးရည် ရောသောက်ပါက သက်သာစေနိုင်ကြောင်း မှတ်သားရပါတယ်။ တောင်တန်ကြီး၊ တောင်တန်ကတိုးဆိုရင် ခြေထောက်နာတာတို့ ကိုက်ခဲတာတို့ဆိုရင် ဆေးအဖြစ်လိမ်းနိုင်ပါတယ်။ နံ့သာဖြူ၊ နံ့သာနီတို့ဆိုရင် ကျွန်မတို့အဘွားတွေလိမ်းထားပါက အနံ့သင်းသင်းချိုချိုလေးနဲ့မွှေးနေတာပါ။    မြန်မာ့ဆေးကျမ်းမှာ “နံ့သာဖြူ၊   နံ့သာနီ(နံ့သာနှစ်ပါး) သွေးတဲ့အရည်နဲ့ ကံ့ကော်ဝတ်ဆံပေါင်းလိမ်းပေးရင်    ပူပြီးကိုက်တဲ့ ဒူးဆစ်ကိုက်ရောဂါသက်သာစေပါတယ်” လို့ မှတ်သားရပါတယ်။

သနပ်ခါးကို မြန်မာလူမျိုးသာမက နိုင်ငံခြားသားများကလည်း နှစ်ခြိုက်ကြကြောင်းတွေ့ရှိရပါတယ်။ သနပ်ခါးလေးနဲ့ မိန်းကလေးတွေဟာ အလွန်လှပကြပါတယ်။ မြန်မာ့ရိုးရာဓလေ့ထုံးစံကို    များများဖော်ထုတ်ကြ စေချင်ပါတယ်။       သနပ်ခါးစစ်စစ်ထုတ်ကုန်များထုတ်လုပ်စေချင်ပါတယ်။ မြန်မာ့ရေမြေတောတောင်ကနေ ထွက်ရှိတဲ့ ဆေးဖက်ဝင်သဘာဝ မြန်မာ့သနပ်ခါးဟာ အဖိုးထိုက်တန်လွန်းလှပါတယ်။ မြတ်နိုးတန်ဖိုးထား သင့်ပါတယ်။   ကျွန် ကတော့ အမြဲသနပ်ခါးလိမ်းနေရရင်     ကျေနပ်နေတာပါပဲ။

ဘာမိတ်ကပ်မှလိမ်းဖို့မလိုပါဘူး။   အဖိုးတန်မြန်မာ့သနပ်ခါးကို အမျိုးသားယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်အဖြစ် ကျွန်မတို့ထိန်းသိမ်းသွားရမှာဖြစ်ပါတယ်။    မြန်မာနဲ့ သနပ်ခါးဟာ ခွဲခြားမရတဲ့ မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုစစ်စစ်ဖြစ်ပါတယ်။

သနပ်ခါးလေးလူးပြီး   မြန်မာရိုးရာဝတ်စုံလေးဝတ်ကာ ကျက်သရေရှိတဲ့ ယဉ်ကျေးတဲ့ မြန်မာအမျိုးသမီးများ ကျန်းမာလှပနိုင်ကြပါစေ။     ။

Source: Myawady Web Portal

နှာရည်ယိုရွှဲ တပို့တွဲ

တပို့တွဲလသည် ဇန်နဝါရီလ၊ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း ကျရောက်ပြီး ဆောင်းရာသီ နောက်ပိုင်းချိန်ဖြစ်သည်။ ထန်းဖူး၊ ထန်းခိုင်တို့ တွဲညွတ် သောရာသီဖြစ်၍ တပို့တွဲလဟုခေါ်ခြင်းဖြစ်သည်။ တပိုဝ်သည် ထန်းဖူးကိုဆိုလိုပြီး တွဲသည်၊ အသီးခိုင်တွဲလောင်းကျသည်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ တပို့တွဲလတွင် ထန်းဖူးများကို အောက်ရောက်အောင်ဆွဲချပြီး ထန်းရည် ခံသည့်လဖြစ်၍    ထိုလ၌  ထန်းတောင်သူများ   ထန်းလျက်ချက်ကာ အလုပ်များသောလဖြစ်သည်။

တပို့တွဲလ၏ အထိမ်းအမှတ်ပန်းများမှာ ပေါက်ပန်း၊ လဲပွင့်၊ လက်ပံပွင့် တို့ဖြစ်ကြသည်။ တပို့တွဲလတွင် ထမင်းနဲပွဲကျင်းပကြသည်။ ကောက်ညှင်း စပါးသစ်ပေါ်ချိန်တွင်   ထမင်းနဲထိုး၍   ကျွေးမွေး လှူဒါန်းလေ့ရှိကြသည်။

ဆီးနှင်းကျသောရာသီဖြစ်၍ ချမ်းအေးသည်။ တပို့တွဲလသည် လဆန်းပိုင်းတွင် အအေးပိုသော်လည်း လပြည့်ကျော်သည်နှင့် အအေးပေါ့ကာ နွေဦးပေါက်လာသည်။ ဆယ့်နှစ်လရာသီရှိသည့်အနက် ရှေးယခင်က မြန်မာနိုင်ငံ၏  အေးသောလကို  တပို့တွဲလအဖြစ်   သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး အချမ်းအေးဆုံးအချိန်ကို တပို့တွဲလပြည့်နေ့မတိုင်မီ လေးရက်အလိုနှင့် တပို့တွဲလပြည့်ပြီးနောက်   လေးရက်အထိ   သတ်မှတ်ခဲ့ကြသည်။  တပို့တွဲလသည် အချမ်းပိုသောလဖြစ်၍ နှာရည်ယိုရွှဲ တပို့တွဲဟုလည်း ဆိုကြသည်။

တပို့တွဲလပြည့် မြန်မာ့သနပ်ခါးနေ့

သနပ်ခါးစိုက်ပျိုးသော မြန်မာနိုင်ငံ အထက်ပိုင်းဒေသများဖြစ်သည့် အရာတော်၊ ရေစကြို၊ မြိုင်၊  ရွှေဘိုနှင့်ပေါက်မြို့တို့၌  တပို့တွဲလပြည့် နေ့ညတွင်  မြို့နယ်များအလိုက်  ဘုရားစေတီများ၌ သနပ်ခါးမီးပူဇော် ခြင်းနှင့်အတူ ထမနဲစတုဒိသာပွဲများ ပြုလုပ်လေ့ရှိကြသည်။ ဖော်ပြပါ သနပ်ခါးစိုက်ပျိုးသော ဒေသများအနက် အရာတော်၊ ရေစကြို၊  မြိုင်၊ ရွှေဘိုမြို့တို့တွင် သနပ်ခါးမီးပူဇော်ပွဲကို ၂၀၁၉ ခုနှစ် တပို့တွဲလပြည့်နေ့က စတင်ကျင်းပနိုင်ခဲ့ပြီး  ၂၀၂၀  ပြည့်နှစ်က ပေါက်မြို့၌ ထမနဲပွဲနှင့်အတူ ကျင်းပခဲ့ကြောင်း သိရသည်။  ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှစ၍ နိုင်ငံတော်က တပို့တွဲ လပြည့်နေ့ကို မြန်မာ့သနပ်ခါးနေ့အဖြစ် သတ်မှတ်လိုက်သည်။

ပေါက်ပန်းအကြောင်း သိကောင်းစရာ

ဆယ့်နှစ်လရာသီပန်းများတွင်  ပေါက်ပန်းသည် တပို့တွဲလ၏ပန်း အဖြစ် မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။  ရာသီမသိ ပန်းနှင့်ညှိဟူသော  ဆိုရိုး စကားနှင့်အညီ နှာရည်ယိုရွှဲ တပို့တွဲကာလ၌ ပေါက်ပင်တစ်ပင်လုံး ပန်းများဝေနေအောင် ပွင့်ကြသည်။   ပေါက်ပန်းများသည်   ကြက်တူရွေး နှုတ်သီးသဏ္ဌာန်ကွေးနေကာ လိမ္မော်နီရောင်ဖြစ်သည်။ ရနံ့မမွှေးသော်လည်း အပွင့်အလွန်လှသည်။  လိမ္မော်ရောင်နီကြန့်ကြန့်ပန်းများ ပင်လုံး ကျွတ်ဝေဆာနေသဖြင့်  အဝေးမှကြည့်လျှင်  မီးတောက်များသဖွယ် အမြင်ဆန်းကြယ်နေသည်။ ထို့ကြောင့် ရောမလူမျိုးများက ပေါက်ပင်ကို Flame of the Forest  (သစ်တောမီးတောက်ပင်)  ဟု အင်္ဂလိပ်အမည် မှည့်ခေါ်ကြဟန်တူသည်။  မြန်မာနိုင်ငံ၏  အထက်အညာဒေသများ၌  အဖြူရောင် ပေါက်ပန်းမျိုးကိုလည်း တွေ့ရတတ်သည်။

အရသာရှိသောပေါက်ပန်း

 သဘာ၀အလျောက်ပေါက်ရောက်သော်လည်း တချို့ကဟင်းလျာ အဖြစ်စားသုံးရန်  ပေါက်ပင်ကို အိမ်ခြံဝင်းအတွင်း စိုက်ပျိုးကြသည်။ အပွင့်၏အရသာမှာ မဆိုသလောက်ခါး၍ ဆိမ့်သက်သဖြင့် ခံတွင်းရှင်းသည်။ အပွင့်ကို ကြော်စား၊ ချက်စား၊ ဟင်းချိုချက်စား၊ ပြုတ်ပြီးသုပ်စား စသည်ဖြင့် ဟင်းလျာမျိုးစုံ ပြုလုပ်စားသုံးနိုင်သည်။ အရွက်ကိုပြုတ်၍ အတို့အမြှုပ်စားနိုင်သလို အရွက်ကြော်အဖြစ်တစ်မျိုး၊ ဟင်းချိုချက်၍ တစ်ဖုံစားသုံးနိုင်သည်။

ပေါက်ပင်၏ပုံသဏ္ဌာန်

ပေါက်ပင်သည် ပိတောက်မျိုးရင်းဝင်ဖြစ်သည်။ တောင်တန်းဒေသများမှအပ  မြန်မာနိုင်ငံမြေပြန့်ဒေသရှိ ချောင်း၊ မြောင်း၊ အင်း၊  အိုင် နံဘေးများတွင် သဘာဝအလျောက် ပေါက်ရောက်လေ့ရှိသည်။  ပင်စည် ဖြောင့်မတ်သော ရွက်ကြွေပင်ကြီးမျိုးဖြစ်၍ ပေ  ၅၀ မှ ပေ ၈၀ အထိ မြင့်မားသည်။ ပင်စည်တွင် အဆစ်များပါရှိပြီး အကိုင်းအခက်ကောက် ကွေး၍ထွက်သည်။    အညွန့်နှင့်အရွက်တို့တွင်  ကတ္တီပါကဲ့သို့   နူးညံ့သော အမွေးများရှိသည်။ အခေါက်မှ အနီရောင်အစေးများ ထွက်ရှိသည်။ အရွက်မှာ သုံးရွက်မြွှာပေါင်းဖြစ်သည်။ ရွက်မြွှာများမှာ ထိပ်ဝိုင်း၍ အရင်း ကျယ်သည်။ အရွက်၏ အပေါ်ယံမျက်နှာပြင်သည် သားရေကဲ့သို့ပြောင် ချောသော်လည်း  အောက်မျက်နှာပြင်တွင်  အမွေးနုလေးများရှိသည်။  ရွက်ကြောထင်ရှား၍ ရွက်နားညီသည်။ တန်ခူးလ၊ ကဆုန်လတို့တွင် အသီးသီးလေ့ရှိသည်။  အသီးတောင့်သည်  ၆ လက်မမှ  ၈ လက်မ အထိရှည်ပြီး အနံမှာ ၂ လက်မခန့်ရှိသည်။ အသီးတောင့်၏ အပေါ်ပိုင်း တွင် အစေ့တစ်စေ့သာပါရှိပြီး ယင်းအစေ့တွင် ရှည်လျားသော အတောင် ပါရှိနေခြင်းက ပေါက်ပင်၏ ထူးခြားမှုတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ပန်းခိုင်တစ်ခိုင်လျှင် နှစ်ပွင့်မှ လေးပွင့်အထိပွင့်သည်။

ဆေးဖက်၀င် ပေါက်ပန်း

အစေး၊ အပွင့်၊ အစေ့၊ အသီး၊ အရွက်၊ အခေါက်၊ ဥ စသည့်  အစိတ်အပိုင်းအားလုံး ဆေးဖက်၀င်သည်။    မြန်မာ့ဆေးကျမ်းများ အဆိုအရ ပေါက်ပင်သည် ဖန်၊ ခါး၊ စပ်အရသာရှိသည်။ ပူသည်၊ ဝမ်းမီးကိုတောက်စေသည်၊ ကျိုးသောအရိုးကိုဆက်စေသည်၊ ဆီးရွှင်စေသည်။ ပေါက်သီး သည် စပ်သည်၊  ဒူလာသရောနာ၊ ဝမ်းမီးတောက်သောအနာ၊  အလုံးအခဲ တည်သောအနာ၊  မြင်းသရိုက်နာများအားနိုင်သည်။ အပွင့်သည် ဖန်၊ ခါး၊ စပ်သည်၊ အေးသည်၊ လေကိုပွားစေသည်။ သည်းခြေ၊ သလိပ်ကိုနိုင်သည်။  အသည်းရောဂါများ၊ ဆီးပူ၊ ဆီးအောင့်နှင့် နူနာရောဂါတို့ကိုပျောက်ကင်းစေသည်။ ကြက်မျက်သင့်သော အနာ၊ နှာစေးနာတို့ကိုနိုင်သည်။ အဆီ အနှစ်ကိုဖြစ်စေသည်။  ဝမ်းကိုက်ရောဂါကို  ပျောက်ကင်းစေသည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။

အိန္ဒိယဆေးကျမ်းများတွင်    ပေါက်စေ့သည်    ဝမ်းသက်စေသည်၊ ကပ်ပါးကောင်များကိုသေစေသည်။   ပေါက်ရွက်နှင့်ပေါက်ပန်းသည် ခွန်အားဖြစ်စေသည်၊ အရေပြားကို သွေးတိတ်စေသည်၊ ဆီးရွှင်စေသည် ဟု ဖော်ပြထားသည်။

အပွင့်နှင့်ကျန်းမာရေး

- အဖြူ နှင့် အနီ နှစ်မျိုးရှိပြီး အနီရောင်ပေါက်ပွင့်က အဖြူထက်ပို၍    ဆေးစွမ်းထက်မြက်သည်။

- ပေါက်ပွင့်ကို ရေအေးတွင်   တစ်ညစိမ်၍   နံနက်တွင်   သကြား      အနည်းငယ် ထည့်သောက်ပါက စအိုဝနာခြင်း၊  ဆီးနှင့်ရော၍သွေးပါ ခြင်း၊ နှာခေါင်းသွေးယိုခြင်းတို့ကို ပျောက်ကင်းစေသည်။

- ဆီးချုပ်ခြင်း၊   ဆီးအောင့်ခြင်း၊   ဆီးအိမ်ရောင်ခြင်းတို့အတွက်   ပေါက်ပွင့်ကို   ရေနွေးနှင့်ကျိုချက်သောက်ပါ။  ယင်းပြုတ်ဖတ်ကို ချက်နှင့်ဆီးခုံပေါ် အုံပေးခြင်းဖြင့် ဆီးရွှင်စေသည်။

- ပေါက်ပွင့်ခြောက်ကို ရေနွေးတွင်  လက်ဖက်ခြောက်ကဲ့သို့ခတ်၍ သောက်ပါက အသည်းရောဂါအမျိုးမျိုးနှင့် ပျက်စီးနေသောအသည်း ကလာပ်စည်းများကို ပြန်လည်ကောင်းမွန်စေသည်။ မောပန်းခြင်း ကိုပြေစေ၍ သွေးသားကို သန့်ရှင်းစေသည်။ အသက်ကြီးသူများ ဖြစ်တတ်သော   လေအားနည်းဝေဒနာကိုလည်း  သက်သာစေသည်။

- အပွင့်ကို  အရည်ညှစ်ပြီး မျက်စိတွင်ခတ်ပေးပါက   မျက်စိမှုန်၊ မျက်စိဝေခြင်းတို့ကို ပျောက်ကင်းစေသည်။

- ခေါင်းတစ်ခြမ်းကိုက်ခြင်းအတွက် အပွင့် သို့မဟုတ်  အရွက်ကို အရည်ညှစ်ပြီး ရှူပေးပါ။

- အရိုးကျီးပေါင်းရောဂါ၊ လည်ပင်းအရိုးအဆစ်နာ၊ ကြက်မျက်သင့် ရောဂါဖြစ်ပါက အပွင့်ကို ပြုတ်စားပေးနိုင်သည်။

- မီးယပ်အဖြူဆင်းရောဂါ၊ သွေးအန်သွေးကျရောဂါအတွက် အပွင့်ကို သုပ်စားနိုင်သည်။

အစေးနှင့်ကျန်းမာရေး

- အရေပြားပေါ်ရှိ အနာ၊ အဖုအပိမ့်များအတွက် လတ်ဆတ်သည့်   အနီရောင်ပေါက်စေးကို လိမ်းပေးလျှင် ပျောက်ကင်းနိုင်ပါသည်။

- ပေါက်စေးကို  ဝမ်းသွားပျောက်ဆေးအဖြစ်  ဖော်စပ်အသုံးပြုနိုင်သည်။ ဝမ်းကိုက်ခြင်း၊ ၀မ်းသွားခြင်းဖြစ်ပါက ပေါက်စေးလက်ဖက် ရည်ဇွန်း သုံးပုံတစ်ပုံခန့်ကို တစ်ရက်လျှင်သုံးကြိမ်   ရေနွေးဖြင့်   သောက်ပါ။

အစေ့နှင့်ကျန်းမာရေး

- ပေါက်စေ့သည် ဝမ်းကိုက်နာ၊  အလွန်ပူသောအနာနှင့်  သွားနာရောဂါများကိုနိုင်သည်။

- ပွေး၊  ယားနာများအတွက် ပေါက်စေ့ကို  သံပရာရည်နှင့်သွေး၍ လိမ်းပါ။

- အစေ့ကို ရေတွင်စိမ်၍ အခွံခွာပြီးလျှင် အတွင်းဆန်ကို  အခြောက်လှန်းကာ ကြိတ်၍   နံနက်၊ ည  တစ်နေ့နှစ်ကြိမ်    ဆက်စားပြီး  လေးရက်မြောက်သောအခါ  ဝမ်းနုတ်ဆေးစားပါက ဝမ်းတွင်းရှိ သန်ကောင်များ ကျစေနိုင်သည်။

- ပေါက်စေ့မှထွက်သောအဆီသည် ပိုးမွှားနှင့်သန်ကောင်တို့ကိုနိုင်သည်။ ပေါက်စေ့၊ ငရုတ်ကောင်းနှင့် ရှိန်းခိုတို့ကို ဆတူထောင်း၍ အလုံးလေးများလုံးပြီး စားလျှင် သန်ကောင်များကိုသေစေသည်။

အရွက်နှင့်ကျန်းမာရေး

- အရွက်ကို အားတိုးဆေးတွင် အသုံးပြုသည်။

- အရွက်ကို အနာ၊ အဖုအပိမ့်များပေါ် လိမ်းအုံပေးပါက ပျောက်ကင်းစေသည်။

- အရွက်ကို အရည်ညှစ်ပြီး ချင်းခြောက်၊ ပိတ်ချင်း၊ ကြံသကာတို့နှင့်    ဆတူရောပြီး  ရှူပေးပါက  စိတ်ဖောက်ပြန်ပျံ့လွင့်သော ရောဂါကို ပျောက်ကင်းစေသည်။ (စိတ်ကျရောဂါအတွက်ကိုလည်း ဤနည်း အတိုင်း ရှူပေးပါ)

-  အတက်ရောဂါ၊  ဝက်ရူးပြန်ရောဂါဖြစ်ပါက   ပေါက်ရွက်ကို  ငရုတ်ကောင်းနှင့်ရောကြိတ်ပြီး ရှူပေးပါ။

- ပေါက်ရွက်ကို ကျီးအာသီးဆန်နှင့် ရောစားပါက  ပန်းသေရောဂါ  ပျောက်ကင်းနိုင်သည်။

- တုပ်ကွေးဖျား၊ ရိုးရိုးဖျားတို့အတွက်   ပေါက်ရွက်ကို   ကြက်သွန်နီများများနှင့် ကြော်စားပါ။

- အပူလောင်နာဖြစ်ပါက ပေါက်ရွက်သတ္တုရည်ထည့်ပေးပါ။

- ထိခိုက်ဒဏ်ရာရပါက   ပေါက်ရွက်သတ္တုရည်ကို   လက်ဖက်ရည်    အကြမ်းပန်းကန်တစ်လုံးခန့်သောက်ပါ။ အနာမန်းဝင်ခြင်းမှ ကင်းဝေးစေသည်။

အခေါက်နှင့်ကျန်းမာရေး

-  အခေါက်နှင့်အစေ့ကို မြွေဆိပ်ကုသရာတွင်လည်းကောင်း၊ မြွေဆိပ်ဖြေဆေးဖော်စပ်ရာတွင် လည်းကောင်း အသုံးပြုနိုင်သည်။

- အခေါက်ကို ချင်းနှင့်ပြုတ်သောက်သော်  အဆိပ်တက်ခြင်းမှပြေစေသည်။

- တီဘီအဆုတ်နာ၊ ငှက်ဖျားရောဂါများအတွက် အပွင့်နှင့်အခေါက်ပြုတ်ရည်သောက်ပါ။

ဥနှင့်ကျန်းမာရေး

- ပေါက်ဥမှုန့်ကို  ပျားရည်နှင့်စားပါက  အားအင်ပြည့်ဖြိုးကာ အသက် ရှည်စေသည်။

အမြစ်နှင့် ကျန်းမာရေး

- အမြစ်သတ္တုရည်သည် မျက်စိရောဂါ၊ မျက်စိစွံခြင်းတို့ကို ပျောက်ကင်းစေပြီး မျက်စိအမြင်ကို ကြည်လင်စေသည်။

- အဆစ်ရောင်ရောဂါအတွက်  အမြစ်ကိုရေနှင့်သွေးပြီး  မီးနှင့်နွေးအောင်ပြုလုပ်ကာ ရောင်နာနေသော အဆစ်ပေါ်လိမ်းပေးပါ။

သတိပြုရန်

ပေါက်ပင်တစ်ပင်လုံး ဆေးဖက်ဝင်သည်ဆိုသော်လည်း  တန်ဆေးလွန်ဘေး ဆိုသကဲ့သို့ အလွန်အကြူး စားသောက်မိပါက ကျောက်ကပ် ပျက်စီးတတ်ပြီး သွေးအားနည်းရောဂါ ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင်လောင်းများနှင့် နို့တိုက်မိခင်များ စားသုံးရန် မသင့်ကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။ 

Source: Myawady Web Portal

နေရောင်ခြည်မှပေးစွမ်းသော တေဇော ဓာတ်သည် ယခုနောက်ပိုင်း အဖြစ်များလာသော လေဖြတ်ခြင်းကိုလည်း ကာကွယ်ပေးကြောင်း အသက်အရွယ်ရလာသော လူကြီးပိုင်းများအား အသိပေးလိုပါသည်။ နံနက်ခင်းလမ်းလျှောက် သောအခါ သစ်ပင်ကြီးများနှင့် အရိပ်အောက် တွင် လမ်းလျှောက်ခြင်းထက် နေရောင်ခြည် တိုက်ရိုက်ရသောနေရာတွင် လမ်းလျှောက်ခြင်း က ပို၍ကောင်းသည် . . ."

ကျန်းမာရေးလိုက်စားသော မိသားစုများသည် နံနက်ခင်းအိပ်ရာထ၍ မျက်နှာသစ်၊ သွားတိုက်ပြီးသည်နှင့် မိမိအိမ်တံခါးပေါက်များကို ဖွင့်ထား ပြီး နံနက်ခင်းထွက်လာသော နေရောင်ခြည်ကို အိမ်အတွင်းပိုင်းအထိ ဝင်နိုင်သမျှဝင်အောင် ဆောင်ရွက်သင့်သည်။

နံနက်ခင်းထွက်ပေါ်သော နေရောင်ခြည်သည် လောကကြီးကို အကျိုးပြုသော တေဇောဓာတ်ပါရှိသည်။ ပထဝီ၊ တေဇော၊ အာပေါ၊ ဝါယော၊ အာကာသဟူသော ပဉ္စဘူတဓာတ်ကြီးငါးပါးတွင် တေဇော ဓာတ်တစ်ခုတည်းကသာ ရင့်ကျက်စေသော အစွမ်းသတ္တိရှိသည်။ နေရောင်ခြည်တွင်ပါဝင်သော တေဇောဓာတ်ကြောင့် သတ္တဝါများ နှင့်အပင်များ ရှင်သန်ကြီးထွားဖြစ်ထွန်းသည်ဟု အယူအဆရှိသည်။ နေရောင်ခြည်မရှိလျှင် အပင်နှင့်သတ္တဝါများ မရှင်သန်နိုင်ဟုဆို သည်။

နံနက်စောစော နေရောင်ခြည်ကို ခံယူခြင်းဖြင့် လူ့ခန္ဓာကိုယ်မှ အရိုး၊ အဆစ်နှင့်အကြောများကို သန်မာစေသည်။ အရိုးပျော့ခြင်း၊ အကြော ပျော့ခြင်း၊ ထိုင်းမှိုင်းခြင်း၊ လေးလံခြင်းများကို ပြေပျောက်စေပြီး ရွှင်လန်း တက်ကြွမှုကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ နံနက်ခင်းနေရောင်ခြည်အောက်တွင် လမ်းလျှောက်ခြင်း၊ ရေကူးခြင်း၊ ရေချိုးခြင်းတို့ပြုလုပ်ပေးလျှင် ကျန်းမာ ရုံမျှမက အရိုးများသန်စွမ်းခြင်း၊ အရွယ်တင်နုပျိုခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေနိုင် သည်။

အိမ်တွင်းရှိ ဖုန်နှင့် အမှိုက်သရိုက်များကြားတွင် ပုန်းအောင်းနေသော ယားယံခြင်းကိုဖြစ်စေသည့် ပိုးမွှားတို့သည် နေရောင်ခြည်ကြောင့် သေစေနိုင်သည်။ နေရောင်ခြည်မရသောနေရာတွင် ပိုးမွှားများခိုအောင်း နေလေ့ရှိသဖြင့် နေရောင်ခြည်ဝင်နိုင်သမျှဝင်အောင် ပြတင်းပေါက်များ၊ ခန်းဆီးများကို နံနက်ခင်းတွင် ဖွင့်ပေးထားသင့်သည်။

အနောက်တိုင်းကျန်းမာရေး ပညာပေးဂျာနယ်များတွင် နံနက်ခင်း နေရောင်ခြည်တွင်ပါဝင်သော ဗီတာမင် D အကြောင်းကို များစွာ ရည်ညွှန်းရေးသားလေ့ရှိကြောင်း တွေ့ရသည်။ မွေးကင်းစနှင့် အသက် ငါးနှစ်အောက်ကလေးများကို နံနက်ခင်း နေရောင်ခြည်အောက်တွင် တစ်နာရီခန့် နေ့စဉ်ထားပေးခြင်းဖြင့် သန်မာထွားကျိုင်းစေသည့်အပြင် အရိုးပျော့ရောဂါမှလည်း ကာကွယ်နိုင်သည်ဟု ရေးသားထားသည်ကို ဖတ်ရှုရသည်။

နေရောင်ခြည်မှပေးစွမ်းသော တေဇောဓာတ်သည် ယခုနောက်ပိုင်း အဖြစ်များလာသော လေဖြတ်ခြင်းကိုလည်း ကာကွယ်ပေးကြောင်း အသက်အရွယ်ရလာသော လူကြီးပိုင်းများအား အသိပေးလိုပါသည်။ နံနက်ခင်း လမ်းလျှောက်သောအခါ သစ်ပင်ကြီးများနှင့် အရိပ်အောက် တွင် လမ်းလျှောက်ခြင်းထက် နေရောင်ခြည်တိုက်ရိုက်ရသောနေရာ တွင် လမ်းလျှောက်ခြင်းက ပို၍ကောင်းသည်။

အသက်အရွယ်ကြီးသော လူကြီးများကို လမ်းမလျှောက်နိုင်သော် လည်း နံနက်ခင်းနေရောင်ခြည်အောက်တွင် ထိုင်ပေးခြင်းကို နေ့စဉ် တစ်နာရီခန့် ပြုလုပ်ပေးရုံဖြင့် လေဖြတ်ခြင်းမှ ငါးဆယ်ရာခိုင်နှုန်း ကာကွယ်နိုင်ကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။

Source: Myawady Web Portal

ဆရာကြီးခင်ဗျာ။     ကျွန်တော်ကအသက် ၆၈ နှစ်ရှိပါပြီ။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်ခံရပြီးကတည်းက နေထိုင်မကောင်း ပါ။  ဆီးကျိတ်ကြောင့်  ဆေးတွေစားနေ တာ ၁၀ လလောက်ရှိပါပြီ။  ပထမတော့ဆီးက  ညဘက်မှာ  အသွားများရာကနေ အခုနောက်ပိုင်း    ညလည်းသိပ်မသွား၊ နေ့မှာလည်း ဆီးနည်းနေပါတယ်။ ခြေခုံနှစ်ဖက်ကလည်း  ဖောင်းပြီးရောင်လာလို့ လမ်းကောင်းကောင်း   လျှောက်မရပါ။ ဆရာဝန်ကဆီးဆေးပေးတဲ့အခါ အရောင် ကျသွားပါတယ်။  ဆီးဆေးမသောက်ရင် ပြန်ရောင်လာပါတယ်။ ကျောက်ကပ်အဖော ရောဂါနဲ့   သင့်တော်မယ့်ဆေးပင်များနဲ့ အသီးအရွက်များကို   ညွှန်ပြပေးစေလိုပါတယ်။

ကျောက်ကပ်ရောဂါအတွက်   အစွမ်းထက်တဲ့တိုင်းရင်းဆေးတွေ၊ အသီးအရွက်တွေနဲ့ ဆေးပင်တွေအများကြီး ရှိပါတယ်။တိုင်းရင်းဆေးဆိုတိုင်း လျက်ဆားနဲ့ ဆားပါတဲ့ဆေးတွေကိုပဲမြင်နေရင်  အမြင်မှားပါ လိမ့်မယ်။ အထူးသဖြင့် Herbal Medicine ဆေးပင်တွေနဲ့ကုသမှုက ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးအနည်းဆုံးလို့ ဆေးပညာရှင်များက လက်ခံထားပါတယ်။ ဖော်စပ်ပြီးသား တိုင်းရင်းဆေးဝါးတွေနဲ့ မကုသချင်ဘူးဆိုရင်   ကျောက်ကပ်အတွက် အဆင်ပြေမယ့်နည်း လမ်းတွေကို ပြောပြပေးပါမယ်။

- ကျောက်ကပ်ရောဂါအတွက် ကျောက်ဖရုံသီးကို ထက်ခြမ်းခွဲပြီး အစေ့တွေဖယ်၊ အသားကိုခြစ်၊  ဖျော်ရည်စက်နဲ့ကြိတ်ပြီး အရည်စစ်ယူ၊ ကော်ဖီတစ်ခွက်စာမှာ ချင်းကိုကြိတ်ပြီး  အရည်စစ်ယူ၊  ဟင်းစားဇွန်း တစ်ဇွန်းရောထည့် ထိုအထဲမှာ အနည်းငယ် နီအောင်လှော်ထားတဲ့သကြား  တစ်ဇွန်း ထည့်  အဲဒီနည်းအတိုင်း ကျောက်ဖရုံသီး၊ ချင်း၊ သကြားဖျော်ရည်ဆေးကို ဟင်းစား ဇွန်းသုံးဇွန်းမှ  ငါးဇွန်းအထိ နံနက်၊  ည တစ်ရက်နှစ်ကြိမ်သောက်ပေးပါ။ ကျောက်ကပ်ရောဂါ၊ ဆီးကြောင့်ဖြစ်တဲ့အဖောရောဂါ၊ ခန္ဓာကိုယ်အောက်ပိုင်း ဖောရောင်တဲ့ ရောဂါတွေ ပျောက်ကင်းစေနိုင်ပါတယ်။

- တောဆီးဖြူပင်ကလည်း  ဆီးကောင်းပြီး အဖောအရောင်ကျစေပါတယ်။  တောဆီးဖြူပင်တွေက မိုးဦးကျမှာပေါပါတယ်။ လယ်ကွင်းပြင်တွေမှာ   ပေါက်လေ့ရှိပြီး နွေရာသီမှာတော့ ရှားပါတယ်။  တောဇီးဖြူ ပင်က အသီးသေးသေးလေးတွေ စုပြုံသီးနေတဲ့ အပင်မျိုးပါ။   ဆီးကိုသန့်စင်စေပြီး ကျောက်ကပ်အဖောရောဂါ၊ အသည်းရောင် အသားဝါရောဂါ၊ ဆီးပူ၊ ဆီးအောင့်ရောဂါ၊ မီးယပ်ဖြူဆင်းရောဂါတွေအတွက် ကောင်း တဲ့ဆေးပင်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ အပင်တစ်ပင် လုံးနုတ်ပြီး   ပဉ္စငါးပါးကို ရေနွေးနဲ့ကျို၊ တစ်ရက်ကို မတ်ခွက်တစ်လုံးကနေ နှစ်လုံးသောက်နိုင်ပါတယ်။

- နောက်တစ်နည်းကတော့ ဟင်းဂလာပင်ကိုရှာပါ။ မြစ်ချောင်းရှိတဲ့နေရာနဲ့ သဲသောင်ခုံတွေမှာကပ်ပြီး   ပေါက်တဲ့အပင်မျိုးပါ။ ဟင်းဂလာကို အများစုက ချဉ်ဖတ် ထည့်ပြီးစားသုံးတတ်ကြပါတယ်။   ဟင်းဂလာပင် စငါးပါးကို   အရည်ညှစ်ယူပြီး    ရေနွေးကြမ်းပန်းကန်တစ်လုံးစာ  နံနက်၊ ညသောက်ပေးရင် ကျောက်ကပ်ဖောရောဂါ နဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ရောင်ရောဂါတွေ ပျောက်ကင်း စေနိုင်ပါတယ်။

- ကျောက်ကပ်အတွက်     ကောင်းတဲ့နောက်ဆေးပင်တစ်မျိုးကတော့   ကန့်ကလာပင်ပါ။ သဲသောင်ခုံတွေပေါ်မှာ၊ ရေ အစိုဓာတ်ရှိတဲ့ ကုန်းမြေတွေပေါ်မှာ ကပ် ပေါက်တဲ့အပင်မျိုးပါ။ ကန့်ကလာရွက်ကို အရည်ညှစ်ယူပြီး  သောက်လို့ရပါတယ်။ အပင်တစ်ပင်လုံးနုတ်ယူပြီး ရေနဲ့သုံးခွက် တစ်ခွက်တင်   ကျိုပြီးသောက်ရင်လည်း ရပါတယ်။ ကျောက်ကပ်ဖောရောဂါအတွက်  အဖောအရောင်ကျစေတဲ့ အပင်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။  

ကျောက်ကပ်မကောင်းသူတိုင်း ရေကိုများများသောက်ပေးပါ။ မြန်မာ့ရိုးရာရေ နွေးကြမ်း  များများသောက်ပေးရင်လည်း ဆီးကောင်းပြီး အဖောအရောင်ကျစေနိုင်ပါတယ်။   ကျောက်ကပ်ဖောရှိသူတွေက ခြေထောက်နှစ်ဖက်ကို တွဲလောင်းချ ထိုင်ရင် ပိုပြီးတော့ ဖောရောင်စေနိုင်တာကြောင့်  ထိုင်နေတဲ့အခါမှာ  ခြေနှစ်ဖက်ကိုဆန့်ပြီး ခုံတစ်ခုံပေါ်မှာ တင်ထားရပါမယ်။  ခြေထောက်ရောင်ရင်  ရေမချိုးမီ တမာရွက်ပြုတ်ရည် စိမ်ပေးပါ။  ကနဖော့ရွက်၊  ကနဖော့ပင်များကိုပြုတ်ပြီး ရေချိုးပေးရင်လည်း အဖောအရောင်ကျစေတယ် လို့ဆိုပါတယ်။

ဆရာကြီးခင်ဗျာ။ ကျွန်တော်မကြာခဏ ခါးနာတတ်ပါတယ်။    အလုပ်မှာလည်း အထိုင်မများဘဲ    အသွားအလာများပါတယ်။  နေ့စဉ် မော်တော် ဆိုင်ကယ်တော့ စီးရပါတယ်။  တစ်ခါတစ်ရံ   ခါးနာရင်ကျောနဲ့ခါးမှာ ပူအောင့်ပြီး ဆီးလည်းနည်း ပါတယ်။ ကျွန်တော်ကဝမ်းလည်းချုပ်လေ့ ရှိပါတယ်။ ခါးနာရောဂါအတွက် သင့်တော် မယ့်ဆေးနည်းပေးစေလိုပါတယ်။

ခါးနာရောဂါလို့ဆိုရင် ကျောက်ကပ်မှာ ကျောက်တည်လို့ဖြစ်တဲ့ ခါးနာ၊ ခါးရိုးဆစ်အကြောအဆစ်ရောင်လို့ဖြစ်တဲ့ ခါးနာ နဲ့ အထိုင်များသူတွေမှာဖြစ်လေ့ရှိတဲ့ ကျီးပေါင်းခါးနာဆိုပြီး အခြေခံအားဖြင့်တော့  သုံးမျိုးတွေ့ရှိ ရတတ်ပါတယ်။ အထိုင်များတာ၊   ကျောက်ကပ်မှာ  ကျောက်တည်တာတို့ကြောင့်    ရက်ရှည်ခါးနာတတ်ပါတယ်။

- ကျောက်ကပ်ခါးနာဖြစ်ရင်  တောဆီးဖြူပင်၊   ထိကရုံးပင်ပြုတ်သောက်ပါ။

ကျောက်ဖရုံသီး ဟင်းချိုချက်သောက်ပါ။မြင်းခွာရွက်အသုပ်ပြုလုပ်စားပါ။ ဟင်းချိုချက်သောက်ပါ။

- အကြောအဆစ်ရောင်ခါးနာဖြစ်လျှင် မုန်ညင်းဆီ၊ နှမ်းဆီကိုနွေးအောင် မီးဖြင့်ချက်လိမ်းပါ။ သက်ရင်းကြီးမြစ်သွေးလိမ်းပါ။ အသက်ကြီးသူတွေ   ခါးနာရင်သက်ရင်းကြီးရွက်ကို အိပ်ရာအောက်မှာ ခင်းအိပ်ပေးပါ။

- ကျီးပေါင်းတက်   ခါးနာဖြစ်နေရင် မိဿလင်ကို  အမှုန့်ပြုလုပ်ပြီး  ပိတ်စနဲ့ ထုပ်ပြီးကြပ်ထုပ်ပြုလုပ်ပါ။ ကျီးပေါင်းဖြစ်တဲ့ နေရာမှာ မုန်ညင်းဆီ၊ နှမ်းဆီတစ်မျိုးမျိုး လိမ်း၊ မိဿလင်ကြပ်ထုပ်ကိုရေနွေးငွေ့ခံ အပူပေးပြီး  ခံနိုင်သမျှကြပ်ပူထိုးပေးပါ။ ဆီစိမ့်ဝင်အောင်ကြပ်ပူထိုးပေးပါ။ ကျီးပေါင်း တက်တဲ့နေရာ၊ မောက်နေတဲ့နေရာ၌ လိမ်းဆေးအဖြစ် ချင်းခြောက်အမှုန့်နှစ်ဆ၊ လင်းနေအမှုန့် တစ်ဆရောစပ်ပြီး ရေနွေးနဲ့ဖျော်ပြီး လိမ်းပေးပါ။ မိဿလင်ဥအစိုကို ထုထောင်းပြီး အရက်ဦးရည်ဖြင့်စိမ်ထား ပြီးလိမ်းပါ။ ဝံအူမြစ်နဲ့ တောရှောက်မြစ်တို့ကိုသွေးပြီး ပုံမှန်လိမ်းပေးရင် ကျီးပေါင်းတက်ခြင်းကိုသက်သာစေနိုင်ပါတယ်။

ဆရာကြီးခင်ဗျာ။ ကျွန်တော်တို့မိသားစု မှာ ကလေးတွေရော လူကြီးတွေပါ ရာသီ အကူးအပြောင်းဖျားပြီးနောက်   အဖျား သက်သာတော့ ချောင်းဆိုးကျန်ခဲ့ပါတယ်။ ချောင်းခြောက်ကြီးဆိုးပြီး လည်ချောင်းတွေ လည်းနာပါတယ်။   အသံလည်းပျက်ပါတယ်။ ပျောက်ကင်းအောင်ကုသနိုင်မယ့် ဆေးနည်းများသိလိုပါတယ်။

ဖျားပြီးနောက် အပူငုပ်ကျန်တဲ့အခါချောင်းခြောက်ဆိုးလေ့ရှိပါတယ်။ ဖျားပြီးနောက် ရေနိုင်နိုင်မချိုးရင်လည်း ချောင်းခြောက်ဆိုးတတ်ပါတယ်။ ချောင်းခြောက် ဆိုးရာမှာ ရိုးရိုးအပူငုပ်ပြီးဆိုးတဲ့ချောင်းမျိုးရှိသလို အဆုတ်မှာရောဂါပိုးကျရောက်ပြီး အဆုတ်မကောင်းလို့ဖြစ်တဲ့  ချောင်းခြောက်ဆိုးခြင်းမျိုးလည်း ရှိပါတယ်။

ဆရာဝန်နဲ့ပြပြီး သေချာစစ်ဆေးဖို့တော့လိုပါတယ်။ အပူငုပ်ပြီးဖြစ်တဲ့ ချောင်းဆိုးရောဂါအတွက် ကုသနည်းတွေကို ဖော်ပြပေးပါမယ်။

- အပူကုန်စေဖို့  နံနက်စောစောအုန်းသီးအနု   အုန်းစိမ်းရည်သောက်ပြီး  ရေချိုးပေးပါ။

- အုန်းစိမ်းရည်ထဲ   ချင်းပါးပါးလှီးထည့်ပြီး မီးဖြင့်ဆူရုံမျှအပူပေးကာ ခပ်နွေးနွေးသောက်ပေးပါက   ရက်ရှည်အပူငုပ် ချောင်းခြောက်ဆိုးခြင်းကို    သက်သာ ပျောက်ကင်းစေပါတယ်။

- လောက်သေရွက်ကို လက်တစ်ဆုပ်လောက်  ရေနွေးမတ်ခွက်နှစ်လုံးစာထည့်ကျိုပြီး တစ်ရက်လျှင် မတ်ခွက်တစ်လုံးစာ သောက်ပေးပါ။

- မီးကွင်းဂမုန်းရွက်ကို အရည်ညှစ်ယူထားတဲ့ သတ္တုရည်ထဲမှာ ဆားလှော်အနည်း ငယ်ထည့်သောက်ပါက    အသံကပ်ပြီး ချောင်းခြောက်ဆိုးတဲ့ရောဂါကို  သက်သာ ပျောက်ကင်းစေပါတယ်။

- ချောင်းခြောက်ဆိုးပြီး  အသံဝင်နေရင်    ပြည်ပန်းညိုရွက်ကို ဟင်းချိုချက်သောက်ပါ။

- ချောင်းအဆက်မပြတ်ဆိုးပြီး  အာခေါင်ခြောက်ရင် ရှောက်သီးအရည်သုံးဇွန်း၊ ပျားရည်တစ်ဇွန်းစပ်ပြီး  သိန္ဓောဆား အနည်းငယ်ထည့်လျက်ပေးပါ။

- ကြက်သွန်နီဥကြီးကိုမီးအုံးပြီး ပူတုန်း စားပါ။

- သင်္ဘောအဖိုပင်ရဲ့ အရွက်၊ အဖူးကို မီးမြှိုက်ပြီး အတို့အမြှုပ်ပြုလုပ်စားပါ။

- ဥသျှစ်ရွက်ကိုဟင်းချိုချက်သောက်ပါ။ အတို့အမြှုပ်ပြုလုပ်စားပါ။

- ရဲယိုသီးအမှည့်ကို ထန်းလျက်နဲ့ ခေါက်ပြီးစားပါ။ လေပူထပြီးချောင်းဆိုးခြင်းကို သက်သာစေပါတယ်။

- တိုင်းရင်းဆေးအမှတ် (၁) မက်လင် ချဉ်ဆေးကို  တိုင်းရင်းဆေးအမှတ်   (၇) နွယ်ချိုကဲဆေးနဲ့       ဆတူရောစပ်ပြီး မကြာခဏလျက်ပေးပါက   သလိပ်ကပ်ချောင်းဆိုးခြင်း၊ ချောင်းခြောက်ဆိုးခြင်းတွေကို သက်သာစေပါတယ်။

- ချောင်းခြောက်ဆိုးပြီး ရင်ကျပ်ရောဂါရှိရင်   ဇော်ဂျီတောင်ဝှေးပင်အရွက်ရော အရိုးပါနုပ်နုပ်စဉ်းပြီး  ပရဆေးဆိုင်တွေမှာ  ဝယ်ယူရရှိနိုင်တဲ့  ဒိုဘာလာသကြား (ခေါ်)  မှန်ရောင်သကြားခဲ  အနည်းငယ် ရောပြုတ်ပြီး    တစ်ရက်လျှင်   မတ်ခွက် တစ်လုံးစာသောက်ပါ။

- ကလေးငယ်များ  ချောင်းခြောက်ဆိုးချွဲကပ်လျှင်   ကွမ်းရွက်ကိုမီးကင်ပြီးရင်ဘတ်နဲ့နောက်ကျောမှာ  ကပ်ပေးပါ။ကွမ်းရွက်နဲ့ဆားကိုထုပ်ပြီး   သံပြားပေါ် မှာ မီးဖုတ်ပြာချ၊  ထိုပြာကိုသံပရာရည်နဲ့ ဖျော်လျက်ပါ။

- ကလေးငယ်များ  ကြက်ညှာချောင်း ဆိုးခေါ် ရက် (၁၀၀) ချောင်းဆိုးဖြစ်လျှင် တရုတ်စကားပင်၏အခေါက် ဒါမှမဟုတ် အကိုင်းကိုအခြောက်လှန်း ပြာချပြီး သိန္ဓော ဆားနှင့်ရောလျက်ပေးပါက   သက်သာ ပျောက်ကင်းစေနိုင်ပါတယ်။

Source: Myawady Web Portal

ခန္ဓာကိုယ်မှာ အလုံး ဒါမှမဟုတ်  အဖုအကျိတ်တစ်ခုခုဖြစ်ပေါ်နေတယ်ဆိုရင်  ကင်ဆာများဖြစ်နေပြီလားဆိုပြီး စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ  ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

အဖုအကျိတ်တိုင်း ကင်ဆာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်မှာ    အဖုအကျိတ်တွေထွက်ပေါ်လာတဲ့အခါ ကင်ဆာကျိတ် ဟုတ်၊ မဟုတ်  ခွဲခြားသိရှိနိုင်ဖို့ ကြိုတင်လေ့လာ ထားသင့်ပါတယ်။

ရင်သားပေါ်မှာ   အဖုအကျိတ်ပေါ်ရင်  ရင်သားကင်ဆာလို့ယူဆကြတယ်။    အဖြစ်များတာက ဖိုင်ဘရိုအဒီနိုမာ (Fibroadenoma) အကျိတ် ဒါမှမဟုတ်အန္တရာယ်မရှိတဲ့အရည်အိတ် (Cyst)ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

အဲဒီအကျိတ်က ဂလန်ဂျူလာ(Glandulas) တစ်သျှူးတွေကနေဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ အန္တရာယ်ကင်းအကျိတ်ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုင်ကြည့်ရင် တင်းတင်းမာမာလေးဖြစ်ပြီး ဘေးဘက်၊ အထက်အောက် ရွှေ့ကြည့်လို့ရပါတယ်။ အသက် ၂၀-၃၀ ဝန်းကျင်မှာ အဖြစ်များပါတယ်။ ကိုင်ကြည့်လို့ ဂျယ်လီလိုပျော့ပြီး နာကျင်ရင်တော့ အရည်အိတ်(Cyst) ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အသက် ၃၀-၄၀ ကျော်အရွယ်မှာအဖြစ်များပါတယ်။

Fibroadenoma အကျိတ်က ကိုယ့်ကို ဘာဒုက္ခမှမပေးရင်   ဒီအတိုင်းထားလို့ရပါတယ်။   ဒါမှမဟုတ် နာကျင်လာရင် ဆရာဝန်က အသေးစားခွဲစိတ်မှုပြုလုပ်ပြီး ဖယ်ထုတ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ အသက်  ၃၅ နှစ်အောက်ဆိုရင် အာထရာဆောင်းနဲ့ အရည်အိတ် (Cyst) ဟုတ်၊ မဟုတ် စစ်ကြည့်လို့ရပါတယ်။ အရည်အိတ် (Cyst) ဖြစ်ပြီး နေရထိုင်ရအဆင်မပြေရင် အဲဒီ  အဖုထဲက အရည်တွေစုပ်ထုတ်နိုင်ပါတယ်။ FNAB- Fine Needle Aspiration biopsy ဆိုတာကတော့ အကျိတ်ထဲ   အပ်သေးသေးထိုးထည့်ပြီး  ဆဲလ်တွေဖယ်ရှားပြီးတဲ့အခါ ဓာတ်ခွဲခန်းဆီပို့ပြီး ကင်ဆာဟုတ်၊ မဟုတ် စစ်ဆေးတဲ့နည်းဖြစ်ပါတယ်။

ရင်သားကင်ဆာဆိုလည်း စိုးရိမ်စရာမလိုပါဘူး။ရင်သားကင်ဆာက အများအားဖြင့် နာကျင်မှုမရှိသလို Fibroadenoma နဲ့အရည်အိတ် (Cyst) ထက်စာရင်ကြီးထွားမှုနှေးကွေးပါတယ်။ အရွယ်အစား၊ ပုံသဏ္ဌာန်အပြောင်းအလဲကို သတိပြုမိရင်၊ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ခံစားမှုမျိုးခံစားရရင်   အကျိတ်ပေါ်ပြီး   အရေပြားနီရဲတာ၊ တွန့်ခေါက်တာ၊ ချိုင့်ဝင်တာ ဒါမှမဟုတ်အရည်ထွက်တာတို့ကို သတိပြုမိရင် ဆရာဝန်နဲ့ပြသသင့်ပါတယ်။   ရင်သားတစ်ဖက်တည်းမှာပဲ နာကျင်နေပြီး  ခံရခက်နေတယ်ဆိုရင်တော့ စိုးရိမ်သင့်ပါတယ်။ ရင်သားကင်ဆာဖြစ်ရင်  ခွဲစိတ်ခြင်း၊ ကင်ဆာဆေးသွင်းခြင်း  (Chemotherapy)၊ ဓာတ်ရောင်ခြည်ပေးခြင်း (Radiation) တို့ ပြုလုပ်ပြီး ကုသမှုခံယူတဲ့အခါ လုံးဝပျောက်ကင်းတဲ့ အခြေအနေထိရောက်ရှိနိုင်ပါတယ်။

ခြေထောက်မှာ အကျိတ်မာမာဖြစ်နေတဲ့အခါ ကင်ဆာထင်ပြီး    ကြောက်ရွံ့နေတတ်ပါတယ်။ ဖြစ်နိုင်ခြေက အဆီဖု  ဒါမှမဟုတ်  အရေပြားပေါ်က အကျိတ်   (Dermatofibroma)   ဖြစ်ပါတယ်။

အရေပြားအကျိတ်    (Dermatofibroma)  ဆိုတာ ကင်ဆာမဟုတ်တဲ့ အကျိတ်မာဖြစ်ပါတယ်။ အသားရောင်၊ အဖြူရောင်၊ ပန်းရောင် စတဲ့အရောင်တွေရှိပြီး ပိုးကိုက်သလို၊ ဆူးစူးသလို ပြန်လည်တုံ့ပြန်တာဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေမှာ ပိုအဖြစ်များပါတယ်။ အဲဒီအကျိတ်က ခြေထောက်၊ လက်၊ ဗိုက်၊ ခါး၊ လည်ပင်းမှာဖြစ်ရင်‌ ဒါက အဆီဖု(Lipoma) ဖြစ်ပါတယ်။

အဖုအကျိတ်တွေကြီးထွားလာပြီး အလှမပျက်မချင်း    ဖယ်ရှားစရာမလိုပါဘူး။      ကင်ဆာမျိုးဖြစ်တဲ့ စကွေးမက်ဆဲလ်ကင်ဆာ  (Squamous cell  carcinoma) ကတော့  ခြေ၊ လက်၊ မျက်နှာနဲ့ နားမှာဖြစ်တတ်ပြီး အရင်ဆုံး အနီရောင်အရေပြားကနေ တဖြည်းဖြည်းကြီးပြီး မာလာတတ်တယ်။ ဒါကြောင့်အပြောင်းအလဲတစ်ခုခု   သတိထားမိလိုက်တာနဲ့ဆရာဝန်နဲ့ပြသသင့်ပါတယ်။

ပေါင်ခြံမှာ အဖုစမ်းမိရင် ကင်ဆာဆိုပြီး စိုးရိမ်မိ တတ်ကြတယ်။ ဖြစ်နိုင်ခြေက အသားပို ဒါမှမဟုတ်အရေပြားထဲမြုပ်နေတဲ့  အမွေးဖြစ်တတ်တယ်။

အသားပိုထွက်တာက    ဖြစ်လေ့ရှိပြီး ခန္ဓာကိုယ်ရှိ ပေါင်ခြံ၊   လည်ပင်း၊  ချိုင်း၊  ဆီးခုံနဲ့ပေါင်တို့မှာဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ချိုင်းနဲ့ဆီးခုံမှာ အမွေးအမှင်တွေ ကိုဖယ်ရှားပြီးနောက် အသစ်ထွက်လာတဲ့ အမွေးတွေက   အပြင်မထွက်ဘဲ   အတွင်းမှာမြုပ်နေရင်လည်းအဖုဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

အသားပိုတွေကို ဆရာဝန်တွေအနေနဲ့ ဖယ်ရှားပေးဖို့လွယ်ကူပေမယ့် ကိုယ့်ကိုအန္တရာယ်မပေးရင်ဒီအတိုင်းထားလို့ရပါတယ်။ အမွေးက အရေပြားထဲမြုပ်နေရင် တစ်ခါတစ်ရံရောဂါပိုးဝင်ပြီး ရောင်တတ်ပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်ရင် ပဋိဇီဝပိုးသတ်ဆေး( Antibiotic) လိုပါတယ်။    ဒီလိုမဖြစ်ရအောင်    အမွေးမရိတ်မီ အရေပြားကြေးချွတ်နိုင်ပါတယ်။ အမွေးပေါက်တတ်တဲ့နေရာတွေကို ပိုးသတ်နိုင်တဲ့လက်ဖက်ဆီ  (Tea Tree Lotion) လိမ်းပေးနိုင်ပါတယ်။

အဖုက တဖြည်းဖြည်းကြီးလာပြီး စမ်းကြည့်တဲ့အခါ မာမာကြီးဖြစ်နေတာ၊ သွေးထွက်တာတို့ရှိရင်ဆရာဝန်နဲ့ပြသသင့်ပါတယ်။   နောက်ပြီး  ချိုင်း၊ပေါင်ခြံနဲ့   လည်ပင်းမှာ   နာကျင်မှုမရှိတဲ့အဖုကတစ်လကျော်ကြာဖြစ်ပေါ်နေရင်လည်း ဆရာဝန်နဲ့ပြသသင့်ပါတယ်။

လည်ပင်းမှာထွက်တဲ့အကျိတ်က   အဆီအိတ် (Sebaceous  cyst) ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အသက် ၂၀-၃၀ ကျော်အရွယ်တွေမှာ အများဆုံးဖြစ်တတ်ပါတယ်။

ပေါ်လိုက်၊ ပျောက်လိုက်ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အဆီဂလင်းတွေပိတ်ပြီး   အဆီတွေများလာကာ  1-10စင်တီမီတာနဲ့အထက်အရွယ်ရှိ  နာကျင်မှုကင်းတဲ့ အဖုတွေဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။

ဆရာဝန်က ထုံဆေးပေးပြီး ဖယ်ရှားလို့ရပေမယ့် ခွဲစိတ်လို့ကျန်ခဲ့တဲ့အမာရွတ်က     နဂိုအဖုအကျိတ်ထက်တောင် ပိုကြီးနိုင်တာကြောင့် အဖုကြီးမှ ဒါမှမဟုတ် ရောဂါပိုးဝင်နိုင်ခြေရှိမှ ခွဲထုတ်လေ့ရှိပါတယ်။

အဆီအိတ်အဖုကနေ ကင်ဆာဖြစ်မလာနိုင်ပေမယ့် အဲဒီအဖုက အနီရောင် ဒါမှမဟုတ် ပန်းရောင်အဖုလေးဖြစ်ပြီး အက်ကွဲတာ၊ သွေးထွက်တာတို့ဖြစ်လာရင် ဆရာဝန်နဲ့ ပြသဖို့လိုအပ်ပါတယ်။

 အရေပြားအောက် အဆီကျိတ်တွေက အရေပြားအောက်နားကထွက်လာတဲ့    အဆီအိတ်     ဒါမှမဟုတ် အလုံးငယ်လေးဖြစ်ပြီး မျက်နှာ၊ လည်ပင်းနဲ့ နောက်ကြောတွေမှာ အဖြစ်များပါတယ်။ ဒီအဖုအကျိတ်တွေက    နာကျင်မှုမရှိဘဲ    လှုပ်လို့ရတာ၊ ဖြည်းဖြည်းချင်းကြီးလာတာများတယ်။   ဒါပေမဲ့ တစ်ခါတလေ  ရောင်ပြီးနာလာတတ်တယ်။

မွေးညင်းပေါက်နားမှာဖြစ်တာများပြီး တစ်ခါတလေမှာ  ထိခိုက်ဒဏ်ရာကြောင့် ပိုဆိုးတတ်ပါတယ်။

အဆီကျိတ်တွေက အရေပြားအောက်နားလေးကထွက်လာတဲ့နာကျင်မှုမရှိတဲ့  အဖုငယ်လေးဖြစ်ပြီး နှစ်ကြာလာတဲ့အခါ အလွန်ကြီးလာတတ်တယ်။

အချိန်ကြာလာတာနဲ့အမျှ ရောဂါပိုးလည်းဝင်လာနိုင်တယ်။ ရောဂါပိုးဝင်လာပြီဆိုရင် အဖုက နီရဲပြီး နာလာတယ်။ ဒီလိုဖြစ်လာရင် အရည်ပျစ်ပျစ်တွေထွက်လာတတ်တယ်။ လိုအပ်ရင် အသားစယူပြီးစစ်ဆေးကြည့်သင့်ပါတယ်။

ကုထုံးတွေအနေနဲ့  အဖုအကျိတ်တွေကအန္တရာယ်မရှိလို့ ဒီအတိုင်းထားလို့ရတယ်။ ဒီအဖုတွေက  နီပြီး ရောင်ရမ်းလာရင်တော့ ရေနွေးဝတ်ကပ်ပေးသင့်ပါတယ်။ ရောင်နေတဲ့အဖုကို အရောင်ကျစေဖို့    စတီးရွိုက် (Steroid)  ဆေးထိုးတာ၊ ပြည်တည်ပါက ခွဲထုတ်တာအပြင် အန္တရာယ်ဖြစ်နိုင်တဲ့နေရာတွေမှာအဖုဖြစ်ရင်၊  အဲဒီအဖုမှာ  ရောဂါပိုးဝင်နေမယ်ဆိုရင်  ခွဲစိတ်ထုတ်ပစ်သင့်ပါတယ်။

အဖုအကျိတ်အားလုံး      ကင်ဆာမဟုတ်တဲ့အတွက်   အမြဲစိတ်ပူနေဖို့မလိုပါဘူး။   ခန္ဓာကိုယ်အပေါ်ယံအရေပြားကနေ စမ်းလို့ရတဲ့အဖုအကျိတ်အများစုက မစိုးရိမ်ရပါဘူး။

အဖုအကျိတ်ကိုကိုင်ကြည့်ရင်ပျော့တယ်၊  လှုပ်တယ်၊     ရွေ့သွားတယ်၊    နာတယ်။ အဆီကျိတ် (Lipoma) နဲ့ ချွေးပေါက်ကနေထွက်တဲ့အကျိတ်  (Sebaceous cyst )တွေက မနာတတ်ပါဘူး။

တစ်ခါတစ်ရံ လှုပ်ရှားမှုလုပ်လိုက်ရင်နာတယ်၊ကြီးလာတယ်၊ အနားပေးလိုက်ရင် သက်သာသွားပြီး သေးသွားတယ်။  ဒါက  အားကစားသမားတွေမှာထိခိုက်မိရင်   ပြင်းပြင်းထန်ထန်လှုပ်ရှားတဲ့အခါအဖုအကျိတ်ပေါ်တာမျိုးပါ။ ဒါမျိုးဆိုရင် ရေခဲအုံပြီး ပတ်တီးစည်းပေးသင့်ပါတယ်။

ကိုင်ကြည့်ရင်မာတယ်၊ မရွေ့ဘဲ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ကြီးလာတယ်။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ရင်ဘတ်အကျိတ်၊အမျိုးသားတွေရဲ့ငယ်ပါအကျိတ်၊ ချိုင်း၊ လည်ပင်း၊ ပေါင်ခြံနေရာကအကျိတ်တွေဆိုရင် သတိထားသင့်ပါတယ်။

 ဘယ်အဖုအကျိတ်ကိုမဆို   ၁ လက်မထက် တဖြည်းဖြည်းကြီးလာရင်    သတိထားသင့်တယ်။ ထိမိခိုက်မိတာမဟုတ်ဘဲ အဖုအကျိတ်၊ အလုံးအသစ်တစ်လုံးပေါ်လာပြီး  တစ်ပတ်၊ နှစ်ပတ်လောက်အတွင်း ပျောက်မသွားရင် မိသားစုဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်သင့်ပါတယ်။

အချုပ်ဆိုရရင် မြန်မာနိုင်ငံမှာ အဖုအကျိတ်တိုင်းကင်ဆာ တစ်ခုတည်း စဉ်းစားစရာမဟုတ်ဘဲ တီဘီကိုလည်း ခေါင်းထဲထည့်စဉ်းစားရမှာဖြစ်တယ်။  အဖုအကျိတ်တိုင်း ဆေးတွေလိမ်းလိုက်၊ သောက်လိုက်လုပ်စရာမလိုပါဘူး။ ညှစ်မထုတ်သင့်ပါဘူး။ အဆီကျိတ်အများစုက ကင်ဆာမဟုတ်ပါဘူး။ မမာဘူး၊ လှုပ်လို့ရတယ်၊ အကျိတ်ကိုစမ်းကြည့်လို့ လိမ့်နေတယ်ဆိုရင်   မခွဲဘဲနေနိုင်ပါတယ်။ အရေပြားတင်မက အမြစ်ပါတွယ်နေရင် ခွဲစိတ်ဖယ်ရှား သင့်ပါကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။        ။              

သစ်သီးများတွင်  ဗီတာမင်၊  သတ္တု ဓာတ်၊ အမျှင်ဓာတ်နှင့်ရေဓာတ်များ ကြွယ်ဝပြီး  အင်တီအောက်စီးဒင့်အများအပြားပါဝင်သဖြင့် ကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးများရှိသည်။ သွေးချိုဆီးချိုရောဂါ ရှိသူများအပါအဝင်   လူတိုင်းနီးပါးသည် သစ်သီးများစားခြင်းမှ     အကျိုးကျေးဇူး များရရှိနိုင်ပါသည်။ သစ်သီးအားလုံးတွင် Fructose  နှင့်  Glucose   သဘာဝသကြားဓာတ်အမျိုးအစား  နှစ်မျိုးပါဝင်သည်။  သကြားဓာတ်တစ်ခုချင်းစီ၏ပါဝင်မှုအချိုးအစားမှာ ကွဲပြားသော်လည်း သစ်သီးအများစုတွင် Glucose တစ်ဝက် နှင့်  fructose  တစ်ဝက်ခန့် ပါဝင်သည်။  Glucose  သည်  သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို    မြင့်တက်စေသဖြင့်  ခန္ဓာကိုယ်က အင်ဆူလင်အကူအညီဖြင့် ဇီဝဖြစ်ပျက်မှုတွင် အသုံးပြုရသည်။ Fructose သည် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို မတိုးမြင့်စေ ဘဲ အသည်းတွင်ဖြိုခွဲ၍ စွမ်းအင်ထုတ်လုပ်သည်။

သရက်သီးနှင့် ဖရဲသီးအပါအဝင် အလွန်ချိုသောသစ်သီးများတွင် သဘာဝအတိုင်း သကြားပါဝင်မှုမြင့်မားသည်။    သို့သော် ယေဘုယျအားဖြင့်  သစ်သီးများသည် အချိုပါသော အစားအစာများထက် သကြားပါဝင်မှုနည်းသည်။  သစ်သီးများ တွင် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အာဟာရဓာတ်များ၊  ဗီတာမင်၊ အမျှင် ဓာတ်၊   သတ္တုဓာတ်နှင့်   ရေဓာတ်များ ပါဝင်သောကြောင့် ပြုပြင်ပြီး သကြား များပါရှိသော  သရေစာများထက်  ပိုမိုကောင်းမွန်သည်။  သွေးချိုဆီးချိုရောဂါရှိသူများသည်   သကြားပါဝင်မှုမြင့်မားသောသစ်သီးအများစုကို   ရှောင်စားရန်လိုအပ်သည်။  သွေးချိုဆီးချိုရောဂါရှိသူများ သရေစာအဖြစ်  ရွေးချယ်စားသုံးနိုင်သည့် သကြားပါဝင်မှုအနည်းဆုံးသစ်သီးများမှာ လိမ္မော်သီး၊  သံပရာသီး၊ ဂရိတ်ဖရုသီး၊  မာလကာသီး၊  ထောပတ်သီး၊ ဆီးသီး၊ မက်မွန်သီး၊ ကီဝီသီး၊ ပန်းသီးစိမ်း၊ သင်္ဘောသီး၊  ဖရဲသီး၊   သခွားမွှေးသီးနှင့်ဘယ်ရီသီးများဖြစ်ပြီး  ကယ်လိုရီပါဝင်မှု လည်းနည်းသောကြောင့် ကျန်းမာသော ကိုယ်အလေးချိန်ကို ထိန်းထားနိုင်သည်။

Citrus fruits ခေါ် သံပရာသီး၊ သံပရိုသီး၊ လိမ္မော်သီးနှင့်ဂရိတ်ဖရုသီး သံပရာသီးတစ်လုံးတွင်  သကြား  ၁ ဂရမ်၊  သံပရိုသီးတစ်လုံးတွင် သကြား  ၂ ဂရမ်၊ လိမ္မော်သီး  ၁၀၀ ဂရမ်တွင် သကြား ၉  ဂရမ်၊  ဂရိတ်ဖရုသီး   ၁၀၀  ဂရမ်တွင် သကြား ၆ ဒသမ ၇ ဂရမ်ပါဝင်ပြီး ဗီတာမင် C ကြွယ်ဝစွာပါဝင်သောကြောင့် ကိုယ်ခံ အားစနစ်ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည်။သစ်သီး၏အကျိုးပြုဇီဝဒြပ်ပေါင်းများစွာစုစည်းထားသောနေရာဖြစ်သည့်  Citrus fruits ပေါ်ရှိ အဖြူရောင်အလွှာနှင့် အမြှေး ပါးများကိုစားခြင်းသည် ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွတ်သည်။ သံပရာသီးများသည် စားသုံးရန်အလွန်ချဉ်သော်လည်း လူ အများစုသည်  သံပရာရည်   သို့မဟုတ် သံပရိုရည်ကို တခြားသကြားဓာတ်ပါသောဖျော်ရည်များအစား သောက်ရန်နှစ်သက်ကြသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ အသုပ်များတွင် ညှစ်ထည့်ပြီး စားနိုင်သည်။ Citrus zest ခေါ်  သံပရာသီးအပြင်ဘက်ရှိ  အခွံ၏ မွှေးကြိုင်သောအနံ့ကြောင့် ဖျော်ရည်များနှင့်ဟင်းများတွင်   ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်အဖြစ်နှင့်  ဟင်းအရသာများအတွက် ထည့်သွင်းအသုံးပြုနိုင်သည်။ လိမ္မော်သီးများကို အမြွှာလိုက်စားခြင်းကဖျော်ရည်သောက်ခြင်းထက် အမျှင်ဓာတ်များစွာရနိုင်သည်။ ဂရိတ်ဖရုသီးတွင်အမျှင်ဓာတ်များကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပြီး အသီးလွှာနှင့်အမြှေးပါးများသည်ချဉ်၍  အခွံ မှာ အနည်းငယ်ခါးသည်။

မာလကာသီး

မာလကာသီး ၁၀၀ ဂရမ်တွင် သကြား၈ ဒသမ ၉ ဂရမ်ခန့်ပါဝင်ပြီး ဗီတာမင်C၊ ပိုတက်ဆီယမ်နှင့် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများပါဝင်သည်။   မာလကာသီးသည်   အမျှင်ဓာတ်များ  အံ့မခန်းကြွယ်ဝသောကြောင့်   သကြားဓာတ်စုပ်ယူမှုကိုနှေးကွေးစေပြီး သွေးတွင်းသကြားဓာတ် ပမာဏကို ထိန်းချုပ်နိုင်သည်။

ထောပတ်သီး

ထောပတ်သီး ၁၀၀ ဂရမ်တွင် သကြား  သုည ဒသမ  ၆၆  ဂရမ်သာ ပါဝင်သဖြင့်  သကြားမပါသလောက်ဖြစ်ပြီး   ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော monounsaturated fatty acids (oleic acid) နှင့်  အမျှင်ဓာတ်များပါရှိသည်။   ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်ပါဝင်မှုနည်းပြီး   အင်ဆူလင်အာရုံခံနိုင်စွမ်းကို     တိုးမြင့်စေနိုင်သောကြောင့်   သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏကို ထိန်းညှိပေးနိုင်သည်။

ဆီးသီး

လတ်ဆတ်သော   ဆီးသီးတစ်လုံးတွင် သကြား ၆ ဂရမ်ပါရှိသည်။ ချိုသော်လည်း ကယ်လိုရီနည်းသော ဆီးသီးများသည်အမျှင်ဓာတ်ပါဝင်မှုမြင့်မားသောကြောင့်ဗိုက်ပြည့်သည့်ခံစားမှုရစေပြီး   ဝမ်းချုပ်ခြင်းကိုကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။    အထူးသဖြင့် ပျော်ဝင်နိုင်သောအမျှင်ဓာတ်သည် အစာခြေချိန်တွင် ဂျယ်အဖြစ်ပြောင်းလဲကာ အစာခြေခြင်းကို နှေးကွေးစေနိုင်သည်ဟု အမျိုးသားဆေးပညာစာကြည့်တိုက်မှ သိရသည်။ ဆီးသီးတွင် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများနှင့်    တခြားအကျိုးပြုအပင်ဒြပ်ပေါင်းများပါရှိသည်။

မက်မွန်သီး

မက်မွန်သီး  ၁၀၀  ဂရမ်တွင် သကြား ၇ ဒသမ ၉  ဂရမ်ပါဝင်ပြီး  အသားနှင့် အခွံနှစ်မျိုးစလုံးသည် အင်တီအောက်စီးဒင့်နှင့်    ရောင်ရမ်းမှုကိုဆန့်ကျင်သည့် အာနိသင်ရှိကြောင်း သုတေသနပြုချက်များမှတွေ့ရှိခဲ့သည်။ အရသာရှိပြီး အရည်ရွှမ်းသောမက်မွန်သီးတွင် တခြားအစေ့ပါသော   အသီးများထက်   အမျှင်ဓာတ်၊ ဗီတာမင် C နှင့် ပိုတက်ဆီယမ်တို့ ပိုမိုပါဝင်သည်ဟု အစားအသောက်ပညာရှင်များ ကဆိုသည်။    မက်မွန်သီးတစ်လုံးသည် ၁၀၀ ဂရမ်ခန့်ရှိပြီး   စူပါမားကက်တိုင်းတွင်  ဝယ်ယူရရှိနိုင်သဖြင့်   တစ်နေ့လျှင် တစ်လုံးခန့်စားသုံးရန် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။

ကီဝီသီး

ကီဝီသီး     အနေတော်တစ်လုံးတွင်သကြား  ၇  ဂရမ်ပါဝင်၍  ဗီတာမင် C အကြွယ်ဝဆုံးအသီးဖြစ်ပြီး ဗီတာမင် E လည်း ပါဝင်သောကြောင့် အရေပြား ကျန်းမာရေးအတွက် အစွမ်းထက်သည်။ မျက်စိကျန်းမာရေးအတွက်  အကျိုးပြုသော အင်တီအောက်စီးဒင့် Lutein ပါဝင်ပြီး အမျှင်ဓာတ်လည်း ကြွယ်ဝသည်။ တစ်နေ့လျှင် ကီဝီသီးနှစ်လုံးစားခြင်းသည် ဝမ်းချုပ်ခြင်းကိုသက်သာစေရန် သင့်လျော်သော    အစားအသောက်ကုသမှုတစ်ခု ဖြစ်ကြောင်း  လေ့လာမှုများအရ  တွေ့ရှိခဲ့ သည်။

ပန်းသီးစိမ်း

ပန်းသီးစိမ်း ၁၀၀ ဂရမ်တွင် သကြား၉ ဒသမ ၅၉ ဂရမ်မှ ၁၁ ဂရမ်ခန့်ပါဝင်ပြီး အနီရောင်ပန်းသီးထက် သကြားဓာတ် နည်းသည်။အမျှင်ဓာတ်နှင့် ဓာတ်တိုး ဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပြီး ဗီတာမင်A၊ C၊ E၊ K၊  B-complex၊  ကယ်လ်စီယမ်၊ သံ၊ ပိုတက်ဆီယမ်၊  မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့်ကြေးနီတို့ပါဝင်သည်။

သင်္ဘောသီး

 သင်္ဘောသီး ၁၀၀ ဂရမ်တွင် သကြား ၇  ဒသမ ၈  ဂရမ်ပါဝင်ပြီး   မဂ္ဂနီဆီယမ်၊ ပိုတက်ဆီယမ်၊  ဖောလိတ်၊   Lycopene၊ ဗီတာမင် A၊ C၊ E၊ K နှင့် ဘီတာကယ်ရိုတင်း တို့ပါဝင်သည်။  အစာအိမ်ကျန်းမာရေး အတွက် အမျှင်ဓာတ်နှင့်နှလုံးကျန်းမာရေး အတွက် ပိုတက်ဆီယမ်တို့ပါရှိသည်။သင်္ဘောသီးတွင်    ကျန်းမာရေးအကျိုး ကျေးဇူးများရှိသောကြောင့်  Fruit of long life   (အသက်ရှည်စေသောအသီး) ဟုခေါ်ကြသည်။

ပင်မှည့်သီး

ပင်မှည့်သီးသည် မွှေးကြိုင်ချိုမြိန်သောအရသာရှိပြီး ၁၀၀ ဂရမ်တွင် သကြား ၁၁ ဂရမ်ခန့်ပါရှိသည်။ ဗီတာမင် A၊ ဗီတာမင် B2၊ ဗီတာမင် C၊ သံ၊  မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့်ပိုတက်ဆီယမ်ဓာတ်များ၊   အမျှင်ဓာတ်နှင့် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ ကြွယ်ဝသည်။    ကယ်လိုရီနည်းပြီး    အာဟာရ ဓာတ်များပြည့်ဝသော သရေစာဖြစ်သည်။ တခြားသစ်သီးဖျော်ရည်များတွင် အနံ့မွှေးလာစေရန်ထည့်လေ့ရှိသော  အသီးဖြစ်သည်။

ဖရဲသီး

ဖရဲသီးတစ်ခွက်တွင် သကြား ၉ ဂရမ် ပါဝင်ပြီး သွေးပေါင်ချိန်လျော့ကျမှုနှင့် လေဖြတ်နိုင်ခြေကိုလျှော့ချပေးသည့် အနီ ရောင်ခြယ်ပစ္စည်းနှင့် အစွမ်းထက်သော ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်း lycopene  ပါဝင်သည်။ ပိုတက်ဆီယမ်နှင့်မဂ္ဂနီဆီယမ် တို့လည်း ကြွယ်ဝစွာပါရှိသောကြောင့် နှလုံးကျန်းမာရေးအတွက် အထောက်အကူပြုသည်။ ရေဓာတ်နှင့်  Electrolytes   ကြွယ်ဝစွာပါဝင်သောကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်ကို ရေဓာတ်ဖြည့်တင်းပေးနိုင်သည်။  ဖရဲသီး ကဲ့သို့ အရွယ်အစားကြီးသောအသီးများကို  ပိုင်းဖြတ်ပြီး ရေခဲသေတ္တာထဲတွင်  သိမ်းဆည်းထားခြင်းဖြင့်  သရေစာအဖြစ် အလွယ်တကူစားသုံးနိုင်သည်။

သခွားမွှေးသီး

သခွားမွှေးသီးတစ်ခွက်တွင်  သကြား၁၂ ဂရမ်နှင့် ဗီတာမင် A မြင့်မားစွာ ပါဝင်သောကြောင့်     မျက်စိကျန်းမာရေးနှင့်ကိုယ်ခံအားအတွက်    အရေးကြီးသောအာဟာရပမာဏ၏   ၄၀  ရာခိုင်နှုန်းကိုထောက်ပံ့ပေးနိုင်သည်။ နေ့စဉ် ဗီတာမင် C  လိုအပ်ချက်၏   သုံးပုံနှစ်ပုံခန့်လည်း ပါဝင်သည်။

ဘယ်ရီသီးများ

စတော်ဘယ်ရီ၊ ရက်စ်ဘယ်ရီ၊ ဘလက်ဘယ်ရီ၊ ခရင်မ်ဘယ်ရီ စသည့်ဘယ်ရီသီးများတွင် သကြားပါဝင်မှုနည်းပြီး ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သည်။ စတော်ဘယ်ရီ ၁၀၀ ဂရမ်တွင် သကြား ၅ ဒသမ ၁ ဂရမ်ပါရှိပြီး အမျှင်ဓာတ်နှင့် ဗီတာမင် C မြင့်မားသည်။ ရက်စ်ဘယ်ရီသီး ၁၀၀ ဂရမ်တွင် သကြား  ၄  ဒသမ ၅  ဂရမ်နှင့် ဘလက်ဘယ်ရီသီး ၁၀၀ ဂရမ်တွင် သကြား ၄  ဒသမ  ၉ ဂရမ်ပါရှိသည်။  လတ်ဆတ်သော  ခရင်မ် ဘယ်ရီသီး  ၁၀၀   ဂရမ်တွင်    သကြား
၃ ဒသမ ၄ ဂရမ်သာပါဝင်သည်။   ခရင်မ် ဘယ်ရီသီးတွင်ရှိသော ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ် ၏သုံးပုံတစ်ပုံခန့်သည် အမျှင်များဖြစ်ပြီး    အစာကြေရန်ခက်ခဲသောကြောင့် အစားအစာများကို  ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း ချောမွေ့ စွာဖြတ်သန်းနိုင်ရန်    ကူညီပေးသည်။ ဆာလောင်မှုနှင့် သွေးတွင်းသကြားဓာတ် ကို   ထိန်းချုပ်ရန်လည်း  ကူညီပေးသည်။ လတ်ဆတ်သောခရင်မ်ဘယ်ရီသီးများကို စားသုံးရန် အချဉ်ဓာတ်လွန်ကဲလွန်းသော် လည်း ဗီတာမင် C နှင့် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင် ပစ္စည်းများပါဝင်သောကြောင့်   အရသာရှိသော ဖျော်ရည်များ၊ အသုပ်များ  သို့မဟုတ်  Oatmeal   နှင့်   ဒိန်ချဉ်တို့တွင် ထည့်သွင်းစားသုံးနိုင်သည်။

သွေးချိုဆီးချိုရောဂါရှိသူများ    အပါအဝင်  လူတိုင်းနီးပါးသည်  သစ်သီးများစားခြင်းဖြင့်   အကျိုးကျေးဇူးများရရှိနိုင်သည်။ သစ်သီးများသည် မျှတပြီး ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော စားသောက်မှုအစီအစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းတွင် ပါဝင်သင့်သည်။ ရောဂါကာကွယ်ရေးနှင့်ထိန်းချုပ်ရေးစင်တာ(CDC)မှ သုတေသနပြုချက်အရ အရွယ်ရောက်ပြီးသူများသည် တစ်နေ့လျှင်   အသီးအနှံတစ်ခွက်ခွဲမှ   နှစ်ခွက်အထိ စားသုံးသင့်သည်ဟု အကြံပြုထားသည်။ ကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးများရှိသော်လည်း တစ်ကြိမ်တည်းတွင် အသီးများများစားခြင်းသည် ကယ်လိုရီလွန်ကဲ စွာစားသုံးမှုကို  ဖြစ်စေနိုင်သောကြောင့်  လူတစ်ဦးသည် အစာစားတိုင်းတွင် သကြားဓာတ်နည်းသော  သစ်သီးများကို  ပေါင်းစပ်စားသုံးနိုင်သည်။ သကြားဓာတ်နည်းသောသစ်သီးများကို သရေစာအဖြစ် အလွယ်တကူပြုလုပ်နိုင်သည်။ သကြားပါဝင်မှုမြင့်မားသော ဖျော်ရည်များသောက်မည့်အစား သံပရာသီးတစ်ဝက်ကို ရေထဲသို့ညှစ်ထည့်သောက်ခြင်း   သို့မဟုတ် သံပရာသီးဖျော်ရည်သောက်ခြင်းသည် လန်းဆန်းစေသော နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ သွေးချိုဆီးချိုရောဂါရှိသူများအနေဖြင့် စားသင့်သည့်အသီးအနှံပမာဏအကြောင်းကို ဆရာဝန် သို့မဟုတ် အစားအသောက်ပညာရှင်နှင့် ဆွေးနွေးတိုင်ပင်၍ ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်စေရန် ရွေးချယ်နိုင်ပါကြောင်း   ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

     ကညွတ်သည်   လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း၂၀၀၀   ကျော်ကပင်  လူအများ   ဆေးအဖြစ်မှီဝဲရာမှ    ဟင်းလျာအဖြစ်  ယနေ့တိုင် စားသုံးလာခဲ့ကြသည်။ ကညွတ်ပင်သည်  တစ်နှစ်လျှင်   တစ်ကြိမ်သာပေါ်သော  အရသာရှိသည့် အပင်မျိုးဖြစ်သည်။ ကညွတ်သည်   နှစ်ရှည်ခံပင်မျိုးဖြစ်ရာ ကျနစွာပြုပြင်ထားသည့်  စိုက်ခင်းတွင် အစေ့များကိုစိုက်ပျိုး၍ အပင်များ နေသားတကျဖြစ်လာလျှင်       နှစ်စဉ်အစို့များ ပေါ်ထွက်လာတတ်သည်။    ကညွတ်ပင်၏    ရုက္ခဗေဒအမည်မှာ Asparagus Officinalis ဖြစ်သည်။       မြန်မာနိုင်ငံ၌ကညွတ်နွယ်ဝင် အမျိုးအစားခြောက်မျိုးခန့်နှင့်  ကညွတ်အမည်ဆင်တူ အပင်မျိုးလေးမျိုးခန့်ရှိသည်။ ရုက္ခဗေဒတွင် ယခင်က ကညွတ်သည် ကြက်သွန်မျိုးနွယ်များကဲ့သို့   နှင်းပန်းမျိုးရင်းထဲတွင်   ပါဝင်ခဲ့သော်လည်း ယခုတွင်မူ ကြက်သွန်မျိုးရင်း Amaryllidaceae ဟု ခွဲထွက်သတ်မှတ်လိုက်သကဲ့သို့ ကညွတ်မျိုးရင်းကိုလည်း Asparagaceae အဖြစ် ခွဲထုတ်သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

ကညွတ်စားသောက်ပုံ

    ကညွတ်သည်   အာဟာရဓာတ်များ ပြည့်ဝစွာပါဝင်သည့်အပြင် အဆီပါဝင်မှု မရှိသလောက်နည်းပြီး  ကယ်လိုရီပါဝင်မှုလည်း    အလွန်နည်းပါးသောကြောင့် နေ့စဉ်စားသုံးသည့်  ဟင်းလျာများထဲတွင် ထည့်သွင်းစားသုံးသင့်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၌လည်း   ကညွတ်ကို ယခုနောက်ပိုင်း တွင်ကျယ်စွာ စားသုံးလာကြသည်။ ကညွတ်သည် အရသာကောင်းမွန်သည့်အပြင်  ကျန်းမာရေးအတွက်ပါ ကောင်းမွန်သောကြောင့် မကြာခဏစားသုံးသင့်သည်။ ကညွတ်ပင်၏  အမြစ်၊   အညွန့်တို့ကို စားသုံးနိုင်ကာ အပင်စိမ်းစိမ်းကညွတ်သည်   မိုးဦးကျတွင်ပေါ်သော ရာသီစာတစ်မျိုးဖြစ်ပြီး   မိုးရာသီတွင် ပေါများစွာစားသုံးနိုင်သည်။ အရသာသည် ဆိမ့်သဖြင့်   ကညွတ်ချည်း ကြော်စားနိုင်သကဲ့သို့ ပုစွန်၊ ကြက်သား စသည့်အသားအမျိုးမျိုးနှင့် ရော၍လည်း  ချက်စားနိုင်သည်။

ကညွတ်အမျိုးမျိုး

    ကညွတ်အမျိုးမျိုးရှိသော်လည်း အစိမ်းရောင်နှင့် အဖြူရောင်ကညွတ်ကို လူသိများပြီး      အစိမ်းရောင်ကညွတ်သည် ဆေးဖက်ပိုဝင်၍ အဖြူရောင်ကညွတ်သည် ပို၍နူးညံ့သည်။ ခရမ်းရောင်ကညွတ်သည် ပိုပြီးသေးသွယ်၍  အနံ့ပိုကောင်းသည်။ ခရမ်းရောင်ကညွတ်သည် အစိမ်းရောင်၊ အဖြူရောင်ကညွတ်တို့ထက်  သကြားဓာတ်ပါဝင်မှုများသည်။ အမျှင်ဓာတ်နည်းပြီးအရွယ်အစားပိုငယ်၍     ပင်စည်မှာ   ၂ လက်မမှ   ၃   လက်မထိသာရှိသည်။ယင်းတွင်ပါဝင်သော ဆေးဖက်ဝင်သည့်  အန်သရိုဆိုင်နန် (Anthocyanin) ခေါ်   ဖိုက်တိုနယူးထရီးရန့်စ် (Phytonutrients) ပါဝင်မှုကြောင့် ခရမ်းရောင်ဖြစ်နေခြင်းဖြစ်သည်။ ကြာရှည်စွာချက်ပြုတ်ပါက ခရမ်းရောင် ပျောက်သွားနိုင်သည်။ မည်သည့်အမျိုးအစားပင်ဖြစ်စေ ကညွတ်သည် အရသာကောင်းသော ဘက်စုံသုံးဟင်းလျာဖြစ်သည်။   ကညွတ်ကို နည်းအမျိုးမျိုး ချက်ပြုတ်စားသုံးနိုင်ရုံသာမက   အစိမ်းသုပ်စားနိုင်သည်။ ကညွတ်သည် ဘေးဝန်းကျင်တွင် မြေကြီးဖုံးထားသောကြောင့် နေရောင်ခြည်ချို့တဲ့ကာ ထွက်လာသောပင်စည်ရိုးတံသည်  အဖြူရောင်ဖြစ်နေသည်။      မြေအောက်တွင်ရှင်သန်ရ၍ အစိမ်းရောင်ခြယ်ကလိုရိုဖီးလ်ပါဝင်မှုကို  ဟန့်တားထားသောကြောင့် အဖြူရောင်ဖြစ်နေခြင်းဖြစ်သည်။ ကိုယ်ပိုင်အစာချက်နိုင်မှုကို    ဟန့်တားထားသောကြောင့် အရွက်ကိုအစိမ်းစားရသော   အသီးအနှံကဲ့သို့ပင်  ယင်းပင်စည်သည် အရောင်ဖျော့လာကာ ဖြူလာသည်။ အစိမ်းရောင်ကညွတ်ကို ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် ကျယ်ပြန့်စွာ စားသုံးကြသည်။

ကညွတ်နှင့်ကျန်းမာရေး

    ကညွတ်သည် ချိုအေးသော အရသာနှင့် အေးသောဂုဏ်ရှိ၍ သလိပ်ကိုကြေစေပြီး သွေးရောဂါများကိုနိုင်နင်းသည်။ အရွက်၊ အပင်၊ အစို့၊ အမြစ်၊ အသီးအားလုံးသည် လူကိုအကျိုးပြုသော်လည်း အစို့၊ အမြစ်သည် အဓိကအသုံးဝင်သည်။ အညွန့်ကိုစားသုံးခြင်းဖြင့်  လေကိုကြေစေပြီး   အင်အားကိုပြည့်စေ၍  သွေးအားကောင်းစေနိုင်သည်ဟု မြန်မာဆေးကျမ်းများက ဆိုထားသည်။ ကညွတ်အမြစ်ကို ချက်ပြုတ်၍စားသုံးပါက    အားဖြစ်စေသည်။ ကညွတ်မြစ်ဥအရည်ကို ကျိုချက်၍ရသောအဆီကိုလိမ်းပါက အဆစ်ရောင်ခြင်း၊ ကိုက်ခဲခြင်းနှင့် လေရောဂါဖြစ်ခြင်းများကို  ပျောက်ကင်းစေသည်။    အမြစ်အရည်ကို ပျားရည်နှင့်ရောသောက်ပါက  ဆီးရောဂါများဖြစ်သည့် ဆီးပူ၊  ဆီးအောင့်ခြင်း၊ ကိုက်ခဲခြင်းနှင့် သည်းခြေရောဂါအမျိုးမျိုးကို ပျောက်ကင်းစေသည်။

အမြစ်အရည်ကို နွားနို့နှင့်ဆတူရော၍သောက်ပါက ကြာရှည်စွာစွဲကပ်နေသော ကျောက်တည်ရောဂါနှင့် အဆိပ်အမျိုးမျိုးသင့်သော ရောဂါများကို   ပျောက်ကင်းစေနိုင်သည်။အမြစ်ကိုပြုတ်စားခြင်း၊ နွားနို့၊ ကညွတ်တို့ဖြင့် နို့ထမင်းချက်စားခြင်းဖြင့်  သွေးသန့်၍ခွန်အားအမြန်ပြည့်စေသည်။   ကညွတ်အမြစ်သည် အဆုတ်ထဲရှိ တစ်သျှူးများ၏ လုပ်ဆောင်ချက်ကို   ကောင်းမွန်စေပြီး လည်ချောင်းပိုးဝင်ခြင်းကို သက်သာပျောက်ကင်းစေသည်။ အညွန့်ကိုစားသုံးခြင်းဖြင့် လေကိုကြေစေပြီး  အင်အားကိုပြည့်စေသည်။   သွေးအားကောင်းစေသဖြင့်    မီးဖွားပြီးမိခင်များစားသုံးရန်      အထူးသင့်လျော်သည်။ လေပြွန်ရောင်ရောဂါနှင့်  တီဘီရောဂါတို့ကို  ကုသရာတွင်လည်း ကညွတ်ပင်၏အမြစ်သည်  ထိရောက်သောအာနိသင်ရှိသည်။

ကညွတ်တွင်ပါဝင်သော ဗီတာမင်ဓာတ်

    ကညွတ်ပင်တွင်အကျိုးရှိသော ဆေးဖက်ဝင်ဒြပ်ပေါင်းများဖြစ်သည့် Flavo-ride၊ Glycoside၊ Phenolic Compound၊ Polyphenol၊ Carbohydrate၊ Protein၊ Sphonin၊ Alpha amino Acid စသည်တို့ပါဝင်သည်။ ကညွတ်တွင်ပါဝင်သောဓာတ်များကြောင့် ပန်းနာ၊ ရင်ကျပ်ခြင်းကို သက်သာစေသည်။ ပရိုတင်းအားဖြည့်ဓာတ်တစ်မျိုးကြောင့် အရိုးပွခြင်း၊ အရိုးအဆစ်ရောင်ရမ်းခြင်းတို့ကို  ကာကွယ်ပေးသည်။ ဖောလစ် (Folic)နှင့် ဗီတာမင် A   တို့သည်   နှလုံးကိုကျန်းမာစေပြီး လေဖြတ်၊   လေဖြန်းခြင်းမဖြစ်‌အောင် ကာကွယ်ပေးသည်။   လတ်ဆတ်သောကညွတ်တွင်      ဖောလစ်ဓာတ်အများ အပြားပါဝင်သည်။ ဖောလစ်သည် ဆဲလ်အတွင်း DNA ခေါ် မျိုးရိုးဗီဇများ တည်ဆောက်ရန် အရေးကြီးသောပစ္စည်းဖြစ်သည်။

ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များနှင့် အထူးသင့်လျော်ကညွတ်တွင် အစာခြေစနစ်အတွက် အရေးပါသော အမျှင်ဓာတ် (Fiber) အများအပြားပါဝင်သည်။ အစာအာဟာရမှရရှိသော   အမျှင်ဓာတ်များသည်   အူထဲတွင်ရှိသော    အကျိအချွဲကပ်ငြိမှုများနှင့် တခြားအဆိပ်အတောက်များကို ဖယ်ရှားပေးနိုင်သည်။ မိခင်လောင်းများအနေဖြင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကာလတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေရန် ကညွတ်ကိုစားပေးနိုင်သည်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်တွင် လိုအပ်သည့်ဖောလစ်ဓာတ် ပါဝင်မှုမြင့်မားခြင်းကြောင့် မိခင်လောင်းများ စားသုံးသင့်သည်။ ပျော်ဝင်လွယ်သောအမျှင်ဓာတ် (Fiber) နှင့် အင်ဆူလင် (Insulin) ပေါများသောကြောင့်   အစာစားချင်စိတ်ကို ထိန်းချုပ်နိုင်သည်။ ထိုအမျှင်ဓာတ်သည်    ဝမ်းချုပ်ခြင်းကိုမဖြစ်စေဘဲ   မကောင်းသော ကိုလက်စထရောများကို အူအတွင်းတွင် ယင်းအမျှင်ဓာတ်နှင့် ပေါင်းစပ်ခြင်းဖြင့်လျော့ကျ‌စေသည်။  သွေးတွင်းသကြားပမာဏကို ပုံမှန်ဖြစ်စေသည်။

လေးဖက်နာနှင့်ဆံပင်ဖြူခြင်းကို ကာကွယ်ပေးနိုင်

      ကညွတ်တွင်ပါဝင်သော ဗီတာမင် B သည် ခန္ဓာကိုယ်ထဲရှိ ဟိုမိုဆစ်စတင်အင်း (Homocysteine) ဟုခေါ်သော Amino Acid   ပမာဏကို လျော့နည်းစေပြီး ကိုလက်စထရောကို ကျဆင်းစေသည်။ ဗီတာမင် B 6   သည် Homocysteine ကိုထိန်းပေးနိုင်ပြီး   Homocysteine ပမာဏမြင့်မားလျှင် သွေးကြောဆိုင်ရာရောဂါများဖြစ်ပွားစေနိုင်ပြီး သွေးကြောထဲတွင်  အဆီများစုပုံကာ သွေးလည်ပတ်မှုကိုအဟန့်အတားဖြစ်စေနိုင်သည်။

သိုင်ရာမင်ဓာတ်    (Thiamine)  သည် အစာခြေလမ်းကြောင်း နံရံကြွက်သားကို အထောက်အကူပေးပြီး  အာဟာရဓာတ်စုပ်ယူမှုအတွက် လိုအပ်သော ဟိုက်ဒရိုကလိုရစ်အက်စစ်ကို ထုတ်ပေးနိုင်သည်။  အဆစ်အမျက်နာရောဂါ  အထူးသဖြင့် လေးဖက်နာရောဂါကို ကညွတ်စားခြင်းဖြင့် ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။ နိုင်ယာစင် (Niacin) ဒြပ်ပေါင်းသည် ဝက်ခြံပျောက်ကင်းစေပြီး အရိုးအဆစ်ရောင်ရမ်းမှုကို လျော့ကျစေသည်။ ကညွတ်တွင်ပါဝင်သော  ကြေးနီနှင့် ဗီတာမင် B 12 ကြောင့် အရွယ်မတိုင်မီ ဆံပင်ဖြူခြင်းနှင့်  ဆံပင်ပါးခြင်းကို ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။

အစာအိမ်၊ အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာနှင့် ဝမ်းချုပ်သူများစားသင့်ကညွတ်တွင်ပါဝင်သော ဗီတာမင် B 12 သည် အစာအိမ်၊ အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာနှင့်  ဝမ်းချုပ်သူများအတွက် သင့်လျော်သည်။    ထို့ပြင် Flavonoid Compound   သည်လည်း   အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သော  ကင်ဆာဖြစ်စေသည့် ဖရီးရယ်ဒီကယ်များ၊ အာရုံကြောရောဂါများ၊ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့်ဖြစ်သော ရောဂါများကို    တိုက်ဖျက်ပေးသည်။ ဗီတာမင်  E သည် အမျိုးသမီးနှင့် အမျိုးသား လိင်ဟော်မုန်းနှင့် ဆဲလ်တို့၏အရည်အသွေးကို  တိုးတက်စေသည်။ သုက်ပိုးများကိုကျန်းမာစေပြီး သားအိမ်အမြှေးများကို    ထူထဲစေသည်။   ဗီတာမင် Cပါဝင်မှုကြောင့် သုက်ပိုးဆဲလ်များကိုအားဖြည့်ပေးပြီး  သုက်ပိုးအရေအတွက်ကို တိုးစေသည်။ ရောဂါကိုတိုက်ထုတ်နိုင်ပြီး  ခန္ဓာကိုယ်ကို ထိခိုက်စေမည့်ဘေးမှ ကာကွယ်ပေးနိုင်သည့်အပြင် ကိုယ်ခံအားကိုကောင်းစေသည်။ ထို့ပြင် အအေးမိခြင်းနှင့်   ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများ   ကူးစက်မခံရအောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်ကြောင်း ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။     

Source: Myawady Web Portal

လူ့ဘဝသက်တမ်းတစ်လျှောက်တွင်    ရောဂါတစ်မျိုး သို့မဟုတ် တစ်မျိုးထက်ပိုပြီး ခံစားရနိုင်သည်။ တချို့သောရောဂါများက အသက်အန္တရာယ်ပေးနိုင်သောကြောင့် အရေးပေါ်ကုသရန် လိုအပ်ပြီး အမြန်ဆုံးကုသမှု မခံယူပါက အသက်သေဆုံးသည်အထိ ဖြစ်နိုင်သည်။ အသက်အန္တရာယ်ပေးနိုင်သော ရောဂါများတွင် ခြေထောက်အကြောထုံးရောဂါလည်း  တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။  အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ခြေသလုံးတွင်းရှိ  သွေးခဲများက  အဆုတ်ကို ထောက်ပံ့ပေးသော သွေးလွှတ်ကြောကို ပိတ်ဆို့သွားသောကြောင့် ရုတ်တရက် ရင်ဘတ်အောင့်လာကာ အသက်ရှူကျပ်စေသည်။

အကြောများဆိုင်းပြီး သွေးကြောပိတ်ဆို့ရောင်ရမ်းလာခြင်းကို   ဆေးပညာအရ  Varicose  Veins  ဟုခေါ်သည်။    သွေးကြောအဆို့ရှင်များ    အားနည်း၍ ကောင်းစွာအလုပ်မလုပ်နိုင်ခြင်းကြောင့်  ထိုရောဂါဖြစ်လာခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုသို့ပိတ်ဆို့ခြင်းက လူတချို့တွင်   ကြီးကြီးမားမား ပြဿနာမဟုတ်သော်လည်း လွန်ကဲစွာအကြောထုံးလာခဲ့လျှင်   နောက်ဆက်တွဲ ရောဂါများ  ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။  များသောအားဖြင့် ခြေထောက်(ခြေသလုံး)နှင့်     ခြေမျက်စိတို့တွင် ဖြစ်လေ့ရှိပြီး  ခြေမျက်စိအနီး သွေးကြောဖောင်းပါက သွေးကြောပေါက်ပြီး သွေးယိုထွက်နိုင်သည်။ ထိုအခြေအနေမျိုးသည် သွေးများဆုံးရှုံးမှု  လျင်မြန်နိုင်သောကြောင့် သွေးကြောပိတ်ဆို့ခြင်းထက်ပင် အန္တရာယ်များသည်။ ဤပြဿနာမျိုးတွေ့ကြုံရပါက သွေးထွက်နေသောနေရာကို ဖိပိတ်၍  ဆရာဝန်နှင့်  အမြန်ဆုံး ပြသသင့်သည်။

အနေအထိုင်ဆင်ခြင်ပါ

    ခြေသလုံးသွေးကြော၌      သွေးခဲပိတ်ခြင်းကို လေယာဉ် သို့မဟုတ် ကား အချိန်ကြာမြင့်စွာ စီးနင်းသူများတွင် ပိုမိုဖြစ်ပွားတတ်သည်။ ခွဲစိတ်ကုသမှု ပြုလုပ်ပြီး အိပ်ရာထဲတွင် အချိန်ကြာရှည်စွာ လှဲနေရသူများ၊ လှုပ်ရှားမှုနည်းသည့် သက်ကြီးရွယ်အိုများ၊ အဝလွန်သူများနှင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးများတွင်လည်း ဖြစ်လေ့ရှိသည်။ ထို့ပြင် လမ်းလျှောက်နေခြင်းနှင့် မတ်တတ်ရပ်နေခြင်းထက် အချိန်ကြာရှည်စွာ ထိုင်နေခြင်း သို့မဟုတ် လဲလျောင်းခြင်း ပြုလုပ်ပါက ခြေထောက်အောက်ပိုင်းသွေးကြောများမှာ  သွေးခဲ၍ သွေးကြောပိတ်စေနိုင်သည်။ 

ကြာမြင့်စွာ     မတ်တတ်ရပ် အလုပ်လုပ်ခြင်းက ခြေထောက်ဝန်ပိစေပြီး    အကြောထုံးလာနိုင်သဖြင့် သတိပြုသင့်သည်။   ခုံပေါ်တွင်   ကြာကြာထိုင်၍ အလုပ်လုပ်ခြင်း သို့မဟုတ် တီဗွီကြည့်ခြင်း သို့မဟုတ် ကွန်ပျူတာ ကြာမြင့်စွာအသုံးပြုခြင်း၊ ခြေထောက်နှစ်ချောင်း ချိတ်ထိုင်ခြင်း၊ ပေါင်ပေါ်သို့ လေးလံသောပစ္စည်းတင်၍ ထိုင်ခြင်း စသည်တို့က သွေးလည်ပတ်မှုကို တားဆီးပိတ်ဆို့စေသည်။ ဒေါက်မြင့်ဖိနပ်စီးပြီး ခရီးဝေးလျှောက်ခြင်း သို့မဟုတ် မတ်တတ်ရပ်ခြင်းကလည်း သွေးကြောပိတ်ဆို့စေသည်။ မိမိခြေထောက်ထက်    သေးငယ်သည့်ဖိနပ်စီးခြင်းနှင့်  ခြေအိတ်သေးသေး ဝတ်ဆင်ခြင်းတို့ကလည်း    ခြေထောက်သွေးကြောထုံးစေနိုင်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံ အကြောထုံးများက သည်းမခံနိုင်လောက်အောင် ယားယံစေသော်လည်း   ကုတ်ခြစ်ခြင်းမပြုလုပ်သင့်ပေ။   သွေးထွက်အနာဖြစ်စေသည်။

ရောဂါလက္ခဏာများ

    ခြေထောက်အကြောထုံးခြင်း၏ ရောဂါလက္ခဏာများ အနေဖြင့် ခြေထောက်ရောင်ကိုင်းနေပြီး ထိလိုက်ပါက နာကျင်ခြင်း၊ သွေးကြောများယားယံခြင်း၊ အရေပြားအရောင် ပြောင်းလဲသွားခြင်း၊   ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း၊    အသက်ရှူကျပ်ခြင်း    သို့မဟုတ် ချောင်းဆိုးသွေးပါခြင်းတို့ကို   ခံစားရလေ့ရှိသည်။   သာမန်အကြောထုံးခြင်းကို အနေအထိုင်အစားအသောက်ဖြင့် ထိန်းထားနိုင်သော်လည်း သာမန်ထက်ဆိုးရွားလာပါက လိုအပ်သော စစ်ဆေးမှုများလုပ်ပြီး ရောဂါအခြေအနေပေါ်မူတည်၍  ကုသမှုခံယူသင့်သည်။

အစားအသောက်ဖြင့်ထိန်းပါ

     သကြား၊ အချိုကဲသော အစားအစာများ၊ ရေခဲမုန့်၊ ဆီကြော်မုန့်များ၊ အဆီများသော အစားအစာများ၊ တိရစ္ဆာန်မှရသော အဆီအနှစ်များ၊ ပြန်လည်ပြုပြင်ထားသော  အသင့်စားအစားအစာများ၊   ဆားနှင့် ငန်သောအစားအစာများ   စသည်တို့ကို   ရှောင်ပါ သို့မဟုတ်  အနည်းငယ်သာစားပါ။  ဆေးလိပ်နှင့် အရက်ကို တတ်နိုင်သလောက်ရှောင်ပါ။ ငါးများများစားပါ။ ပဲပိစပ်၊ ကြက်သွန်နီ၊ ချင်းတို့က သွေးလည်ပတ်မှုကို   များစွာကောင်းကျိုးပြုသည်။   နာနတ်သီး၊ ချယ်ရီသီးနှင့် ဘယ်ရီသီးတို့က အကြောထုံးပိတ်ဆို့ခြင်းအတွက်  အကောင်းဆုံး ဓာတ်စာများဖြစ်သည်။

ဝမ်းချုပ်ခြင်းက    အကြောထုံးခြင်းနှင့် ပတ်သက် ဆက်နွှယ်နေသောကြောင့် ဝမ်းမချုပ်အောင် အမျှင်ဓာတ်များသော အစားအစာများစားပါ။ မုန်လာဥနီနှင့် ဟင်းနုနယ်တို့ကို တွဲဖက်စားခြင်းဖြင့် ယင်းနှစ်မျိုးဓာတ်ပြုခြင်းက အကြောထုံးရောဂါကို  ဆေးစွမ်းထက်မြက်စေသည်။  ဖွဲနု၊ ကောက်နှံ၊ ပဲအမျိုးမျိုး၊ ဂျုံကြမ်း၊ ကွေကာအုတ် အကြမ်းစားပါ။

လွယ်ကူသက်သာသောအိမ်တွင်းကုထုံးများ

    ပန်းသီးရှလကာရည်က  အကြောအထုံးများကို ပြေပျောက်စေ၍ မကြာခဏလိမ်းပေးပါ။ ကြက်ဆူဆီကလည်း အကြောထုံး၍ ရောင်ကိုင်းနာကျင်ခြင်းကို အချိန်တိုအတွင်း သက်သာပျောက်ကင်းစေသောကြောင့် ရေချိုးပြီးနောက် ကြက်ဆူဆီဖြင့် အသာအယာ နှိပ်နယ်လူးပေးပါ။  နာကျင်မှု သက်သာစေရန်နှင့်သွေးလည်ပတ်မှုကောင်းစေရန်အတွက် ရေအေးအေးဖြင့် အကြောအထုံးများပေါ်သို့ အဆက်မပြတ်လောင်းချပေးပါ။  ခရမ်းချဉ်သီးအစိမ်း အနည်းငယ်ကို    ရေဆေးပြီး   အကွင်းလိုက်ဖြစ်အောင်လှီးပါ။ ယင်းတို့ကို သွေးကြောထုံးသည့်နေရာ ပေါ်တင်ပြီးနောက် ပတ်တီးဖြင့်စည်းပါ။ အရေပြားပေါ်  စပ်ဖျဉ်းဖျဉ်းခံစားရသည်အထိ ထားပေးရမည်။ မခံမရပ်နိုင်ဖြစ်လာပါက ဖယ်ထုတ်ပါ   သို့မဟုတ် ကျွမ်းလာသလို ခံစားရသည်အထိထားပါ။ ယင်းနေရာကို ရေအေးဖြင့်ဆေးပြီး တစ်နေ့ ငါးကြိမ်လုပ်ပေးပါ။ တစ်ဆက်တည်း လုပ်ပေးရပါမည်။ ရက်သတ္တ နှစ်ပတ်ခန့်အကြာ အကိုက်အခဲ၊ ရောင်ရမ်းမှုနှင့်အတူ သွေးကြောအဖုများ ပျောက်ကွယ်သွားပါလိမ့်မည်။ နောက်တစ်နည်းမှာ ခရမ်းချဉ်သီးအမှည့်ကို ရေဆေး၊ အကွင်းလိုက်လှီးပြီးနောက် သွေးကြောပေါ်တင်၍ သုံးနာရီမှ  လေးနာရီကြာ ပတ်တီးဖြင့် စည်းထားပေးပါ။ ခရမ်းချဉ်သီးများကို  မကြာမကြာ လဲပေးရပါမည်။  ညနေတိုင်း ပြုလုပ်ပေးရမည်။ 

အထိရောက်ဆုံး လေ့ကျင့်ခန်းများ

     ကောင်းစွာ     သွေးလည်ပတ်စီးဆင်းခြင်းက အကြောထုံးဝေဒနာဖြစ်ပွားခြင်းမှ ကာကွယ်နိုင်သည်။ထို့ကြောင့်    လမ်းများများလျှောက်ခြင်း၊    ခပ်ရွရွပြေးခြင်း၊  စက်ဘီးစီးခြင်း၊  ရေကူးခြင်း  စသည့်လေ့ကျင့်ခန်းတစ်ခုခုကို နေ့စဉ် နာရီဝက် သို့မဟုတ် ၄၅ မိနစ်ခန့် ပုံမှန်လုပ်ပေးခြင်းဖြင့်  သွေးလည်ပတ်မှု ကောင်းစေသည့်အပြင် ကိုယ်အလေးချိန်ပါကျစေသည်။    ယောဂကျင့်ခြင်းများ     ပြုလုပ်သင့်သည်။   ပက်လက်အိပ်ပြီး    ခြေထောက်အစုံကို ကုလားထိုင်စွန်းပေါ် တင်ထားပါ။    ထို့နောက်  အသက်ကို ဖြည်းဖြည်းချင်းရှူသွင်းပါ။  နှာခေါင်းမှလေရှူပါ။ ကုလားထိုင်စွန်းတွင်  မြှောက်တင်ထားသော ခြေထောက်များရှိသွေးများမှာ  ကမ္ဘာမြေကြီး၏ဆွဲအားကြောင့် အောက်ဘက်သို့ စီးဆင်းသွားပါလိမ့်မည်။  ဖြည်းဖြည်းမှန်မှန်  ရှူသွင်းလိုက်သောလေများက  ရင်အုပ်အတွင်းမှာ ဖိအားသက်ရောက်စေပြီး   ရင်ခေါင်းအတွင်းသို့ လေများဝင်လာပါမည်။  

ထို့ပြင်  တစ်ကိုယ်လုံးမှသွေးများ ပြန်၍စုဝေးပါလိမ့်မည်။ ထိုအခါ ခြေသလုံးမှ ဖောင်းနေသော သွေးများပါ ဆင်းလာကာ  သွေးလည်ပတ်မှု ကောင်းမွန်စေမည် ဖြစ်ပြီး ခြေထောက်အကြောထုံးခြင်းကို သက်သာ စေမည်ဖြစ်ကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။

Hypothyroidism ဟုခေါ်သော သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းချို့တဲ့မှုသည်  ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိလူသားများတွင် အဖြစ်များသော ရောဂါတစ်ခုဖြစ်သည်။ သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းချို့တဲ့ သော ရောဂါလက္ခဏာများ၏ သဘောသဘာဝသည် Hyperthyroidism ခေါ် သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းများလွန်းခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော   ရောဂါ လက္ခဏာများကဲ့သို့ သိသာထင်ရှားမှု မရှိခြင်းကြောင့် ဆေးရုံဆေးခန်းကို   လာရောက်ပြသမှုနည်းပါးကြောင်း တွေ့ရသည်။  လက္ခဏာမပြနိုင်သော်လည်း မကုသဘဲထားပါက သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းချို့တဲ့သော ရောဂါကြောင့် နောက်ဆုံးတွင် သိသိသာသာနာမကျန်း ဖြစ်ပြီး ပြင်းထန်သောရောဂါနှင့် သေဆုံးနိုင်သည်။

အမေရိကန်သိုင်းရွိုက်အသင်း (ATA) ၏အဆိုအရ သိုင်းရွိုက်ရောဂါရှိသူများ၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းသည် ၎င်းတို့၏ရောဂါလက္ခဏာများကို သတိမထားမိကြောင်း နှင့်  သိုင်းရွိုက်ဂလင်းမှ  ဟော်မုန်းများထုတ်လုပ်မှု လျော့နည်းခြင်းကို ယေဘုယျလူဦးရေ၏ သုညမှ ၄ ရာခိုင်နှုန်းတွင်တွေ့ရသောကြောင့်  အသိပညာပေး ရန်  အရေးကြီးပါသည်။  နှစ်စဉ်  ဇန်နဝါရီလသည်သိုင်းရွိုက်ဆိုင်ရာရောဂါများနှင့် သိုင်းရွိုက်ကင်ဆာ တို့ကို အသိပညာပေးသည့် Thyroid Awareness Month အမျိုးသားသိုင်းရွိုက်အသိပညာပေးလဖြစ်ပြီး လူတစ်ဦးချင်းစီ၏ကျန်းမာရေးအပေါ် သိုင်းရွိုက် ရောဂါ၏သက်ရောက်မှုများကို  အသိပညာပေးရန်ဖြစ်သည်။ သိုင်းရွိုက်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာအသိပညာပေးခြင်းဖြင့်  လူတစ်ဦးချင်းစီတိုင်းသည်  သိုင်းရွိုက်ပြဿနာများ၏အစောပိုင်းလက္ခဏာများကို သတိပြု မိရန်၊    အချိန်မီဆေးကုသမှုခံယူရန်၊    တိကျသောရောဂါရှာဖွေမှုများနှင့် ထိရောက်သောကုသမှု အခွင့်အလမ်းများရရှိရန် ရည်ရွယ်ပါသည်။

သိုင်းရွိုက်ဂလင်းသည်  လည်ပင်း၏အရှေ့ဘက် တွင်   လိပ်ပြာပုံသဏ္ဌာန်ရှိသော   လူတို့ခန္ဓာကိုယ်ဟော်မုန်းစနစ်၏အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ သိုင်း ရွိုက်၏အခန်းကဏ္ဍမှာ သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းများထုတ် လုပ်ရန်ဖြစ်သည်။  ဟော်မုန်းများကို  သွေးထဲမှတစ် ဆင့် ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့သယ်ဆောင်သွားပါသည်။ သိုင်း ရွိုက်ဟော်မုန်းသည်  ခန္ဓာကိုယ်၏ဇီဝဖြစ်စဉ်များစွာ ကို ထိန်းချုပ်ပေးသည်။ ဆဲလ်များနှင့်တစ်သျှူးများမှ နှလုံး၊  ဦးနှောက်၊  အသည်းနှင့်ကျောက်ကပ်ကဲ့သို့ သော အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းများအထိ ခန္ဓာကိုယ်၏စနစ်များစွာတွင် အရေးပါသောဟော်မုန်းများဖြစ်သည်။အထူးသဖြင့်    အမျိုးသမီးများကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်တွင်  ကလေးပုံမှန်ကြီးထွားမှုနှင့် ဦးနှောက်ဖွံ့ဖြိုးမှု အတွက် လုံလောက်သော သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းပမာဏ ရှိရန်လိုအပ်သည်။ သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းများလွန်းခြင်း သို့မဟုတ် နည်းလွန်းခြင်းတို့ကြောင့် အရေးကြီးသော ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများ၏လုပ်ဆောင်မှုကို   အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေနိုင်ပြီး  ရောဂါလက္ခဏာများဖြစ်ပေါ်စေသည်။

သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းလျော့နည်းခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်နိုင်သောရောဂါလက္ခဏာများ

သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းလျော့နည်းခြင်းသည် အသက် အရွယ်မရွေး လူတိုင်းတွင်ဖြစ်နိုင်သော်လည်း အမျိုးသမီးများနှင့် သက်ကြီးရွယ်အိုများတွင် ပိုအဖြစ်များသည်။   အမျိုးသမီးများ၏တစ်သက်တာတွင်    ရှစ်ယောက်မှာတစ်ယောက်သည်   သိုင်းရွိုက်ပြဿနာများ   ခံစားရတတ်ပါသည်။   ရောဂါလက္ခဏာများသည် ဟော်မုန်းလျော့နည်းမှု ပမာဏပေါ်မူတည်ပြီး ပြောင်းလဲနိုင်သောကြောင့်  တချို့အခြေအနေများတွင် သတိမပြုမိနိုင်ဘဲ ရောဂါရှာဖွေရန် ခက်ခဲနေနိုင်သည်။ အဖြစ်များသောလက္ခဏာများမှာ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ ကိုယ်အလေးချိန်တက်ခြင်း၊ အအေးဒဏ်မခံနိုင်ခြင်း၊ ကြွက်သားများနာကျင်ခြင်း၊ ဝမ်းချုပ်ခြင်း၊ ဆံပင်ပါးလာခြင်း၊ အမျိုးသမီးများတွင် ဓမ္မတာမမှန်ခြင်း၊   အရေပြားခြောက်သွေ့ခြင်းနှင့်    မှတ်ဉာဏ်လျော့နည်းလာခြင်းတို့ ဖြစ်နိုင်သည်။

ဤအခြေအနေများသည် အများအားဖြင့် သိုင်းရွိုက် ဟော်မုန်းလျော့နည်းသဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်တွင်းဇီဝဖြစ်ပျက်မှုနှုန်းနည်းပါးခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်။ လူတချို့တွင် စိတ်အခြေအနေပြောင်းလဲခြင်းနှင့် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကြောင့် စိတ်ရောဂါကုဆရာဝန်နှင့် ပြသရောဂါ ရှာဖွေသောအခါမှ သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းနည်းကြောင်း တွေ့ရသည်။

သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းလျော့နည်းခြင်း၏  နောက်ဆက်တွဲပြဿနာမှာ   သွေးတွင်းကိုလက်စထရောတက်ခြင်း၊ နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာရောဂါများ၊ အရိုးပွ ရောဂါနှင့်  အရိုးကျိုးခြင်းပြဿနာများပါဝင်သည်။

အသက် ၆၅ နှစ်နှင့်အထက် သက်ကြီးရွယ်အိုများတွင်  အသိမှတ်ဉာဏ်လျော့နည်းခြင်းနှင့်  အယ်လ်ဇိုင်းမားရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေများသည်။သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်း နည်းပါးခြင်းသည် သားဥအိမ်မှမျိုးဥကြွေခြင်းကိုထိခိုက်စေသောကြောင့်  တစ်ခါတစ်ရံ အမျိုးသမီးများတွင် မျိုးအောင်နိုင်စွမ်းလျော့နည်းနိုင်သည်။

ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးများတွင် ကိုယ်ဝန်ပျက်ကျခြင်း၊   လမစေ့ဘဲမီးဖွားခြင်းနှင့်   ကလေးများတွင်ပြင်းထန်သောဉာဏ်ရည်ဉာဏ်သွေးနှင့်     ဖွံ့ဖြိုးမှုဆိုင်ရာပြဿနာများ ဖြစ်စေသည်။

သိုင်းရွိုက်ရောဂါရှာဖွေစစ်ဆေးခြင်း

Hypothyroidism ဟုခေါ်သော သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းချို့တဲ့သောရောဂါတွင် အဓိကအားဖြင့် သွေးထဲတွင် သိုင်းရွိုက်လှုံ့ဆော်ဟော်မုန်း (TSH) ပမာဏ ပုံမှန်အတိုင်းအတာထက် မြင့်မားမှုနှင့်အတူ သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်း  (T3 သို့မဟုတ် T4)   ပမာဏ  ပုံမှန်ထက်လျော့နည်းနေပါသည်။ သိုင်းရွိုက်ဂလင်းကို ပုံရိပ်ဖော် စစ်ဆေးမှုများ၊ အသားစယူစစ်ဆေးမှုနှင့် တခြား စစ်ဆေးမှုများ (TPO antibody၊ Thyroglobulin anti-body) ပြုလုပ်နိုင်သည်။ အရေးကြီးသောအချက်မှာသိုင်းရွိုက်လှုံ့ဆော်ဟော်မုန်းနှင့် သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းတို့၏ပုံမှန်အတိုင်းအတာပမာဏသည် မွေးကင်းစကလေး၊ အရွယ်ရောက်ပြီးသူနှင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်တွင်  ပြောင်းလဲမှုများရှိသောကြောင့်  ကျွမ်းကျင်သူဆရာဝန်နှင့် ပြသတိုင်ပင်သင့်ပါသည်။

သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းလျော့နည်းခြင်းဖြစ်နိုင်သောအကြောင်းရင်းများ

မျိုးရိုးလိုက်ခြင်းသည် Hypothyroidism ဖြစ်စေသည့် အဓိကအကြောင်းရင်းဖြစ်သည်။ မျိုးရိုးဗီဇနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ကြောင့် နာတာရှည်သိုင်းရွိုက်ရောင်ရမ်း ခြင်း၊ ကလေးမီးဖွားပြီးနောက်နှင့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ အပါအဝင် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးစက်ခံရပြီးနောက် သိုင်းရွိုက်ရောင်ခြင်း၊ လည်ပင်းကြီးရောဂါ သို့မဟုတ် သိုင်းရွိုက် ကင်ဆာကို  ခွဲစိတ်ကုသမှုခံယူရခြင်း၊  ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုထုံးနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ဓာတ်ရောင်ခြည်ခံယူရခြင်း၊ ရေဒီယိုသတ္တိကြွအိုင်အိုဒင်းကုသမှု ခံယူရခြင်း၊ ပစ်ကျူထရီဂလင်းတွင် အကျိတ်ဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် ရောင်ရမ်းခြင်းနှင့် တချို့သောဆေးဝါးများ (Amio-darone၊  Lithium၊   Tyrosine  kinase  inhibitors) အသုံးပြုခြင်းတို့ပါဝင်သည်။   သွေးထဲရှိ   အိုင်အိုဒင်းပမာဏကွာခြားချက်သည်  Hypothyroidism   ၏အဖြစ်များနှုန်းအပေါ် ကြီးစွာသောသက်ရောက်မှုရှိ သည်။   ပြင်းထန်သောအိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့သူများတွင် Hypothyroidism ကို ပို၍တွေ့ရလေ့ရှိသကဲ့သို့ အိုင်အိုဒင်းလုံလောက်သောသူများတွင် အိုင်အိုဒင်းအလွန်အကျွံစားသုံးခြင်းသည်လည်း    သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်း ပေါင်းစပ်မှုကို ဟန့်တားနိုင်ပြီး  Hypothyroidism ဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးစေသည်။

မွေးရာပါသိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းနည်းသောရောဂါ

ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် မွေးကင်းစကလေးငယ် ၃၀၀၀ တွင် တစ်ဦးခန့်သည် မွေးရာပါသိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းနည်းသောရောဂါဖြစ်ပွားကြောင်း တွေ့ရသည်။ သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်း ချို့တဲ့ခြင်းသည် မွေးကင်းစကလေးများတွင် အဖြစ်အများဆုံး ဉာဏ်ရည်မသန်စွမ်းမှု၏ အကြောင်းရင်းဖြစ်ပြီး     ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်သောရောဂါတစ်ခုဖြစ်သည်။ မွေးရာပါသိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်း နည်းသောရောဂါဖြစ်ပွားမှု၏ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းသည်သိုင်းရွိုက်ဖွံ့ဖြိုးမှုဆိုင်ရာ ချို့ယွင်းချက်များကြောင့်ဖြစ်သည်။ မျိုးရိုးဗီဇများသည် သိုင်းရွိုက်ဖွံ့ဖြိုးမှုဖြစ်စဉ်များတွင် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေသောကြောင့် တခြားကိုယ်တွင်းအင်္ဂါစနစ်များကိုလည်း မကြာခဏ ထိခိုက်ပါသည်။ ကျန်သော ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းမှာ  မူလမွေးရာပါသိုင်းရွိုက်ဖွံ့ဖြိုးမှု    ပုံမှန်ဖြစ်သော်လည်း သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းထုတ်လုပ်မှုအဆင့်များဖြစ်သော အိုင်အိုဒင်းစုပ်ယူမှု၊ စုစည်းမှု၊ ပေါင်းစပ်မှု၊ သိုလှောင်မှုနှင့် ထုတ်လွှတ်မှုချို့ယွင်းနေကြောင်း  တွေ့ရသည်။   နိုင်ငံအများစုတွင် မူလမွေးရာပါ Hypothyroidism ဖြစ်ပွားမှုအများစုကို         ကုသမှုနှောင့်နှေးခြင်းမှကာကွယ်ရန် မွေးကင်းစကလေးသွေးထဲတွင်  သိုင်းရွိုက်လှုံ့ဆော်ဟော်မုန်း  (TSH)   ပမာဏစစ်ဆေးမှု ပြုလုပ်ပြီး ပုံမှန်သိုင်းရွိုက်လုပ်ဆောင်ချက်ကို အတည်ပြုသည်။      ပုံမှန်မဟုတ်သောစစ်ဆေးမှုရလဒ်ကို ချက်ချင်းပြသ၍   ကုသမှုကိုအမြန်ဆုံးစတင်သည်။ ထို့နောက်တွင် ဉာဏ်ရည်ဉာဏ်သွေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် မှုကို အချိန်တိုအတွင်း ပြန်လည်စမ်းသပ်သည်။

သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းနည်းသောရောဂါကိုကုသခြင်း

ရောဂါလက္ခဏာများကိုသက်သာရာရစေရန် သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းပမာဏကို မြှင့်တင်နိုင်သည့် ဟော်မုန်း အစားထိုးဆေး(Thyroxine)ကို အသုံးပြုလေ့ရှိသည်။ သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းဆေးသောက်ရာတွင် သတိထားရန်အချက်မှာ နံနက်စာမစားမီ  မိနစ် ၃၀ မှ မိနစ် ၆၀ ကြိုတင်သောက်ရန်နှင့် ရေဖြင့်သာသောက်ရန်ဖြစ်ပါသည်။ သိုင်းရွိုက်ရောဂါအများစုသည် သင့်လျော်သောဆေးကုသမှုဖြင့် အသက်ရှည်နိုင်ပါသည်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးများအား ရောဂါရှာဖွေစစ်ဆေးရန်နှင့် စောစီးစွာကုသရန်အရေးကြီးသည်။ သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းလျော့နည်းသောရောဂါရှိသည့် အမျိုးသမီးများတွင် ကိုယ်ဝန်ရှိနေပါက ဟော်မုန်းရောဂါကုသသောဆရာဝန်နှင့် စောစောတိုင်ပင်ပါ။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်အတွင်း သိုင်းရွိုက်ဟော်မုန်းပမာဏကို အနီးကပ် စောင့်ကြည့်ခြင်းဖြင့်    ပုံမှန်သန္ဓေသားဖွံ့ဖြိုးမှုကို အားပေးပြီး ကိုယ်ဝန်ပျက်ကျနိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးနိုင်ပါသည်။

အချုပ်ဆိုရသော်  အကောင်းဆုံးသောသိုင်းရွိုက် လုပ်ဆောင်ချက်အတွက် မျှတသောအာဟာရ၊ ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်း၊ ကျန်းမာသောလူနေမှုပုံစံကိုကျင့်သုံးရန်နှင့်    စိတ်ဖိစီးမှုကို စီမံခန့်ခွဲရန်  အရေးကြီးသည်။  နှစ်စဉ် ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုများတွင် သိုင်းရွိုက်ကိုစစ်ဆေးရန်လိုအပ်ပါသည်။ သိုင်းရွိုက်ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်စေရန် သိုင်းရွိုက် လုပ်ဆောင်ချက်အတွက်      မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော အိုင်အိုဒင်း၊ ဆီလီနီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့်  ဇင့်ဓာတ်များ မျှတသောအစားအစာများကို စားပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ သိုင်းရွိုက်ပြဿနာများရှိလျှင် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးသူနှင့် တစ်ဦးချင်းအလိုက်  သင့်လျော်သောကုသမှုပုံစံရွေးချယ်မှုများ၊ လူနေမှုပုံစံပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို ဆွေးနွေး ရန်လိုအပ်ကြောင်း အလေးပေးဖော်ပြအပ်ပါသည်။     

လူငယ်ဆိုသည်မှာ   အနာဂတ်ကို ပိုင်ဆိုင်သူများဖြစ်၍ ပစ္စုပ္ပန်ကာလတွင် လူငယ်များကို ပြုစုပျိုးထောင်ပေးကြရမည်ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် မိမိနိုင်ငံနှင့်လူမျိုးကိုချစ်တတ်သည့်စိတ်၊ နိုင်ငံနှင့်လူမျိုးအတွက်ဆိုလျှင် ကျရာတာဝန်ကိုကျေပွန်စွာ ထမ်းဆောင်မည်ဆိုသည့်စိတ်တို့ ရှိနေရမည်ဖြစ်သည်။  လွန်ခဲ့သော အတိတ်ကာလတွင်  မြန်မာနိုင်ငံသည် ကိုလိုနီနိုင်ငံအဖြစ်နေရစဉ်    ကိုလိုနီလက်အောက်ခံအဖြစ်မှ လွတ်မြောက်အောင်   ကြိုးစားခဲ့ကြသည်မှာလည်း လူငယ်များပင်ဖြစ်သည်။ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးတွင် ဝိုင်အမ်ဘီအေအသင်းကို ဦးဆောင်တည်ထောင်ခဲ့ကြသူများမှာလည်း  လူငယ်များသာဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းသည်   ဗမာ့လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်ကို ဦးစီးဦးဆောင်ပြုခဲ့စဉ်က သူ၏အသက်မှာ ၂၅ နှစ်ကျော် ၂၆ နှစ်မျှသာရှိသေးသည်။ ငါ့နိုင်ငံတော် ငါ့နိုင်ငံသားတို့အတွက်ဟူသော စိတ်ဓာတ်ဖြင့် လွတ်လပ်ရေးကို ဦးဆောင်တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံနှင့် လူမျိုးကိုချစ်သည့်စိတ်ဓာတ်  အရင်းခံရှိနေခြင်းကြောင့် မည်သည့်အန္တရာယ် အခက်အခဲကိုမဆို အောင်မြင်စွာကျော်ဖြတ်နိုင်ပြီး   နိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးရရှိအောင် စွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။ လူငယ်တို့၏စိတ်ဓာတ်ကို ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းက အကောင်းဆုံးအသုံးချကာ စွမ်းဆောင်ပြသသွားသည်။

ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းကိုလေးစားသည်၊ ချစ်ခင်မြတ်နိုးသည်ဟုဆိုလျှင် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းကဲ့သို့ နိုင်ငံချစ်စိတ်မွေးမြူ ကြရမည်ဖြစ်သည်။ လူငယ်တိုင်းနိုင်ငံကို ချစ်သည့်စိတ် ထားရှိကြမည်ဆိုလျှင် လက်ဝယ်ပိုင်ပိုင် ရရှိထားသော  နိုင်ငံ့လွတ်လပ်ရေးသည် ခိုင်ခိုင်မာမာ တည်တံ့နေမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေး တာဝန်သည် နိုင်ငံအတွင်း မှီတင်းနေထိုင်သူအားလုံးထမ်းရွက်ရမည့် မွေးရာပါတာဝန်ဖြစ်သည်။ ထိုတာဝန်ကိုအဓိကအားဖြင့် လူငယ်မျိုးဆက်သစ်အဆက်ဆက်တို့က မဖြစ်မနေ ထမ်းဆောင်ကြရပေမည်။

ထိုသို့   တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်စေရန်ယခုအခါ   ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို ကျင့်သုံးနေပြီဖြစ်သည်။     ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေသည်    နိုင်ငံတော်ကိုကာကွယ်လိုသောလူငယ်မောင်မယ်များအတွက်    အခွင့်အလမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။   အသက်အရွယ်ကြီးရင့်သည့် အခါကျမှ စစ်မှုထမ်းဆောင်ချင်၍ ဖြစ်နိုင်သည့်အရာမဟုတ်ပေ။ သူ့အသက် အရွယ်နှင့်သူ  ထမ်းဆောင်ရသည့်တာဝန်ဖြစ်သည်။ မိမိတို့၏ဘိုးဘွားများ တည်ထောင်ထားခဲ့သည့်နိုင်ငံ၊  လွတ်လပ်ရေး ရယူပေးထားသည့်နိုင်ငံကို မိမိတို့လူငယ်များလက်ထက်တွင်  ဆက်လက်ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်ကြရမည်သာ ဖြစ်သည်။

မိသားစုတစ်စုအနေဖြင့် မိမိတို့နေထိုင်သည့်    အိမ်နှင့်ခြံမပျက်ယွင်းစေရေး၊ ရန်စွယ်အန္တရာယ်များမှ လွတ်ကင်းအောင်ကာကွယ်ရေးမှာ   မိသားစုအားလုံး၏ တာဝန်ဖြစ်သကဲ့သို့ မိမိနိုင်ငံအား အမျိုးမျိုးသော ဘေးရန်အပေါင်းမှ ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန်မှာလည်း မိသားစုတစ်ခုနှင့်တူသော နိုင်ငံသားများ၏ တာဝန်သာဖြစ်သည်။ ထိုတာဝန်သည် မွေးရာပါတာဝန်ဟုဆိုထားသည့်အတိုင်း လူငယ်တိုင်းက အားကြိုးမာန်တက်ထမ်းဆောင်ကြရမည်ဖြစ်သည်။     ရေသာခိုအချောင်လိုက်ချင်သော စိတ်ဓာတ်မျိုးသည် မိမိတို့ဘဝတွင် ကြီးမားသော အနှောင့်အယှက်ဖြစ်သည်။ ဘဝ၏တိုးတက်လမ်းကို ပိတ်ပင်ထားသကဲ့သို့ ဖြစ်နေပေမည်။ သူများလုပ် နိုင်သည့်အလုပ်ကို ငါလည်းလုပ်နိုင်သည်။

လုပ်ဆောင်နိုင်အောင် ကြိုးစားမည်ဟူသောစိတ်သည် ဘဝကိုတိုးတက်မြင့်မားစေသည့်စိတ်ဖြစ်သည်။ လူငယ်တိုင်းက သူ့ထက်ငါသာအောင် ကြိုးစားမည်ဟူသောစိတ်ဖြင့် နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်များကို ပါဝင်ထမ်းဆောင်ကြရမည်ဖြစ်သည်။

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေသည် နိုင်ငံအတွက်၊ အထူးသဖြင့် နိုင်ငံ၏အနာဂတ်အတွက် အထူးပင်ရှိသင့်ရှိထိုက်သည့် ဥပဒေဖြစ်သည်။ မျိုးဆက်သစ်အဆက်ဆက်က နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန် ထမ်းဆောင်ပြီးပါက လူငယ်အားလုံးသည် စစ်ပညာတတ်မြောက်ပြီး ဖြစ်နေပေလိမ့်မည်။ တစ်နိုင်ငံလုံးရှိလူငယ်အားလုံး စစ်ပညာတတ်မြောက်ထားပြီး ကာကွယ်ရေးအင်အားကို အချိန်တိုအတွင်းစုစည်းနိုင်သည့် အနေအထားမျိုးကို ရောက်အောင်မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်နေခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုသို့ဆိုပါလျှင် လူငယ်တိုင်းစစ်မှုထမ်းဆောင်ရန် အချိန်ကျရောက်သည်နှင့် ဂုဏ်ယူဝင့်ကြွားစွာ စစ်မှုထမ်းဆောင်ကြရမည် ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၀ ရက်မှစတင်၍ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို  ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ အဆိုပါဥပဒေမှာ ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်ကတည်းက အတည်ပြု ရေးဆွဲထားရှိပြီးဖြစ်သည့် ဥပဒေဖြစ်သည်။ ယနေ့အချိန်ကာလရောက်မှသာ  ကျင့်သုံးခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုဥပဒေအရ သတ်မှတ်ချက်နှင့်ကိုက်ညီသူများ စတင်အမှုထမ်းကြသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် ဧပြီလ ၈ ရက်တွင် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းသင်တန်းအမှတ်စဉ်(၁)ကို စတင်ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သည်။   လူငယ်များ၏ တက်ကြွသောအားမာန်နှင့် နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်  ထမ်းဆောင်လိုစိတ်များမှာ နိုင်ငံအတွက် ဂုဏ်ယူဖွယ်ကောင်းလှသည်။  ယခုအခါ  ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းသင်တန်းများကို စဉ်ဆက်မပြတ်ဖွင့်လှစ်ပေးလျက်ရှိသည်။  သင်တန်းဆင်းစစ်မှုထမ်းများအနေဖြင့်လည်း   မိမိတို့တာဝန်ကျရာတပ်များတွင်  အထက်ကပေးအပ်သောအမိန့်နှင့်တာဝန်ကို   ကျေပွန်စွာထမ်းဆောင်နေကြပြီဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်း   တစ်ရာကျော်နေထိုင်သည့်  နိုင်ငံဖြစ်သည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အဓိကသော့ချက်သည် ဒို့တာဝန်အရေးသုံးပါးဖြစ်သည်။   ပြည်ထောင်စုမပြိုကွဲရေး၊ တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီညွတ်မှု မပြိုကွဲရေး၊ အချုပ်အခြာအာဏာတည်တံ့ခိုင်မြဲရေးဟူသော ဒို့တာဝန်အရေးသုံးပါးသည် အမျိုးသားနိုင်ငံရေးတာဝန်လည်း  ဖြစ်သည်။ ဒို့တာဝန်အရေးသုံးပါးကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရမည်မှာ နိုင်ငံသားအားလုံးနှင့်ဆိုင်သော ကိစ္စရပ်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာသည် နိုင်ငံအတွင်း မှီတင်းနေထိုင်ကြသော နိုင်ငံသူ၊  နိုင်ငံသားတို့အတွက်  အသက်သွေးကြောဖြစ်သည်။ အမျိုးသားရေး အသိအမြင်များ မှန်ကန်နိုးကြားရှင်သန်ရေး၊ နိုးကြားရှင်သန်နေသောအသိအမြင်များ ခိုင်မာနေရေးတို့အတွက် အစဉ်အမြဲဆောင်ရွက်နေရန်မှာ တစ်မျိုးသားလုံး၏တာဝန်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ခေတ်အဆက်ဆက် တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် အဘက်ဘက်မှ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးသည် နိုင်ငံအတွင်းမှီတင်းနေထိုင်ကြသော အသစ်အသစ်ဖြစ်ထွန်းပေါက်ဖွားနေသည့် နိုင်ငံသားတိုင်း၏ အမျိုးသားရေး အသိအမြင် မှန်ကန်မှုပေါ်တွင်အခြေခံလျက်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့်အနာဂတ်မျိုးဆက်သစ်များအား မှန်ကန်သော အမျိုးသားနိုင်ငံရေးအသိအမြင်များကို လက်ဆင့်ကမ်းကြရမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်ကို တက်ကြွစွာထမ်းဆောင်လိုစိတ်သည် လူငယ်တိုင်းတွင်ရှိနေရမည့်နိုင်ငံချစ်စိတ်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံသားတိုင်း၏ပင်မတာဝန်သည် မည်သည့်အစိုးရလက်ထက်၊ မည်သည့်အယူ၊ မည်သည့်ဝါဒ ကျင့်သုံးသည်ဖြစ်စေ ပိုင်နက်အမိမြေကို   ယုတ်လျော့မှုမရှိစေရေး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ကြရန်ဖြစ်သည်။ ထို့အတူ မိမိတို့ပိုင်ဆိုင်ထားသည့် သဘာဝအရင်းအမြစ်များ၊ တောတောင်ရေမြေ၊ မြေပေါ် မြေအောက်သယံဇာတ အရင်းအမြစ်ပစ္စည်းများ မဆုံးရှုံးရန်ဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် မိမိတို့ပိုင်ဆိုင်ထားသည့် ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များ ဆက်လက်တည်တံ့နေရန်ဖြစ်သည်။ သို့မှသာကမ္ဘာတည်သမျှ မြန်မာနိုင်ငံသည် ထည်ဝါခံ့ညားစွာတည်ရှိနေမည်ဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး အခြေအနေများကို လေ့လာကြည့်လျှင်  အင်အားကြီးနိုင်ငံအချို့သည်     အင်အားနည်းပါးသော နိုင်ငံငယ်တို့အပေါ် တိုက်ရိုက်သော်လည်း ကောင်း၊ သွယ်ဝိုက်၍သော်လည်းကောင်း ဗိုလ်ကျစိုးမိုးရန် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည်လည်း ပြည်ပ၏စွက်ဖက်မှု၊ လွှမ်းမိုးရန် ကြိုးပမ်းမှုများကို ရင်ဆိုင်နေရသည်။ ထိုအခြေအနေများကို ကာကွယ်သွားရန်  မြန်မာတစ်မျိုးသားလုံးတွင် တာဝန်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေကျင့်သုံးခြင်းမှာ နိုင်ငံအတွက် လိုအပ်နေသော ကွက်လပ်ကို ဖြည့်ပေးလိုက်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။

တပ်မတော်သားအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိတာဝန်ထမ်းဆောင်ဖူးမှသာ တပ်မတော်သားတို့ဘဝကို  စာနာနားလည်လာမည် ဖြစ်သကဲ့သို့ တပ်မတော်သားတို့အပေါ်တန်ဖိုးထားကြလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။ အရွယ်ရောက်သူတိုင်းက  စစ်ပညာသင်ကြားတတ်မြောက်ကာ စစ်မှုထမ်းပြီးဖြစ်ကြမည်ဆိုလျှင် နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေး၏ သဘောတရား၊ တာဝန်များကို လူငယ်တို့ပိုမိုနားလည်လာမည်ဖြစ်သည်။  နိုင်ငံတော်ကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူများရှိနေမှ မိမိတို့နိုင်ငံသည်   အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်နိုင်ငံအဖြစ် ဂုဏ်ယူဖွယ်တည်ရှိနေမည်ဖြစ်သည်။

လူငယ်တိုင်းတွင် စွန့်လွှတ်စွန့်စားသည့်စိတ်ကိုယ်စီရှိကြသည်။ အဆိုပါစိတ်ဓာတ်ရှိနေ၍လည်း မိမိတို့၏ ဘိုးဘွားများဖြစ်သောလူငယ်တို့သည် သူ့ခေတ်သူ့အခါက မိမိနိုင်ငံ၊ မိမိတို့လူမျိုးဂုဏ်ရှိန် မြင့်မားစေရေး တာဝန်ကို ကျေပွန်စွာထမ်းရွက်ခဲ့ကြသည်။ မိမိတို့လူမျိုးဟုဆိုရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း    နှစ်ပရိစ္ဆေဒကြာမြင့်စွာ အေးအတူပူအမျှ နေထိုင်လာခဲ့ကြသည့် ကချင်၊ ကယား၊ ကရင်၊ ချင်း၊ ဗမာ၊ မွန်၊ ရခိုင်၊  ရှမ်း စသော  တိုင်းရင်းသားများကိုဆိုလိုခြင်းဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံအဖြစ် ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ထားသည့်အတွက် နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေး တာဝန်သည် တိုင်းရင်းသားအားလုံး၏ တာဝန်၊ နိုင်ငံအတွင်းမှီတင်းနေထိုင်သူအားလုံး၏ တာဝန်ဖြစ်သည်မှာ ထင်ရှားလှသည်။ ထို့ထက်ပို၍  ထင်ရှားစွာပြဆိုရလျှင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း   တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ နေထိုင်မှုပုံစံမှာ သူ့ပြည်နယ်သူနေ၊ ကိုယ့်ပြည်နယ်ကိုယ်နေပုံစံမျိုး မဟုတ်ပေ။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ နေရာဒေသတိုင်းတွင်  တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံတို့သည် အေးအတူပူအမျှ နေထိုင်ကြခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့်လည်း နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်သည် နိုင်ငံအတွင်းမှီတင်းနေထိုင်သူအားလုံးနှင့် သက်ဆိုင်သည်။ ယနေ့အချိန်ကာလတွင် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းသင်တန်းများကို   တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များတွင်  ဖွင့်လှစ်ပေးလျက်ရှိသည်။ လူငယ်များအနေဖြင့်လည်း မိမိနိုင်ငံကို မိမိတို့ မဖြစ်မနေကာကွယ်ကြမည် ဟူသော စိတ်ဓာတ်ဖြင့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းသင်တန်းများ တက်ရောက်လျက်ရှိသည်။ အဆိုပါလူငယ်များ၏ စွမ်းဆောင်ချက်ကို ပြည်သူအားလုံးက ကြိုဆိုသည်။

စာရေးသူအနေဖြင့်လည်း ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းအားလုံးကို ကြိုဆိုပါသည်။ ထိုသို့ကြိုဆိုသောအားဖြင့် “တာဝန်လည်းရှိ တာဝန်လည်းသိသောလူငယ်များ” ဟူသောခေါင်းစဉ်ဖြင့်   လူငယ်များကို   ဂုဏ်ပြု ရေးသားလိုက်ပါသည်။  ။

Source: Myawady Web Portal