ကိုယ့်ရဲ့နေ့စဉ်နေထိုင်မှုပုံစံကို အနည်းငယ်ပြောင်းလဲရုံနဲ့  ကျန်းမာရေးပိုကောင်းနိုင်တယ်လို့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက    ဖော်ထုတ်ထားပါတယ်။  ဒါကြောင့်   နေ့စဉ်ဘယ်လိုစားသောက်နေထိုင်မှုတွေ ပြောင်းလဲရမလဲဆိုတာ ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။

နှလုံးရောဂါကာကွယ်ဖို့    ဖရဲသီးစားသင့်ပါတယ်။ ဖရဲသီးက သစ်သီးနဲ့ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေထဲမှာ လိုင်ကိုပင်း အများဆုံးပါဝင်တဲ့ အစားအစာဖြစ်တယ်။ ဖရဲသီးမှာနှလုံးကိုကာကွယ်နိုင်တဲ့    ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းက ခရမ်းချဉ်သီးမှာပါဝင်တာထက်  ၄၀  ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်တဲ့အတွက်နှလုံးကို အဓိကထားပြီး ဒုက္ခပေးတဲ့ ဓာတ်တိုးပစ္စည်းရန်မှ   ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ လေ့လာမှုအသစ်အရလည်း    ဖရဲသီးမှာပါဝင်တဲ့လိုင်ကိုပင်းတွေကို ခန္ဓာကိုယ်မှအများဆုံးစုပ်ယူနိုင်ပါတယ်။  ဖရဲသီးမှာ  ရေဓာတ်များစွာပါဝင်လို့ ဖရဲသီးတစ်စိတ်လောက်စားလိုက်တာနဲ့   နှလုံးရောဂါကိုကာကွယ်နိုင်အားက    ၃၀    ရာခိုင်နှုန်းပိုများသွားနိုင်တယ်။

ချောကလက်စားသင့်ပါတယ်။   တစ်ရက်ကို‌ ချောကလက်တစ်အောင်စ  စားသုံးတာကြောင့်  နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေ  ၆၆ ရာခိုင်နှုန်းလျှော့ချနိုင်တယ်လို့  ဆေးပညာဂျာနယ်မှာ   ဖော်ပြထားပါတယ်။    သွေးကြောတွေသန်မာစေပြီး      နှလုံးဆဲလ်ကျန်းမာရေးကိုကာကွယ်နိုင်တာကြောင့် ချောကလက်စားသင့်ပါတယ်။

သီချင်းနားထောင်သင့်ပါတယ်။ တစ်ရက်ကို   မိနစ် ၂၀ ခန့်    သီချင်းနားထောင်တာကြောင့် နာကျင်မှုဝေဒနာ ၆၆ ရာခိုင်နှုန်း  လျော့ကျနိုင်တယ်လို့     လေ့လာမှုတစ်ခုမှာတွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ သီချင်းသံကနာကျင်မှုဝေဒနာကို လျှော့ချနိုင်တဲ့ အန်ဒိုဖင်တွေထွက်လာအောင်   လှုံ့ဆော်နိုင်လို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။

မှတ်ဉာဏ်တွေပြန်ရအောင်  ဆော်ဒါသောက်သင့်ပါတယ်။    မိတ်ဆွေတွေရဲ့နာမည်မေ့နေရင် ဆော်ဒါပါတဲ့အချိုရည်သောက်သင့်ပါတယ်။    ဆော်ဒါပါတဲ့အချိုရည်တစ်ဘူး   သောက်လိုက်တာကြောင့်   ဆော်ဒါမသောက်သူတွေထက် မှတ်မိနိုင်စွမ်းအား  ၁၁ ရာခိုင်နှုန်းပိုများတယ်လို့  လေ့လာမှုတစ်ခုအရ  တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။   အချိုရည်နှစ်ဘူးသောက်တာကြောင့်  မှတ်ဉာဏ်စွမ်းအား ၁၇  ရာခိုင်နှုန်းပိုများနိုင်ပါတယ်။    တချို့စာတွေက  ဦးနှောက်ရဲ့မှတ်ဉာဏ်ကို လှုံ့ဆော်ပေးနိုင်တာကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။

ဝမ်းဗိုက်ချပ်ရပ်မှုရှိအောင် ခန္ဓာကိုယ်ဆွဲဆန့်လုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။     နေ့စဉ်ယောဂကျင့်စဉ်ကို    နာရီဝက်လောက်ပြုလုပ်တာကြောင့် ဝမ်းဗိုက်ထဲမှာ  အဆီစုနေတာတွေ     ထက်ဝက်လျော့ကျသွားနိုင်ပါတယ်။   ယောဂကျင့်စဉ်ပြုလုပ်တာကြောင့်   ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့သဘောကို သိရှိ နားလည်ပြီး အစားစားချင်စိတ်လွန်ကဲမှုမဖြစ်အောင်  ကာကွယ်နိုင်တာကြောင့်လို့ဆိုပါတယ်။

ယောဂကျင့်တာကြောင့်  ဆံသားတွေလည်း   ထူလာစေနိုင်ပါတယ်။  ယောဂပြုလုပ်တဲ့ခန္ဓာကိုယ်အနေအထားကြောင့်ဦးခေါင်းခွံအတွင်း အောက်ဆီဂျင်ကြွယ်ဝတဲ့    သွေးတွေပိုမိုရောက်ရှိပြီး   ဆံသားထူကာ    တောက်ပြောင်လာနိုင်တယ်လို့   အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ   သုတေသီတွေက   တွေ့ရှိထားပါတယ်။

ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေလျှော့ချဖို့မုန်လာဥနီစားပေးသင့်ပါတယ်။  မုန်လာဥနီမှာ   Falcarinol  ဒြပ်ပေါင်းပါဝင်တဲ့တစ်ခုတည်းရှိတဲ့   ဟင်းသီးဟင်းရွက်ဖြစ်တယ်။ အဲဒီဒြပ်ပေါင်းက ကင်ဆာဖြစ်နိုင်တဲ့ဆဲလ်တွေကိုဖျက်ဆီးပစ်နိုင်တာကြောင့်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေ  ၃၀  ရာခိုင်နှုန်းလျှော့ချနိုင်ပါတယ်။  မုန်လာဥနီကို အလုံးလိုက်ပြုတ်ပြီး စားသင့်ပါတယ်။ ချက်ပြုတ်ပြီးမှ လှီးဖြတ်သင့်တယ်။ မချက်ပြုတ်ခင်မှာ   လှီးဖြတ်လိုက်တာကြောင့်   အဲဒီ ဒြပ်ပေါင်းတွေက   ရေထဲကိုစိမ့်ထွက်နိုင်ပါတယ်။

မှတ်ဉာဏ်ကို ကာကွယ်နိုင်အောင်ကြက်သားစားသင့်ပါတယ်။ ကြက်သားမှာ အဆီပါဝင်မှုနည်းပြီး နိုင်ယာစင်ခေါ်တဲ့ဗီတာမင် B - 3   အများအပြားပါဝင်တဲ့အတွက်အသက်အရွယ်ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ မှတ်ဉာဏ်ဆုံးရှုံးမှုကို ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။  နိုင်ယာစင်များစွာပါဝင်တဲ့အစာကိုများများစားသူတွေက    မှတ်ဉာဏ်ကျဆင်းနိုင်ခြေနည်းပါးပြီး အယ်လ်ဇိုင်းမားဖြစ်နိုင်ခြေလည်း  ၈၀  ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျှော့ချနိုင်ပါတယ်။ နိုင်ယာစင်ကို   နေ့စဉ်၁၅ မီလီဂရမ်ရရှိအောင် ကြက်သားဟင်းတစ်တုံးစားပေးသင့်ပါတယ်။

သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ အတူတူတွဲသွားသင့်ပါတယ်။ တစ်ယောက်တည်းနေတာထက်စာရင်  သူငယ်ချင်းတွေနဲ့အတူတူ‌  တွဲနေတာကြောင့်    မှတ်ဉာဏ်တိုးတက်နိုင်ခြေ ၅၀    ရာခိုင်နှုန်း     ပိုမိုမြင့်မားတယ်လို့သိပ္ပံပညာရှင်တွေတွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ ကိုယ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ အကြောင်းအရာတွေကိုမျှဝေလိုက်တာကြောင့် အာရုံကြောဆဲလ်အသစ်တွေ  ပိုမိုထွက်ပေါ်လာတာလို့ဆိုပါတယ်။

နှလုံးသန်မာအောင် ပဲပိစပ်စားသင့်ပါတယ်။  ပဲပိစပ်နဲ့ပြုလုပ်ထားတဲ့မုန့်ဥပမာ-တိုဟူးကို ပုံမှန်စားသုံးသူတွေကသွေးဖိအား  သိသိသာသာကျဆင်းနိုင်တယ်လို့ ဟားဗတ်တက္ကသိုလ်မှ သုတေသီတွေကဖော်ထုတ်လိုက်ပါတယ်။ ပဲပိစပ်မှာ  ပရိုတင်းတွေက    သွေးတိုးကျဆေးလိုမျိုးထိရောက်မှုရှိတာကြောင့်လို့     ဆိုတယ်။ ပဲပိစပ်မှာပါဝင်တဲ့    ပရိုတင်းအိုင်ဆိုဖလိုဘုန်းခေါ်တဲ့  အီစတြိုဂျင်နဲ့ဆင်တူတဲ့ဒြပ်ပေါင်းတွေက သွေးကြောတွေ ရောင်ရမ်းမှုအတွက် သွေးကြောကြွက်သားတွေကို   အနားရရှိစေတာကြောင့်  အလွယ်တကူသွေးစီးဆင်းမှုရရှိစေနိုင်ပါတယ်။

ကြက်ဥ၊ ဘဲဥ စားသင့်ပါတယ်။ ကြက်ဥ၊ဘဲဥမှာ   Choline   နဲ့ Betaine   ခေါ်တဲ့ အာဟာရဓာတ်တွေ  များစွာပါဝင်လို့ သွေးခဲမှုဖြစ်အောင်လှုံ့ဆော်နိုင်တဲ့  Ho-mocysteine ရဲ့ အဆင့်ကို  လျှော့ချနိုင်ပါတယ်။

ရင်သားကင်ဆာမဖြစ်အောင် စပျစ်သီးဖျော်ရည်သောက်သင့်ပါတယ်။   စပျစ်သီးဖျော်ရည်တစ်ဖန်ခွက်သောက်တာကြောင့်ရင်သားကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို၆၅  ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျှော့ချနိုင်ပါတယ်။ စပျစ်သီးမှာပါဝင်တဲ့တစ်ခုတည်း ဆေးဒြပ်ပေါင်းပိုလီဖီနောက    ကင်ဆာဆဲလ်တွေကြီးထွားမှုကိုကာကွယ်နိုင်ပြီး  ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်တဲ့ဆဲလ်တွေကို  ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်တာကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။  ဒါကြောင့် နေ့စဉ်စပျစ်သီးဖျော်ရည်တစ်ခွက်သောက်သုံးသင့်ပါတယ်။

အရိုးတွေသန်မာအောင်   ဒိန်ချဉ်စားပေးသင့်ပါတယ်။  ကယ်လ်စီယမ်ဓာတ်ကိုလုံလောက်အောင်ရနေတယ် ထင်ပါသလား။ ခန္ဓာကိုယ်က  ဗီတာမင် D  ကို အလုံအလောက်ရနေရင်တောင်  အရိုးသန်မာအောင် ကယ်လ်စီယမ်ကို ခန္ဓာကိုယ်ကနေစုပ်ယူမှုက   ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းပဲရှိပါတယ်။  အပင်ကနေ သဘာဝကရရှိတဲ့အမှုန်နဲ့  အားဖြည့်ထားတဲ့ဒိန်ချဉ်ကို စားပေးတာကြောင့်  ခန္ဓာကိုယ်မှ ကယ်လ်စီယမ်စုပ်ယူမှုကို  သိသိသာသာမြင့်တက်စေတယ်လို့ တွေ့ရှိထားပါတယ်။

အရိုးသိပ်သည်းမှုဆုံးရှုံးတာ   ရပ်တန့်အောင်  နနွင်းစားသင့်ပါတယ်။  နနွင်းကအသက်ကြီးလာရင် ဖြစ်ပေါ်လာမယ့်အရိုးသိပ်သည်းဆဆုံးရှုံးမှုကို   တားဆီးပေးနိုင်ပါတယ်။ 

Source: Myawady Web Portal

တရွှီရွှီမြည်ကာ ချွေးသီးချွေးပေါက်ကျ၍ အသက်ကို မနည်းရှူနေရသော ရင်ကျပ်ဝေဒနာသည်များကို မကြာခဏတွေ့ဖူးကြပါလိမ့်မည်။ ''ပန်းနာသည်''၊ ''ရင်ကျပ်သည်''ဆိုလျှင် ပိန်ပိန်ကပ်ကပ်၊ ရှူနာရှိုက်ကုန်း ကလေးများဟု စာဖတ်သူတို့၏ အာရုံထဲတွင် ချက်ချင်း မြင်လာပေလိမ့်မည်။ ဤသို့သော နာတာရှည်ရောဂါဆိုး တစ်ခုနှင့် ပျော်ရွှင်ချမ်းသာစွာ နေထိုင်၍ဖြစ်သည်ဆိုလျှင် သင်ယုံကြည်နိုင်ပါမည်လား။ မယုံမရှိပါနှင့်။

ပန်းနာရင်ကျပ်ရောဂါနှင့် ပျော်ရွှင်ချမ်းသာစွာ လူ့ဘဝ၏ အရည်အသွေး ပြည့်ပြည့်ဝဝဖြင့်    သက်တမ်းစေ့နေထိုင်ရန် ကာကွယ်ကုသနိုင်ပါသည်။

ပေါလ်စခိုးပေးတဲ့ဥပမာ

ယနေ့ကာလတွင် ပရီးမီးယားလိဂ် ဘောလုံးပွဲများသည် ကမ္ဘာ့လူသားများ၏ ဘဝတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ အင်တိုက်အားတိုက် ခွန်အားအသုံးပြု၍ ကစားရသည့် ပရီးမီးယားလိဂ် ဘောလုံးပွဲများတွင် ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကျော်      ခြေစွမ်းပြကစားခဲ့သော မန်ချက်စတာယူနိုက်တက် ဘောလုံးအသင်းမှ ဝါရင့်ကစားသမား ပေါလ်စခိုးသည် ပန်းနာရင်ကျပ်ဝေဒနာသည် တစ်ဦးဖြစ်သည်။  ငယ်စဉ်ကပင်   ပန်းနာရင်ကျပ် ရောဂါသည်တစ်ဦး ဖြစ်ခဲ့သည်။ မှန်ကန်သော ကုသမှုကို ရရှိခဲ့သဖြင့်  ပျော်ရွှင်ချမ်းသာစွာ နေထိုင်နိုင်ရုံမျှမက ကမ္ဘာကျော် အားကစားသမား တစ်ယောက်ပင်ဖြစ်လာနိုင်ခဲ့သည် မဟုတ်ပါလား။

လတ်တလောအဖြစ်များသည့်ရောဂါ

မိုးအကုန်     ဆောင်းအကူးကို ရောက်သည်နှင့်  ချောင်းဆိုးရင်ကျပ်သော ဝေဒနာသည်များက ရုတ်တရက် များလာသည်။ လူနာအတက် မများလှသော မြောက်ဥက္ကလာပဆေးရုံကြီး ကလေးဆောင်တွင်ပင် တစ်နေ့ သုံးယောက်မှ ငါးယောက်ခန့်တက်သည်။ ကလေးဆေးရုံကြီးတွင်မူ တစ်နေ့လျှင် ပန်းနာရင်ကျပ် လူနာဦးရေ ၃ဝ၊ ၄ဝ အထိပင်တက်သည်ဟု လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်များထံမှ ကြားသိရသည်။ အအေးမိ၊ နှာစေး၊ ချောင်းဆိုးရာမှ တရွှီရွှီမြည်ကာ ရင်ကျပ်လာသော ကလေးငယ်များကို မကြာခဏတွေ့ရတတ်သည်။

တရွှီရွှီမြည်တဲ့ကလေး

လူ၏အဆုတ်ထဲရှိ    လေပြွန်ငယ်ကလေးများ ကျဉ်းမြောင်း ပိတ်ဆို့သွားသည့်အခါတွင်      အသက်ရှူသွင်း၊ ရှူထုတ်သည့်အခါတိုင်း တရွှီရွှီမြည်သံကို ကြားရသည်။ အထူးသဖြင့် ရှူထုတ်လိုက်ချိန်တွင် ပို၍ကြားရသည်။ ထိုသို့ လေပြွန်ငယ်ကလေးများ ကျဉ်းမြောင်းသွားခြင်းမှာ လေပြွန်နံရံရှိကြွက်သားများ ကျုံ့သွားခြင်း၊လေပြွန်အတွင်းသားများ ရောင်ရမ်းခြင်း၊    လေပြွန်အတွင်းသို့ စေးကပ်သော ချွဲသလိပ်များ စစ်ထုတ်ခြင်း အချက်သုံးချက်ကြောင့်ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ တရွှီရွှီမြည်ကာ ရင်ကျပ်နေသော ကလေးများကို  လသားအရွယ်မှပင် စ၍တွေ့နိုင်သည်။  တရွှီရွှီမြည်၍ ရင်ကျပ်တိုင်း  ပန်းနာရင်ကျပ်ဟုသတ်မှတ်၍ မရပါ။ တစ်နှစ်အောက်ကလေးများတွင် လေပြွန်သေးရောင်ရောဂါ၊ တစ်နှစ်မှ သုံးနှစ်အရွယ်ခန့်တွင် ရင်ကျပ်ဆန်သည့် လေပြွန်ရောင်ရောဂါနှင့် သုံးနှစ်အထက် ကလေးများတွင်မူ ပန်းနာရင်ကျပ်ဟု ယေဘုယျအားဖြင့် သတ်မှတ်ထားနိုင်သည်။ သက်ဆိုင်ရာကျွမ်းကျင် ပညာရှင်တို့၏ ဆုံးဖြတ်ချက် လိုအပ်ပါသည်။

ပန်းနာရင်ကျပ်ရောဂါဟု သတ်မှတ်ခြင်း ပန်းနာရင်ကျပ်ရောဂါဟု သတ်မှတ်ရန်    ရောဂါရာဇဝင်ယူခြင်းနှင့်   လူနာကို စမ်းသပ်ခြင်းတို့ကိုသာ အဓိကအသုံးပြုရသည်။ ဓာတ်မှန်၊ ဓာတ်ခွဲစမ်းသပ်မှုတို့က များစွာအသုံးမဝင်ပါ။ ရင်ကျပ်ခြင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်းနှင့် အသက်ရှူလျှင် တရွှီရွှီမြည်ခြင်းတို့ကမကြာခဏ ပြန်၍ဖြစ်နေလျှင် ပန်းနာရင်ကျပ်ဟု ယေဘုယျအားဖြင့် သတ်မှတ်နိုင်သည်။ ပြေးလွှားဆော့ကစားလိုက်လျှင်  ချက်ချင်းချောင်းဆိုး ရင်ကျပ်လာတတ်သည်။  ညတစ်ရေးနိုး မိုးလင်းပိုင်းတွင် ချောင်းဆိုးခြင်း၊ ရင်ကျပ်ခြင်းတို့က  ပို၍ဆိုးတတ်သည်။  အအေးမိ၊ နှာစေးဖြစ်မိလျှင်    ချောင်းဆိုးကြာနေတတ်သည်။

အနံ့အသက်၊ အခိုးအငွေ့၊ အပူချိန် အပြောင်းအလဲတို့ကြောင့် ရုတ်တရက် ချောင်းဆိုးရင်ကျပ် လာတတ်သည်။

စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်လျှင်၊  ငိုလျှင်၊ ရုတ်တရက် ပျော်ရွှင်လျှင် ရုတ်တရက် ရင်ကျပ်ချောင်းဆိုးဖြစ်လာတတ်သည်။ ဤအချက်များသည် ပန်းနာရင်ကျပ်ဟု သတ်မှတ်ရန် အထောက်အကူပြုသည်။ ငယ်စဉ်က ပါးတွင် နို့ပွေးပေါက်ခြင်း၊ အရေပြားတွင် နှင်းခူဖြစ်ခြင်း၊ အင်ပျဉ်ထခြင်းတို့သည် ပန်းနာရင်ကျပ်နှင့် နှီးနွှယ်သောလက္ခဏာများဖြစ်သည်။    မိဘမျိုးရိုးတွင်   ပန်းနာရင်ကျပ်ရှိလျှင် ပို၍ဖြစ်နိုင်သည်။

ပန်းနာရင်ကျပ် ဘာကြောင့်ဖြစ်

ကျွန်တော်တို့ ဆေးကျောင်းသားဘဝက ပန်းနာရင်ကျပ်ရောဂါကို သွေးမတည့်မှု အခြေခံရောဂါတစ်ခုဟုသာ သတ်မှတ်ယူဆခဲ့ကြသည်။ ရင်ကျပ်အခြေခံရှိသော လူတစ်ယောက်တွင် မူလက အကောင်းပကတိ ရှိနေသော အဆုတ်လေပြွန်များသည် မတည့်သည့် အစားအစာ၊ အနံ့အသက် စသည်တို့နှင့် တွေ့ထိသည်နှင့် ရုတ်တရက် ကျဉ်းရှုံ့သွားသည်။ ထိုအခြေအနေမှ ကုသမှုကြောင့်သော် လည်းကောင်း၊ သဘာဝအတိုင်းသော် လည်းကောင်း ရင်ကျပ်ပျောက်လျှင် အကောင်းပကတိ ပြန်ဖြစ်သွားသည်ဟု ယူဆခဲ့သည်။

ယခုအခါတွင် ပန်းနာရင်ကျပ်ရောဂါသည် လေပြွန်များ၏  နာတာရှည် ရောင်ရမ်းမှုကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း သိလာခဲ့သည်။ ထိုသို့ ရောင်ရမ်းနေသော လေပြွန်များသည် ပတ်ဝန်းကျင်မှ လှုံ့ဆော်မှုတစ်ခုခုကို ထိတွေ့လိုက်သည်နှင့်  လွန်ကဲစွာ တုံ့ပြန်ကြသည်။ Hyperresponsive ဖြစ်ကြသည်။ ထို့ကြောင့် လေပြွန်များ ကျဉ်းရှုံ့ကာ အချိန်တိုအတွင်း ရင်ကျပ်ခြင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်း၊ တရွှီရွှီမြည်ခြင်းတို့ ဖြစ်လာကြောင်း သိလာခဲ့ကြသည်။

ကုသမှု၏ အခြေခံ

ပန်းနာရင်ကျပ်ရောဂါ ဝေဒနာရှင်များတွင် လေပြွန်များ၏ နာတာရှည်ရောင်ရမ်းမှုကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်လျှင် ရင်ကျပ်ထခြင်းကို ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်ကို သိရှိလာကြသည်။ ထိုသို့ထိန်းသိမ်းနိုင်ရန် အရောင်ကျဆေးများကို   ရေရှည်ပေးထားရန် လိုသည်။   ထို့ကြောင့် အန္တရာယ်ကင်းကင်းနှင့် မလိုလားအပ်သည့် အာနိသင် နည်းပါးသည့် အရောင်ကျဆေးများကို စဉ်းစားကြံဆလာခဲ့ကြသည်။   ယခုအခါ   ထိုသို့သောဆေးများပေါ်ပေါက်လာပြီဖြစ်သည်။ ရှူဆေးရော၊ သောက်ဆေးများပါရှိနေပြီ။ သို့သော် အားနည်းချက်၊ အားသာချက် ကိုယ်စီရှိကြသည်။ အသုံးအများဆုံးနှင့် အထိရောက်ဆုံးမှာ   စတီးရွိုက်ဟော်မုန်းပါ   ရှူဆေးများ ဖြစ်ကြသည်။ လုံးဝပျောက်အောင် ကုသနိုင်သည့် တစ်ချက်ကောင်း ကုသမှု မည်သူမျှ မပြုလုပ်နိုင်သေးပါ။ ရင်ကျပ်မထအောင် လေပြွန်အရောင်ကျစေသော ရှူဆေးဖြင့် ထိန်းသိမ်းခြင်းသာ ပြုလုပ်နိုင်သည်။

ကုသဆေး၊ ကာကွယ်ဆေး

ရင်ကျပ် ရုတ်တရက်ထလျှင် လေပြွန်များကို အမြန်ဆုံး ပြန်ကျယ်စေသည့် လေပြွန်ကျယ်ဆေးများကို ပေးရသည်။ ယင်းတို့ကို အရေးပေါ် ကုသဆေးများဟု ခေါ်သည်။  ရှူဆေး၊  သောက်ဆေး၊   ထိုးဆေးမျိုးစုံ ရှိသည့်အနက်   ရှူဆေးက    အာနိသင် အရှိဆုံးနှင့် လိုအပ်သည့်နေရာဖြစ်သည့် အဆုတ်သို့ အလွယ်တကူ အရောက်ဆုံးဖြစ်သည်။

လေပြွန်များ ရောင်ရမ်းမှုကို ထိန်းသိမ်းပေးထားခြင်းဖြင့် ရင်ကျပ်ထခြင်းကို ကာကွယ်ပေးသော ဆေးမျိုးကို ကာကွယ်ဆေး သို့မဟုတ် ထိန်းဆေးဟု ခေါ်သည်။

ရှူဆေး၊ သောက်ဆေးမျိုးစုံ ရှိသည်။ ရှူဆေးလား၊ သောက်ဆေးလား၊ ထိုးဆေးလား၎င်းတို့ထဲတွင် ရှူဆေးက အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။

ရှူဆေးသည် အများထင်သကဲ့သို့ ဆေးအဆုံး မဟုတ်ပါ။ပထမဦးစွာ စတင်အသုံးပြုရမည့် ''ဆေးအစ''ဖြစ်သည်။

ရှူဆေးဖြင့် ပေးခြင်းဖြင့် လိုအပ်သည့် နေရာဖြစ်သည့်လေပြွန်များကို အချိန်တိုတိုနှင့် တိုက်ရိုက်ရောက်သည်။

ထို့ကြောင့် မလိုလားအပ်သည့် အာနိသင်နည်းသည်။

အထူးသဖြင့် ထိန်းဆေးအဖြစ် အသုံးအများဆုံးဖြစ်သည့် စတီးရွိုက်ဟော်မုန်းပါ ဆေးများသည် ရှူဆေးအဖြစ်သာ ရေရှည်ပေးနိုင်သည်။ သောက်ဆေးအဖြစ် ပေးပါက ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး များပြားလှ၍ ရင်ကျပ်ထစဉ် ရေတို(သုံးရက်မှ ငါးရက်ခန့်)သာ ပေးနိုင်သည်။

ရှူဆေးများ၏ပြဿနာ

ရှူဆေးများ အသုံးပြုရာတွင် ရှူပုံရှူနည်း မှန်ကန်မှသာ ထိရောက်မှုရှိသည်။ တွေ့နေကျဖြစ်သော ရှူဆေး ဘူးကောက်ကောက်ကလေးများတွင်   ဆေးချိန်ကို တစ်ကြိမ်ညှစ်လျှင် မည်မျှထွက်ရမည်ဟု သတ်မှတ်ထားသည့် ဆေးရည်ကို ဖိအားပေး၍     ဘူးအတွင်းတွင် ထည့်သွင်းထားသည်။ ညှစ်လိုက်သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် ဆေးကပန်းထွက်သည်။ ဆေးဘူးကို ငုံထားပြီး ညှစ်သည့်အချိန်တွင် တစ်ပြိုင်နက်တည်း အသက်ဝဝ စုပ်သွင်းယူ၍ ၁ဝ စက္ကန့်ခန့် အသက်အောင့်ထားမှ အလုပ်ဖြစ်သည်။

ရှူပုံ၊ ရှူနည်းကို ဆရာဝန်၊ ဆေးဝါးကျွမ်းကျင်၊ သူနာပြု စသည့်ပညာရှင်တို့က    စိတ်ရှည်လက်ရှည်ပြပေး၊ သင်ပေးဖို့လိုသည်။ သို့မဟုတ်ပါက မထိရောက်ပါ။

၁၂ နှစ်အောက် ကလေးများတွင် ထိုရှူဆေးများကို တိုက်ရိုက်သုံး၍မဖြစ်နိုင်ပါ။ ထို့ကြောင့် ကြားခံပစ္စည်းများ ပေါ်ပေါက်လာသည်။ ရှူဆေးထဲမှ ရှူဆေးကို ကြားခံပစ္စည်းထဲသို့ ညှစ်သွင်း၊ ထိုမှ တစ်ချက်ချင်း အေးအေးဆေးဆေး စုပ်ယူနိုင်သည်။ များစွာငယ်သော ကလေးများတွင် ကြားခံပစ္စည်း၊ ပါးစပ်၊ နှာခေါင်းအုပ်တပ်၍  ကလေးပါးစပ်နှင့် နှာခေါင်းဝတွင်  အုပ်ထားခြင်းဖြင့် အသက်ရှူတိုင်း     အလိုလိုရှူသွင်းပြီး ဖြစ်စေနိုင်သည်။

ရှူဆေးပေးစက်များ၏ အခန်းကဏ္ဍ

ရှူဆေးများကို စက်များဖြင့်လည်း ပေးနိုင်သည်။ စက်တစ်ခုကို ငွေကျပ် ၅ဝဝဝဝ ခန့်မှ ၁ဝဝဝဝဝ ခန့် ပေးရသဖြင့် အတော်အသင့် လက်လှမ်းမီကြသည်။

သို့ရာတွင်   လျှပ်စစ်ဓာတ်လိုသည်။   ရှူဆေးဖြင့် ရှူသော ဆေးရည်က ကုန်ကျစရိတ်ပိုများသည်။ ရှူဆေးကောက်နှင့် ကြားခံပစ္စည်း သုံး၍ရှူခြင်းဖြင့် အာနိသင်အတူတူပင်ဖြစ်သည်။   ရုတ်တရက်  အလွန်အမင်း ကျပ်နေသည့်အခါနှင့် ရုန်းကန်နေသည့် ကလေးငယ်များတွင်  ရုတ်တရက် ကုသရန်သုံးသည်။   ရေရှည် ကာကွယ်ဆေးရှူဆေးများကိုပေးရန်အတွက်မူ အသုံးမဝင်ပါ။

အန္တရာယ်ကင်းရဲ့လား

စတီးရွိုက်ဟော်မုန်းပါ အရောင်ကျဆေးများကို ရေရှည်ပေးထားလျှင် အန္တရာယ်မဖြစ်နိုင်ဘူးလား ဆိုသည်မှာ လူတိုင်းမေးသည့် မေးခွန်းဖြစ်ပါသည်။

ဤဆေးများကို သောက်ဆေးအနေနှင့် ပေးလျှင် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး များလှသည်။  ရှူဆေးအနေနှင့်မူ ပေးရသည့်ဆေးပမာဏ အလွန်နည်း၍ ရေရှည်ဆိုးကျိုး မရှိသလောက်နည်းပါးသည်။ ရှူပြီးလျှင် ပလုတ်ကျင်း၊ ထွေးထုတ်ခြင်းဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်ထဲသို့ စုပ်ယူမှုကို လျော့ကျစေနိုင်သည်။

လုပ်ဆောင်ရမည့် အဆင့်(၄)ဆင့်

ပန်းနာရင်ကျပ်ရောဂါသည် ပျောက်အောင်ကုသ၍ မရပါ။  သို့သော်    ရောဂါမထအောင်   နိုင်နင်းစွာ ထိန်းသိမ်း၍  သက်တမ်းပြည့်၊   အရည်အသွေးပြည့် ပျော်ရွှင်ချမ်းသာစွာ နေထိုင်နိုင်အောင်  လုပ်နိုင်သည့်  နည်းလမ်းများရှိနေပါပြီ။ ရောဂါကုသ ထိန်းသိမ်းရာတွင် အဆင့်(၄)ဆင့်ရှိပါသည်။

၁။ လူနာ၊ မိဘ၊ ဆွေမျိုးများကို ပညာပေးခြင်း။

၂။ ရင်ကျပ်ထစေသည့် အကြောင်းရပ်များကို ရှာဖွေခြင်း၊ ရှောင်ကြဉ်ခြင်း။

၃။ ရင်ကျပ်အဆင့်သတ်မှတ်ခြင်း၊    လိုအပ်သော ကုသမှု စီမံချက်ဆွဲခြင်း၊ ကာကွယ်ဆေးများ ပေးခြင်း။

၄။ ရင်ကျပ်ထလျှင် မည်သို့လုပ်ရမည်ကို သင်ကြားခြင်း၊ ရင်ကျပ်ထခြင်းကို ကုသခြင်းတို့ဖြစ်သည်။

အချိန်ပေးဖို့လို

ထိုသို့  ကုသမှုအဆင့် (၄)ဆင့်လုံးကို လုပ်နိုင်ရန် ဆရာဝန်၊ လူနာ၊ မိဘများအားလုံးက အချိန်ပေးဆွေးနွေးနိုင်ရန် လိုအပ်သည်။ ကလေးပန်းနာရင်ကျပ် အထူးကု ဆေးခန်းများကို ရန်ကုန်၊ မန္တလေး ကလေးဆေးရုံကြီး၊ သင်္ဃန်းကျွန်းစံပြဆေးရုံကြီး၊ မြောက်ဥက္ကလာပဆေးရုံကြီးတို့တွင် ဖွင့်လှစ်ထားပြီးဖြစ်သည်။

မီးဖိုပျက်ရင် ပစ်မထားပါနှင့်

လွန်ခဲ့သောအနှစ် ၃ဝ၊ ၄ဝ ခန့်က ရေနံဆီမီးဖိုများ အတော်ခေတ်စားခဲ့သည်။   မီးဖိုမှ  မီးစာချောင်၍ အောက်ရှိရေနံဆီ ကန်ငယ်ထဲသို့ ကျကာ မီးလောင်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ဖူးသည်။ ထို့ကြောင့် မီးဖိုပြင်၍ အသက်မွေးသည့် လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက ''မီးဖိုပျက်လျှင် ပစ်မထားနဲ့ ကျွန်တော်အားကြီး စိတ်ဆိုးတယ်''  ဟု    ထိုစဉ်က သတင်းစာများတွင် မကြာခဏ ကြော်ငြာထည့်လေ့ရှိသည်ကို မှတ်မိသည်။

ထို့အတူပင် ရင်ကျပ်မထအောင် ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းနိုင်သည့် နည်းလမ်း၊ ကုသမှုများ ရှိပါလျက်နှင့် မကြာခဏ ရင်ကျပ်ထ၍ ဝေဒနာခံစားနေရသော ကလေးများ၊ စိုးရိမ်သောက ရောက်ကြရသော မိဘများကိုတွေ့မိတိုင်း ကျွန်တော်များစွာ စိတ်မကောင်းဖြစ်မိသည်။ ထိုသို့သော ခေတ်မီကုသမှုများ ရှိကြောင်းကို ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများကလည်း နားလည်သဘောပေါက်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ အချိန်ပေး ဆွေးနွေးရန် လိုအပ်သည်။ လူနာရှင်များဘက်က အတော်အသင့်ရှိသည့် ကနဦးကုန်ကျမှုမျိုးကိုလည်း   တတ်နိုင်ကြရမည်။   အမှန်စင်စစ်မူ ထိုသို့ ရှူဆေး၊ ကြားခံပစ္စည်း စသည်တို့ကို အသုံးပြု၍ ရင်ကျပ်မထအောင် ကာကွယ်ထားခြင်းက ရင်ကျပ်မှ ကုသခြင်းထက်   ရေရှည်တွင်  ကုန်ကျစရိတ်ပို၍ပင်  သက်သာသည်။

ထို့ကြောင့်ပင်   ''ရင်ကျပ်ဖြစ်လျှင်  ပစ်မထားနဲ့၊ ကျွန်တော်အားကြီး စိတ်ဆိုးတယ်''ဟု အားမလိုအားမရ ပြောလိုလှသည်။ ကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းများအနေဖြင့် ရင်ကျပ်ထစဉ် ကုသမှုသာမက ရင်ကျပ်မထအောင် ခေတ်မီကာကွယ်မှုများကိုပါ ပြုလုပ်ပေးသင့်သည်။

ပန်းနာရင်ကျပ်ရောဂါ ရှိလျက်နှင့်ပင် ပျော်ရွှင်ချမ်းသာစွာ သက်တမ်းပြည့်၊ ဘဝအရည်အသွေး ပြည့်နေနိုင်ပါစေကြောင်း  Health Digest Journal ၏ အထူးထုတ်ဆောင်းပါးအဖြစ် တင်ပြအပ်ပါသည်။   ။

Health Digest Journal (Volume. 8, No.1,27.10.2010)

Source: Myawady Web Portal

ရင်ကျပ်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ပိုမို ဖတ်ရှုရန်
https://sacministry.gov.mm/my/article/2121

အထိုင်များခြင်းကြောင့် ရောဂါများစွာဖြစ်နိုင်

အထိုင်များခြင်းသည် အသက် ၁၆ နှစ်အရွယ်အထိ ပြဿနာကြီးစွာ မရှိသော်လည်း  အသက် ၂၅ နှစ်ကျော် အရိုးတိုးပွားမှုအားကုန်သည့် အရွယ်မှစ၍ အချိန်ကြာမြင့်စွာထိုင်ခြင်းကြောင့် ရောဂါများစွာဝင်လာနိုင်သည်။

ဆေးရုံကြီးများရှိ နှလုံးရောဂါဆိုင်ရာ ကုသမှုဌာနများ၌ လာရောက် ကုသမှုခံယူသော လူနာတို့၏ ရောဂါဖြစ်ကြောင်းရာဇဝင်ကို မေးမြန်း ကြည့်သောအခါ အထိုင်များသောအလုပ်ကို နှစ်ရှည်လုပ်ကိုင်ခဲ့သူများ ဖြစ်ကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရသည်။ စာရေးဆရာများ၊ အယ်ဒီတာများ၊ ရုံးအုပ်ကြီးများ၊    ကွန်ပျူတာနှင့်အလုပ်လုပ်သူများ၊  တခြားအထိုင် အလုပ်လုပ်သူများအပြင်   တစ်ခါတစ်ရံ   ဆေးခန်းအထိုင်များသည့် ဆရာဝန်ကြီးများကိုယ်တိုင်ပင် မသိမသာ နှလုံးအဆီဖုံး၊ သွေးကြောပိတ်သည့်ဝေဒနာဝင်ရောက်နေကြောင်း တွေ့ရှိရပေသည်။

အကြောအဆစ်ပညာရှင်ရှုထောင့်မှကြည့်လျှင်  အထိုင်များသည့် အလုပ်လုပ်သူများတွင် ခါးရိုးဆစ်များကြား ခုခံထားသည့် ဝါရှာသဖွယ် အရွတ်တုံးများပါးပြီး  ပွန်းစားခြင်းကြောင့်  ခါးကြောညပ်သည့်ဝေဒနာ ဖြစ်လွယ်သည်ကို တွေ့ရသည်။ ခါးနာဝေဒနာမှာ မကြာခဏဖြစ်သဖြင့် ၎င်းတို့အဖို့ ရိုးနေပြီဖြစ်သည်။ အရပ်ပုသူနှင့်   အရပ်ရှည်သူများတွင် အရပ်ရှည်သူသည်   ပိုပြီးခါးနာမှုဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည်။   အရပ်မြင့်လေ ခါးဆစ်က အရိုးထမ်းအား ပိုများလေဖြစ်သည်။

ဝမ်းဗိုက်ကို   ခေါက်ပြီးထိုင်သူများသည် အူအတွင်းရှိ   လေလှုပ် ရှားမှုနည်းသဖြင့် လေချုပ်ပြီး ဗိုက်စူထွက်ခြင်း၊ ခေါက်ရိုးအတိုင်း ဗိုက် ခေါက်ထူလာခြင်းတို့ဖြစ်လာနိုင်သည်။

တချို့သူများတွင် အထိုင်များသည့်အပြင် ခေါင်းငုံ့ပြီး စာရေးခြင်း၊ ဂဏန်းတွက်ခြင်း၊ စာရင်းရေးခြင်း စသော အသိစိတ်အာရုံထားရသည့် အလုပ်များကိုလုပ်ရလျှင် ကျီးပေါင်းတက်သောရောဂါဖြစ်လေ့ရှိသည်။ ထိုလည်ပင်းရိုးဆစ်ကျီးပေါင်းကြောင့် ဇက်ကြောတက်လေ့ရှိပြီး တစ်ခါတစ်ရံ သွေးတိုးရောဂါနှင့် မှားတတ်သည်။ သွေးတိုးထင်ပြီး သွေး ကျဆေးများသောက်ရာမှ ကျီးပေါင်းရောဂါမှာ ပိုဆိုးလာတတ်သည်။

လည်ပင်းရိုးဆစ်ကျီးပေါင်းရောဂါထက်ပိုဆိုးသည်မှာ လည်ပင်းရိုးကွင်းကျီးပေါင်းရောဂါဖြစ်သည်။ လည်ပင်းအရိုးကွင်းများထူပြီး ဦးနှောက်သို့ပို့သည့် သွေးကြောပိုက်လိုင်းကို ဖိမိသောအခါ ချာချာလည်အောင် မူးတတ်သည်။ ငုံ့ကြည့်လိုက်လျှင် သို့မဟုတ် မော့ကြည့်လိုက်လျှင် မူးလဲသွားတတ်သည်။ နှလုံးရောဂါထင်ပြီး မိမိသဘောဖြင့် နှလုံးအားဆေးများဝယ်သောက်လျှင် ပို၍ရောဂါတိုးတတ်သည်။

အထိုင်များသူများ၊ ဆိုင်ကယ်စီးသူများ၊ ကုပ်ဆက်(လည်ပင်းရိုးနှင့် ကျောရိုးဆက်သည့်)နေရာတွင် ကျီးပေါင်းတက်ခဲ့လျှင် လက်မ၊ လက်ညှိုး၊  လက်ခလယ်ဆစ်များတွင် ထုံကျဉ်နေတတ်သည်။ ထိုအဆစ်များတွင် ကျီးပေါင်းတက်လျှင် လက်ပြင်၊ လက်ဖျံ၊ လက်မောင်းတစ်လျှောက်မှ လက်သန်း၊ လက်သူကြွယ်အထိ ထုံကျဉ်ကိုက်ခဲလာပြီး လက်ချမရဖြစ် တတ်သည်။ ပစ္စည်းများကိုင်တွယ်လျှင် လွတ်ကျသဖြင့် လေဖြတ်မည့် လက္ခဏာဟု အထင်မှားတတ်ကြသည်။ အထိုင်များသူများအတွက်  ကုထုံးမှာ လမ်းလျှောက်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ နံနက်စောစောအိပ်ရာထ၍ လမ်းလျှောက်ပေးခြင်းဖြင့် ရောဂါမျိုးစုံဝင်ရောက်လာမည့်ဘေးမှ ကာကွယ်နိုင်ကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။

အနီရောင်အသား အစားများလျှင်  အကြောအဆစ်ကိုက်ရောဂါရနိုင်

အနီရောင်ရှိသော    အသားဆိုသည်မှာ   အမဲသား၊  ဆိတ်သား၊ ချေသား၊ ပြောင်သား၊ တောဝက်သား၊ သမင်သား စသည့် ခြေလေး ချောင်းသတ္တဝါများ၏  အသားကိုဆိုလိုသည်။  အသား၏အရောင်မှာ အနီရောင်များပြီး   အဖြူရောင်အကြောများဖြင့်   ဖုံးအုပ်ထားလျက်ရှိ သည်။ အနီရောင်မဟုတ်သည့်အသားများလည်းရှိသည်။ ဝက်သားမှာ အဖြူရောင်အသား၊ထို့အတူ ကြက်သား၊ ဘဲသားတို့သည်လည်း အဖြူ ရောင်ရှိသောအသားများဖြစ်ကြသည်။

ရိုးရာဆေးပညာအရ အသားမှန်သမျှသည် ပထဝီစာဖြစ်သော်လည်း အသားတွင်  မျှတသော  ရေဓာတ်(အာပေါဓာတ်)တွဲ၍ပါမြဲဖြစ်သည်။ ထိုအခါ ပထဝီဓာတ်သည် မာကျောပထဝီမဖြစ်တော့ဘဲ  နူးညံ့ပထဝီဖြစ်သဖြင့်  စားသုံးသူတွင်   အာဟာရဖြစ်ပြီး  မျှတသော၊  အန္တရာယ်မရှိသော အသားတိုး၍ ဝဖြိုးခြင်းကိုဖြစ်စေနိုင်သည်။ ပထဝီ+ အာပေါ မျှတသည့် အဖြူရောင်အသားများသည် စားသုံးရန်သင့်သည်။ ကြီးမားသောဘေးအန္တရာယ်မရှိဟုဆိုနိုင်သည်။ ကြက်သား၊ ငါးအမျိုးမျိုးတို့သည် အဖြူရောင်ရှိသောအသားဖြစ်သည့်အတွက် နေ့စဉ်စားသုံးသော်လည်း ဘေးဖြစ်ခဲသည်။ စားသင့်သည်ဟု ဆိုလိုသည်။

အနီရောင်ရှိသောအသားများတွင်     မာကျောပထဝီဓာတ်လွန်ကဲ သောကြောင့်  ချက်လျှင်ကျက်ခဲသည်။ စားပြီးလျှင် အစာကြေခဲသည်။ အစာကြေခြင်းနှစ်မျိုးမှာ    အစာအိမ်တွင်     အစာကြေခြင်းအပြင် သွေးတွင်းရောက်မှ ရသရည်ဖြစ်အောင် အစာကြေခြင်းလည်း ရှိသေးသည်။ အနီရောင်အသားများသည် အစာအိမ်တွင် အစာကြေသည့်တိုင် သွေးတွင်းရောက်လျှင် ရသရည်ဖြစ်အောင် အစာကြေရန်ခဲယဉ်းသည်။

သွေးကြောတွင်းရောက်ပြီးမှ   ကြေကျက်ရန်ခက်ခဲသောကြောင့် အနီရောင်အသားကြားမှ အဖြူရောင်အဆီခဲများသည် သွေးကြောနံရံ များတွင် ကပ်ငြိကျန်ခဲ့ကာ သွေးကြောထူခြင်း၊ သွေးပိုက်လိုင်းကျဉ်း ခြင်းကိုဖြစ်စေသည်။   နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါရသူအများစုမှာ အနီရောင်အသားကြိုက်နှစ်သက်သူများဖြစ်သည်။ အနီရောင်အသားကို ကင်၍စားလျှင် အဆီများလောင်ကျွမ်းပြီး မည်းသွားသောကျပ်ခိုးကြောင့် ကင်ဆာခေါ်  အမြစ်တွယ်နာကိုပင်ဖြစ်စေနိုင်သဖြင့်   သတိပြုရှောင် ကြဉ်သင့်ပေသည်။

အကြောအဆစ်များကိုက်ခဲရခြင်းမှာ မကြေကျက်နိုင်သော မာကျော ပထဝီများ သွေးမှတစ်ဆင့် ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံးရှိ အကြောများ၊ အရိုး နှစ်ခုကြားရှိ  အရွတ်တုံးများ၊  အဆစ်များသို့ရောက်ရှိသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ နှလုံးအခန်းများရောင်ခြင်း၊ ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း၊ လေးဖက်နာ၊ ဂေါက်ရောဂါဖြစ်ခြင်းများအပြင် သေချာစွာ မကုသခဲ့လျှင် နှစ်ကြာသော အခါ နာတာရှည်အဆစ်ရောင်ရောဂါဖြစ်ပြီး အဆစ်များ ကောက်ကွေးသည်အထိ  ဖြစ်ရသူများ၊ သွေးလေးဖက်နာဖြစ်ရသူများကို  တွေ့ဖူးပါသည်။

ပထဝီဓာတ်သည်  ဓာတ်ကြီးလေးပါးတွင်  ခိုင်ခံ့မှုအတွက် အရေးပါသောဓာတ်ကြီးဖြစ်သော်လည်း အနီရောင်ရှိသောအသားများတွင် ပါဝင်သော မာကျောပထဝီဓာတ်ကြောင့် အကြောအဆစ်ကိုက်ခဲသည့် သာမန်ရောဂါမှတစ်ဆင့် နှလုံးသွေးကြောရောဂါ၊ နာတာရှည်လေးဖက်နာ ရောဂါ၊ ဂေါက်ခေါ် အဆစ်ရောင်ရောဂါများဖြစ်ပွားနိုင်သဖြင့် ဆင်ခြင် စားသုံးသင့်ကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပေသည်။

Source: Myawady Web Portal

ရင်ကျပ်ရောဂါဆိုတာ  လေကိုရှူသွင်းလိုက်တဲ့ အချိန်အဆုတ်ကိုသွားတဲ့ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းထဲမှာ  ချွဲသလိပ်တွေပြည့်ပြီး ကျဉ်းမြောင်းသွားတာကို ဆိုလိုတယ်။ အများစုကမျိုးရိုးလိုက်ကာ ငယ်စဉ်ကတည်းက ရောဂါစပြီး ရတတ်တယ်။ ရင်ကျပ်အခံရှိသူတွေဟာ ပန်းဝတ်မှုန်၊ ရေမွှေးနဲ့အမွှေးတိုင်အနံ့၊ ခြင်ဆေးခွေအနံ့၊ ဆေးလိပ်ငွေ့၊ အရက်နံ့စတဲ့အနံ့အပြင်အမွေးအမှင်၊ ပန်းဝတ်မှုန်၊မီးခိုးငွေ့စတဲ့အရာတွေ ရှူရှိုက်မိတဲ့အခါ   ရင်ကျပ်ဝေဒနာခံစားရတယ်။

ရင်ကျပ်ဝေဒနာဖြစ်တတ်တဲ့သူအချို့ဟာ အလုံပိတ်အခန်းတွေမှာမနေနိုင်တာ၊ ရုပ်ရှင်ရုံ၊ ဇာတ်ပွဲ၊ဓာတ်လှေကား၊ မှန်လုံဘတ်စကားစီး ရင်ရင်ကျပ်တတ်ပါတယ်။ အခန်းကျဉ်းကျဉ်းမှာ၊ လေဝင်လေထွက်မရှိတဲ့ အခန်းတွေမှာ အသက်ရှူကျပ်တာဖြစ်နိုင်သလို ကိုယ်နဲ့မသင့်တော်တာ၊ ကိုယ်နဲ့မတည့်တဲ့ အရာတွေကို အထူးသတိထားသင့်ပါတယ်။

နောက်အဆုတ်မှာရောဂါရှိရင်ဖြစ်တတ်တယ်။

အဆုတ်ကဝမ်းဗိုက်အပေါ်ဘက် ရင်ဘတ်တစ်ဖက်တစ်ချက်စီမှာ ဘယ်နဲ့ညာဆိုပြီးရှိတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အောက်ဆီဂျင်ရရှိဖို့အတွက်   လုပ်ဆောင်ပေးတဲ့ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်တယ်။ ခန္ဓာကိုယ်က မလိုအပ်တဲ့ ကာဗွန်ဒိုင် အောက်ဆိုက်ကို လဲလှယ်ပြီး သွေးကြောကတစ်ဆင့်  ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့အောက်ဆီဂျင် ရရှိဖို့အတွက် အဆုတ်က တာဝန်ယူပေးတယ်။   လူတစ်ယောက်အတွက်အဆုတ်ကျန်းမာဖို့ အရေးကြီးတယ်။ အဆုတ်ကောင်းပါမှ ကျန်းမာရေးကောင်းနိုင်တယ်။ အဆုတ်ကသွေးကြောထဲရှိ  သွေးခဲတွေကို ဖယ်ရှားပေးတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်မှာ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်များလာရင် အက်စစ်ဓာတ်ဖြစ်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်ကိုဘေးဥပဒ်ဖြစ်လို့ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက် အကုန်မပြန်ထုတ်နိုင်ဘဲ ပီအိပ်(PH)နည်းကာ အက်စစ်ဖြစ်လာတယ်။ ဖုန်မှုန့်တွေ၊ အသက်ရှူ လမ်းကြောင်းနဲ့ဆိုင်တဲ့ ဗက်တီးရီးယားတွေကို  အဆုတ်ကပြန်ပြီး ထုတ်တဲ့အနေနဲ့ ချောင်းဆိုး၊ နှာချေတာမျိုး ပြုလုပ်ပေးလေ့ရှိတယ်။

အဆုတ်မှာကာရံထားတဲ့ ရောဂါပိုးတွေ ဝင်တာကိုလည်း ကာကွယ်ပေးတယ်။ အဆုတ်ရှိခြင်းက နှလုံးကို ကာကွယ်ရာရောက်တယ်။   အဆုတ်ကနှလုံးရဲ့လုပ်ဆောင်တာတွေ  ပိုပြီးကောင်းမွန်အောင်သွေးတွေ ထိန်းသိမ်း ပေးထားတယ်။ သွေးတွေကိုသိုလှောင်ပေးထားတဲ့ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်နဲ့ အောက်ဆီဂျင် လဲလှယ်ပေးတဲ့ အဓိကနေရာပဲ ဖြစ်တယ်။

ရင်ကျပ်ရောဂါရဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတွေက ချောင်းဆိုးတာ၊ ချွဲကျပ်တာ၊ အသက်ရှူမြန်တာ၊ ရင်ဘတ်အောင့်တာ၊ တရွှီရွှီမြည်တာ၊ အသက်ရှူရကျပ်တာ၊အိပ်မရတာတွေဖြစ်နိုင်တယ်။  အအေးမိဖျားနာတဲ့အခါ၊ ပြင်းပြင်းထန်ထန် လှုပ်ရှားမှုတွေပြုလုပ်တဲ့အခါ၊ အရမ်းအေးနေတဲ့အခါ မျိုးစိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပြောင်းလဲမှုတွေ အနေနဲ့ ဒေါသကြီးတဲ့ အချိန်တွေမှာ  ဖြစ်စေနိုင်တယ်။

ရင်ကျပ်ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေများသူတွေက မိဘသို့မဟုတ် ဆွေမျိုးသားချင်းထဲမှာရင်ကျပ်ရောဂါရှိရင်၊ ကိုယ်အလေးချိန် များတဲ့သူ၊ မိမိကိုယ်တိုင် ဆေးလိပ်သောက်သူ သို့မဟုတ် ဆေးလိပ်ငွေ့အမြဲရှူရှိုက်နေရသူ၊    ဓာတ်မတည့်၊ နှာစေးသူ၊   ဓာတ်မတည့်သူအရေပြားယားယံနာရှိတဲ့ သူတွေအနေနဲ့ရင်ကျပ်တာ မဖြစ်အောင်   ဂရုတစိုက်ကျန်းမာရေးလိုက်စားသင့်တယ်။

ရင်ကျပ်ရောဂါဖြစ်ပွားစေတဲ့အကြောင်းရင်းကမိဘမျိုးရိုးအပါအဝင် ရာသီဥတုနဲ့လည်းဆိုင်တယ်။ အဆုတ် ကျန်းမာရေးအတွက် လုပ်ဆောင်ပေးတဲ့ ပထမဆုံးအချက်က ဆေးလိပ်ဖြတ်တာဖြစ်တယ်။ ဆေးလိပ်ငွေ့ထဲမှာ လူ့ခန္ဓာကိုယ်ကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်တဲ့ နီကိုတင်းဓာတ်တွေ၊ ကတ္တရာစေးတွေအများအပြားပါရှိတာ ကြောင့် ဆေးလိပ်သောက်တဲ့အတွက် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကျဉ်းသွားစေပြီး အသက်ရှူရခက်စေတယ်။

ဆေးလိပ်သောက်တာရဲ့ အကျိုးဆက်က အဆုတ်ရောင်တာ၊ လေပြွန်ရောင်တာဖြစ်စေနိုင်တယ်။ ရေရှည်သောက်မယ် ဆိုရင် အဆုတ်ကင်ဆာနဲ့ နာတာရှည်အဆုတ်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ရောဂါဖြစ်စေတယ်။ ဆေးလိပ်ကို ရေရှည်သောက်ရင်ဆဲလ်တွေ၊ တစ်သျှူးတွေ၊ အဆုတ်ထဲ အပြောင်းအလဲဖြစ်ကာ  အဆုတ် ကင်ဆာအထိ ဖြစ်စေတယ်။

  မပြင်းထန်တဲ့ ပန်းနာရင်ကျပ်လက္ခဏာက တစ်ပတ်မှာနှစ်ကြိမ် သို့မဟုတ် တစ်လမှာတစ်ရက်ခံစားရတဲ့ အဆင့်နိမ့်(mild intermittent)ဖြစ်ကာတစ်ပတ်မှာ နှစ်ကြိမ် သို့မဟုတ် တစ်ရက်မှာတစ်ကြိမ်ထက်မပိုတဲ့(mild persistent)ဖြစ်ကာ တစ်နေ့မှာတစ်ကြိမ်သို့မဟုတ် တစ်ပတ်မှာတစ်ညထက်ပိုပြီးခံစားရကာ အသင့်အတင့် ပြင်းထန်(moderate persistent)၊ နေ့တိုင်းနီးပါးရောဂါလက္ခဏာ ခံစားရတာ(server persistent)စတဲ့ ရင်ကျပ်အမျိုးမျိုးရှိတယ်။

ရာသီဥတုပေါ်မူတည်ပြီး ရင်ကျပ်ဝေဒနာပိုပြီး  ဆိုးစေတယ်။  ဥပမာ စိုထိုင်းဆများတဲ့မိုးရာသီ၊ ဆောင်းရာသီ တွေမှာ ပိုပြီး ဆိုးရွားစေနိုင်တယ်။ အဓိက  အမှုန်အမွှားနဲ့   မှိုတွေကြောင့်ဖြစ်နိုင်တယ်။ စိုထိုင်းဆများတဲ့ မိုးရာသီမှာ    မှိုတွေပိုပြီး ဖြစ်ပွားစေနိုင်ဖို့ အခွင့်အလမ်းပိုများပြီး  စိုထိုင်းဆမြင့်မားလို့ ညစ်ညမ်းတဲ့လေထုက ရင်ကျပ်ရောဂါရှင်တွေကို ပိုပြီးဆိုးရွားစေတဲ့အတွက်  အသက်ရှူရခက်ခဲတာတွေ ဖြစ်စေတယ်။    မိုးသည်းနေတဲ့အချိန်မှာ   လူတွေအရမ်းကျပ်လို့  လိုင်းကားပေါ်ရောက်နေတာမျိုး၊   မိုးရေစိုစွတ်နေတဲ့အတွက်၊ လူတွေဆီကလည်း    အနံ့အသက်ပေါင်းစုံထွက်နေတဲ့အတွက် တစ်ခါတလေအလုံပိတ်နေတဲ့ လိုင်းကားတွေပေါ် သာမန်လူတွေပါ အသက်ရှူရခက်တာမျိုး ဖြစ်နိုင်တာကြောင့် ရင်ကျပ်အခံရှိသူတွေပိုပြီး ဆိုးရွားစေတယ်။ မိုးရွာတဲ့အချိန်မှာ  မှိုနဲ့ဖုန်မှုန့်တွေကြောင့် အသက်ရှူရခက်တာဖြစ်စေနိုင်ပြီး  ရင်ကျပ်တာဖြစ်စေတယ်။

ရာသီတုပ်ကွေး ကာကွယ်ဆေးထိုးထားတာက ရင်ကျပ်နဲ့ အဆုတ်ကျန်းမာရေးအတွက် တစ်ပိုင်းတစ်စ ကူညီပေးတယ်။ ခံတွင်းကျန်းမာရေး(အာသီးရောင်တာ)ကို ဂရုစိုက်သင့်တယ်။ ပါးစပ်၊ သွားတွေကနေ ရောဂါပိုးဝင်လာနိုင်လို့ ခံတွင်းသန့်ရှင်းရေး၊ အစားအသောက်က အစဂရုပြုသင့်တယ်။ အဆုတ် ကျန်းမာရေးအတွက် အသက်ရှူသွင်း၊ ရှူထုတ်လေ့ကျင့်ခန်းနေ့စဉ်နှစ်ကြိမ် တစ်ကြိမ်ကိုအခါ၂၀ လောက်လေကောင်းလေသန့်ရနိုင်တဲ့နေရာမှာ လုပ်ပေးသင့်တယ်။  နေ့စဉ်နာရီဝက်မှ တစ်နာရီအပြေး၊  လမ်းလျှောက်၊  ရွရွပြေး၊ စက်ဘီးစီး၊ရေကူးပြုသင့်တယ်။    အေရိုးဗစ်လုပ်နိုင်တယ်။  ယောဂထိုင်နိုင်တယ်။ တရားရှုမှတ်သူတွေအတွက် နှာသီးဝက လေဝင်တာ၊ ထွက်တာရှုမှတ်ရင် ကြွက်သားအားပိုကောင်းစေလို့ အဆုတ်ပိုကျန်းမာစေတယ်။

ရင်ကျပ်ရောဂါအတွက် ရင်ကျပ်ရှူဆေး အသင့်ဆောင်ထားသင့်ပြီး ဆေးဝါးကုထုံးသာမက လူနေမှု ပုံစံတွေပြောင်းလဲသင့်တယ်။ အိပ်ရာခင်း၊ ခေါင်းအုံးစွပ်၊ မိမိအိပ်ရာ ပတ်ဝန်းကျင်ကို သန့်သန့်ရှင်းရှင်း ထားသင့်တယ်။ တိရစ္ဆာန်အမွေးအမှင်နဲ့ မတည့်တဲ့သူအတွက် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန် မမွေးသင့်ပါဘူး။

မွေးခဲ့ရင်လည်းသန့်သန့်ရှင်းရှင်းထားသင့်ပါတယ်။လေအေး သို့မဟုတ် ခြောက်သွေ့တဲ့လေနဲ့ထိတွေ့လို့ ရင်ကျပ်တတ်ရင်  နှာခေါင်းစည်းတပ်သင့်တယ်။

လေအေးစက်(အဲယားကွန်း) အိမ်မှာ၊ ရုံးမှာဖွင့်ထားရင်လည်း သန့်စင်တဲ့အတွက် ဖုန်မှုန့်တွေရှူရှိုက်မိရာကနေ ကာကွယ်ပေးတယ်။

အဆုတ်ကျန်းမာရေးအတွက် စားပေးသင့်တဲ့အစာတွေကချင်း၊ ကြက်သွန်ဖြူ၊ နနွင်း၊ ဂေါ်ဖီထုပ်၊ ပန်းဂေါ်ဖီ၊ပန်းသီး၊ ဘယ်ရီသီး၊ တလည်းသီး၊ အခွံမာသီး၊ အစေ့အဆန်တွေ၊ ပဲအမျိုးမျိုး၊ ဗီတာမင်ကြွယ်ဝတဲ့အစာတွေဖြစ်တယ်။  အသား၊ ငါးနဲ့ဟင်းသီးဟင်းရွက်မျှတအောင် စားသင့်တယ်။  ကျန်းမာရေးအတွက် အားကောင်းစေတယ်။   ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အဆိပ်အတောက်ဖယ်ရှားနိုင်တဲ့ ဂရင်းတီး(Green Tea)သောက်တာလည်း ကျန်းမာရေးကို တစ်ဖက်တစ်လမ်းက ကူညီပေးတယ်။

ပန်းနာရင်ကျပ်အတွက် လေ့လာမှုတွေ အများအပြား လုပ်ဆောင်ဆဲဖြစ်ပြီး  အရင်ကထက်ကုထုံးတွေပါ တိုးတက်လာတယ်။ သက်သာစေမယ့် အချက်တွေကတော့ လူနာကမိမိနဲ့ဓာတ်မတည့်စေတဲ့ အငွေ့အသက်တွေ၊ အမွေးအမှင်တွေ၊ အေးမြစိုစွတ်တဲ့ရာသီဥတုတွေကို ရှောင်ရှားရမှာ ဖြစ်တယ်။ ပန်းနာရင်ကျပ်ဖြစ်သူရော၊ ပြုစုစောင့်ရှောက်ပေးတဲ့သူပါ ပန်းနာရင်ကျပ်ရောဂါအကြောင်းနဲ့ သူ့ရဲ့ဆေးဝါးတွေရဲ့ သဘောသဘာဝကို နားလည် သဘောပေါက်ထားရမှာ ဖြစ်တယ်။

ကုသတဲ့အခါမှာလည်း   ဆရာဝန်တွေနဲ့တိုင်ပင်ဆွေးနွေးကုသရမှာ ဖြစ်တယ်။  စွဲသောက်လို့ရတဲ့၊ သောက်ပေးလို့ရတဲ့  ထိန်းချုပ်ဆေးတွေလည်း ရှိတယ်။   စတီးရွိုက်ရှူဆေး၊    ဆာဗျူတမောသောက်ဆေး၊ ရှူဆေးတို့ဟာ ရင်ကျပ်တာကာကွယ်ပေးပါတယ်။     ။

ရင်ကျပ်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ပိုမို ဖတ်ရှုရန်
(အောက်ပါ Link များ ဖော်ပြခွင့်ပြုနိုင်ပါရန်)
ဆောင်းရာသီနှင့်ပန်းနာရင်ကျပ်

 https://sacministry.gov.mm/my/article/617

ပန်းနာရင်ကျပ်လက္ခဏာများ 

https://www.kyarlay.com/a/2291

ပန်းနာရင်ကျပ်ဝေဒနာတွေသက်သာစေဖို့

 https://myhealthmyanmar.com/home-remedies-for-asthma/

ပန်းနာရင်ကျပ်ရှိသူများ ရှောင်ကြဉ်သင့်သည့် အလုပ် ၅ မျိုး 
https://sacministry.gov.mm/my/subjects/2123

ပန်းနာရင်ကျပ်နှင့်ပျော်ရွှင်စွာနေထိုင်နည်း

 https://sacministry.gov.mm/my/article/2122

ပန်းနာရင်ကျပ်ရောဂါ ဘယ်လိုတွန်းလှန်ကြမလဲ

 https://sacministry.gov.mm/my/subjects/2124

ရင်ကျပ်ခြင်းနှင့်သိကောင်းစရာ

 https://sacministry.gov.mm/my/subjects/2126

ပန်းနာရင်ကျပ် သတိချပ် 

https://sacministry.gov.mm/my/subjects/2132

တိုင်းရင်းဆေးပညာအမြင်အရ ရာသီဥတုသဘောသဘာဝနှင့် ရာသီဥတုအလိုက် ဖြစ်ပေါ်ကျရောက်တတ်သောရောဂါများကို ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်ရန်အချက်များ၊ လိုက်နာနိုင်ရန်အချက်များနှင့် ရှောင်ကြဉ်နိုင်ရန်အချက်များကို ပြည်သူလူထုသိရှိနိုင်ရန် ရည်ရွယ်၍ တိုင်းရင်းဆေးပညာဖြင့် ဥတုရာသီအလိုက် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်ခြင်းအား ရေးသားဖော်ပြလိုက်ပါသည်။ တိုင်းရင်းဆေးပညာအရ ဆောင်းဥတု၏ ကာလအပိုင်းအခြားမှာ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်ကျော် ၁ ရက်နေ့မှ တပေါင်းလပြည့်နေ့အထိ လေးလသည် ဆောင်းဥတုဟု ဆေးကျမ်းများတွင် ခေါ်ဆိုပိုင်းခြားထားပါသည်။

ဆောင်းဥတု၏သဘာဝလက္ခဏာများ

ဥတုဘောဇနသင်္ဂဟ ဆေးကျမ်းအလိုအရ ဆောင်းဥတု၏ သဘာဝလက္ခဏာများကို ဖော်ပြရလျှင် ဆောင်းဥတု၏အစဖြစ်သော တန်ဆောင်မုန်းလ၏ ဒုတိယလတစ်ဝက်သည် သာယာကြည်နူးဖွယ်ကောင်းသော ရာသီကာလဖြစ်ပါသည်။ နှင်းများကျလိုက်၊ မိုးများရွာလိုက် ဖြစ်နေတတ်ပါသည်။ သို့မို့ကြောင့်ပင် ရှေးတောင်သူဦးကြီးများက “တန်ဆောင်မုန်းတွင်၊ ဆီးနှင်းတစ်ပြိုက်၊ မိုးတစ်လိုက်” ဟု ဆောင်ပုဒ်ပြုခဲ့ကြပါသည်။ ဆိုလိုရင်းမှာ ခြောက်သွေ့မှုမရှိဘဲ အေးနေခြင်းဟု ဆိုလိုသောကြောင့် စိုစွတ်၍ အေးမြသောအချိန်ဖြစ်ပါသည်။

ထိုအချိန်တွင် အနောက်တောင် မုတ်သုံရာသီလေသည် အပြီးအပိုင်ဆုတ်ခွာသွားခဲ့ပြီဖြစ်ပါသည်။ အေးမြသော မြောက်ပြန်လေညင်းကလေးသည် တသုန်သုန် တိုက်ခတ်စပြုလာပြီဖြစ်ပါသည်။ ပြာသိုလနှင့် တပို့တွဲလများတွင် ပြင်ပလောကကြီးမှာ အအေးဓာတ်ပို၍ လွှမ်းမိုးလာပါသည်။ တန်ဆောင်မုန်းလနှင့် နတ်တော်လများမှာ မြောက်လေတိုက်ခတ်လာပြီး ဆီးနှင်းများအလွန်ကျကာ ပြာသိုလနှင့် တပို့တွဲလများ ရောက်သည့်အခါတွင် ဆီးနှင်းများကျခြင်း နည်းပါးသွားပါသည်။

ဆောင်းဥတု၌ကျန်းမာနေကြောင်းနှင့် မကျန်းမာကြောင်း သိသာနိုင်သော ယေဘုယျလက္ခဏာများ

၎င်းအပြင် ဆောင်းဥတု၌ လူအများတွင် ကျန်းမာနေကြောင်းနှင့် မကျန်းမာကြောင်း သိသာနိုင်သော ယေဘုယျလက္ခဏာများကိုလည်း ရေးသားဖော်ပြရလျှင်-

ယခုကဲ့သို့ ဆောင်းဥတုအအေးနယ်တွင် လူများ၏ ကိုယ်ခန္ဓာတွင် အအေးအုပ်စိုးပါက ကျန်းမာခြင်းဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ကိုယ်တွင်းကိုယ်ပ နှစ်ဌာနလုံး အပူချိန်လျော့ပါးနေရမည် ဖြစ်သည်။ ဆောင်းဥတုသဘောအရ လူများတွင် တွေ့နိုင်သော လက္ခဏာများမှာ ရေမငတ်ခြင်း၊ ချွေးမထွက်ခြင်း၊ ဆီးအရောင်ဖြူပြီးများခြင်း၊ အသားများပပ်၍ ကြမ်းပြီးခြောက်နေခြင်း၊ ကိုယ်သားကိုယ်ရေ ပူနွေးနေခြင်း၊ ဝမ်းမီးကောင်းသောဥတုဖြစ်သောကြောင့် စားလိုက်သော အစား အသောက်များ စားသောက်ကောင်းခြင်းစသည့် လက္ခဏာများသည် ကျန်းမာသူတို့၏ လက္ခဏာများဖြစ်သည်။ ထိုကဲ့သို့မဟုတ်ဘဲ ဆောင်းဥတုတွင် ဆီးပူခြင်း၊ ဆီးဝါခြင်း၊ ဆီးနည်းခြင်း၊ ကိုယ်သားကိုယ်ရေအေးခြင်း၊ ချွေးထွက်များခြင်း၊ ရေငတ်ခြင်း၊ အစားအသောက်ပျက်ခြင်းများ တွေ့ရှိပါက မကျန်းမာသူတို့၏ လက္ခဏာများဖြစ်သည်။

ဆောင်းဥတုတွင် ဖြစ်ပွားတတ်သောရောဂါများနှင့် သောက်သုံးသင့်သော ဆေးဝါးများ

ဆောင်းဥတုတွင် ဖြစ်ပွားတတ်သော ရောဂါများမှာ တုပ်ကွေး၊ အအေးမိနှာစေး၊ ချောင်းဆိုး၊ အဆုတ်ရောင်၊ သလိပ်ဖျား၊ ရင်ကျပ်ပန်းနာရောဂါ၊ ချမ်းဖျားတုန်ဖျား၊ အူရောင်ငန်းဖျား၊ ဝက်သက်ဖျား စသောရောဂါများ ဖြစ်ပွားတတ်ပါသည်။ ၎င်းရောဂါများကို ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်ရန်အတွက် အေး၊ ချို၊ ချဉ်၊ ငန် အရသာရှိသော ဆေးဝါးအစာတို့ကို မှီဝဲသင့်ပါသည်။ တိုင်းရင်းဆေးခန်းသုံး ဆေးအမှတ် (၁) မက်လင်ချဉ်သလိပ်ပုပ်ပျောက်ဆေး၊ တိုင်းရင်းဆေးခန်းသုံးဆေးအမှတ်(၇) နွယ်ချို ကဲဆေးတို့ကို တိုင်းရင်းဆေးပညာရှင်များ ညွှန်ကြားသည့်အတိုင်း သောက်သင့်ပါသည်။ ကြိုတင် ကာကွယ်သည့်အနေဖြင့် ငရုတ်သီးမထည့်ဘဲ ရှောက်သီးသုပ်၊ သံပရာရည်၊ ကြာဆံဟင်းခါး၊ ပတဲကောဟင်းချို၊ ကန်စွန်းရွက်ကြော်စသည်များကို ချက်ပြုတ်စားသောက်သင့်ပါသည်။ ဥတုဖျားဖြစ်ပါ က ကွမ်းရွက်သတ္တုရည် ဟင်းစားဇွန်း တစ်ဇွန်းနှင့် ချင်းပြုတ်ရည်ကို ဆားနည်းနည်းထည့်ပြီး အကြမ်းတစ်ပန်းကန်လုံးစာ တစ်နေ့သုံးကြိမ် သောက်ပေးသင့်ပါသည်။ ၎င်းအပြင် ချွေးသင့်ရုံထွက်ရန်အတွက် တိုင်းရင်းဆေးခန်းသုံး ဆေးအမှတ် (၆) ဟလိဒ္ဒ စုဏ္ဏငန်းဆေးကို တစ်ကြိမ် ငါးပြား တစ်နေ့ သုံးကြိမ်၊ ကွမ်းရွက်၊ ထန်းလျက်ပြုတ်ရည်တို့နှင့် သောက်သင့်ပါသည်။ တုပ်ကွေးဖျားဖြစ်လျှင် တိုင်းရင်းဆေးပညာဦးစီးဌာနမှ ထုတ်လုပ်သော ဝိသမအဖျားပျောက်ဆေးကို နီးစပ်ရာ တိုင်းရင်းဆေးရုံ၊ ဆေးကုဌာနများတွင် အခမဲ့ရယူ၍ ဆရာ ဆရာမများ၏ ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း သောက်နိုင်သည်။

၎င်းအပြင် ရှေးဆေးကျမ်းများတွင် ဆိုထားသည့် ဆောင်းဥတုအတွက် စားသုံးနိုင်ရန် သင့်မြတ်သော ဆေးဝါးများကို ဖော်ပြရလျှင် ကြစုသီးနှင့် ချင်းခြောက်ကို စားသုံးသင့်သည်ဟု ဆိုထားပါသည်။ နရသုခိဆေးကျမ်းအရ “ဆောင်းတွင်းရောက်သော်၊ ဖျောက်ဆိတ်သက်ရင်း၊ သင်းဝင်ပေါက်ဖြူ၊ နံ့သာဖြူ၊ တပဆေး၊ နည်းပေး သင့်စွာ၊ ထောက်ရှာ၊ ပညာလင်္ကာ၊ ခြောက်ဖြာ ပေါင်းဖွဲ့၊ သီဆိုခဲ့သည့်၊ ၁၂ရာသီ၊ ဆေးကိုမှီလော့”ဟု ဖော်ပြထားပါသည်။

စားသုံးသင့်သော ဓာတ်စာများ

ဆောင်းဥတုတွင် စားသုံးသင့်သော အစားအစာများကို ဖော်ပြရလျှင် သံပရာသီး၊ ရှောက်သီး၊ ဘူးရွက်၊ ကန်စွန်းရွက်၊ မုန်လာ၊ မုန်ညင်း၊ ခရမ်းချဉ်သီး၊ ကျောက်ဖရုံ၊ ခဝဲ၊ ပုံလုံ၊ ကင်းပုံရွက်၊ ဆလတ်ရွက်၊ ကျီးအာရွက်၊ ကုလားမျက်စိ၊ ဟင်းနုနယ်၊ ကန့်ကလာ၊ သင်္ဘောသီးမှည့်၊ ကျွဲကော၊ လိမ္မော်၊ ကမ္ဗလာ၊ ရှောက်ချို၊ စပျစ်သီး စသည်တို့ဖြစ်ပါသည်။ စားသင့်သော အသားငါးများမှာ ငါးခူ၊ ငါးကြင်း၊ ငါးရံ့၊ ငါးသိုင်း၊ ဆိတ်သား၊ ကြက်သား စသည်တို့ဖြစ်ပါသည်။ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ အသားငါးများကို အချိုသဘော၊ အချဉ်သဘော၊ အရည်သောက်သဘော ချက်စားသင့်ပါသည်။ ပြင်ပမှ အအေးဒဏ်ခံနိုင်စေရန် တပို့တွဲလပြည့်နေ့တွင် ထမနဲ ပွဲတော်များပြုလုပ်ပြီး ပူ၊ ဆိမ့်အရသာရှိသော ထမနဲကို ဓာတ်ခံအားကောင်းစေရန် ရာသီစာအဖြစ်လည်း စားသောက်ကြပါသည်။

ရှောင်ကြဉ်သင့်သော အစားအသောက်များ

ဆောင်းဥတုတွင် ရှောင်ကြဉ်သင့်သော အစားအသောက်များမှာ အပူအစပ်၊ အကြော်အလှော်၊ အခြောက်အခြမ်း၊ ဖန်၊ ဖွဲ့၊ ချုပ်စေတတ်သော အစားအစာများ ရေခဲမုန့်၊ ငှက်ပျောသီးနှင့် သွေးတက်စေသည့် ဝက်သား၊ ဘဲသား၊ အမဲသားများကို လွန်ကဲစွာ မစားရန်လိုပါသည်။ ဆေးကျမ်းများအလို အရ ရာသီဥတုအလိုက် ဓာတ်အကြိုက်၊ အစာအာဟာရအပြင် မိမိ၏ မူလရုပ်ဓာတ်ခံကိုကြည့်၍ စားသုံးသင့်ပါသည်။ အအေးလွန်ကဲသောရာသီတွင် အအေးမိခံခြင်း၊ ပန်ကာလေခံခြင်း၊ လေအေးပေးစက်ခံခြင်း၊ ရေအလွန်အကျွံချိုးခြင်းများ ရှောင်ကြဉ်ရပါမည်။

လိုက်နာသင့်သည့်အချက်များ

ဆောင်းဥတုတွင် လိုက်နာသင့်သည့် အချက်များမှာ အိပ်ရေးပျက်မခံရန်လိုပါသည်။ သို့သော် ဆောင်းကာလတွင် အအိပ်များလျှင် ရောဂါထူတတ်သည့်အတွက်လည်း လိုအပ်သည်ထက်ပို၍ မအိပ် စက်သင့်ပါ။ ဝမ်းချုပ်မခံခြင်း၊ လေစိမ်းတိုက်မခံခြင်းနှင့် ရေချိုးမမှားရန် အလွန်အရေးကြီးပါသည်။ နွေးနွေးထွေးထွေးနေရန် လိုအပ်ပါသည်။ အညောင်းအထိုင်မများရန် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားအားကစားလုပ်ရန် အရေးကြီးပါသည်။ ၎င်းအပြင် ဣရိယပုတ်များ မျှတအောင် နေထိုင်သင့်ပါသည်။

အေးသောဥတုတွင် ခရီးသွားလာသည့်အခါများ၌လည်း အေးသောလေ မတိုးရအောင် အအေးမမိအောင် နွေးထွေးသည့်အစီအမံများ ပြုလုပ်၍ သွားရန်လိုပါသည်။ ၎င်းအပြင် နံ့သာဖြူ၊ ကရမက်၊ အကျော် စသော အမွှေးနံ့သာတို့ကိုလည်း လိမ်းကျံသင့်ပါသည်။ အထူးသတိပြုရန်မှာ အအေး မမိအောင်နေပါ၊ အိပ်ရေးဝဝအိပ်ပါ၊ အာဟာရပြည့်ဝအောင်စားပါ။ အထက်ပါနည်းများအတိုင်း ပြုမူနေထိုင်စားသောက်သွားပါက ဟေမန္တဟုခေါ်သည့် ဆောင်းဥတုကာလတွင် ရောဂါဘယ ကင်းကင်းရှင်းရှင်းနှင့် နေထိုင်သွားနိုင်မည်ဖြစ်၍ တိုင်းရင်းဆေးပညာအရ အသိပညာပေးခြင်းနှင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်ပေးနိုင်ရန် ရေးသား တင်ပြလိုက်ပါသည်။ ။

ကိုးကားကျမ်း

- ဥတုဘောဇနသင်္ဂဟကျမ်း/လက်တွေ့အသုံးချ မြန်မာ့နက္ခတ်ဆေးပညာကျမ်း

- အခြေခံ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများအတွက် အခြေခံတိုင်းရင်းဆေးပညာသင်တန်း လက်စွဲစာအုပ်

- တိုင်းရင်းဆေးကုဌာနသုံးဆေးနည်းများ စာအုပ်

- လက်တွေ့အသုံးချ ဆေးဖက်ဝင်အပင်များ ပေါင်းချုပ်အတွဲ(၁)

- မြန်မာ့တိုင်းရင်းဆေးနှင့် တုပ်ကွေးရောဂါ လက်ကမ်းစာစောင်

- မြန်မာစကားပုံများစာအုပ်

- နရသုခိဆေးကျမ်း

Source: moi.gov.mm
 

ယနေ့ခေတ်လူငယ်တွေကြား ဂိမ်းကစားတာက အတော်ခေတ်စားလာပါတယ်။   ကွန်ပျူတာနဲ့  ဂိမ်းကစားတာထက်   ဖုန်းနဲ့ဂိမ်းကစားတဲ့သူပိုများလာ တယ်။ ကားစောင့်ရင်း၊ ကားစီးရင်း၊ မုန့်ဆိုင်ထိုင်ရင်း၊ ထမင်းစားရင်း၊ မိတ်ဆွေတွေနဲ့တွေ့ရင်း ဘာလုပ်လုပ် လက်ကနေ   ဖုန်းကိုမချတမ်း   အသုံးပြုနေသူတွေပတ်ဝန်းကျင်မှာ မြင်‌တွေ့လာရပါတယ်။

တချို့မိဘတွေက အလုပ်မအားလို့ ကလေးနေရင်ပြီးရော  ဖုန်းစိတ်ကြိုက်ပေးသုံးထားတတ်ကြတယ်။ နယ်သာလန်နိုင်ငံမှာ   အသက် ၁၄  နှစ်နဲ့အောက်၊ ဩစတြေးလျနိုင်ငံမှာ  အသက်   ၁၆   နှစ်နဲ့အောက် လူငယ်တွေ လူမှုမီဒီယာ၊  ဂိမ်းမသုံးရဆိုပြီး ညွှန်ကြားချက် ထုတ်ထားပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ အစာစားချိန်မမှန်၊ ညမအိပ်ဘဲ ဂိမ်းကစားလို့ အရေးပေါ်အခြေအနေအထိဖြစ်လာတဲ့ကလေးတွေရှိလာတယ်။ နိုင်ငံတကာမှာလည်းတွေ့ နေရပါတယ်။  အဲဒီတွေ့မြင်ရတဲ့အထဲမှာ မျက်ကြောလိုက်တာအဖြစ်များပါတယ်။

မိဘတွေက   မျက်ကြောလိုက်မှာစိုးလို့   သား၊ သမီးတွေကို ဂိမ်းကစားတာကန့်သတ်ပေးချင်ပေမယ့် ပြောစကားနားမထောင်တဲ့    ကလေးတွေလည်းရှိ ပါတယ်။  မျက်ကြောလိုက်တာကြောင့်    ရုပ်ရည်သွင်ပြင်ကြည့်ရဆိုးတာမျိုးမဖြစ်အောင် ကလေးတွေ ကို သေချာရှင်းပြပြီး ဆုံးမသွန်သင်သင့်ပါတယ်။

ဂိမ်းကစားလွန်းသူတွေ၊ တီဗွီကို နေ့မနား ညမအား အနီးကပ်ကြည့်သူတွေမှာ မျက်ကြောလိုက်တာမျိုးဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဂိမ်းကစားချိန်မှာ Screen ကို  အချိန်ကြာကြာ   အာရုံစိုက်ပြီးကြည့်ရတယ်။ အဲဒီတော့ မျက်လုံးညောင်းလာမယ်။ ညောင်းလာတော့ မျက်လုံးကို အနားယူပေးဖို့အတွက် ပုတ်ခတ်ပုတ်ခတ်လုပ်ရာကနေ မျက်လုံးသဘာဝအရ     မျက်ကြောလိုက်သလိုမျိုးဖြစ်လာပါတယ်။ ဒီတော့ မျက်လုံးကိုအနားပေးဖို့လိုအပ်ပါတယ်။

မျက်ကြောလိုက်ရတဲ့အကြောင်းရင်းက မျက်လုံး ကို  အနားမပေးလို့ဖြစ်ပါတယ်။ လူ့ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခု လုံးမှာ ခြေထောက်တွေက လမ်းမလျှောက်တော့ဘူး ဆိုရင်  အနားရမယ်။ လက်ကလည်း စာမရေးတော့ ဘူး၊   အလုပ်မလုပ်တော့ဘူးဆိုရင်   အနားရတယ်။မျက်လုံးက  အဲဒီလိုမဟုတ်ဘူး။   ထိုင်နေရင်လည်း အလုပ်လုပ်ရတယ်။ စာဖတ်တာ၊ ကွန်ပျူတာအသုံးပြုနေချိန်ဆိုရင်လည်း မျက်လုံးကအလုပ်လုပ်နေရတယ်။ မျက်လုံးကို ပိတ်မထားမချင်း အလုပ်လုပ်နေ ရတဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

စာဖတ်တာ၊  ကွန်ပျူတာကြည့်တာ၊  ဖုန်းသုံးတာ၊ ဂိမ်းကစားတာတွေများလာတဲ့အခါမှာ   မျက်လုံးက ညောင်းလာတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ မျက်လုံးက ပုတ်ခတ် ပုတ်ခတ်ဖြစ်လာတတ်တယ်။ ခြေထောက်က အရမ်း ညောင်းလာတဲ့အချိန်မှာ ခြေထောက်ကြွက်သားတွေ တုန်လာသလို မျက်လုံးကလည်း ညောင်းပြီး ဖွင့်လိုက်၊ ပိတ်လိုက်မကြာခဏဖြစ်လာတယ်။ ဒါကိုမျက်ကြောလိုက်တယ်လို့ပြောတတ်ကြတယ်။ ဒါက မျက်လုံးကိုအနားပေးသင့်တဲ့အချိန်မှာ အနားမပေးလို့ဖြစ်ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ထပ်ဖြစ်နိုင်တဲ့အချက်ကအာရုံကြောကြောင့်ဖြစ်တဲ့ မျက်ကြောလိုက်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ဦးနှောက်နံပါတ်(၇) အာရုံကြောမှာ ထိခိုက်မှုတစ်ခုခု ဖြစ်ရင်  ဆေးပညာအခေါ်အဝေါ်   Blepharospasm လို့ခေါ်တယ်။  လိုအပ်တာထက်ပိုပြီး   မျက်လုံးကိုလှုံ့ဆော်မှုများတဲ့ဖြစ်စဉ်မျိုးတွေမှာလည်း မျက်ကြောလိုက်သလိုပြဿနာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

နောက်တစ်ခုကတော့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာကျန်းမာရေးပြဿနာတွေရှိနေတာကြောင့်မျက်လုံးမှာ တစ်ခုခုဖြစ်နေတယ်လို့ထင်ပြီး မျက်လုံးကိုပုတ်ခတ် ပုတ်ခတ်လုပ်ရင်းကနေ မျက်ကြောလိုက်သလိုဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။

မျက်ကြောလိုက်တာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကြိုတင်ကာကွယ်လို့ရသလား။ အမှိုက်ဝင်တာဆိုရင်တော့ ကာကွယ်လို့မရပါဘူး။ ဒါက မတော်တဆဖြစ်တတ်တဲ့ပြဿနာတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

မျက်လုံးညောင်းတာ    မဖြစ်အောင်ဆိုရင်တော့ မျက်လုံးကိုအနားပေးတာ၊  အချိန်ကန့်သတ်ပြီး မျက်လုံးကိုအသုံးပြုတာတွေ ပြုလုပ်မယ်ဆိုရင် မျက်ကြောလိုက်တာကို ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။

နံပါတ်(၇) အာရုံကြောလှုံ့ဆော်မှုဖြစ်လာလို့ မျက်ကြောလိုက်တာဆိုရင်လည်း  ကာကွယ်လို့မရပါဘူး။  စိတ်ကြောင့်ဖြစ်လာတဲ့ မျက်ကြောလိုက် တာဆိုရင်တော့  စိတ်ကိုသက်သာရာရစေနိုင်မယ့်နည်းလမ်းတွေပြုလုပ်ပြီး   နေထိုင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ သင့်တင့်တဲ့ စိတ်နှလုံးသွင်းမှုပြုလုပ်ပြီး နေထိုင်ကျင့်ကြံတာ၊ တရားအားထုတ်တာ၊ ယောဂကျင့်တာတွေ ပြုလုပ်ပြီး   နေထိုင်နိုင်မယ်ဆိုရင်တော့   ကာကွယ်ရာ ရောက်ပါတယ်။

မျက်ကြောလိုက်ရတဲ့     အကြောင်းရင်းတွေကမျက်လုံးမှာ ခိုးလိုးခုလုဖြစ်နေတာ၊ မျက်လုံးညောင်း တာ၊  အိပ်ရေးမဝတာ၊  အလုပ်ပင်ပန်းတာ၊ ဆေးဝါးတွေ ရဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးကြောင့်ဖြစ်တာ၊ စိတ်ဖိစီးမှုဖြစ်တာ၊ အရက်၊ ဆေးလိပ်နဲ့ ကဖင်းဓာတ်များတာတွေသောက်တာ၊ မီးရောင်စူးတာ၊ မျက်လုံးကိုလေသလပ်တာ၊ လေထုညစ်ညမ်းတာ၊ မသိလိုက်ဘဲ မျက်ကြည်လွှာဒဏ်ရာရတာ  စတဲ့အကြောင်းတွေကြောင့်ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ဒါ့ပြင် မျက်ခွံရောင်ရမ်းတာ၊ မျက်ကြည်လွှာရောင်ရမ်းတာ၊  မျက်လုံးခြောက်တာ၊  ပတ်ဝန်းကျင်လေထု မသန့်တာ၊ မျက်လုံးကိုနေစူးတာ၊ စိတ်ဖိစီးမှုများတာ စတာတွေက    မျက်ကြောလိုက်တာ၊   မျက်ကြောဆွဲတာကို ပိုဆိုးစေပါတယ်။ အမျိုးသားတွေထက် အမျိုးသမီးတွေမှာ ပိုဖြစ်တတ်ပါတယ်။

အာရုံကြောက ကျန်းမာရေးအတွက် သိပ်အရေးမကြီးဘူးလို့ ထင်စရာရှိပါတယ်။ ခေါင်းကိုက်နေရင် အလုပ်လုပ်ဖို့မဖြစ်နိုင်ဘူး။ မျက်ခွံကြွက်သားတွေက ဘာမှမလုပ်ရဘဲ   သူ့အလိုလို   အကြောဆွဲနေတာ၊အပေါ်မျက်ခွံမှာအဖြစ်များပေမယ့် အပေါ်မျက်ခွံရောအောက်မျက်ခွံပါ        အကြောဆွဲတဲ့သူရှိပါတယ်။ မျက်ကြောလိုက်တာ သိပ်ပြင်းထန်လွန်းရင် မျက်လုံး ပိတ်တဲ့အထိဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ရှားရှားပါးပါးမျက်ကြော ဆွဲတာ၊ မျက်နှာအကြောလိုက်၊ ထိန်းမရတဲ့ တခြားအကြောလိုက်တာတွေဖြစ်လာရင် အာရုံကြောပြဿနာ ဖြစ်နိုင်လို့ ဆေးရုံဆေးခန်းပြသသင့်ပါတယ်။

အချုပ်ဆိုရရင် မျက်ကြောလိုက်တာ၊ မျက်ကြော ဆွဲတာပြတတ်တဲ့   တခြားရောဂါတွေက   မျက်နှာအကြောသေရောဂါ   (Bell's palsy)၊  လည်ပင်း အကြောဆွဲတာ(Torticollis)၊ ခက်မာရောဂါစု(multi-ple Sclerosis)၊ ပါကင်ဆန်(Parkinson )ရောဂါ၊ တို့ကရက်ရောဂါ (Tourette Syndrome) တို့ဖြစ်ပါ တယ်။   ကဖင်းပါတာတွေ   လျှော့သောက်သင့်ပါတယ်။ အရက်၊ ဆေးလိပ်သောက်သုံးတာ ရှောင်ကြဉ် သင့်ပါတယ်။ မျက်လုံးမခြောက်အောင်  မျက်စဉ်းခတ် သင့်တယ်။  မျက်ကြောဆွဲနေတဲ့အချိန် ရေနွေးဖတ် လေးကပ်ပေးသင့်တယ်။  စိတ်ဖိစီးမှုတွေလျှော့သင့်ပါ တယ်။ မျက်ကြောလိုက်တာ၊ မျက်ကြောဆွဲတာပိုဖြစ် စေတဲ့ ဂိမ်းစွဲတာ၊ တီဗွီစွဲတာ၊ ကွန်ပျူတာမျက်နှာပြင် ကြည့်တာတွေကို တစ်ရက်ကို နှစ်နာရီထက် ပိုမသုံး သင့်ပါဘူး။    ရောဂါကြောင့်ဖြစ်ရင်  စောစောစီးစီး ဆရာဝန်ထံပြသသင့်ပါကြောင်း    အကြံပြုရေးသား တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။      ။

Source: Myawady Web Portal

မျက်စိနှင့်ပတ်သက်၍ ပိုမို ဖတ်ရှုရန် (အောက်ပါ Link များ ဖော်ပြခွင့်ပြုနိုင်ပါရန်)

မျက်ကြောဆွဲခြင်း

https://hellosayarwon.com/eye-health/eye-diseases/about-eye-twist/

မျက်ရိုးကိုက်တာက ခေါင်းကိုက်ခြင်းတမျိုးပဲဆိုတာ သိပါသလား

https://hellosayarwon.com/brain-ns/headaches-and-migraines/eyestrain-headache/

မျက်လုံးခြောက်တာက ကရိကထရှိတဲ့ရောဂါပါ

https://www.bangkokhospital.com/my/content/dry-eyes

Optic Neuritis (မျက်လုံကြောရောင်ရမ်းခြင်း)

https://www.healthcare.com.mm/postslists/5436/postdetail

မျက်ခွံများ လှုပ်ယမ်းခြင်း၊ အနှောက်အယှက်ဖြစ်ရုံမျှမက ဖြစ်နိုင်သည်။

https://www.bangkokhospital.com/my/content/eyelid-twitching

 

အိပ်စက်ခြင်းသည် လူသားများ၌သာမက သက်ရှိသတ္တဝါများအားလုံး၏ အသက်ရှင်ရပ်တည်နိုင်ရန်အရေးပါသော    လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ရပ်ဖြစ်သည်။အသက်ရှင်သန်မှုအတွက် ရေ၊ လေ၊ အစားအစာများကဲ့သို့ပင် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သောကြောင့် လူသားများသည်  မိမိသက်တမ်း၏သုံးပုံတစ်ပုံကို အိပ်စက်ကာကုန်ဆုံးကြခြင်းဖြင့် ဆက်လက်အသက်ရှင်ရပ်တည်နေနိုင်ကြသည်။ အိပ်စက်ခြင်းသည် သက်ရှိသတ္တဝါများ စိတ်ရောကိုယ်ပါကျန်းမာရေးအတွက် များစွာအထောက်အကူပြုသောကြောင့်      အပြည့်အဝမအိပ်စက်နိုင်ခြင်း၊  အိပ်ချိန်လျော့နည်းခြင်းတို့သည်ကျန်းမာရေးကိုထိခိုက်စေနိုင်သည်။

အိပ်စက်မှုကိုဖြစ်စေသော သဘာဝအကြောင်းရင်းများ 

အိပ်စက်ခြင်းကိုဖြစ်စေသော ဇီဝကမ္မအခြေအနေများကို လေ့လာကြည့်ရာတွင် ဦးနှောက်အတွင်းရှိAdenosine   ဓာတ်သဘာဝက   ဦးနှောက်နိုးကြားတက်ကြွမှုကို မဖြစ်စေသော အာရုံကြောစနစ်ကို နှိုးဆွခြင်းဖြင့် အိပ်စက်မှုကိုဖြစ်စေသည်။  ထို့ပြင်ဦးနှောက်အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သော Hypotha-lamus  ရှိ  Suprachiasmatic   အာရုံကြောဆဲလ်များကလည်း နေ့၊ ည/ အလင်းအမှောင်အလိုက်အိပ်စက်ခြင်း၊ နိုးကြားခြင်းကို ထိန်းညှိပေးကြသည်။ဦးနှောက်ရှိ   Pineal  Gland  မှထွက်လာသောMelatonin   ဟော်မုန်းသည်    ညနေအချိန်တွင် ပိုထွက်လာပြီး  အိပ်စက်ခြင်းကို  အားပေးကြောင်း တွေ့ရသည်။

အိပ်စက်ခြင်း၏ သဘောသဘာဝနှင့် ခန္ဓာကိုယ်တွင်းပြောင်းလဲမှုများ

အိပ်စက်ရာတွင် တစ်ဆက်တည်း အိပ်ပျော်သွားသည်ဟုထင်ရသော်လည်း အမှန်မှာ NREM (Non-Rapid Eye Movement) အိပ်စက်ခြင်းနှင့် REM (Rapid – Eye movement) အိပ်စက်ခြင်းတို့ ပုံမှန်လည်ပတ်ဖြစ်ပေါ်နေရသည်။ စတင်အိပ်ပျော်ချိန်မှ မိနစ် ၉၀-၁၂၀ အကြာတွင် အိပ်မှုစက်ဝန်း(Sleepcycle) တစ်ခုဖြစ်သွားပြီး တစ်ညလျှင် အိပ်မှုစက်ဝန်း၄ - ၆  ကြိမ်မျှ ဖြတ်ကျော်နေကြရသည်။ အစောပိုင်းတွင် NREM Sleep ဖြစ်ချိန်ပိုများပြီး နောက်ပိုင်း စက်ဝန်းများတွင် REM sleep အချိန် ပိုကြာမြင့်လာသည်။

NREM sleep အချိန်သည် အိပ်ချိန်၏ ၇၅-၈၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ရှိပြီး    အဆင့်(၃)ဆင့်ကို ဖြတ်ကျော်ရသည်။ အဆင့်(၁)သည်   နိုးတစ်ဝက်အိပ်ပျော်တစ်ဝက်ဖြစ်နေပြီး ၅ မိနစ်-၁၀ မိနစ်မျှ ကြာမြင့်သည်။ မျက်လုံးလှုပ်ရှားမှုနည်းလာကာ  ခန္ဓာကိုယ်ကြွက်သားများ ပြေလျော့လာပြီး နှလုံးခုန်နှုန်းလည်းစတင်နှေးလာသည်။ ဒုတိယအဆင့်တွင် ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန်ကျလာကာ နှလုံးခုန်နှုန်း၊ အသက်ရှူနှုန်းများတဖြည်းဖြည်းပိုနှေးလာပြီး    မျက်လုံးလှုပ်ရှားမှုလည်း  မရှိတော့ပေ။   အဆင့်(၃)တွင်    နှစ်ခြိုက်စွာအိပ်ပျော်နေပြီး   ကြွက်သားများ    ပို၍ပြေလျော့လာသည့်အပြင် အသက်ရှူနှုန်း၊ နှလုံးခုန်နှုန်းများ ပို၍နှေးလာသည်။ ထိုအဆင့်သည်  ခန္ဓာကိုယ်ကြီးထွားရန်၊   ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရန်နှင့်  ကိုယ်ခံစွမ်းအားစနစ်ထူထောင်ရန်     အရေးပါသောအဆင့်ဖြစ်သည်။ကြွက်သားများ၌    သွေးလည်ပတ်မှုကောင်းစေပြီးကြီးထွားမှုဟော်မုန်းများလည်း    ထွက်ရှိစေသည်။REM sleep အဆင့်တွင် အိပ်မက်မက်နေသောအချိန်ဖြစ်သောကြောင့် ကြွက်သားများ ဖြေလျော့နေသော်လည်း ဦးနှောက်မှာ ပြန်၍တက်ကြွလာကာ မျက်လုံးလှုပ်ရှားမှုများ မြန်လာသည်။ ထိုအချိန်တွင် နှလုံးခုန်နှုန်း၊  သွေးပေါင်ချိန်၊  အသက်ရှူနှုန်းများ အတက်အကျဖြစ်နေတတ်သည်။ ထိုအဆင့်သည် မှတ်ဉာဏ်များ အားကောင်းလာစေရေးနှင့် စိတ်ခံစားမှု၊ သင်ယူလေ့လာမှုတို့အတွက်  အရေးပါကြောင်း  တွေ့ရသည်။ ဦးနှောက်တွင်းလျှပ်စီးလှိုင်း (Brain wave)များကိုလေ့လာပါက နိုးနေစဉ် မြန်သော Beta wave များတွေ့ရပြီး   အိပ်စမှစ၍   လှိုင်းကြိမ်နှုန်းများ တဖြည်းဖြည်းနှေးလာကာ    နှစ်ခြိုက်စွာအိပ်ပျော်လာသည်နှင့်အမျှ  Alpha wave မှ နှေးသော Theta wave၊ Delta wave များအဖြစ်ပြောင်းလဲလာသည်။ သို့ရာတွင်  REM  sleep  အချိန်၌  ဦးနှောက်တက်ကြွမှုကိုပြသည့်  wave များ  ပြန်လည်တွေ့ရှိရသည်။  ခန္ဓာကိုယ်တက်ကြွလှုပ်ရှားမှုနှင့်  ဆက်စပ်သော Cortisol ဟော်မုန်းသည် ညဦးတွင် လျော့နည်းလာပြီးအိပ်စက်အနားယူစေကာ အိပ်ရာမနိုးခင် ပြန်တက်လာပြီး လှုပ်ရှားသွားလာမှုကို  အားပေးသည်။

အိပ်စက်ခြင်း၏ ခန္ဓာကိုယ်အပေါ်အကျိုးပြုမှု

 လုံလောက်သောအိပ်စက်မှုသည် ကိုယ်ခံစွမ်းအားစနစ်ကို အားဖြည့်ပေးပြီး ရောဂါပိုးမွှားများအန္တရာယ်မှ   ကာကွယ်ပေးသည်။  နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးကို ကောင်းမွန်စေပြီး  ခန္ဓာကိုယ်တွင်းဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်များနှင့်     ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ကိုထိန်းညှိပေးသည်။ ခန္ဓာကိုယ်တွင်း ပြန်လည်ပြင်ဆင်ကုသမှုကို ဆောင်ရွက်ပေးကာ ကြွက်သားများ၊ အရိုးများကို သန်မာစေနိုင်သည်။ ထို့ပြင် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ခိုင်မာလာစေပြီး    စိတ်ခံစားမှုများကို   ထိန်းချုပ်နိုင်ရုံသာမက စိတ်ဖိစီးမှုကို ခံနိုင်ရည်ရှိစေသည်။ လူမှုဆက်ဆံရေးလည်း   ပိုမိုကောင်းမွန်လာသည့်အပြင်တွေးခေါ်မှု မှန်ကန်စေသောကြောင့် မှန်ကန်သောဆုံးဖြတ်ချက်များ ချလာနိုင်သည်။ တီထွင်စမ်းသပ်လုပ်ကိုင်နိုင်ပြီး မှတ်ဉာဏ်၊ အာရုံစူးစိုက်မှု၊ စီမံခန့်ခွဲမှု၊ ပြဿနာများကိုဖြေရှင်းနိုင်မှု စသော ဦးနှောက်၏ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုများ  ပိုမိုကောင်းမွန်လာစေသည်။

အိပ်စက်ရန် ခက်ခဲသူများနှင့် အိပ်စက်ခြင်းဆိုင်ရာဝေဒနာများ

 လူတစ်ဦးအတွက်     ပုံမှန်အိပ်ချိန်အနည်းဆုံး၈   နာရီခန့်   လိုအပ်သော်လည်း   အသက်အရွယ်ငယ်ရွယ်သူ၊  ကလေးသူငယ်များတွင်  ခန္ဓာကိုယ်ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် အိပ်ချိန်ပို၍ လိုအပ်သည်။သက်ကြီးရွယ်အိုများတွင် အိပ်ချိန်နည်းလာပြီး နေ့နှင့်ညအိပ်ချိန်လွဲခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်တတ်သည်။ အထူးသဖြင့် လေဖြတ်ရောဂါ၊ ပါကင်ဆန်ရောဂါ၊ သက်ကြီးသတိမေ့ရောဂါစသည့် ဦးနှောက်အာရုံကြောရောဂါ ဝေဒနာခံစားနေရသော  လူကြီးများတွင်  ညဘက်ကောင်းစွာအိပ်မပျော်ခြင်း၊ အိပ်မက်ဆိုးများမက်၍ ကယောင်ကတမ်းဖြစ်ခြင်း၊ နေ့ဘက်တွင် အိပ်ချိန်များ၍ အမြဲငိုက်မျဉ်းနေခြင်း စသော အိပ်စက်ခြင်းဆိုင်ရာ ဝေဒနာများခံစားကြရသည်။  ကျောင်းစာ ဖိစီးမှု၊ အလုပ်ခွင်ဖိစီးမှုများသော လူငယ်လူလတ်များ၊ ခန္ဓာကိုယ်ရောဂါဝေဒနာခံစားနေရသူများတွင်စအိပ်ရန်ခက်ခဲခြင်း၊ နှစ်နှစ်ခြိုက်ခြိုက်အိပ်မပျော်ခြင်း၊ မကြာခဏနိုးခြင်းများ ခံစားကြရသည်။ လည်ပင်းတိုသောကြောင့်   ညဘက်ဟောက်၍   ခဏခဏအသက်ရှူရပ်တတ်သောသူများ (Obstructive Sleep Apnea)တွင်လည်း   အိပ်ရေးကောင်းစွာမဝခြင်း၏နောက်ဆက်တွဲလက္ခဏာများ ခံစားရနိုင်သည်။

ကြာရှည်စွာ အိပ်ရေးပျက်ခြင်းကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်၊ ဦးနှောက်စွမ်းရည်နှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများ

ညဘက်ကောင်းစွာ  အိပ်မပျော်ခြင်း၊  အိပ်ရေးအပြည့်အဝမရခြင်းသည် စိတ်ရောကိုယ်ပါကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်သည်။ ညဘက်အိပ်ရေးပျက်ခြင်းကြောင့် နေ့ခင်းဘက်တွင် နုံးပြီး တက်ကြွမှုမရှိဘဲလေးလံထိုင်းမှိုင်းနေတတ်သည်။ စိတ်ပူပန်မှုနှင့် စိတ်မငြိမ်မသက်ဖြစ်ကာ စိတ်တိုလွယ်ပြီး စိတ်ကျရောဂါများခံစားရနိုင်သည်။ စိတ်ခံစားလွယ်ပြီး စိတ်ဖိစီးမှုကို ခံနိုင်စွမ်းအားလျော့နည်းလာတတ်သည်။ အချိန်ကြာမြင့်စွာ အိပ်ရေးပျက်ခြင်းသည်   ထင်ယောင်ထင်မှားဖြစ်ခြင်း၊    သံသယစိတ်များဝင်လာခြင်းမှသည် စိတ်ရောဂါဆိုင်ရာလက္ခဏာများပါ ခံစားရနိုင်သည်။ ထို့ပြင် လူမှုဆက်ဆံရေးအားနည်းလာပြီး မိသားစုနှင့် အလုပ်ခွင်တွင် အဆင်မပြေမှုများ ပို၍ တွေ့ကြုံနိုင်သည်။

ကိုယ်ခံစွမ်းအားစနစ်အားနည်းမှုကြောင့် ရောဂါပိုးများ အလွယ်တကူဝင်ရောက်နိုင်ပြီး ပိုးဝင်ရောင်ရမ်းမှုများအပြင် ကင်ဆာရောဂါများပင် ဖြစ်လွယ်ကြောင်း   တွေ့ရသည်။     စိတ်ဖိစီးမှုနှင့်ဆိုင်သော Cortisol Hormone မြင့်တက်လာကာ ခန္ဓာကိုယ်တွင်း    ဇီဝကမ္မဖောက်ပြန်မှုများဖြစ်စေသည်။သကြားဓာတ်ချေဖျက်မှု   ပြောင်းလဲခြင်း၊  Insulin ဟော်မုန်းကို    ကောင်းစွာမတုံ့ပြန်ခြင်းတို့ကြောင့် ဆီးချိုရောဂါဖြစ်စေသည်။ အိပ်ရေးပျက်သူများတွင်စားသောက်ခြင်းပေါ်သက်ရောက်သော   ဟော်မုန်းအပြောင်းအလဲကြောင့် ချိုသောအစားအစာများကို ရှာဖွေစားသောက်လာခြင်း၊ အစားများ ပိုစားခြင်းကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်တိုးလာတတ်သည်။ သွေးတွင်းအဆီနှင့် သကြားဓာတ်များလာကာ အဝလွန်ခြင်း၏ နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးများ ခံစားရနိုင်သည်။ သွေးပေါင်ချိန်တက်၊ နှလုံးခုန်နှုန်းမြန်လာစေသောကြောင့် သွေးတိုး၊ နှလုံး၊ လေဖြတ်ရောဂါများ ခံစားရနိုင်စေသည်။ ခန္ဓာကိုယ်ကြီးထွားစေသောဟော်မုန်း၊ မျိုးပွားမှုဆိုင်ရာ ဟော်မုန်းထုတ်လုပ်မှု နည်းလာခြင်းကြောင့်    ကြွက်သားများကြီးထွားမှုလျော့နည်းစေသကဲ့သို့      မျိုးဆက်ပွားမှုလည်းအားနည်းလာစေသည်။   နာကျင်မှုဝေဒနာခံနိုင်ရည်စွမ်းအားလည်း နည်းလာသည့်အပြင် အရွယ်မတိုင်မီ သေဆုံးမှုအန္တရာယ်     ပို၍ကြီးမားကြောင်းလည်း တွေ့ရသည်။

အိပ်ရေးဆက်တိုက်ပျက်ခြင်း၊ အိပ်ချိန်မပြည့်ခြင်းတို့ကြောင့်       မှတ်ဉာဏ်စွမ်းအားကျဆင်းလာပြီး ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်စွမ်း၊   စီမံခန့်ခွဲလုပ်နိုင်စွမ်းများ၊ လေ့လာသင်ယူနိုင်စွမ်းများ လျော့နည်းလာသည်။ထို့ပြင်  သက်ကြီးသတိမေ့ရောဂါ(Alzheimer )နှင့်တုံ့တုန်နှေး၊ ပါကင်ဆန် (Parkinson) ရောဂါများသည်   နာတာရှည်အိပ်ရေးပျက်ခြင်းများကြောင့်ဖြစ်နိုင်ကြောင်းတွေ့ရှိရသည်။    ညဖက်အလုပ်လုပ်ရသူများ၊ အိပ်ရေးဝဝမအိပ်ရသူများသည် နေ့ဘက်ငိုက်မျဉ်းတတ်မှုကြောင့် လုပ်ငန်းခွင်ဆိုင်ရာမတော်တဆမှုများဖြစ်နိုင်ပြီး   ကားမောင်းရာတွင်လည်း ယာဉ်အန္တရာယ် တွေ့ကြုံနိုင်ခြေများသည်။

ကောင်းစွာအိပ်ပျော်ရန် လိုက်နာဆောင်ရွက်သင့်သည်များ

အိပ်စက်ခြင်းကြောင့် ကျန်းမာရေးထိခိုက်မှုများနှင့်   လူမှုဒုက္ခများ   မတွေ့ကြုံနိုင်စေရန် အိပ်ချိန်အပြည့်အဝရရှိအောင် အလေးထားဆောင်ရွက်သင့်သည်။ အိပ်ချိန်မထိခိုက်စေရန်အတွက် မိမိအလုပ်လုပ်ချိန်ကို စနစ်တကျ စီမံခန့်ခွဲရန်လိုအပ်သည်။ပုံမှန်အိပ်ရာဝင်၊  အိပ်ရာထသင့်ပြီး မအိပ်ခင်  ကော်ဖီ၊ စိတ်ဓာတ်တက်ကြွစေသည့် အချိုရည်များသောက်သုံးခြင်းမပြုသင့်ပေ။ အိပ်ခါနီးမှ ထမင်းစားခြင်း၊ အစားများစွာ စားခြင်းသည် လှဲချိန်တွင် သက်သောင့်သက်သာမဖြစ်ဘဲ အိပ်ရခက်နိုင်သည်။ နေ့ခင်းဘက်တွင် အချိန်ကြာမြင့်စွာ အိပ်စက်ခြင်းက အိပ်ရေးဝနေသဖြင့် ညဘက်အိပ်မပျော်ဖြစ်နိုင်သည်။ ညအိပ်ခါနီးတရားနာ၊ တရားထိုင်ခြင်း၊ ပုတီးစိပ်ခြင်း၊ သာယာဖွယ်တေးသီချင်းများ  နားထောင်ခြင်းသည်  စိတ်တည်ငြိမ်မှုရစေပြီး ကောင်းစွာအိပ်ပျော်စေသည်။ စိတ်ဖိစီးမှုဖြစ်စေသော အတွေးများ အိပ်ရာဝင်ခါနီးမတွေးဘဲ စိုးရိမ်ပူပန်စေမှုများကို တစ်ခုချင်းအခြေခံမှစ၍ အေးအေးဆေးဆေး စဉ်းစားဆုံးဖြတ်ဖြေရှင်းသင့်ပါသည်။

ထိုသို့ ဆောင်ရွက်သော်လည်း အိပ်ပျော်ရန်ခက်ခဲခြင်း၊ ညဘက်နှစ်ခြိုက်စွာ အိပ်မပျော်ခြင်း၊ အိပ်နေစဉ်ကယောင်ကတမ်းဖြစ်ခြင်း၊    နံနက်စောစောနိုးနေခြင်း၊    နေ့ဘက်အအိပ်များခြင်းများ   ခံစားရပါကဆေးပညာရှင်များနှင့်   ပြသတိုင်ပင် ကုသသင့်သည်။ ညဘက် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းပိတ်၍ ဟောက်ပြီးမကြာခဏအသက်ရှူရပ်တတ်သူများ၊ နာတာရှည်ဦးနှောက်အာရုံကြော   ဝေဒနာခံစားနေရသူများ၊ခန္ဓာကိုယ်တွင်းမကျန်းမာ၍ ကောင်းစွာအိပ်မပျော်သူများကို အိပ်ပျော်စေရန် အသုံးပြုသောဆေးဝါးများပေး၍  ကုသမှုအပြင် မူရင်းရောဂါဝေဒနာများကိုလည်း   စနစ်တကျ ကုသမှုခံယူသင့်သည်။ အိပ်စက်ခြင်း၏ ကိုယ်၊ စိတ် ကျန်းမာရေးပေါ်သက်ရောက်မှုများကို သိရှိနားလည်ကာ  အိပ်ချိန်အပြည့်အဝရစေရန်နှင့် ကောင်းမွန်စွာအိပ်ပျော်နိုင်စေရန် လိုက်နာရမည့်အချက်များကို အလေးထားလုပ်ဆောင်သင့်သည်။ စိတ်ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုများကင်းဝေး၍ သက်ရှည်ကျန်းမာပျော်ရွှင်စွာနေနိုင်ရေးအတွက်လူတိုင်းကောင်းမွန်စွာ    အိပ်စက်နိုင်စေကြောင်းဆုမွန်ကောင်းတောင်းရင်း အိပ်စက်ခြင်း၏ ကျန်းမာရေးအပေါ် သက်ရောက်နိုင်မှုများအကြောင်းကိုရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

Source: Myawady Web Portal                                

မုန်လာဥနီအမျိုးအစားနှစ်မျိုး

ဆောင်းဦးပေါက်ရာသီတွင် လှိုင်လှိုင်တွေ့ရလေ့ရှိသော အမြစ်မှဖြစ်တည်သည့် Beta Carotene ကြွယ်ဝသော မုန်လာဥနီကို အချို့ကမုန်လာဥဝါဟုခေါ်ကြပြီး အများစုက “ဥနီ”ဟု အလွယ်ခေါ်ကြပါ သည်။ ရှမ်းပြည်နယ်မှထွက်သော မုန်လာဥနီမှာအသားကျစ်ပြီး အရွယ်အနည်းငယ်ညှက်ကာ အနံ့၊ အရသာပိုမိုစူးရှပြီး “ခါကြက်ဥ” ဟုခေါ်ကြပါသည်။ မုန်လာဥနီသည် လိမ္မော်ရောင်ရှိသောအမြစ်ဖြစ်ပြီး ပေါ့ပါး၍နူးညံ့သောအရွက်ရှိသည့် ဟင်းမွှေးရွက်အုပ်စုဝင် နှစ်နှစ်တစ်ကြိမ် စိုက်ပျိုးရသောအပင်မျိုး ဖြစ်သည်။ လက်တင်အမည်မှာ Daucus Carota ဖြစ်သည်။ မုန်လာဥနီအမျိုးအစားအားဖြင့် နှစ်မျိုးရှိပါသည်။ ပထမတစ်မျိုးမှာ ဒေဆီ(Desi) မျိုးဖြစ်ပြီး အနီရင့်ရောင်ရှိပါသည်။ ဒုတိယမျိုးမှာ ဝီလာယတီ (Wilayati) မျိုးဟုခေါ်ပြီး အနီဖျော့ဖျော့လိမ္မော်ရောင်ရှိကာ အရသာနှင့်အသုံးဝင်ပုံမှာဒေဆီ (Desi) မျိုးထက်ပိုမိုကောင်းမွန်ပါသည်။

မုန်လာဥနီစိုက်ပျိုးနည်း

မုန်လာဥနီကို တန်ဆောင်မုန်းလနှင့် နတ်တော်လတို့တွင် စိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ မည်သည့်မြေမျိုး တွင်မဆိုစိုက်ပျိုးနိုင်ပြီး မြေပွ၍မြေဆွေးလျှင် ပိုကောင်းပါသည်။ (၂၀x၄) ပေရှိသော စိုက်ခင်းအတွက် မျိုးစေ့တစ်ကျပ်ခွဲသားလိုအပ်၍ တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင် လေးလက်မခြား၍ တစ်တန်းနှင့်တစ်တန်း ရှစ်လက်မခြားစိုက်ရပါသည်။ မိမိခြံအတွင်း၌ မြေကျဉ်းလျှင် ရက်ကြာသော ဟင်းသီးဟင်းရွက် အပင်တန်းများကြားတွင်ဖြစ်စေ အားလပ်သောမြေနေရာတွင် စိုက်နိုင်ပါသည်။ စိုက်ခင်းတွင် အကြောင်း ခပ်တိမ်တိမ်ပြုလုပ်၍ မျိုးစေ့များချပြီး မြေမှုန်နုနုဖြင့် အုပ်ပေးရမည်။ ဥကြီးကြီးလိုလျှင်အပင်ရင်း၌ မြေကြီးကို မောက်မောက်လေးစုပေးရပါမည်။ မုန်လာဥနီစိုက်သောမြေသည် အမြဲစွတ်စိုနေရန် လိုပြီး မကြာခဏ ပေါင်းသင်မြေဆွပေးရသည်။ ရက်ပေါင်း ၆၀ မှ ၁၂၀ အတွင်းတူးဖော်နိုင်ပါသည်။ မုန်လာဥနီကို ရာသီစာအဖြစ်သော်လည်းကောင်း၊ တစ်နှစ်ပတ်လုံးသော်လည်းကောင်းစျေးများတွင် ပေါများစွာတွေ့ရပါသည်။

မုန်လာဥနီစားသုံးမှုအများဆုံးနိုင်ငံများနှင့် စားသုံးမှုပမာဏ

အာရှတိုက်တွင် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ဂျပန်နိုင်ငံနှင့် ကိုရီးယားနိုင်ငံတို့သည် မုန်လာဥနီအစားများသော နိုင်ငံများဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် မုန်လာဥနီ စားသုံးမှုအများဆုံးမှာ အမေရိကန်လူမျိုးများဖြစ်ပြီး အမေရိကန်လူမျိုးတစ်ဦးသည် ပျမ်းမျှအားဖြင့် တစ်နှစ်လျှင် မုန်လာဥနီ ၁၂ ပေါင်ခန့် နှစ်ခြိုက်စွာစားသုံးလေ့ရှိသောကြောင့် မုန်လာဥနီသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အာလူးပြီးလျှင် ဒုတိယရေပန်းအစားဆုံးဟင်းသီးဟင်းရွက်ဖြစ်သည်ဟု ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) ၏ စစ်တမ်းများတွင် ဖော်ပြထားသည်။ အဆိုပါနိုင်ငံများတွင် မုန်လာဥနီကို အသုပ်၊ အပြုတ်၊ အကြော်၊ အလှော်၊ အကင်၊ စွပ်ပြုတ်၊ ဆန်ပြုတ်၊ ပူရီ၊ ထမင်းလိပ်၊ ကင်မ်ချီ၊ တော့ပိုကီ၊ မုန်လာဥနီ Croquettes၊ စပါ(ဂ်)တီခေါက်ဆွဲနှင့် ဂျပန် Cole Salw စသည့်ဟင်းလျာတို့အပြင် အချိုပွဲအဖြစ် ကိတ်မုန့်၊ ကွတ်ကီး၊ Pie Cake ၊ ပူတင်း၊ ယို၊ ရေခဲမုန့်၊ ဖျော်ရည်စားဖွယ်စုံအဖြစ် အမျိုးမျိုးပုံဖော်စားသောက်ကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် မုန်လာဥနီကိုအများအားဖြင့် ကြော်စားကြသည်။ မုန်လာဥနီကိုအတို့အမြှုပ် အနေဖြင့်ဖြစ်စေ၊ စွပ်ပြုတ်အနေဖြင့်ဖြစ်စေ ထည့်သွင်းစားသုံးနိုင်ပါသည်။ မုန်လာဥနီကို ရေဖြင့် သေချာဆေးကြောပြီး အစိမ်းလိုက်သော်လည်းကောင်း၊ အချိုပြုတ်၍သော်လည်းကောင်း စားသုံးနိုင်သကဲ့သို့ ကော်ပြန့်ကြော်များ၌ဖြစ်စေ၊ ယိုထိုး၍ဖြစ်စေ၊ မုန်လာဥနီသနပ်၊ မုန်လာဥနီ ချဉ်ဖတ်အဖြစ်ဖြစ်စေ ပုံစံအမျိုးမျိုးပုံဖော်၍ စားသုံးလေ့ရှိပါသည်။ ကျန်းမာရေးလိုက်စားသူများက ငှက်ပျောသီးကဲ့သို့ သစ်သီးများနှင့် ရောကြိတ်ပြီး ဖျော်ရည်အနေဖြင့် သောက်သုံးကြပါသည်။

မုန်လာဥနီ၏ ဆေးဖက်ဝင်အာဟာရဓာတ်များ

မုန်လာဥနီကို အစာအာဟာရဓာတ်အဖြစ် အသုံးများသော်လည်း ဆေးဖက်ဝင်အာဟာရဓာတ် များဖြစ်သည့် ဗီတာမင်အေ၊ ဘီ၊ စီ၊ ကေ(Vitamin A၊ B၊ C၊ K) ဓာတ်များအပြင် သံဓာတ် (Fe)၊ မီးစုန်းဓာတ် (P)နှင့် ကန့်ဓာတ်(S)၊ ပိုတက်ဆီယမ် (K)နှင့် မဂ္ဂနိစ် (Mn) များလည်း ပါဝင်သဖြင့် ကျန်းမာရေးအတွက် အထူးကောင်းမွန်သည်ကို တွေ့ရသည်။ ထို့ပြင် ဗီတာမင်အေ (Vitamin A) ဓာတ်အဖြစ် အလွယ်တကူ ကူးပြောင်းသွားနိုင်သော ကာရိုတင်းဓာတ် (Carotene) ကြွယ်ဝသောကြောင့် ဗီတာမင်အေ ဓာတ် အလုံအလောက်ရရှိစေရန် မုန်လာဥနီကိုစားသုံးပေးရန် အကြံပြုကြပါသည်။ မုန်လာဥနီကို ခွန်အားတိုးစေသောသစ်ဥသစ်ဖု (Tonic tuber) အဖြစ် လူသိများပြီး ရောဂါဘယမျိုးစုံမှလည်း အကာအကွယ်ပေးနိုင်သောကြောင့် လူတိုင်းကိုယ်ခန္ဓာကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးအတွက် စားသုံးပေးသင့်ပါသည်။

ဓာတုဗေဒစစ်ဆေးချက်များအရ မုန်လာဥနီတွင် သံဓာတ်၊ မီးစုန်းဓာတ်နှင့် ကန့်ဓာတ်များပေါကြွယ်ဝမှုကြောင့် လူ့ခန္ဓာကိုယ်အတွက် လိုအပ်သောသံဓာတ်ထုတ်လုပ်မှုတွင် အခြား ခေတ်ပေါ်ဆေးဝါးများနေရာ၌ အစားထိုးသုံးစွဲနိုင်ပါသည်။ မုန်လာဥနီကဲ့သို့ သစ်သီးဝလံများနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များတွင်ပါရှိသော တွင်းထွက်ဆားသည် ထပ်ဆင့်ပြောင်းလဲမှုမရှိဘဲ သွေးနှင့် တိုက်ရိုက်ပူးပေါင်း ရောထွေးသွားနိုင်သောကြောင့် သွေးလည်ပတ်မှုကိုပိုမိုချောမွေ့စေပါသည်။ မုန်လာဥနီတွင် သကြားဓာတ် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ပါရှိသည်။ ပရိုတိန်းဓာတ်အနည်းငယ်သာပါဝင်သော်လည်း အခြားဓာတ်များ အလျှံပယ်ပါဝင်သောကြောင့် အလွန်အဖိုးထိုက်တန်ပါသည်။ ထို့ပြင် မုန်လာဥနီ တွင် ကင်ဆာရောဂါ၊ နှလုံးရောဂါနှင့် သွေးတိုးရောဂါ တို့ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်သည့် Antioxidant များအပြင် ဗီတာမင်အမျိုးမျိုး၊ အမျှင်ဓာတ်၊ ကစီဓာတ်၊ ပိုတက်စီယမ်ဓာတ် အစရှိသည့် သတ္တုဓာတ်များ ပါဝင်နေသဖြင့် နေ့စဉ်အာဟာရအတွက် မရှိမဖြစ်ထည့်သွင်းစားပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။

မုန်လာဥနီ၏ ဆေးဖက်ဝင်ပုံအမျိုးမျိုး

မုန်လာဥနီကဲ့သို့ အမြစ်မှဖြစ်တည်သည့် Beta Carotene ကြွယ်ဝသော လိမ္မော်ရောင်ခြယ်သစ်သီး ဥမျိုးကို မှန်မှန်စားသုံးပေးခြင်းဖြင့် မှတ်ဉာဏ်အားနည်းခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးနိုင်သလို ဦးနှောက်အာရုံကြောစနစ် အိုမင်းရင့်ရော်ခြင်းမှလည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါသည်။ မျက်စိ၊ နား၊ နှာခေါင်း ဆိုင်ရာရောဂါများကို တားဆီးကာကွယ်ပေးပြီး ဆီးပူညောင်းကျရောဂါများ ကင်းဝေးစေသည်။ မုန်လာဥနီကို ငရုတ်ဆုံတွင် ညက်ညက်ထောင်း၍ အရည်ညှစ်ထုတ်ပြီး ခြောက်အောင်စမှ ရှစ်အောင်စ ခန့် နံနက်တစ်ကြိမ်၊ ညနေတစ်ကြိမ် သောက်သုံးပေးလျှင် ကိုယ်ခန္ဓာတွင်း အက်စစ်ဓာတ် လွန်ကဲမှု (Hyperacidity) ကို ထိန်းချုပ်ပေးနိုင် ပါသည်။ ထို့ပြင် အစာအိမ်နာ (Gastric ulcer)၊ အူသိမ်အူမအနာ(Intestinal ulcer) နှင့် ဝမ်းချုပ် ရောဂါ (Constipation) များကို တွန်းလှန်ဖယ်ရှားပစ်နိုင်ပါသည်။ ဥနီကို ၁၅ ရက်မှ ရက် ၂၀ ခန့် ဆက်စားပေးလျှင် ဝဲနာ၊ ယားနာနှင့် အခြားအရေ ပြားရောဂါများ သက်သာပျောက်ကင်းစေပြီး အနီးမီးယား(Aniemia) ဟုခေါ်သည့် သွေးအားနည်းရောဂါကိုလည်း ဖယ်ရှားပေးပါသည်။

အာဟာရမျှတပြီး ကျန်းမာရေးအတွက်လည်း ကောင်းကျိုးများစွာပေးနိုင်သည့် အစာလည်းဆေး၊ ဆေးလည်းအစာအုပ်စုထဲတွင် မုန်လာဥနီလည်း တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ မုန်လာဥနီတွင် ကင်ဆာရောဂါများဖြစ်မလာနိုင်အောင် တားဆီးပေးနိုင်သော ကာရိုတနွိုက်(Carotenoids) ဟု ခေါ်သည့် ဓာတ်ပေါင်းများစွာပါဝင်သဖြင့် မုန်လာဥနီကို နေ့စဉ် ပုံမှန်စားပေးခြင်းဖြင့် အူမကြီးကင်ဆာ၊ ရင်သားကင်ဆာ၊ အဆုတ်ကင်ဆာ၊ သွေးကင်ဆာနှင့်အမျိုးသားများတွင် ဖြစ်တတ်သည့် ဆီးကျိတ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေ အလွန်လျော့နည်းစေနိုင်သည်ကိုလည်း လေ့လာတွေ့ရှိရပါသည်။

မျက်စိအားတိုးစေသည့်မုန်လာဥနီ

ဗီတာမင်အေ (Vit A) ပေါကြွယ်ဝသည့် မုန်လာဥနီကို မျက်စိကျန်းမာရေးအတွက် အထူးကောင်းမွန် သည့်အားဆေးအဖြစ် လူသိများကြပါသည်။ မုန်လာဥနီသည် မျက်စိအားကောင်းစေပြီး အမြင်ကြည်လင်စေကာ ညဘက်များတွင် ကောင်းစွာမြင်နိုင်အောင် ကူညီပေးနိုင်ပါသည်။ ဗီတာမင်အေချို့တဲ့သည့် အသက်ငယ်ရွယ်သူကလေးငယ်များကို မုန်လာဥနီ နေ့စဉ်ပုံမှန်ကျွေးပေးခြင်းဖြင့် မျက်စိအားနည်းခြင်း၊ မျက်စိမှုန်ခြင်းတို့မှ ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါသည်။

သွေးတိုး၊ နှလုံးကင်းစင်ရေး မုန်လာဥနီစားပေး

မုန်လာဥနီတွင် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကိုထိန်းပေးနိုင်သည့် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ (Antioxidants) နှင့် သတ္တုဓာတ်များ (Metals) အများအပြားပါဝင်သဖြင့် ဆီးချိုရောဂါရှင်များ ပုံမှန်စားပေးသင့်သည့် အစားအစာထဲတွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပါသည်။ မုန်လာဥနီတွင် အမျှင်ဓာတ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ်ဓာတ် ပေါကြွယ်ဝစွာပါဝင်သဖြင့် သွေးတိုးခြင်းကို ထိန်းပေးနိုင်သည့်အပြင် နောက်ဆက်တွဲကျန်းမာရေးပြဿနာဖြစ်သည့် နှလုံးရောဂါ မဖြစ်အောင်ပါ ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါသည်။ ထို့ပြင် မုန်လာဥနီတွင် ကိုယ်ခံအားကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည့် ဗီတာမင်စီဓာတ်များ အများအပြားပါဝင်သောကြောင့် ကိုယ်ခံအားကိုကောင်းစေပြီး ခန္ဓာကိုယ်ထဲသို့ ဝင်ရောက်လာသည့်ရောဂါများကို တိုက်ဖျက် ပေးနိုင်ပါသည်။ ဆောင်းရာသီတွင်ဖြစ်တတ်သည့် အအေးမိဝေဒနာကိုသက်သာစေပြီး ရောဂါအမြန်ပျောက်ကင်းစေရန် ကူညီပေးနိုင်ပါသည်။

ထို့ပြင် မုန်လာဥနီသည် သွေးတွင်းကိုလက် စထရောဓာတ်ကို လျှော့ချပေးနိုင်သဖြင့် ကိုယ်အလေးချိန်ကိုလည်း ကျစေနိုင်သောကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန် လျှော့ချလိုသူများအနေဖြင့် နေ့စဉ်ပုံမှန်စားသုံးပေးသင့်ပါသည်။ တစ်ပတ်လျှင် မုန်လာဥနီခြောက်လုံးထက် ပိုစားသည့်သူများသည် တစ်လလုံးလျှင် မုန်လာဥနီတစ်လုံးမျှသာစားသော သူများထက် လေဖြတ်ရောဂါ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေပိုနည်းကြောင်း ဟားဗက်တက္ကသိုလ်မှ အမေရိကန်သုတေသီများက အကြံပြုထားကြောင်း လေ့လာဖတ်ရှုရပါသည်။

အချုပ်အားဖြင့်ပြောရလျှင် မုန်လာဥနီတွင် သက်စောင့်သတ္တုဓာတ်မျိုးစုံနှင့် အာဟာရဓာတ် များစွာပါဝင်သောကြောင့် မုန်လာဥနီစားသုံခြင်းဖြင့် အမြင်အာရုံကောင်းမွန်စေခြင်း၊ ကင်ဆာရောဂါ ကာကွယ်ရန်ကူညီပေးနိုင်ခြင်း၊ အိုမင်းရင့်ရော်မှုကို နှေးစေရန် ကူညီနိုင်ခြင်း၊ အရေပြားကျန်းမာရေးကို ပိုမိုကောင်းမွန်ရန်ကူညီနိုင်ခြင်း၊ ဗက်တီးရီးယားနှင့် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့် ကူးစက်ခြင်းများကို ကာကွယ်ရန် ကူညီနိုင်ခြင်း၊ နှလုံးရောဂါကိုကာကွယ်ရာတွင် ကူညီနိုင်ခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်ကို သန့်စင်ပေးနိုင်ခြင်း၊ အသည်းလုပ်ဆောင်ချက်ကို တိုးတက်စေခြင်း၊ အူနှင့်သွားကျန်းမာရေးကို ကာကွယ်နိုင်ခြင်း၊ ရုတ်တရက်လေဖြတ်မှုကို ကာကွယ်နိုင်ခြင်း၊ ကျောက်ကပ်လုပ်ဆောင်ချက်တိုးတက်ရန် ကူညီနိုင်ခြင်းနှင့် အစာခြေစနစ်ကောင်းမွန်ရန် ကူညီနိုင်ခြင်းစသည့် ကျန်းမာရေးကောင်းကျိုးများစွာကို ပေးစွမ်းနိုင်သဖြင့် မုန်လာဥနီကိုစားသုံးရန် တိုက်တွန်းလိုပါသည်။ ။

Source: www.moi.gov.mm

နံနက်စာသည် တစ်နေ့တာ၏ဇီဝဖြစ် စဉ်ကိုစတင်စေပြီး ခန္ဓာကိုယ်အတွက် လိုအပ်သောစွမ်းအင်ကို ထောက်ပံ့ပေးနိုင်သောကြောင့်  တစ်နေ့တာအတွက်အရေးကြီးဆုံး အစားအစာဖြစ်သည်။

အထူးသဖြင့်  သွေးတွင်းသကြားဓာတ် ပမာဏကိုတည်ငြိမ်စေရန် ကြိုးစားနေသူများအတွက် မျှတသော နံနက်စာဖြစ်ရန် အရေးကြီးသည်။   

နံနက်စာမစားခြင်း သို့မဟုတ် နံနက်ခင်းတွင် အစားအသောက်ရွေးချယ်မှု မမှန်ကန်ခြင်းသည် တစ်နေ့တာလုံး  သွေးတွင်းသကြားဓာတ် ထိန်းညှိမှုကို ထိခိုက်စေနိုင်သည်။  သွေးတွင်းသကြားဓာတ်မြင့်တက်စေပြီး မောပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ လှုပ်ရှားမှုနှေးကွေးခြင်းတို့အပြင် ကျန်းမာရေးထိခိုက်စေနိုင်သည်။ အထူးသဖြင့် သွေးချိုဆီးချိုရောဂါရှိသူများ၊ အကြိုသွေးချိုရောဂါရှိသူများနှင့် ဇီဝဖြစ်စဉ် ကျန်းမာရေးနှင့်ပတ်သက်သောရောဂါရှိသူများအတွက် ရေရှည်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာများကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် တစ်နေ့တာလုံးစွမ်းအင် မြင့်မားနေစေရန်၊ သွေးတွင်းသကြားဓာတ် ပမာဏကို  တည်ငြိမ်စေရန်နှင့် ကိုလက်စထရောကို  ထိန်းထားရန် မျှတသောနံနက်စာကို ပုံမှန်စားရန် အရေးကြီးပါသည်။

ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော နံနက်စာကို မှန်ကန်စွာ ရွေးချယ်စားသောက်ခြင်းဖြင့် စိတ်ကျေနပ်မှုနှင့်ပျော်ရွှင်မှုကို ထိန်းသိမ်းခြင်းသည် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်နှင့် ကိုလက်စထရောပမာဏကို  ထိန်းသိမ်းရန် ရေရှည်အောင်မြင်မှုအတွက် အရေးကြီးသောအချက်ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင်ပြုလုပ်ခဲ့သော လေ့လာမှုတစ်ခုအရ နံနက်စာစားသုံးခြင်းသည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးနှစ်ခုစလုံးကို အကျိုးပြုကြောင်း ပြသထားသည်။

နံနက်စာလုံးဝမစားဘဲနေခြင်းကိုရှောင်ပါ

နံနက်စာကို လုံးဝမစားဘဲနေခြင်းသည် ကိုယ်အလေးချိန်ကျရန် အထောက်အကူဖြစ်မည်ဟု ယုံကြည်ပြီး ကယ်လိုရီကိုမြန်မြန်ဖြတ်ရန် နည်းလမ်းတစ်ခုဟု  လူတော်တော်များများက  ထင်နေကြပါသည်။ တကယ်တော့ နံနက်စာမစားခြင်းသည် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ကျဆင်းစေနိုင်ပြီး  တစ်နေ့တာလုံး  ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်များသည့်အစားအစာများကို အလွန်အကျွံစားသုံးခြင်း သို့မဟုတ် သကြားဓာတ်များသည့်အစားအစာများကိုတောင့်တခြင်း စသည့်စိတ်ကိုဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။

နံနက်စာမစားခြင်းသည် တစ်နေ့တာတွင် ကျန်းမာရေးနှင့်မညီညွတ်သော သရေစာများစားသုံးခြင်းကိုဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သောကြောင့်ကိုလက်စထရောပမာဏ မြင့်မားခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။  သွေးချိုဆီးချို ရောဂါရှိသူများတွင်  သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကိုထိန်းညှိရန်  ဆေးသောက်နေပါက   နံနက်စာမစားဘဲနေခြင်းသည် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်နည်းခြင်း (hypo-glycemia) ကိုဖြစ်စေနိုင်သည်။

သုတေသနလေ့လာမှုများအရ နံနက် စာမစားသူများသည် အဝလွန်ခြင်း၊ သွေးတိုးခြင်း၊ ကိုလက်စထရောများခြင်း၊ သွေး ချိုဆီးချိုရောဂါနှင့် ဇီဝဖြစ်စဉ်လက္ခဏာစုများ ဖြစ်နိုင်ခြေကို  တိုးမြင့်စေပြီး နောက်ဆုံးတွင် နှလုံးသွေးကြောရောဂါဖြစ်ပွားမှု အန္တရာယ်များကြောင်း  တွေ့ရှိခဲ့သည်။

သွေးတွင်းသကြားဓာတ် များလွန်းခြင်း သို့မဟုတ် နည်းလွန်းခြင်းများသည် သွေး ချိုဆီးချိုရောဂါနောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာများ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို တိုးမြင့်စေနိုင်သည်။ ပရိုတင်း၊ ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အဆီနှင့်အမျှင်ဓာတ်များ ပါဝင်သည့်  မျှတသောအစားအစာများဖြင့် တစ်နေ့တာကို စတင်ခြင်းသည် တစ်နေ့တာလုံး သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို တည်ငြိမ်စေရန် ထိန်းထားနိုင်သောကြောင့် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်မြင့်မားခြင်းနှင့် နည်းခြင်းကို ရှောင်ရှားနိုင်သည်။

သကြားများပါ၀င်သော ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်များစွာ စားသုံးခြင်းကိုရှောင်ပါ

 နံနက်ခင်းတွင် ရိုးရာကစီဓာတ်မြင့်မားသော အစားအစာများကို ပထမဦးစွာ စားသုံးခြင်းသည် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ရုတ်တရက်လျင်မြန်စွာ မြင့်တက်စေပြီး    နှလုံးကိုအန္တရာယ်ဖြစ်စေသည်။ စတိုးဆိုင်မှဝယ်သော  နံနက်စာများဖြစ်သည့် ပေါင်မုန့်ဖြူ၊ ကိတ်မုန့်၊ ပန်ကိတ်၊ ဝေဖာမုန့်များ၊ ကွတ်ကီးများ၊ ဒိုးနတ်မုန့် များတွင် သန့်စင်ထားသော ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်နှင့် ပြည့်ဝဆီများ   ကြွယ်ဝသဖြင့် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်နှင့်    မကောင်းသော ကိုလက်စထရော (LDL) အမျိုးအစားကို  မြင့်တက်စေနိုင်ပါသည်။  သွေးတွင်း သကြားဓာတ်မြင့်တက်မှုသည် ပင်ပန်း နွမ်းနယ်ခြင်း၊ စိတ်တိုခြင်းနှင့်သကြားဓာတ်များသည့် ချိုသော အစားအစာများကို တောင့်တခြင်းတို့ကို  ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် သကြားပါဝင်မှုနည်း၍ အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝသော အုတ်ဂျုံကဲ့သို့သော ကောက်နှံများ၊  ဂျုံလုံးများ၊  အညိုရောင်ပေါင်မုန့် သို့မဟုတ် အစေ့အဆန် ပေါင်မုန့်ကဲ့သို့သော မပြုပြင်ရသေးသည့် ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်များတွင်   အမျှင်ဓာတ်ပိုများသဖြင့် အစာခြေနှေးခြင်းကို ကူညီ ပေးပြီး နံနက်ခင်းတစ်လျှောက်လုံးတွင် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ပိုမိုတည်ငြိမ် စေပါသည်။

သကြားပါသော ဖျော်ရည်များကိုရှောင်ပါ

    လူအများစုသည်နံနက်စာကို သကြားပါသော ကော်ဖီဖျော်ရည်များ သို့မဟုတ်ခရင်မ်ပါသော လက်ဖက်ရည်တို့ဖြင့် တွဲဖက် စားသုံးကြသည်။  ဤဖျော်ရည်များသည် ပြည့်ဝဆီများနှင့် သကြားဓာတ်များသောကြောင့်      သွေးတွင်းသကြားဓာတ်နှင့်  ကိုလက်စထရောကို မြင့်မားစေနိုင်သည်။ အချိုရည်နှင့်  သစ်သီးဖျော်ရည်များဖြင့် နံနက်ခင်းတွင် စတင်ခြင်းသည် သွေးတွင်း  သကြားဓာတ်ပမာဏကို လျင်မြန်စွာ မြင့်တက်စေသည်။  အချိုရည်နှင့် သစ်သီးဖျော်ရည်များတွင် သကြားဓာတ်များစွာ ပါဝင်လေ့ရှိပြီး  အမျှင်ဓာတ်ချို့တဲ့ခြင်းကြောင့်  သွေးကြောအတွင်း သကြားဓာတ်စုပ်ယူမှုကို လျင်မြန်စေသည်။ သွေး တွင်းသကြားဓာတ် အလွန်အကျွံမြင့်တက်ခြင်းသည် အင်ဆူလင် ထုတ်လုပ်မှုမြင့်တက်စေပြီး  ကိုယ်အလေးချိန်တိုးလာစေနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ဘလက်ကော်ဖီ၊ အချိုမပါသော လက်ဖက်ရည် သို့မဟုတ် ရေနွေးကြမ်းကိုရွေးချယ်ပါ။ ဖျော်ရည်သောက်မည့်အစား အမျှင်ဓာတ်ပါသောလတ်ဆတ်သည့် အသီးအနှံများကို ရွေးချယ်ပြီး ပရိုတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုဖြစ်သော ဒိန်ချဉ်နှင့်တွဲစားပါ။ အကယ်၍ လတ်ဆတ်သောသစ်သီးဖျော်ရည်ကို နှစ်သက်ပါက အစာစားချိန်တွင် ခွက်တစ်ဝက်ခန့် သောက်သုံးနိုင်ပါသည်။

နံနက်စာတွင် အမျှင်ဓာတ် ကြွယ်ဝသော အစားအစာများကိုစားပါ

အပင်များတွင်တွေ့ရသော  အစာချေဖျက်မှုနှေးသည့်   အမျှင်ဓာတ်သည် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ထိန်းညှိပေးပြီး ပြည့်ဝသော ခံစားချက်ကို တိုးလာစေသည့်အပြင်  နှလုံး၊  အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်း ကျန်းမာရေးကို  မြှင့်တင်ရန် အတွက်အရေးကြီးပါသည်။  အမျှင်ဓာတ်သည် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ထိန်းညှိမှုတွင်   ကိုလက်စထရောကို လျှော့ချရန်အတွက်လည်းမရှိမဖြစ်လိုအပ်သည်။ အမေရိကန်သွေးချိုဆီးချိုရောဂါ အသင်း(ADA)၏အဆိုအရသွေးချိုဆီးချိုရောဂါရှိသူများသည် သာမန်လူများကဲ့သို့ တစ်နေ့ လျှင်  အမျှင်ဓာတ်ပမာဏ  ၂၅ ဂရမ်မှ ၃၈ ဂရမ်အထိ  စားသင့်သည်။  ဂျုံ၊  သစ်သီးဝလံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များတွင် ပါဝင်သော အမျှင်ဓာတ်သည် အစာအိမ်အတွင်း ကိုလက်စထရောနှင့်ပေါင်းစပ်နိုင်ပြီး ယင်းကို ခန္ဓာကိုယ်မှဖယ်ရှားနိုင်သည်။

အသီးအနှံများ အလွန်အကျွံစားခြင်းကို ရှောင်ပါ

အသီးအနှံများသည် အစားအသောက်အတွက် ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွတ်သောဖြည့်စွက်စာဖြစ်သော်လည်း   နံနက်ခင်းတွင် အသီးအနှံများ အလွန်အကျွံစားခြင်းသည် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို   သိသိသာသာ မြင့်တက်စေနိုင်ပါသည်။  ငှက်ပျောသီး၊ စပျစ်သီးနှင့်သရက်သီးကဲ့သို့သော  အသီးအနှံများသည်  သဘာဝသကြားဓာတ်မြင့်မားပြီး သွေးတွင်းဂလူးကို့စ်ပမာဏ မညီမျှခြင်းကို ဖြစ်စေနိုင်သည်။ အသီးအနှံစားသုံးမှုကို မျှတစေရန် ပရိုတင်းနှင့်အမြဲတွဲစားပေးပါ။ ဘလူးဘယ်ရီနှင့် စတော်ဘယ်ရီကဲ့သို့သော ဘယ်ရီသီးများသည် သကြားဓာတ်နည်းသဖြင့် နံနက်စာအတွက် ဒိန်ချဉ်၊ အခွံမာသီးလက်တစ်ဆုပ်စာနှင့်အတူ   တွဲဖက်စားနိုင်ပါသည်။

နံနက်စာတွင် ပရိုတင်းရင်းမြစ်များ မျှတစွာပါဝင်စေပြီး ပြုပြင်ထားသော အသားများကို ရှောင်ပါ

လူအများစုသည်    နံနက်စာအတွက် ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်ကို အာရုံစိုက်ကြသော်လည်း သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏကို ထိန်းသိမ်းရာတွင်  ပရိုတင်းသည်လည်း ထပ်တူအရေးကြီးပါသည်။ ပရိုတင်းဓာတ်သည်  ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်စုပ်ယူမှုကို   နှေးကွေးစေပြီး တစ်နေ့တာလုံးအတွက် တည်ငြိမ်သော   စွမ်းအင်ပမာဏကို မြှင့်တင်ပေးသည်။ လုံလောက်သော ပရိုတင်းမပါဝင်လျှင် အစာစားပြီးပြီးချင်း သွေးတွင်း သကြားဓာတ်တက်လာနိုင်ပြီး  အင်ဆူလင်ထုတ်လုပ်မှု မြင့်တက်စေသဖြင့် အစာစားပြီးပြီးချင်း ဆာလောင်မှုကို ခံစားရနိုင်သည်။ နံနက်စာတွင် ကြက်ဥ၊ တိုဟူး၊ ပဲနို့၊ ကြက်ကင်နှင့်အဆီမပါသောအရည်အသွေးမြင့် ပရိုတင်းမှုန့်၊  ကြက်ကင်နှင့် အဆီမပါသော ပရိုတင်းအရင်းအမြစ်ကောင်းများကို ရွေးချယ်စားသင့်ပါသည်။ လူကြိုက်များသောနံနက်စာများဖြစ်သည့်ဝက်အူချောင်းများ၊ ပြုပြင်ထားသော ကြက်သားပြားများနှင့် ငါးကြော်များတွင် ပြည့်ဝဆီနှင့် ဆိုဒီယမ်မြင့်မားသဖြင့် ယင်း တို့ကိုပုံမှန်စားသုံးလျှင်   မကောင်းသော ကိုလက်စထရော(LDL)    ကိုတိုးစေပြီး     နှလုံးကိုအန္တရာယ် ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။ 

ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သောအဆီများ ပါဝင်စေရန် သတိပြုပါ

ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်ရန် ကြိုးစားရာတွင်   အဆီအားလုံးကို ရှောင်ကြဉ်ရန် မလိုအပ်ပါ။ အဆီများသည် အစာချေဖျက်မှုနှင့် ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်စုပ်ယူမှုကို နှေးကွေး စေပြီး   သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို မျှတအောင်ထိန်းထားရန်  မရှိမဖြစ် လိုအပ်ပါသည်။ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏကို တည်ငြိမ်အောင်ထိန်းပေးကာ အချိန်ကြာ ကြာ  ဗိုက်ပြည့်စေသည်။ ထောပတ်သီး၊ အခွံမာသီး၊  အစေ့အဆန်များနှင့် သံလွင် ဆီကဲ့သို့   ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အဆီများသည် ကောင်းသော  ကိုလက်စထရော (HDL)ကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် မကောင်းသော ကိုလက်စထရော (LDL) ကို လျှော့ချရန်ကူညီပေးသည်။သို့ဖြစ်၍   ပုံမှန်နံနက်စာ အစီအစဉ်တွင် ၎င်းတို့ကို သင့်တင့်မျှတစွာ စားသုံးရန် လိုအပ်သည်။

နံနက်စာစားသောအချိန်နှင့် ပမာဏကိုပုံမှန်ဖြစ်စေရန် သတိပြုပါ

အစားအသောက်များကို တစ်သမတ်တည်းမစားခြင်းသည် သွေးတွင်းသကြားဓာတ် မမှန်ခြင်းနှင့် အလွန်အကျွံစားခြင်း တို့ကိုဖြစ်စေနိုင်သည်။  ဥပမာ- တစ်နေ့မှာ နံနက်စာမစားဘဲ နောက်နေ့နံနက်စာ များများစားရင် သွေးတွင်းသကြားဓာတ် ပမာဏမညီညွတ်တာကို  တွေ့ရနိုင်ခြေ ပိုများပါတယ်။  နံနက်စာစားပြီး နှစ်နာရီအကြာမှာ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်တက် လာတာကိုသတိပြုမိရင် စားခဲ့တဲ့အစားအစာ အမျိုးအစားနှင့် ပမာဏကိုပြန်ကြည့်ပါ။ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏသည် သောက်သောဆေးဝါးများ၊ စားထားသည့် အစားအစာ၊ စားပြီးသောပမာဏနှင့် လှုပ်ရှားမှုပေါ်မူတည်၍  ကွဲပြားပါသည်။ နံနက်စာအတွက် တူညီသော ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်ပမာဏကို အကြမ်းဖျင်းစားပြီး ခန္ဓာကိုယ်ကတုံ့ပြန်ပုံကို    အကဲဖြတ်ပါ။

မျှတသောနံနက်စာအတွက် အမျှင်ဓာတ်၊ ပရိုတင်းနှင့်   မပြည့်ဝဆီများ ပါဝင်သော အစားအစာများကို    စားရန်သတိပြုပါ

အချုပ်အားဖြင့်ဆိုရသော် နေ့ရက်တိုင်းတွင် ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွတ်သောနံနက် စာဖြင့်စတင်ရန် အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝသော ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်များ၊ အသီးအနှံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊  အစေ့အဆန်များ၊ ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွတ်သော  အဆီနှင့်ပရိုတင်းများ၊ ငါးများကိုရွေးချယ်၍ အချိန်နှင့်ပမာဏကို ပုံမှန်ဖြစ်စေရန်  သတိပြုစားသောက်သင့်ပါသည်။  သင့်တင့်မျှတ သောနံနက်စာသည်   ခန္ဓာကိုယ်အတွက် လိုအပ်သောစွမ်းအင်ပမာဏကို အားဖြည့် ပေးနိုင်ပြီး  သွေးချိုဆီးချိုရောဂါ၊   နှလုံးသွေကြောဆိုင်ရာ ရောဂါနှင့် ရေရှည်ကျန်းမာရေး ပြဿနာများ ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးနိုင်ကြောင်း  ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

Source: Myawady Webportal

ကျန်းမာရေးအတွက်    လေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်ရာတွင်   အသက်အရွယ်အလိုက် သင့်လျော်သည့် လေ့ကျင့်ခန်းမျိုး ပြုလုပ်ရန်  လိုအပ်သည်။ ကျန်းမာရေးအတွက် ပြုလုပ်ကြသော  လေ့ကျင့်ခန်းအမျိုးမျိုးတွင်   သုတေသီတို့၏ အဆိုအရ    အပြေးလျှောက်လေ့ကျင့်ခန်းသည် အကောင်းဆုံး၊   စက်ဘီးစီးခြင်းသည်   ဒုတိယနှင့်  လမ်းလျှောက်ခြင်းသည် တတိယအကောင်းဆုံးဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

အပြေးလျှောက်ခြင်းသည် ရိုးရိုးလမ်း လျှောက်ခြင်းထက် ပို၍သက်လုံကောင်းကာ အမောခံနိုင်သည်ဟုဆိုသည်။ ညနေဘက်ပြေးလျှင် ကြွက်သားများပြေလျော့ပြီး   စားကောင်းကာ    အိပ်ပျော်စေနိုင်သည်ဟု လက်တွေ့အပြေးလျှောက်လေ့ ကျင့်နေသူတစ်ဦးက ပြောသည်။ အပြေးလျှောက်ခြင်းသည် ဝမ်းချုပ်ခြင်းကိုလည်း သက်သာပျောက်ကင်းစေနိုင်သည်။

လမ်းလျှောက်သူများ၊ အပြေးလျှောက်လေ့ကျင့်သူများ တစ်ခါတစ်ရံ အခက်အခဲတွေ့ရတတ်သည်။ အထူးသဖြင့် တခြားတစ်မြို့တစ်ရွာရောက်သောအခါ ပြေးစရာ၊ လျှောက်စရာ  မြေကျယ်ကျယ်မရှိခြင်း၊ မြစ်၊ ချောင်း၊ အင်း၊ အိုင် ပေါများပြီး ရွှံ့ညွန်ထူထပ်သောအရပ်တွင် ရောက်ရှိနေသဖြင့် မိမိနေ့စဉ်ပြုလုပ်နေကျ လေ့ကျင့်ခန်းကို မလုပ်နိုင်ခြင်းတို့ဖြစ်နိုင်သည်။

ထိုအခါမျိုးတွင် ပြုလုပ်နိုင်မည့် ထိရောက်သော လေ့ကျင့်ခန်းတစ်မျိုးကို ရေးသားတင်ပြလိုပါသည်။ မြေနေရာအကျယ်အဝန်းများစွာ မလိုအပ်ဘဲ အခန်းတစ်ခန်း၊ ပြတင်းပေါက်တစ်ပေါက်ရှိနေလျှင် ဤလေ့ကျင့်ခန်းကို လုပ်ဆောင်နိုင်ပါသည်။

ခြေဖျားထောက်လေ့ကျင့်ခန်းလူတို့၏ခြေဖဝါးတွင် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းကလီစာများနှင့် ဆက်နွှယ်နေသော အရေးပါသည့် နှိပ်ကွက်များရှိသည်။ ရိုးရာအကြောပြင်နှိပ်ကွက်များတွင် ပထဝီဓာတ်နှင့်ဆိုင်သော     အကြောကြီး နှစ်ချောင်းသည်  ခြေဖဝါးအလယ်နှင့် ခြေဖဝါး ဘေးစောင်းတွင်ရှိနေကြသည်။ ခြေဖဝါးအတွင်းခွက်နေသော နေရာ၌ နှိပ်ကြည့်ပါ။ တင်းနေသောအကြောသည် အတွင်း ပထဝီကြောဟုခေါ်သည်။  သက်စောင့် ကြောဖြစ်သည်။   ကြွက်တက်လျှင် ထိုအကြောကိုနှိပ်လျှင် ပြန်ကျပြီးသက်သာ စေနိုင်သည်။ ခြေဖဝါးပထဝီ ကြောစမ်း၍ မရတော့လျှင် သေဆုံးချိန်နီးသော လူနာဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။

အပြင်ပထဝီကြောသည် ခြေဖဝါးဘေး စောင်းအတွင်းဘက်တွင်ရှိသည်။ နှိပ်လျှင် နာသည်။ အကြောပြေစေရန်၊ အညောင်း အညာသက်သာစေရန် အနှိပ်သည်များက ထိုအကြောကို နှိပ်ပေးလေ့ရှိသည်။   ထိုအပြင်ပထဝီ ကြောသည်လည်း သက်စောင့်ကြောဖြစ်သည်။ အတက်ရောဂါရှိသူများနှင့် ကလေးများ ကိုယ်ပူကြီး၍ အတွင်းတက်တက်လျှင် အပြင်ပထဝီကြောရှိသည့် ခြေဖဝါးစောင်းကို နှိပ်ပေးလျှင် အတက်ကျစေနိုင်သည်။

ခြေဖဝါးပထဝီကြောနှစ်ကြောကို မနှိပ်ဘဲနှိပ်သကဲ့သို့  ပြေလျော့စေနိုင်သောလေ့ကျင့်ခန်းမှာ   ခြေဖဝါး ထောက်ခြင်း သို့မဟုတ် ခြေဖျားထောက်ခြင်းလေ့ကျင့် ခန်းဖြစ်သည်။

မတ်တတ်ရပ်ပြီး ခြေဖျားထိပ်ကလေးများပေါ်တွင် အားပြုကြည့်ပါ။ ခြေသလုံးကြွက်သားများကို အားယူထားရသဖြင့် ကြာကြာမရပ်နိုင်ကြောင်း တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။ ကြာကြာရပ်နိုင်စေရန် ကျင့်သား မရမီ အကူအညီလိုအပ်ပါသည်။ ပြတင်း ပေါက်တစ်ခုတွင် ရပ်ပါ။    တံခါးဘောင် တစ်ဖက်တစ်ချက်တွင် လက်ကိုင်ထား၊ အားပြုထားပြီးမှ မတ်တတ်အနေအထား ဖြင့် ခြေဖျားထောက်ကြည့်ပါ။ ကြာကြာ မရပ်နိုင်လျှင် ခြေဖဝါးပြန်ချပါ။ ထို့နောက် တစ်ကြိမ်ထပ်ပြီး ခြေဖျားထောက်ပြီး ရပ်ပါ။  ခြေချောင်းလေးများပေါ်တွင် ခန္ဓာကိုယ် အလေးချိန်အားလုံး  ရောက်ရှိနေကြောင်း   စိတ်ကသိအောင်  အာရုံပြုထားပြီးရပ်ပါ။ ကြိုးစားပြီးရပ်ပါ။ ပထမပိုင်း မခံနိုင်သော်လည်း  နောက်ပိုင်းတွင် ကြာကြာရပ်နိုင်လာပြီး ကြွက်သားများတင်းရာမှ ပြေ‌လျော့လာ ပါလိမ့်မည်။

ခြေဖျားထောက်ရပ်မည့်   နေရာသည် ညီညာဖို့လိုသည်။  ပျော့အိသောနေရာတွင်  ရပ်လျှင်  မထိရောက်ပါ။   မြေမာ၊ ပြတင်းပေါက်ကြမ်းပြင် သို့မဟုတ် သမံတလင်း စသည့်အောက်ခံမာကျောသော နေရာ၌     ခြေဖျားထောက်ရပ်ခြင်းက အကြောများကို    ပို၍ထိရောက်စေနိုင် သည်။

ခြေဖျားထောက်ရပ်ခြင်း၏ အကျိုးကျေးဇူးများ

ခြေဖျားထောက်ရပ်သောအခါ ခြေမ၊  ခြေညှိုး၊ ခြေခလယ်၊ ခြေသူကြွယ်၊ ခြေ သန်းလေးများအောက်ရှိ နှိပ်မှထိတွေ့နိုင်သော  အကြောဆုံမှတ်ကလေးများကို ဖိအားသက်ရောက်စေနိုင်သည်။ မိမိခန္ဓာ ကိုယ်အပေါ်ပိုင်းမှ ဖိအားသည်   ဆုံမှတ် ကလေးများကို ထိတွေ့သောအခါ ခြေမအောက်အကြောဆုံမှတ်တွင်   ဖိမိသော အားသက်ရောက်မှုကြောင့်      မျက်စိကို အကျိုးသက်ရောက်စေသည်။    မျက်စိမှန်ဘီလူးအားနည်းခြင်း၊ အတွင်းတိမ်ရောဂါ၊ မျက်လုံးအိမ်တွင်း  ရေဖိအားလျော့ခြင်း၊ မျက်ရိုးကိုက်ခြင်း၊ မျက်ရည်အိတ်ပိတ်ခြင်း၊ မျက်စိသွေးကြောများ နီရဲခြင်း၊ ရောင်ခြင်းတို့ကို သက်သာစေနိုင်သည်။

ခြေညှိုးအောက် ဆုံမှတ်အကြောဆုံကို ဖိမိသော သက်ရောက်မှုကြောင့် ကျောက်ကပ်ကိုအားကောင်းစေနိုင်သည်။ ဆီးပူ ဆီးအောင့်ရောဂါ၊ ဆီးနီဆီးပူရောဂါနှင့် အဝေးပြေးကားမောင်းသမားများတွင် တွေ့ရသော ဆီးပူညောင်းကျ ရောဂါစွဲနေ သူတစ်ဦးမှာ ကားရပ်နားချိန်တွင် ခြေဖျားထောက်ရပ်သော  လေ့ကျင့်ခန်းကို ၁၅ မိနစ်ခန့် စွဲစွဲမြဲမြဲပြုလုပ်ပေးရုံဖြင့် သက်သာနိုင်ကြောင်း သိရသည်။

အမျိုးသမီးများတွင် ဖြစ်လေ့ရှိသော မီးယပ်အဖြူဆင်းရောဂါကိုလည်း ခြေဖျား ထောက်လေ့ကျင့်ခန်း ပြုလုပ်ပေးခြင်းဖြင့် သက်သာစေနိုင်သည်။

ခြေခလယ်အောက်ရှိ အကြောဆုံမှတ်ကို  ကိုယ်ပေါ်မှဝိတ်အားဖြင့်   ဖိမိခြင်းကြောင့် ထူးခြားသောအကျိုးမှာ   အစာကြေခြင်း၊ အစာအိမ်နာရောဂါနှင့် အူသိမ်အူနာရောဂါများကို  သက်သာစေသည့်အပြင် အစာမကြေမှု၏ နောက်ဆက်တွဲဖြစ်သည့် ဝမ်းချုပ်ခြင်း၊ ဝမ်းစေး၊ ဝမ်းမည်း၊ ဝမ်းအကျိအချွဲသွားခြင်းများကိုပါ  သက်သာစေသည်။  အလွန်အမင်းစားမိ၍ စားပိုးနင့်သူသည်  ထိုင်မနေဘဲ ခေတ္တမျှ လမ်းလျှောက်ပြီးနောက်  ခြေဖျားထောက် ရပ်ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် အစာကြေပြီး စားပိုးနင့်ခြင်းကို သက်သာစေနိုင်သည်။ အစာအိမ်အားနည်းသူသည် နံနက်တစ်ကြိမ်၊ ညနေတစ်ကြိမ် ခြေဖျားထောက်ရပ် လေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်ခြင်းဖြင့်  အစာအိမ်ရောဂါဖြစ်ခြင်းမှ  ကင်းဝေးစေနိုင်သည်။

ခြေသူကြွယ်အောက်ရှိ အကြောဆုံမှတ်ကို  ဖိနှိပ်မိခြင်းကြောင့်  သည်းခြေအား ကောင်းစေနိုင်သည်။  အသည်းနှင့်ကပ်လျက်ရှိသော  သည်းခြေအိတ်တွင် ကျောက်တည်ခြင်းကို  ကာကွယ်ပြီး  သည်းခြေရည်ကို   ပိုထွက်စေနိုင်သည်။

သည်းခြေရည်  ထွက်အားကောင်းလျှင် ဝမ်းမှန်ပြီး  လေကိုအောက်သို့  သက်စေနိုင်သည်။ သည်းခြေကျောက်တည်ရောဂါနှင့်  သည်းခြေအိတ်ပိတ်သောရောဂါသည်  ယခုခေတ်တွင်   အဖြစ်များသော ရောဂါဖြစ်သည်။

ခြေသန်းအောက်ရှိ အာရုံကြောအကြောဆုံမှတ်သည် ခြေဖျားထောက်ရပ်သောအခါ   ဖိမိမှုအားနည်းပြီး  လွတ်နေတတ်သည်။  ခြေဖျားထောက်လျက်နှင့် ခုန်ပေးခြင်းကို ဆယ်ကြိမ်ခန့်ပြုလုပ်ပေးပါ။ ခုန်ပြီး ပြန်အကျတွင် ခြေသန်းအောက်  အသားဖြင့်ကျလျှင် ဆုံမှတ်ကိုဖိမိနိုင်သည်။ လျှာ၊အာခေါင်နှင့်  သွားအခြေတစ်ဝိုက်သွားဖုံးတွင် ဖြစ်သောရောဂါများကို သက်သာစေနိုင်သည်။ သွားခြေပေါ်ပြီး သွားကျဉ်ခြင်း၊ သွေးယိုခြင်းများကိုပါသက်သာစေနိုင်သည်။

အချုပ်ဆိုရသော် နေ့စဉ်လေ့ကျင့်ခန်း ပြုလုပ်ပြီး ကျန်းမာရေးလိုက်စားသူများအနေဖြင့်  အပြေးလျှောက်၊ စက်ဘီးစီး၊ လမ်းလျှောက်ပြုလုပ်ခြင်းများမှ  အနားယူချိန်တွင် ၅ မိနစ်ခန့် ခြေဖျားထောက်ရပ်ခြင်းကို ပြုလုပ်ပေးလျှင်  မိမိပြုလုပ်သော လေ့ကျင့်ခန်းများကို အထောက်အကူပြုစေနိုင်သည်။ ဤလေ့ကျင့်ခန်းသည် ကြွက်တက်ခြင်းရောဂါ၊ ခြေဖနောင့်အတက်ထွက်ရောဂါများကိုလည်း သက်သာစေနိုင်ကြောင်း  အကြံပြုရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

Source: Myawady Webportal