အာဒါလွတ်ဥသည် အပူပိုင်းဒေသများမှထွက်သော သစ်ဥသစ်ဖုပင်မျိုးဖြစ်သည်။ ရုက္ခဗေဒအမည် Maranta Arundinacea ခေါ် ချုံပင်တစ်မျိုး မှထွက်သောဥဖြစ်သည်။ အာဒါလွတ်ပင်သည် Maranta မျိုးနွယ်စုဝင်နှင့် Marantaceae မျိုးရင်းဝင်ဖြစ်သည်။အာဒါလွတ်ဥသည် အစာကြေလွယ်သောကစီဖြစ်သဖြင့် ယင်းကို ကလေးငယ်များနှင့် နာမကျန်း ဖြစ်နေသူများအတွက်  ဓာတ်စာအဖြစ် အသုံးပြုလေ့ရှိကြသည်။

အာဒါလွတ်ဥတွင်ပါဝင်သောအာဟာရဓာတ်များ

အာဒါလွတ်ဥတွင်အမျှင်ဓာတ်၊ ပရိုတင်းဓာတ်၊ သံဓာတ်နှင့် ဖောလစ်အက်စစ်တို့ ပါဝင်သည့်အပြင် ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်၊ ဗီတာမင် B အုပ်စုကဲ့သို့ အာဟာရဓာတ်များပါဝင်ပြီး ကယ်လ်စီယမ်၊ ပိုတက်ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်၊ ဆိုဒီယမ်၊ ဖော့စဖရပ်ကဲ့သို့ သတ္တုဓာတ်များလည်း ကြွယ်ဝသည်။ အာဒါလွတ်ဥတွင်  အာဟာရဓာတ်များနှင့် သတ္တုဓာတ်များလည်းပါဝင်သည့်အတွက် အစာခြေစနစ်ကောင်းမွန်ခြင်း၊  အရိုးကိုသန်မာစေခြင်း၊ သွေးလည်ပတ်မှုနှင့် နှလုံးကျန်းမာရေးကိုကောင်းမွန်စေခြင်း စသည့်ကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးများကို  ပေးစွမ်းနိုင်သည်။  အာဒါလွတ်ဥ ၁၀၀ ဂရမ်တွင် ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ် ၁၃ ဂရမ်  (၄ ရာခိုင်နှုန်း)၊ ပရိုတင်း ၄ ဒသမ ၂ ဂရမ်  (၈ ရာခိုင်နှုန်း)၊ အဆီ သုည ဒသမ ၂ ဂရမ် (သုညရာခိုင်နှုန်း)၊ ကိုလက်စထရော  သုည ဒသမ သုည ဂရမ် ( သုည ရာခိုင်နှုန်း)၊ ဆိုဒီယမ် ၂၆ ဂရမ် (၁ ရာခိုင်နှုန်း)၊ ပိုတက်ဆီယမ်  ၄၅၄ ဂရမ် (၁၂ ရာခိုင်နှုန်း) ပါဝင်သည်။

အာဒါလွတ်ဥ၏ဆေးဖက်ဝင်ပုံ

အာဒါလွတ်ဥသည် မဂ္ဂနီဆီယမ်ပါဝင်မှုမြင့်မားသောကြောင့် နှစ်ခြိုက်စွာအိပ်ပျော်စေနိုင်သည်။ အစာခြေ စနစ်ကိုကောင်းမွန်စေသော အာဒါလွတ်ဥခန္ဓာကိုယ်၏အစာခြေစနစ်တွင် အမျှင်ဓာတ်က အရေးပါဆုံး ထဲတွင် ပါဝင်ပြီး  အူလမ်းကြောင်းအတွင်း၌ အစားအစာရွေ့လျားမှုကောင်းမွန်စေပြီး အာဟာရဓာတ်များ စုပ်ယူနိုင်အောင် နှိုးဆွပေးသည်။ အာဒါလွတ်ဥတွင် အမျှင်ဓာတ်များ ကြွယ်ဝစွာပါဝင်သောကြောင့် အစာခြေစနစ်ကို ကောင်းမွန်စေသည့်အပြင် ဝမ်းချုပ်ခြင်းနှင့် ဝမ်းလျှောခြင်းများကိုလည်း ကာကွယ်ပေးပြီး    သွေးတွင်း သကြားဓာတ်ကိုလည်း   ထိန်းထားပေးနိုင်သည်။ အဆိုပါအမျှင်ဓာတ်ကြောင့် ပိုလျှံ နေသော ကိုလက်စထရော များကိုရှင်းလင်းပေးပြီး   နှလုံးသွေးကြောကျန်းမာရေးကိုကောင်းမွန်စေသည်။

အစာအိမ်ရောဂါကို ကာကွယ်ပေးသောအာဒါလွတ်ဥ

အာဒါလွတ်ဥတွင် Gluten ဓာတ်မပါဝင်သောကြောင့် အစာအိမ်နာခြင်း၊ အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်း မအီမသာဖြစ်ခြင်းတို့ကို ကာကွယ် ပေးနိုင်သည်။

နှလုံးကျန်းမာရေးကိုကောင်းစေသောအာဒါလွတ်ဥ

အာဒါလွတ်ဥတွင် ပိုတက်ဆီယမ်ပါဝင်မှုပမာဏများသောကြောင့်နှလုံးနှင့်ပတ်သက်သည့် ရောဂါဝေဒနာ များဖြစ်ပွားမှုမှ   ကာကွယ်ပေးသည်။  ပိုတက်ဆီယမ်က  နှလုံးသွေးလွှတ်ကြောများနှင့် သွေးပြန်ကြော များကိုပြေလျော့စေပြီး  သွေးဖိအားကိုကျစေသဖြင့်   နှလုံးရောဂါနှင့် လေဖြတ်ခြင်းကို လျော့နည်းစေသည်။ အာဒါလွတ်ဥတွင် ပိုတက်ဆီယမ်နှင့်  ဆိုဒီယမ်ပါဝင်မှုများသောကြောင့်   သွေးအားကိုထိန်းညှိပေးနိုင်သည်။ သွေးတိုးရောဂါရှိသူများ မဖြစ်မနေစားသုံးသင့်သည်။  အာဒါလွတ်ဥထဲတွင်ပါဝင်သည့်   ဖောလိတ်ဓာတ်သည်နှလုံးရောဂါဖြစ်စေသည့်   Homocysteine  ဓာတ်ကိုလျှော့ချပေးသည်။   မဂ္ဂနီဆီယမ်ပါဝင်မှု မြင့်မားပြီး  သတ္တုဓာတ်ကြွယ်ဝသောကြောင့်သွေးလည်ပတ်မှုအားကောင်းစေသည်။ အာဒါလွတ်ဥတွင် ဗီတာမင်  B အုပ်စုကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပြီး ကောင်းမွန်သည့် ကိုလက်စထရောများ ပါဝင်သောကြောင့် နှလုံးသွေးကြောနှင့် ပတ်သက်သည့် ရောဂါများကို ကာကွယ်ပေးသည်။ သွေးအားနည်းရောဂါအပြင်မူးမော်ခြင်းမဖြစ်အောင်လည်း ကာကွယ်ပေးသည်။

မှတ်ဉာဏ်ကောင်းစေသောအာဒါလွတ်ဥ

အာဒါလွတ်ဥထဲတွင်ပါဝင်သည့် သံဓာတ်သည် သွေးလည်ပတ်မှုအား ကောင်းစေသဖြင့် ဦးနှောက်ထဲသို့ အောက်ဆီဂျင်လုံလောက်စွာရောက်ရှိ စေသည့်အတွက်  မှတ်ဉာဏ်ကောင်းစေသည်။   သတိမေ့ရောဂါမဖြစ်အောင်လည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်စွမ်းရှိသည်။

အရိုးသန်မာစေပြီး သွေးလည်ပတ်မှုကိုကောင်းမွန်စေသော အာဒါလွတ်ဥ

အာဒါလွတ်ဥတွင် ပရိုတင်းဓာတ်နှင့်သံဓာတ်ကြွယ်ဝစွာပါဝင်သောကြောင့် အရိုးများကိုသန်မာစေသည်။ အာဒါလွတ်ဥတွင် ကြေးနီဓာတ် နှင့် သံဓာတ်ပါဝင်သောကြောင့် သွေးနီဆဲလ်များကို   တိုးပွားစေပြီး ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊  အားနည်းခြင်းမှကာကွယ်ပေးသည်။  အဆိုပါဓာတ်များကြောင့် သွေးလည်ပတ်မှုကိုကောင်းမွန်စေသည်။

သန္ဓေသားအတွက်ကောင်းသောအာဒါလွတ်ဥ

အာဒါလွတ်ဥတွင် ဖောလိတ်ဓာတ်ပါဝင်မှုများသဖြင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင် အမျိုးသမီးများစားပါက မွေးဖွားလာမည့်ကလေးတွင် ချို့ယွင်းချက်ပါလာနိုင်ခြေနည်းစေသည်။ ဖောလိတ်ဓာတ်က ဒီအင်န်အေဖြစ်တည်မှုနှင့်ဆဲလ်ကျန်းမာရေးများတွင်  အရေးကြီးသောဓာတ်ဖြစ်ပြီး  ဖွံ့ဖြိုးမှုကိုလည်း မြှင့်တင်ပေးသည်။

ခန္ဓာကိုယ်ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုကိုအားပေးသော အာဒါလွတ်ဥ

အသားမှရသောပရိုတင်းများထက်  အသီးအနှံနှင့်သစ်ဥသစ်ဖုမှရသော ပရိုတင်းကို ခန္ဓာကိုယ်က စုပ်ယူရပိုမိုလွယ်ကူသောကြောင့်  ပရိုတင်းအသင့်အတင့်ပါဝင်သော  အာဒါလွတ်ဥကိုစားပေးခြင်းဖြင့်  ကျန်းမာသည့် ခန္ဓာကိုယ်ဖွံ့ဖြိုးမှုကို ရရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ကိုယ်အလေးချိန်ကျစေသော အာဒါလွတ်ဥ

အာဒါလွတ်ဥသည် Diet လုပ်သည့်နေရာတွင်ပိုသင့်တော်သည်။ အာဟာရဓာတ်များနှင့် အမျှင်ဓာတ်ပါသည့် အာဒါလွတ်ဥကိုတွဲစားလျှင် ဝိတ်ချ၊   အစားလျှော့သည့်အစီအစဉ်တွင်   ပို၍အကျိုး ထူးနိုင်သည်။ အဆာပြေအနေဖြင့်လည်းစားနိုင်သည်။

ဆီးလမ်းကြောင်းပိုးဝင်ခြင်းကို ကာကွယ်ပေးသောအာဒါလွတ်ဥ

အာဒါလွတ်ဥ၏ ဆေးဖက်ဝင်အာနိသင်ကြောင့်ဆီးလမ်းကြောင်း ပိုးဝင်ခြင်းကိုသက်သာစေနိုင်သည်။ ဆီးလမ်းကြောင်းပိုးဝင်ခြင်း မကြာခဏဖြစ်တတ်သည့်  အမျိုးသမီးများအနေဖြင့်  အာဒါလွတ်ဥစားပေးသင့်သည်။

ကိုယ်ခံအားမြင့်စေသောအာဒါလွတ်ဥ

အာဒါလွတ်ဥတွင်ပါဝင်သည့်သတ္တုဓာတ်များက အားနည်းခြင်း၊ နွမ်းနယ်ခြင်းနှင့် ဦးနှောက်ဉာဏ်ရည် ဆိုင်ရာပြဿနာများကို တွန်းလှန်ရာတွင် အများဆုံးအကျိုးပြုသည်။ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါစနစ်များ အတွင်းအောက်ဆီဂျင်ပေးပို့မှုပိုကောင်းစေပြီး န်အားလည်းမြင့်တက်စေသည်။

ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်ကိုပိုကောင်းစေသော အာဒါလွတ်ဥ

အာဒါလွတ်ဥတွင် ဗီတာမင် B ပါဝင်မှုမြင့်မားသောကြောင့် အင်ဇိုင်းနှင့် ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်အတွက် အရေးပါလှသည်။ ဗီတာမင်  B အုပ်စုသည် ဟော်မုန်းများမှအစ နှလုံးခုန်နှုန်းအထိ ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့လုပ်ဆောင်ချက် ဖြစ်စဉ်များကို ထိန်းညှိရာတွင် အရေးပါသည်။ ကယ်လ်စီယမ်ကြွယ်ဝမှုကြောင့်လည်း ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှ အယ်ကာလိုင်းအက်စစ်ထိန်းညှိမှု အတွက် အရေးပါသည်။

ကျောက်ကပ်အားကောင်းစေသောအာဒါလွတ်ဥ

အာဒါလွတ်ဥတွင်ပိုတက်ဆီယမ်ဓာတ်ကြွယ်ဝစွာပါဝင်သောကြောင့် ကျောက်ကပ်ကိုသန့်စင်ပေးပြီး ကျောက်ကပ်ထဲမှ  အဆိပ်အတောက်များကို ဖယ်ရှားပေးနိုင်သည်။

သတိပြုရန်အချက်များ

အာဒါလွတ်ဥနှင့် ချောကလက်၊ နို့အေးချောင်းတို့နှင့် တွဲမစားသင့်ပေ။ ဂေါက်ရောဂါရှိသူများစားပါက ခြေဆစ်လက်ဆစ်များ နာတတ်သည်။

အချုပ်အားဖြင့်ဆိုသော်

အာဒါလွတ်ဥတွင် ပရိုတင်းဓာတ်၊ သံဓာတ် နှင့်ဖောလစ်အက်စစ်၊  မဂ္ဂနီစီယမ်၊   ဖော့စဖရပ်တို့ပါဝင်သည့်အပြင်တခြားဗီတာမင်များနှင့်သတ္တုဓာတ်များလည်းပါဝင်သည့်အတွက် အစာခြေစနစ်ကောင်းမွန်စေခြင်း၊ အစာအိမ်ရောဂါဖြစ်ပွားမှုမှကာကွယ်ပေးခြင်း၊ အရိုးကိုသန်မာစေ ခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက်ကူညီပေးခြင်း၊ သွေးအားနည်းခြင်း ကိုကာကွယ်ပေးပြီး သွေးလှည့်ပတ်မှုကောင်းမွန်စေခြင်း၊ နှလုံးကျန်းမာရေးအတွက်ကောင်းခြင်း၊ ဆီးချိုရောဂါအတွက်  အထောက်အကူပြုခြင်း၊ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များအတွက် သန္ဓေသားဖွံ့ဖြိုးစေခြင်း စသည့်ကျန်းမာရေး အကျိုးအာနိသင်များကိုပေးစွမ်းနိုင်ကြောင်းနှင့် ဗီတာမင် B အုပ်စုကြွယ်ဝစွာပါဝင်သော ကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံး၏ လုပ်ငန်းလုပ်ဆောင်ချက်များကို ထိန်းချုပ်ပေးနိုင်ကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။    

Photo - My Food Myanmar        

နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈ ခုနှစ်)၏ ပုဒ်မ ၂၈ (က) ပါ  ပြဋ္ဌာန်းချက်ဖြစ်သည့် နိုင်ငံတော်သည်  ပြည်သူများ၏ ပညာရေးနှင့်ကျန်းမာရေးတိုးတက်စေရေးတို့အတွက် အလေးထားဆောင်ရွက်ရမည် ဆိုသည့် ပြဋ္ဌာန်းချက်အရနှင့် အမျိုးသားပညာရေးဥပဒေ အခန်း (၅)၊ ပုဒ်မ ၁၁ တွင် နိုင်ငံတော်သည် အမျိုးသားပညာရေးစနစ် အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် (က)ကျောင်းပညာရေး၊ (ခ)ကျောင်းပြင်ပပညာရေး၊ (ဂ)ကိုယ်တိုင်သင်ယူပညာရေး ဟူသည့် ပညာရယူနည်းများကိုကျင့်သုံး၍  ယင်းတို့ကိုတစ်ခုနှင့်တစ်ခုဆက်စပ်ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားရှိသည်။

ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနသည်နိုင်ငံတော်ကပြဋ္ဌာန်းထားသည့်  အမျိုးသားပညာရေးဥပဒေအရ အမျိုးသားပညာရေးစနစ်တွင် ပညာရယူနည်းသုံးနည်းဖြင့် အကောင်အထည်ဖော်ရန် ပြဋ္ဌာန်းချက်အရလည်းကောင်း၊ အမျိုးသားပညာရေးမဟာဗျူဟာစီမံကိန်းပါ  လုပ်ငန်းစဉ်များအရလည်းကောင်း ကျောင်းပြင်ပပညာရေးလုပ်ငန်းကို   အကောင် အထည်ဖော်နိုင်ရန်အတွက်  ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနအောက်တွင်  ကျောင်းပြင်ပနှင့်တစ်သက်တာ ပညာရေးဦးစီးဌာနကို ၂၀၁၆ ခုနှစ်အတွင်း ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

ကျောင်းပညာရေး

ကျောင်းပညာရေးဆိုသည်မှာ သင်ယူသူ၏အသက်အရွယ်၊   သင်ယူရမည့်အချိန်ကာလ၊ နေရာ၊ အတန်း၊ ပညာရည်စစ်ဆေးတိုင်းတာမှုစနစ်နှင့် တိကျသောသင်ရိုးညွှန်းတမ်းဖြင့်  သင်ကြားပေးသော   ကျောင်းအခြေပြု  မူကြိုပညာရေး၊မူလတန်းပညာရေး၊  အလယ်တန်းပညာရေး၊ အထက်တန်းပညာရေး၊ နည်းပညာနှင့် သက်မွေးပညာရေးနှင့်   အဆင့်မြင့်ပညာရေးစသည်တို့  အကျုံးဝင်သည့်ပညာရေးဖြစ်သည်။

ကျောင်းပညာရေးကို  အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသော အခြေခံပညာဦးစီးဌာနသည်   နှစ်စဉ်  ဇွန်လအတွင်း   ကျောင်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်‌ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များနှင့်အညီ အခြေခံပညာကျောင်းများဖွင့်လှစ်နေပြီး  မူလတန်း၊ အလယ်တန်းနှင့် အထက်တန်းအဆင့်ပညာရပ်များကို  သင်ကြားပေးလျက်ရှိသည်။  မူလတန်းအဆင့်သို့ တက်ရောက်မည့်သူများအနေဖြင့်  အသက်အုပ်စု ၅ နှစ်ပြည့်ပြီးသူများသည် KG သို့လည်းကောင်း၊ အသက် ၆ နှစ်ပြည့်ပြီးသူများသည် Grade-1 သို့လည်းကောင်း တက်ရောက်ခွင့်ရရှိကြသည်။

ကျောင်းပြင်ပပညာရေး

ကျောင်းပြင်ပပညာရေးဆိုသည်မှာသင်ရိုးညွှန်းတမ်းများကိုအခြေခံ၍သင်ယူလိုသူများ ပညာရည်မြင့်မားလာစေရန်  ကျောင်းပညာရေးစနစ်၏ပြင်ပတွင် ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲနိုင်သော နည်းလမ်းများဖြင့် စည်းရုံးသင်ကြားပေးသော ပညာရေးဖြစ်သည်။

ကျောင်းပြင်ပပညာရေးကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်နေသည့် ကျောင်းပြင်ပနှင့် တစ်သက်တာပညာရေးဦးစီးဌာနသည်  နှစ်စဉ်  ဇူလိုင်လအတွင်း  ကျောင်းနေအရွယ်လွန်ကလေးများ (သတ်မှတ်အသက်အုပ်စုနှင့်ကိုက်ညီသူများ)ကို သက်ဆိုင်ရာလျာထားမြို့နယ်အသီးသီး၏ ကျောင်းပြင်ပပညာရေး စခန်းများတွင် တက်ရောက်သင်ယူခွင့်ရရှိရေး စီစဉ်ပေးလျက်ရှိသည်။ အဆိုပါစခန်းများသို့ ကျောင်းပြင်ပပညာရေးတက်ရောက်နေသည့် ကလေးများအပြင် ကျောင်းပညာရေးတက်ရောက်ရာမှ အကြောင်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ဆက်လက်မတက်ရောက်နိုင်သည့် ကလေးများကိုလည်းသတ်မှတ်အုပ်စုအတွင်း ရောက်ရှိနေပါကလက်ခံသင်ကြားပေးလျက်ရှိနေသည်။

ကျောင်းပြင်ပပညာရေးသည် သင်ယူလိုသူတစ်ဦးချင်းစီအတွက်ပထမအကြိမ်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည့် အခွင့်အလမ်းကို ဒုတိယအကြိမ်အခွင့်အလမ်း (Second Chance) ပေးသည့်  ပညာရေးဖြစ်သဖြင့် သမားရိုးကျဆောင်ရွက်ခြင်းမဟုတ်ဘဲ ပြုလွယ်ပြင်လွယ်အစီအစဉ်များဖြင့်  နောက်ခံအခြေအနေမတူညီကြသော သင်ယူလိုသူများ၏လိုအင်ကိုဖြည့်ဆည်းပေးနေသည့်  ပညာရေးအစီအစဉ်ကောင်းတစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။ ကျောင်းပြင်ပပညာရေးကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရာတွင် သက်ဆိုင်ရာအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့အစည်းများ၊  ရပ်မိရပ်ဖများ၊အလှူရှင်များ၊ လူမှုရေးအသင်းအဖွဲ့များ အချင်းချင်းနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်သောဒေသများတွင်   ပိုမိုထိရောက်မှုရှိနေကြောင်းကိုလည်း လေ့လာတွေ့ရှိရသည်။

တန်းညှိပညာရေး

တန်းညှိပညာရေးအစီအစဉ်ဆိုသည်မှာ ကျောင်းပြင်ပပညာရေးအစီအစဉ်အရ   သင်ယူရရှိသည့် ပညာအဆင့်အတန်းကို ကျောင်းပညာရေးအဆင့်အတန်းများနှင့် အရည်အချင်းညှိနှိုင်းသတ်မှတ်ပေးသော အစီအစဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်။

အပြန်အလှန်ကူးပြောင်းသင်ကြားခွင့်

နိုင်ငံတော်အစိုးရသည် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ပညာရေးအခွင့်အလမ်းဆုံးရှုံးခဲ့ရသောကလေးများ၊ ကျောင်းချိန်ကာလအတွင်း ကျောင်းမတက်၊ ကျောင်းမနေနိုင်ခဲ့သည့်  ကျောင်းပြင်ပရောက်သက်လွန်ကလေးများကို ကျောင်းပြင်ပပညာရေးဖြင့် ပညာဆက်လက်သင်ယူနိုင်ခွင့်ရရှိစေရန်အတွက် ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေး (Non-Formal Primary Education - NFPE)နှင့် ကျောင်းပြင်ပ အလယ်တန်းပညာရေး (Non-Formal Middle Education - NFME)   အစီအစဉ်တို့ကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိနေသည်။

ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေး  Level-1, Level-2 သင်ယူပြီးမြောက်ပါက   အခြေခံပညာကျောင်းပညာရေးသို့  ဆက်လက်ကူးပြောင်းသင်ယူနိုင်ရန်အတွက်  သက်ဆိုင်ရာဦးစီးဌာနနှင့် သက်ဆိုင်ရာမြို့နယ်ပညာရေးမှူးတို့က  လက်မှတ်ရေးထိုးပြီး  သင်ယူပြီးမြောက်ခြင်း  လက်မှတ်ထုတ်ပေးလျက်ရှိသည်။  ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေး Level-1 ပြီးမြောက်ပါက  အခြေခံပညာမူလတန်းအဆင့် Grade-4 သို့လည်းကောင်း၊ Level-2 ပြီးမြောက်ပါက အခြေခံပညာအလယ်တန်းအဆင့်  Grade-6 သို့လည်းကောင်း ဆက်လက်တက်ရောက် သင်ယူခွင့်ရရှိမည်ဖြစ်သည်။

ကျောင်းပြင်ပအလယ်တန်းပညာရေးတွင် ပညာသင်နှစ်သုံးနှစ်ပြီးမြောက်မှသာလျှင် အောင်မြင်ပြီးမြောက်ကြောင်း လက်မှတ်ထုတ်ပေးသည်။  ၎င်းလက်မှတ်ဖြင့်  အခြေခံပညာအထက်တန်းအဆင့် Grade- 10 သို့လည်းကောင်း၊ သက်မွေးပညာကျောင်းများသို့လည်းကောင်း  ဆက်လက်တက်ရောက် သင်ယူနိုင်ခွင့်ရရှိမည်ဖြစ်သည်။  နိုင်ငံသားတစ်ဦးအနေဖြင့်  ကျောင်းပြင်ပပညာရေးအစီအစဉ်နှင့် အခြားပညာရေးအစီအစဉ်များအကြားတွင် အပြန်အလှန်ကူးပြောင်းသင်ယူနိုင်မည့်  သာတူညီမျှအခွင့်အလမ်းများရရှိစေရန်အတွက် ရည်ရွယ်ဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် ပညာရေးအစီအစဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်။

ကျောင်းပြင်ပပညာရေးသင်ရိုးညွှန်းတမ်းများအဆင့်မြှင့်ထားရှိမှု

အခြေခံပညာစနစ်သစ်ပညာရေး KG+12 အရ အခြေခံပညာသင်ရိုးသစ်နှင့်ကိုက်ညီစေရေးအတွက် ကျောင်းပြင်ပပညာရေးသင်ရိုးညွှန်းတမ်းဆိုင်ရာ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲများနှင့် ဌာနတွင်းဆွေးနွေးပွဲများအား ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် ပြင်ဆင်၊ ဖြည့်စွက်ပြီးသော  ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေး  သင်ရိုး(မူကြမ်း)ကို  ပညာရေးသုတေသန၊  စီမံကိန်းနှင့်လေ့ကျင့်ရေးဦးစီးဌာန (သင်ရိုးညွှန်းတမ်းဗဟိုဌာန)တွင်   စိစစ်တည်းဖြတ်ပြင်ဆင်ဖြည့်စွက်စေပြီးနောက် အမျိုးသားသင်ရိုးညွှန်းတမ်းကော်မတီသို့ ဆက်လက်တင်ပြအတည်ပြုချက်ရယူလျက် ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ပညာသင်နှစ်မှစတင်၍   ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေး သင်ရိုးညွှန်းတမ်းများအား အဆင့်မြှင့်တင်မှုဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။

ကျောင်းပြင်ပပညာရေး  တက်ရောက်နေသည့်  ကျောင်းသားတစ်ဦးချင်းစီ၏  အရည်အသွေးတိုးတက်စေရန်အတွက်   ကျောင်းပညာရေးတွင်   သင်ကြားနေသော   သင်ရိုးညွှန်းတမ်း၏ နယ်ပယ်များဖြစ်သည့်  အသိပညာ(Knowledge)၊ ကျွမ်းကျင်မှု(Skills)နှင့်  စိတ်ဓာတ်မြင့်မားရေး (Attitude)တို့ရရှိစေရန်အတွက်လည်း   ကျောင်းပြင်ပနှင့်တစ်သက်တာပညာရေးဦးစီးဌာနသည် ပညာရေးသုတေသန၊  စီမံကိန်းနှင့် လေ့ကျင့်ရေးဦးစီးဌာန (သင်ရိုးညွှန်းတမ်းဗဟိုဌာနခွဲ)၊ စာတတ်မြောက်ရေး  အထောက်အကူပြုပင်မအဖွဲ့နှင့် အခြေခံပညာဦးစီးဌာနမှ သင်ရိုးကျွမ်းကျင်သူများနှင့်ပူးပေါင်း၍ ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေးနှင့် ကျောင်းပြင်ပအလယ်တန်းပညာရေး သင်ရိုးညွှန်းတမ်းအသစ်များအား အမျိုးသားသင်ရိုးညွှန်းတမ်းကော်မတီ၏  စိစစ်ခွင့်ပြုချက်များနှင့်အညီ ဘာသာရပ်ဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းစာအုပ်အသစ်များ ပြုစုထုတ်ဝေနိုင်ခဲ့သည်။

ကျောင်းပြင်ပပညာရေးတက်ရောက်နိုင်သည့်အသက်ကန့်သတ်ချက်များ

ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေးသည် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ကျောင်းလုံးဝမနေခဲ့ဖူးသူ၊ ကျောင်းနေခဲ့သော်လည်း မူလတန်းပညာမပြီးဆုံးမီ ကျောင်းထွက်စောခဲ့သူ၊ အသက် ၁၀ နှစ်မှ ၁၄ နှစ်အတွင်း ကလေးများကို  ဒုတိယအကြိမ်  ပညာသင်ယူမှု  အခွင့်အလမ်းထပ်မံဖြည့်ဆည်းပေးရန်နှင့် ဆက်လက်သင်ယူခွင့်ရရှိစေရန် ရည်ရွယ်လျက်ဆောင်ရွက်ပေးသော လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ရပ်ဖြစ်သည်နှင့်အညီ ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေးတွင်  ပညာသင်နှစ်ကာလ နှစ်နှစ်ဖြစ်သော NFPE Level-1 (ပထမအဆင့်) နှင့် NFPE Level-2 (ဒုတိယအဆင့်)တို့ကို တက်ရောက်နိုင်သည်။

ထို့အတူ  ကျောင်းပြင်ပအလယ်တန်းပညာရေးသည်  အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် အခြေခံပညာအလယ်တန်းအဆင့်သို့တက်ရောက်ရန် အခက်အခဲရှိသောကလေးများ၊  အခြေခံပညာကျောင်းများမှ အလယ်တန်းအဆင့်မပြီးမီ  ကျောင်းထွက်ခဲ့ရသော  ၁၃ နှစ်မှ  ၁၈ နှစ်အတွင်းရှိ   ကလေးများကို  အခြေခံပညာ အထက်တန်းအဆင့်သို့  ကူးပြောင်းသင်ယူနိုင်ရန်နှင့်  အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းသင်တန်းများသို့ တက်ရောက်ပြီး ဘဝရှေ့ရေးသာယာစေရန်အတွက် ဆောင်ရွက်ပေးနေသော အစီအစဉ်တစ်ရပ်ဖြစ်သည်။

ကျောင်းပြင်ပပညာရေး၏ ဝင်ခွင့်အတွက်စစ်ဆေးခြင်း

မူလတန်းပညာရေးကို ပြီးဆုံးအောင်မတက်ခဲ့ရသည့် ကလေးများသည် ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေးကို တက်ရောက်မည်ဆိုပါက အရည်အချင်းစစ်ဆေးလွှာ (Test Card) ဖြင့် စစ်ဆေးခံရမည်ဖြစ်ပြီး တာဝန်ရှိသူများက Level သတ်မှတ်ပေးပြီးနောက်  သက်ဆိုင်ရာစခန်းတွင်  သင်ကြားသင်ယူမှု ဆက်လက်ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။  ထို့အတူ အလယ်တန်းပညာရေးမပြီးဆုံးသေးသော   ကလေးများသည်လည်း   ကျောင်းပြင်ပအလယ်တန်းပညာရေးကို  တက်ရောက်မည်ဆိုပါက NFPE Level -2 ပြီးမြောက်သူနှင့် ပဉ္စမတန်းအောင်သူများသည်  NFME Level – 1 သို့လည်းကောင်း၊ ဆဋ္ဌမတန်းအောင်သူများသည် NFME Level – 2 သို့လည်းကောင်း၊ သတ္တမတန်းနှင့် အဋ္ဌမတန်းအောင်သူများသည် NFME Level – 3 သို့လည်းကောင်း တက်ရောက်သင်ယူနိုင်ခွင့်ရရှိကြမည်ဖြစ်သည်။

ကျောင်းပြင်ပပညာရေး၏ အောင်မြင်မှုအသီးအပွင့်များ

ကျောင်းပြင်ပနှင့်တစ်သက်တာပညာရေးဦးစီးဌာန အသစ်ဖွင့်လှစ်ပြီးနောက်  ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ပညာသင်နှစ်မှ  ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ပညာသင်နှစ်အထိ  ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းကလေးငယ်  ၅၄၂၈၀ ဦးအား လည်းကောင်း၊ ကျောင်းပြင်ပအလယ်တန်းပညာရေးကလေးငယ် ၁၉၉၉ ဦးအားလည်းကောင်း သင်ကြားသင်ယူခွင့်များရရှိစေခဲ့သည်။ အထက်ဖော်ပြပါ  ကျောင်းပြင်ပပညာရေးဖြင့် သင်ကြားသင်ယူခွင့်ရရှိခဲ့သော ကလေးငယ်များအနက် ထူးခြားအောင်မြင်ခဲ့သူများအနေဖြင့် ၂၀၁၆ မှ ၂၀၂၃ အထိ ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပျိုးထောင်မှုမှတစ်ဆင့်  အခြေခံပညာအထက်တန်းအဆင့်ထိ တက်ရောက်နိုင်ခဲ့ပြီး တက္ကသိုလ်ဝင်တန်းအောင်မြင်ခဲ့သူ ၁၂၃ ဦးရှိခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ဤနေရာတွင် စာရေးသူတင်ပြလိုသော အချက်တစ်ချက်ရှိသည်။

စာရေးသူ၏ ဆရာသမားတစ်ဦးဖြစ်သော ယခုအငြိမ်းစားဆရာမကြီးတစ်ဦးသည် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်စဉ်ကာလ၌ "Education for All" အရ “ လူတိုင်းအတွက် ပညာရေး” ဟု ဆိုနိုင်သကဲ့သို့ "All for Education" “ပညာရေးအတွက် လူအားလုံးတာဝန်ရှိကြောင်း”ပြောဆိုခဲ့သည်ကို  ကြားသိခဲ့ရသည်။  ယခုအချိန်သည်  အဆိုပါဆရာမကြီးပြောခဲ့သလို ပညာရေးအတွက်  အားလုံးတွင်တာဝန်ရှိနေသည်မှာ ပကတိအမှန်တရားတစ်ခုပင်ဖြစ်နေသည်။

အချုပ်အားဖြင့်ဆိုသော် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့်  ကျောင်းပြင်ပသို့  ရောက်ရှိနေကြသည့်ကလေးများအတွက် တန်းညှိပညာရေးအစီအစဉ်ဖြစ်သော  ကျောင်းပြင်ပမူလတန်းပညာရေးနှင့် ကျောင်းပြင်ပအလယ်တန်းပညာရေးအစီအစဉ်များသည်   နိုင်ငံအတွင်းအမှန်တကယ်ပထမအကြိမ်ပညာသင်ယူခွင့်ဆုံးရှုံးနစ်နာခဲ့ရသည့်    ကလေးသူငယ်များအတွက် ဒုတိယအကြိမ် ကြိုးစားခွင့်ဖန်တီးပေးထားသည့်   အခွင့်အလမ်းကောင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။  သို့ရာတွင် ဒုတိယအကြိမ်အခွင့်အလမ်းအား ကျောင်းပြင်ပရောက် ကလေးငယ်တိုင်းရရှိစေရန်မှာ  သက်ဆိုင်ရာအာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းများ၊ ရပ်မိရပ်ဖများ၊ လုပ်ငန်းရှင်များ၊ မိဘ သို့မဟုတ် အုပ်ထိန်းသူများ၊ ဆရာ၊ ဆရာမတို့၏ စေတနာမေတ္တာအရင်းခံဖြင့်   ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်မှုတို့အပေါ်တွင်  ကြီးစွာမူတည်နေကြောင်း စာရေးသူအနေဖြင့်တင်ပြလိုသည်။

အဆိုပါကလေးငယ်များ၏   ဒုတိယအကြိမ်အခွင့်အလမ်းကို  ထပ်မံဆုံးရှုံးခဲ့ရပါက  ကလေးငယ်အတွက်သာမက ၎င်း၏မိသားစုနှင့်ပတ်ဝန်းကျင်၊ ထိုမှတစ်ဆင့် နိုင်ငံတော်အတွက် ထိခိုက်ဆုံးရှုံးမှုများစွာ ရှိနေပါသဖြင့်    ပြည်သူတစ်ရပ်လုံး၏ပံ့ပိုးကူညီမှုဖြင့်  ပစ္စုပ္ပန်နှင့် အနာဂတ်နိုင်ငံတော်ကြီးတွင် အစဉ်လေ့လာသင်ယူနေသည့်  လူ့အဖွဲ့အစည်းဖြစ်လာစေရန်အတွက်လည်းကောင်း၊ ဗလငါးတန်ဖွံ့ဖြိုး၍ နိုင်ငံချစ်စိတ်၊ မျိုးချစ်စိတ်ရှိပြီး အကျင့်စာရိတ္တကောင်းမွန်သည့်လူငယ်များပေါ်ထွန်းလာစေရေးအတွက်လည်းကောင်း ပညာရေး ဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် ကျောင်းပညာရေးသာမက ကျောင်းပြင်ပပညာရေးဖြင့် ဟန်ချက်ညီညီ စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းဖြင့်  "Education for All" မှသည် "All for Education"  အဖြစ်သို့ ဆောင်ရွက်နိုင်ကြရေး အတွက်  ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနအပါအဝင်  အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းဆိုင်ရာ   တာဝန်ရှိသူများ၊ လုံခြုံရေးပိုင်းဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူများ၊ သင်ကြားရေး ဆရာ၊ ဆရာမများ၊ ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများ၊ နယ်စပ်ဒေသ ကျေးရွာ၊ ရပ်ကွက်အလိုက် တာဝန်ရှိသူများအားလုံး ပူးပေါင်းဆောင် ရွက်ကြစေလိုကြောင်း တိုက်တွန်းရေးသားလိုက်ရပါသည်။  ။

ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါစောင့်ကြပ်ကြည့်ရှုခြင်းလုပ်ငန်းများကို စဉ်ဆက်မပြတ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ ၂၀၂၅ ခုနှစ် မေလ ၂၅ ရက်နေ့မှ ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့အထိ ရက်သတ္တပတ်အတွင်း ဓာတ်ခွဲနမူနာစုစုပေါင်း ၁၇၇၈ ဦးအား စစ်ဆေးခဲ့ရာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ အတည်ပြုလူနာသစ် ၁၇ ဦး တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ရောဂါပိုးတွေ့ရှိမှု သုညဒသမ ၉၆ ရာခိုင်နှုန်းရှိသည်။ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများတွင် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဗီဇပြောင်းမျိုးကွဲသစ် အိုမီခရွန် (XEC) တွေ့ရှိမှု မြင့်တက်လျက်ရှိသဖြင့် ပြည်သူများအနေဖြင့် အထူးဂရုစိုက်ရန် လိုအပ်ပေသည်။

၂ဝ၁၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကို ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုနှင့် သေဆုံးမှုနှုန်း မြင့်မားလာသောကြောင့် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီးက ၂ဝ၂ဝ ပြည့်နှစ် မတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါအဖြစ် ကြေညာခဲ့ရသည်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကြောင့် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း၌ လူအမြောက်အမြားသေဆုံးပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများစွာကိုလည်း ထိခိုက်ခဲ့သည်။ ကလေးများလည်း ပညာသင်ယူမှု နှောင့်နှေးခဲ့ရသည်။ လက်ရှိအချိန်အထိ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဗီဇပြောင်းမျိုးကွဲသစ် အိုမီခရွန်(XEC) ကူးစက်ပျံ့နှံ့နေဆဲပင်ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း မတ်လ ၂၃ ရက်နေ့မှစ၍ အတည်ပြုလူနာနှစ်ဦး စတင်တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မတ်လ ၂၃ ရက်နေ့မှ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့အထိ ဓာတ်ခွဲစစ်ဆေးမှု ၁၂၅၇၈၉၂၃ ဦး ရှိပြီး အတည်ပြုလူနာ ၆၄၃၂၆၆ ဦးနှင့် သေဆုံးသူ ၁၉၄၉၄ ဦးရှိပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၄ ခုနှစ် အတွင်း ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်မှုနှုန်း ကျဆင်းလာခဲ့ပြီး သေဆုံးမှုမရှိခဲ့သော်လည်း လက်ရှိအချိန်တွင် အတည်ပြုလူနာများ ပြန်လည်တွေ့ရှိလာရသဖြင့် ပြည်သူများအနေဖြင့် ကိုဗစ်-၁၉ စည်းမျဉ်း များနှင့်အညီ လိုက်နာသွားလာနေထိုင်ရန် လိုအပ်ပေသည်။

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဗီဇပြောင်းမျိုးကွဲသစ် အိုမီခရွန်(XEC)

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဗီဇပြောင်းမျိုးကွဲသစ် အိုမီခရွန် (XEC) သည် အိုမီခရွန် JN.1 မျိုးဆက်မှ ဆင်းသက်လာသော KS.1.1 နှင့် KP.3.3 ဗီဇပြောင်းမျိုးကွဲများ ပေါင်းစပ်ထားသည့် ဗီဇပြောင်းမျိုးကွဲ (Recombinant) ဖြစ်ပြီး ပထမဆုံးနမူနာကို ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ရယူခဲ့သည်။ ဗီဇပြောင်း မျိုးကွဲသစ် အိုမီခရွန်(XEC)သည် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့(WHO)က စောင့်ကြည့်လျက်ရှိသော ဗီဇပြောင်းမျိုးကွဲ ခြောက်ခုအနက် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် SARS-CoV-2 ဗီဇပြောင်းမျိုးကွဲတစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့(WHO)၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့အထိ နိုင်ငံပေါင်း ၅၀ မှ နမူနာ ၁၃၃၃၁ ခုကို တင်သွင်းခဲ့သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ စတုတ္ထပတ်နှင့် နိုဝင်ဘာလ ပထမပတ်တို့တွင် ကူးစက်မှုနှုန်း ၂၆ ဒသမ ၉ ရာခိုင်နှုန်းရှိခဲ့ရာမှ နိုဝင်ဘာလ တတိယပတ်နှင့် စတုတ္ထပတ်တို့တွင် ကူးစက်မှုနှုန်း ၃၆ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ပျံ့နှံ့မှုသိသိသာသာ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။ ဗီဇပြောင်းမျိုးကွဲသစ် အိုမီခရွန်(XEC)သည် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့(WHO)၏ ဒေသသုံးခု (အနောက်ပစိဖိတ်ဒေသ၊ ဥရောပဒေသ၊ အမေရိကန်ဒေသ)တွင် ပျံ့နှံ့မှုတိုးလာနေသော တစ်ခုတည်းသော ဗီဇပြောင်းမျိုးကွဲတစ်ခုဖြစ်သည်။

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဗီဇပြောင်းမျိုးကွဲသစ် အိုမီခရွန်(XEC)သည် လက်ရှိတွင် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း စောင့်ကြည့်လျက်ရှိသော SARS-CoV-2 ဗီဇ ပြောင်းမျိုးကွဲတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဗီဇပြောင်းမျိုးကွဲသစ် အိုမီခရွန်(XEC)ပျံ့နှံ့မှုနှုန်းသည် မြန်ဆန်သော်လည်း လူ့ခန္ဓာကိုယ်၏ ကိုယ်ခံစွမ်းအားကို ဝင်ရောက်နိုင်သည့် စွမ်းရည်နည်းပါးသည်။ ထို့ကြောင့် အိုမီခရွန် (XEC)သည် ဖြစ်ပွားမှုများ တိုးလာသော်လည်း အခြားမျိုးကွဲများထက် ပြင်းထန်မှုမရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်များအရ သိရသည်။ သုတေသန မှတ်တမ်းများအရ အိုမီခရွန်(XEC)၏ ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုသည် အခြားအိုမီခရွန်မျိုးကွဲများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက လူထုကျန်းမာရေးအတွက် ကြီးမားသောအန္တရာယ်မရှိဟု သုံးသပ်ထားကြသည်။ ထို့ပြင် လက်ရှိထိုးနှံလျက်ရှိသော ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေးများသည်လည်း ဤမျိုးကွဲကို ခုခံနိုင်စွမ်း(cross-reactive)ရှိပြီး ရောဂါလက္ခဏာပြင်းထန်မှုနှင့် ပြင်းထန်ရောဂါအခြေအနေများကို ကာကွယ်နိုင်သည်။

ဒေသတွင်းနိုင်ငံများကူးစက်ပြန့်ပွား

သို့သော် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်သော ထိုင်းနိုင်ငံ၌ အိုမီခရွန်မျိုးကွဲသစ်(XEC) ကူးစက်မှုနှုန်းသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှ မေလ ၁၄ ရက်နေ့အထိ ရောဂါကူးစက်သူဦးရေ ၇၁၀၉၇ ဦး ရှိပြီး သေဆုံးသူ ၁၉ ဦးရှိကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရောဂါကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေးဌာန ထုတ်ပြန်ချက်များအရ သိရသည်။ ရောဂါဖြစ်ပွားမှုသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ သင်္ကြန်ရေကစားပွဲ (Songkran) ကျင်းပသော ကာလတွင် အမြင့်ဆုံးဖြစ်ခဲ့ပြီး ရောဂါဖြစ်ပွားသူဦးရေ တိုးတက်လာခဲ့သည်။ အလားတူ စင်ကာပူ၊ တရုတ်(ဟောင်ကောင်)၊ တရုတ်နိုင်ငံတို့တွင်လည်း  ကူးစက်ပြန့်ပွားလျက်ရှိသည်။ စင်ကာပူနိုင်ငံ၌ ၂၀၂၅ ခုနှစ် မေလ ၃ ရက်နေ့အထိ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ကူးစက်ခံရသူ ၁၄၂၀၀ အထိ ရှိခဲ့သည်။ အိုမီခရွန်မျိုးကွဲသစ် (XEC)သည် ရောဂါပြင်းထန်မှု နည်းပါးသော်လည်း ကူးစက်မှုနှုန်း မြန်ဆန်သည့်အတွက် သတိထားစောင့်ကြည့်သွားရန် လိုအပ်သည်။

လိုက်နာဆောင်ရွက်ရန်လို

နှစ်ခြိုက်စွာ အိပ်စက်အနားယူခြင်းသည်လည်း ကိုယ်ခံအားစနစ် ကောင်းမွန်ရေးအတွက် များစွာ အရေးပါလျက်ရှိသည်။ အိပ်ရေးဝအောင် အိပ်စက်အနားယူခြင်းသည် ကိုယ်ခံအားစနစ်အတွက် အရေးပါသောဆဲလ်များ ထုတ်ပေးသည်။ လုံလောက်စွာ အိပ်စက်အနားယူခြင်းသည် ကူးစက်ရောဂါပိုး တိုက်ဖျက်ရာ၌ များစွာအရေးပါလျက်ရှိသည်။ ထို့ပြင် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပုံမှန်ပြုလုပ်ခြင်းသည် နှလုံး၊ ကြွက်သားနှင့် အရိုးများကြံ့ခိုင်သန်မာရေးအတွက် များစွာအထောက်အကူပြုပေသည်။ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုသည် စိတ်ခံစားမှုကိုလည်း ပိုမိုတိုးတက်စေသည်။ နေ့စဉ် မိနစ် ၂ဝ ခန့် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ကိုယ်ခံအားစနစ် ပိုမိုကောင်းမွန်စေသည်။ ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ပြီး သွက်သွက်လက်လက်လှုပ်ရှားခြင်းသည် သွေးလည်ပတ်မှု မြန်ဆန်စေသည့်အပြင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နိုင်ရေးအတွက် ကိုယ်ခံအားစနစ်ပိုမိုကောင်းမွန်စေသည်။

လက်မှန်မှန်ဆေးကြောသည့် အလေ့အထ သည် လွယ်မယောင်နှင့် ခက်ပါသည်။ မိသားစုတစ်စုသည် ယခင်ကတည်းက ကျန်းမာရေးအသိ၊ ကျန်းမာရေးသတိရှိမှသာလျှင် လက်ဆေးကြောသည့် အလေ့အထရှိနိုင်သည်။ အထူးသဖြင့် အိမ်သာမှထွက်ချိန်၊ အပြင်မှ ပြန်ရောက်ချိန်၊ ပစ္စည်း တစ်ခုခုကိုကိုင်တွယ်ပြီးချိန်တို့တွင် လက်ဆေးကြောရန်လိုပါသည်။ လက်ရှိကူးစက်ပျံ့နှံ့နေသည့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါပိုးသည် အရာဝတ္ထုများတွင် ကပ်ပြီး အသက်ရှင်သန်နိုင်သဖြင့် ထိုအရာဝတ္ထုများကို ထိတွေ့ကိုင်တွယ်ပြီး လက်ဆေးရန် မေ့လျော့နေမည်၊ ပျင်းရိနေမည်ဆိုလျှင် ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရဖို့ရာခိုင်နှုန်းအတော်လေး များနေပြီဖြစ်သည်။ လက်ဆေးကြောရာတွင်လည်း ဆပ်ပြာမပါဘဲ ရေနှင့်ဖြစ်သလို ဆေးကြောနေမည်ဆိုလျှင် ရောဂါပိုးအန္တရာယ်မှ ကာကွယ်နိုင်မည်မဟုတ်ချေ။ ထို့ကြောင့် ကျန်းမာရေးဌာနက အကြံပြုထားသည့်အတိုင်း လက်ကိုဆပ်ပြာ သို့တည်းမဟုတ် Handgel တို့ဖြင့် သေချာစွာ ပွတ်တိုက်ဆေးကြောသင့်ပါသည်။ ထိုသို့ပြုလုပ်ခြင်းသည် မိမိကျန်းမာရေးအတွက် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်သလို မိမိမိသားစုနှင့် နိုင်ငံသားအားလုံး၏ ကျန်းမာရေးအတွက် လုပ်ဆောင်ခြင်းလည်းဖြစ်ပါသည်။

အထူးသဖြင့် နှာချေ၊ ချောင်းဆိုးခြင်းတို့ကို လက်ကိုင်ပဝါနှင့် တစ်ရှူးအုပ်ပြီးမှသာ လုပ်ဆောင်ခြင်း၊ အသုံးပြုပြီး တစ်ရှူးများကို အမှိုက်ပုံးထဲ စွန့်ပစ်ခြင်း၊ လူစည်ကားရာနေရာများသို့ မလွှဲ မရှောင်သာသွားရမည်ဆိုလျှင် ပါးစပ်၊ နှာခေါင်းစည်းတပ်ထားခြင်း၊ ဖျားနာနေလျှင် အိမ်၌သာ အနားယူ နေခြင်း၊ ဖျားနာပြီးမောနေလျှင်၊ အသက်ရှူကျပ်လျှင် ဆရာဝန်နှင့် ချက်ချင်းပြသခြင်း၊ ဖျားနာနေလျှင် ခရီးသွားလာမှုကို ရှောင်ရှားခြင်း၊ ဖျားနာနေသူများ ထံသို့ သွားရာမှ ပြန်လာလျှင် လက်ကို ဆပ်ပြာနှင့် စင်ကြယ်စွာ ဆေးကြောခြင်း၊ လုပ်ငန်းခွင်နှင့် နေအိမ်တွင် ပိုးသတ်ဆေးဖျန်းခြင်း စသည်တို့ကို မပျက်မကွက်လုပ်ဆောင်သင့်ပါသည်။

တစ်ကျော့ပြန် ခေါင်းထောင်လာသော ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဗီဇပြောင်းမျိုးကွဲသစ် အိုမီခရွန်(XEC)

ထို့ကြောင့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဗီဇပြောင်းမျိုးကွဲသစ် အိုမီခရွန်(XEC) ကူးစက်မှုကို ကာကွယ်ရန်အတွက် ပါးစပ်နှင့်နှာခေါင်းစည်း တပ်ဆင်ခြင်း၊ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး ခပ်ခွာခွာနေထိုင်ခြင်း၊ လက်ကို မကြာခဏ စနစ်တကျဆေးကြောခြင်း၊ လူစုလူဝေးများကို ရှောင်ရှားခြင်းနှင့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကာကွယ်ရန် အခြေခံလိုက်နာရမည့်အချက်များကို ဆက်လက်လိုက်နာကျင့်သုံးသွားရန် လိုအပ်မည် ဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် အားဖြည့်ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံထားသူများတွင် ပြင်းထန် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဖြစ်ပွား ခြင်းမှ ကာကွယ်နိုင်သဖြင့် ကာကွယ်ဆေးလွှမ်းခြုံအောင် ပိုမိုဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့်လည်း တစ်ကျော့ပြန် ခေါင်းထောင်လာသော အိုမီခရွန်မျိုးကွဲသစ် (XEC)ကူးစက်ပြန့်ပွားမှုကို ထိန်းချုပ်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း အကြံပြုရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။ ။

Source: MOI

Lemon Grass ဟုအမည်ရသော စပါးလင်ပင်ပေါက်ရောက်ရာဇာစ်မြစ်မှာ  အိန္ဒိယနိုင်ငံဖြစ်သည်။ စပါးလင်ကို  အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများ၊ Caribbean ဒေသများ၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ ကယ်လီဖိုးနီးယားနှင့်ဖလော်ရီဒါတို့၌လည်းဆေးဖက်ဝင်ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်အဖြစ်ရှေးနှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းကအသုံးပြုလာခဲ့ကြသည်။  စပါးလင်သည် အစေ့မှ  အပင်ပေါက်လေ့ရှိသကဲ့သို့ အပင်၏အမြစ်မှလည်း စိုက်ပျိုးနိုင်ကာ   သဲဆန်၍   စိုစွတ်သောမြေကိုကြိုက်နှစ်သက်ပြီး ရွှံ့ညွန်မြေမျိုးတွင်လည်း   ရှင်သန်ပေါက်ရောက်နိုင်သည်။ စပါးလင်အရွက်များသည်  အတန်ငယ်ချွန်ထက်ကြမ်းတမ်းသည်။

စပါးလင်၏အရွက်အရင်းပိုင်းနှင့် ပင်စည်အဖုတို့ကို   နုပ်နုပ်စဉ်း၍   ဟင်းလျာများတွင် ချင်းအစားထိုးအဖြစ် အသုံးပြုကြ သည်။  သို့သော် ချင်းနှင့်ရော၍ချက်ပြုတ်ပါက   ကျန်းမာရေးအတွက် အာနိသင်ပိုကောင်းသည်။ မြန်မာ့ရိုးရာအစားအစာ မုန့်ဟင်းခါး၊ ငါးသလောက်ပေါင်း၊ အသား၊ ငါးနှင့် ပင်လယ်စာဟင်းလျာများ၊ ဟင်းချို၊  ဟင်းခါးနှင့် ပင်လယ်စာ ချဉ်စပ်ဟင်းရည် စသည့်ဟင်းလျာများအတွက် စပါးလင်သည် မရှိမဖြစ် ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်ဖြစ်သည်။

စပါးလင်ကိုခံတွင်းမြိန်စေသော ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်အဖြစ်သာမက  ရှေးနှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းကပင် တိုင်းရင်းဆေးဝါးများဖော်စပ်ရာ၌   အသုံးပြုကြသည်။   ယနေ့ကမ္ဘာတွင်  သိပ္ပံနည်းပညာများ    ခေတ်မီတိုးတက်လျက်ရှိရာ စပါးလင်၏ထူးခြားကောင်းမွန်သောရနံ့ကို အခြေခံ၍ ဆပ်ပြာ၊ ရေမွှေး၊ ဖယောင်းတိုင်များအပြင် အင်းဆက်ပိုးမွှားများနှင့်   ခြင်နိုင်ဆေးများအဖြစ်  စီးပွားဖြစ်တွင်ကျယ်စွာ  ထုတ်လုပ်ရောင်းချနေကြသည်။

စပါးလင်နှင့် ကျန်းမာရေး

-        စပါးလင်ထဲတွင်ပါရှိသော Citronella (ခေါ်) Citral  ဓာတ်ပေါင်းစုသည် အကြောဆွဲခြင်း၊    ကြွက်သားများ ကြွက်တက်ခြင်းနှင့်     ဒူလာရောဂါတို့ကို သက်သာပျောက်ကင်းစေနိုင် သည်။

-        စပါးလင်ကို အပူပေးလိုက်သည့်အခါ အစွမ်းထက်သည့် Beta-Carotene နှင့်   Antioxidant  များထွက်ရှိလာပြီး   အူမကြီးကင်ဆာအပါအ၀င် ကင်ဆာရောဂါများကို      ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။

-        Anti   Bacterial  နှင့်  Anti  Fungal အစွမ်းသတ္တိများ ပါရှိခြင်းတို့ကြောင့် ခြေဖနောင့်ကွဲအက်        အနာများနှင့် ဒဏ်ရာများကို စပါးလင်သတ္တုရည် (စပါးလင်ကြိတ်ရည်) လိမ်းပေးခြင်းဖြင့် မှိုပိုးများကိုသေစေကာ  အနာမြန်မြန်ကျက်စေသည်။ ထို့ပြင် ကိုယ်တွင်း ကိုယ်ပရှိ ဗက်တီးရီးယားပိုးမွှားများကို သေစေနိုင်သည်။

-        အသည်းနှင့် ကျောက်ကပ်တို့ကိုသန့်စေကာ ယူရစ်အက်စစ်ကို လျှော့ချပေးနိုင်သည်။ ပန်ကရိယနှင့် ဆီးအိမ်တို့ကို ကောင်းကျိုးပြုသည်။

-        ကိုယ်ခံအားကို တိုးတက်ကောင်းမွန်စေသည်။

-        အစာမကြေခြင်းနှင့် လေထိုးလေအောင့်ခြင်းတို့ကိုသက်သာပျောက်ကင်းစေနိုင်ပြီး အစာခြေလမ်းကြောင်းနှင့်  အစာချေဖျက်မှုစနစ်တို့ကိုကောင်းကျိုးပြုသည်။

-        သွေးခုန်နှုန်းကိုကျစေကာ သွေးလည်ပတ်မှုကို   တိုးတက်ကောင်းမွန်စေသည်။

-        စိုးရိမ်အမှတ်သို့ ရောက်နေသော အဖျားများကိုပင်  ကျနိုင်စွမ်းရှိသည်။

-        Galactogogue ဓာတ်ပါရှိသည့်အတွက်နို့ရည်လိုက်စေသဖြင့် နို့တိုက်မိခင်များ စပါးလင်ကို စားသုံးပေးသင့်သည်။

-        အပင်၏အမြစ်နှင့်    အရွက်များကို မီးမြှိုက်၍  ခြင်၊  ယင်နှင့်  အင်းဆက်ပိုးမွှားများကို နှိမ်နင်းနိုင်သည်။

စပါးလင်လက်ဖက်ရည်နှင့် ကျန်းမာရေး

-        စပါးလင်         အရွက်စိမ်းကိုသာမက စပါးလင်အရွက်ခြောက်မှုန့်တို့ဖြင့် လက်ဖက်ရည်     ပြုလုပ်နိုင်သည်။ အရသာကောင်းမွန်စေရန် ပျားရည် သို့မဟုတ် သကြားအနည်းငယ်ရော၍ အအေးခံကာ ရေခဲတုံးလေးများထည့်ပြီး    အချိုရည်အဖြစ်လည်း   သောက်သုံးနိုင်သည်။

-        အင်ဇိုင်းများကို ဟန့်တားပေးသဖြင့် ကင်ဆာဆဲလ်များကို   သေစေနိုင်သည်။

-        ကိုလက်စထရောပမာဏ  မြင့်မားခြင်း၊ သွေးတိုးခြင်းနှင့် ခန္ဓာကိုယ်ရှိပိုလျှံသောအဆီများကို ကျစေသည်။

-        အပူကြီးဖျားနာသောအခါတွင် စပါးလင်လက်ဖက်ရည်ကို သောက်ပေးခြင်းဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန်ကို ယူပစ်သလို လျော့ကျသွားကာ အားသစ်လောင်းသကဲ့သို့      ပကတိအတိုင်း ပြန်လည်လန်းဆန်းလာပါလိမ့်မည်။

-        စပါးလင်လက်ဖက်ရည်သောက်သုံးခြင်းဖြင့်  မျက်နှာပေါ်ရှိ  ၀က်ခြံနှင့်အမည်းစက်များ လျော့နည်းလာစေသည်။ ထို့ပြင် ပြတ်ရှဒဏ်ရာများနှင့် သွေးထွက်လွန်အနာများကို   သွေးတိတ်စေ၍   ကွဲနေသော  အရေပြားများကိုလည်း     အလိုအလျောက်  ပြန်ဆက်ပေးနိုင်သည်။

-        စိုးရိမ်သောကဗျာပါဒကြောင့် ရုတ်တရက်သွေးလန့်၍ သတိလစ်သွားသောလူနာအား သတိပြန်လည်လာပါက    စပါးလင်လက်ဖက်ရည်ကို တိုက်ပေးသင့်သည်။

-        အူအတွင်းဖြစ်တတ်သော   ရောဂါအမျိုးမျိုး၊ ပျို့အန်၍ မအီမသာဖြစ်ခြင်း၊ ဓမ္မတာလာစဉ် နာကျင်ကိုက်ခဲခြင်း၊  တိုက်ဖွိုက်၊  ငှက်ဖျား၊  အစာအဆိပ်သင့်ခြင်း၊     ၀မ်းသွားခြင်း၊ အအေးမိ၍    ချောင်းဆိုးခြင်းတို့အတွက်    စပါးလင်လက်ဖက်ရည်က ကောင်းစွာ ထိရောက်မှုရှိသည်။ ဆီးကိုလည်း ရွှင်စေသည်။

စပါးလင်အဆီနှင့် ကျန်းမာရေး

-        စပါးလင်အပင်ခြောက်ကိုရေနွေးငွေ့ဖြင့်ပေါင်းခံကာအဆီထုတ်ယူထားသောစပါးလင်ဆီ၏ ရနံ့သည်  သံပရိုသီးနှင့် ခပ်ဆင်ဆင်တူသော်လည်းစပါးလင်ဆီနံ့သည်ပျော့၍ ဆွဲဆောင်မှုပိုမိုသည်။ ထိုအဆီဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့တွင် ကျေးလက်ရိုးရာရနံ့ပေးကုထုံးများအဖြစ် ရောဂါများကို သက်သာအောင် ကုသလေ့ရှိသည်။

-        အာရုံကြောအားနည်း၍ ခြေလက်များတုန်ခြင်း၊   ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ မူးနောက်နောက်ဖြစ်ခြင်း၊ Alzheimer (ခေါ်)  ဦးနှောက်အကြိုဇရာရောဂါဖြစ်ခြင်း၊ အိပ်မပျော်၍ မျက်စိကြောင်ခြင်းများအတွက်    စပါးလင်ဆီကို အာရုံကြောအားဆေးအဖြစ် ရှူရှိုက်ပေးနိုင်သည်။

-        ကြွက်သားနှင့်   အရိုးအဆစ်များနာကျင်ကိုက်ခဲခြင်း၊    အဆစ်လွဲအဆစ်ရောင်ခြင်း၊လေ့ကျင့်ခန်းများ ပြင်းထန်စွာပြုလုပ်ခြင်းကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်နာကျင်ကိုက်ခဲခြင်း၊ ချွေးထွက်လွန်ခြင်းများအတွက် စပါးလင်ဆီကို လိမ်းပေးနိုင်သည်။

-        သွားဖုံးနာခြင်း၊  သွားကိုက်ခြင်းနှင့် သွားများ   ယိုင်နဲ့ခြင်းတို့အတွက်  စပါးလင်ဆီက ကောင်းကျိုးပြုသည်။

-        ဦးရေပြားကို စပါးလင်ဆီ  လိမ်းပေးခြင်းဖြင့်    မွေးညင်းပေါက်များကို ခွန်အားဖြစ်စေကာ ဆံပင်ကျွတ်ခြင်းကိုလည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။

-        ချိုင်းအနံ့ဆိုးများ ပျောက်ကင်းစေရန် စပါးလင်ဆီကိုရေရော၍ အသုံးပြုနိုင်သည်။

သတိပြုရန်

-        တန်ဆေး၊လွန်ဘေးဖြစ်စေနိုင်သောကြောင့် ကျောက်ကပ်နှင့် အသည်းရောဂါဝေဒနာသည်များသည်စပါးလင်ကို   အလွန်အကျွံ မစားသုံးသင့်ပါ။

-        မျက်စိထဲသို့ စပါးလင်ဆီ လုံး၀မ၀င်မိပါစေနှင့်။

-        စားသုံးပြီးနောက် အရေပြားပေါ်တွင် မိတ်၊ အင်ပျဉ်ထသကဲ့သို့  အဖုအပိမ့်ထွက်၍ နီရဲလာပါက ဓာတ်မတည့်သည့်လက္ခဏာများဖြစ်သည်။

-        တချို့သော  မိခင်လောင်းများတွင် အရေပြားဓာတ်မတည့်မှုများ ဖြစ်စေတတ်သဖြင့် ကိုယ်၀န်ဆောင်ကာလအတွင်း စပါးလင်ကို ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။

အချုပ်အားဖြင့်ဆိုရသော်  စပါးလင်ကို   မိုးရာသီတွင် ပေါပေါများများရနိုင်ပြီးလူတို့၏ကျန်းမာရေးအတွက် ဘက်ပေါင်းစုံမှ  အကျိုးပြုသောကြောင့် အကျိုးရှိရှိအသုံးပြုနိုင်ကြပါစေကြောင်း အကြံပြုရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

MWD Web Portal

လူတို့သည် ၎င်းတို့၏သက်တမ်းကို ရှည်လျားစေပြီး လူနေမှုဘဝမြှင့်တင်ရန် နည်းလမ်းများကို ရှာဖွေလာသည်နှင့်အမျှ   အစားအသောက်များ၏အခန်း ကဏ္ဍသည်  ပို၍အရေးပါလာသည်။  အသီးအနှံများ ကို  ကိုယ်ခံစွမ်းအား၊ ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်နှင့်  အလုံးစုံ ကျန်းမာရေးကိုမြှင့်တင်ပေးသည့်  စူပါအစားအစာ များအဖြစ် သတ်မှတ်လေ့ရှိသည်။ အသီးအနှံများကို ပုံမှန်စားသုံးခြင်းသည် နှလုံးကျန်းမာရေး၊ ဦးနှောက် လုပ်ဆောင်ချက်တို့နှင့် ဆက်စပ်မှုရှိပြီး  အသက်ရှည် စေကြောင်း လေ့လာမှုများကဖော်ပြခဲ့သည်။ အသီး အနှံများတွင်  မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော  ဗီတာမင်နှင့် သတ္တုဓာတ်အမျိုးမျိုး၊ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ နှင့်  အမျှင်ဓာတ်တို့ ကြွယ်ဝသောကြောင့်  နှစ်ပေါင်းများစွာ ပုံမှန်စားသုံးခြင်းသည် နာတာရှည်ရောဂါများ ဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးပြီး စောစီးစွာသေဆုံးနိုင်ခြေကို လျော့ကျစေကြောင်း သိရှိလာခဲ့သည်။

၂၀၂၂   ခုနှစ်က   နော်ဝေနိုင်ငံ၏ လေ့လာမှုတစ်ခုအရ အစားအစာရွေးချယ်မှု၏ လူ့သက်တမ်းအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုကိုခန့်မှန်းခြင်းModeling study တွင် အသက်ရှည်ရန် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အစားအသောက် များကို    ပုံမှန်ပြောင်းလဲစား သောက်ခြင်း သို့မဟုတ်  ချိန်ညှိစားသောက်ခြင်းသည် အသက်အရွယ်အားလုံးအတွက် သိသာထင်ရှားသော ကျန်းမာရေး အကျိုးကျေးဇူးများကို  ဖြစ်ပေါ်စေနိုင် ကြောင်းနှင့်  ဘဝတွင်  အစောပိုင်းပြောင်းလဲမှုများသည်   ကြီးမားသောအကျိုးကျေးဇူးများရရှိစေနိုင် ကြောင်း  သိရသည်။  သုတေသနပြုချက်များအရ နေ့စဉ် သစ်သီးဝလံနှင့် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ (အရွယ် တော်အလတ်စားသစ်သီးနှစ်လုံးနှင့်   အသီးအရွက်ငါးပုံ)  စားသုံးခြင်းသည် နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေကို ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း လျှော့ချပေးကြောင်း သိရသည်။

၂၀၁၇   ခုနှစ်ကထုတ်ဝေခဲ့သော  အင်္ဂလန်နိုင်ငံအမျိုးသား ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှု၏   လေ့လာမှု တစ်ခုတွင် ပုံမှန်အစားအစာ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအနေဖြင့် အသီးအနှံစားသုံးမှု တိုးလာခြင်းသည် ကင်ဆာနှင့် လေဖြတ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချခြင်းဖြင့် သေဆုံးနိုင်ခြေကို လျော့နည်းစေကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ အသီးအနှံများကို   ပုံမှန်စားသုံးခြင်းသည်  အရွယ် မတိုင်မီသေဆုံးနိုင်ခြေကို  လျော့နည်းစေပြီး ရောဂါ ကာကွယ်ခြင်းနှင့်      အသက်ရှည်စေခြင်းတို့ကို အထောက်အကူပြုကြောင်း လေ့လာမှုတစ်ခုက မှတ် ချက်ပြုခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဂျပန်နိုင်ငံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သော အဖွဲ့၏လေ့လာမှုအရ အသီးအနှံများ စားသုံးမှုသည် နှလုံးသွေးကြောဆိုင်ရာ ရောဂါများနှင့် တချို့သောကင်ဆာ ရောဂါများကြောင့် သေဆုံးနိုင်ခြေနည်းပါးကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။ တစ်ရက်လျှင် သစ်သီးသုံးလုံးထက် ပိုစားသူများသည်   စားသုံးမှုနည်းသော သူများနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက သေဆုံးနိုင်ခြေသိသိသာသာ နည်းပါးကြောင်း  သိရသည်။ ပန်းသီး၊ ဘယ်ရီသီး၊ လိမ္မော်သီး၊ တလည်းသီး၊ ငှက်ပျောသီး၊ ထောပတ်သီးနှင့်  စပျစ် သီးများသည် နှလုံးရောဂါနှင့် တချို့သောကင်ဆာ ရောဂါများအပါအဝင် နာတာရှည်ရောဂါများဖြစ်နိုင်ခြေကို    လျှော့ချပေးကြောင်း   လေ့လာမှုများက ဖော်ပြသည်။   ထို့ကြောင့်   နှလုံးကျန်းမာစေ ရန်နှင့် အသက်ရှည်စေရန် အစားအသောက်များတွင် အသီး အနှံများကို ထည့်သွင်းစားသုံးသင့်သည်။

ဘလူးဘယ်ရီသီး

ဘလူးဘယ်ရီသီးတွင် အစွမ်းထက်သော ဓာတ်တိုး ဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများ  (Anthocyanins၊   Tannins၊ Resveratrol နှင့် Proanthocyanidins) ကြွယ်ဝသော ကြောင့်  ခန္ဓာကိုယ်ကို  ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ဖိစီးမှုမှ ကာကွယ်ပေးပြီး  ရောင်ရမ်းမှုကို လျှော့ချပေးသည့်အပြင် ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို မြှင့်တင်ပေးသည်။ ဓာတ် တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများသည် ဦးနှောက်ဆီသို့ အောက် ဆီဂျင်နှင့် သွေးလှည့်လည်မှုကို လှုံ့ဆော်ပေးသဖြင့် စိတ်ကိုလန်းဆန်းစေပြီး အာရုံစူးစိုက်မှုနှင့် မှတ်ဉာဏ်ကို မြှင့်တင်ပေးသည်။ ထို့ကြောင့် ဦးနှောက်ကျန်းမာ ရေးအတွက် အထူးကောင်းမွန်ပြီး မှတ်ဉာဏ်ကို ပိုမို ကောင်းမွန်စေကာ   အသက်အရွယ်ကြောင့်   မှတ်ဉာဏ်ကျဆင်းမှုအန္တရာယ်ကို     လျှော့ချပေးသည်။ ဘလူးဘယ်ရီသီးတွင် ဗီတာမင်-C၊ အမျှင်ဓာတ်နှင့် ပိုတက်ဆီယမ်တို ့ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပြီး  သွေးပေါင်ချိန် ကိုထိန်းညှိပေးခြင်းနှင့် ကိုလက်စထရော ပမာဏကိုထိန်းညှိပေးခြင်းဖြင့် နှလုံးကျန်းမာရေးကို အထောက် အကူပြုသည်။ အမျှင်ဓာတ်၏ အရင်းအမြစ်ကောင်း တစ်ခုဖြစ်ပြီး Prebiotic ဂုဏ်သတ္တိများကြောင့် အစာခြေစနစ်က ကောင်းမွန်စေပြီး      ဝမ်းချုပ်ခြင်းကို ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။ ဘလူးဘယ်ရီသီးတွင် ဂလူးကို့စ်အညွှန်းကိန်း နိမ့်သောကြောင့် သွေးချို၊ ဆီးချိုရှိ သူများအတွက် သင့်လျော်သည်။ အာဟာရပညာရှင် များ၏အဆိုအရ အရွယ်ရောက်ပြီးသူများအတွက် တစ်ရက်လျှင်  ဘလူးဘယ်ရီသီး လက်တစ်ဆုပ်စာ စားသုံးခြင်းက  ကျန်းမာရေး အကျိုးကျေးဇူးများရရှိ စေသည်။

ပန်းသီး

ပန်းသီးသည် ပျော်ဝင်နိုင်သောအမျှင်ဓာတ် Pectin ၏ အရင်းအမြစ်ကောင်းတစ်ခု အထူးသဖြင့် အခွံနှင့် စားသုံးသည့်အခါတွင် ရရှိနိုင်သည်။ အစာချေဖျက် ရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်ပြီး အစာအိမ်နှင့် အူလမ်း ကြောင်းကျန်းမာရေးကိုကောင်းမွန်စေခြင်း၊ ကိုလက် စထရောလျှော့ချပေးခြင်း၊ သွေးတွင်းသကြားဓာတ် ပမာဏကို ထိန်းညှိပေးပြီး အမျိုးအစား (၂) သွေးချို၊ ဆီးချိုရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို   လျှော့ချပေးခြင်းကဲ့သို့ သော ကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးများလည်းရှိသည်။ ပန်းသီးတွင် ဗီတာမင်-A ၊ ဗီတာမင်-C နှင့် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများကြွယ်ဝစွာပါဝင်သဖြင့် ကိုယ်ခံ အားစနစ်ကို  အားကောင်းစေပြီး   ရောင်ရမ်းမှုကို လျှော့ချပေးသည်။ ပန်းသီးတွင်ပါဝင်သော Polyphe-nols က မကောင်းသော ကိုလက်စထရော (LDL) ကို လျှော့ချပေးပြီး  သွေးဖိအားကို  ထိန်းညှိပေးသောကြောင့် နှလုံးကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူပြုနိုင် သည်။ တရုတ်နိုင်ငံ Jinzhou ရှိ Yangtze ဆေးရုံမှ ပြုလုပ်ခဲ့သောလေ့လာမှုတစ်ခုအရ    တစ်ပတ်လျှင် ပန်းသီးသုံးလုံးမှ  လေးလုံးစားသုံးခြင်းသည် နာတာ ရှည်ရောဂါကြောင့်  အရွယ်မတိုင်မီသေဆုံးနိုင်ခြေ ၃၉   ရာခိုင်နှုန်းလျော့နည်းစေကြောင်း   သတိပြုမိခဲ့သည်။

တလည်းသီး

တလည်းသီးတွင်  ကယ်လိုရီနှင့်  အဆီနည်းပါး သော်လည်း အမျှင်ဓာတ်၊ ဗီတာမင်နှင့် သတ္တုဓာတ် များ ကြွယ်ဝသည်။ Punicalagins၊ Anthocyanins နှင့်  Tannins ကဲ့သို့သော  အစွမ်းထက်ပိုလီဖီနော အင်တီအောက်စီးဒင့်များ   ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပြီး ရောင် ရမ်းမှုကိုလျှော့ချပေးကာ အိုမင်းမှုဖြစ်စဉ်ကို နှေးကွေး စေသည်။ ဗီတာမင်-C၊ ပိုတက်ဆီယမ်နှင့် အမျှင်ဓာတ် များ ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပြီး ကိုယ်ခံစွမ်းအားကို မြှင့်တင် ပေးကာ အစာချေဖျက်မှုကို အထောက်အကူပြုပြီး သွေးဖိအားကိုလည်း ထိန်းညှိပေးသည်။ တလည်းသီး သည် သွေးလည်ပတ်မှုကိုကောင်းမွန်စေပြီး သွေးပေါင် ချိန်ကို လျော့ကျစေသည်။ သွေးကြောများတွင် အဆီခဲ များစုပုံလာခြင်းကို  ကာကွယ်ပေးခြင်းဖြင့်   နှလုံး ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးနိုင်သည်။ သဘာဝ ဒြပ်ပေါင်းများသည်  ကျန်းမာသောအသားအရေကို မြှင့်တင်ပေးပြီး မှတ်ဉာဏ်ကို မြှင့်တင်ပေးကာ ကင်ဆာ ကိုဆန့်ကျင်သည့် ဂုဏ်သတ္တိများပင်ရှိသည်ဟုဆိုကြ သည်။ တလည်းသီးအစေ့တွင် ပါသော အင်တီအောက် စီးဒင့် (Punicalagins နှင့် Punicic acid) များသည် အစွမ်းထက်ပြီး ဖျော်ရည်ထဲတွင် စုစည်းပါဝင်မှုကြောင့် တလည်းသီးဖျော်ရည်သည် ကိုလက်စထရောမြင့်မားမှု အန္တရာယ်ကိုလျှော့ချရာတွင် ကူညီပေးသည်။

ထောပတ်သီး

ထောပတ်သီးတွင် အမျှင်ဓာတ်၊ ဗီတာမင်၊ ကျန်းမာ ရေးနှင့်ညီညွတ်သောအဆီများနှင့် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင် ပစ္စည်းကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်သည်။ ရောင်ရမ်းမှုကိုလျှော့ချ ပေးပြီး  ခန္ဓာကိုယ်တွင်း  မကောင်းသော ကိုလက်စ ထရော (LDL) ကို လျှော့ချပေးသည့်အပြင် ကောင်း သော ကိုလက်စထရော (HDL)ကို တိုးမြင့်စေသည်။ ထောပတ်သီးသည်   ပိုတက်ဆီယမ်ကြွယ်ဝသောကြောင့် သွေးပေါင်ချိန်ကို ထိန်းညှိပေးပြီး နှလုံးရောဂါ နှင့်    သွေးတိုးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို  လျှော့ချပေးကာ အသက်ရှည်စေနိုင်သည်။   အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်သောကြောင့် အစာခြေစနစ်ကို အထောက်အကူ ပြုပြီး အစာအိမ်ကျန်းမာရေးကို မြှင့်တင်ပေးသည်။ Lutein နှင့် Zeaxanthin ကဲ့သို့ Antioxidants မြင့်မား စွာပါဝင်မှုကြောင့် မျက်စိကျန်းမာရေးကို အထောက် အကူပြုသည်။ ဗီတာမင်-E နှင့် ဗီတာမင်-C သည် အသားအရေကိုကောင်းမွန်စေပြီး  ကိုယ်ခံစွမ်းအား ကို အားကောင်းစေသည်။

စပျစ်သီး

အနီရောင်နှင့်  ခရမ်းရောင်စပျစ်သီးတွင်  အင်တီ အောက်စီးဒင့် Resveratrol  ပါဝင်သဖြင့် ရောင်ရမ်းမှု ကိုလျှော့ချပေးပြီး နှလုံးကိုကာကွယ်ပေးသောကြောင့် အိုမင်းရင့်ရော်မှုကိုဆန့်ကျင်သော ဂုဏ်သတ္တိရှိသည်။ စပျစ်သီးကို   ပုံမှန်စားသုံးခြင်းသည်  နှလုံးရောဂါ၊ မှတ်ဉာဏ်ကျဆင်းမှုနှင့် တချို့သောကင်ဆာရောဂါ များဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့ကျစေကြောင်း   လေ့လာမှုများက ဖော်ပြသည်။  သွေးလည်ပတ်မှုကောင်းမွန် စေကာ သွေးပေါင်ချိန်ကို ကျဆင်းစေသည်။ ထို့ပြင်  မကောင်းသော ကိုလက်စထရော (LDL) ကို လျှော့ချ ပေးပြီး သွေးကြောများကို ကျန်းမာစေသည်။ စပျစ်သီး သည် အမျှင်ဓာတ်၏ အရင်းအမြစ်ကောင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး   အစာအိမ်ကျန်းမာရေးကို   ထိန်းသိမ်းရာတွင် ကူညီပေးသည်။  အထူးသဖြင့်  စပျစ်သီးအခွံသည် ဝမ်းချုပ်ခြင်းကိုကာကွယ်ပေးပြီး စပျစ်သီးတွင်ပါဝင်သော သဘာဝ Sorbitol ကြောင့် အပျော့စားဝမ်းနုတ် ဆေးအာနိသင်လည်းရှိသည်။   သို့သော်   စပျစ်သီး တွင်  သကြားပါဝင်မှုမြင့်မားသောကြောင့်  မျှတစွာ စားသုံးခြင်းသည် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။

လိမ္မော်သီး

လိမ္မော်သီးတွင် ပိုတက်ဆီယမ်ကြွယ်ဝပြီး ဆိုဒီယမ် ပမာဏကိုထိန်းညှိပေးကာ သွေးပေါင်ချိန်ကို လျှော့ချ ပေးသည်။ ဖလေဗိုနွိုက်(Hesperidin)  ပါဝင်သော ကြောင့်    သွေးလည်ပတ်မှုကောင်းစေပြီး    သွေးတိုး ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးကာ နှလုံးကျန်းမာ ရေးကို ကောင်းမွန်စေသည်။ အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝသော ကြောင့် နှလုံးကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူပြုပြီး သွေးဖိအားကို တည်ငြိမ်စေသည်။ အမျှင်ဓာတ်ရရှိ စေသောလိမ္မော်သီးကို  အသီးတစ်ခုလုံး  စားသုံးပေး ပါက    အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ လိမ္မော်သီးတွင် ဗီတာမင်-C ကြွယ်ဝစွာပါဝင်သောကြောင့်  ကိုယ်ခံစွမ်းအားကိုမြှင့်တင်ပေးပြီး ကိုလက်စထရောပမာဏ ကိုလည်း လျှော့ချပေးနိုင်သည်။

ငှက်ပျောသီး

ငှက်ပျောသီးတွင် ဗီတာမင်-C နှင့် B-6၊ ပိုတက် ဆီယမ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်နှင့် အမျှင်ဓာတ်များ ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်သောကြောင့်   သွေးပေါင်ချိန်ကို   ထိန်းညှိပေး ပြီး   အစာခြေလမ်းကြောင်းကျန်းမာရေးနှင့်   နှလုံးသွေးကြော ကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူဖြစ်စေသည်။ ငှက်ပျောသီးတွင် ပါဝင်သော သဘာဝသကြားဓာတ်များသည်  စွမ်းအင်နှင့် အားကစားစွမ်းဆောင် ရည်ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည်။ ငှက်ပျောသီး၏အင်တီ အောက်စီးဒင့် ဂုဏ်သတ္တိများသည် ဆဲလ်များပျက်စီး ခြင်းမှကာကွယ်ပေးပြီး ကိုယ်ခံအားကို မြှင့်တင်ပေး နိုင်သောကြောင့်    ကင်ဆာရောဂါကို ကာကွယ်ရန်ကူညီပေးသည်။ ငှက်ပျောသီးကို နေ့စဉ်စားခြင်းသည် ရေရှည်ကျန်းမာရေးနှင့်        အသက်ရှည်ခြင်းကို အထောက်အကူပြုသည်။

အနှစ်ချုပ်ရသော် အာဟာရဓာတ်ကြွယ်ဝသော အစားအစာများကို မျှတစွာပုံမှန်စားသုံးပေးခြင်းဖြင့်    ကျန်းမာရေး အကျိုးကျေးဇူးများစွာကို ရရှိခံစားနိုင် မည်။  နေ့စဉ် အစားအစာများတွင် အသီးအနှံများကို ကြွယ်ဝမျှတစွာရွေးချယ် စားသုံးပါက ပိုမိုကျန်းမာပြီး  အသက်ပိုရှည်စေရန်  အထောက်အကူပြုနိုင်သည်။ အသီးအနှံများသည်  အစာလည်းဆေး၊   ဆေးလည်း အစာဆိုသကဲ့သို့    သင့်တင့်မျှတစွာ ရွေးချယ်စားသုံးသင့်သော  အာဟာရဖြည့်စွက်စာ တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း အာဟာရသုတ မျှဝေလိုက်ရပါသည်။       

လူသားတို့အနေဖြင့် အသက်ရှင်သန်နေသမျှ ကာလပတ်လုံး မိမိတို့၏လူနေမှုဘဝအတွက် ပညာသင်ကြားခြင်း၊ စီးပွားရှာဖွေခြင်းမှသည်  တတိယအရွယ်တွင် တရားဘာဝနာပွားများခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်နေကြရမည်ဖြစ်သည်။  လူ့ဘဝသည်ပထမအရွယ်၊ ဒုတိယအရွယ်၊ တတိယအရွယ်ဟူ၍ အရွယ်သုံးပါးပိုင်းခြားထားရှိသည်။ ပထမအရွယ်သည် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု လျင်မြန်ဖျတ်လတ်ပြီး တက်ကြွနေသည့်အရွယ်ဖြစ်သည်။   ထိုအရွယ်သို့ရောက်နေသူတိုင်းသည် ဒုတိယအရွယ်နှင့် တတိယအရွယ်သို့  ရောက်ရှိနေသူများအတွက် ကူညီထောက် မပေးကြရမည်မှာ လောကဓမ္မတာဖြစ်သည်။  ထို့ကြောင့်ပထမအရွယ်တွင်  နိုင်ငံတော်အတွက် ကျရာတာဝန်များကို  ကျေပွန်စွာ ထမ်းဆောင်ကြရမည်ဟူသော စိတ်ဓာတ်ကို နှလုံးသွင်းထားကြရမည် ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတိုင်းတွင် အရေးကြီးစွာ လုပ်ဆောင် နေကြရသည့် တာဝန်သည်  နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်ကို    ကျေပွန်စွာ ထမ်းဆောင်ပေးနိုင်ကြမှသာ အထက်တွင်ဖော်ပြခဲ့သည့် ဒုတိယအရွယ်နှင့်တတိယအရွယ်ရှိ ပြည်သူများ စိတ်အေးချမ်းသာစွာ နေထိုင်နိုင်ကြမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေး ဆိုသည်မှာ နိုင်ငံအတွင်းမှီတင်းနေထိုင်သူတိုင်း၏ မွေးရာပါတာဝန်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေး တာဝန်သည် တပ်မတော်တစ်ရပ်၏ အဓိကတာဝန် ဖြစ်သော်လည်း ထိုတာဝန်များ အောင်မြင်စွာဖြစ်ပေါ်နေစေရေးအတွက်   အရွယ်ရောက်သူနိုင်ငံသားတိုင်းက စစ်မှုထမ်းဆောင်ခြင်းဖြင့်   ပါဝင်ဆောင်ရွက်ပေးကြရမည်ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် သူ့ကျွန်အဖြစ်နေခဲ့ရစဉ်ကာလ တစ်လျှောက်လုံး  နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်ကို အုပ်ချုပ်သူကိုလိုနီတို့က  တာဝန်ယူထားခဲ့သည်။ နိုင်ငံအတွက် အရေးကြီးဆုံးဖြစ်သည့်ကာကွယ် ရေးတာဝန်ကို မြန်မာတို့အား လွှဲအပ်ပေးမထားခြင်းမှာ သူတို့အုပ်ချုပ်နေသည့် အခွင့်အရေးဆုံးရှုံးသွားမည်ကို စိုးရိမ်၍ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သခင်အောင်ဆန်းဦးဆောင်သောမြန်မာလူငယ် ၃၀ ဦးတို့သည် ကိုယ်ပိုင်တပ်မတော်တစ်ရပ် ဖြစ်ပေါ်ရေးအတွက်  သက်စွန့်ဆံဖျားပြည်ပသို့ ထွက်ခွာကာ စစ်ပညာများသင်ယူကြရသည်။

စစ်ပညာများသင်ယူတတ်မြောက်ပြီးသည့်အခါ ဗမာ့လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်( ဘီအိုင်အေ) ဦးဆောင်ဖွဲ့ စည်းခဲ့ကြသည်။ မြန်မာတို့တွင်  တပ်မတော်တစ်ရပ် ပေါ်ထွန်းလာသည့်အတွက် မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေး လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် လျှောက်လှမ်းကာ  တိုက်ပွဲဝင်ခြင်း၊   အချေအတင်တောင်းဆိုမှုများပြုခြင်း စသည့်အကြမ်းနည်း၊ အနုနည်းတို့ဖြင့် လွတ်လပ်ရေးရရှိအောင်ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းအား တပ်မတော်ကို ဦးဆောင်ပါဝင်ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခဲ့သူ တပ်မတော်၏ ဖခင်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုထားသည်။ လွတ်လပ်ရေးကြိုးပမ်းမှု ကာလအတွင်း အစိုးရအဖွဲ့သို့ မဝင်ရောက်မီအချိန်အထိ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းသည် တပ်မတော်၏ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ခဲ့သည်။ တပ်မတော်နှင့်ပတ်သက်၍  ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းက ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁၃ ရက်နေ့ မြို့တော်ခန်းမကြီး၌ကျင်းပသော ပြည်သူ့အစည်းအဝေးကြီးတွင်  ပြောကြားသည့်မိန့်ခွန်းတွင် “ဒီမြန်မာပြည်ကို ကျုပ်တို့  လွတ်လပ်ရေး ရတဲ့အခါမှာ ကျုပ်တို့မြန်မာတွေကသာလျှင် မြန်မာပြည်ကိုကာကွယ်ရမယ့် တာဝန်ဟာအဓိကဖြစ်တယ်။ တိုင်းပြည်ကာကွယ်ဖို့အတွက် မြန်မာပြည်မှာစစ်သားတွေ နည်းနေတယ်ဆိုလို့ရှိရင်  မြန်မာတိုင်း၊ မြန်မာတိုင်း အရွယ်ရောက်သူမှန်သမျှ၊ ကျန်းမာတဲ့လူမှန်သမျှ စစ်မှုမထမ်းမနေရဆိုပြီးတော့ အတင်းဥပဒေနဲ့  စစ်ထဲကိုထည့်ရလိမ့်မယ်။   နှစ်နှစ်တန်သည် သုံးနှစ်တန်သည် စစ်ထဲဝင်ရမယ် ” ဟူ၍ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် လွတ်လပ်၍အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်နိုင်ငံအဖြစ်ကမ္ဘာ့အလယ်တွင်ရပ်တည်နေနိုင်ပြီဖြစ်သည်။ လွတ်လပ်ရေး ရရှိထားပြီဖြစ်၍ အဆိုပါ လွတ်လပ်ရေးကြီး ပြန်လည်မဆုံးရှုံးစေရေးအတွက် နိုင်ငံအတွင်း မှီတင်းနေထိုင်သူ အားလုံးက အသိတရားနှင့် သတိထား ဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ဆောင်ရွက်ကြရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ရှိကျင့်သုံးနေသည့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းတာဝန်များတွင် တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ သတ်မှတ်ထားသည့် အသက်အရွယ်နှင့် ကျန်းမာရေး ကောင်းမွန်သူမှန်သမျှသည် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းသင်တန်းများ တက်ရောက်ခြင်းဖြင့် သတ်မှတ်ကာလ စစ်မှုထမ်းဆောင်ခြင်း ပြုကြရမည်မှာ တာဝန်တစ်ရပ်ဖြစ်သည်။

လူငယ်ဆိုသည်မှာ စိတ်ဓာတ်တက်ကြွနေသည့် အရွယ်ဖြစ်ပြီး   အရာရာကိုအောင်မြင်အောင် ကြိုးစား လိုစိတ်ရှိသူများ ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် ယှဉ်ပြိုင်လိုစိတ်ကြီးမားသူများ ဖြစ်သည်။ မိမိနှင့်သက်တူရွယ်တူ သူငယ်ချင်းတစ်ဦး  တတ်မြောက်သည့်ပညာ၊ လုပ်ကိုင်နိုင်သည့် စွမ်းရည်ရှိနေလျှင် “ငါလည်း သူ့လိုဘာဖြစ်လို့ မလုပ်နိုင်ရမှာလဲ” ဟူသောစိတ်ဓာတ်ရှိသူများ ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် မိမိပတ်ဝန်းကျင်မှလူငယ်များ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းသင်တန်းကို အောင်မြင်စွာ တက်ရောက်ပြီး မြောက်လျှင် မိမိကရောဘာကြောင့်  မတက်ရောက်နိုင်ရမှာလဲဟူသော  အားမာန်ပြည့်ဝသည့် စိတ်ကိုမွေးမြူရမည်ဖြစ်သည်။  အထူးသဖြင့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းသင်တန်းများတက် ရောက်ရန် သင်တန်းများ ဖွင့်လှစ်ခြင်း၊ သင်တန်းများပြီးမြောက်ခြင်း အခမ်းအနားများတွင် သူတို့ပြောကြားသည့် ရင်တွင်းစကားသံများကို သတင်းမီဒီယာများတွင် ကြားမြင်ဖတ်ရှုကြရသည်မှာ  လွန်စွာအားရဖွယ်ကောင်းလှသည်။

ဆရာဇော်ဂျီဖွဲ့ဆိုခဲ့သည့် “ရှေးခေတ်ပုဂံပြည်” ကဗျာထဲက စာသားများကိုမြင်ယောင်မိသည်။ ပုဂံခေတ်ကလူငယ်များ စစ်ပွဲတွေမှာအောင်လံတွေတလူလူလွှင့်ပြီး နေပြည်တော်ကိုပြန်ဝင်လာကြသည်။ တိုင်းသူပြည်သားများက အားရဝမ်းသာကြိုဆိုကြသည်။ အမေဖြစ်သူက သူ့သားကိုကြည့်ပြီး တအံ့တဩဖြစ်နေသည်။    ဤသည်ကို  ဆရာဇော်ဂျီက “လာစမ်းဟဲ့ မေ့သား၊ အမယ်မင်းထွားလိုက်တာ၊ စစ်သားကြီးလုံးလုံး  ဗိုလ်မှူးကြီးရှုံးလောက်ရဲ့၊ ပခုံးနဲ့လက်ပြင် ကြောခြင်က သံချောင်း၊ တစ်နှစ်တွင်းမှာ ချက်ချင်းပဲပြောင်းရော့၊ ကောင်းလိုက်ပေ့ မေ့သား၊ ဤဇမ္ဗူတစ်လူရှားလောက်ရဲ့”ဟူ၍ဖွဲ့ဆိုထားသည်မှာ တပ်မတော်သားဖြစ်ရခြင်းကို အလွန်ပင် ဂုဏ်ယူကြကြောင်း အထင်ကရ ပြဆိုနေခြင်းဖြစ်သည်။

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း သင်တန်းများသည်နိုင်ငံတော်၏ အကျိုးအတွက်ဖြစ်သလို   လူငယ်များ၏ ကောင်းကျိုးအတွက်လည်းဖြစ်သည်။ လူငယ်ဆိုသည်မှာ စိတ်လွတ်ကိုယ်လွတ်  နေထိုင်လေ့ရှိတတ်သည်။

စားချိန်မမှန်၊ အိပ်ချိန်မမှန်  ဖြစ်တတ်သည်။ အပေါင်းအသင်းမှားယွင်းတတ်သည့်အခါ  ဆေးလိပ်၊ အရက်မှ အစပြုကာ နောက်ဆုံးတွင်   မူးယစ်ဆေးဝါး၏သားကောင်ဖြစ်ကာ  ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်နှင့်  အသက်ဆုံးရှုံး သွားတတ်ကြသည်။ မိသားစုအတွက်၊ နိုင်ငံအတွက် မည်သည့်အတွက်မျှအကျိုးမရှိဘဲ အသက်ကို ဆုံးရှုံးခံလိုက်ကြရသည်မှာ လွန်စွာစိတ်မချမ်းမြေ့ဖွယ် ဖြစ်သည်။

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း  သင်တန်းတက်ရောက်ပြီးသွားသည့် လူငယ်တို့မှာ ကိုယ်နေဟန်ထားမှ အစအချိုးကျ ပြေပြစ်သွားသည်။ နေ့စဉ်အချိန်နှင့်အမျှ အချိန်ကိုတန်ဖိုးရှိစွာ အသုံးပြုပြီး တပ်မတော်သားတစ်ယောက် တတ်သင့် တတ်ထိုက်သည့် ပညာရပ်များကို စာတွေ့လက်တွေ့ သင်ကြားပေးခြင်းဖြင့် အဆိုပါ လူငယ်တို့သည် ပုဂံခေတ်လူငယ်များကဲ့သို့ ဖြစ်လာပေလိမ့်မည်။ မိမိတို့ကို မွေးဖွားပေးလိုက်သည့် မိခင်များကိုယ်တိုင်က အံ့ဩသောအကြည့်များနှင့်ကြည်နူးဝမ်းမြောက်စွာကြည့်နေပေလိမ့်မည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်း ၁၃၀ ကျော်နေထိုင်သည့်နိုင်ငံဖြစ်ပေရာ နိုင်ငံအတွက် အရေးကြီးဆုံး အချက်များမှာ   “ပြည်ထောင်စုမပြိုကွဲရေး၊ တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီညွတ်မှု မပြိုကွဲရေးနှင့် အချုပ်အခြာ အာဏာ တည်တံ့ခိုင်မြဲရေး” တို့ဖြစ်သည်။ အဆိုပါအချက်များကို ဒို့တာဝန်အရေးသုံးပါးဟူ၍ သတ်မှတ်ထားရှိသည်။ ဒို့တာဝန်အရေးသုံးပါးသည် နိုင်ငံသားတိုင်းလိုက်ပါစောင့်ထိန်းရမည်ဖြစ်သကဲ့သို့ တပ်မတော်သားတို့ အတွက်လည်း အမျိုးသားနိုင်ငံရေး တာဝန်များဖြစ်သည်။ ဤသုံးပါးကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန် တာဝန်ပျက်ကွက်နေလျှင်၊ ပေါ့လျော့နေလျှင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ လွတ်လပ်ရေးဆုံးရှုံးသွားမည်မှာ အမှန်ဖြစ်သည်။  ရှေးကဘိုးဘွားတို့သည် “တို့ခေတ်ရောက်မှညံ့ကြတော့မှာလား”ဟူသော ဆောင်ပုဒ်ကိုလက်ကိုင်ထားကာ ခပ်ညံ့ညံ့ မဖြစ်ရေးကို သတိပေးလျက်ရှိကြသည်။

ယနေ့ကာလတွင် လက်ရှိရောက်ရှိနေသည့် လူငယ်များအနေဖြင့်လည်း တို့ခေတ်ရောက်မှ တို့ညံ့နေသည့် အဖြစ်မျိုးကို ခံကြရမှာလား။ သူကပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းအဖြစ် ခေါင်းမော့ရင်ကော့ကာ တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်နိုင်လျှင် ငါကရောမထမ်းဆောင်နိုင်ဘူးလား။  ထမ်းဆောင်နိုင်ရမှာပေါ့၊ မင်းလည်းယောက်ျား ငါလည်းယောက်ျားပဲလေ၊  မင်းသတ္တိရှိရင် ငါလည်းသတ္တိရှိတာပေါ့ဟူသော  စိတ်ဓာတ်ကိုမွေးမြူကြရမည် ဖြစ်သည်။ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဆိုတာ  မြန်မာနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံတည်းကွက်ပြီး ကျင့်သုံးနေသည့်စနစ်မဟုတ်ပေ။ နိုင်ငံတိုင်းလိုလိုက မိမိနိုင်ငံကာကွယ်ရေးအတွက် ကျင့်သုံးနေသည့်စနစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတိုင်းမှာ ကျင့်သုံးသင့်သည့်စနစ်တစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။

ဆိုရိုးစကားတစ်ခုတွင် “အန္တရာယ်ကိုကြောက်ရွံ့နေသူအတွက်  အန္တရာယ်ဆိုသည်မှာအမြဲရှိနေပြီး  မိမိကိုယ်ကို စိတ်ဆင်းရဲအောင် ပြုနေမည်ဖြစ်သည်”ဟူ၍ဆိုထားသည်။ မဖြစ်မနေထမ်းဆောင်ရမည့် တာဝန်ကို ရှောင်လွှဲနေခြင်းမှာ သူရဲဘောနည်းသည့်စိတ်ဓာတ်ဖြစ်သည်။ ရှက်စရာအလွန်ကောင်းသည့်စိတ်ဓာတ်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်လူငယ်များအနေဖြင့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းတာဝန်များကို  ကျေပွန်စွာထမ်းဆောင်ရင်း နိုင်ငံနှင့်လူမျိုး၊ မိမိတို့မိသားစုအတွက် ဂုဏ်ယူဝင့်ကြွားနိုင်ကြရမည်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတိုင်းတွင် နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေများရှိကြသည်။ အဆိုပါဥပဒေတွင် နိုင်ငံသားများအတွက် အခွင့်အရေးများအပြည့်အဝ ပေးထားသကဲ့သို့ ထမ်းဆောင်ရမည့်တာဝန်များကိုလည်း သတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းထားကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတစ်ရပ် ခိုင်ခိုင်မာမာရှိထားသည်။

အဆိုပါ ဥပဒေတွင်လည်း နိုင်ငံသားများ အခွင့်အရေးကို သတ်မှတ်ထားသကဲ့သို့ ထမ်းဆောင်ရမည့် တာဝန်များကိုလည်း သတ်မှတ်ပေးထားသည်။

အဆိုပါပြဋ္ဌာန်းချက်များမှ ကောက်နုတ်ဖော်ပြရလျှင် “ပုဒ်မ ၃၈၅။ ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ လွတ်လပ်ရေး၊ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် နယ်မြေတည်တံ့ခိုင်မြဲရေးတို့ကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေးသည် နိုင်ငံသားတိုင်း၏တာဝန် ဖြစ်သည်။

ပုဒ်မ ၃၈၆။ နိုင်ငံသားတိုင်းသည် ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ စစ်ပညာသင်ကြားရန်နှင့် နိုင်ငံတော် ကာကွယ်ရေးအတွက် စစ်မှုထမ်းရန် တာဝန်ရှိသည်” ဟူ၍ဖြစ်သည်။ အဆိုပါ တာဝန်နှင့်ပတ်သက်၍ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းကိုယ်တိုင် မိန့်ကြားခဲ့သော မိန့်ခွန်းကိုလည်း  အထက်တွင်  ကောက်နုတ်ဖော်ပြထားပြီး ဖြစ်သည်။

လူငယ်အများအပြား လုပ်ဆောင်နိုင်သော နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်ကို မိမိလည်း ကျေပွန်စွာ ထမ်းဆောင်မည် ဟူသောလူငယ်တို့ကို   နိုင်ငံတော်က အားရဝမ်းသာ ကြိုဆိုလျက်ရှိသည်။ သင်တန်းတက် နေစဉ်ကာလတွင် လိုလေသေးမရှိအောင်   တာဝန်ရှိသူများက ကူညီပံ့ပိုးပေးနေသည်မှာ  အားရဖွယ် ကောင်းလှသည်။ သူတို့အတွက်ပီတိဖြစ်ရသည်။ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်ကို တန်ဖိုးထား ထမ်းဆောင် သူများအတွက် နိုင်ငံတော်အစိုးရတာဝန်ရှိသူများ၊   တပ်မတော်ကတာဝန်ရှိသူများက ပံ့ပိုးကူညီ ထောက်ပံ့မှုပေးခြင်း၊ ဂုဏ်ပြုကြိုဆိုခြင်းတို့မှာ အခြားသောလူငယ်တို့က  အားကျရပေမည်။  သူတို့နေရာမှာ ငါလည်းဘာဖြစ်လို့ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေး တာဝန်မထမ်းဆောင်နိုင်ရမှာလဲ  ဟူသော စိတ်ဓာတ်ဖြင့် အားကျမခံထမ်းဆောင်ကြရမည် ဖြစ်သည်။    ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းတာဝန်မှာ   ရှောင်လွှဲ၍မရနိုင်သလို ရှောင်လွှဲနေ သူတို့မှာလည်း ရှက်ဖွယ်ကောင်းလှသည်။

လူငယ်တိုင်း၏စိတ်တွင်အကောင်းမြင်စိတ်ကိုမွေးမြူကြရမည်။

အကောင်းမြင်စိတ်ဖြင့် ကြည့်ရှုကြရမည်။ နိုင်ငံပျက်စီးရေးကိုရှေးရှုလုပ်ဆောင်နေသည့် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပအဖျက်သမားတို့၏ အဖျက်စကားများကို နားမယောင်မိရန် လိုအပ်သည်။ နားယောင်မိပါက မိမိတို့ ဘဝရှေ့ရေးအတွက် ပျက်စီးရေးလမ်းကြောင်းကိုသာ ရောက်ရှိမည်ဖြစ်သည်။ နောင်တဆိုသည်မှာ ကောင်းသော အရာမဟုတ်ပေ။ သူတစ်ပါး၏ သွေးထိုးလှုံ့ဆော်မှုကြောင့် လူငယ်များလမ်းမှား ရောက်သွားကြပြီး နောင်တရနေကြပြီ ဖြစ်သည်။ အမှားကို မှားမှန်းသိ၍ ပြန်လာချင်သော်လည်း ပြန်လာခွင့်မရသည့် အခြေအနေမျိုး ဖြစ်သည်။ နောင်တဆိုသည်မှာ နောက်ကျခြင်း၏ ရလဒ်၊ ဆုံးရှုံးခြင်း၏ အဓိပ္ပာယ်၊ ဝမ်းနည်းခြင်း၏ အထိမ်းအမှတ်သာဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်မှန်၍စည်းကမ်းပြည့်ဝသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကျင့်သုံးလျက်ရှိသည်။  မည်သည့်စနစ်ကို ကျင့်သုံးသည်ဖြစ်စေ မိမိတို့သည် နိုင်ငံသားတစ်ဦး ဖြစ်သည့်အတွက် “ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် သော နိုင်ငံတော်ကြီး ပေါ်ထွန်းစေရေးသည် နိုင်ငံသားတိုင်း၏ တာဝန်ဖြစ်သည်” ဟူသောပြဋ္ဌာန်းချက်နှင့်အညီ လိုက်ပါကျင့်သုံးကြရမည် ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်အတွက် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ရခြင်းမှာလည်း ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သော နိုင်ငံတော်ပေါ်ထွန်းစေရေးအတွက် တစ်ထောင့်တစ်နေရာက ပါဝင် ထမ်းဆောင်ရခြင်း ဖြစ်သည်။

ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းရခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ နိုင်ငံတော်က တာဝန်ပေးသည့်အလျောက် အဆိုပါတာဝန်အရ ခံစားပိုင်ခွင့် အခွင့်အရေးများကိုလည်း အပြည့်အဝပေးလျက်ရှိသည်။  ဤသည်ကိုလည်း ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေတွင် ဖော်ပြပေးထားပြီး ဖြစ်သည်။ လူငယ်များအနေဖြင့် အလုပ်တစ်ခုကို ကိုယ်တိုင်ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်ကြည့်ပါ။ အဖျက်သမားတို့၏စကားတွင်လမ်းဆုံးမနေပါနှင့်။ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း တာဝန်သည် မိမိအတွက် ဂုဏ်သိက္ခာမြင့်မားသော အလုပ်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်ယနေ့လူငယ်များခေတ်တွင် “တို့တစ်တွေခေတ်မှာ အသွင်သစ် အမြင်သစ်ဖြင့်…” ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင်  ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းကြပါစို့။   ။

MWD Web Portal

လူ့ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာရေးအတွက်  ဗီတာမင်သက်စောင့်ဓာတ်အပါအဝင်  အဖိုးတန်အာဟာရဓာတ်များ ကိုရရှိ‌ရန်နေ့စဉ်စားသုံးသည့်အသီးအရွက်၊အသီးအနှံများတွင်သဘာဝလက်ဆောင်အဖြစ်  ရယူသုံးစွဲ ရန်လိုအပ်သည်။ များပြားလှသည့် သဘာဝအာဟာရဓာတ်ပစ္စည်း များထဲမှ အရေပြားအကျိုးပြု အက်စစ် ဓာတ်များလည်း  ပါဝင်သည်။အဆိုပါအက်စစ်များကို အရေပြားနုပျိုလန်းဆန်းစေရန် နည်းအမျိုးမျိုး ဖြင့်သုံးစွဲနေကြသည်။

အဆိုပါအကျိုးပြုအက်စစ်ဓာတ်များသည်    သဘာဝကပေးသောအက်စစ်ဖြစ်၍ သဘာဝအက်စစ် ဟုခေါ် သည်။ တချို့မှာ  အော်ဂဲနစ်အက်စစ်ဖြစ်သည်။ ဓာတုပစ္စည်းလုံးဝမသုံးစွဲသည့်  စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ရာမှရသည့် အသီးအနှံများကို အော်ဂဲနစ်အသီးအနှံများဟုခေါ်သကဲ့သို့ အော်ဂဲနစ်အက်စစ်ဟုခေါ်သည်။ ဂလိုင်ကောလစ်အက်စစ်သည် ကြံပင်မှရသည်။ မယ်လစ်အက်စစ်သည် ပန်းသီးမှရရှိသည်။ တာတာရစ်အက်စစ်သည် စပျစ်သီးမှရရှိသည်။ စစ်ထရစ်အက်စစ်သည် အရည်ရွှမ်းသောအချဉ်သီးမှရရှိသည်။  လက်တစ်အက်စစ်သည် အသီးအနှံမှမဟုတ်ဘဲ နို့ချဉ်၊    ဒိန်ချဉ်တွင်  များစွာပါဝင်သည်။   သဘာဝအက်စစ်များသည် ဖွဲ့စည်းပုံအနည်းအများတူညီသကဲ့သို့   အယ်လ်ဖာဟိုက်ဒြောက်ဆီအက်စစ် အမည် ပေးတတ်သည်။

သဘာဝအက်စစ်များကဆိုးကျိုးထက်ကောင်းကျိုးပိုများသည်။ထို့ကြောင့် အရေပြားနုပျိုလန်းဆန်း ကျန်းမာစေရန်အတွက် အဆိုပါအက်စစ်များကို အဓိကထားအသုံးပြုသင့်သည်။ အရေပြားအကျိုးပြု အက်စစ်များ၏ အဓိကအာနိသင်က အရေပြားအပေါ်လွှာမှ ဆဲလ်ကလာပ်စည်းများကို ဖွံ့ဖြိုးမှုမြန်ဆန်စေသည်။ အရေပြား၏အပြင်ဘက်ဆုံး၊ အပေါ်ဆုံးတွင်ရှိသည့် ကြမ်းတမ်းသောဆဲလ်ကလာပ်စည်းအဟောင်းများကို ဖယ်ရှားပေးကာ  နုပျိုသစ်လွင်သော ဆဲလ်ကလာပ်စည်းအသစ်များနှင့် အစားထိုးပေးနေသည့် အစွမ်းသတ္တိပါရှိသည်။

ရွက်အိုရွက်ဟောင်းများနေရာတွင်ရွက်နုသစ်များနှင့်အစားထိုးသည့်အခါ စိုပြည်တင့်တယ်မှုရှိလာသည်။ ထို့အတူ သဘာဝအက်စစ်များ  ပါဝင်သည့်အသီးအနှံများကိုစားမည်ဆိုပါကခြောက်သွေ့သော အရေပြားအစား အသားအရေနူးညံ့တင်းရင်းသည့်အရေပြားကိုရရှိစေမည်ဖြစ်သည်။  နောက်ထပ်အစွမ်း သတ္တိမှာ   အရေပြား၏အလယ်လွှာကိုလည်း အားကောင်းစေကာ အလယ်လွှာရှိ ကော်လာဂျင်၊ အီလက် စတင်အမျှင်များဖွံ့ဖြိုးလာစေသည်။ ထို့ပြင် အရေပြားအလယ်လွှာထဲမှ အဓိကအမာခံပစ္စည်းဖြစ်သည့် မြူကိုပေါ်လီစက်ခရိုက်တစ်သျှူးကို တိုးပွားစေကာ   အသားအရေနုပျိုစေသည့်အပြင်   အရေးအကြောင်းကင်းစင်စေသည်။

သဘာဝအက်စစ်များကို အရေပြားထိန်းသိမ်းခြင်းအလှကုန်ပစ္စည်းများတွင်   ထည့်သွင်းအသုံးပြုကြသည်။    အဆိုပါအလှကုန်ပစ္စည်းများ တွင်   ဂလိုင်ကောလစ်အက်စစ်ကိုအသုံးများသည်။  ဖွဲ့စည်းပုံအရ မော်လီကျူးအရွယ်သေးငယ်သောကြောင့် လိမ်းလိုက်ပါက အရေပြားထဲအလွယ်တကူစိမ့်ဝင်နိုင်သည်။  ဂလိုင်ကောလစ်အက်စစ်ကို    ဓာတုပေါင်းတင်ခြင်းပြုလုပ်ရာတွင် ပင်တိုင်ပစ္စည်းအဖြစ် အသုံးပြုကြသည်။ အဆိုပါပေါင်းတင်နည်းသည် အရေပြား၏အပေါ်လွှာကို အက်စစ်လျော့ဖြင့်စားပြီး  ကလာပ်စည်းအသစ်များနှင့်အစားထိုးစေရန်  လုပ်ဆောင်ပေးသည့်နည်းဖြစ်သည်။

အက်စစ်၏ပြင်းအားကို လိုအပ်သည့်ပေါ်မူတည်၍ ချိန်ဆသုံးရသည်။ ပြင်းအားများပါကအရေပြား၏အလယ်လွှာရောက်သွားသဖြင့် တင်းတိပ်နှင့်အမာရွတ်များကုစားရာတွင် အသုံးတည့်သည်။   မသုံးတတ်ပါက အန္တရာယ်များသည်။  ပေါင်းတင်သည့်အခါ အက်စစ်ကို အရေပြားပေါ်၌(၂_၃) မိနစ်ထားရပြီး ချက်ချင်းပြန်လည်သန့်စင်ပေးရသည်။ သာမန်အလှကုန်ပစ္စည်းများမှာ ယင်းသဘာဝအက်စစ်များ၏ပြင်းအားကို ခပ်ပျော့ပျော့ထည့်သွင်းဖော်စပ်ထားကြသည်။

အလှကုန်ပစ္စည်းများ၌ သဘာဝအက်စစ်များ အဓိကသုံးကြသည်မှာ အရေပြားနုပျိုစေရေးပင်ဖြစ်သည်။    အရွယ်တင်နုပျိုစေရန်၊  အရေးကြောင်း မပေါ်စေရန်၊ အရေပြားနူးညံ့ချောမွေ့စေရန်၊ နေလောင်သည့်အရေပြားပြန်လည်နာလန်ထူစေရန်စသည့် ရည်ရွယ်ချက်များနှင့်ထုတ်လုပ်ရောင်းချကြခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါရည်ရွယ်ချက်အမျိုးမျိုးနှင့် ထုတ်လုပ်ရောင်းချသည့်အခါ သဘာဝအက်စစ်များနှင့်အတူ၊ တခြား ပစ္စည်းများပါထည့်သွင်းဖော်စပ်ကြသည်။  အရေပြားနေရောင်ဒဏ်ခံရန် တခြားလိုအပ်သည့်   ဓာတုပစ္စည်းများပေါင်းစပ်ပေးရသည်။  ထို့ပြင် အရေပြားလောင်ခြင်းကိုလျော့သွားစေရန်၊  အရေပြားအစိုဓာတ်ထိန်း ခရင်မ်လည်း တွဲဖက်သုံးရသည်။ သို့မှသာ အက်စစ်ကြောင့် အသားအရေ မခြောက်ရန်ဖြစ်သည်။

မျက်နှာချောမွေ့လှပရန် မျက်နှာပေါ်သို့  ခရမ်းချဉ်သီး၊  သခွားသီး၊ပန်းသီး၊ လိမ္မော်သီး၊ အာလူး စသည့်သီးနှံများကို ကပ်ခြင်းပြုလုပ်ကြသည်။ ပျားရည်၊ ဒိန်ချဉ်၊ ကြက်ဥအကာ၊ရေသမကာလိမ်းကြသည်။

သဘာဝအသီးအနှံများနှင့်အရေပြားကို ချောမွေ့စေရန်ပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။သဘာဝအက်စစ်အပြင် ဗီတာမင် C  အပါအဝင် တခြားဗီတာမင် နှင့်အာဟာရများကို အရေပြားထဲစိမ့်ဝင်စေရန် ဖန်တီးကြသည်။ သို့သော် အရေပြားသည် အထဲကို ဓာတုပစ္စည်းတစ်ခုခုစီးဝင်၊ စိမ့်ဝင်ရန်မလွယ်ပေ။  မော်လီကျူး အရွယ်သေးငယ်မှဝင်နိုင်သည့်‌ဓာတုဗေဒပေါင်းတင်နည်းကဲ့သို့ အကျိုးမရှိနိုင်ပါ။ 

အထက်ပါအက်စစ်ဓာတ်များက သဘာဝအက်စစ်များဖြစ်သော်လည်းအခန့်မသင့်ပါက သို့မဟုတ် ပြင်းအားများပါက အရေပြားလောင်တတ် သည်။ အသားအရေစပ်ဖျဉ်းဖျဉ်း၊ အရေပြားယားယံခြင်းနှင့် ရောင်ရမ်းခြင်းကြုံရတတ်သည်။ ထို့ကြောင့်ထိခိုက်လွယ်အရေပြားပိုင်ရှင်များအနေဖြင့် သတိပြုသုံးစွဲသင့်ကြောင်း ရေးသားလိုက်ရပါသည်။     ။

Photo - pravada private label

MWD Web Portal

လမ်းလျှောက်ခြင်းသည် မကူးစက်နိုင်သောရောဂါများနှင့် ဇီဝဖြစ်စဉ်ပြောင်းလဲမှုများကြောင့်ဖြစ်သော ရောဂါများဖြစ်ပွားမှုအန္တရာယ်ကို လျှော့ချကာကွယ်နိုင်သည့် အကောင်းဆုံး လေ့ကျင့်ခန်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။

လမ်းလျှောက်ခြင်း၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုကြောင့်ကျန်းမာသန်စွမ်းလာနိုင်ပြီး  ကိုယ်အလေးချိန်ထိန်း နိုင်ခြင်း၊ နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးခြင်း၊အရိုးများကိုသန်မာစေခြင်း၊  အဆစ်များကို  ပျော့ပျောင်းစေပြီး လှုပ်ရှားမှုများကိုချောမွေ့စေခြင်းအပြင်ကင်ဆာရောဂါများဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကိုလျှော့ချခြင်းနှင့် ဆက်စပ်မှုရှိကြောင်း တွေ့ရှိလာကြသည်။ ကမ္ဘာ့ကင်ဆာသုတေသနရန်ပုံငွေအဖွဲ့၏အဆိုအရ  လမ်းလျှောက်ခြင်းကဲ့သို့  အသင့်အတင့်ပြင်းထန်သော ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုနှင့်  ပြေးခြင်း၊  စက်ဘီးစီးခြင်းနှင့် အေရိုးဗစ်လေ့ကျင့်ခန်းများကဲ့သို့ ပြင်းထန်သောကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုများသည်    အူမကြီးကင်ဆာ၊ မီးယပ်သွေးဆုံးပြီးအမျိုးသမီးများတွင်ဖြစ်သော ရင်သားကင်ဆာနှင့်သားအိမ်ကင်ဆာတို့ကို လျော့နည်းစေပြီး ကျန်းမာအောင်ကူညီပေးနိုင်သည့် ခိုင်လုံသောအထောက်အထားများရှိပါသည်။   ထို့ပြင် နေ့စဉ်ခြေလှမ်းအရေအတွက်တိုးလာလေ ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေနည်းပါးလေဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရှိသောကြောင့်နေ့စဉ်ပုံမှန်လမ်းများများလျှောက်ခြင်းသည် အကျိုးရှိနိုင်ကြောင်း အကြံပြုထားသည်။

ယခင်လေ့လာမှုများသည်    ပိုမိုပြင်းထန်သောကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုနှင့်   ကင်ဆာရောဂါအန္တရာယ် ဆက်စပ်မှုကို အာရုံစိုက်ခဲ့သည်။ "နေ့စဉ် စုစုပေါင်းကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပမာဏနှင့် ပြင်းထန်မှုပမာဏ၊ ခြေလှမ်းအရေအတွက်နှင့် ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ" ဆက်စပ်မှုကို ၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လ ၂၆ ရက်က အင်္ဂလန်နိုင်ငံ၏အားကစားဆေးပညာဂျာနယ်တွင်    ဖော်ပြထားပါသည်။ အရွယ်ရောက်ပြီးသူ  ၈၅၀၀၀ ကျော်တွင်   လမ်းလျှောက်ခြင်းကဲ့သို့သော  နေ့စဉ်လှုပ်ရှားမှုများသည်  ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို သိသိသာသာလျော့ကျစေကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ အတက်ကြွဆုံးလူများတွင် ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေ ၂၆  ရာခိုင်နှုန်းလျော့နည်းပြီး နေ့စဉ်ပေါ့ပေါ့ပါးပါး ကိုယ်လက် လှုပ်ရှားပြုလုပ်သူများနှင့် အလယ်အလတ်မှ  ပြင်းထန်သောကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်သူများသည်   အထိုင်များသူများထက်  ကင်ဆာရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေနည်းပါးကြောင်းတွေ့ရှိခဲ့သည်။ နေ့စဉ်အိမ်မှုကိစ္စများနှင့်  အလုပ်ကိစ္စများကဲ့သို့သော  ပေါ့ပေါ့ပါးပါးလှုပ်ရှားမှုများနှင့် ကင်ဆာရောဂါအန္တရာယ်လျှော့ချရေး ဆက်စပ်မှုကို  ပထမဆုံးတွေ့ရှိခဲ့သည်။ နေ့စဉ်လှုပ်ရှားမှုပြင်းထန်မှုနှင့်    ရက်သတ္တပတ်အတွင်း   စုစုပေါင်းခြေလှမ်းရေတွက်မှုသည်ငါးနှစ်ကြာပြီးနောက်  ရင်သားနှင့်   အူမကြီးကင်ဆာအပါအဝင်ကင်ဆာအမျိုးအစား ၁၃ မျိုး ဖြစ်ပွားမှုနည်းပါးခြင်းနှင့်ဆက်စပ်နေကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။  တစ်ရက်လျှင် ခြေလှမ်း ၅၀၀၀ လျှောက်သောသူများနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေသည် တစ်ရက်လျှင် ခြေလှမ်း ၇၀၀၀ လျှောက်သူများတွင် ၁၁ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် ခြေလှမ်း ၉၀၀၀ လျှောက်သူများတွင် ၁၆ ရာခိုင်နှုန်း  လျော့နည်းကြောင်းတွေ့ရသည်။

လမ်းလျှောက်လေ့ကျင့်ခန်းနှင့် ကင်ဆာရောဂါဆက်စပ်မှု

ပုံမှန်လမ်းလျှောက်ခြင်းအပါအဝင်နေ့စဉ်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းသည်  ကိုယ်အလေးချိန်ထိန်းရန်နှင့် ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို လျှော့ချပေးသည့် အကျိုးကျေးဇူးများရှိပါသည်။လေ့ကျင့်ခန်းပုံမှန်လုပ်ခြင်းသည် ကင်ဆာရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို လျှော့ချနိုင်သည့်အပြင် ကုသမှုခံယူနေစဉ်အတွင်းကင်ဆာဝေဒနာရှင်များအားသန်မာစေပြီး ကင်ဆာရောဂါမှပြန်လည်ကောင်းမွန်လာသူများတွင် သက်လုံကောင်းရန်နှင့်ကြံ့ခိုင်မှုပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် အထောက်အကူဖြစ်စေပါသည်။

ဟော်မုန်းများကို ထိန်းညှိပေးခြင်း

အင်ဆူလင်ခုခံမှုနှင့်  အီစထရိုဂျင်ပမာဏတိုးမြင့်လာခြင်းနှင့်ဆက်စပ်နေသည့် သွေးဆုံးပြီးအမျိုးသမီးများတွင်ဖြစ်သော ရင်သားကင်ဆာနှင့်သားအိမ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကို တိုးမြင့်စေနိုင်သည်။ အင်ဆူလင်သည် ကင်ဆာဆဲလ်များ ကြီးထွားရှင်သန်မှုကို မြှင့်တင်ပေးသည်။ အင်ဆူလင်ခုခံမှုနှင့် အင်ဆူလင်ပမာဏမြင့်မားခြင်းသည် အူမကြီးကင်ဆာနှင့်ပန်ကရိယကင်ဆာများဖြစ်နိုင်ခြေတိုးလာနိုင်သည်။

လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းသည်  ကင်ဆာရောဂါနှင့်ဆက်နွှယ်နေသည့် အီစထရိုဂျင်နှင့် အင်ဆူလင်ဟော်မုန်းပမာဏကို  လျှော့ချနိုင်သည်။    ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းသည် ကိုယ်ခံအားစနစ်ကိုအားကောင်းစေပြီး ကင်ဆာဆဲလ်များကိုတိုက်ထုတ်ရန်  ကူညီပေးသည့်အပြင်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေရှိသောအချက်တစ်ခုဖြစ်သည့်  ခန္ဓာကိုယ်တွင်း ရောင်ရမ်းမှုကြောင့် ဆဲလ်များပျက်စီးခြင်းနှင့်   ကင်ဆာဆဲလ်များဖွံ့ဖြိုးမှုကိုလျှော့ချပေးနိုင်သည်။

ကင်ဆာလက္ခဏာများနှင့် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ လျှော့ချနိုင်သော လမ်းလျှောက်လေ့ကျင့်ခန်းကင်ဆာရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိထားသူများ၊ ကုသမှုခံယူနေသူများ၊ ကုသမှုပြီးသွားသူများနှင့် အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူများအတွက်မကြာခဏကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်ခြင်းသည်ကင်ဆာရောဂါပြန်လည်ကောင်းမွန်လာစေရန် အကျိုးကျေးဇူးပေးနိုင်သည်။   

လမ်းလျှောက်ခြင်းနှင့်   ပေါ့ပေါ့ပါးပါးလေ့ကျင့်ခန်းများသည်  အသက်ကြီးသူများနှင့်ကင်ဆာရောဂါရှိသူများအတွက်ပို၍သင့်လျော်ပါသည်။ပြင်းပြင်းထန်ထန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းဖြင့် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ကြွက်သားများနာကျင်ခြင်းနှင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခြင်းတို့ကို   ဖြစ်စေနိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် လမ်းလျှောက်လေ့ကျင့်ခန်းသည် နေ့စဉ် အချိန်မရွေးပြုလုပ်နိုင်ပြီးကင်ဆာ၏ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကိုလျှော့ချရာတွင် ပို၍အကျိုးရှိကြောင်းအကြံပြုထားသည်။

ပုံမှန်လမ်းလျှောက်ခြင်း၏အကျိုးကျေးဇူးများ

စိတ်ဖိစီးမှု၊    စိုးရိမ်ပူပန်မှုနှင့်စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကိုလျှော့ချပေးနိုင်ခြင်း၊  နာကျင်မှုကို သက်သာရာရစေ ခြင်း၊ ခွန်အားတည်ဆောက်ခြင်း၊ အစာစားချင်စိတ်တိုးလာခြင်း၊အိပ်ရေးဝဝအိပ်ရန်အထောက်အကူ ဖြစ်စေခြင်း၊  ကင်ဆာပြန်ဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် ဒုတိယကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေကိုလျှော့ချခြင်း      အကျိုးကျေး ဇူးများရှိပါသည်။   

ကင်ဆာလူနာအားလုံးနီးပါးသည် သာမန်ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုဟုယူဆနိုင်သည်ထက်ကျော်လွန်၍ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုကိုခံစားရကြောင်းအမေရိကန်ကင်ဆာအဖွဲ့အစည်းကဖော်ပြထားသည်။   လမ်းလျှောက်ခြင်းသည်ကင်ဆာကုသမှု၏ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတစ်ခုဖြစ်သော မကြာခဏ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုခံစားရခြင်းကိုကုစားပေးနိုင်သည်။ ကင်ဆာကုသမှုခံယူနေစဉ်နှင့်ကုသမှုအပြီးတွင် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုကိုလျော့ကျစေပြီး လူနေမှုဘဝအရည်အသွေးကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည်။ သုတေသနပြုချက်များအရ တက်ကြွသော ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုသည် ယေဘုယျအားဖြင့်ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာလုပ်ဆောင်မှုများကို တိုးတက်စေခြင်းဖြင့် ကင်ဆာဝေဒနာရှင်များကို ကူညီပေးနိုင်ကြောင်းသိရသည်။  စိုးရိမ်ပူပန်မှုကိုလျော့ကျစေပြီး စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်သည်။

ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု မှန်မှန်ပြုလုပ်ခြင်းသည် အဝလွန်ခြင်းကိုလည်း    ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။ သုတေသနပြုချက်များအရအဝလွန်ခြင်းသည် ကင်ဆာ ၁၃ မျိုး ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ မြင့်မားမှုနှင့်ဆက်စပ်ကြောင်းဖော်ပြထားသည်။လေ့လာမှုများအရ အလယ်အလတ်နှင့် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုများသည်အူမကြီးကင်ဆာ၊ သွေးဆုံးပြီးသောအမျိုးသမီးများတွင်ရင်သားနှင့် သားအိမ်ကင်ဆာများဖြစ်နိုင်ခြေကိုလျော့နည်းစေသည်။ 

အထိုင်များခြင်းကိုလျှော့လိုက်ရုံဖြင့်လည်း ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေလျော့နည်းစေရန် ကူညီပေးနိုင်ကြောင်း သိရသည်။ ထို့ကြောင့် ကွန်ပျူတာရှေ့တွင် အလုပ်လုပ်နေစဉ် သို့မဟုတ်  တီဗွီကြည့်နေစဉ်တွင်ထိုင်ရာမှမှန်မှန်ထပြီး လှုပ်ရှားမှုပြုလုပ်ရန်  အကြံပြုထားသည်။ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုပုံမှန်လုပ်ခြင်းကစိတ်ဖိစီးမှုကိုလျော့ကျစေပြီး   စွမ်းအင်ပိုပေးနိုင်သည်။

လေ့ကျင့်ခန်းလမ်းညွှန်ချက်

လေ့ကျင့်ခန်းလမ်းညွှန်ချက်များသည်လူတိုင်းနှင့်အဆင်ပြေစေရန်ခက်ခဲပါသည်။လူတိုင်းကလေ့ကျင့်ခန်းဘယ်လောက်လုပ်နိုင်သည်ဆိုသည်မှာတစ်ဦးနှင့်တစ်ဦးမတူညီသည့်အပြင်နှစ်သက်သောကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု၊ကင်ဆာအမျိုးအစားနှင့် ကုသနည်းများစွာရှိသောကြောင့် ယေဘုယျအားဖြင့်ကင်ဆာဖြစ်နေပါက လေ့ကျင့်ခန်းမစတင်မီ ဆရာဝန်နှင့် စစ်ဆေးသင့်သည်။ ကြံ့ခိုင်မှု၊ ရောဂါရှာဖွေကုသမှု နှင့် ဘေးကင်းမှုကို ထိခိုက်စေနိုင်သည့်အချက်များကိုလည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် အရေးကြီးပါသည်။

နိုင်ငံတကာလမ်းညွှန်ချက်များအရကင်ဆာဆေးသွင်းနေစဉ်နှင့်ကုသပြီးနောက်တွင်  တက်ကြွစွာလှုပ်ရှားခြင်းသည် ဘေးကင်းသည်ဟုဆိုသဖြင့်ကင်ဆာဝေဒနာရှင်များသည်တက်ကြွစွာနေထိုင်ပြီး  ပုံမှန်လှုပ်ရှားမှုများကို တတ်နိုင်သမျှ အမြန်ဆုံးပြန်လုပ်နိုင်အောင်ကြိုးစားသင့်ပါသည်။ဗြိတိန် အစိုးရနှင့် ကမ္ဘာ့ကင်ဆာသုတေသနရန်ပုံငွေအဖွဲ့တို့သည် ကင်ဆာနှင့်တခြားရောဂါများကိုကာကွယ်ရန်အရွယ်ရောက်ပြီးသူတိုင်းသည်တစ်ပတ်လျှင်အလယ်အလတ်ပြင်းထန်လေ့ကျင့်ခန်း မိနစ် ၁၅၀( ဥပမာအားဖြင့် တစ်ပတ်လျှင် ငါးကြိမ်၊  တစ်ကြိမ်လျှင် မိနစ် ၃၀)  သို့မဟုတ် တစ်ပတ်လျှင် ၇၅ မိနစ် ပြင်းပြင်းထန်ထန်လှုပ်ရှားမှု     အနည်းဆုံးတစ်ခုကို ကြိုးစားလုပ်ဆောင်ရန်၊ ခွန်အားတိုးမြင့်လေ့ကျင့်ခန်းများ  (ဥပမာအားဖြင့်  အလေးမခြင်း သို့မဟုတ် ယောဂပြုလုပ်ခြင်း) ကိုလည်း တစ်ပတ်လျှင် နှစ်ကြိမ်ပြုလုပ်ရန် အကြံပြုချက်များရှိသည်။ အရွယ်ရောက်ပြီးသူတိုင်းသည်  မိမိနှင့်သင့်လျော်သော ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုလေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်ရန်  လိုအပ်ကြောင်း သတိပြုသင့်ပါသည်။

တက်ကြွလှုပ်ရှားသောအလေ့အကျင့်ကိုစတင်ခြင်း

နေ့စဉ်လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်အပြုအမူများတွင် သေးငယ်သောပြောင်းလဲမှုအနည်းငယ်ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့်တက်ကြွစွာနေထိုင်သောအလေ့အကျင့်ကို စတင်နိုင်ပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့် နေအိမ်ဝင်းထဲလမ်းလျှောက်ခြင်း သို့မဟုတ် ဘတ်စကားမှတ်တိုင်မှအိမ်သို့ လမ်းလျှောက်ခြင်းတို့ဖြင့် စတင်နိုင်သည်။ အိမ်တွင်၊ အလုပ်တွင်   သို့မဟုတ်  ခရီးသွားသည့်အခါတွင်    အလေ့အကျင့်အသစ်များဖန်တီးခြင်းက ပိုမိုတက်ကြွနေစေနိုင်ပါသည်။  နှစ်အတော်ကြာကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုမလုပ်သူများအတွက် တဖြည်းဖြည်းချင်း လေ့ကျင့်ရန်လိုအပ်ပါလိမ့်မည်။ မည်သည့်ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုမဆို စတင်နိုင်သည်။ တက်ကြွလှုပ်ရှားခြင်းသည် စိတ်နှင့်ခန္ဓာကိုယ်ကို အကျိုးပြုပါသည်။ နေ့စဉ် ၁၀ မိနစ်မှ ၁၅ မိနစ် ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုဖြင့် စတင်ပါ။

အထူးဂရုစိုက်ရှောင်ကြဉ်ရန်လိုအပ်သော  ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုများ

တချို့သော ကင်ဆာအမျိုးအစားများ သို့မဟုတ် ကုသမှုခံယူနေသူများသည် လေ့ကျင့်ခန်းအမျိုးအစားတချို့ကိုရှောင်ကြဉ်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ အရိုးများကို ထိခိုက်စေသော  ကင်ဆာရှိပါက    ပြင်းထန်သောလေ့ကျင့်ခန်းများကြောင့်အရိုးကျိုးနိုင်ခြေပိုများနိုင်သည်။ ထိခိုက်မိသောအရိုးများပေါ်တွင် အလွန်အမင်း ဖိအားပေးခြင်းကို    ရှောင်ကြဉ်ရမည်။ ရေကူးခြင်း သို့မဟုတ် ရေထဲတွင် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပါ။ ရေသည် ခန္ဓာကိုယ်အလေးချိန်ကို ထောက်ပံ့ပေးသောကြောင့်အရိုးစုကို ဖိစီးမှုမရှိပါ။ ယောဂကဲ့သို့သော လေ့ကျင့်ခန်းများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် လူတိုင်းအတွက်ဘေးကင်းပါသည်။  ကုသမှုကြောင့် ကိုယ်ခံအားနည်းသူများသည် အားကစားခန်းမတွင်   တခြားသူများနှင့်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်သင့်ပါသည်။

တချို့လူများတွင်ကင်ဆာကုသမှုကြောင့်လက်နှင့်ခြေတွင်အာရုံခံစားချက်များဆုံးရှုံးသွားသောကြောင့်အထိုင်စက်ဘီးစီးခြင်းကတခြားလေ့ကျင့်ခန်းများလုပ်ခြင်းထက်ပိုကောင်းပါသည်။ထို့ပြင်လေ့ကျင့်ခန်းအသစ်မစတင်မီနှင့်တချို့သောခွဲစိတ်မှုမျိုးများပြုလုပ်ပြီးနောက်လုပ်ဆောင်နိုင်သည့်လေ့ကျင့်ခန်းအမျိုးအစားများနှင့်ပတ် သက် ၍ အကြံဉာဏ်ရယူရန်ဆရာဝန်နှင့်တိုင်ပင်ဆွေးနွေးရန် လိုအပ်ပါသည်။

နိဂုံးချုပ်ရသော်သိပ္ပံနည်းကျသုတေသနရလဒ်များအရစုစုပေါင်းကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုနှင့်ခြေလှမ်းအရေအတွက်များများလျှောက်ခြင်းသည်ကျန်းမာသန်စွမ်းပြီးကိုယ်အလေးချိန်ထိန်းသိမ်းနိုင်သည့်အပြင် ကင်ဆာရောဂါဖြစ်ပွားမှုနှုန်းနှင့်သေဆုံးမှုနှုန်းကိုလျော့နည်းစေနိုင်သောကြောင့်နေ့စဉ်ပုံမှန်လမ်းများများလျှောက်ရန်    တိုက်တွန်းလိုခြင်းဖြစ်ပါသည်။        

MWD Web Portal

Photo - The Conversation

ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် အဓိပတိလမ်း၏တစ်ဖက်တစ်ချက်တွင် အုပ်ဆိုင်းနေသော သစ်ပင်တန်းလေးသည် မိုးဖွဲဖွဲ၏နမ်းရှိုက်မှုကြောင့် စိမ်းစိုတောက်ပလျက်ရှိသည်။ မေလတွင် ရုတ်တရက် ရွာသွန်းလိုက်သော မိုးသည်းသည်းကြောင့် တက္ကသိုလ်ပရိဝုဏ်အတွင်း မိုးရေတို့ဖုံးလွှမ်းခဲ့ပြီး မိုးတိတ်သွားချိန် နေခြည်ပေါ်ထွန်းလာစဉ်တွင်  သစ်ပင်သစ်ကိုင်းတို့၌ တွယ်ငြိနေသော မိုးရေစက်တို့သည် ပင်ရွက်ထိပ် တို့တွင်တွဲခိုလျက် မြေပြင်သို့သက်ဆင်းရန် အားယူကြလျက်ရှိသည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ပရိဝုဏ်သည် အေးချမ်းတိတ်ဆိတ်လျက် ဘွဲ့နှင်းသဘင်ခန်းမကြီးသည် တည်ငြိမ်ခံ့ညားလျက်ရှိကာ ကျေးငှက်သံတို့ နှင့်အတူ သစ်ရိပ်၊ ဝါးရိပ်တို့ဖြင့်  အမိတက္ကသိုလ်ကြီး၏ ထည်ဝါခံ့ညားမှုကို ပေါ်လွင်စေလျက်ရှိသည်။

၁၉၂၀ ပြည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကြီးကို  စတင်တည်ထောင်ခဲ့ရာ ၂၀၂၀ပြည့်နှစ်  ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်သည် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၏သက်တမ်းသည် နှစ်(၁၀၀)သို့ တိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်၍ ယခုဆိုလျှင် နှစ်ပေါင်းရာကျော်ဖြတ်သန်းခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ကိုလိုနီခေတ်နှင့် ဂျပန်ခေတ်ကိုလည်း  ကြံ့ကြံ့ခံဖြတ်သန်းခဲ့သော တက္ကသိုလ်ကြီးဖြစ်သည်။

သမိုင်းအစဉ်အလာကြီးမားသော တက္ကသိုလ်ကြီးဖြစ်သည်နှင့်အညီ နိုင်ငံ့ဂုဏ်ဆောင် တက္ကသိုလ် ကြီးတစ်ခုအဖြစ် ယနေ့တိုင်တည်ရှိလျက်ရှိသည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၏ရင်ခွင်တွင် ခိုလှုံခဲ့ကြသော ကျောင်းသားဟောင်းကြီးများ တက္ကသိုလ်ရိပ်သာလမ်းပေါ်မှ ကျောင်းတော်ကြီးကို ကြည့်လိုက်လျှင် ဖြစ်စေ၊ အဓိပတိလမ်းပေါ်မှကြည့်လိုက်သည်ဖြစ်စေ၊ တက္ကသိုလ်ရိပ်သာလမ်း ကျောင်းတံခါးအဝင်အဝမှ ဘွဲ့နှင်းသဘင်ခန်းမကြီးကိုမြင်တွေ့လိုက်သည်ဖြစ်စေ  တစ်ချိန်က ကျောင်းသားဘဝ၏အငွေ့အသက်တို့သည် ရုတ်ခြည်းဝင်ရောက်လာလျက်   လွမ်းမောဖွယ်ငယ်ဘဝပုံရိပ်တို့နှင့်အတူ  ကြည်နူးအေးချမ်းမှုတို့ကိုပေးစွမ်းလျက်ရှိသည်။ အမိရင်ခွင်သို့ရောက်ရှိလာသော သားသမီးများကို နွေးထွေးစွာကြိုဆိုနေသော ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကြီးသည် မေတ္တာဓာတ်ကြီးမားစွာ သားကြီး၊ သမီးကြီးများနှင့် သားငယ်၊ သမီးငယ်တို့ကို  အပြုံးချိုချိုဖြင့် အစဉ်ထာဝရ လက်ကမ်းကြိုဆိုလျက်ရှိသည်။

ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ဟုဆိုလျှင်  အဓိပတိလမ်း(Chancellor Road)နှင့် ယုဒဿန်ကောလိပ်(Judson College)၊  ဘွဲ့နှင်းသဘင်ခန်းမ၊ အင်းယားကန်၊ ပုဂံလမ်း၊ ပုဂံခြံဝင်း၊ စစ်ကိုင်းလမ်း၊ သစ်ပုပ်ပင်၊ ရန်ကုန် တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်နှင့် တက္ကသိုလ်ရိပ်သာလမ်းတို့သည် အမိတက္ကသိုလ်ရင်ခွင်တွင် ခိုလှုံသူတို့၏ နှလုံးသားတို့၌  ပုံရိပ်များစွာစွဲကျန်လျက်ရှိသည်။ အထူးသဖြင့် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်နှင့် သစ်ပုပ်ပင်၊ သစ်ပုပ်ပင်နှင့် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်တို့သည် ကဗျာဝါသနာရှင်နှင့် စာပေဝါသနာရှင်တို့အတွက် အထူးအမှတ်ရဖွယ် အတိတ်ပုံရိပ်များဖြစ်သည်။ သစ်ပုပ်ပင်ကြီးအောက်တွင် စာဖတ်ခြင်းနှင့် ဝိုင်းဖွဲ့အနားယူခဲ့ကြသူများပို၍ သတိရဖွယ်များပင်ဖြစ်သည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်မတည်ထောင်မီက တည်ရှိခဲ့သော သစ်ပုပ်ပင်နှင့် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကာလကို ကြံ့ကြံ့ခံဖြတ်သန်းခဲ့သော ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် စာကြည့်တိုက်တို့သည် သမိုင်းဝင်ညီအစ်ကိုပမာ တစ်ယောက်အကြောင်းကို တစ်ယောက်သိကြသည့် ခေါင်းနှင့်ပန်းဒင်္ဂါးပြားကဲ့သို့  ယှဉ်တွဲလျက်ရှိသည်။  ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ရှေ့မှ သစ်ပုပ်ပင်ကြီးကို လှမ်းမြင်ရသည့်နည်းတူ သစ်ပုပ်ပင်ကြီးအနီးတွင် ထည်ဝါစွာတည်ရှိနေသော ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကြီးကို လှမ်းမြင်ရမည်ဖြစ်သည်။ အဆိုပါ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကြီးနှင့်ကပ်လျက်တွင်  ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်များ ဗဟိုစာကြည့်တိုက်သည်လည်း  ခံ့ညားထည်ဝါစွာ  တည်ရှိလျက်ရှိသည်။

ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်သည် နိုင်ငံ၏အမျိုးသားစာပေ၊ ခေတ်မီစာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအမွေ အနှစ်တို့ စုဝေးထားရှိရာနေရာဖြစ်သည့်အပြင် နိုင်ငံတော်အတွက် ပညာတတ်များစွာ မွေးထုတ်ပေးနေသော တက္ကသိုလ်ကြီးတည်ရှိရာ နေရာတစ်ခုအဖြစ် ဂုဏ်ရောင်လွှမ်းလျက်ရှိသည်။ စာတွေ့၊ လက်တွေ့သင်ကြားပေးမှုနှင့်အတူ ကမ္ဘာ့စာပေဗဟုသုတများစွာ သိုလှောင်ဖြန့်ဖြူးပေးရာ နေရာလည်းဖြစ်သည်။ ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကို စတင်ဖွင့်လှစ်ချိန်၌ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ဟူ၍ မရှိသေးပေ။ မြန်မာနိုင်ငံဘုရင်ခံ တက္ကသိုလ်အဓိပတိဖြစ်သော ဆာဟာကုတ်ဘတ္တလာ(Sir Hercourt Butler)က ၁၉၂၇ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၈ ရက်တွင် စာကြည့်တိုက်ကြီးကိုတည်ဆောက်ရန် အုတ်မြစ်ချခဲ့သည်။ စာကြည့်တိုက်အဆောက်အအုံအတွက် စေတနာရှင် Rao Bahudur Sithamlera Reddier က ရူပီးငွေနှစ်သိန်း လှူဒါန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။  စာကြည့်တိုက်သည်   L ပုံစံနှစ်ထပ်တိုက်ဖြစ်ပြီး စာအုပ်ထားသိုခန်းကို အထပ်လေးထပ်ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ လေးထပ်စာအုပ်စင်၏ ကြမ်းခင်းများမှာ မြေညီထပ်မှလွဲ၍ ခိုင်မာသောဆန်ခါပေါက်ကြမ်းခင်းများဖြစ်သည်။ စာကြည့်တိုက်အကျယ်အဝန်းမှာ ပေ ၁၂၀ x ၃၆ ပေနှင့်အမြင့် ၇၂ ပေရှိပြီး မြေအောက်ခန်းပါရှိသည်။ ဒေါင်လိုက်ပြတင်းပေါက်များ လုံလောက်စွာဖောက်ထားပြီး လေဝင်လေထွက်ကောင်းမွန်သော စာကြည့်တိုက်ကြီးဖြစ်သည်။

တည်ဆောက်မှုကို ၁၉၃၁ ခုနှစ်တွင် အပြီးသတ်ခဲ့ပြီး ထိုနှစ်မှာ မြန်မာပြည်ဘုရင်ခံ Sir Charles Alexander Innes က ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သည်။ ယခု ၂၀၂၅ ခုနှစ်ဆိုလျှင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက် သက်တမ်းသည် ၉၂ နှစ်သို့ ချင်းနင်းဝင်ရောက်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီက အရှေ့တောင်အာရှတွင် ခေတ်အမီဆုံးနှင့် စာအုပ်စာပေစုံလင်သောစာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုအဖြစ် သမိုင်းမှတ်တမ်းဝင်ခဲ့သည်။

စစ်ပြီးခေတ်တွင် ပြည်ထောင်စုပါလီမန်က ပြဋ္ဌာန်းပေးခဲ့သော ပုံနှိပ်တိုက်အက်ဥပဒေ(ပြင်ဆင်ချက်) အရ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်းမှ ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေသော စာအုပ်စာတမ်းများကို ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်တွင် ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်ခဲ့သည်။ စစ်ပြီးကာလတွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်သည် ပြာပုံဘဝမှ ပြန်လည်ထူထောင်ခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးဆုံးလုနီး ၁၉၄၅ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ရန်ကုန်မြို့မှပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားသော ဂျပန်များသည် စာကြည့်တိုက်အဆောက်အအုံကိုဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးခဲ့ရာ စာကြည့်တိုက်အဆောက်အအုံအမိုးများမရှိဘဲ စာအုပ်ထားသိုခန်းနှင့်စာအုပ်စင်များ မီးလောင်မှုကြောင့် ကောက်ကွေ့ကျိုးပျက်ခဲ့ပြီး စာကြည့်တိုက်အဝင်အဝ အခန်းကြမ်းပြင်သည် ပြိုကျခဲ့သည်။ စာအုပ်များမီးလောင်ကျွမ်းမှုကြောင့် ပြာပုံအတိကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ သံမဏိဗီရိုအတွင်း သိမ်းဆည်းထားသော ပေပုရပိုက်များသည် ပြာခဲများဖြစ်နေခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်တွင်  ရန်ကုန်မြို့သာမက ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်တွင် စုဆောင်းထားရှိသော စာအုပ်စာတမ်းများအားလုံးနီးပါး  ဝါးမျိုဖျက်ဆီးခံခဲ့ရသည်။

၁၉၃၀ ပြည့်နှစ်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက် အဆောက်အအုံတည်ဆောက်ပြီးချိန်၌ မြန်မာအမျိုးသားထဲမှ ပထမဆုံးစာကြည့်တိုက်ပညာဘွဲ့ရရှိထားသော ဆရာဦးခင်ဇော်သည် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ၏ ပထမဆုံးအမြဲတမ်း စာကြည့်တိုက်မှူးဖြစ်ခဲ့သည်။

ဆရာကြီးစုဆောင်းခဲ့သော  စာပေရတနာသိုက် ကြီးသည် စစ်အတွင်း၌ ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရသည်။ စစ်ကြီးပြီးချိန်တွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကို ပြန်လည်တည်ထောင်ခဲ့သော ဆရာဦးသိန်းဟန်(ဆရာဇော်ဂျီ)သည် ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင် စာကြည့်တိုက်မှူး အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ဆရာ ဦးသိန်းဟန်(ဆရာဇော်ဂျီ) တာဝန်ထမ်းဆောင်နေစဉ် ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင်     စနစ်သစ်ပညာ‌ရေးစနစ်မူဝါဒအရ တက္ကသိုလ်၊‌ ကောလိပ်များအားလုံး ကိုယ်စားပြုသည့် စာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုကို ဖွဲ့စည်းတည်ထောင်မှုဖြင့် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကို တက္ကသိုလ်များဗဟိုစာကြည့်တိုက်ဟု ပြောင်းလဲခေါ်ဆိုခဲ့သည်။ ၁၉၆၇ ခုနှစ်တွင် ပြုပြင်ဖွဲ့စည်းမှုအရ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်နှင့် တက္ကသိုလ်များဗဟိုစာကြည့်တိုက်ဟူ၍ စာကြည့်တိုက်နှစ်ခုကပ်လျက် သီးခြားယှဉ်တွဲပြီး ပေါ်ထွန်းလာခဲ့သည်။ ဆရာကြီးဦးသော်ကောင်းသည် တက္ကသိုလ်များဗဟိုစာကြည့်တိုက်တွင် စာကြည့်တိုက်မှူးတာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင်  ဒေါ်မြင့်မြင့်ခင်က ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၏ စာကြည့်တိုက်မှူးအဖြစ် ပထမဆုံးတာဝန်ယူ၍ ၁၉၉၄ ခုနှစ်အထိ ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ တက္ကသိုလ်များ ဗဟိုစာကြည့်တိုက်မှူးတာဝန်ကို ဆရာဦးသိန်းဟန်(ဆရာဇော်ဂျီ)သည် ၁၉၆၈ ခုနှစ်အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၆၉ ခုနှစ်တွင် ဆရာကြီး ဒေါက်တာစည်သူသော်ကောင်းက  စာကြည့်တိုက်မှူးတာဝန်ကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်၍ စာကြည့်တိုက်လုပ်ငန်းများကို တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်မှုဖြင့် စာအုပ်စာတမ်းများတိုးတက်များပြားခဲ့သည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကို ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် အသစ်တစ်ဖန် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ချိန်တွင်  စာကြည့်တိုက်မှူးအဖြစ် ဒေါ်မြင့်မြင့်ခင်က စတင်တာဝန်ယူခဲ့ပြီး ၁၉၉၅ ခုနှစ်မှစ၍ ဆရာဦးမြတ်စိုး၊ ဦးကျော်ဝင်း၊ ဒေါ်ခင်နှင်းဦး၊ ဒေါက်တာလှိုင်လှိုင်ကြီး၊ ဒေါ်သင်းသင်းစိုးတို့  အသီးသီးတာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ကြကာ ယနေ့အချိန်တွင် ဒေါ်သန်းသန်းဌေးကတာဝန်ယူထမ်းဆောင်လျက်ရှိသည်။

ယနေ့အချိန် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်တွင် မြန်မာစာအုပ် ၈၁၈၆၈ အုပ်၊ အင်္ဂလိပ်စာအုပ် ၄၈၆၀၉ အုပ်၊ စာနယ်ဇင်း ၂၈ မျိုးနှင့် ပေစာ ၁၈၈ ကျမ်းတို့ စုဆောင်းထားရှိခဲ့ပြီး တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် စာအုပ်စာတမ်းများတိုးတက်စုဆောင်းလာလျက်ရှိသည်။ စာဖတ်သူတို့အား စာကြည့်တိုက်အတွင်းဖတ်ရှုသည့် သမားရိုးကျစနစ်နှင့် Electronic စနစ်တို့ဖြင့် ဝန်ဆောင်မှုနှစ်မျိုးပေးထားသည်။ သမားရိုးကျစနစ်၌    ကတ်တလောက်စနစ်၊   စာဖတ်သူနှင့်စာအုပ်များရင်းနှီးမှုရှိစေရန် အသစ်ဝယ်ယူထားသော  ပညာရပ်ဆိုင်ရာစာအုပ်များနှင့် ဗဟုသုတဖြစ်ဖွယ်စာအုပ်များကို  စင်ဖွင့်စနစ်အသုံးပြုထားခြင်း၊  စာအုပ်အသစ်များအားဖတ်ရှုနိုင်ရန်   Display   ပြသပေးခြင်း၊ စာဖတ်သူများတောင်းဆိုပါက စာအုပ်များထားသိုခန်းအတွင်း ကိုယ်တိုင်ရှာဖွေလေ့လာနိုင်ခြင်း၊ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်၏ ကြေညာဘုတ်တွင်ဖော်ပြပေးထားသည့်အပြင်   စာကြည့်တိုက်၏ Facebook မှ New Arrival စာအုပ်များကိုကြေညာပေးခြင်း၊ Library Orientation များပြုလုပ်ပေးခြင်းတို့ဖြင့် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများနှင့် စာဖတ်သူများ စာဖတ်ရှိန်မြင့်မားစေရန် ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိသည်။ ယခုအခါ ကျမ်းစာအုပ်များနှင့်သုတေသနစာစောင်များကို  ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်တွင်  ဖတ်ရှုလေ့လာနိုင်လျက်ရှိသည်။ စာပေဖတ်ရှုသူများသိလိုသော အထောက်အထားနှင့် အချက်အလက်အချို့များ  စာကြည့်တိုက်တွင်မရှိပါက စာကြည့်တိုက်အချင်းချင်း စာပေပစ္စည်းခွဲဝေသုံးစွဲမှုစနစ်  (Resources Sharing System)  ဖြင့် အခြားသောစာကြည့်တိုက်များထံဆက်သွယ်ကူညီရှာဖွေပေးလျက်ရှိပြီး စာပေအချက်အလက်ဆိုင်ရာ     ပညာရှင်များနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းနိုင်ရန် စီမံဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိကာ  စာကြည့်တိုက်ဝန်ဆောင်မှုအား နံနက် ၉ နာရီမှ ညနေ ၅ နာရီအထိ ရုံးဖွင့်ရက်အပြင် စနေနေ့တွင်လည်း နံနက် ၁၀ နာရီမှ မွန်းလွဲ ၁ နာရီအထိ ဖွင့်လှစ်ပေးထားလျက်ရှိသည်။

Open Society Foundation  ၏အဆင့်မြင့် ပညာရေးအထောက်အကူပြုအစီအစဉ်ဖြစ်သော Electronic  Information for Libraries(EIFL) Project အား ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် စတင်ခဲ့သည်။

ထို Project သည် ပညာရပ်မျိုးစုံပါဝင်သော Online database ပေါင်း ၃၅ ခုဖြင့်  ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်နှင့်မန္တလေးတက္ကသိုလ်တို့တွင်အသုံးပြုနိုင်ခဲ့သည်။

ဒဂုံတက္ကသိုလ်နှင့် စီးပွားရေးတက္ကသိုလ်(ရန်ကုန်)တို့တွင်လည်း အသုံးပြုနိုင်ခဲ့သည်။ e-Journal ပေါင်း ၁၀၀၀၀ ကျော်၊ e-book ပေါင်း ၁၃၀၀၀၀ ကျော်ကို သင်ကြားရေးနှင့်  သုတေသနပြုရေးတို့အတွက် အဆင့်မြင့်အရည်အသွေးရှိသော နိုင်ငံတကာဂျာနယ်၊ ဆောင်းပါး၊ မဂ္ဂဇင်းများကို  Electronic Libraryအသွင်ဖြင့် Online  မှတစ်ဆင့်  ဖတ်ရှု၊  ကိုးကား အသုံးပြုလျက်ရှိသည်။ Database ၃၅ ခုကို စုစည်းထားပြီး EBSCO Discovery Service (EDS)မှတစ်ဆင့် အသံဖိုင်၊ ဗီဒီယိုဖိုင်၊ ရုပ်ပုံများ၊ သတင်းစာအဆောင်ရေ ၄၀ ကျော်နှင့် ရည်ညွှန်းစာအုပ်များဖြင့် တက္ကသိုလ်ဆိုင်ရာ ပညာရတနာသိုက်တစ်ခုအဖြစ် ထိန်းသိမ်းထားလျက်ရှိသည်။ ထို Online Database တို့ကို မည်ကဲ့သို့အသုံးပြုပုံနှင့် ရှာဖွေမှုတို့ကို စဉ်ဆက်မပြတ် သင်တန်းများပေးလျက် အသုံးပြုနိုင်ရန် ဝန်ဆောင်မှုများပေးလျက်ရှိသည်။  မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ  ရှားပါးစာအုပ် ၁၈၈ အုပ်နှင့် ပညာရပ်ဆိုင်ရာ e-books ၃၅၀၀ ကျော်ဖြင့် ဝန်ဆောင်မှုပေးနေပြီး လိုအပ်သောအချက်အလက်များကို CD ဖြင့်ကူးပေးခြင်းနှင့် စာဖတ်သူတို့သိလိုသည်များကို တယ်လီဖုန်း၊ e-mail၊ facebook တို့မှပြန်လည်ဖြေကြားပေးလျက်ရှိသည်။

Electronic စနစ်တွင် Electronic Library Management System(ELIB)ဖြင့် အင်္ဂလိပ်၊ မြန်မာစာ၊ ကျမ်းစာ၊ ပေစာနှင့် စာနယ်ဇင်းအမျိုးမျိုးတို့ကို ထည့်သွင်းထားသဖြင့်  စာပေဖတ်ရှုသူတို့လိုအပ်သော စာအုပ်အမျိုးအစားများကိုအချိန်တိုအတွင်းရှာဖွေဖတ်ရှုနိုင်လျက်ရှိသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင်ရှိသော ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်နှင့် တက္ကသိုလ်များဗဟိုစာကြည့်တိုက်တို့တွင် ထိန်းသိမ်းထားရှိသော  စာအုပ်စာပေမှတ်တမ်း၊ ပုရပိုက်များနှင့်ဒေတာအချက်အလက်များသည်   နိုင်ငံအတွက်တန်ဖိုးဖြတ်၍မရသော မြန်မာ့စာပေယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်တို့စုဝေးရာ အမြုတေများ ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများရှိ တက္ကသိုလ်များတွင်လည်း စာကြည့်တိုက်များအသီးသီးရှိကြရာ စာပေ၊ ယဉ်ကျေးမှုနှင့်အတူ ရှေးဟောင်းအဆောက်အအုံအမွေအနှစ်တို့ကို နိုင်ငံ၏အမျိုးသားအမွေအနှစ်တစ်ခုအဖြစ် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ခြင်းဖြင့် ဂုဏ်ယူကြလျက်ရှိသည်။

ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးစာကြည့်တိုက်များယနေ့ကမ္ဘာသည် နည်းပညာတိုးတက်လာသည်နှင့်အမျှ စာပေထက် စမတ်ဖုန်းနှင့်ကွန်ပျူတာကို တွင်ကျယ်စွာအသုံးပြုလာလျက်ရှိသည်။  “စာအုပ်စာပေ လူ့မိတ်ဆွေ” ဟူသော ရှေးစကားနေရာတွင် “အင်တာနက်ကမ္ဘာ နစ်မျောရှာ” ဟု ဆိုရမလိုဖြစ်နေသည်။ ထို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်များသည်နိုင်ငံသားများစာပေဆိုင်ရာဖတ်ရှုလေ့လာနိုင်ရန် တိုက်တွန်းအား ပေးကြလျက်ရှိသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း စာပေဖတ်ရှုမှုထက် အင်တာနက်ဖြင့်  ဖုန်းအသုံးပြုသော  ယဉ်ကျေးမှုသည်  သက်ကြီးရွယ်အိုမှစ၍  ထိုင်တတ်စကလေးအရွယ်အထိ စွဲမြဲစွာအသုံးပြုလာကြလျက်ရှိသည်။  ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတော်မှ စာပေဖတ်ရှုလေ့လာရန် တွန်းအားတစ်ရပ်အနေဖြင့် အစဉ်ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေခြင်းဖြစ်သည်။ စာကောင်းပေမွန်များသည် စာကြည့်တိုက်များအတွင်း တည်ရှိနေပြီး ထိုစာပေများကို လေ့လာဖတ်ရှုခြင်း၊   စာတမ်းများရေးသားပြုစုခြင်းနှင့် ကျမ်းပြုစုခြင်းတို့ဖြင့် ပညာရည်ထူးချွန်ထက်မြက်သောဘဝကို ပိုင်ဆိုင်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။ စာပေထက်မြက်ခြင်းသည် အရာရာကိုလွှမ်းမိုးကြီးစိုးနိုင်သော အသိပညာကိုပေးစွမ်းခြင်းဖြစ်ရာ  ထိုသို့ပေးစွမ်းနေသော သာဓကများအဖြစ် ကမ္ဘာ့စာကြည့်တိုက်များက မီးမောင်းထိုးပြလျက်ရှိသည်။  ထို့ကြောင့် စာကြည့်တိုက်များကို ကမ္ဘာကြီး၏ ပြတင်းပေါက်များဟု အသိအမှတ်ပြုထားခြင်းဖြစ်သည်။

The British Library

The British Library သည် အင်္ဂလန်နိုင်ငံ လန်ဒန်မြို့၌တည်ရှိပြီး   ၁၉၇၂  ခုနှစ်တွင် တည်ဆောက်ခဲ့၍ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကြီးဆုံးစာကြည့်တိုက်ကြီးဖြစ်သည်။ ထိုစာကြည့်တိုက်ကြီးတွင် Karl Marx ၊ Oscar Wide နှင့် Mahatma Gandhi စသည့် ကမ္ဘာကျော်ပုဂ္ဂိုလ်များ စာပေလေ့လာလိုက်စားခဲ့သော စာကြည့်တိုက်ကြီးဖြစ်သည်။ စာကြည့်တိုက်တွင် ရှေးဟောင်းနှင့် ကာလပေါ်စာအုပ်စာပေများအပြင်   ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီး၏ စာပေမှတ်တမ်း သန်း ၁၇၀ မှ သန်း ၂၀၀ကြား စုဆောင်းထားရှိသည့် စာကြည့်တိုက်ကြီးဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး စာကြည့်တိုက်ကြီးတွင် ဂူတင်ဘတ်၏ သမ္မာကျမ်းစာနှစ်အုပ်၊ လီယိုနာရိုဒါဗင်ချီ၏ ရှားပါးမှတ်စုစာအုပ်တစ်အုပ်ကိုလည်း စုဆောင်းထားရှိသည်။

Library Of Congress

Library Of Congress စာကြည့်တိုက်သည် အမေရိကန်နိုင်ငံ ဝါရှင်တန်ဒီစီမြို့၌တည်ရှိပြီး ကမ္ဘာ့ဒုတိယအကြီးဆုံး စာကြည့်တိုက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ၁၈၀၀ ပြည့်နှစ်ခန့်တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီး၏ စာပေမှတ်တမ်းများစွာ စုစည်းထားရှိသော စာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုဖြစ်သည်။  အဆိုပါ စာကြည့်တိုက်အတွင်း နာမည်ကျော် Stradivarius ၏ တယောနှင့် ရှားပါးစာအုပ်များ၊ ရုပ်ပုံကားချပ်များပြသထားပြီး ဘာသာစကား ၄၅၀ ခန့် ရေးသားထား၍ စာအုပ်စာပေ ၃၉ သန်းခန့်ထားရှိသည်။ ရှားပါးစာအုပ်  ရှစ်သိန်းခန့်ရှိပြီး အမေရိကန်လွတ်လပ်ရေးကြေညာစာတမ်း၊ ကမ္ဘာပေါ်တွင် သုံးအုပ်တည်းသာရှိသည့် ၁၅ ရာစုထုတ် ဂူတင်ဘတ်သမ္မာကျမ်းစာနှင့် ၁၆၄၀  ပြည့်နှစ်ထုတ် ကျမ်းစာအုပ်ကိုလည်း ထိန်းသိမ်းထားရှိသည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် စတုတ္ထအကြီးဆုံးစာကြည့်တိုက်ဖြစ်သည့် New York Public Library စာကြည့်တိုက်ကြီးသည်လည်း  အမေရိကန်နိုင်ငံနယူးယော့ခ်မြို့ Manhattan တွင် ဖွင့်လှစ်ထားရှိလျက်ရှိသည်။

Shanghai  Library

Shanghai  Library သည်ကမ္ဘာပေါ်တွင် တတိယအကြီးဆုံး စာကြည့်တိုက်ကြီးဖြစ်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံ ရှန်ဟိုင်းမြို့တွင် ၃၈၄ ပေမြင့်သည့် ၂၄ ထပ်အဆောက်အအုံတွင် ဖွင့်လှစ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။  ၁၉၂၅  ခုနှစ်တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သော  ရှန်ဟိုင်းအရှေ့စာကြည့်တိုက်အပါအဝင်  စာကြည့်တိုက်များစွာပူးပေါင်း၍ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ စာကြည့်တိုက်ကြီးတွင် ရှန်ဟိုင်းသိပ္ပံနှင့်နည်းပညာကျောင်းကိုလည်း ဖွင့်လှစ်ထားပြီး ရှားပါးစာအုပ်များအပြင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများမှ ဘာသာစကားပေါင်းစုံနှင့် စာအုပ်ပေါင်းများစွာ ထိန်းသိမ်းထားရှိ၍ စာအုပ်စာပေပေါင်း ၅၆ သန်းခန့် စုဆောင်းထားရှိသည်။

The Joe and Rika Mansueto 

စာကြည့်တိုက်ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်များတွင်ပါဝင်သော University of Chicago တွင်ရှိ သည့် The Joe and Rika Mansueto စာကြည့်တိုက်ကို ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင်  ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး   အဆောက်အအုံဗိသုကာလက်ရာများသည် Modernized ဖြစ်သောကြောင့် ခေတ်မီဆန်းသစ်လျက်ရှိသည်။ အဆောက်အအုံအမိုးကိုဖန်သားပြင်ဖြင့် တည်ဆောက်ထားပြီး ညပိုင်းစာကြည့်ချိန်နှင့်မိုးရွာနေချိန်တို့တွင် မိုးကောင်းကင်၏သဘာဝအလှကို တိုက်ရိုက်တွေ့မြင်ရသည့်အတွက် စာပေဖတ်ရှုမှုစွမ်းရည်မြှင့်တင်ခြင်းကို အထောက်အပံ့ဖြစ်စေလျက်ရှိသည်။ စာကြည့်တိုက်အတွင်းဖတ်ရှုလိုသော   စာအုပ်၊   စာတမ်းများကို မြန်ဆန်လွယ်ကူစွာဖတ်ရှုနိုင်ရန် Robotic Cranes များထား၍ ရှာဖွေဖတ်ရှုမှုတွင် အဆင်ပြေမြန်ဆန်စေလျက်ရှိသည်။

Hachioji Library  

ဂျပန်တက္ကသိုလ် Tama Art University တွင်ရှိသော Hachioji Library စာကြည့်တိုက် အဆောက် အအုံ၏ ဗိသုကာလက်ရာမှာ ဥရောပပုံစံလက်ရာဖြစ်ပြီး အင်္ဂတေမျက်နှာကြက်အခုံးများဖြင့် အလှဆင် ထားပြီး ယခင်ခေတ်ကအဆောက်အအုံအား ခေတ်မီအဆောက်အအုံအဖြစ် ပြန်လည်မွမ်းမံထားသော စာကြည့်တိုက်အပြင်အဆင်ကဲ့သို့ ထူးခြားလှပလျက်ရှိသည်။ စာအုပ်စာပေစုံလင်စွာ  ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးစာကြည့်တိုက်တစ်ခုအဖြစ် ရပ်တည်လျက်ရှိသည်။

Johns Hophins University မှ George Peabody Library

ခေတ်မီအိုင်တီနည်းပညာခေတ်တွင် စာကြည့်တိုက်များဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာသည်နှင့်အညီ  နှစ်ပေါင်း ၂၀၀ ကျော်ကတည်ဆောက်ခဲ့သော စာကြည့်တိုက်များကို ပြန်လည်ပြုပြင်မွမ်းမံ၍ ထိန်းသိမ်းစောင့် ရှောက်လျက်ဖွင့်လှစ်ထားသော စာကြည့်တိုက်အိုကြီးများ၏    ကျော်ကြားမှုကိုလည်း   ယနေ့ခေတ် တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်များ   ယှဉ်ပြိုင်ရန် မဝံ့မရဲဖြစ်နေသည်မှာ ဆန်းကြယ်လှသည်မဟုတ်ပေ။  အမေရိကန်နိုင်ငံ၌ ၁၈၇၈ ခုနှစ်တွင် တည်ရှိခဲ့သော Johns Hophins University မှ George Peabody Library သည် မှတ်တမ်းသုတေသနဟောင်းများစွာ သိုမှီးထိန်းသိမ်းထားသော ကမ္ဘာ့တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်များတွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။

University of Coimbra မှ The Joanine Library

University of Coimbra မှ The Joanine Library သည်လည်း ရှေးကျသော စာကြည့်တိုက်တစ်ခုဖြစ်ပြီး အဆိုပါစာကြည့်တိုက်ကြီးအား ၁၈ ရာစုတွင် ပေါ်တူဂီဘုရင် King John V အမိန့်ဖြင့်  တည်ဆောက်ခဲ့ရာ ပေါ်တူဂီနိုင်ငံ၏ အမွေအနှစ်တစ်ခုလည်း ယနေ့တိုင် ထိန်းသိမ်းထားရှိလျက်ရှိသည်။

ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးတက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်

ကမ္ဘာပေါ်တွင် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးစာကြည့်တိုက်များ ဂုဏ်ယူဖွယ်တည်ရှိသည့်အပြင် ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးတက္ကသိုလ်များလည်း တည်ရှိလျက်ရှိသည်။ စာပေသည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ရတနာများစုဝေးရာ ရတနာသိုက်ကြီးလည်းဖြစ်သည်။

ဟားဗတ်စာကြည့်တိုက် 

ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံးတက္ကသိုလ်ဖြစ်သည့် ဟားဗတ်တက္ကသိုလ်တွင်   ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး စာကြည့်တိုက်များ   တည်ရှိနေခြင်းသည် ထူးခြားမှုမဟုတ်သော်လည်း ထိုစာကြည့်တိုက်များအတွင်း၌ ရှားပါးစာအုပ်များ၊ ရှားပါးဓာတ်ပုံများနှင့်  ရှားပါး Collection များသည် အံ့ဩဖွယ်ထူးခြားမှုတစ်ခုပင်ဖြစ်သည်။ ဟားဗတ်စာကြည့်တိုက်ကို   ၁၆၃၈   ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး   ယခုဆိုလျှင်    နှစ်ပေါင်း ၃၈၇  နှစ်  သက်တမ်းရှိခဲ့ပြီဖြစ်သည်။  ဟားဗတ်စာကြည့်တိုက်သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် သက်တမ်းအရင့်ဆုံး   တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး   Academic စာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုဖြစ်သည်။ အွန်လိုင်းနှင့်ငှားရမ်းဖတ်ရှုလေ့လာနိုင်သော  ပညာရပ်ဆိုင်ရာ  စာအုပ်များစွာရှိပြီး Digitized ဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော Item ပေါင်းခြောက်သန်းကျော်ရှိကာ လက်ရေးမူဖြင့် သန်း ၄၀၀ ကျော်ပြုစုထားသည်။ ထို့ပြင် Digital Image ပေါင်း သန်းချီပိုင်ဆိုင်ထားသောကြောင့် စာအုပ်စာတမ်း ကြွယ်ဝမှုတွင်  ဟားဗတ်စာကြည့်တိုက်၏တန်ဖိုးသည် တန်ဖိုးဖြတ်၍မရကြောင်းကို   တွေ့မြင်ရမည်ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော်က လူသားတို့၏ သိပ္ပံဆိုင်ရာတွေ့ရှိချက်များကို ရေးသားပြုစုထိန်းသိမ်းထားရာ စာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုဖြစ်၍  ကမ္ဘာ့ရတနာသိုက်ကြီးသဖွယ် တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် တည်ရှိသော University of Chicago ၏ The Joe and Rika Mansueto Library သည် ခေတ်မီသော ဗိသုကာလက်ရာများဖြင့် တည်ဆောက်ထားပြီး ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ ၍ စာအုပ်စာပေများစွာ သိုမှီးထားသော မှန်သားအမိုးဖြင့် တည်ဆောက်ထားသည့် တက္ကသိုလ်စာကြည့် တိုက်တစ်ခုအဖြစ် ကျော်ကြားလျက်ရှိသည်။ ဂျပန်နိုင်ငံတွင်ရှိသော Tama Art University ၏ Hachioji Library တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်သည် နိုင်ငံ၏ဂုဏ်ယူဖွယ် စာကြည့်တိုက်တစ်ခုအဖြစ်တည်ရှိလျက် ရှိပြီး ရှေးစာပေများပါမကျန် စုဆောင်းထားရှိသော စာကြည့်တိုက်တစ်ခုအဖြစ်   ဖွင့်လှစ်လျက်ရှိကာ စာကြည့်တိုက်အဆောက်အအုံကို ဥရောပဗိသုကာလက်ရာများဖြင့်  တည်ဆောက်ထားသည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် Johns Hopkins University ၏ George Peabody Library ၊ ပေါ်တူဂီနိုင်ငံ University of Coimbra ၏  The Joanina Library တို့သည် ၁၈  ရာစုတွင်တည်ဆောက်ခဲ့သော စာကြည့်တိုက်များဖြစ်ပြီး  ယနေ့တွင်  ခေတ်မီစာပေများအပြင် သုတေသနအတွက် ရှေးဟောင်းစာပေများ ထိန်းသိမ်းထားရှိရာ စာပေဘဏ်တိုက်ကြီးများအဖြစ် တည်ရှိလျက်ရှိသည်။ ကမ္ဘာ့တက္ကသိုလ်များတွင်  စာကြည့်တိုက်ကိုယ်စီရှိကြပြီး စာပေအသိမြင့်မားမှုမှ နည်းပညာခေတ်မီတိုးတက်သောခေတ်သို့   တဖြည်းဖြည်းတက်လှမ်းလာကြလျက်ရှိသည်။   အမေရိကန်၊ တရုတ်၊ ရုရှားနှင့် အိန္ဒိယစသည့် ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံတို့တွင် ကမ္ဘာ့စာကြည့်တိုက်များဖွင့်လှစ်ထားရှိပြီး ခေတ်မီတိုးတက်လာခြင်းသည် စာပေလေ့လာဖတ်ရှုမှု၊   သင်ကြားမှုတန်ဖိုးပေါ်မူတည်၍   ဖွံ့ဖြိုးလာခြင်းဖြစ်သည်။

စံပြုထိုက်သော စာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုအဖြစ်တစ်ချိန်က   အရှေ့တောင်အာရှ၌ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကြီးတွင်   စာပေပညာရပ်များကိုလေ့လာ၍   ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကြီးတွင် ဥရောပနှင့်အာရှသားများ ပညာဆည်းပူးခဲ့ကြသည်။

ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်သည်       နိုင်ငံ့ဂုဏ်ဆောင် တက္ကသိုလ်ကြီးတစ်ခုအဖြစ်သင်းပျံ့ခဲ့ပြီးရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်သည်လည်း ကမ္ဘာ့စာပေများစုဝေးရာရတနာဘဏ်တိုက်ကြီးပမာကျော်ကြားခဲ့သည်။  စာပေသည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် အမျိုးသားယဉ်ကျေးမှုလက္ခဏာကို ထုတ်ဖော်ပြသခြင်းဖြစ်၍ နှစ်ပေါင်း ၉၂  နှစ်တိုင်တည်ရှိခဲ့သော   ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်စာကြည့်တိုက်ကြီး ဆက်လက်အဓွန့်ရှည်တည်တံ့လျက်  အရှေ့တောင်အာရှတွင်  စံပြုထိုက်သော စာကြည့်တိုက်ကြီးတစ်ခုအဖြစ်  တည်ရှိနေမည်ဖြစ်ပါကြောင်း ရေးသားလိုက်ပါသည်။     ။

Source: MWD Web Portal                

ပဲစောင်းလျားသီး (Winged Bean)

ပဲစောင်းလျားသီးကိုမြန်မာတို့၏ထမင်းဝိုင်းတွင် တို့စရာနှင့်ချဉ်ဖတ်အဖြစ် လည်းကောင်း၊    ပဲစောင်းလျားသီးအနု လေးများကို ရေနွေးဖြော၍  ပါးပါးလှီးပြီးသံပရာသီးညှစ်၊   ပုစွန်ခြောက်ထည့်ကာဆီချက်နှင့်သုပ်စား၍သော်လည်းကောင်း၊   သီးစုံပဲကုလားဟင်းနှင့်ချဉ်ဟင်း၊ ဟင်းချို ထဲထည့်သွင်းချက်ပြုတ်၍သော်လည်း ကောင်း စားသုံးကြသည်။ ပဲစောင်းလျား သီးမှာ  ဈေးတွင်အမြဲရှိသော်လည်း  အမြဲ ဝယ်မစားဖြစ်သည့်အထဲတွင် ပါဝင်သည်။  ရံဖန်ရံခါမှ  စားဖြစ်တတ်သည့်  ဟင်းသီး ဟင်းရွက်တစ်မျိုးဖြစ်ကာတကူးတက ဝယ်စားခြင်းမျိုးသိပ်မရှိတတ်ကြသော်လည်း ယင်း၏အကျိုးကျေးဇူးများကို သိရှိမည်ဆိုပါကအမြဲမဟုတ်တောင် မကြာခဏစားမိမည်ဟု ယူဆပါသည်။

ပဲစောင်းလျားသီးတွင်ပါဝင်သောအာဟာရတန်ဖိုးများ

ပဲစောင်းလျားသီးတွင်  ဗီတာမင်   A၊ဗီတာမင် B၊ ဗီတာမင် C နှင့် ဗီတာမင် E   အာဟာရဓာတ်များ ပါဝင်မှုများသကဲ့သို့ သံဓာတ်၊  မဂ္ဂနိစ်၊  ကယ်လ်စီယမ်၊   ဖော့စ ဖရပ်စ်တို့ကဲ့သို့ အရေးပါသောသတ္တုဓာတ်များ   အများအပြားပါဝင်သည်။  ထို့ပြင်  ဖောလိတ်ဓာတ်၊   ပရိုတင်းဓာတ်များနှင့် အင်ဇိုင်းများလည်း ကြွယ်ဝစွာပါဝင်သည်။ ပဲစောင်းလျားသီး၏  ပရိုတင်းပါဝင်မှုမှာ ပဲပိစပ်နှင့်ဆင်တူသည်။    တခြားပဲများ ကဲ့သို့ ပဲစောင်းလျားသီးအစေ့၏ပရိုတင်းပမာဏက   ပြောင်းဖူးနှင့်   တွဲဖက်လိုက် ပါက နွားနို့ကိုမီနိုင်သည်ဟုသိရပါသည်။ပဲစောင်းလျားသီးတွင် သံဓာတ်မျိုးစုံနှင့်  ဗီတာမင်မျိုးစုံပါဝင်သဖြင့် အရွယ်မတိုင်မီ    အိုမင်းရင့်ရော်မှုကိုကာကွယ်ပေးပြီး အသား အရေတင်းရင်းစေသည့်အပြင်  ကယ်လိုရီ ပါဝင်မှုပမာဏနည်းသဖြင့် ဝိတ်ချလိုသူများ အတွက်  အထူးစားသုံးပေးသင့်ကြောင်း၊ ဗီတာမင် C  ပါဝင်မှုများသဖြင့် ကိုယ်ခံအားစနစ်အားကောင်းစေကြောင်း၊   ကယ်လ် စီယမ်ဓာတ်ပါဝင်မှု  မြင့်မားသည့်အတွက်အရိုးများသန်မာစေပြီး    ခွန်အားတိုးစေ ခြင်းနှင့် အာရုံကြောအားကောင်းစေသည့် အပြင် မှတ်ဉာဏ်အားကောင်းစေခြင်းတို့ကြောင့်  ကလေးငယ်များလည်း  စားသုံးသင့်ကြောင်း၊ ကျန်းမာရေးအတွက် အထူးသင့်လျော်သည့်သီးနှံဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။ ပဲစောင်းလျားသီးကို မကြာခဏ စားသုံးသင့်သည့်  အကြောင်းရင်းများကိုဖော်ပြလိုပါသည်။

ကိုယ်ခံအားကောင်းစေနိုင်သောပဲစောင်းလျားသီး

ပဲစောင်းလျားသီးတွင်   အချဉ်ဓာတ် လုံးဝမရှိသော်လည်း ဗီတာမင်  C နှင့် ဗီတာမင်    A    ကြွယ်ဝစွာပါဝင်သော ကြောင့် ကိုယ်ခံအားစနစ်ကိုမြှင့်တင်ပေးနိုင်ပြီး   တခြားရောဂါပိုးများ၊   ကူးစက်ရောဂါများနှင့်ဖျားနာမှုများအလွယ်တကူဝင်ရောက်ခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးနိုင်စွမ်းရှိ သည်။  ဗီတာမင်  C  သည် ရေတွင်ပျော်ဝင် နိုင်သော  ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းတစ် မျိုးဖြစ်ပြီး   သွေးကြောများ၏ကျုံ့ခြင်း၊ ဆန့်ခြင်းကို ကူညီပေးနိုင်သကဲ့သို့  ကင်ဆာ ရောဂါဖြစ်ပွားမှုကိုလည်း    လျှော့ချပေးနိုင်သည်။

အရွယ်တင်နုပျိုစေသောပဲစောင်းလျားသီး

ပဲစောင်းလျားသီးတွင်   ဗီတာမင်  C နှင့်ဗီတာမင် A ကြွယ်ဝစွာပါဝင်ပြီး ယင်း ဗီတာမင်နှစ်မျိုးစလုံးက ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင် ပစ္စည်းများ (Antioxidant) အဖြစ်   လုပ်ဆောင်ပေးသည့်အပြင် အရေးအကြောင်း များကဲ့သို့ အရွယ်မတိုင်မီ အိုမင်းရင့်ရော် မှုလက္ခဏာများကို      ကာကွယ်ပေးနိုင် သည်။     ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများပါဝင်မှုကြောင့် အသားအရေကိုတင်းရင်း ‌စေပြီး နုပျိုစေသည်။

ကိုယ်အလေးချိန်လျော့ကျစေသောပဲစောင်းလျားသီး

ပဲစောင်းလျားသီး     ၁၀၀   ဂရမ်တွင် စွမ်းအင် ၄၉ ကယ်လိုရီနှင့် ဗီတာမင်  C ၃၁  ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်သောကြောင့် ဝိတ်ချ လိုသူများအနေဖြင့်     စားသုံးသင့်သည်။ ပဲစောင်းလျားသီးဟင်းချို၊ ပဲစောင်းလျား သီးသုပ်၊ ပဲစောင်းလျားသီးချက် စသည် ဖြင့်  ချက်ပြုတ်စားပါက တဖြည်းဖြည်း ကိုယ်အလေးချိန်  လျော့ကျလာမည်ဖြစ် သည်။ ထို့ကြောင့်  ပဲစောင်းလျားသီးသည်    ကယ်လိုရီပါဝင်မှုနည်းပြီး   အမျှင်ဓာတ် ပါဝင်မှုများသောကြောင့် အစာခြေစနစ် ကောင်းမွန်စေပြီး   ဝမ်းမှန်စေခြင်းဖြင့် အဆီပိုများအား ဖယ်ရှားပေးနိုင်ပြီး ကိုယ် အလေးချိန်လျော့ကျစေရန် ကူညီပေးနိုင် သည်။

အမြင်အာရုံကောင်းမွန်စေသော ပဲစောင်းလျားသီး

ပဲစောင်းလျားသီးတွင် အမြင်အာရုံနှင့် သက်ဆိုင်သည့်ပြဿနာများကို လျော့နည်းသက်သာစေနိုင်သော နောက်ထပ်ကောင်းကျိုးတစ်ခုရှိပါသည်။ လူများတွင် သိုင်ယာမင်း  (Thiamine)   ဓာတ်ချို့တဲ့ သည့်အခါ    အမြင်အာရုံကို     ထိခိုက်ပျက်စီးစေနိုင်သည်။    ပဲစောင်းလျားသီး တွင် သိုင်ယာမင်းဓာတ်များပါဝင်သဖြင့်မျက်စိကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းမွန် စေပြီး ရေတိမ်နှင့်အတွင်းတိမ်ကဲ့သို့ အမြင် အာရုံဆိုင်ရာပြဿနာများကို လျော့နည်း သက်သာစေနိုင်သည့်အပြင်     သိုင်ယာမင်းဓာတ်မှာ    ဦးနှောက်ဆီသို့   အချက်ပြ မှုများပေးပို့ခြင်းကို လုပ်ဆောင်ပေးသည့် မျက်လုံး၏ကြွက်သားများနှင့်    အာရုံ ကြောများကို  ကျန်းမာကောင်းမွန်အောင် ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်သည်။

စိတ်ဖိစီးမှုနှင့်ထုံကျဉ်ကိုက်ခဲမှုကိုသက်သာစေသော ပဲစောင်းလျားသီး

ပဲစောင်းလျားသီးတွင်ပါဝင်သည့် ဖော့စဖရပ်စ်၊ လပ်တို့စ်နှင့် ဖရပ်တို့စ်ကဲ့သို့ သကြားဓာတ်များသည် ခန္ဓာကိုယ်တွင်ရှိသည့် စွမ်းအင်ပမာဏကို  မြှင့်တင်ပေးနိုင် ပြီး မောပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ ဂနာမငြိမ်ဖြစ်ခြင်း၊ ကြွက်သားများအားနည်းခြင်း၊ ခေါင်းနှစ်ဖက်ကိုက်ခြင်း၊ ခေါင်းတစ်ခြမ်းကိုက်ခြင်း၊ စိတ်ဖိစီးခြင်းနှင့် ခန္ဓာကိုယ်ထုံကျဉ် ကိုက်ခဲခြင်းတို့ကိုလည်းလျော့နည်း သက်သာစေနိုင်သည်။

ဆီးချိုရောဂါဖြစ်ပွားမှုကို ကာကွယ်ပေးသော ပဲစောင်းလျားသီး

ပဲစောင်းလျားသီးတွင်   ဆီးချိုရောဂါဖြစ်ပွားမှုကို   ကာကွယ်ပေးသောဗီတာမင်  D  နှင့်  ကယ်လ်စီယမ်ဓာတ်များစွာ ပါဝင်ခြင်းကြောင့်  ဆီးချိုရောဂါဖြစ်ပွား မှုကိုကာကွယ်ပေးပါသည်။

အစာအိမ်ပြဿနာများကိုလျော့ပါးစေသော ပဲစောင်းလျားသီး

ပဲစောင်းလျားသီးတွင်ပါဝင်သည့် အမျှင်ဓာတ်များက ကိုယ်အလေးချိန်တက်မှုကိုလျှော့ချပေးနိုင်ရုံသာမက  အစာအိမ်ထဲတွင်ရှိနေသည့်ဗက်တီးရီးယားများကိုတိုးပွားစေပြီး အစာချေဖျက်နိုင်ရန် ကူညီပေးနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် ပဲစောင်းလျားသီးကို မကြာခဏစားသုံးပေးခြင်းဖြင့် ဝမ်းချုပ်ခြင်းနှင့် အစာအိမ်ဆိုင်ရာပြဿနာများကို လျော့ပါးစေနိုင်သည်။

အရိုးများကိုသန်မာစေသောပဲစောင်းလျားသီး

ပဲစောင်းလျားသီးတွင် ပါဝင်သည့် ကယ်လ်စီယမ်ဓာတ်သည်အရိုးစနစ်ကိုတည်ဆောက်ပေးပြီး ရောဂါဝေဒနာများ မရှိစေရန်သန်စွမ်းမှုကိုပေးသည်။  ပဲစောင်းလျားသီးတွင် ကယ်လ်စီယမ်ဓာတ်ပါဝင်မှုမြင့်မားသဖြင့် အရိုးနှင့်သွားများကို ကြီးထွားသန်မာစေပြီး ထိခိုက်ဒဏ်ရာများသက်သာရန်နှင့် အနာကျက်စေရန်အတွက် ကူညီပေးနိုင်သည်။ နေမကောင်း ဖြစ်နေသူများ၊  အားနည်းနေသူများကိုခွန်အားတိုးစေခြင်းနှင့်အာရုံကြော အားကောင်းစေသည့်အပြင် မှတ်ဉာဏ်အားကောင်းစေခြင်းတို့ကြောင့် ကလေးငယ်များလည်းစားသုံးသင့်ကြောင်း၊ ကျန်းမာရေးအတွက် အထူးသင့်လျော်သည့်သီးနှံ ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရသည်။ ပဲစောင်းလျား သီးမှာပါဝင်သည့်  ကယ်လ်စီယမ်ဓာတ်က အရိုးပွခြင်းကဲ့သို့ပြဿနာများကိုလည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါသည်။

သွေးအားနည်းခြင်းနှင့်ပန်းနာရင်ကျပ်ကို သက်သာစေသော ပဲစောင်းလျားသီး

ပဲစောင်းလျားသီးတွင် မဂ္ဂနီစီယမ်ဓာတ်လည်းအတော်အသင့်ပါဝင်နေသောကြောင့်အဆုတ်ပြွန်နှင့်သက်ဆိုင်သည့် ကြွက်သားများကိုပြေလျော့စေနိုင်ပြီးအသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာပြဿနာများကိုကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။   အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကို  ကောင်းစွာထိန်းညှိ ပေးနိုင်သောကြောင့်  နာတာရှည်ပန်းနာ ရင်ကျပ်ရောဂါခံစားနေရသူများအတွက် လည်းသင့်တော်သည်။ ပဲစောင်းလျားသီး တွင် ဗီတာမင် B  ပါဝင်နေခြင်းမှာ ခန္ဓာ ကိုယ်၏သွေးပမာဏနှင့် အရည်အသွေး ကို တိုးတက်ကောင်းမွန်စေပြီး သွေးအား နည်းခြင်းကိုလည်း    ကာကွယ်ပေးနိုင်သောကြောင့် ပဲစောင်းလျားသီးကို  ဖြည့် စွက်စာအနေဖြင့်  ပုံမှန်စားသုံးပေးပါကပန်းနာရင်ကျပ်နှင့် သွေးအားနည်းခြင်းတို့ ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ကိုယ်ဝန်ဆောင်များအတွက်အထောက်အကူပေးနိုင်သောပဲစောင်းလျားသီး

ပဲစောင်းလျားသီးအပါအဝင် ပဲအမျိုး မျိုးတွင်  ဖောလစ်အက်စစ်ဓာတ်ကြွယ်ဝ စွာပါဝင်မှုကြောင့်  ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင် များအတွက် သင့်တော်ပါသည်။  ပဲစောင်း လျားသီးတွင်  ကိုယ်ဝန်ရခါစအမျိုးသမီး နှင့်   ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်အတွင်း   အစာ အာဟာရမှ ဒီအင်န်အေ (DNA)နှင့်  ဆဲလ် (Cell) များအတွက်  မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည့် ဖောလိတ်ဓာတ်ရရှိမှုလုံလောက်အောင်အထောက်အကူပေးနိုင်သည်။  ဖောလစ် အက်စစ်ဓာတ်သည် သန္ဓေသားကြီးထွား ဖွံ့ဖြိုးမှုကို ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပြီးလွယ်ကူ ချောမွေ့စွာမွေးဖွားနိုင်ရန်လည်း ကူညီပေး နိုင်သည့်အပြင် ပဲစောင်းလျားသီးတွင်ပါဝင် သည့်သံဓာတ်သည် ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင် များတွင် သွေးဆုံးရှုံးမှုဖြစ်နိုင်ခြေကိုလျှော့ ချပေးနိုင်ပြီးမွေးကင်းစကလေးငယ်၏ ကိုယ်အလေးချိန်    လျော့နည်းမှုများကိုလည်းကာကွယ်ပေးနိုင်သည်။   ပဲစောင်း လျားသီးတွင်သံဓာတ်မြင့်မားစွာပါဝင်ခြင်းကြောင့်  ပေါင်မပြည့်သောကလေးမွေးဖွားခြင်းကို  ကာကွယ်ပေးပြီး  မဂ္ဂနိစ် ဓာတ် ကြွယ်ဝစွာပါဝင်နေခြင်းသည် ကလေးမမွေးဖွားမီနှင့်မွေးဖွားပြီးနောက် တွင်ဖြစ်တတ်သည့်ရောင်ရမ်းခြင်းနှင့် ညောင်းညာကိုက်ခဲခြင်းများကိုလည်း သက်သာစေသောကြောင့် ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိခင်များအနေဖြင့်  ပဲစောင်းလျားသီးကိုဖြည့်စွက်စာအဖြစ်စားသုံးပေးမည်ဆိုပါကကောင်းကျိုးများရရှိနိုင်မည်ဖြစ် သည်။

သို့ဖြစ်ပါ၍အစာလည်းဆေး၊ဆေး လည်းအစာဆိုသကဲ့သို့ အစားအသောက်များကို ဉာဏ်ရှိသလို  အသုံးချရင်း မိမိကျန်းမာရေးကိုစောင့်ရှောက်သင့်ပါသည်။ အသီးအနှံများစားသုံးခြင်းဖြင့် ဘေးထွက် ဆိုးကျိုးနှင့်တာရှည်ခံပစ္စည်းများ၏ အန္တရာယ်ကင်းစင်စေမည်ဖြစ်သည်။   ပဲစောင်းလျားသီးမှ    အမြစ်ကျသွားလျှင်လူကြိုက်များသည့်  ပဲမြစ်ကိုတူးဖော်ရောင်းချ၍လည်းရသဖြင့်   အမြစ်အထိဝင်ငွေရရှိနိုင်ပြီး အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေသောကြောင့်စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးသင့်သောသီးနှံဖြစ်ကြောင်း  ရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။

Source: MWD Web Portal