ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် ယခုနှစ်တွင် တိုးတက်လာခဲ့ကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားသည်။

အထည်ချုပ်မဟုတ်သော ကုန်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းများ တိုးတက်လာမှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းများ တဖြည်းဖြည်း ပြန်လည်ဦးမော့လာမှုတို့ကြောင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနှုန်းသည် ခြောက်ရာခိုင်နှုန်းဝန်းကျင်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး အန်းပွန်မိုနီရော့စ်က ပြောကြားသည်။

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် တိုးတက်သည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိနေကြောင်း နိုဝင်ဘာလနှောင်းပိုင်းတွင် ပြုလုပ်သည့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်ဆိုင်ရာ ဘတ်ဂျက်ဥပဒေဆွေးနွေးပွဲတွင် ၎င်းက ပြောကြားသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ စီးပွားရေးသည် တိုးတက်မှုနှုန်း ၆ ဒသမ ၃ ရာခိုင်နှုန်း ရောက်ရှိရန် မျှော်မှန်းထားပြီး ပြည်တွင်းအသားတင် ထုတ်လုပ်မှုတန်ဖိုးသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၁ ဒသမ ၃၉ ဘီလီယံအထိ တိုးမြှင့်လာမည်ဟု မျှော်မှန်းထားကြောင်း ၎င်းကထပ်လောင်းပြောကြားသည်။

နိုင်ငံသားတစ်ဦးချင်းစီ၏ ပြည်တွင်းအသားတင်ထုတ်လုပ်မှုတန်ဖိုးသည် လာမည့်နှစ်တွင် ၂၉၂၄ ဒေါ်လာအထိရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားသည်။

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် အထည်ချုပ်၊ ဖိနပ်နှင့် ခရီးသွားကုန်ပစ္စည်းများ တင်ပို့မှု၊ ဆောက်လုပ်ရေးနှင့် အိမ်၊ ခြံမြေ၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတို့အပေါ်တွင် အခြေခံထားသည်။

အထည်ချုပ်နှင့်ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တင် ၈ ဒသမ ၆ ရာခိုင်နှုန်း ခရီးသွားလုပ်ငန်း၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ ဆက်သွယ်ရေး၊ ကုန်သွယ်မှုနှင့် အိမ်ခြံမြေကဏ္ဍတွင် ၅ ဒသမ ၆ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍတွင် ၁ ဒသမ ၁ ရာခိုင်နှုန်း အသီးသီး မြင့်တက်လာမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။ 

Source : ၁၇-၁၂-၂၀၂၄ ထုတ် ကြေးမုံသတင်းစာ

ဂျကာတာ  ဒီဇင်ဘာ ၁၁

Apple က ၎င်း၏ နောက်ဆုံးထွက် iphone ၁၆ မော်ဒယ်အတွက် ဈေးကွက်ရရှိရန် ကမ္ဘာ့စတုတ္ထလူဦးရေ အများဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သည့် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁ ဘီလီယံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန် သ‌ဘောတူခဲ့သည်ဟု ဝန်ကြီးတစ်ဦးက ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ရက်တွင် ပြောကြားလိုက်သည်။

အင်ဒိုနီးရှား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဝန်ကြီး ရိုဆန်ရိုဆလန်နီက အဆိုပြုရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပုံစံနှင့် ရောင်းချသူများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို အဓိကထားပြီး Apple နှင့် စာတိုပေးပို့သည့် အက်ပလီကေးရှင်းများမှတစ်ဆင့် ဆက်သွယ်မှုများ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဆက်သွယ်ဆွေးနွေးမှုများသည် အသေးစိတ်ညှိနှိုင်းမှုများ လုပ်ဆောင်ရန်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ Apple သည် ၎င်း၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို ၂၀၂၆ အစောပိုင်းတွင် စတင်ရန် စီစဉ်ထားသော်လည်း အင်ဒိုနီးရှားအစိုးရက Apple ကုမ္ပဏီအား ခမ်စောစောစရန် တိုက်တွန်းပြောကြားခဲ့သည်။

ဆင်ဟွာ

Source- မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာ

ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် ၁၅ ကြိမ်မြောက် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မည့် အစီအစဉ်အား ဥရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံ ကိုယ်စားလှယ်များကဒီဇင်ဘာ ‌၆ ရက်နေ့တွင် ကန့်ကွက်ခဲ့ကြပါသည်။ အဆိုပါ အစီအစဉ်တွင် ရုရှားနိုင်ငံ၏ ရေနံနှင့် ရေနံထွက်ပစ္စည်းများကို ဆလိုဗက်ကီးယားနိုင်ငံမှတစ်ဆင့် ချက်သမ္မတနိုင်ငံသို့ တင်သွင်းခွင့်ပြုသည့်ကာလအား သက်တမ်း တိုးမြှင့်ခြင်းအစီအစဉ်လည်း ပါဝင်ပါသည်။

ဥရောပအခြေစိုက်ကုမ္ပဏီများအနေဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံရှိ ၎င်းတို့၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများအား ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခြင်းဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှု သက်တမ်း တိုးမည့်အစီအစဥ်အပေါ် အီးယူအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံ(၂) နိုင်ငံက ကန့်ကွက်ခဲ့ပါသည်။  သို့ဖြစ်ရာ အီးယူအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများအနေဖြင့်  ထိုဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှု အစီအစဉ်အား  မကြာမီကာလတွင် ထပ်မံဆွေးနွေးရန် လိုအပ်နေပါသည်။

ယခုအစီအစဉ်တွင် ရုရှားနိုင်ငံပိုင်ရေနံတင် သင်္ဘောများအား ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ခြင်းလည်း ပါဝင်ပါသည်။ ချက်သမ္မတနိုင်ငံနှင့် ဆလိုဗက်ကီးယားနိုင်ငံတို့ကို  ရုရှားအပေါ် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုအစီအစဉ်မှကင်းလွတ်ခွင့်ပြုထားပြီး  ဒီဇင်ဘာ ၅ ရက်နေ့ကထိုကင်းလွတ်ခွင့်ပြုသည့်သက်တမ်းကာလကုန်ဆုံး‌ခဲ့ပြီးဖြစ်ပါသည်။ ဆလိုဗက်ကီးယားနိုင်ငံအနေဖြင့် ရေနံထွက်ပစ္စည်းများအား အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်သည့် ချက်သမ္မတနိုင်ငံသို့  ဆက်လက်တင်သွင်းခွင့်ပြု၊ မပြုကိုလည်း အီးယူအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံကိုယ်စားလှယ်များက  အလေးအနက်ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ကို သိရှိရသည်။

ကိုးကား - Reuters

မလေးရှားနိုင်ငံသည် BRICS အသင်းအဖွဲ့၏ မိတ်ဖက်နိုင်ငံဖြစ်လာရန် သဘောတူကြောင်း ပြန်ကြားခဲ့သည်ဟု မော်စကိုမြို့ရှိ ရုရှားနိုင်ငံဆိုင်ရာ မလေးရှား သံအမတ်ကြီး Cheong Loon Lai မှ TASS သတင်းဌာနသို့ ပြောကြား ခဲ့သည်။

ကိုးကား - TASS 

Photo- Malaymail

ရှားနိုင်ငံနှင့် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံအကြားဘက်စုံ မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေး သဘောတူစာချုပ်သည် ဒီဇင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် စတင်အသက်ဝင်ခဲ့သည်ဟု မြောက်ကိုရီးယားအာဏာရ အလုပ်သမားပါတီ သတင်းစာက ဖော်ပြထားသည်။

ကြာသပတေးနေ့ထုတ် Rodong Sinmun သတင်းစာ၌ မော်စကိုမြို့တွင် ဒီဇင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့က လက်မှတ်ရေးထိုးထားသော သဘောတူစာချုပ်ကို နှစ်နိုင်ငံလဲလှယ်ခဲ့ကြသည်ဟု ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။

နှစ်နိုင်ငံမှ ဒုတိယနိုင်ငံခြားရေး၀န်ကြီးများသည် အဆိုပါ လဲလှယ်မှုဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်းတစ်ခုကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြောင်း၊ ဤစာချုပ်သည် နိုင်ငံတကာ မဟာဗျူဟာ တည်ငြိမ်မှုကိုအာမခံသော "အားကောင်းသော လုံခြုံရေးဆိုင်ရာကိရိယာ" ဖြစ်သည်ဟု ယင်းသတင်းစာက ဆိုသည်။

ဇွန်လက ရုရှားသမ္မတ Vladimir Putin ပြုံယမ်းမြို့ကို လာရောက်ချိန်တွင် မြောက်ကိုးရီးယားခေါင်းဆောင် Kim Jong Un နှင့် မစ္စတာ Putin တို့ ယင်းသဘောတူ စာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပါသည်။ ထိုစာချုပ်တွင် “ရုရှားနှင့်မြောက်ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံထဲမှ တစ်နိုင်ငံကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခံရပြီး စစ်ဖြစ်သည့် အနေအထား ရှိခဲ့မည်ဆိုပါက နောက်တစ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ၎င်းပိုင်ဆိုင်ထားသော စစ်ဘက်ဆိုင်ရာနှင့် အခြားအကူအညီများ အားလုံးကို နှောင့်နှေးမှုမရှိဘဲပေးရမည်”ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားပါသည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံနှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့ တိုက်ခိုက်မှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသည့်အကြား မြောက်ကိုရီးယားက ရုရှားနိုင်ငံသို့ တပ်ဖွဲ့များစေလွှတ်နေချိန်တွင် ယင်း သဘောတူစာချုပ် အသက်ဝင်လာခြင်းဖြစ်ပါသည်။

ကိုးကား-NHK World

အမေရိကန်အစိုးရက တရုတ်နိုင်ငံကို တစ်ပိုင်းလျှပ်ကူး ပစ္စည်းတင်ပို့မှုအတွက် ကန့်သတ်ချက်များ တင်းကျပ်ခဲ့ပြီးနောက် တရုတ်နိုင်ငံက အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ အရေးပါသည့် ဓာတ်သတ္တုအချို့ တင်ပို့မှုကို တားမြစ်လိုက်ပါသည်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို ဂဲလီယမ်၊ ဂျာမနီယမ်နှင့် ခနောက်စိမ်းတင်ပို့မှုများကို မူအားဖြင့် တားမြစ်ကြောင်းတရုတ်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက အင်္ဂါနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ထိုဓာတ်သတ္တုများသည် တစ်ပိုင်းလျှပ်ကူးပစ္စည်းများ ပြုလုပ်ရာတွင် အဓိကကျကြောင်း၊ ယင်းပစ္စည်းများကို  စစ်ရေးရည်ရွယ်ချက်များအတွက်လည်း အသုံးပြုနိုင် ကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံသည် ယင်းကဲ့သို့ နှစ်မျိုးသုံး ဓာတ်သတ္တုများ ထုတ်လုပ်သည့် ထိပ်တန်းနိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။

ထို့အပြင် လစ်သီယမ်-အိုင်ယွန် ဘက်ထရီများအတွက် ပစ္စည်းတစ်မျိုးဖြစ်သည့် ဂရပ်ဖိုက်အပေါ် ပိုမိုတင်းကျပ်သော ပို့ကုန်စစ်ဆေးမှုများကို စတင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ချပ်စ် ထုတ်လုပ်ရေး စက်ကိရိယာများ၊ တစ်ပိုင်းလျှပ်ကူး ပစ္စည်းတီထွင်မှုနှင့် ထုတ်လုပ်မှုများအတွက်  software များ အပေါ် တင်ပို့မှုတားမြစ်ချက်အသစ်များကို အမေရိကန် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးနောက် တရုတ်အစိုးရဘက်က ယခုကဲ့သို့ ကြေညာချက်ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်ပါသည်။

အမေရိကန် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဌာနသည် တရုတ် နိုင်ငံသားပိုင် ကုမ္ပဏီ ၁၄၀ ကိုလည်း ပို့ကုန်တားမြစ်မှုစာရင်းတွင် ဖြည့်စွက်ထည့်သွင်းခဲ့ပါသည်။

တရုတ်နိုင်ငံက အဆင့်မြင့်နည်းပညာကို အသုံးပြုပြီး စစ်ရေးစွမ်းရည်များ မြှင့်တင်နေခြင်းအား တားဆီးရန် အတွက် ထိုကဲ့သို့သော စီမံချက်များကို ကျင့်သုံးခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။ 

ကိုးကား - NHK World

တိုကျို ဒီဇင်ဘာ ၄

ကနေဒါနှင့် မက္ကဆီကို နှစ်နိုင်ငံကို ပစ်မှတ်ထားသည့် အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ‌ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ စည်းကြပ်ခွန်သစ် အစီအစဉ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ဂျပန်ကားထုတ်လုပ်သည့် ကုမ္ပဏီများက စိုးရိမ်စပြုလာကြောင်း သိရသည်။

ယင်းနှစ်နိုင်ငံသည် အမေရိကန်ဈေးကွက်အတွက် အရေးကြီးသော ထုတ်လုပ်မှုအခြေခံများ ဖြစ်သည်။

ဂျပန်ကားကုမ္ပဏီများဖြစ်သည့် တိုယိုတာမော်တာ (Toyota Motor) နှင့် ဟွန်ဒါမော်တာ (Honda Motor) တို့သည် ကနေဒါနိုင်ငံ၌ ကားထုတ်လုပ်ရေးစက်ရုံများရှိကြောင်း သိရသည်။

တိုယိုတာမော်တာသည် ဂျပန်နိုင်ငံအတွင်း ကားထုတ်လုပ်သည့်အကြီးဆုံး ကုမ္ပဏီဖြစ်ကြောင်း ဂျပန်ပြည်ပကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့က ပြောကြားသည်။

ယမန်နှစ်တွင် အစီးရေ ၅၂၀၀၀၀ ကျော်ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး ကနေဒါနိုင်ငံထုတ် မော်တော်ကားအချို့ကို အမေရိကန်နိုင်ငံသို့  တင်ပို့လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

ဟွန်ဒါမော်တာသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် မော်တော်ကားအစီးရေ ၃၇၀၀၀၀ ကျော်ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး ၇၇ ရာခိုင်နှုန်းသည် အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်-မက္ကဆီကို-ကနေဒါ သဘောတူညီချက် စတင်အသက်ဝင်သည့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ‌ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ အခွန်စည်းကြပ်မှုမူဝါဒသည် ဂျပန်မော်တော်ကားထုတ်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီများအား ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုကို ချိန်ညှိရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။

ကနေဒါနှင့် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံတို့မှ သွင်းကုန်အားလုံးအပေါ် ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း အခွန်စည်းကြပ်မှု မူဝါဒစတင်အသက်ဝင်မည်ဆိုပါက ဂျပန်မော်တော်ကားထုတ်လုပ်သည့် ကုမ္ပဏီများသည် ၎င်းတို့၏ မော်တော်ကားများ အမေရိကန်နိုင်ငံအတွင်းသို့ တင်ပို့မှုနည်းလမ်းပုံစံများကို ပြောင်းလဲရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။

သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒင် လက်ထက်တွင် အခွန်လျှော့ပေါ့ကောက်ခံလျက်ရှိသည့် လျှပ်စစ်ကားများ တင်သွင်းမှုအပေါ် ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က မည်သို့ဆက်လက်ကိုင်တွယ်သွားမည် ဆိုသည်ကို စောင့်ကြည့်ရမည်ဖြစ်သည်။

မြောက်အမေရိကဒေသတွင် ထုတ်လုပ်သည့် ဘက်ထရီအစိတ်အပိုင်းများကို တပ်ဆင်အသုံးပြုသည့် လျှပ်စစ်ကားများသည် လက်ရှိတွင် အခွန်လျှော့ပေါ့ကောက်ခံမှုတွင် အကျုံးဝင် ကြောင်း သိရသည်။

ဟွန်ဒါကုမ္ပဏီသည် ကနေဒါနိုင်ငံ၌ လျှပ်စစ်ကားထုတ်လုပ်‌ရေးနှင့် ဘက်ထရီစက်ရုံများကို ၂၀၂၈ ခုနှစ်တွင် စတင်လည်ပတ်ရန် စီစဉ်ထားသည်။

ကိုးကား- အင်န်အိတ်ချ်ကေ

ဘာသာပြန်- အောင်ကျော်ကျော်

Source- ကြေးမုံသတင်းစာ

အမေရိကန် ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့်က တရုတ်ကုန်ပစ္စည်းများအပေါ် ထပ်ဆောင်းအခွန်စည်း ကြပ်ရန် ကတိကဝတ်ပြုခြင်းသည် ကမ္ဘာ့ထိပ်သီး စီးပွားရေးနှစ်နိုင်ငံအကြား အပျက်သဘောဆောင်သည့်  အကောက်ခွန်စစ်ပွဲ ဖြစ်သွားနိုင်ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံပိုင် မီဒီယာက နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက်တွင် သတိပေးပြောကြား လိုက်ပါသည်။ “မိမိတာဝန်ယူသည့်ရက်မှစ၍ တရုတ် နိုင်ငံမှ သွင်းကုန်များအပေါ် ထပ်ဆောင်းအခွန် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းစည်းကြပ်မည်”ဟု   ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်တွင် သမ္မတဖြစ်လာမည့် ထရန့်က တနင်္လာနေ့တွင် ပြောလိုက် ခြင်းအပေါ် တရုတ်ဖက်က တုံ့ပြန်ပြောကြားလိုက်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ 

ထရန့်သည် ယခင်ကလည်း တရုတ်ကုန်ပစ္စည်းများ အပေါ်   ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းအထက် အခွန်စည်းကြပ်ရမည် ဟု ပြောခဲ့ပါသည်။ ယင်းမှာ အမေရိကန်သို့ နှစ်စဉ် ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ၄၀၀ ကျော်တန်ဖိုးရှိ  ကုန်ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်တင်ပို့နေသည့် တရုတ်စက်မှုလုပ်ငန်းများ အတွက်  ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း၊   ထရန့်၏ ယခုထပ်ဆောင်းအခွန် တိုးမြှင့်ကောက်ခံမည့် အစီအစဉ်သည် တရုတ်နိုင်ငံကို အဆင့် ၂ နေရာမှ အဆင့် လျော့ကျသွားစေနိုင်သော်လည်း နှစ်နိုင်ငံ  စီးပွားရေးကို ပြိုလဲထိခိုက်ပျက်စီးစေနိုင်သည်ဟု တရုတ်နိုင်ငံပိုင် မီဒီယာက သတိပေးပြောကြားလိုက်ကြောင်း   Reuters   သတင်းဌာနက ဖော်ပြထားပါသည်။

ကိုးကား - Reuters

နေပြည်တော် နိုဝင်ဘာ ၂၈

မြန်မာနိုင်ငံ “စီးပွားရေးပညာနှစ် (၁၀၀)” ရာပြည့်အထိမ်းအမှတ် အခမ်းအနားကို ယနေ့နံနက်ပိုင်းတွင် နေပြည်တော်ရှိ မြန်မာအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကွန်ဗင်းရှင်းဗဟိုဌာန - ၂ ၌ ကျင်းပပြုလုပ်ရာ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် တက်ရောက်ချီးမြှင့်ပြီး အမှာစကားပြောကြားသည်။

အခမ်းအနားသို့ ကောင်စီတွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်းဦး၊ ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များ၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများနှင့် ပြည်ထောင်စုအဆင့်ပုဂ္ဂိုလ်များ၊ နေပြည်တော်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၊ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံးမှ အဆင့်မြင့်တပ်မတော်အရာရှိကြီးများ၊ နေပြည်တော်တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်တိုင်းမှူး၊ ဒုတိယဝန်ကြီးများ၊ စီးပွားရေးပညာဘွဲ့ရသူများ၊ မြန်မာနိုင်ငံစီးပွားရေးပညာနှစ် (၁၀၀) ရာပြည့်အထိမ်းအမှတ်အခမ်းအနား ကျင်းပရေးဦးဆောင်ကော်မတီနှင့် ဆပ်ကော်မတီဝင်များ၊ စီးပွားရေးနှင့်သက်ဆိုင်သော ဝန်ကြီးဌာနများမှကိုယ်စားလှယ်များ၊ စီးပွားရေးပညာရပ်ဆိုင်ရာအသင်းအဖွဲ့များမှ ကိုယ်စားလှယ်များ၊ မြန်မာနိုင်ငံကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းချုပ် (UMFCCI) နှင့်ညီနောင်အသင်းများ၊ စီးပွားရေးတက္ကသိုလ်နှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာတက္ကသိုလ်များမှ ဆရာကြီး/ဆရာမကြီးများ၊ ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများနှင့် ကျောင်းသားဟောင်းများ၊ စာတမ်းရှင်များ၊ ဖိတ်ကြားထားသူများနှင့် တာဝန်ရှိသူများတက်ရောက်ကြသည်။

ဦးစွာ အခမ်းအနားကို စတင်ကျင်းပပြုလုပ်ရာ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် အခမ်းအနားတက်ရောက်လာကြသူများသည် မြန်မာနိုင်ငံ “စီးပွားရေးပညာနှစ် (၁၀၀)” ရာပြည့်အထိမ်းအမှတ်အခမ်းအနား Video Clip ကိုကြည့်ရှုကြသည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်က ဂုဏ်ပြုအမှာစကားပြောကြားရာတွင် ယနေ့သည် ခေတ်ကာလ အဆက်ဆက် နိုင်ငံ့စီးပွားရေးနှင့် ပြည်သူများ၏ လူမှုစီးပွားဘဝ တိုးတက်ရာတိုးတက်ကြောင်းအတွက် စီးပွားရေးပညာကို စတင်သင်ယူခွင့်ရရှိခဲ့ပြီး နိုင်ငံအတွက် အထောက်အကူပြုနိုင်ခဲ့သည်မှာ နှစ်ပေါင်း ၁၀၀ ပြည့်ခဲ့ပြီဖြစ်ပါကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် စီးပွားရေးပညာနှင့်ပတ်သက်ပြီး ထူးခြားသည့်နှစ်တစ်နှစ်ဟု ပြောရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာ့ပညာရေးသမိုင်းတွင် စီးပွားရေးပညာရပ်အနေဖြင့် စတင်ပါဝင်လာခဲ့သည်မှာ ၁၉၂၄ ခုနှစ်၌ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ဘောဂဗေဒဌာန စတင်ဖွင့်လှစ်သင်ကြားခဲ့ချိန်ကဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် “စီးပွားရေးပညာနှစ် ၁ဝဝ သက်တမ်း” ကာလအတွင်း ခေတ်အဆက်ဆက်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ကြသည့် ဆရာကြီး၊ ဆရာမကြီးများ၊ စီးပွားရေးပညာဘွဲ့ရများ၊ လက်ရှိစီးပွားရေးပညာသင်ယူနေဆဲ ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများ၊ အစိုးရနှင့် ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍအသီးသီး၌ စီးပွားရေးပညာဖြင့် နိုင်ငံ့အကျိုးသယ်ပိုးနေကြသူများအားလုံး၏ ဂုဏ်ယူဖွယ်နေ့တစ်နေ့ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတော်အနေဖြင့်လည်း များစွာဝမ်းမြောက်ဂုဏ်ယူပါကြောင်း။

စီးပွားရေးပညာ နှစ် ၁၀၀ ခရီးကို ပြန်ကြည့်မည်ဆိုပါက ကိုလိုနီခေတ်ကစတင်ပြီး ယခုနိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီလက်ထက်အထိ ခေတ်အဆက်ဆက်တွင် စီးပွားရေးပညာအနေဖြင့် မူဝါဒဆိုင်ရာပံ့ပိုးဆောင်ရွက်ပေးခြင်း၊ အကြံပြုခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ကြောင်း၊ နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေးတွင် အဓိကကျသည့် စီးပွားရေးကဏ္ဍကို ကောင်းစွာအကျိုးပြုခဲ့သည့် ဘာသာရပ်ကြီးလည်းဖြစ်ကြောင်း။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် စီးပွားရေးပညာရပ် သင်ကြားမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် လူမှုသိပ္ပံမဟာဌာနအောက်၌ ဘောဂဗေဒဌာန (စီးပွားရေးပညာဌာန) ကို၁၉၂၄ ခုနှစ်တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး ဘောဂဗေဒဘွဲ့အတွက် သင်ကြားခဲ့ကြောင်း၊ ယခုနှစ်တွင် “စီးပွားပညာနှစ် ၁ဝဝ” နှင့် “ရန်ကုန်စီးပွားရေးတက္ကသိုလ်အဖြစ် ထူထောင်သည့် နှစ်(၆ဝ) ပြည့်သည့်နှစ်” တိုက်ဆိုင်နေခြင်းသည်လည်း “ဂုဏ်ယူဖွယ်ရာ သမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ရပ်” ဖြစ်ကြောင်း။

ယနေ့ကာလ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကိုကြည့်မည်ဆိုပါက ပထဝီနိုင်ငံရေး၊ ပထဝီစီးပွားရေး အားပြိုင်မှုများ၊ ရောဂါကပ်ဘေးသက်ရောက်မှု၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဘေးအန္တရာယ်ထိခိုက်မှု၊ ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ငွေကြေးဆိုင်ရာပြဿနာ၊ နည်းပညာပြိုင်ဆိုင်မှုများ၊ စွမ်းအင်လုံခြုံရေး အခက်အခဲ စသည်တို့ကြောင့် ပထဝီစီးပွားရေးအနေဖြင့် ကိုယ်ကျိုးစီးပွားကာကွယ်ရေးမူဝါဒ ကျင့်သုံးမှုများ ပိုမိုတိုးပွားလာသည်ကိုလည်းတွေ့ရကြောင်း၊ နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးရောစပ်ပေါင်းယှက် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် စီးပွားရေးအကျပ်အတည်း ပြဿနာအသစ်များကို မေခရိုစီးပွားရေးပညာရပ်နှင့် နိုင်ငံရေးဘောဂဗေဒရှုထောင့်တို့ပေါင်းစပ်ပြီး နည်းလမ်းသစ်နှင့် လေ့လာသုံးသပ်ဆောင်ရွက်ကြရန် လိုအပ်လာသည်ကို တွေ့ရှိရကြောင်း။

ကမ္ဘာ့ပထဝီနိုင်ငံရေး၊ ပထဝီစီးပွားရေးတို့၏ အားပြိုင်မှုများကို မိမိတို့နိုင်ငံအနေဖြင့်လည်း အနည်းနှင့်အများ သက်ရောက်ခံစားကြရကြောင်း၊ မိမိတို့ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ နိုင်ငံတော်တာဝန်ကို စတင်ယူကတည်းက စီးပွားရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး အဖျက်အမှောင့်၊ ပိတ်ဆို့ဟန့်တားမှုများစွာနှင့် အကျပ်အတည်းများကို ကျော်လွှားနိုင်ရန် နည်းလမ်းမျိုးစုံဖြင့် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း။

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအနေဖြင့် နိုင်ငံတော်နှင့် နိုင်ငံသားများ၏အကျိုးအတွက် ဆောင်ရွက်မည့် လုပ်ငန်းစဉ်များကို မူဝါဒများ၊ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်များ၊ ဦးတည်ချက်များချမှတ်ပြီး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ နိုင်ငံတွင်းရှိ ဒေသအားလုံးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ ဒေသခံတိုင်းရင်းသားအားလုံး၏ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေးတို့သာမက အဘက်ဘက်မှဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအခွင့်အလမ်းများ တန်းတူညီမျှရှိစေရေး၊ ဒေသတွင်းအလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများ ဖန်တီးနိုင်ရေးတို့အတွက် အလေးထားအကောင်အထည်ဖော်ပေးနေကြောင်း၊ ထိုသို့ဆောင်ရွက်ရာတွင် စီးပွားရေးပညာကို စွမ်းဆောင်ရည် ပြည့်ပြည့်ဝဝဖြင့် လက်တွေ့အသုံးချတတ်မှုသည်လည်း နိုင်ငံ့စီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင် အဓိကကျသည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လျက်ရှိကြောင်း။

ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (၂၀၀၈) အခန်း (၁)၊ ပုဒ်မ ၃၅ တွင် “နိုင်ငံတော်၏ စီးပွားရေးစနစ်သည် ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်ဖြစ်သည်” ဟု ပြဋ္ဌာန်းထားကြောင်း၊ မိမိတို့နိုင်ငံအနေဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံဖြစ်သည့်အလျောက် ဈေးကွက်အားနည်းချက် (Market Failure) များစွာရှိသည့်အတွက် အစိုးရကပါဝင်လုပ်ဆောင်နေရသည့် အခန်းကဏ္ဍများစွာရှိနေကြောင်း၊ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုများ ရှိနေသေးသည့်အတွက်လည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားရသည့် စီးပွားရေးကိန်းရှင်များစွာရှိနေကြောင်း၊ နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာသည်နှင့်အမျှ ဈေးကွက်နှင့် ပုဂ္ဂလိကအခန်းကဏ္ဍသည် ပိုမိုများပြားအရေးပါလာမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအနေဖြင့် တိုင်းပြည်သာယာဝပြောရေးနှင့် စားရေရိက္ခာဖူလုံရေးတို့ကို အမျိုးသားရေးလုပ်ငန်းစဉ် (၂) ရပ်ချမှတ်ပြီး နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိနေကြောင်း၊ ဦးတည်ချက်များ၊ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်များအောင်မြင်ရေးအတွက် ပုဂ္ဂလိကလုပ်ငန်းရှင်များ၊ အစိုးရနှင့် အစိုးရမဟုတ်သောအဖွဲ့အစည်းများတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေကြသူများ၊ စီးပွားရေးပညာရှင်များ၊ နိုင်ငံ့စီးပွားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင် ဦးဆောင်သူများ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများအားလုံးက ကျရာအခန်းကဏ္ဍမှ တက်ကြွစွာ၊ ခံနိုင်ရည်ရှိစွာ ပါဝင်အကောင်အထည်ဖော်ပေးကြရန်လည်း တိုက်တွန်းလိုကြောင်း၊ နိုင်ငံ၏အခြေခံအချက်အလက်များပေါ်တွင်မူတည်ပြီး စီးပွားရေးပညာရှင်များ အနေဖြင့် နိုင်ငံ့စီးပွားရေးကို မည်သို့မည်ပုံဆောင်ရွက်သင့်သည်၊ မတူညီသည့် ဒေသအခြေအနေများပေါ်မူတည်ပြီး ဒေသအလိုက် စီးပွားရေးကို ရေတို၊ ရေရှည်အတွက် မည်သို့ဆောင်ရွက်သင့်သည် ဆိုသည်ကို ဖော်ထုတ်ကြရန်လိုကြောင်း။

ဖွံ့ဖြိုးဆဲတိုင်းပြည်တစ်ခုသည် ဈေးကွက်ဝင်သည့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုမြင့်မားရန် အလွန်အရေးကြီးကြောင်း၊ အကြောင်းအမျိုးမျိုးပြပြီး ကန့်သတ်မှုမျိုးစုံကြုံတွေ့နေရသည့် မိမိတို့နိုင်ငံသည် လက်ရှိပြည်ပပို့ကုန်ကို ၂ ဆ တိုးမြှင့်ပို့နိုင်မှသာ နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးတွင် အထောက်အကူရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လူဦးရေ၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သည် ကျေးလက်နေပြည်သူများဖြစ်ပြီး နိုင်ငံလူဦးရေ၏ ၄၁ ရာခိုင်နှုန်းသည် လယ်ယာ၊ သားငါး၊ သစ်တောကဏ္ဍများတွင် လုပ်ကိုင်နေသူများဖြစ်သည်ဟု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာတွင် တွေ့ရှိရကြောင်း၊ အဓိကကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းသည် လယ်ယာထုတ်ကုန်နှင့် မွေးမြူရေးထုတ်ကုန်များသာဖြစ်ပြီး ပြည်နယ်၊ တိုင်းဒေသကြီးအားလုံး အခြေခံအားဖြင့် တူညီကြကြောင်း၊ အသက် ၂၅ နှစ် အထက်လူဦးရေ၏ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သည် ပညာရေးအသင့်အတင့်သာရှိသောကြောင့် မိမိတို့အနေဖြင့် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးနှင့် မွေးမြူရေးကိုအခြေခံသည့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုများကို အလေးထားဆောင်ရွက် သင့်သည်ဆိုသည်မှာ ပေါ်လွင်နေကြောင်း၊ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ အဓိကမောင်းနှင်အားသည် စီးပွားရေးပင်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးကိုအခြေခံသည့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှုကို ယခုလက်ရှိအခြေအနေထက်တိုးတက်အောင် ဆောင်ကြဉ်းပေးရန် လိုကြောင်း၊ ထို့အပြင် ပြန်လည်ရရှိနိုင်သည့် သဘာဝကုန်ကြမ်းကိုအခြေခံသောကုန် ထုတ်လုပ်မှုများကို အားပေးကြရမည်၊ ဝါ၊ ဝါး၊ ရာဘာကုန်ကြမ်းတို့ကို အခြေခံသည့် စက်မှုလုပ်ငန်းများကို တိုးတက်အောင်ဆောင်ရွက်ရမည်၊ ကိန်းဂဏန်းများအရ တိုးတက်မှုသာမက လက်တွေ့ကျကျတိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ကြရမည်၊ အဓိကကျသည့် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍအနေဖြင့် အထွက်နှုန်းကောင်းမွန်ရေး တစ်နည်းအားဖြင့် ပန်းတိုင်ရည်မှန်းချက်ပြည့်မီကျော်လွန်ရေး၊ သီးထပ်စွမ်းအားမြှင့်တင်ရေး၊ စိုက်ဧကတိုးချဲ့ရေးမူ (၃) ရပ်ကိုအခြေခံပြီး ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ကြရန် တိုက်တွန်းလိုကြောင်း။

မိမိတို့နိုင်ငံ GDP ၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သည် ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍ၏ ထုတ်လုပ်မှုများဖြစ်သကဲ့သို့ နိုင်ငံ့စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၏ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်းသည်လည်း အသေးစား၊ အငယ်စား၊ အလတ်စားကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများသာဖြစ်ကြကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ပို့ကုန်တိုးမြှင့်ရေးနှင့် သွင်းကုန်အစားထိုးရေးလုပ်ငန်းများအတွက် ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးမှုနှင့် Agro-based Industry ကို အဓိကထားပြီး MSME များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတို့ကို တွဲဖက်ဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ MSME လုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် အထောက်အကူပြုဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများကို ပံ့ပိုးပေးလျက်ရှိကြောင်း။

ဒစ်ဂျစ်တယ်ဆိုင်ရာ နားလည်တတ်မြောက်မှု၊ စာရင်းနှင့်ငွေကြေးဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှုမှအစ တီထွင်ဆန်းသစ်မှု၊ ထုတ်ကုန်ဖွံ့ဖြိုးမှု၊ ဈေးကွက်ချဲ့ထွင်မှုနှင့် အမှတ်တံဆိပ်မြှင့်တင်ခြင်းစသည့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး Business Idea များကိုလည်း ဖြန့်ဝေဆောင်ရွက်ပေးကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ “ပြည့်အင်အားသည် ပြည်တွင်းမှာသာရှိသည်" ဟူသည့်အတိုင်း မိမိတို့နိုင်ငံ၏ တိုင်းပြည်ဝင်ငွေတိုးတက်ရေးအတွက် မိမိတို့ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်နိုင်စွမ်း (Productivity) တိုးတက်ရေး၊ အရည်အသွေးစံချိန်မီ၊ ဈေးကွက်ရရှိရေး မိမိတို့ပြည်တွင်းအားဖြင့် ကြိုးပမ်းကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံ့စီးပွားရေးမြင့်မားလာအောင် ရိုးရိုးသားသား ကြိုးစားဆောင်ရွက်သူများကို Incentive ပေးခြင်း၊ ချီးမြှင့်ခြင်းများ ပြုလုပ်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း။

မိမိတို့နိုင်ငံသည် တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံ မှီတင်းနေထိုင်ကြပြီး သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကြောင့်သာမက လူကြောင့်ဖြစ်သည့် ဘေးအန္တရာယ်ပါ ကြုံတွေ့နေရသည့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း၊ လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီးချိန်ကစပြီး ဖွံ့ဖြိုးမှုလုပ်ငန်းများကို စီမံကိန်းများ စနစ်တကျချမှတ်အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ကြောင်း၊ သို့သော်လည်း သဘာဝဘေးနှင့် အခြားအနှောင့်အယှက်အမျိုးမျိုးကြောင့် ပျက်စီးခဲ့သည့် လူမှုစီးပွားရေး အခြေခံအဆောက်အအုံများကို ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများပါ လုပ်ဆောင်နေရသောကြောင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများနှင့် လုပ်သားများ၏ ကြိုးပမ်းမှုများသည် ခရီးရောက် သင့်သလောက် မရောက်ခဲ့သည်ကိုလည်းတွေ့ရကြောင်း။

လက်ရှိကာလတွင်လည်း ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေး၊ ထူထောင်ရေးနှင့် နေရာချထားရေးလုပ်ငန်းများဖြစ်သည့် Reconstruction ၊ Relief ၊ Rehabilitation ၊ Resilience စသည်တို့ကိုလုပ်ဆောင်နေရသည်မှာ အားလုံးအသိဖြစ်ကြောင်း၊ အနာဂတ်သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များကို ခံနိုင်ရည်ရှိအောင် ကြိုတင်ကာကွယ်ရေးများကိုလည်း ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတည်ဆောက်ရေး (Nation Building) အတွက် အဓိကငွေကြေးလိုအပ်ချက်များကိုလည်း ပြည်တွင်းစီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများက ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့ခြင်းပင်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရာဂီမုန်တိုင်း ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများတွင်လည်း အင်တိုက်အားတိုက် ပါဝင်လှူဒါန်းခဲ့ကြသောကြောင့် ပြည်တွင်းစီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၏စေတနာကို ထင်ရှားစွာမြင်တွေ့ရသည့်အတွက် ဂရုတစိုက်နှင့် မျှဝေခံစားတတ်သည့် လူ့အဖွဲ့အစည်း (Caring and Sharing Society) ဆိုသည်ကို သက်သေပြရာ ရောက်ခဲ့ကြောင်း။

အနာဂတ်တွင်တွေ့ကြုံရမည့် စီးပွားရေးနှင့်ပတ်သက်သည့် အခက်အခဲများကို ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများအနေဖြင့် လေ့လာသုတေသနပြုပြီး သုံးသပ်တွက်ချက် ပြင်ဆင်လာကြသည်ကိုတွေ့ရကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့ပြင်ဆင်ကြရာတွင် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများ၏ ပြည်တွင်းစီးပွားရေးအခြေအနေ၊ လူ့အရင်းအမြစ်၊ သယံဇာတအရင်းအမြစ်နှင့် ငွေကြေးဓနအင်အား အခြေအနေအလိုက် ဆီလျော်သည့်နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးကို ရှာဖွေချဉ်းကပ်ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံအသီးသီးက စီးပွားရေးစိန်ခေါ်မှုများ သက်သာလျော့ပါးစေရေး ချဉ်းကပ်ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ကြရာတွင် နိုင်ငံများအလိုက် ချဉ်းကပ်ပုံများ ကွဲပြားခြားနားကြကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ပြည်သူ့ရေးရာစီမံခန့်ခွဲမှုပင်ဖြစ်စေ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍ၌ပင်ဖြစ်စေ အကျပ်အတည်းပြဿနာဖြေရှင်းနိုင်သည့် စွမ်းဆောင်ရည်အပေါ်မူတည်ပြီး ရလဒ်ကွာခြားနိုင်သည်ကို လေ့လာတွေ့ရှိနိုင်ကြောင်း။

စွမ်းဆောင်ရည် အခြေခံလိုအပ်ချက်များကို ပြင်ဆင်တည်ဆောက်နိုင်မှသာ နိုင်ငံအတွက် မျက်မှောက်ကာလသာမက အနာဂတ်ကာလတွင်ပါ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည့် ဖွံ့ဖြိုးမှုအလားအလာတို့ကို ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့်လည်း နိုင်ငံအနာဂတ်အတွက် “မေခရိုစီးပွားရေးမူဝါဒများ” နှင့် “အမျိုးသား စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုမဟာဗျူဟာ” ရေးဆွဲအကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရေး တိုက်တွန်းပြောကြားလိုကြောင်း၊ ယင်းလုပ်ငန်းစဉ်တွင် စီးပွားရေးပညာ၏ ဉာဏစွမ်းအားများပါဝင်ရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပထဝီနိုင်ငံရေးနှင့် ပထဝီစီးပွားရေးစိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ကျော်လွှားနိုင်ရန် နိုင်ငံရေးဘောဂဗေဒ (Political Economy) အမြင်နှင့် လေ့လာသုတေသနပြုပြီး နိုင်ငံ၏အနာဂတ်အတွက် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန် ဝိုင်းဝန်းကြိုးပမ်းကြပါဟု တိုက်တွန်းလိုကြောင်း။

စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွင် လူသားအရင်းအမြစ်များစွာလိုအပ်ပြီး အခြေခံမှစ၍ ဦးဆောင်မှုအဆင့်အထိ လုပ်တတ်၊ ကိုင်တတ်၊ မြင်တတ်ကြရန်လိုကြောင်း၊ ခေတ်အဆက်ဆက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးပညာရှင်များဖြစ်ကြသည့် ဆရာကြီးဒေါက်တာလှမြင့်၊ ဒေါက်တာအေးလှိုင်၊ ဒေါက်တာမောင်ရှိန်၊ ဒေါက်တာ သန်းညွန့်တို့၏ ဦးဆောင်မှုနှင့် ယခုနှစ် ၁၀၀ ကာလအတွင်း စီးပွားရေးတက္ကသိုလ် အသီးသီးမှ ဘွဲ့ရ ၉၆,၆၉၆ ဦး မွေးထုတ်ပေးနိုင်ခဲ့ပြီး ယခုတက်ရောက်နေဆဲ ၁၉,၀၄၂ ဦးရှိကြောင်း၊ အဝေးသင်တက္ကသိုလ်အသီးသီးကလည်း ၁၇၀,၉၃၁ ဦး မွေးထုတ်ပေးနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ဒေသအလိုက် စီးပွားရေးအမြင်ရှိမည့် လူသားအရင်းအမြစ်များ မွေးထုတ်နိုင်ရန်ရည်ရွယ်ပြီး ပြည်နယ်နှင့် တိုင်းဒေသကြီးများရှိ တက္ကသိုလ်အသီးသီးတွင် ဝိဇ္ဇာဘွဲ့ (စီးပွားရေး) သင်တန်းများကို ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ပညာသင်နှစ်တွင် စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး ယခုသင်တန်းတက်ရောက်နေသူ ၁,၇၈၆ ဦးရှိကြောင်း၊ စီးပွားရေးပညာအခြေခံ၊ စီးပွားရေး အမြင်ရှိမှသာ နိုင်ငံစီးပွားရေးကို ပိုမိုကောင်းမွန်အောင် ဖန်တီးနိုင်ကြမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာ့စီးပွားရေးနယ်ပယ်မြင့်မားလာအောင် အဘက်ဘက်ကဦးဆောင်မှုပေးခဲ့ကြသည့် ဆရာကြီးများနှင့် စီးပွားရေးပညာရပ်နယ်ပယ်အသီးသီးမှ ဆရာကြီး၊ ဆရာမကြီးများအားလုံးကို ဂုဏ်ပြုပါကြောင်း။

နယ်ပယ်စုံကဏ္ဍစုံတွင် လက်တွေ့အသုံးချနိုင်သည့် စီးပွားရေးပညာရပ်ကို “စီးပွားရေးပညာ နှစ် ၁ဝဝ၊ ပြည်သူ့အကျိုးတို့သယ်ပိုး” ဟူသည့် ဆောင်ပုဒ်နှင့်အညီ မိမိအကျိုးစီးပွား၊ မိသားစုအကျိုးစီးပွား၊ လုပ်ငန်းအကျိုးစီးပွားများမှသည် နိုင်ငံနှင့်ပြည်သူများ၏ အကျိုးစီးပွားများကိုပါ မြှင့်တင်ပေးနိုင်မည့် အတ္တ-ပရမျှတသည့် အနာဂတ်မျိုးဆက်သစ်များ၏ စီးပွားရေးဝန်းကျင်တစ်ရပ်ဖြစ်ပေါ်လာစေရေး၊ စီးပွားရေးပညာကို လက်တွေ့ကျင့်သုံးနိုင်သူများဖြစ်အောင် ကျွမ်းကျင်သူများကို မွေးထုတ်ပေးပြီး နောင်နှစ်ပေါင်းများစွာတိုင် အဓွန့်ရှည်တည်တံ့စေရေးအတွက် စဉ်ဆက်မပြတ် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားကြရန် တိုက်တွန်းမှာကြားလိုကြောင်းဖြင့် ပြောကြားသည်။

ယင်းနောက် အခမ်းအနားကျင်းပရေးကော်မတီနာယက ဒေါက်တာသန်းညွန့်က ဂုဏ်ပြုစကားပြောကြားပြီး အခမ်းအနားကျင်းပရေး ဦးဆောင်ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့်နိုင်ငံခြားစီးပွားဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဒေါက်တာကံဇော်က “စီးပွားရေးပညာနှစ် (၁၀၀)” ရာပြည့်အထိမ်းအမှတ်အခမ်းအနားနှင့် စပ်လျဉ်း၍ရှင်းလင်းတင်ပြသည်။

ထို့နောက် “စီးပွားရေးပညာနှစ် (၁၀၀)” ရာပြည့်အထိမ်းအမှတ်အခမ်းအနား ဂုဏ်ပြုတေးသီချင်းများဖြင့် သီဆိုဖျော်ဖြေတင်ဆက်ကြရာ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် အခမ်းအနားတက်ရောက်လာကြသူများက ကြည့်ရှုအားပေးကြသည်။

၎င်းနောက် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် အခမ်းအနားတက်ရောက်လာကြသူများသည် စုပေါင်းမှတ်တမ်းတင်ဓာတ်ပုံရိုက်ကြသည်။

အခမ်းအနားအပြီးတွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် အခမ်းအနားတက်ရောက်လာကြသူများသည် ခင်းကျင်းပြသထားသည့် မြန်မာနိုင်ငံ “စီးပွားရေးပညာနှစ် (၁၀၀)” ရာပြည့်အထိမ်းအမှတ် ပြခန်းများအား ပြခန်းတစ်ခုချင်းစီအလိုက် စိတ်ဝင်တစားလှည့်လည် ကြည့်ရှုလေ့လာခဲ့ကြောင်း သတင်းရရှိသည်။

Source- www.moi.gov.mm

နိုဝင်ဘာ ၁၇ ရက်

ယခုဘဏ္ဍာနှစ်၏ ခုနှစ်လတာကာလအတွင်း နိုင်ငံခြားတိုက်ရိုက်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပမာဏ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂၂၆.၀၈၁ သန်းကို ခွင့်ပြုခဲ့ကြောင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့်ကုမ္ပဏီများညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာနထံမှ သိရသည်။

ပြည်တွင်းရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကဏ္ဍ (၁၂)ခု၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပမာဏတိုးမြှင့်ခြင်းအပါအဝင် လုပ်ငန်းပေါင်း (၃၃) ခု၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို ခွင့်ပြုပေးခဲ့‌ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ခွင့်ပြုခဲ့သည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကဏ္ဍတွင် ပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဆက်သွယ်ရေးကဏ္ဍသို့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၈၇.၇၁၅) သန်း၊ ကုန်ထုတ်လုပ်ရေးကဏ္ဍသို့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၈၄.၂၅၂) သန်း၊ စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍသို့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ (ဝ.၅၂၅) သန်း၊ မွေးမြူရေးကဏ္ဍသို့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၁.၀၈၈) သန်း ဝင်ရောက်ထားကြောင်း သိရသည်။

ပြည်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအနေဖြင့် စင်ကာပူနိုင်ငံမှ ပထမနေရာတွင်ရှိနေပြီး တရုတ်နိုင်ငံမှ ဒုတိယ၊ ထိုင်းနိုင်ငံမှ တတိယနေရာတွင် ရပ်တည်နေကြောင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့်ကုမ္ပဏီများညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန၏ စာရင်းဇယားများအရ သိရသည်။

Source- Popular Journal