တရုတ်နိုင်ငံ သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်သည် တရုတ်နိုင်ငံသို့ တရားဝင် အလည်အပတ်ခရီးစဉ် လာရောက်သော ထိုင်းနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ် ပေထုံတန်နှင့် ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ရက် နံနက်ပိုင်းက ပေကျင်းမြို့ ပြည်သူ့ခန်းမဆောင်တွင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သည်။

ထိုသို့တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရာတွင် ရှီကျင့်ဖျင်က တရုတ်-ထိုင်း ချစ်ကြည်ရေး လက်ဆင့်ကမ်းဆက်ခံ လာသည်မှာ နှစ်ပေါင်းတစ်ထောင်ကျော်ရှိပြီဖြစ်ရာ “တရုတ်-ထိုင်း မိသားစုပမာ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှု” သည် အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ ပို၍ရှင်သန်အားကောင်းလာခဲ့ကြောင်း ထောက်ပြပြောကြားခဲ့ သည်။ သံတမန် ဆက်ဆံရေးထူထောင်သည့် ရာစုနှစ်တစ်ဝက်ကြာကာလတွင် နှစ်နိုင်ငံသည် အပြန်အလှန်လေးစားမှု၊ တန်းတူညီမျှ ဆက်ဆံမှု၊ ရိုးသားစွာ အပြန်အလှန် ယုံကြည်မှု၊ အပြန်အလှန် ဖေးမကူညီမှုများကို လက်ကိုင်ထား၍ တစ်ဖက်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံ့အချုပ်အခြာအာဏာ၊ လုံခြုံရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အကျိုးစီးပွားအား ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းမှုကို အစဉ်အမြဲ အခိုင်အမာ ထောက်ခံ အားပေးခဲ့ကြကြောင်း၊ ယခုနှစ်သည် တရုတ်-ထိုင်း သံတမန်ဆက်ဆံရေး ထူထောင်သည့် နှစ် ၅၀ ပြည့် အခါမယနှင့် “တရုတ်-ထိုင်း ချစ်ကြည်ရေး ရွှေရောင် နှစ် ၅၀ ပြည့်” ဖြစ်ရာ နှစ်ဖက်အနေဖြင့် အစဉ်အလာကို ဆက်ခံ၍ အနာဂတ်သို့ အတူလက်တွဲ ရှေ့သို့ လျှောက်လှမ်းကာ တရုတ်-ထိုင်း အေးအတူ ပူအမျှ အသိုက်အဝန်း တည်ဆောက်ရေးကို ထဲထဲဝင်ဝင် လက်တွေ့ဖော်ဆောင်ရေး တွန်းအားပေးပြီး နှစ်နိုင်ငံပြည်သူများအား ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ အကျိုးဆောင်ရမည် ဖြစ်သလို ဒေသနှင့် ကမ္ဘာကို ပိုမိုအကျိုးဖြစ်ထွန်းအောင် ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ သည်။

ရာစုနှစ်အတွင်း မကြုံစဖူး အပြောင်းအလဲကြီးများကို ရင်ဆိုင်ရာတွင် တရုတ်-ထိုင်း ဆက်ဆံရေး၏ တည်ငြိမ်မှုနှင့် သေချာရေရာမှုများဖြင့် ပြင်ပပတ်ဝန်းကျင်၏ မရေရာမှုကို ကိုင်တွယ်စီမံရန်အတွက် ထိုင်း-တရုတ် နှစ်နိုင်ငံသည် မဟာဗျူဟာ အပြန်အလှန်ယုံကြည်မှု ခိုင်မာရမည် ဖြစ်ပြီး အပြန်အလှန် အခိုင်အမာ ထောက်ခံအားပေးရမည် ဖြစ်ကြောင်း ရှီကျင့်ဖျင်က အလေးထား ပြောကြားခဲ့သည်။ တရုတ်နိုင်ငံသည် ထိုင်းနိုင်ငံနှင့်အတူ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး မဟာဗျူဟာများ ချိတ်ဆက်ပြီး အပြန်အလှန် အကျိုးဖြစ်ထွန်းသော ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို တိုးချဲ့သွားလိုကြောင်း၊ တရုတ်-ထိုင်း ရထားလမ်း စသည့် ပြယုဂ်စီမံကိန်းများကို ကောင်းမွန်စွာ ဖော်ဆောင်ပြီး တရုတ်-လာအို-ထိုင်း ချိတ်ဆက်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး မျှော်မှန်းချက်က ပိုမိုများပြားသော အောင်မြင်မှုရလဒ်များ ဆောလျင်စွာရရှိရေး တွန်းအားပေးဆောင်ရွက်သွားလိုကြောင်း၊ ဒစ်ဂျစ်တယ် စီးပွားရေး၊ စွမ်းအင်သစ် မော်တော်ယာဉ်စသည့် ထွန်းသစ်စကဏ္ဍ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ နက်ရှိုင်းစွာ ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်သလို ပိုမိုတည်ငြိမ်၊ ချောမွေ့သည့် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းကွင်းဆက်၊ ထောက်ပံ့ရေး ကွင်းဆက်ကို လက်တွဲအတူ တည်ဆောက်မည် ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

အွန်လိုင်းလောင်းကစား၊ ဆက်သွယ်ရေးလိမ်လည်မှု တိုက်ဖျက်ရေးတွင် ထိုင်းနိုင်ငံက အားကောင်းသော အစီအမံများ ဆောင်ရွက်ခြင်းအပေါ် တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် တန်ဖိုးထားချီးကျူး ပါကြောင်း၊ နှစ်ဖက်အနေဖြင့် လုံခြုံရေးကဏ္ဍ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနှင့် တရားစီရင်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို ဆက်လက်အားဖြည့်ကာ ပြည်သူများ၏အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်လုံခြုံရေးကို ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရမည် ဖြစ်သလို ဒေသတွင်းနိုင်ငံများ ကူးလူးဖလှယ်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုစနစ်ကို ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ အပြန်အလှန် သိရှိနားလည်မှု၊ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုကို နက်ရှိုင်းအောင် ဆောင်ရွက်ရမည် ဖြစ်ရာ သံတမန်ဆက်ဆံရေး ထူထောင်ခြင်း ၅၀ ပြည့်နှစ် အထိမ်းအမှတ် စုံလင်ကြွယ်ဝသော အစီအစဉ်များအား အတူတကွ ကျင်းပပြီး နှလုံးသားကို ပို၍ နွေးထွေးစေသော၊ ပြည်သူ့အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေသော လူမှုဘဝအကျိုးဖြစ်ထွန်းစေသည့် အစီအစဉ် များအား တည်ဆောက်ခြင်းဖြင့် တရုတ်-ထိုင်း ချစ်ကြည်ရေး ရင်ထဲစွဲမြဲ နက်ရှိုင်းစေရန် ခေတ်အဆက်ဆက် လက်ဆင့်ကမ်းသွားရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ လန်ချန်း-မဲခေါင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ပူးတွဲ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ထိုင်းနိုင်ငံက တာဝန်ထမ်းဆောင်ခြင်းကို တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် အားပေး ထောက်ခံသလို ထိုင်းနိုင်ငံက BRICS မိတ်ဖက်နိုင်ငံ ဖြစ်လာသည့်အပေါ် ဂုဏ်ပြုပါကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံနှင့်အတူ နီးကပ်သည့် ညှိနှိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ထားရှိကာ ကုလသမဂ္ဂအား ဗဟိုပြုသည့် နိုင်ငံတကာစနစ်နှင့် နိုင်ငံတကာဥပဒေအား အခြေခံသည့် နိုင်ငံတကာစနစ်ကို အခိုင်အမာ ကာကွယ်သွားမည်ဖြစ်သလို ကမ္ဘာ့တောင်ဘက်ခြမ်းနိုင်ငံများ စည်းလုံးညီညွတ်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို တိုးမြှင့်ကာ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးအား ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းပြီး ဘုံဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုအား မြှင့်တင်သွားလိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ပေထုံတန်က “ထိုင်း-တရုတ် ချစ်ကြည်ရေး ရွှေရောင် နှစ် ၅၀ ပြည့်” အခါသမယတွင် တရုတ်နိုင်ငံသို့ လာရောက်လည်ပတ်ရသည့်အတွက် အလွန်ဝမ်းသာကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ နှစ် ၅၀ ကြာ ကာလအတွင်း ထိုင်း-တရုတ် ဆက်ဆံရေးသည် မိုးဒဏ်လေဒဏ်ကို ဖြတ်သန်းခဲ့ကြရာ အစဉ်အမြဲ အပြန်အလှန် ဖေးမကူညီမှု၊ အတူတကွ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၊ အစဉ်အမြဲ အပြန်အလှန် ယုံကြည်မှု၊ အပြန်အလှန် ဗဟိုအကျိုးစီးပွားများအား လေးစားမှုများဖြင့် တစ်မူထူးခြားသော ချစ်ကြည်ရင်းနှီးစွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သည့် ဆက်ဆံရေးကို ထူထောင်ခဲ့ကြကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် တရုတ် တစ်နိုင်ငံတည်း မူဝါဒကို အခိုင်အမာ ကျင့်သုံးကြောင်း၊ တရုတ်နိုင်ငံနှင့်အတူ အဆင့်မြင့်အလွှာ ကူးလူးဖလှယ်ရေးကို အားဖြည့်ကာ အပြန်အလှန် ချိတ်ဆက်မှု၊ ကုန်သွယ်စီးပွား၊ လယ်ယာ စိုက်ပျိုးရေး စသည့် ကဏ္ဍများ၌ နီးကပ်သော ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ထားရှိသွားလိုကြောင်း၊ လူမှုယဉ်ကျေးမှုဖလှယ်ရေး၊ ပြည်သူချင်း စိတ်ချင်းယှက်နွှယ်ရေးကို မြှင့်တင်ကာ ငြိမ်းချမ်းရေးကို အတူမျှဝေ၍ အတူတကွ စည်ပင်ဝပြောသော နောက်ထပ် နှစ် ၅၀ ကို ဖွင့်လှစ်ပြီး သားစဉ်မြေးဆက် အကျိုးဖြစ်ထွန်းအောင် ဆောင်ရွက်သွားလိုကြောင်း ၎င်းကပြောကြားခဲ့သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် အခြားသော အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့်အတူ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုကို အားဖြည့်သွားလိုပြီး ထိရောက်သည့် အစီအမံများကို ပြတ်ပြတ်သားသား ဆောင်ရွက်ကာ အွန်လိုင်းလောင်းကစား၊ ဆက်သွယ်ရေး လိမ်လည်မှုစသည့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ပြစ်မှုများကို တိုက်ဖျက်သွားလိုကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာရေးရာတွင် တရုတ်နိုင်ငံက တာဝန်သိနိုင်ငံကြီး အခန်းကဏ္ဍမှ အစဉ်အမြဲပါဝင်ပြီး ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ၏ အကျိုးစီးပွားကို အခိုင်အမာ ကာကွယ် ထိန်းသိမ်းပေးရာ ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံနှင့်အတူ ညှိနှိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ အားဖြည့်၍ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများကို အတူတကွ ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းသွားလိုကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ အဆိုပါတွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲကို ဝမ်ရိ ပါဝင်တက်ရောက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ 

မှီငြမ်း။ Xinhua

နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်ခုံရုံး International Criminal Court (ICC) က အစ္စရေးအရာရှိကြီးများအား စစ်ရာဇဝတ်မှုဖြင့် စွဲချက်တင်ခြင်းမှာ ဆိုးရွားသောလုပ်ရပ်ဟု စွပ်စွဲပြောဆို၍ ICC နှင့် ၎င်း၏ ဝန်ထမ်းများအပေါ် ဒဏ်ခတ် ပိတ်ဆို့အရေးယူ‌ကြောင်းအမိန့်တစ်ရပ်ကို ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ရက်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးလိုက်ပါသည်။

အမေရိကန်၏ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွင် ICC ဝန်ထမ်းများနှင့် မိသားစုဝင်များအပေါ် စီးပွားရေးနှင့် ခရီးသွားလာခွင့်ဆိုင်ရာ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများ ပါဝင်ပါသည်။

ICC အပေါ် အမေရိကန်၏ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုအား နိုင်ငံတကာနှင့် လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့အစည်းများကပြစ်တင်ခဲ့ကြပြီး အဆိုပါဒဏ်ခတ် ပိတ်ဆို့မှုမှ ကင်းလွတ်ခွင့်ရရန်အတွက် တရားရုံး၏ အခန်းကဏ္ဍမှာ အရေးပါကြောင်း နယ်သာလန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Caspar Veldkamp က ပြောကြားခဲ့သည်။

နယ်သာလန်နိုင်ငံအနေဖြင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနှင့် ဘက်စုံပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ခိုင်မာ အားကောင်းစေရန် တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ပြီး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဥပဒေနှင့် စာချုပ်ပါ တာဝန်ဝတ္တရားများကို မပျက်မကွက် ဖြည့်ဆည်းဆောင်ရွက်ပေးသွားမည်ဟု ဆက်လက်ပြောကြားထားသည်။

ICC ကို ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့အရေးယူရန် ထရမ့်က လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ခြင်းသည် အဆင်အခြင်မဲ့သောလုပ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်သကဲ့သို့ အငြိုးကြီးပြီး ရန်လိုသောလုပ်ရပ်ဟု လည်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် Agnes Callamard က ပြောဆိုရှုတ်ချခဲ့ပြီး တရားရုံး၏ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားစီရင်ရေးလွတ်လပ်ခွင့်ကို အဟန့်အတားဖြစ်စေသည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အစိုးရများနှင့် ဒေသဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများသည် သမ္မတထရမ့်၏ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုများကို တားဆီးရန်နှင့် အဆိုပါပိတ်ဆို့မှု၏ သက်ရောက်မှု လျော့နည်းစေရန် အစွမ်းကုန် လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။ ICC အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသည် တစ်ညီတစ်ညွတ်တည်း စုပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် တရားရုံးနှင့် ၎င်း၏ ဝန်ထမ်းများကို အကာအကွယ်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ချက်ချင်း အရေးယူဆောင်ရွက်သွားရန် လိုအပ်ကြောင်း Callamard က ပြောကြားထားသည်။ 

ကိုးကား -AL Jazeera

ယခုသီတင်းပတ်အစောပိုင်းက UNHCR မှ နုတ်ထွက်ကြောင်း ကြေညာလိုက်သည့် အမေရိကန် နည်းတူ အစ္စရေး သည်လည်းကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ (UNHCR) တွင်မပါဝင်တော့ကြောင်း အစ္စရေးနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Pascal Sim က ဖေဖော်ဝါရီ ၆ ရက်တွင် ပြောကြား လိုက်ပါသည်။

အဆိုပါ ပြောကြားချက်ကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် UNHCR ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Pascal Sim က အစ္စရေးသည် ကောင်စီ၏ လေ့လာသူနိုင်ငံအဆင့်သာရှိသဖြင့် နုတ်ထွက်နိုင် မည်မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားထားပါသည်။ 

ဂျီနီဗာအခြေစိုက် ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ (UNHCR) ကို အဖွဲ့ဝင် ၄၇ နိုင်ငံဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပြီး လေးနှစ်လျှင်တစ်ကြိမ် အလှည့်ကျတာဝန် ထမ်းဆောင်ကြရန် ကျန်သည့် ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများက ရွေးချယ် တင်မြှောက်ပေးရပါသည်။ အမေရိကန်သည် လက်ရှိအချိန်တွင် ကောင်စီအဖွဲ့ဝင် မဟုတ်သေးပါ။ 

၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သော လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီသည် အစ္စရေးအပေါ် ဂျူးမုန်းတီးဝါဒကို လက်ကိုင်ထားသည့် အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ကြောင်း၊ မိမိ နိုင်ငံအပေါ် စဉ်ဆက်မပြတ် သဘောထားတင်းမာစွာဆက်ဆံခဲ့ပြီး ဆန့်ကျင်သည့် ဘက်လိုက်မှုများ ရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ယခုကဲ့သို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း Sim က ဆက်လက်ပြောကြားထားပါသည်။

ပါလက်စတိုင်းဒေသဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂအထူး ကိုယ်စားလှယ် Francesca Albanese ကလည်း ယခုလို အစ္စရေး၏ ဆုံးဖြတ်ချက်မှာ အလွန်အမင်း ပြင်းထန် ကြောင်း၊ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီအနေဖြင့် အစ္စရေးတို့ ဖြစ်ချင်သည့်ဆန္ဒကို နားလည်ပေးရန် ပျက်ကွက်ခဲ့ခြင်းကို ပြသလိုက်ခြင်းပင်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားထားပါသည်။ 

ကိုးကား -AL JAZEERA 

ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ အမေရိကန် အောက်လွှတ်တော်အမတ် အယ်လ်ဂရင်းက ဂါဇာကို သိမ်းပိုက်ပြီးပါလက်စတိုင်းများအား ပြန်လည်နေရာချထားရေးကိစ္စကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်မည်ဆိုပါက သမ္မတ ဒေါ်နယ် ထရမ့်ကို စွပ်စွဲပြစ်တင်သည့် ပုဒ်မများ တင်သွင်းရန် ၎င်းဘက်ကလည်း အဆင်သင့်ဖြစ်နေဟု ပြောကြား လိုက်ပါသည်။ 

အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘန်ဂျမင်နေတန်ယာဟုနှင့်  အိမ်ဖြူတော်သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ထရမ့်က ဂါဇာနှင့် ပတ်သက်သည့် ၎င်း၏စိတ်ကူးကို ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ပြီး ဂါဇာကိုအမေရိကန်၏ လက်အောက်တွင်ထားရှိပြီး အရှေ့အလယ်ပိုင်းငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ဗဟိုဌာနပြုလုပ်မည်၊ ထို့နောက် ဒေသတွင်းအလုပ်အကိုင်များရရန် လုပ်ဆောင်ပေးမည်၊ လက်ရှိနေထိုင်နေသည့် ပါလက်စတိုင်းများကို အခြားစိတ်ဝင်စားသည့် နေရာများသို့ ရွှေ့ပြောင်းပေးမည်ဟု ပြောခဲ့ပါသည်။ ဧရိယာတစ်ခုလုံးကို မိုင်းရှင်းလင်း ရေးလုပ်ဆောင်ကာ အခြေခံအဆောက်အအုံများ ပြန်လည်တည်ဆောက်ခြင်းနှင့် အလုပ်အကိုင်နှင့် အိမ်ရာများများ ဖန်တီးပေးမည်ဆိုသော အကြမ်းဖျင်း အစီအစဉ်များ ပါရှိ ပါသည်။ 

လွှတ်တော်အမတ် ဂရင်းက ကမ္ဘာပေါ်၌ အာဏာအကြီးဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ယောက်၏ နှုတ်ထွက်စကားသည် လူမျိုးတုံးသုတ်သင်မှုကဲ့သို့ ဖြစ်နေသည့်အတွက် လွန်စွာ ရွံစရာကောင်းသည်ဟု ရှုတ်ချခဲ့သည့်အပြင် အဆိုပါ တက္ကဆက်ပြည်နယ်လွှတ်တော်အမတ်က အစ္စရေး ဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုကိုလည်း ဝေဖန်ပြစ်တင်ခဲ့ပါ သည်။ 

ထရမ့်၏စိတ်ကူးသည် ဒေသတွင်းတည်ငြိမ်မှုနှင့် ပါလက်စတိုင်း အခွင့်အရေးအတွက် ဆိုးရွားသော အကျိုးဆက်များ ဖြစ်လာနိုင်သည့်အတွက် ကမ္ဘာ့ ခေါင်းဆောင်များနှင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အဖွဲ့များက ထရမ့်ကိုသတိပေးမှုများ ပြုလုပ်လာကြပါသည်။ 

“သမ္မတကိုစွပ်စွဲပြစ်တင်ရန် လှုပ်ရှားမှုစတင်နေပြီ” ဟု ဂရင်းက ဆက်လက်ကြေညာခဲ့ပြီး ၎င်း၏ “ယုတ်ညံ့သောလုပ်ရပ်များ အဆိုပြုထားချက်” နှင့် “ယုတ်ညံ့သော လုပ်ရပ်များ” နှစ်ခုလုံးအတွက် စွပ်စွဲပြစ်တင်သည့် ပုဒ်မများကိုအသုံးပြုမည်ဟု ကတိပြုခဲ့ပါသည်။

ကိုးကား-Myanmar National Post

ယူကရိန်းနှင့် ယာယီအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကိစ္စကို လက်မခံကြောင်းနှင့် သဘောတူညီလိုက်ပါက အနောက်အုပ်စုနှင့်ယူကရိန်းတို့အား တိုက်ခိုက်မှုများကို ပြန်လည်မစတင်မီ အင်အားပြန်လည်ဖြည့်နိုင်ရေး အခွင့်အရေးပေးသကဲ့သို့ ဖြစ်မည်ဟု ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Maria Zakharova က ပြောကြားလိုက် ပါသည်။

မော်စကိုသည် လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသော အကျပ်အတည်းကို အဆုံးသတ်စေမည့် ရေရှည်တည်တံ့သော အဖြေတစ်ခုကိုသာ ရှာဖွေနေကြောင်း Zakharova က ဖေဖော်ဝါရီလ၆ ရက်နေ့တွင်ပြုလုပ်ခဲ့သော ပုံမှန်သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ တစ်ခု၌ မော်စကို၏ သဘောထားကို ရှင်းပြခဲ့သည်။

ယာယီအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးမှသည် ပဋိပက္ခကိုပြီးဆုံးစေမည်ဟူသော ယူဆချက်ကိုလက်မခံကြောင်းနှင့် ပဋိပက္ခအကျပ်အတည်း ထပ်မံမဖြစ်ပွားစေရန် အာမခံနိုင်မည့် ယုံကြည်စိတ်ချရပြီး တရားဝင်ချုပ်ဆိုထားသော သဘောတူညီချက်များနှင့် လုပ်ငန်းစဉ်များကိုသာလိုအပ်ကြောင်း သူမက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ပဋိပက္ခကို လုံးဝချုပ်ငြိမ်းသည်အထိဆောင်ရွက်မည်ဟု ဒေါ်နယ်ထရမ့် အစိုးရအဖွဲ့၏ အကြိမ်ကြိမ် ကတိပြုမှုများကို မော်စကိုက အလေးအနက်ထားပါကြောင်း ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

Trump က ၎င်း၏အစိုးရအဖွဲ့နှင့် ရုရှားအစိုးရအဖွဲ့တို့သည် သုံးနှစ်နီးပါးကြာမြင့်နေပြီဖြစ်သော ပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်နိုင်ရန် နှစ်ဘက်ညှိနှိုင်းနေကြောင်း လွန်ခဲ့သောသီတင်းပတ်ကပြောဆိုခဲ့ပြီး မော်စကိုကလည်း တိုက်ခိုက်ခြင်းထက် သံတမန်ရေးနည်းလမ်းဖြင့်ဖြေရှင်းနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်လိုမှုသဘောထားကို အကြိမ်ကြိမ်ချပြခဲ့ကြောင်းနှင့် ညှိနှိုင်းမည့်အချက်များသည် ပကတိမြေပြင်အခြေအနေအပေါ်မူတည်၍ ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန်လိုကြောင်း ကရင်မလင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုးကား-RT

ပါလက်စတိုင်းပြည်သူများအား ၎င်းတို့၏ ပိုင်နက်နယ်မြေမှဖယ်ရှားမည့် မည်သည့်ကြိုးပမ်းချက်မျိုးကိုမဆို ကန့်ကွက်ကြောင်း ဆော်ဒီအာရေဗျ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ဖေဖော်ဝါရီလ ၅ရက် တွင် ထုတ်ပြန်သည်။

ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ၏ အဆိုပါထုတ်ပြန်ချက်သည် ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသအား အမေရိကန်က ထိန်းချုပ်သိမ်းပိုက်မည့် အဆိုပြုချက်ကို ဒေါ်နယ်ထရမ့်က အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင်နေတန်ယာဟုနှင့် ဖေဖော်ဝါရီလ ၄  ရက်က အိမ်ဖြူတော်၌ ပူးတွဲပြုလုပ်သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ တွင် ပြောကြားခဲ့ပြီးနောက် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

အဆိုပါအဆိုပြုချက်တွင် အမေရိကန်အနေဖြင့် ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသအား ထိန်းချုပ်၍ ဒေသတွင်းရှိ အပျက်အစီးများကို ဖယ်ရှားရှင်းလင်းကာ အရှေ့အလယ်ပိုင်း၏ လှပသည့်အပန်းဖြေ ဒေသတစ်ခုအဖြစ် အသွင်ပြောင်းနိုင်သည်ဟု    ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ထို့ပြင် ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံအနေဖြင့် ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံ တည်ထောင်ရေးအတွက် ခိုင်ခံ့စွာဖြင့် ကတိကဝတ်ပြုထားပြီး ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံကို တည်ထောင်နိုင်မှသာ ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသတွင် အဓွန့်ရှည်တည်တံ့သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို ဖော်ဆောင်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက ဆက်လက်ဖော်ပြသည်။

ထို့အတူ ငြိမ်းချမ်းရေးကိုမြတ်နိုးသည့် နိုင်ငံများအနေဖြင့်လည်း   ၁၉၆၇ ခုနှစ် နယ်စပ်အပေါ် အခြေခံထားသည့် ပါလက်စတိုင်းနိုင်ငံကို အသိအမှတ်ပြုကြရန် ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံက တိုက်တွန်းခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ 

Source:Myawady Web Portal

Covid-19 ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း အခြေခံမူဝါဒ သဘောထားကွဲလွဲမှုများကို ထောက်ပြကာ အာဂျင်တီးနားသည် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က WHO က နှုတ်ထွက်မည်ဟု ကြေညာအပြီး ရက်ပိုင်းအတွင်း နှုတ်ထွက်ကြောင်း ကြေညာလိုက်ပါသည်။ 

အာဂျင်တီးနားသမ္မတ ဇေဗီယာမီလဲ့က WHO အနေဖြင့် ကိုဗစ်ကာလအတွင်း စစ်ဆေးစမ်းသပ်မှု ပျက်ကွက်ခဲ့ခြင်းသည် အကြီးမားဆုံး အမှားဖြစ်သည်ဟု ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်နေ့က ၎င်း၏ X ဆိုရှယ် မီဒီယာအကောင့်တွင် ရေးသားခဲ့ပါသည်။ Quarantine ကာလ ကြာမြင့်ခဲ့ခြင်းက ကမ္ဘာ့သမိုင်းတွင် အကြီးမားဆုံးသော စီးပွားရေး ကပ်ဆိုးများထဲမှတစ်ခု ဖြစ်လာစေသည်ဟု ၎င်းကဆိုပါသည်။ အာဂျင်တီးနားနိုင်ငံတွင် ကိုဗစ်ကာလအတွင်း လူပေါင်း ၁၃၀,၀၀၀ ခန့် သေဆုံးခဲ့ရပြီး ယခင်အစိုးရ လက်ထက်တွင် Lockdown ကာလ လပေါင်းများစွာ ကြာခဲ့ခြင်းကြောင့် စီးပွားရေးထိခိုက်မှု အကြီးအကျယ် ခံစားလိုက်ရသည်။ 

အာဂျင်တီးနားသမ္မတ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မန်နျူရယ် အေဒေါနီ က နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဂျာရာဒိုဝါသိန်းအား အာဂျင်တီးနား၏နှုတ်ထွက်မှုကို စတင်ရန်ညွှန်ကြား ထားကြောင်း သတင်းထောက်များအား ပြောကြားခဲ့ ပါသည်။ 

“အာဂျင်တီးနားလူမျိုးများ၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတစ်ခု ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် ခွင့်မပြုကြောင်း၊ မိမိလူမျိုးကျန်းမာရေးအတွက် များစွာ ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ခဲ့မှုများမရှိခဲ့ကြောင်း၊ WHO ၏ ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ရန်ပုံငွေမရရှိသဖြင့် မိမိတို့၏အမျိုးသားကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းများ ထိခိုက်ရပ်တန့်သွားမည် မဟုတ်ကြောင်း” အေဒေါနီက ဆိုပါသည်။ 

လက်ရှိသမ္မတ မီလဲ့ က ကိုဗစ်ကာလအတွင်း Lockdown ကာလ ကြာမြင့်စွာချမှတ်ထားခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ဆန့်ကျင်ခဲ့သူဖြစ်ပြီး ထိုစဉ်က သမ္မတ အယ်ဘာတို ဖာနန်ဒက်ဇ်အား Quarantine ကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဝေဖန်ခဲ့ပါသည်။ လူအများ၏ ကိုယ်ပိုင်လွတ်လပ်ခွင့်ကို ချိုးဖောက်ပြီး လူသားမျိုးနွယ်အပေါ်ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှုဟုပင် စွပ်စွဲခဲ့ပါသည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ထရမ့်ကလည်း WHO က ကူးစက်ရောဂါနှင့် အခြားနိုင်ငံတကာကျန်းမာရေး အကျပ်အတည်းများကို လွဲမှားစွာကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခဲ့ကြောင်းနှင့်အမေရိကန်အပေါ် မမျှတသော ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးဖြစ်စေသည့် ရန်ပုံငွေများ ပေးဆောင်ခိုင်းသည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့ပါသည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့် သမ္မတရာထူးတာဝန် စတင် ထမ်းဆောင်သည့်နေ့တွင် WHO မှ  နှုတ်ထွက်ခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်စတင်ရန် အမိန့်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီး ၁၂ လအတွင်း နှုတ်ထွက်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။

ကိုးကား-Myanmar National Post

အီရန်နိုင်ငံ၏     နျူကလီးယား အစီအစဉ်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ ငြိမ်းချမ်းသော သဘောတူညီချက်တစ်ရပ် ချမှတ်နိုင်မည့် အဆိုပြုချက်တစ်ရပ်ကို ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က ၎င်း၏လူမှုကွန်ရက်တွင် ဖေဖော်ဝါရီလ ၅ ရက်က ဖော်ပြခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါနျူကလီးယား သဘောတူညီချက်သည် အီရန်နိုင်ငံအား ငြိမ်းချမ်းစွာဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ပြီး ကြွယ်ဝသည့်နိုင်ငံအဖြစ်သို့   ရောက်ရှိစေမည်ဖြစ်ကြောင်း ထရမ့်က ဆက်လက်ပြောကြားသည်။ သို့သော် ထိုသို့လုပ်ဆောင်နိုင်ရန်အတွက် အမေရိကန်နှင့်အီရန်တို့ကြား သဘောတူညီချက်များ ချမှတ်ရန် အရေးတကြီး လိုအပ်ကြောင်း ထရမ့်က   ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အီရန်နိုင်ငံအပေါ် အမေရိကန်အစိုးရက    ဖိအားပေးခြင်းမျိုး လုပ်ဆောင်ရန် အလိုမရှိသော်လည်း ယင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် နျူကလီးယား လက်နက်များ ပိုင်ဆိုင်ခြင်းကို လက်မခံနိုင်ဟု ထရမ့်က ဖေဖော်ဝါရီ လ ၄ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရမ့်၏ အဆိုပါပြောဆိုချက်သည် အခြေအမြစ် မရှိကြောင်း၊ အီရန်နိုင်ငံသည် ဇီဝလက်နက်များကို ပိုင်ဆိုင်ထားပြီးဖြစ်သည်ဟူသော ပြောဆိုချက်များမှာ အမေရိကန်၏ကြောက်ရွံ့မှုကို ဖော်ပြနေခြင်းသာ ဖြစ်ကြောင်း အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အဘတ်အာရက်ချီက အစောပိုင်းတွင် တုံ့ပြန်ပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

Source: Myawady Web Portal

အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ တရားမဝင် ဝင်ရောက်လာသည့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ ၁၀၄  ဦးကို သယ်ဆောင်လာသည့် အမေရိကန်စစ်လေယာဉ်သည် ဖေဖော်ဝါရီ လ ၅ ရက်တွင်  အမ်ရစ်စတာမြို့လေဆိပ်သို့ ဆိုက်ရောက်လာခဲ့ကြောင်း အစိုးရအဖွဲ့မှ အရာရှိများက ပြောသည်။

ယခုပို့ဆောင်ခဲ့သည့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများသည် အမေရိကန်အစိုးရ၏ တရားမဝင်ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ တိုက်ဖျက်ရေး အစီအစဉ်အရ အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ ပထမဆုံးအသုတ်အဖြစ် ပို့ဆောင်ခြင်းခံရသူများဖြစ်သည်။

အမေရိကန်စစ်လေယာဉ်သည် တက္ကဆပ်ပြည်နယ် ဆန်အန်တိုနီယိုမြို့မှ ပျံသန်းလာခြင်းဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းရှိ အမ်ရစ်စတာလေဆိပ်သို့ ရောက်ရှိလာခြင်းဖြစ်သည်။ အမေရိကန်မှ ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခံရပြီး ပြန်လည်ပို့ဆောင်ခြင်း ခံရသူများတွင် အမျိုးသား ၇၉ ဦး၊ အမျိုးသမီး ၂၅ ဦးပါဝင်ကြောင်းသိရသည်။

အိန္ဒိယအစိုးရအနေဖြင့်  အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအပါအဝင် ပြည်ပနိုင်ငံများရှိ တရားမဝင် နေထိုင်နေသည့် နိုင်ငံသားများကို ပြန်လည်လက်ခံရန် အသင့်ရှိသည်ဟု အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက အစောပိုင်းတွင် ပြောကြားထားသည်။

Source: Myawady Web Portal

အစ္စရေးနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Gideon Saar သည် အမေရိကန်ခရီးစဉ်မှ ပြန်လည်ရောက်ရှိသည့် အခိုက်အတန့်တွင် ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ (UNHRC)က ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံကိုပုတ်ခတ်ပြီး ဂျူးဘာသာကိုဆန့်ကျင်သော ဝါဒဖြန့်မှုများကြောင့်ဟုဆိုကာ (UNHRC) မှ နှုတ်ထွက်ကြောင်းကြေညာခဲ့သည်။

Gideon Saar က X တွင် အခြားနိုင်ငံများ၏ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများကို အရေးယူခြင်းမရှိဘဲ အစ္စရေးနိုင်ငံကိုသာ ပစ်မှတ်ထားပြီး မျှတမှုကင်းမဲ့စွာ ဝေဖန်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်ဟု ရေးသားထားသည်။

ကောင်စီ၏ အစည်းအဝေးတိုင်းတွင် အစ္စရေးကို ရှုတ်ချသည့်အစီအစဉ် အမြဲပါဝင်ပြီး ရှုတ်ချသည့် ဆုံးဖြတ်ချက် ၁၀၀ ကျော်ကိုရင်ဆိုင်ခဲ့ရကာ အီရန်၊ ကျူးဘား၊ မြောက်ကိုရီးယားနှင့် ဗင်နီဇွဲလားတို့ ပေါင်းစည်းထားသော ရှုတ်ချခံရမှုများထက် ၂၀ % ကျော်လွန်နေသည်ဟု ၎င်းက ပြောဆိုသည်။

အစ္စရေး၏ကြေညာချက်ကို ကိုးကား၍ ဝါရှင်တန်က အစ္စရေးသည် (UNHRC)မှ နှုတ်ထွက်ခဲ့ကြောင်းဖေဖော်ဝါရီ ၄ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ ပထမသက်တမ်းအတွင်း ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ကောင်စီမှ နှုတ်ထွက်ခဲ့ဖူးပြီး အစ္စရေးအပေါ် အမေရိကန်၏ ရပ်တည်ချက်နှင့်ပတ်သက်၍ ကုလအေဂျင်စီများနှင့် ဝါရှင်တန်၏ ဆက်ဆံရေးကို ပြန်လည်သုံးသပ်ရမည်ဟု ထရမ့်က ပြောဆိုခဲ့သည်။ ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသကို သိမ်းပိုက်ပြီး အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ၏ စိမ်းလန်းစိုပြေသော ကမ်းရိုးတန်းဒေသဖြစ်စေရမည်ဟု ထရမ့်က မှတ်ချက်ပြုခဲ့ပြီး အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင်နေတန်ရာဟု နှင့်အိမ်ဖြူတော် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ၌ ၎င်း၏သက်တမ်းသစ်တွင် ပထမဆုံးလာရောက်ခဲ့သော နိုင်ငံခြားခေါင်းဆောင်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုးကား-RT