(၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅ ရက်)

အားလုံးပဲ မင်္ဂလာပါ

ဒီကနေ့ကျင်းပတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ် (Peace Forum 2025) ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားကို တက်ရောက်လာကြတဲ့နိုင်ငံတော်မှ တာဝန်ရှိပုဂ္ဂိုလ်များ၊ နိုင်ငံတကာမှ ဧည့်သည်တော်များ၊ နိုင်ငံခြားသံရုံးအသီးသီးမှသံတမန်များ၊ ဖိုရမ်မှာပါဝင်ဆွေးနွေးကြမယ့် ပြည်တွင်းပြည်ပပညာရှင်များ၊ နိုင်ငံရေးပါတီများမှတာဝန်ရှိသူများ၊ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများမှ ပုဂ္ဂိုလ်များ၊ အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးမှ ကိုယ်စားလှယ်များနဲ့ တက်ရောက်လာကြသူများအားလုံး ကိုယ်စိတ်နှစ်ဖြာ ကျန်းမာချမ်းသာပြီး မင်္ဂလာအပေါင်းနဲ့ ပြည့်စုံကြပါစေလို့ ဦးစွာနှုတ်ခွန်း ဆက်သအပ်ပါတယ်။

ဒီကနေ့ကစပြီး ကျင်းပမယ့်ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်ဟာ နိုင်ငံတကာကပညာရှင်ကြီးများ၊ သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများနဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်များကိုယ်တိုင် ပါဝင်တက်ရောက်ဆွေးနွေးတဲ့ပွဲဖြစ်လို့ ငြိမ်းချမ်းရေးကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှုမှာ ထူးခြားတဲ့သမိုင်းမှတ်တိုင်တစ်ခုဖြစ်တယ်ဆိုတာကို ပြောကြားလိုပါတယ်။

ယခုကျင်းပတဲ့ ဆွေးနွေးပွဲကနေတစ်ဆင့် ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံအတွက် အဓိကလိုအပ်နေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းအဖြေရှာ၊ သုံးသပ်အကြံပြုချက်တွေ ပြုလုပ်သွားကြမှာဖြစ်တဲ့အတွက်ဒီဖိုရမ်ကနေ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံရဲ့ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိဖို့ အထောက်အကူဖြစ်စေလိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်ထားပါတယ်။

ကြွရောက်လာကြတဲ့ဧည့်သည်တော်များခင်ဗျာ…

ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာ လွတ်လပ်ရေးနဲ့အတူ ပြည်တွင်းလက်နက်ကိုင်ပြဿနာကလည်း ဒွန်တွဲပါလာခဲ့တာ အားလုံးအသိပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒီပြဿနာကို ခေတ်အဆက်ဆက်အစိုးရတွေကလည်း တတ်နိုင်သမျှသူ့နည်းသူ့ဟန်နဲ့ ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပါတယ်။ လွတ်လပ်ရေးရရှိပြီးချိန်မှာ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကျင့်သုံးခဲ့ပေမယ့် နိုင်ငံတော်ရဲ့သမိုင်းကြောင်းအခြေအနေများအရ ၁၉၆၂ ခုနှစ်မှာ တော်လှန်ရေးကောင်စီက နိုင်ငံတော်တာဝန်များကိုရယူပြီး ဆိုရှယ်လစ်စနစ်တစ်နည်းအားဖြင့် ဗဟိုဦးစီးအစိုးရစနစ်ကို ပြောင်းလဲလျှောက်လှမ်းပြီး ၁၉၈၈ ခုနှစ်အထိ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကူးပြောင်းဖို့ ပြည်သူများရဲ့တောင်းဆိုချက်အရ ၁၉၈၈ ခုနှစ်မှာ တပ်မတော်က နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့နှင့် နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီအနေနဲ့ ဒီမိုကရေစီကူးပြောင်းရေးကို တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် အသားကျဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်၊ စီးပွားရေးစနစ်တို့ကို တဖြည်းဖြည်းချင်း ပြောင်းလဲခဲ့ပြီး ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ် ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးအတွက် နိုင်ငံတော်ရဲ့အခြေအနေအရပ်ရပ်နဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ရေးဆွဲပြီးပြည်လုံးကျွတ်ဆန္ဒခံယူပွဲနဲ့ အတည်ပြုဆောင်ရွက်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်သူတွေ လိုလားတဲ့ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာ တည်တည်ငြိမ်ငြိမ်၊ အေးအေးချမ်းချမ်းနဲ့ အောင်မြင်စွာကူးပြောင်းပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါကိုကြည့်ရင်တပ်မတော်အနေနဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ယခင်ကတည်းက အလေးထား ဖော်ဆောင်ပေးခဲ့တယ်ဆိုတာကို ပြန်လည်အမှတ်ရစေလိုပါတယ်။

တပ်မတော်အနေနဲ့ ၂၀၁၅ ခုနှစ် NCA စာချုပ်ကြီးပေါ်ပေါက် လာတာနဲ့တစ်ပြိုင်တည်း ငြိမ်းချမ်းရေးမူဝါဒ(၆)ရပ်ကိုချမှတ်ပြီး ယနေ့တိုင်လိုက်နာအကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ချမှတ်လိုက်နာဆောင်ရွက်နေတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးမူဝါဒတွေဟာ NCA စာချုပ်ရဲ့အနှစ်သာရတွေဖြစ်သလို ခေတ်အဆက်ဆက် ငြိမ်းချမ်းရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်မှုတွေကရရှိလာတဲ့ “အသိတရား” တွေဖြစ်ပြီး လက်ရှိငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်မှု ခိုင်မြဲစေဖို့အတွက် လိုက်နာလုပ်ဆောင်ရမယ့် “အရှိတရား”တွေဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားလိုပါတယ်။

ဒီမိုကရေစီဒုတိယအစိုးရသက်တမ်းကာလမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံကို (၂၁) ရာစုပင်လုံအဖြစ် အမည်ပြောင်းလဲနိုင်ရေးဆောင်ရွက်ခဲ့တာကိုလည်းတွေ့ပါတယ်။ ဒီလိုပြောင်းလဲမှုက သမိုင်းကြောင်းအရ အခက်အခဲတွေရှိလာနိုင်တဲ့အတွက် အသိပေးမှုတွေဆောင်ရွက်ခဲ့ရပါတယ်။ အဲ့ဒီကာလတုန်းက တပ်မတော်အနေနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကို အတတ်နိုင်ဆုံး လိုက်လျောဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ပါတယ်။ အရပ်ဘက်စစ်ဘက်ဆက်ဆံရေးကို မြှင့်တင်နိုင်ဖို့ ကျွန်တော်တို့ ကြိုးပမ်းခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲ့ဒီအချိန်က လွှတ်တော်နဲ့ အစိုးရအနေနဲ့ ဥပဒေနဲ့ မညီညွတ်တဲ့ပြောဆိုမှုတွေ၊ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး ဥပဒေနဲ့မညီညွတ်တဲ့ ကိစ္စရပ်များစွာ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ဒီမိုကရေစီဒုတိယအစိုးရလက်ထက်မှာ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းနဲ့လွဲချော်ပြီး လက်ရှိအခြေအနေကို ရောက်ခဲ့ရတာ အားလုံးအသိပဲဖြစ်ပါတယ်။

ကြွရောက်လာကြတဲ့ဧည့်သည်တော်များခင်ဗျာ…

ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံရဲ့ အန္တိမမျှော်မှန်းထားတဲ့ ရည်မှန်းချက်ကတော့ ဒီမိုကရေစီနဲ့ဖက်ဒရယ်စနစ်ကိုအခြေခံတဲ့ “ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံ” ထူထောင်နိုင်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီစနစ်ဆိုတာ ပြည်သူကရွေးချယ်တဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ဖြစ်ပြီး ဖက်ဒရယ်စနစ်ဆိုတာက လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာနဲ့ရပိုင်ခွင့်တွေကို မျှဝေခံစားစေခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ တစ်နည်းအားဖြင့် ဖက်ဒရယ်ဆိုတာ မတူကွဲပြားတဲ့ တိုင်းဒေသကြီးတွေ၊ ပြည်နယ်တွေ၊ လူမျိုးတွေနဲ့လူမျိုးစုတွေ စုစည်းလုပ်ကိုင်ရာကနေ လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေကို ခွဲဝေကျင့်သုံးတဲ့ သဘောတရားဖြစ်ပြီး ပေါင်းစည်းနေထိုင်ခြင်းနဲ့ မျှဝေခံစားခြင်းတို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် မတူကွဲပြားတဲ့ ကိုယ်စားပြုမှုတွေရှိပြီးပါတီတွေ၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုတွေကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကိုယ်စားပြုနိုင်ဖို့အတွက် ယခုနှစ်အကုန်ပိုင်းမှာကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ လက်ရှိကျင့်သုံးနေတဲ့မဲအများဆုံးရသူ အနိုင်ယူစနစ်(FPTP)အပြင် အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ် (PR)စနစ်ကိုလည်း ပေါင်းစပ်ကျင့်သုံးသွားမယ်လို့ ကျွန်တော်ပြောကြားခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနဲ့အညီနိုင်ငံတော်ကို တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ခဲ့တာဖြစ်တဲ့အတွက် ပြည်သူတွေလိုလားတဲ့ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို မဖြစ်မနေ အကောင်အထည်ဖော်ပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ စတင်တာဝန်ယူကတည်းက ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ် အမှတ်စဉ်(၅)မှာလည်း ထည့်သွင်းချမှတ်ထားပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ကျွန်တော်တို့အစိုးရက မူလရည်မှန်းထားတဲ့အတိုင်း ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပပြုလုပ်မှာဖြစ်ပါတယ်။

အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်တယ်ဆိုရာမှာ တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ဆောင်ရွက်နိုင်ရင်အကောင်းဆုံးပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ၂၀၁၀၊ ၂၀၁၅ နဲ့ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲကာလတွေတုန်းကလည်း ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွေကို ရာနှုန်းပြည့်ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိတာကိုလည်း တွေ့ရှိရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဖဆပလခေတ်တုန်းကလည်း အခက်အခဲတွေကြားကနေ ဆောင်ရွက်ခဲ့တာတွေ့ရပါတယ်။ အခုလည်းကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို ဖြစ်နိုင်သမျှ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကျင်းပနိုင်ဖို့အတွက်လိုအပ်တဲ့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေကို အလေးထားဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ အဓိကကတော့ ရွေးကောက်ပွဲဟာ လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်ဖို့လိုပါတယ်။

ယခုလက်ရှိအခြေအနေမှာ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၊ လွှတ်တော်အသီးသီးရဲ့ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေများအရ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ လွှတ်တော်အသီးသီး ခေါ်ယူကျင်းပခြင်းတို့ကို ဥပဒေနဲ့အညီ ဆောင်ရွက်နိုင်ကြောင်းတွေ့ရှိရပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့အတွက် အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနဲ့ လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့အဆုံးအဖြတ်နဲ့ ဆောင်ရွက်နိုင်တာကို ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမှာ ပြဋ္ဌာန်းထားပါတယ်။ ဒါကြောင့်ကျွန်တော်တို့ မူလရည်မှန်းထားခဲ့တဲ့အတိုင်း ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်များနဲ့အညီ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီးတော့ ပြည်သူက ရွေးကောက်တင်မြှောက်လိုက်တဲ့အစိုးရကို နိုင်ငံတော်အာဏာ လွှဲပြောင်းပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ရေးဟာ နိုင်ငံတော်အတွင်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုအခြေအနေပေါ်မှာ အများကြီးမူတည်ပါတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပြီးရင် ဥပဒေနဲ့အညီ လွှတ်တော်အသီးသီးပေါ်ပေါက်လာပြီး နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေး လုပ်ငန်းတွေနဲ့ ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ရှေးရှုဆောင်ရွက်နိုင်မှာဖြစ်တဲ့အတွက် လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတစ်ရပ် အောင်မြင်စွာကျင်းပနိုင်ဖို့ ကျွန်တော်တို့ အားလုံးဝိုင်းဝန်းပူးပေါင်း ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားရမှာဖြစ်ပါတယ်။ လွှတ်တော်ပေါ်ပေါက်လာပြီး ကျွန်တော်တို့သွားချင်တဲ့ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းကို လျှောက်လှမ်းနိုင်တဲ့အချိန်အခါမျိုးမှာ လက်နက်စွဲကိုင်ပြီး မိမိတို့လိုချင်တာကို တောင်းဆိုတာမျိုး၊ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို ဖက်တွယ်ပြီး လူမျိုးစွဲ၊ ဒေသစွဲကြီးမားစွာနဲ့ မိမိတို့ရဲ့ဆန္ဒကိုသာ ဦးစားပေးလုပ်ဆောင်ဖန်တီးနေတာမျိုးတွေဟာ ဒီမိုကရေစီနဲ့ သွေဖည်နေတယ်၊ မှန်ကန်တဲ့လမ်းစဉ်မဟုတ်ဘူးဆိုတာကိုလည်း အလေးအနက် သတိပြုကြစေလိုပါတယ်။ မိမိတို့လိုလားချက်များကို လွှတ်တော်အသီးသီးမှာ ဆွေးနွေးဆုံးဖြတ်အတည်ပြုဆောင်ရွက်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။                                      

ကြွရောက်လာကြတဲ့ဧည့်သည်တော်များခင်ဗျာ…

ဒီမိုကရေစီဖော်ဆောင်ကျင့်သုံးရာမှာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတချို့ရဲ့ဖြစ်စဉ်တွေအပေါ် သင်ခန်းစာရယူပြီး ပုံဖော်ဆောင်ရွက်သွားဖို့လိုပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို နိုင်ငံအများက ကျင့်သုံးကြရာမှာ တစ်နိုင်ငံနဲ့တစ်နိုင်ငံ ပုံစံတွေတူညီမှုမရှိကြပါဘူး။ အနောက်ဥရောပ နိုင်ငံတွေမှာတောင်မှ တစ်နိုင်ငံနဲ့တစ်နိုင်ငံ ကျင့်သုံးမှုပုံစံမတူညီပါဘူး။ အလားတူ ကျွန်တော်တို့ အာရှနိုင်ငံတွေမှာလည်း တူညီမှုမရှိပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ် ကျင့်သုံးရာမှာ အခြားနိုင်ငံတွေကို ပုံတူကူးချသွားမှာမဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံရဲ့ သမိုင်းကြောင်း၊ လူနေမှုစနစ်၊ ယဉ်ကျေးမှုစရိုက်လက္ခဏာ၊ ဓလေ့ထုံးတမ်းအစဉ်အလာတွေနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို မြန်မာ့နည်း၊ မြန်မာ့ဟန်နဲ့ ကျွန်တော်တို့ မြန်မာတွေဦးစီးပြီး ဖော်ဆောင်သွားကြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုဖော်ဆောင်ရာမှာ နိုင်ငံတော်နဲ့ပြည်သူတို့ရဲ့ အကျိုးစီးပွားကိုရှေ့တန်းတင်ပြီးအားလုံးစုဖွဲ့ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်သွားကြမယ်ဆိုရင် ထိရောက်အောင်မြင်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာ အခုမှကျင့်သုံးတာမဟုတ်ပါဘူး။ လွတ်လပ်ရေးရပြီးစကာလမှာ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို စတင်ကျင့်သုံးဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာလည်း အခက်အခဲပေါင်းစုံနဲ့ တွေ့ကြုံခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ် နိုင်ငံတော်ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှာစတင်တာဝန်ယူခဲ့တဲ့ ဒီမိုကရေစီပထမအစိုးရလက်ထက်မှာလည်း ဒီမိုကရေစီပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးနဲ့ အခြားကဏ္ဍပေါင်းစုံမှာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ လုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် စိန်ခေါ်မှုအများအပြား ကြုံတွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ ဒါတွေကို သင်ခန်းစာရယူပြီး မိမိတို့နိုင်ငံနဲ့ကိုက်ညီတဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ဖော်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ ပြောရခြင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ကြွရောက်လာကြတဲ့ဧည့်သည်တော်များခင်ဗျာ…

နိုင်ငံတော်အနာဂတ်အတွက် ပညာတတ်များရှိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ပညာရေးမှာအားနည်းရင် အတွေးအခေါ်လွဲမှားမှု၊ အယူအဆလွဲမှားမှုတွေ ဖြစ်လာတယ်လို့ သုံးသပ်ရပါတယ်။ ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းဒေသကြီးအားလုံးမှာ ပညာတတ်များရှိမှသာ နိုင်ငံ့အနာဂတ်ကောင်းမွန်စိတ်ချရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ခေတ်အဆက်ဆက်ကျင့်သုံးခဲ့တဲ့ ပညာရေးစနစ်တွေကို ပြန်လည်လေ့လာသုံးသပ်ပြီး လိုအပ်တဲ့ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေနဲ့မြှင့်တင်ပြီး အားပေးဆောင်ရွက်သွားကြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ယနေ့ခေတ်ကာလအခြေအနေအရ ယခုကာလမှာ လူငယ်လူရွယ်တွေဟာ အနည်းဆုံး KG+9 အဆင့်အထိ သင်ကြားတတ်မြောက်ပြီးဖို့ လိုအပ်ကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရပါတယ်။

ဒီမိုကရေစီဖော်ဆောင်နိုင်ဖို့အတွက် “တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု” ဟာ အရေးကြီးတဲ့ လိုအပ်ချက်ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့အားလုံးရဲ့ဆန္ဒက တိုင်းရင်းသားပြည်သူအားလုံးအတွက် ညီညွတ်မျှတတဲ့ လူမှုစီးပွားဘဝလုံခြုံရေးနဲ့အာမခံချက်ရရှိရေးတို့ကသာ အဓိကဖြစ်ပါတယ်။ အေးချမ်းစွာနေထိုင်ပြီး ကောင်းမွန်စွာ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နိုင်ခြင်းဖြင့် မိမိတို့ ဘဝတိုးတက်မှုကိုရရှိမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေမျိုးဖြစ်ဖို့ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ မျက်နှာချင်းဆိုင်တွေ့ဆုံပြီး ရိုးသားပွင့်လင်းစွာ အမြင်ချင်းဖလှယ်ဆွေးနွေးကြဖို့ အမှန်တကယ် လိုအပ်ပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရာမှာ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနဲ့ တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA)လမ်းကြောင်းကို အဓိကကိုင်စွဲပြီး လျှောက်လှမ်းလျက်ရှိပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်ရာမှာလည်း ပြည်ပစွက်ဖက်မှုမရှိဖို့လိုသလို ပြည်တွင်းက အဖျက်အမှောင့် ပယောဂတွေ ကင်းကင်းရှင်းရှင်းနဲ့ လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့လည်းလိုပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားညီအစ်ကိုအချင်းချင်း ပြည်ထောင်စုစိတ်ဓာတ်အရင်းခံပြီး နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းအရ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးအဖြေရှာနိုင်မှသာ စစ်မှန်ပြီးရေရှည်တည်တံ့တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိ အောင်မြင်နိုင်မယ်လို့ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ အပြည့်အဝ ယုံကြည်ထားပါတယ်။

နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများနဲ့ သဟဇာတဖြစ်နေဖို့ လိုအပ်တာမှန်ပေမယ့်လည်း ဩဇာခံဖြစ်မသွားဖို့ကိုတော့ အထူးသတိပြုရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံဟာ သမိုင်းကြောင်း နောက်ခံများအရလွတ်လပ်၍ တက်ကြွပြီး ဘက်မလိုက်တဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကိုကျင့်သုံးပြီး နိုင်ငံအချင်းချင်း မိတ်ဝတ်မပျက် ဆက်ဆံရေး၊ ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးမူ (၅) ချက်နဲ့အညီ စောင့်ထိန်းလိုက်နာလျက်ရှိပါတယ်။ ခွဲခြားလို့မရတဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနဲ့လည်း သဟဇာတဖြစ်တဲ့ ဆက်ဆံမှုရှိဖို့လိုအပ်သလို မိမိတို့နိုင်ငံရဲ့ တည်ဆဲဥပဒေတွေကိုလည်း လိုက်နာတန်ဖိုးထားကြဖို့ လိုအပ်ကြောင်း ပြောကြားလိုပါတယ်။

ကြွရောက်လာကြတဲ့ဧည့်သည်တော်များခင်ဗျာ…

ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ စတင်တာဝန်ယူပြီးတာနဲ့တစ်ပြိုင်တည်း အရင်ဆုံးဦးစားပေးဆောင်ရွက်ခဲ့တာကတော့ ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးပါပဲ။ ဒါ့ကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကော်မတီတွေကိုလည်း ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလကစပြီး လက်ရှိအချိန်ထိငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးကို အမြဲတမ်းလမ်းဖွင့်ထားပြီး ကြိုတင်သတ်မှတ်ချက်တွေ မရှိတဲ့ဆွေးနွေးပွဲတွေအတွက် ဖိတ်ခေါ်ကမ်းလှမ်းမှုတွေ၊ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတွေပြုလုပ်ခဲ့တာကို အားလုံးသိမြင်ပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်။

တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေအနေနဲ့ မိမိတို့ရဲ့ဆန္ဒနဲ့ မိမိတို့အဖွဲ့အစည်း အကျိုးစီးပွားထက် ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တဲ့ ပြည်ထောင်စုနဲ့တိုင်းရင်းသားပြည်သူများအားလုံးရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို စိတ်ရင်းစေတနာမှန်နဲ့ ရှုမြင်သုံးသပ်ပြီး ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးကို ရှေးရှုတွေးမြင်လုပ်ဆောင်ကြဖို့ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ အလေးအနက်ထား တိုက်တွန်းပြောကြားလိုပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို လျှောက်လှမ်းတဲ့အခါမှာ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး သဘောထားကွဲလွဲမှုတွေ ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ကိုယ်စီလိုလားချက်တွေကို လက်နက်ကိုင်တဲ့လမ်းစဉ်နဲ့ တောင်းဆိုနေကြတာကတော့ မှားယွင်းတဲ့လမ်းစဉ် ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းနဲ့ ဖြေရှင်းကြမှသာ အမှန်ကန်ဆုံးပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများအနေနဲ့ မိမိတို့ရဲ့လိုလားချက်တွေကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းနဲ့ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းအဖြေရှာနိုင်ဖို့အတွက် အားပေးဆောင်ရွက်သွားကြဖို့ ပြောကြားလိုပါတယ်။ ဒါမှသာ ကျွန်တော်တို့ တိုင်းရင်းသားအားလုံး စည်းစည်းလုံးလုံး၊ ညီညီညွတ်ညွတ်၊ တက်ညီလက်ညီနဲ့ ကျွန်တော်တို့ ရည်မှန်းထားတဲ့ ဒီမိုကရေစီနဲ့ဖက်ဒရယ်စနစ်ကိုအခြေခံတဲ့ ပြည်ထောင်စုကြီးကို ခိုင်ခိုင်မာမာ တည်ဆောက်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့ ရည်မှန်းထားတဲ့ ပြည်ထောင်စုကြီးတည်ဆောက်နိုင်ဖို့ လုပ်ဆောင်ရာမှာ ပြည်တွင်းပဋိပက္ခချုပ်ငြိမ်းရေးနဲ့ ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရေးဟာ အသက်တမျှ အရေးကြီးလှပါတယ်။ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်နဲ့ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်တွေကြောင့် နိုင်ငံတော်မှာဖြစ်ပေါ်ခဲ့ရတဲ့ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုတွေကို ထောက်ရှုပြီး ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို ပြည်သူတွေနဲ့အတူ လက်တွဲဖော်ဆောင်ကြဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် နိုင်ငံတော်ကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်နေတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်း သူအဖွဲ့တွေ၊ အကြမ်းဖက် PDF အဖွဲ့တွေအနေနဲ့ လက်နက်ကိုင်အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်တဲ့ လမ်းစဉ်ကိုစွန့်လွှတ်ပြီး ပါတီနိုင်ငံရေးလမ်းကြောင်းနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲလမ်းကြောင်းတွေကတစ်ဆင့် နိုင်ငံရေးပြဿနာကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းနဲ့ ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့အတွက်လည်း အကြိမ်ကြိမ်ဖိတ်ခေါ်ကမ်းလှမ်းထားခဲ့ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းကို စားပွဲဝိုင်းပေါ်မှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်းနဲ့သာ အဖြေရှာနိုင်မှာဖြစ်တာကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှုတွေကို အမြဲတမ်းကြိုဆိုလမ်းဖွင့်ထားပါကြောင်း ဒီဖိုရမ်ကနေထပ်ဆင့်အသိပေးပြောကြားလိုပါတယ်။

ကြွရောက်လာကြတဲ့ဧည့်သည်တော်များခင်ဗျာ…

ဒီနေ့ကျင်းပမယ့် ဖိုရမ်မှာ ကဏ္ဍအသီးသီး၊ အဖွဲ့အစည်းမျိုးစုံက ပုဂ္ဂိုလ်အားလုံးပါဝင်ကြပါတယ်။ ဒီဖိုရမ်ကို အားလုံးပါဝင်တဲ့ အမျိုးသားအဆင့်ဆွေးနွေးပွဲ(Inclusive National Dialogue) တစ်ရပ်ဖြစ်စေဖို့အတွက် ကျွန်တော်တို့ဘက်က ငြိမ်းချမ်းရေးမှာ ပါဝင်ပတ်သက်သူ အားလုံးကို ဖိတ်ကြားခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း တချို့တလေ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် မလာနိုင်ကြပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ကတော့ နိုင်ငံနဲ့ပြည်သူလူထုရဲ့ မျက်နှာကိုကြည့်ပြီး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးအတွက် အမြဲတမ်းလက်ကမ်းကြိုဆိုပါတယ်။ သက်ဆိုင်သူအားလုံး ပါဝင်နိုင်ပြီး စောနိုင်သမျှစောပြီး ဆွေးနွေးနိုင်ရင် နိုင်ငံအတွက် ပိုမိုကောင်းမှာဖြစ်လို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးအတွက် ထပ်မံဖိတ်ခေါ်အပ်ပါတယ်။

ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတာ ပုံသေသတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းထားနိုင်တဲ့အရာ မဟုတ်ပါဘူး။ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုမှတစ်ဆင့် ရရှိပေါက်ဖွားလာတဲ့ ရလဒ်ကောင်းတွေနဲ့ ဖော်ဆောင်ကြရမှာသာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့အားလုံး အရင်ဆုံးတွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြဖို့ မဖြစ်မနေလိုအပ်ပါတယ်။ ဒီလိုတွေ့ဆုံဆွေးနွေးနိုင်ဖို့ ကျွန်တော်တို့အားလုံး ကိုယ်စီကိုယ်စီ တာဝန်ရှိကြတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ငြိမ်းချမ်းရေးတံခါးကို ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ အစဉ်ဖွင့်လှစ်ကြိုဆိုလျက်ရှိနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း တွေအားလုံးက မိမိတို့ရဲ့လိုလားချက်တွေနဲ့ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ထိုက်တာတွေကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းနဲ့ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းအဖြေရှာရေးကို အားပေးဆောင်ရွက်ကြဖို့ တိုက်တွန်းပြောကြားလိုပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာ “လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေချုပ်ငြိမ်းပြီး ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိစေဖို့အတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးလမ်းကြောင်းပေါ်မှာ အတူတကွ လက်တွဲလျှောက်လှမ်းကြပါစို့” လို့ ပြောကြားရင်း နိဂုံးချုပ်အပ်ပါတယ်။

အားလုံးကိုကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

MOI

နယူးယောက် ဇွန် ၂၅

ကုလသမဂ္ဂနိုင်ငံတကာအဏု မြူစွမ်းအင်အေဂျင်စီ (အိုင်အေအီးအေ)နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု  ရပ်ဆိုင်းရေးဥပဒေကြမ်းကို အီရန်လွှတ်တော်က ယနေ့တွင် အတည်ပြုခဲ့သည်။

အဆိုပါဥပဒေကြမ်းကို ဥပဒေအဖြစ် အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းရေးအတွက် အီရန်အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ၏ နောက်ဆုံးအတည်ပြုချက် ရယူရန်လိုကြောင်း အီရန် အစိုးရမီဒီယာများက သတင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

အစ္စရေးနိုင်ငံနှင့် ၁၂ ရက်ကြာ ပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် အိုင်အေအီးအေနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ရပ်ဆိုင်းရေးဥပဒေကြမ်းကို အီရန်လွှတ်တော်က အတည်ပြုခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

အိုင်အေအီးအေက ယခုလအတွင်း အတည်ပြုခဲ့သော ဆုံးဖြတ်ချက်မူကြမ်းတစ်ရပ်သည် အီရန်ကို အစ္စရေးတိုက်ခိုက်ရေးအတွက် လမ်းစဖွင့်ပေးခဲ့ကြောင်း အီရန်အစိုးရက ပြောကြားထားသည်။

အိုင်အေအီးအေက အတည်ပြုခဲ့သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်မူကြမ်း၌ အီရန်နိုင်ငံအနေဖြင့် နျူကလီးယားလက်နက် မပြန့်ပွားရေး စည်းမျဉ်းများကို ချိုးဖောက်နေ ကြောင်း ကြေညာထားသည်။

အိုင်အေအီးအေ သည်  အစ္စရေးနိုင်ငံက အီရန်နျူကလီးယား အဆောက်အအုံများအား တိုက်ခိုက်ခဲ့မှုကိုလည်း ဝေဖန်ရှုတ်ချမှုမရှိခဲ့ကြောင်း အီရန်အစိုးရက ပြောကြားထားသည်။

Ref: RT

Trs: KKO

YDNB Newspaper

တရုတ်နိုင်ငံနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့ကြား ဆက်ဆံရေးသည် အပြုသဘောဆောင်ပြီး တိုးတက်လာမှုရှိကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြား ရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယီက အိန္ဒိယအမျိုးသား လုံခြုံရေးအကြံပေး   အာဂျစ်ဒိုဗယ်နှင့် တွေ့ဆုံစဉ် ပြောသည်။

တရုတ်-အိန္ဒိယ နယ်စပ်ရေးရာ ပြဿနာများအတွက် အထူးကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦး ဖြစ်သည့်  အာဂျစ်ဒိုဗယ်သည်  ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ အမျိုးသားလုံခြုံရေး အကြံပေးများ အစည်းအဝေးသို့ တက်ရန် တရုတ်နိုင်ငံ ပေကျင်း မြို့သို့ရောက်နေစဉ် ဝမ်ယီနှင့်တွေ့ဆုံခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတို့သည် နှစ်နိုင်ငံအတွက် အကျိုးရှိစေမည့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အခွင့်အလမ်းများ ရရှိစေနိုင်သော အရေးကြီးသည့်ဘုံသဘောတူညီချက်များအတိုင်းလိုက်နာကာ တစ်ဦးက တစ်ဦးကို အန္တရာယ်မဖြစ်စေသင့်ကြောင်း၊ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦးသည် ပြိုင်ဘက်သဘောမျိုးထက် မိတ်ဖက်များအဖြစ် နေထိုင်သွားသင့်ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယီက ပြောထားသည်ဟု သိရသည်။

 MWD Web Portal

“ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်တို့ ပေါင်းစည်းခြင်းမှ အေးချမ်းသာယာဝပြောသည့် နိုင်ငံတော်သစ်ဆီသို့” ငြိမ်းချမ်းရေးသုံးသပ်ဆွေးနွေးပွဲ (Peace Forum 2025) ကို နေပြည်တော်ရှိ မင်္ဂလာသီရိဟိုတယ်၌ ဇွန် ၂၅ ရက်မှစတင်၍ သုံးရက်တာကျင်းပလျက်ရှိသည်။ အဆိုပါသုံးသပ်ဆွေးနွေးပွဲသို့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်သူများ၊ အသိပညာရှင်၊ အတတ်ပညာရှင်များ၊ သံရုံးများမှတာဝန်ရှိသူများ၊ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများ၊ အစိုးရမဟုတ်သော ပြည်တွင်းအဖွဲ့အစည်းများနှင့် အသင်းအဖွဲ့ကိုယ်စားလှယ်များ၊ လေ့လာသုံးသပ်သူများ ပါဝင်တက်ရောက်ဆွေးနွေးကြပြီး ဆွေးနွေးပွဲဆွေးနွေးမှုများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ တက်ရောက်လာကြသူများ၏ စကားသံများကို စုစည်းဖော်ပြလိုက်ပါသည်-

အပြည့်အစုံဖတ်ရှုရန်- https://www.moi.gov.mm/news/71505

နေပြည်တော် ဇွန် ၂၅

“ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ရွေးကောက်ပွဲနှင့်ဖက်ဒရယ်စနစ်တို့ပေါင်းစည်းခြင်းမှ အေးချမ်းသာယာဝပြောသည့် နိုင်ငံတော်သစ်ဆီသို့” သုံးသပ်ဆွေးနွေးပွဲငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ် - Peace Forum 2025 ကို ယနေ့နံနက်ပိုင်းတွင် နေပြည်တော်ရှိ မင်္ဂလာသီရိဟိုတယ်ခန်းမ၌ ကျင်းပသည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်သို့ အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှု ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့်နှင့် ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီဝင်များ၊ တပ်မတော်အငြိမ်းစား အရာရှိကြီးများ၊ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ ပူးတွဲစောင့်ကြည့်ရေးကော်မတီ (JMC)မှ ကိုယ်စားလှယ်များ၊ နိုင်ငံရေးပါတီများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ၊ NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ၊ NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားခြင်းမရှိသေးသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများမှ ကိုယ်စားလှယ်များ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်သူများ၊ ပါဝင်သင့်ပါဝင်ထိုက်သူများ၊ အသိပညာရှင်၊ အတတ်ပညာရှင်များ၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဌာနများနှင့် အဖွဲ့အစည်းများမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ်များ၊ တက္ကသိုလ်များမှ ပါမောက္ခများ၊ အစိုးရမဟုတ်သော နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများ၊ အစိုးရမဟုတ်သော ပြည်တွင်းအဖွဲ့အစည်းများ၊ အသင်းအဖွဲ့ကိုယ်စားလှယ်များ၊ မီဒီယာများနှင့် လေ့လာသူများ စုစုပေါင်း ၂၅၉ ဦး တက်ရောက်ကြသည်။

အပြည့်အစုံဖတ်ရှုရန်- https://www.moi.gov.mm/news/71500

နေပြည်တော်တွင် (၃) ရက်တာ ကျင်းပနေသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖိုရမ်သို့ NCA လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များအပြင် “ဝ” ၊ မိုင်းလား နှင့် SSPP မှ ကိုယ်စားလှယ်များလည်း တက်ရောက်လျက်ရှိသည်။

UWSA၊ NDAA၊ SSPP အဖွဲ့တို့သည် NCA လက်မှတ်မရေးထိုးထားသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များဖြစ်ပြီး ပြီးခဲ့သည့်တစ်ကြိမ် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲတွင် တက်ရောက်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ယခုဆွေးနွေးပွဲသို့ UWSA မှ ဦးညီရမ်း၊ SSPP မှ စပ်နော်လိတ်၊ NDAA မှ ဦးချစ်ဆွေတို့ တက်ရောက်လျက်ရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။ အလားတူ ပအိုးဝ်အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် နာယက ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာလည်း တက်ရောက်လျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။

Peace Forum 2025 ကို ဇွန်လ (၂၅) ရက်မှ (၂၇) ရက်အထိ နေပြည်တော်ရှိ မင်္ဂလာသီရိဟိုတယ်တွင် (၃) ရက်တာ ကျင်းပနေခြင်းဖြစ်သည်။

Source: Popular Myanmar

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင် နေတန်ယာဟုအပေါ် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုစွဲချက်များကို ရုပ်သိမ်းပေးသင့်ကြောင်း တောင်းဆိုလိုက်ပါသည်။ အစ္စရေးနှင့် အီရန်တို့ ပစ်ခတ်မှု ရပ်စဲပြီးနောက် ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာပင် ထရမ့်က ၎င်း၏ Truth Social ပလက်ဖောင်းတွင် ၎င်း၏မဟာမိတ်ကို ချီးကျူးစကား ပြောကြားခဲ့သည်။

ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ည (ဇွန် ၂၅) တွင် ရေးသားခဲ့သော ရေးသားမှုတစ်ခုတွင် “နေတန်ယာဟုသည် အစ္စရေးသမိုင်းတစ်လျှောက် အထူးချွန်ဆုံး စစ်သူရဲကောင်းတစ်ဦးဖြစ်သည်” ဟု ထရမ့်က ဂုဏ်ပြုရေးသားခဲ့သည်။ အစ္စရေး-အီရန် ပဋိပက္ခကာလအတွင်း နေတန်ယာဟု၏ ခေါင်းဆောင်မှုကို ချီးကျူးခဲ့ပြီး ၎င်းအပေါ်စွဲတင်ထားသော စွဲချက်များကို “နိုင်ငံရေး ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် စွပ်စွဲခြင်း” ဟု ဝေဖန်ခဲ့သည်။

“ယခုကဲ့သို့ ကြီးမားသည့် စွပ်စွဲမှုတွေဟာ အစ္စရေးအတွက် အများကြီး ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သူတစ်ဦးအတွက် လုံးဝမဖြစ်သင့်ပါ” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ရေးသားခဲ့သည်။ “နေတန်ယာဟုအပါ် တရားစွဲဆိုမှုကို အမြန်ဆုံး ရပ်စဲပစ်သင့်ပါသည်။ သို့မဟုတ် နိုင်ငံတော်အတွက် အများကြီးဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည့် အဆိုပါ သူရဲကောင်းကြီးကို လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် ပေးသင့်ပါသည်” ဟု ထည့်သွင်းဖော်ပြခဲ့သည်။

နေတန်ယာဟုသည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် စတင်စွဲဆိုခံခဲ့ရသော အကျင့်ပျက် ခြစားမှုနှင့် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုဆိုင်ရာ အမှုသုံးမှုတွင် မည်သည့်မှားယွင်းမှုမျှ မပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း ငြင်းဆိုထားသည်။ ၎င်းသည် အစ္စရေး၏ ပထမဆုံး သော တရားစွဲဆိုခံနေရသည့် ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သည်။ အစ္စရေးဥပဒေအရ နေတန်ယာဟုသည် သီးသန့်တရားရုံးချုပ်မှ အပြစ်ရှိကြောင်း အမိန့် မချမှတ်မချင်း နုတ်ထွက်ရန် မလိုအပ်ပေ။

နေတန်ယာဟု က အီရန်နျူကလီးယားစက်ရုံများကို ဇွန်လ ၂၂ ရက်နေ့ တွင် တိုက်ခိုက်ရန် ထရမ့်၏ “သမိုင်းဝင် ဆုံးဖြတ်ချက်” နှင့် အစ္စရေး အတွက် ၎င်း၏ထောက်ခံမှုကို ချီးကျူးခဲ့သည်။ အီရန်နှင့် အစ္စရေး တို့ကြား ၁၂ ရက်ကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပဋိပက္ခကို ရပ်စဲသည့် သဘောတူညီချက်သည် အင်္ဂါနေ့ (ဇွန် ၂၄) တွင် စတင်အသက်ဝင်ခဲ့ပြီး ယခုအချိန်ထိ အောင်မြင်စွာ ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခဲ့သည်။

ကိုးကား- RT

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း နာဇီဝါဒလွှမ်းမိုးမှုများကို တိုက်ဖျက်ရန် ၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သော VOA သည် စစ်အေး တိုက်ပွဲ ကာလ အတွင်း အမေရိကန်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးရေးတွင် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင် ခဲ့သည်။

သို့သော် ထရမ့်က ယခုဆယ်စုနှစ်များအတွင်း VOA သည် ပါတီစွဲ သဘောထားများ ပိုမိုပါဝင်လာပြီး အစိုးရ၏ အလဟသ အသုံးစရိတ် များကို ဖြတ်တောက်ရန် ၎င်း၏ စီမံချက်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် ၎င်းအား ပိတ်သိမ်းမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။

ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၂၅) က ၎င်း၏ Truth Social လူမှုမီဒီယာပေါ်တွင် “ရီပတ်ဘလီကန်တစ်ဦးတစ်ယောက်က ဒီမိုကရက်များ၏ ပါးစပ်ပေါက် (VOA) ကို ဆက်ရှိမနေသင့်ပါ၊ ယင်းသည် လက်ဝဲယိမ်းများ၏ ဘေးထွက် ဆိုးကျိုးဖြစ်ပြီး ရီပတ်ဘလီကန်များက ဆက်လက်ရှင်သန်ခွင့်ပေးရန် မဲမပေးသင့်ဘဲ ဖျက်ဆီးပစ်ရမည်” ဟု ရေးသားခဲ့သည်။ 

ထိုနေ့ အစောပိုင်းတွင် ထရမ့်၏ ဝါရင့်အကြံပေး ကာရီ လိတ်က VOA ကို ကြီးကြပ်သည့် USAGM (US Agency for Global Media) အေဂျင်စီသည် “အူမကြီးအထိ ပုပ်ပွနေပြီ” ဖြစ်ကာ ထရမ့်၏ “America First” မဟာဗျူဟာနှင့်ကိုက်ညီအောင် ပြန်လည်ပြင်ဆင်သင့်ကြောင်း လွှတ်တော် နိုင်ငံခြားရေးကော်မတီသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ Brian Mast က USAGM အား “သူလျှို၊ အလိမ်အညာနှင့် စီမံခန့်ခွဲမှုအလွဲများ၏ အညစ်အကြေးများစုစည်းရာနေရာ” အဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး “၎င်းတို့ အနိုင်ယူရန် ဖန်တီးထားသည့် ဝါဒဖြန့်မှုများကို မြှင့်တင်ခဲ့သည်” ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ထို့အပြင် ၎င်းက အဖွဲ့အစည်းအနေဖြင့် နိုင်ငံခြားသား အလုပ်ခန့်ထားမှု အများအပြားမှာ “လုံခြုံရေးအန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သူများ” ဖြစ်သည်ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။

ထရမ့်၏ အကြံပေး Kari Lake က USAGM နှင့် VOA တို့မှ အချိန်ပြည့်ဝန်ထမ်း ၆၄၀ နီးပါးနှင့် ကန်ထရိုက်ဝန်ထမ်း ၅၀၀ ကျော်အား အလုပ်မှထုတ်ပယ်ခဲ့ကြောင်း လွန်ခဲ့သည့်သီတင်းပတ်က ထုတ်ဖော် ပြောဆို ခဲ့သည်။

ဒီမိုကရက်များနှင့် မီဒီယာလွတ်လပ်ခွင့်လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့များက အဆိုပါ လုပ်ရပ်ကို ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။ Reporters Without Borders USA ၏ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ Clayton Weimers က “VOA ကဲ့သို့သော အများ ပြည်သူမီဒီယာများကို အလုံးစုံဖျက်သိမ်းခြင်းသည် တရုတ်၊ အီရန်ကဲ့သို့သော အာဏာရှင်စနစ်ကျင့်သုံးသည့်နိုင်ငံများအတွက် ထရမ့်မှ မကြုံစဖူး လက်ဆောင်တစ်ခုဖြစ်သည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုးကား- RT

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂

NATO အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများသည် ၎င်းတို့၏ ပူးတွဲကြေညာချက်တွင် ယူကရိန်း အရေးကိစ္စကို နှစ်ကြိမ်သာ ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထိုကြေညာချက်ကို သည်ဟိတ် မြို့တွင် ကျင်းပခဲ့သော NATO ထိပ်သီးအစည်းအဝေး အပြီးတွင် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (ဇွန် ၂၅) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ထိုစာတမ်းတွင် အဓိကအားဖြင့် ကာကွယ်ရေး ငွေကြေးအသုံးပြုမှု ရည်မှန်းချက်များ မြှင့်တင်ရန်နှင့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ အကြား စစ်ရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု တိုးမြှင့်ရန် အလေးပေးဖော်ပြ ထားသည်။

သည်ဟိတ် ထိပ်သီးအစည်းအဝေး ကြေညာချက်တွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများက နှစ်ရက်ကြာ ဆွေးနွေးခဲ့သည့် သဘောတူညီချက်များကို အကျဉ်းချုံး ဖော်ပြ ထားသော စာပိုဒ်ငါးပိုဒ်သာ ပါဝင်သည်။ ၎င်းတွင် NATO နိုင်ငံများက ၂၀၃၅ ခုနှစ်မတိုင်မီ ၎င်းတို့၏ GDP ၏ ၅% ကို နှစ်စဉ် ကာကွယ်ရေး အတွက် အသုံးပြုရန် ကတိပြုထားခြင်း ပါဝင်သည်။ ထိုသို့ ပြုလုပ်ရခြင်း ၏ အကြောင်းရင်းမှာ “ရုရှား၏ ဥရောပ-အတ္တလန္တိတ် လုံခြုံရေးအပေါ် ရေရှည်ခြိမ်းခြောက်မှု” ဟု ဆိုထားသော အချက်ကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် ဖြစ်သည်။

မော်စကိုမှ မကြာခဏ ပြောဆိုခဲ့သည်မှာ ၎င်းတို့သည် မည်သည့် နိုင်ငံ ကိုမျှ ခြိမ်းခြောက်ခြင်း သို့မဟုတ် တိုက်ခိုက်ရန် ရည်ရွယ်ချက် မရှိကြောင်း ဖြစ်ပြီး၊ အနောက်နိုင်ငံများ၏ ထိုကဲ့သို့သော အချက်များကို စစ်ရေး အသုံးစရိတ် တိုးမြှင့်ရန် အကြောင်းပြချက်အဖြစ် အသုံးချနေသည့် “အဓိပ္ပာယ် မရှိသော” ကြောက်ရွံ့မှု ဖြန့်ချိရေး သာဖြစ်သည်ဟု ပယ်ချခဲ့သည်။

ပူးတွဲကြေညာချက်တွင် ယူကရိန်းနှင့်ပတ်သက်၍ နှစ်ကြိမ်သာ ဖော်ပြ ထားပြီး၊ NATO အဖွဲ့ဝင်များက ကိယက်ဗ်အား ထောက်ပံ့ရန် ၎င်းတို့၏ ကတိကို ထပ်လောင်းအတည်ပြုခဲ့ကြောင်းနှင့် ယူကရိန်း၏ စစ်ရေး လုပ်ငန်း များအတွက် တိုက်ရိုက်အထောက်အပံ့ ဆက်လက်ပေးအပ်မည် ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

သို့သော် စာတမ်းတွင် ယူကရိန်းနှင့်ပတ်သက်သည့် အခြား အချက်အလက် များ မပါဝင်သကဲ့သို့ နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြိုးပမ်းနေသော NATO အဖွဲ့ဝင် ဖြစ်ရေး အလားအလာနှင့်ပတ်သက်၍လည်း မည်သည့်ထုတ်ပြန်ချက်မျှ မပါရှိပေ။

ယူကရိန်းသမ္မတ ဇီလန်စကီးကိုလည်း အဆိုပါထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှ ဘေးဖယ်ထားခဲ့သည်။ ၎င်းအား အစည်းအဝေးမတိုင်မီ ကျင်းပသောအလွတ်သဘော ညစာစားပွဲတစ်ခုသို့ တက်ရောက်ရန် ဖိတ်ကြားခဲ့သော်လည်း၊ ဟန်ဂေရီဝန်ကြီးချုပ် ဗစ်တာ အော်ဘန်၏ အဆိုအရ ၎င်းအား တရားဝင် မည်သည့်ပုံစံဖြင့်မျှ အစည်းအဝေးတွင် ပါဝင်ခွင့် မပေးခဲ့ပေ။ ထို့အပြင် အမေရိကန်အပါအဝင် NATO အဖွဲ့ဝင်အချို့ကလည်း ယူကရိန်း ခေါင်းဆောင်နှင့် တမင်တကာ တွေ့ဆုံခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်နေကြောင်း အော်ဘန်က ဆိုသည်။

အော်ဘန်က ယခုနှစ် NATO အစည်းအဝေး၏ လုပ်ဆောင်ချက်များသည် ယမန်နှစ်ကထက် သိသိသာသာ ကွဲပြားနေကြောင်း ထောက်ပြခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်က ကျင်းပခဲ့သော အစည်းအဝေးတွင် ယူကရိန်း၏ NATO အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရေးနှင့် ရုရှားနှင့် တိုက်ရိုက်ရင်ဆိုင်မှုတို့သည် အဓိက ဆွေးနွေး စရာများဖြစ်ခဲ့သော်လည်း၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ် ကြေညာချက်တွင် ယူကရိန်း၏ NATO အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်မှုသည် “မလွဲမသွေ ဖြစ်လာမည်” ဟု တရားဝင် ပြန်လည် အတည်ပြုခဲ့သည်။

သို့သော် ထိုအချိန်မှစ၍ NATO အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ ခေါင်းဆောင်အချို့ က ယင်းအယူအဆကို ကန့်ကွက်လာကြသည်။ အထူးသဖြင့် အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် က “ယူကရိန်းသည် NATO အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရေးကို မေ့ထားနိုင်သည်” ဟု ပြောကြားခဲ့ပြီး၊ ယင်းကြိုးပမ်းမှုများကြောင့်ပင် ယူကရိန်းပဋိပက္ခ စတင်ခဲ့ဟန်ရှိကြောင်း ညွှန်းဆိုခဲ့သည်။

ရုရှားဘက်မှ အကြိမ်ကြိမ်ရှင်းလင်းခဲ့သည်မှာ ယူကရိန်း၏ NATO အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရန် ကြိုးပမ်းမှုများသည် အနီရောင်စည်းဖြစ်ပြီး ပဋိပက္ခ၏ အရင်းခံအကြောင်းရင်းတစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ မော်စကိုက ကိယက်ဗ်အား “မည်သည့်စစ်ရေးမဟာမိတ်အဖွဲ့တွင်မှ မည်သည့်အခါမျှ ပါဝင်မည်မဟုတ်ကြောင်း” တရားဝင်ကတိပြုရန် တောင်းဆိုထားသည်။

ကိုးကား- RT

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂

NATO အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် Mark Rutte က အမေရိကန် သမ္မတ Donald Trump ၏ အီရန်နှင့် အစ္စရေးတို့အပေါ် မကြာသေးမီက ကြမ်းတမ်းစွာဝေဖန်မှုကို ကာကွယ်ရန် ပြောဆိုခဲ့ပြီး ၎င်းကို "Daddy" က ပြင်းထန်သော စကားလုံးများ သုံးခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း ရှင်းပြခဲ့သည်။

Trump က အမေရိကန်ကြားဝင်ညှိနှိုင်းပေးခဲ့သော စစ်ရပ်စဲရေးကို ချိုးဖောက်သည်ဟု စွပ်စွဲကာ နှစ်နိုင်ငံစလုံးကို ဝေဖန်ခဲ့ပြီး The Hague ရှိ NATO ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ မထွက်ခွာမီ သတင်းထောက်များအား “အနောက်ဂျေရုဆလင်နှင့် တီဟီရန်တို့သည် အချိန်ကြာမြင့်စွာ အပြင်းအထန် တိုက်ခိုက်နေကြပြီး ၎င်းတို့ဘာလုပ်နေကြောင်းကို ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် မသိကြ” ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။

ထိုပြောဆိုမှုသည် ၎င်းကိုယ်တိုင် ကြေညာခဲ့သော စစ်ရပ်စဲရေးကို အစ္စရေးနှင့် အီရန်တို့မှ ချိုးဖောက်မှုများ မကြာမီက ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု သတင်းများထွက်ပေါ်ပြီးနောက် နာရီပိုင်းအတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ 

နောက်နေ့တွင် ပူးတွဲသတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ၌ ထိုအချက်နှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းခံရသောအခါ Trump က နှစ်နိုင်ငံကို “ကျောင်းဝင်းအတွင်းက ရန်ဖြစ်နေသောကလေးများ” နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပြောဆိုခဲ့သည့်အပေါ် ၎င်း၏ ဘေးတွင် ထိုင်နေသော Rutte က “ပြီးတော့ Daddy က တခါတလေ ပြင်းထန်သည့်စကားလုံးတွေ သုံးရသည်” ဟု ဖြည့်စွက် ပြောဆိုခဲ့သည်။

နောက်ပိုင်းတွင် သတင်းထောက်တစ်ဦးက ထိုမှတ်ချက်ကို ပြန်လည် မေးမြန်းသောအခါ Trump က ရယ်မောကာ ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့ပြီး NATO ခေါင်းဆောင်၏ စကားသည် “ချစ်ခင်မှုအရ” ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရှင်းပြခဲ့ကာ “မိမိ မကြိုက်ပါက ပြန်လာပြီး ၎င်းကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရိုက်မည်” ဟု Trump က ဟာသလုပ်ကာ ပြောဆိုခဲ့သည်။ 

ကိုးကား- RT

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂