နေပြည်တော် ဇန်နဝါရီ ၉

ပညာရေးဆိုင်ရာအသုံးချသုတေသန နိုင်ငံတကာညီလာခံ (၂၀၂၅) ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားကို ယနေ့နံနက်ပိုင်းတွင် နေပြည်တော်ရှိ မြန်မာအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကွန်ဗင်းရှင်း ဗဟိုဌာန - ၂ ၌ ကျင်းပပြုလုပ်ရာ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်တက်ရောက်၍ မိန့်ခွန်းပြောကြားသည်။

အခမ်းအနားသို့ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်၊ ကောင်စီဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်း၊ ကောင်စီတွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရဲဝင်းဦး၊ ကောင်စီဝင်များ၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးများနှင့် ပြည်ထောင်စုအဆင့်ပုဂ္ဂိုလ်များ၊ နိုင်ငံတကာသံရုံးများမှ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ သံအမတ်ကြီးများ၊ နေပြည်တော်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၊ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံးမှအဆင့်မြင့် တပ်မတော်အရာရှိကြီးများ၊ နေပြည်တော်တိုင်း စစ်ဌာနချုပ်တိုင်းမှူး၊ ဒုတိယဝန်ကြီးများ၊ ပါမောက္ခချုပ်များနှင့် ကျောင်းအုပ်ကြီးများ၊ တိုင်းဒေသကြီးနှင့်ပြည်နယ်များမှ ပညာရေးမှူးများ၊ ပါမောက္ခများ၊ ပညာရှင်များ၊ ဝန်ကြီးဌာနများမှ တာဝန်ရှိသူများ၊ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပစာတမ်းရှင်များ၊ ဆရာ၊ ဆရာမများနှင့် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများ တက်ရောက်ကြသည်။

ဦးစွာ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်း၊ ကောင်စီတွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်ချုပ်ကြီးရဲဝင်းဦး၊ ကောင်စီဝင်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မြထွန်းဦး၊ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာညွန့်ဖေနှင့် သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာန၊ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာမျိုးသိန်းကျော်တို့က အခမ်းအနားကို ဖဲကြိုးဖြတ်ဖွင့်လှစ်ပေးကြသည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ညီလာခံအခမ်းအနားမုခ်ဦးအား စက်ခလုပ်နှိပ်ဖွင့်လှစ်ပေးသည်။

ယင်းနောက် အခမ်းအနားဒုတိယပိုင်းကို ဆက်လက်ကျင်းပပြုလုပ်ရာ ရန်ကုန်ပညာရေးတက္ကသိုလ် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများက “မင်္ဂလာပါ” သီချင်းဖြင့် နှုတ်ခွန်းဆက် ကပြဖျော်ဖြေကြသည်။

၎င်းနောက် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်က ပညာဆီမီးတိုင်ကို စက်ခလုတ်နှိပ်၍ထွန်းညှိပေးသည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်က မိန့်ခွန်းပြောကြားရာတွင် နိုင်ငံတစ်ခုကိုအဓိကဖန်တီးပုံဖော်ကြသူများသည် ယင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံသားများပင်ဖြစ်သည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် အသိပညာအတတ်ပညာ ပြည့်စုံသည့်၊ စဉ်းစားတွေးခေါ်မှုမြင့်မားသည့် နိုင်ငံသားများပေါများရေးကို ဦးတည်ကြိုးပမ်းလျက်ရှိကြောင်း၊ “ပညာ” သည် အမှားအမှန်၊ အကောင်းအဆိုး၊ အကြောင်းအကျိုးကို ဝေဖန်ပိုင်းခြားနိုင်သည့် “အသိဉာဏ်” ကိုရရှိစေကြောင်း၊ နိုင်ငံသားတိုင်း “အသိဉာဏ်ပညာ” ပြည့်စုံကြမှသာ နိုင်ငံအကျိုးသယ်ပိုးထမ်းရွက်နိုင်မည့် စွမ်းအားထက်မြက်သည့် အင်အားစုကြီးတစ်ရပ်ကို ထူထောင်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း။

ပညာသည် နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် တစ်နိုင်ငံလုံး အသိပညာအတတ်ပညာမြင့်မားတိုးတက်ရေးနှင့် ကုန်ထုတ်လုပ်မှု အထောက်အကူပြုပညာရှင်များ ထွန်းကားလာရေးသည်အရေးကြီးကြောင်း၊ မိမိတို့အစိုးရအနေဖြင့် လူတိုင်းလက်လှမ်းမီသည့် ဘက်စုံပညာရေးစနစ် အကောင်အထည်ဖော် အားပေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာတွင် ယခုကျင်းပသည့်နိုင်ငံတကာ ပညာရေးဆိုင်ရာ အသုံးချသုတေသနညီလာခံကလည်း များစွာအထောက်အကူပြုမည်ဟု ယုံကြည်ပါကြောင်း။

ညီလာခံဦးတည်ချက်ကို “ပညာရေး၊ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာစွမ်းပကားဖြင့် ပိုမိုကြွယ်ဝပြည့်စုံသော လူ့ဘောင်အဖွဲ့အစည်းအတွက် အနာဂတ်သို့ညွှန်ပြခြင်း Navigating the Future: Education, Science and Technology for Brighter and More Prosperous Societies.” ဟု သတ်မှတ်ထားသည်ကိုတွေ့ရကြောင်း၊ ပညာရေး၊ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဟူသည့် ကဏ္ဍသုံးရပ်သည် တစ်ခုနှင့်တစ်ခုချိတ်ဆက်လျက်ရှိပြီး သုတေသနနှင့်တီထွင်ဆန်းသစ်မှုများဖြင့် ပေါင်းစည်းလိုက်သည့်အခါ လူ့ဘောင်အဖွဲ့အစည်းကြီးပွားတိုးတက်ရေးကို ဖန်တီးပေးနိုင်မည့် ထိရောက်အားကောင်းသည့် စွမ်းအားတစ်ရပ်ကို ပေါ်ထွန်းလာစေမည်ဖြစ်ကြောင်း။

သုတေသနဟူသည့် ဝေါဟာရသည် “သုတ” နှင့် “ဧသန” တို့ကို ပေါင်းစပ်ထား ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ “သုတ” ဟူသည်မှာ အကြားအမြင်ဖြစ်ပြီး “ဧသန”သည် ရှာမှီးခြင်းဖြစ်သည့်အတွက် “သုတေသန”ကို မြန်မာအဘိဓာန်တွင် “တစ်စုံတစ်ခုကို ခြေခြေမြစ်မြစ်သိရန် စူးစမ်းရှာဖွေခြင်း”ဟု ဖွင့်ဆိုထားကြောင်း၊ သုတေသနက ဗဟုသုတအသစ်များ၊ တွေ့ရှိချက်အသစ်များ၊ တီထွင်ဆန်းသစ်မှုအသစ်များကို ဖော်ထုတ်ပေးနိုင်ကြောင်း၊ လက်ရှိအယူအဆများကို သက်သေစိုက်ထူခိုင်မာစေနိုင်ကြောင်း၊ လက်တွေ့ရင်ဆိုင်နေရသည့် စိန်ခေါ်မှုများ၊ ပြဿနာများကိုဖြေရှင်းပေးနိုင်ပြီး ပညာရပ်ဆိုင်ရာအသိအမြင်များကို ပိုမိုတိုးတက်မြင့်မားလာစေနိုင်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် သုတေသနဟူသည်မှာ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုနှင့် တိုးတက်မှုတို့ကို တွန်းအားပေးနိုင်စွမ်းရှိသည့် မောင်းနှင်အားတစ်ရပ်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုနိုင်ကြောင်း။

သုတေသနလုပ်ငန်းများကြောင့် အသေးစား၊ အငယ်စားနှင့်အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများအတွက် နည်းပညာသစ်များဖော်ထုတ်ပြီး ဈေးကွက်သစ်များ ချဲ့ထွင်နိုင်မည်ဖြစ်သကဲ့သို့ နည်းပညာ၊ သက်မွေးပညာရေးနှင့် လေ့ကျင့်ရေးအတွက် ကျွမ်းကျင်မှုအရည်အသွေးများနှင့် ပြည့်စုံသည့် ကျွမ်းကျင်လုပ်သားများကို မွေးထုတ်ပေးနိုင် မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ယနေ့ကျင်းပသည့် နိုင်ငံတကာသုတေသနညီလာခံကြီးမှ သုတေသနနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် အရေးပါသည့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတံခါးသစ်ကို ဖွင့်လှစ်ပေးသွားလိမ့်မည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း။

နိုင်ငံတော်အနေဖြင့် တိုင်းပြည်သာယာဝပြောရေးနှင့် စားရေရိက္ခာဖူလုံရေးတို့အတွက် စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေးကို ခေတ်မီနည်းစနစ်များဖြင့် တိုးတက်အောင်ဆောင်ရွက်ပြီး အခြားစီးပွားရေးကဏ္ဍများကိုလည်း ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် တည်ဆောက်ရေးအတွက် ဦးတည်ချက်ချမှတ်အကောင်အထည်ဖော်လျက်ရှိကြောင်း၊ ခေတ်မီစိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများကို အောင်မြင်စွာဆောင်ရွက်နိုင်ရေး အတတ်ပညာရှင်များ လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးနှင့် စက်မှုနည်းပညာဆိုင်ရာ လူသားအရင်းအမြစ်များမွေးထုတ်နိုင်ရေးအတွက် ခရိုင်အသီးသီးတွင် စက်မှု၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေးပညာများကို သင်ကြားပေးနေသည့် အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောင်း (၈၅) ကျောင်းကို ဖွင့်လှစ်သင်ကြားပေးလျက်ရှိပြီး KG+9 ပြီး မြောက်အောင်မြင်သူများ တက်ရောက်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုမှတစ်ဆင့် ထူးချွန်စွာအောင်မြင်ပါက သက်ဆိုင်ရာတက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်များကို ဆက်လက်တက်ရောက်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံအတွက် ပညာရှင်များစွာလိုအပ်လျက်ရှိနေဆဲဖြစ်သောကြောင့် အသိပညာရှင်၊ အတတ်ပညာရှင် လူသားအရင်းအမြစ်များမွေးထုတ်ပေးနိုင်ရေး နိုင်ငံတော်က စီမံဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိသကဲ့သို့ တာဝန်ရှိသူများနှင့် ဆရာဆရာမများ၊ ကျောင်းသားကျောင်းသူများကလည်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပေးကြရန် တိုက်တွန်းမှာကြားလိုကြောင်း။

ကုန်ထုတ်လုပ်မှုမြင့်မားစေရေးကို အထောက်အကူပြုနိုင်မည့် သုတေသနလုပ်ငန်းများ တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်ရေး အားပေးရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ သုတေသနတွေ့ရှိချက် များမှတစ်ဆင့် ထုတ်ကုန်အသစ်ထုတ်လုပ်နိုင်မည့် နည်းပညာအသစ်များကို စက်မှုလုပ်ငန်းများသို့အရောက် နည်းပညာလွှဲပြောင်းပေးခြင်းနှင့် သုတေသနတွေ့ရှိချက်အသစ်များကို လိုအပ်သည့်အဖွဲ့အစည်းများထံ အသိပညာဗဟုသုတ မျှဝေပေးခြင်းပြုလုပ်နိုင်ပါက နိုင်ငံ့စီးပွားကို အချိန်တိုအတွင်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာအောင် ထိထိရောက်ရောက် ပံ့ပိုးပေးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း။

ယနေ့ကျင်းပသည့် နိုင်ငံတကာပညာရေးဆိုင်ရာ အသုံးချသုတေသန ညီလာခံ (၂၀၂၅)တွင် ပြည်တွင်းပြည်ပမှ ပညာရပ်ဆိုင်ရာထင်ရှားကျော်ကြားသည့် ပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် သုတေသနပညာရှင်ကြီးများက Keynote Speech များနှင့် ပညာဗဟုသုတမျှဝေပေးကြပြီး ဆရာအတတ်ပညာကဏ္ဍ၊ ဝိဇ္ဇာနှင့်သိပ္ပံပညာကဏ္ဍ၊ သမုဒ္ဒရာနှင့် ကမ္ဘာမြေ သိပ္ပံကဏ္ဍ၊ MSME နှင့် TVET ကဏ္ဍ၊ Natural Language Processing - NLP နှင့် AI Technology ကဏ္ဍစသည့် ကဏ္ဍကြီး (၅) ရပ်တွင် စာတမ်းပေါင်း (၁၀၀) ကျော် ဖတ်ကြားတင်သွင်းဆွေးနွေးသွားကြမည်ဟုသိရှိရကြောင်း၊ ထို့အပြင် သုတေသနပိုစတာ ပြပွဲများနှင့် အားဖြည့်ထားသည့်အတွက် နိုင်ငံတကာသုသေသနလုပ်ငန်းများ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုခြေလှမ်းအတွက် အားရဂုဏ်ယူကြောင်းကိုပြောကြားလိုကြောင်း၊ သုတေသနနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကဏ္ဍသည် ဆက်စပ်နေသောကြောင့် နိုင်ငံတော်အစိုးရအနေဖြင့် သုတေသနလုပ်ငန်းများကို အထူးအားပေးသွားကြရမည်ဖြစ်ကြောင်း။

ယခု သုတေသနညီလာခံကြီးတွင် ရွေးချယ်ခံရသဖြင့် တင်သွင်းသည့် သုတေသနစာတမ်းများသည် ပညာရှင်အဆင့်စာတမ်းများဖြစ်သည်နှင့်အညီ ကမ္ဘာက အားကိုးအားထားပြုရသည့် နိုင်ငံတကာအသိအမှတ်ပြုစာတမ်းများဖြစ်ကြောင်း သိရသည့်အတွက် ဂုဏ်ယူဝမ်းမြောက်ကြောင်းကိုလည်း ပြောကြားလိုကြောင်း။

ယခုညီလာခံကြီးကို တက်ရောက်ရန် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးက ရောက်ရှိလာကြသည့် နိုင်ငံတကာသုတေသနပညာရှင်ကြီးများနှင့် အွန်လိုင်းက တက်ရောက်ဆွေးနွေးကြသည့် ပညာရှင်ကြီးများကို နွေးထွေးစွာဂုဏ်ပြုကြိုဆိုပါကြောင်း ပြောကြားလိုကြောင်း၊ ပညာရှင်ကြီးများ၏ပါဝင်မှုသည် ညီလာခံကြီး၏ကြီးကျယ်ခမ်းနားမှုကို ထပ်လောင်းအားကောင်းစေမည်ဟုယုံကြည်ပါကြောင်း၊ ပညာရှင်ကြီးများ၏ ကျွမ်းကျင်မှုပညာနှင့် သုတေသနစာတမ်းများ ဖတ်ကြားမှု၊ အကဲဖြတ်ဒိုင်များအဖြစ် ဆောင်ရွက်ပေးမှုနှင့်သုတေသနညီလာခံမှတ်တမ်းစာအုပ်များ တည်းဖြတ်ပေးမှုတို့သည် နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၏ ပုံရိပ်ကောင်းတစ်ခုဖြစ်သည့်အတွက် ကျေးဇူးတင်ရှိပါကြောင်းကို ပြောကြားလိုကြောင်း၊ ထို့အပြင် နိုင်ငံတကာသုတေသန ညီလာခံကြီးကို အစစအရာရာ အဆင်ပြေချောမွေ့စွာကျင်းပနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည့် ညီလာခံကျင်းပရေးကော်မတီ၏ လုံ့လဝီရိယနှင့် ကြိုးစားအားထုတ်မှုများကို မှတ်တမ်းတင်ဂုဏ်ပြုအပ်ပါကြောင်း။

ယခုကဲ့သို့ညီလာခံကြီးများမှတစ်ဆင့် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး အသိပညာများ၊ အကြံကောင်းဉာဏ်ကောင်းများ မျှဝေပေးကြရန်၊ ဘာသာရပ်တူသူများ၊ စိတ်ဝင်စားရာ ပညာရပ်နယ်ပယ်တူသူများ၊ ရည်မှန်းချက်တူသူများအချင်းချင်း သုတေသနပရောဂျက် များပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပြီး ရလဒ်ကောင်းများရှာဖွေဖော်ထုတ်ပေးကြရန်၊ သင်ထောက်ကူပစ္စည်းများ၊ သင်ကြားနည်းစနစ်များမျှဝေပေးခြင်း၊ online သင်တန်းများ ပို့ချခြင်းတို့နှင့် သင်ကြားရေးဆိုင်ရာ ရင်းမြစ်များ တိုးတက်ရေးအတွက် ဖန်တီးပေးကြရန် တိုက်တွန်းပြောကြားလိုကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် အရာရာကိုလေ့လာစူးစမ်းပြီး ရလဒ်အပေါ်အခြေခံသည့် သုတေသနလုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်လိုကြသည့် လူငယ်လူရွယ်များအတွက် ယခုကဲ့သို့သုတေသနညီလာခံများ ကျင်းပပေးခြင်းဖြင့် လူငယ်များ၏ စူးစမ်းလေ့လာသုတေသနပြုလိုသည့် သုတေသနယဉ်ကျေးမှုကို ပြုစုပျိုးထောင်ပေးကြရန် တိုက်တွန်းလိုကြောင်း။

ပညာရေး၊ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာများ၏ စွမ်းပကားများနှင့် နောင်လာနောက်သား မျိုးဆက်တို့အတွက် ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲပြီး တိုးတက်ကောင်းမွန်သည့် လူမှုစီးပွားဘဝနှင့်အတူ ပိုမိုတောက်ပသည့်အနာဂတ်ကို လက်ဆင့်ကမ်းပေးပြီး နိုင်ငံအကျိုး၊ ဒေသအကျိုး သယ်ပိုးထမ်းရွက်နိုင်ကြပါစေကြောင်းကို ဆုတောင်းအပ်ပါကြောင်းဖြင့် ပြောကြားသည်။

ယင်းနောက် ရန်ကုန်ပညာရေးတက္ကသိုလ်မှကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများ၊ တက္ကသိုလ်နှင့် ပညာရေးဒီဂရီကောလိပ်များမှ ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများက ပညာရေးဆိုင်ရာအသုံးချသုတေသန နိုင်ငံတကာညီလာခံ (၂၀၂၅) ဂုဏ်ပြုတေးသီချင်းများဖြင့် သီဆိုကပြဖျော်ဖြေကြသည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ထံ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာညွန့်ဖေက ပညာရေးဆိုင်ရာအသုံးချသုတေသန နိုင်ငံတကာညီလာခံ (၂၀၂၅) အထိမ်းအမှတ် လက်ဆောင်ကို ဂါရဝပြုပေးအပ်သည်။

၎င်းနောက် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် အခမ်းအနားတက်ရောက်လာကြသူများသည် စုပေါင်းမှတ်တမ်းတင် ဓာတ်ပုံရိုက်ကြသည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် အခမ်းအနားတက်ရောက်လာကြသူများသည် ခင်းကျင်းပြသထားသည့် ပညာရေးဆိုင်ရာအသုံးချသုတေသန နိုင်ငံတကာညီလာခံ (၂၀၂၅) အထိမ်းအမှတ် ပိုစတာပြခန်း အား တစ်ခုချင်းစီအလိုက် စိတ်ပါဝင်စားစွာဖြင့် လိုက်လံကြည့်ရှုခဲ့ကြသည်။

အဆိုပါ ပညာရေးဆိုင်ရာအသုံးချသုတေသန နိုင်ငံတကာညီလာခံ (၂၀၂၅) ကို “ပညာရေး၊ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာ စွမ်းပကားဖြင့် ပိုမိုကြွယ်ဝပြည့်စုံသော လူ့ဘောင်အဖွဲ့အစည်းအတွက် အနာဂတ်သို့ညွှန်ပြခြင်း” ဟူသည့် ဦးတည်ချက်နှင့်အညီ ဇန်နဝါရီ ၉ ရက်မှ ၁၀ ရက်အထိ ကျင်းပပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ညီလာခံတွင် နိုင်ငံတကာမှ ဝါရင့်ပညာရှင်များနှင့် ပညာရှင်မျိုးဆက်သစ်များပါဝင်ကြပြီး နိုင်ငံပေါင်း ၁၆ နိုင်ငံနှင့် အဖွဲ့အစည်းအပေါင်း ၄၅ ခုမှပညာရှင် ၆၂ ဦး၊ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် ဆက်စပ်ဝန်ကြီးဌာန ၁၁ ခုနှင့် ပညာရေးအဖွဲ့အစည်းများမှ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပပညာရှင် ၄၀ ဦး တိုးတက်ရောက်ကြမည်ဖြစ်ကာ ၄၀ ဦး Keynote Address (၆) ခုı Special Talk (၅) ခုနှင့် ပြည်တွင်း ပြည်ပသုတေသနစာတမ်း (၁၃၃) စောင် ဖတ်ကြားတင်သွင်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုကဲ့သို့ညီလာခံကြီးကို ကျင်းပပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏အနာဂတ်ပညာရေးနှင့် တိုင်းပြည်ကောင်းမွန်တိုးတက်စေရေး နိုင်ငံတော်နှင့်ဒေသတွင်းနိုင်ငံများ၏ နိုင်ငံ့စီးပွားမြှင့်တင်နိုင်ရေး၊ လူမှုစီးပွားဘဝမြင့်မားလာစေရေးတို့အတွက် များစွာအကျိုးဖြစ်ထွန်းစေနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သတင်းရရှိသည်။

Source: www.moi.gov.mm

ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး အရေးပေါ်အခြေအနေအဖြစ် ကမ္ဘာ့ ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) က ကြေညာခဲ့ရသည့် Mpox ဗိုင်းရပ်စ်ရဲ့ အသွင်ပြောင်းအမျိုးအစား Clade Ib ကို တရုတ်နိုင်ငံတွင်ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်ဟု တရုတ်ကျန်းမာရေး အာဏာပိုင်များက ဇန်နဝါရီ ၉ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့ ပါသည်။

ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ(DRC)မှ ခရီးသွားရာဇဝင်ရှိသူ နိုင်ငံခြားသားတစ်ဦး ကူးစက်ခံရမှုမှ စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော Ib အမျိုးအစားခွဲအုပ်စုကို တရုတ် ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့် ကာကွယ်ရေးစင်တာမှတွေ့ရှိခဲ့ပြီး အဆိုပါ ဗိုင်းရပ်စ်သစ်ကူးစက်လူနာ (၄) ဦးထိတွေ့ရှိရပြီ ဖြစ်ကြောင်းဆိုပါသည်။ Mpox သည် အနီးကပ်ထိတွေ့ ခြင်းမှတစ်ဆင့် ကူးစက်ပျံ့နှံ့နိုင်ပြီး တုပ်ကွေးလက္ခဏာနှင့် ခန္ဓာကိုယ်အရည်ကြည်အဖုနှင့်အနာများ ဖြစ်စေနိုင်သော်လည်း ကူးစက်မှုကြောင့် သေဆုံးနိုင်ခြေနည်းသည် ဟု သိရပါသည်။

Mpox သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်က DRC တွင် ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှု များခဲ့ခြင်းကြောင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ၌ WHO က ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာပြည်သူ့ကျန်းမာရေး အရေးပေါ် အခြေအနေအဖြစ် ကြေညာခဲ့ရပါသည်။

ကိုးကား-NP News

ဝက်စ်ဟမ်းအသင်းက     ယခုဘောလုံးရာသီတွင် ရလဒ်များ ဆက်တိုက်ဆိုးရွားနေသည့်အတွက် နည်းပြ လိုပက်တယ်ဂူရီကို    နည်းပြရာထူးမှထုတ်ပယ်ပြီးနောက်  နည်းပြသစ်အဖြစ် ချယ်လ်ဆီးအသင်းနှင့်လမ်းခွဲခဲ့ပြီး ကလပ်အသင်း လက်မဲ့ဖြစ်နေသည့် နည်းပြ ဂရေဟမ်ပေါ်တာကို ခန့်အပ်ဖွယ် ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

ဝက်စ်ဟမ်းအသင်းသည်  ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲ၌ ပွဲစဉ်(၂၀)အပြီးတွင် ခြောက်ပွဲသာအနိုင်ရရှိပြီး ငါးပွဲ သရေရလဒ်နှင့် ကိုးပွဲရှုံးနိမ့်ကာ ရမှတ် ၂၃ မှတ်ဖြင့် အမှတ်ပေးဇယား အဆင့်(၁၄)နေရာ၌  ရပ်တည်နေ သည့်အတွက်  ဝက်စ်ဟမ်းအသင်း တာဝန်ရှိသူများက   နည်းပြကိုထုတ်ပယ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အသက် ၄၉ နှစ်အရွယ် နည်းပြ ဂရေဟမ်ပေါ်တာသည် ဘရိုက်တန်အသင်းကို ၂၀၁၉  ခုနှစ်မှ ၂၀၂၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလအထိ   တာဝန်ယူကိုင်တွယ်ခဲ့ရာတွင်  ရလဒ်ကောင်းများ ရရှိအောင် စွမ်းဆောင် ပေးနိုင်ခဲ့သော်လည်း  ၂၀၂၂  ခုနှစ်   စက်တင်ဘာလက  ဘရိုက်တန်အသင်းနှင့် လမ်းခွဲခဲ့ပြီး ချယ်လ်ဆီးအသင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ကာ    ရလဒ်ကောင်းအောင် စွမ်းဆောင်နိုင်ခြင်း မရှိသည့်အတွက်   ၂၀၂၃  ခုနှစ် ဧပြီလက ချယ်လ်ဆီးအသင်း နည်းပြရာထူးမှ    ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရပြီးနောက် လက်ရှိအချိန်ထိ ကလပ်အသင်း လက်မဲ့ဖြစ်နေခြင်း ဖြစ်သည်။

ဝက်စ်ဟမ်းအသင်းက  ဇန်နဝါရီလ ၁၁ ရက်တွင် အက်ဖ်အေဖလားပွဲစဉ်အဖြစ် အက်စ်တွန်ဗီလာအသင်း နှင့်ကစားရမည်ဖြစ်ပြီး အဆိုပါ ပွဲစဉ်မတိုင်မီ နည်းပြ သစ်ခန့်အပ်ရန် ကြိုးပမ်းနေကြောင်း  သိရသည်။ 

Source: Myawady Webportal

အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် HMPV ရောဂါဖြစ်ပွားသူ ၈ ဦးတွေ့ရှိကြောင်း အစိုးရကထုတ်ပြန်သည့် ကြေညာချက် တစ်စောင်တွင် ဖော်ပြသည်။

ရောဂါဖြစ်ပွားသူများအနက် နှစ်ဦးမှာ  နိုင်ငံတောင်ပိုင်း ကာနာတာကာပြည်နယ် ဘန်ဂါလူရူမြို့၌ ဇန်နဝါရီလ ၆ ရက်တွင် ဖြစ်ပွားခြင်းဖြစ်ပြီး     အခြားသူများတွင် အသက်သုံးလအရွယ် ကလေးတစ်ဦးနှင့် ရှစ်လအရွယ် ကလေးငယ်တစ်ဦးတို့ ပါဝင်သည်။ ၎င်းတို့နှစ်ဦးစလုံးသည်  အသက်ရှူလေပြွန်နှင့်    အဆုတ်တစ်သျှူးများအတွင်း ရောင်ရမ်းသည့် ဝေဒနာခံစားခဲ့ရကြောင်း သိရသည်။  ယခုအခါ    အသက်သုံးလအရွယ်ကလေးငယ်မှာ ရောဂါပျောက်ကင်း၍  ဆေးရုံမှ ဆင်းသွားပြီဖြစ်ကြောင်းနှင့် ကျန်တစ်ဦးမှာ ရောဂါသက်သာလျက်ရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင်   ဖော်ပြထားသည်။

ရောဂါဖြစ်ပွားသူအားလုံးအနက် တစ်ဦးမျှ   ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ခရီးသွားရောက်သည့် ရာဇဝင်မရှိကြောင်း အစိုးရ၏ထုတ်ပြန်ချက်အရသိရသည်။

အနောက်ဘန်ဂေါပြည်နယ် ကိုလ်ကတ္တားမြို့တွင် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် နိုဝင်ဘာလမှစ၍  HMPV ရောဂါဖြစ်ပွားသူ  ၃ ဦးရှိကြောင်း Economic Times သတင်းစာတွင်ဖော်ပြထားကြောင်း သိရသည်။

Human metapneumovirus (HMPV)  သည် တုပ်ကွေး သို့မဟုတ် အအေးမိသည့် လက္ခဏာများကို ဖြစ်စေသည့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်သည်။

Ref: ST

Source: Myawady Web Portal

အိန္ဒိယနိုင်ငံတောင်ပိုင်း ကာနာတာကာပြည်နယ်၌ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ကူးစက်မြန်ဗိုင်းရပ်စ် Human Metapneumovirus (HMPV) ဖြစ်ပွားသူ နှစ်ဦး စစ်ဆေးတွေ့ရှိကြောင်း ဇန်နဝါရီ ၆ ရက်တွင် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောသည်။

ရောဂါဖြစ်ပွားသူနှစ်ဦးအနက် တစ်ဦးမှာ သုံးလအရွယ်အမျိုးသမီးကလေးငယ်ဖြစ်ပြီး တစ်ဦးမှာ ရှစ်လအရွယ် အမျိုးသားကလေးငယ်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကူးစက်မြန်ရောဂါဖြစ်ပွားသူနှစ်ဦးစလုံးကို ပြည်နယ်၏ မြို့တော်ဘန်ဂါလူရူမြို့ရှိ ဘတ်တစ်ဆေးရုံ၌ တွေ့ရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

အမျိုးသမီးကလေးငယ်သည် ဆေးရုံမှ ဆင်းခွင့်ရရှိသွားပြီဖြစ်ပြီး အမျိုးသားကလေးငယ်မှာ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာကြီးကြပ်မှုအောက်တွင် ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာပြီ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ HMPV ဗိုင်းရပ်စ်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံအပါအဝင် ကမ္ဘာတစ်ဝန်း ကူးစက်ပျံ့နှံ့နေပြီဖြစ်ကြောင်းနှင့် HMPV နှင့်ဆက်နွှယ်သော အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ နာမကျန်းမှုများကို နိုင်ငံအသီးသီး၌ အစီရင်ခံဖော်ပြထားကြောင်း သိရသည်။

ဆင်ဟွာ

Source: ၇-၁-၂၀၂၅ ရက်နေ့ထုတ် မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာ

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် human metapneumovirus (HMPV) ကူးစက်မှု ၃၂၇ ခု တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ဖြစ်ပွားမှု ၂၂၅ ခု ထက် ၄၅ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

Pneumoviridae ဗိုင်းရပ်စ်အမျိုးအနွယ်ဖြစ်ပြီး HMPV သည် ဗိုင်းရပ်စ်အသစ်ကြောင့်ဖြစ်သော ရောဂါမဟုတ်ကြောင်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည် ။

HMPV ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ခံရသူများသည် သာမန် အအေးမိခြင်းနှင့်ဆင်တူသော လက္ခဏာများ ခံစားရတတ်သော်လည်း ပိုပြင်းထန်သည့် အခြေအနေများတွင် လည်ချောင်းနာခြင်း သို့မဟုတ် အဆုတ်ရောင်ခြင်းအထိ ဖြစ်လာနိုင်သည်။

အထူးသဖြင့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ကူးစက်ရောဂါများဖြစ်သောကြောင့် ပြည်သူများသတိရှိကြရန် ဝန်ကြီးဌာနက တိုက်တွန်းထားသည်။

လက်ကိုဆပ်ပြာဖြင့် မကြာခဏ ဆေးကြောရန်၊ mask တပ်ကာ ချောင်းဆိုးနှာချေသည့်အခါ ပါးစပ်နှင့် နှာခေါင်းကိုအုပ်ထားရန် အကြံပြုထားသည်။

အများပြည်သူများအနေဖြင့် ၎င်းတို့ ကျန်းမာရေးကိုဂရုစိုက်ပြီး အထူးသဖြင့် အလုံပိတ်အခန်းများနှင့် လူစည်ကားသည့်နေရာများတွင် တခြားသူများကို ကူးစက်မှုကနေကာကွယ်ရန် အကြံပြုထားကြောင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ယခုနှစ်အစနှင့် နှစ်ကုန်တွင် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ကူးစက်မှုမြင့်တက်လာမှုသည် မျှော်လင့်ထားသည့် ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး အထူးသဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံကဲ့သို့ အေးသော ရာသီဥတုရှိသောနိုင်ငံများတွင် ဖြစ်ပွားတတ်ကြောင်း မလေးရှားကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုးကား - THE STRAITS TIMES

ပိုးသတ်ဆေးယဉ်ပါးမှုကို မစစ်ဆေးဘဲ ပေါ့ဆခဲ့ပါက ၂၀၅၀ တွင် သန်း ၄၀ သေဆုံးနိုင်သည်ဟု AMR ဆိုင်ရာ UK အထူးသံတမန်နှင့် အင်္ဂလန်၏ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အရာရှိချုပ်ဖြစ်သူ Sally Davies က Observer ကို ဒီဇင်ဘာ ၅ ရက်နေ့တွင်ပြောကြားခဲ့သည်။

Antimicrobial resistance (AMR) သည် ဘက်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်စ်များနှင့် အခြားပိုးမွှားအမျိုးအစားများကို ကုသရန်အသုံးပြုသော ဆေးဝါးများထက် ပိုမိုအားကောင်း လာသောအခါဖြစ်ပေါ်ပြီး ရောဂါပိုးများသည် ကုသရန် ခက်ခဲလာမည်ဖြစ်သည်။ Davies မှ AMR သည် ခွဲစိတ် ခြင်းနှင့်ကလေးမွေးဖွားခြင်းကဲ့သို့ ပုံမှန်ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကိုခြိမ်းခြောက်ပြီး အသက်အန္တရာယ်ဖြစ်လာစေနိုင်သည်အထိ ကြီးထွားလာနေသည့် ပဋိဇီဝအရေးပေါ်အခြေအနေအဖြစ် ရောက်ရှိလာမည် ဟုဆိုသည်။

AMR ကြောင့် နှစ်စဉ်သေဆုံးမှု ခန့်မှန်းခြေ တစ်သန်းခန့် ရှိသော်လည်း ထိုပမာဏသည် ၂၀၅၀ ခုနှစ်တွင် နှစ်ဆ တိုးလာမည်ဟု Davies ၏ အဆိုအရသိရှိရသည်။ သက်ကြီးရွယ်အိုများတွင် ပိုမိုထိခိုက်လွယ်ပြီး အသက် ၇၀ ကျော်သူများအတွက် သေဆုံးမှုနှုန်းသည် ၁၉၉၀ ခုနှစ်မှစပြီး ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ တိုးလာသည်ဟု သူမက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုးကား-RT

ဘရပ်ဆဲလ်   ဇန်နဝါရီ ၅

၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း ဥရောပသို့ ဝင်ရောက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ ၂၀၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂနှင့် အီတလီ သတင်းရင်းမြစ်များမှ နောက်ဆုံးရ သတင်းအချက်အလက်များအရ သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က မြေထဲပင်လယ်တွင် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ ၂၂၀၀ ထက်မနည်း‌သေဆုံး သို့မဟုတ် ပျောက်ဆုံးခဲ့ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ က‌လေးများရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (UNICEF) က ပြောကြားသည်။

တိုက်တွန်းပြောကြား

သေဆုံးသူအများစုမှာ လူငယ်များဖြစ်ကြောင်း UNICEF ၏ ဥရောပနှင့်ဗဟိုအာရှဒေသဆိုင်ရာရုံး ညွှန်ကြားရေးမှူး ရီဂီနာဒီဒိမီနီဆစ်က ပြောကြားပြီး ဥရောပ၌ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးအတွက် ရှာဖွေနေသော ကလေးသူငယ်များကာကွယ်ရေးကို ဦးစားပေးလုပ်ဆောင်ရန် ဥရောပနိုင်ငံများကို ၎င်းက တိုက်တွန်းပြောကြားခဲ့သည်။

ဒီဇင်ဘာ ၂၉ ရက်အထိ ဥရောပသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သူအရေအတွက် ၁၉၃၄၄၈ ဦးရှိပြီး အီတလီ၊ ဂရိနှင့် စပိန်နိုင်ငံတို့သည် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများအတွက် အဓိက ဝင်ရောက်ရာနေရာဖြစ်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကလေးများရန်ပုံငွေအဖွဲ့၏ အစီရင်ခံစာအရ သိရသည်။

ကိုးကား- ဆင်ဟွာ၊ ဘာသာပြန်- အောင်ကျော်ကျော်

Source: ကြေးမုံသတင်းစာ

အမေရိကန် သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်က အာဂျင်တီးနား အသင်းနှင့် အင်တာမိုင်ယာမီ အသင်းခေါင်းဆောင် မက်ဆီကို သမ္မတဂုဏ်ထူးဆောင်ဆုဖြစ်သည့် Presidential Medal of Freedom Award ဆု ချီးမြှင့်အပ်နှင်းခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

Presidential Medal of Freedom Award သည် အမေရိကန်နိုင်ငံ၌ အရပ်သားများကို ပေးအပ်သည့် ဂုဏ်ပြုဆုများတွင် အမြင့်ဆုံး ဆုတံဆိပ်ဖြစ်ပြီး မက်ဆီနှင့်အတူ စုစုပေါင်း ၁၇ ဦးကို ချီးမြှင့်အပ်နှင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ကာ ဘောလုံးကစားသမားများတွင် မက်ဆီတစ်ဦးတည်းသာ ပါဝင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အသက် ၃၇ နှစ်အရွယ် မက်ဆီသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လက ပီအက်စ်ဂျီ အသင်းနှင့်စာချုပ်သက်တမ်းကုန်ဆုံးခဲ့ကာ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းသို့ အလွတ် ပြောင်းရွှေ့ကြေးဖြင့် ပြောင်းရွှေ့ကစားခဲ့ပြီးနောက် အသင်းနှင့်အတူ ပထမဆုံးဘောလုံးရာသီတွင် ပြိုင်ပွဲစုံ-၁၄ ပွဲသာ ပါဝင်ကစားခွင့်ရရှိခဲ့သော်လည်း ၁၁ ဂိုး သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပြီး အသင်းနှင့်အတူ ရှုံးထွက်ဖလား ဆွတ်ခူးနိုင်သကဲ့သို့ Open Cup  ပြိုင်ပွဲတွင်လည်း ဗိုလ်လုပွဲအဆင့်ထိ တက်ရောက်နိုင်ခဲ့သည်။

အလားတူ မက်ဆီသည် ယခုဘောလုံးရာသီတွင်လည်း အသင်းနှင့်အတူ အကောင်းဆုံး ခြေစွမ်းပြနိုင်ကာ မေဂျာလိဂ်ပြိုင်ပွဲ (အရှေ့ပိုင်းဇုန်)၌ ရမှတ် ၇၄ မှတ်ဖြင့် အမှတ်ပေးဖလားပြိုင်ပွဲတွင် အဆင့်(၁) နေရာ၌ ရပ်တည်နိုင်သကဲ့သို့ ပြိုင်ပွဲသမိုင်း တစ်လျှောက်ရမှတ် အများဆုံးဖြင့် အဆင့်(၁) နေရာ၌ ရပ်တည်နိုင်သည့် အသင်းအဖြစ်လည်း မှတ်တမ်းဝင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မက်ဆီအနေဖြင့် အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းတို့ ပြောင်းရွှေ့ကစားပြီးနောက် မက်ဆီနှင့်အသင်းဖော်ဟောင်းများဖြစ်ပြီး ဥရောပထိပ်တန်းကစားသမားများဖြစ်သည့် ဆွာရက်ဇ်၊ ဘတ်စ်ကွက်နှင့် အယ်ဘာတို့လည်း ပြောင်းရွှေ့ကစားပြီးနောက် မေဂျာလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာလည်း ပရိတ်သတ်စိတ်ဝင်စားမှုမြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

မက်ဆီသည် အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ကစားပြီးနောက် ၎င်းအနေဖြင့် အမေရိကန်ဘောလုံးလောကကို စိတ်ဝင်စားမှုမြင့်တက်အောင် စွမ်းဆောင်ပေးနိုင်သည့်အတွက် သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒင်က သမ္မတဂုဏ်ထူးဆောင်ဆုချီးမြှင့်ပေးအပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

Ref: Fotmbo

Source: Myawady Daily Newspaper

တရုတ်နိုင်ငံတွင် Human Metapneumovirus (HMPV) သည် လျင်မြန်စွာပျံ့နှံ့နေပြီး တုပ်ကွေးနှင့် COVID-19 ကဲ့သို့သော ရောဂါလက္ခဏာများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့် ဗိုင်းရပ်စ်အသစ်နှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

အစီရင်ခံစာများနှင့် ဆိုရှယ်မီဒီယာများတွင် ဗိုင်းရပ်စ် ပျံ့နှံ့မှု လျင်မြန်စွာ ဖြစ်ပွားနေကြောင်း အချို့က ဆိုကြသည်။ အွန်လိုင်းတွင် မျှဝေထားသည့် ဗီဒီယိုများတွင် "Influenza A, HMPV, Mycoplasma pneumoniae, နှင့် Covid-19 အပါအဝင် တရုတ်နိုင်ငံသည် ဗိုင်းရပ်စ်များစွာကို အရှိန်အဟုန်ဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း ဖော်ပြလျက်ရှိသည်။ ကလေးဆေးရုံများ၌ အဆုတ်ရောင်ရောဂါနှင့် "အဆုတ်ဖြူရောဂါ" ကူးစက်ခံရသူလူနာများဖြင့် ပြည့်နေကြောင်းကို ဖော်ပြထားသည်။ 

တရုတ်နိုင်ငံသည် အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားသော်လည်း ယင်းကိုအတည်မပြုနိုင်သေးကြောင်း အခိုင်အမာဆိုထားသည်။ HMPV သည် တုပ်ကွေးကဲ့သို့ လက္ခဏာများကို ဖြစ်စေကြောင်းသိရှိရပြီး Covid-19 နှင့်ဆင်တူသော လက္ခဏာများလည်းပြသသည်။ ဗိုင်းရပ်စ်ပြန့်ပွားနေခြင်းကြောင့် ကျန်းမာရေးအရာရှိများကအခြေအနေကို အနီးကပ်စောင့်ကြည့်နေကြောင်း ဖော်ပြထားပါသည်။

ကိုးကား-NDTV World