အားကစားဟူသော ဝေါဟာရကို နိုင်ငံတကာ အဘိဓာန်များက “ယှဉ်ပြိုင်မှုရှိသော ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြုမူဆောင်ရွက်မှုပုံစံအားလုံးကို အားကစား” ဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုကြသည်။

အားကစား၏ အဓိကရည်မှန်းချက်မှာ တစ်မျိုးသားလုံးကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေးကို ရှေးရှုသည်ဆိုသော်လည်း ယခုအခါ အားကစားမှာ တစ်ဦးချင်းယှဉ်ပြိုင်ရသော ပြိုင်ပွဲများမှသည် လူပေါင်းရာထောင်ချီပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်သော ပြိုင်ပွဲများအထိလည်းကောင်း၊ ကျေးလက်အဆင့် အားကစားပြိုင်ပွဲများမှသည် ကမ္ဘာနှင့်ချီသော အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲများအထိလည်းကောင်း ကျင်းပလျက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် အားကစားအောင်မြင်မှုသည် နိုင်ငံနှင့်လူမျိုး၏ ဂုဏ်သိက္ခာကို နိုင်ငံတကာအလယ်တွင် ထည်ဝါခံ့ညားစေသည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် အားကစားပြိုင်ပွဲများကို လက်နက်မပါသော တိုက်ပွဲများဟုပင် တင်စားခေါ်ဝေါ်လာနေကြပြီ ဖြစ်ပါသည်။

အားကစားသည် အမျိုးသားရေးတာဝန်

အားကစားသည် ပြောင်းလဲလာသော အခြေအနေအရပ်ရပ်နှင့်အညီ အရှိန်အဝါနှင့် အနေအထားအရပါ မြင့်မားလာသည်ဖြစ်ရာ ကျန်းမာရေးသက်သက်၊ အားကစားသက်သက်အဆင့်တွင်သာ ရပ်တန့်မနေဘဲ နိုင်ငံနှင့် လူမျိုးဂုဏ်ကို မြှင့်တင်ပေးသည့် အမျိုးသားရေးတာဝန်တစ်ရပ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ သို့ဖြစ်ရာ အမျိုးသားရေးတာဝန်တစ်ရပ်၏ အဆင့်နှင့်အညီ အားကစားလှုပ်ရှားမှုများ၊ အားကစားပြိုင်ပွဲများကို အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်အဖြစ် တစ်နိုင်ငံလုံးပါဝင်သည့် အားကစားပြိုင်ပွဲကြီးများ ကျင်းပပြီး အားကစားနည်းအလိုက် နိုင်ငံကိုယ်စားပြု ယှဉ်ပြိုင်နိုင်မည့် လက်ရွေးစင်အားကစားသမားများကို စိစစ်ရွေးချယ်လာကြခြင်းမှာ မဖြစ်မနေဆောင်ရွက်ရမည့် အရေးပါသော အဓိကလုပ်ငန်းတစ်ရပ်လည်း ဖြစ်လာခဲ့ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ အားကစားအဆင့်အတန်း တိုးတက်မြင့်မားလာစေရေး ခေတ်အဆက်ဆက်ကပင် ကြိုးစားဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပြီး ယခင့်ယခင်ကာလ များကပင် ပြည်နယ်/ တိုင်းဒေသကြီး အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ ဝန်ကြီးဌာနအဆင့် အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ မြန်မာနိုင်ငံအိုလံပစ်ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌဖလား အားကစားပြိုင်ပွဲများ၊ မြန်မာနိုင်ငံအားကစားအဖွဲ့ချုပ် ဥက္ကဋ္ဌဖလားအားကစားပြိုင်ပွဲများ ကျင်းပကာ နိုင်ငံ့ကိုယ်စားပြုလက်ရွေးစင်အားကစားသမားများကို ရွေးချယ်ပျိုးထောင်ပြီး နိုင်ငံတကာပြိုင်ပွဲများတွင် အောင်မြင်မှုများရရှိခဲ့သည့် သာဓကများလည်း ခိုင်ခိုင်မာမာရှိခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါသည်။

သို့ရာတွင် ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်များနောက်ပိုင်းတွင် မြန်မာ့အားကစားအဆင့်မှာ အရှေ့တောင်အာရှတွင် တဖြည်းဖြည်းကျဆင်းလာခဲ့ပြီး နိုင်ငံအလိုက် ရပ်တည်မှုမှာ အဆင့် ၇ အထိ ရောက်ရှိလာခဲ့ပါသည်။ ထိုသို့သော အခြေအနေကို ကာကွယ်နိုင်ရန်အတွက် နိုင်ငံတော်ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့အစိုးရ လက်ထက်ကပင် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများဖြင့် ကြိုးစားခဲ့ပြီး ၁၉၉၂ ခုနှစ်တွင် ပထမအကြိမ်၊ ၁၉၉၄ ခုနှစ်တွင် ဒုတိယအကြိမ်နှင့် ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် တတိယအကြိမ် အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်များအား ကျင်းပပေးခဲ့သည့်အပြင် ဒီမိုကရေစီအစိုးရလက်ထက် ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် စတုတ္ထအကြိမ် အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်ကြီးအား ပြန်လည်ကျင်းပပေးခဲ့သည်ကိုလည်း တွေ့ရှိခဲ့ရပါသည်။

အားကစားပြိုင်ပွဲများကျင်းပခြင်းသည် နိုင်ငံတကာပြိုင်ပွဲများ အောင်မြင်မှုရရှိရေးများစွာ အထောက်အကူပြုနေမှုများ

အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်ကြီးကျင်းပခြင်းမှာ အားကစားနည်းအလိုက် မျိုးဆက်သစ်များ ပေါ်ထွက်ရေးနှင့် နိုင်ငံတကာပြိုင်ပွဲများ အောင်မြင်မှုရရှိရေးအဓိကထားရည်ရွယ်ဆောင်ရွက်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ပြီး နိုင်ငံများပင်လျှင် မိမိတို့နိုင်ငံ၏ အားကစားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ပြည်တွင်းအားကစားပြိုင်ပွဲမျိုးစုံနှင့် နိုင်ငံတကာ ဖိတ်ခေါ်အားကစားပြိုင်ပွဲများအား ပုံစံအမျိုးမျိုးဖြင့် စဉ်ဆက်မပြတ် ကျင်းပပေးလျက်ရှိရာ အားကစားနည်းအလိုက် အားကစားသမားများ၏ စွမ်းဆောင်ရည်နှင့် စံချိန်စံညွှန်းများ တိုးတက်အောင် ဖော်ဆောင်ပေးလျက်ရှိပါသည်။

အိမ်နီးချင်း တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၌ ၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအတွင်း ပထမအကြိမ် ကျောင်းသားလူငယ်အားကစားပြိုင်ပွဲ The First Student (Youth) Game ကို နန်နင်းမြို့တွင် ကျင်းပခဲ့ရာ အဆိုပါလူငယ်အားကစားပြိုင်ပွဲမှ ကမ္ဘာ့လူငယ်စံချိန် ၁၁ ခု ချိုးနိုင်ခဲ့ပြီး ထိုစံချိန် ၁၁ ခုအနက်မှ ကမ္ဘာ့စံချိန်တစ်ခုချိုးနိုင်ခဲ့သည်အထိ အောင်မြင်မှုများ မြင့်မားခဲ့ကြောင်း သိရှိခဲ့ရပါသည်။

အဆိုပါပြိုင်ပွဲ၏ အကျိုးဆက်အဖြစ် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ပြင်သစ်နိုင်ငံတွင် ကျင်းပပြီးစီးခဲ့သည့် ပါရီအိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲကြီးတွင် တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ရွှေတံဆိပ် ၄၀ ရရှိခဲ့ပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ရွှေတံဆိပ်အရေအတွက် ရရှိမှုတူညီခဲ့သော်လည်း ငွေတံဆိပ်လျော့နည်းရရှိခဲ့မှုကြောင့် ဒုတိယနေရာတွင်သာ ရပ်တည်နိုင်ခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့ရပါသည်။ အားကစားပြိုင်ပွဲများ စဉ်ဆက်မပြတ်ကျင်းပခြင်းဖြင့် အားကစားနည်းအလိုက် မျိုးဆက်သစ်များ စဉ်ဆက်မပြတ်ပေါ်ထွက်နေရုံမျှမက လူငယ်ပြိုင်ပွဲများမှ ကမ္ဘာ့စံချိန်များကိုပင် ချိုးနိုင်ခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးအဆင့် ကမ္ဘာ့အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲများအထိပါ အထောက်အကူပြုလျက်ရှိခြင်းကို ထင်သာမြင်သာရှိသည့် သာဓကအဖြစ်မြင်တွေ့နိုင်ပါသည်။

ပဉ္စမအကြိမ် အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်ကြီး

လက်ရှိ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အစိုးရလက်ထက်တွင် မြန်မာ့အားကစားဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးအား ရေရှည်အထောက်အကူပြုနိုင်မည့် အမျိုးသားရေးဦးတည်ချက်များဖြင့် ပဉ္စမအကြိမ်အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်ကြီးအား ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့မှ ၂၀ ရက်နေ့အထိ နေပြည်တော်ဝဏ္ဏသိဒ္ဓိအားကစားပြိုင်ဝင်းနှင့် ပြည်ထောင်စုနယ်မြေ နေပြည်တော်အတွင်းရှိ အားကစားကွင်း/အားကစားရုံများတွင် အောင်မြင်စွာ ကျင်းပပြီးစီးခဲ့ပါသည်။

ပဉ္စမအကြိမ် အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်ကြီး မှာ ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပခဲ့သည့် အရှေ့တောင်အာရှအားကစားပြိုင်ပွဲကြီး ပြီးလျှင် အားကစားနည်းအများဆုံးနှင့် ပြိုင်ပွဲဝင်အားကစားသမားအများဆုံး ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည့် ပြိုင်ပွဲကြီးတစ်ခုအဖြစ်လည်း မှတ်တမ်းဝင်ခဲ့ပါသည်။

ပဉ္စမအကြိမ်အမျိုးသားအားကစားပြိုင်ပွဲတွင် ထည့်သွင်းကျင်းပခဲ့သည့် အားကစားနည်းများ

ပဉ္စမအကြိမ်အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်ကြီးတွင် ဝန်ကြီးဌာနအဆင့်၊ ပြည်နယ်/တိုင်းဒေသကြီးအဆင့်နှင့် မသန်စွမ်းအားကစားပြိုင်ပွဲဟူ၍ ပြိုင်ပွဲအား အဆင့်သုံးဆင့်ခွဲခြားကာ ကျင်းပခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ဝန်ကြီးဌာနအဆင့်တွင် ပြေးခုန်ပစ် (အမျိုးသား/ အမျိုးသမီး)၊ ဘောလုံး(အမျိုးသား)၊ ဖူဆယ်(အမျိုးသား)၊ ဂေါက်သီး(အမျိုးသား)၊ ပိုက်ကျော်ခြင်း(အမျိုးသား)နှင့် ဘော်လီဘော(အမျိုးသား/အမျိုးသမီး) ပြိုင်ပွဲဟူ၍ အားကစားနည်းခြောက်မျိုး ထည့်သွင်းကျင်းပပေးခဲ့ပါသည်။

ပြည်နယ်/တိုင်းဒေသကြီးအဆင့်တွင် အားကစားနည်း ၂၃ နည်း ထည့်သွင်းကျင်းပပေးခဲ့ပြီး ပြေးခုန် ပစ်(အမျိုးသား/အမျိုးသမီး)၊ ဘတ်စကက်ဘော (အမျိုးသား)၊ ကြက်တောင် (အမျိုးသား/ အမျိုးသမီး)၊ ဘိလိယက်/စနူကာ(အမျိုးသား)၊ လက်ဝှေ့ (အမျိုး သား/အမျိုးသမီး)၊ ကာယဗလနှင့်ကာယကြံ့ခိုင်မှု (အမျိုးသား/အမျိုးသမီး)၊ ခရစ်ကက် (အမျိုး သား/အမျိုးသမီး)၊ ဘောလုံး(အမျိုးသား/ အမျိုးသမီး)၊ ဖူဆယ်(အမျိုးသား/ အမျိုးသမီး)၊ ဂေါက်သီး (အမျိုးသား)၊ ဂျူဒို(အမျိုးသား/အမျိုးသမီး)၊ ကရာတေး (အမျိုး သား/အမျိုးသမီး)၊ ပိုက်ကျော်ခြင်း (အမျိုးသား/အမျိုးသမီး)၊ ရေကူး(အမျိုးသား/ အမျိုးသမီး)၊ စားပွဲတင်တင်းနစ် (အမျိုးသား/အမျိုးသမီး)၊ တိုက်ကွမ်ဒို(အမျိုးသား/အမျိုးသမီး)၊ တင်းနစ် (အမျိုးသား/ အမျိုးသမီး)၊ ရိုးရာခြင်းလုံး(အမျိုးသား/ အမျိုးသမီး)၊ မြန်မာ့သိုင်း(အမျိုးသား/အမျိုးသမီး)၊ ဘော်လီဘော (အမျိုးသား/ အမျိုး သမီး)၊ ဗိုဗီနမ်(အမျိုး သား/အမျိုးသမီး)၊ အလေးမ(အမျိုးသား/အမျိုးသမီး)၊ ဝူရှူး (အမျိုးသား/ အမျိုးသမီး) ပြိုင်ပွဲများ ပါဝင်ပါသည်။

မသန်စွမ်းအားကစားပြိုင်ပွဲတွင် ပြေးခုန်ပစ် (အမျိုးသား/အမျိုးသမီး)၊ ရေကူး (အမျိုးသား/ အမျိုးသမီး)၊ ထိုင်လျက်ဘော်လီဘော(အမျိုးသား)နှင့် မျက်မမြင်စစ်တုရင် ( အမျိုးသား/အမျိုးသမီး) စသည့်အားကစားနည်းလေးမျိုး ထည့်သွင်းကျင်းပပေးခဲ့ပါသည်။

ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြသည့် အားကစားသမားအင်အားနှင့် ဒိုင်/ဂျူရီအင်အား

ပဉ္စမအကြိမ် အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်ကြီးကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြသည့် အားကစားသမားအင်အားအနေဖြင့် ဝန်ကြီးဌာနအဆင့် ပြိုင်ပွဲများတွင် ၂၅၀၄ ဦး၊ ပြည်နယ်/တိုင်းဒေသကြီးအဆင့် ပြိုင်ပွဲများတွင် ၆၀၂၉ ဦး၊ မသန်စွမ်းအားကစားပြိုင်ပွဲများတွင် ၁၈၃ ဦး စုစုပေါင်း ၈၇၁၆ ဦး ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင် ခဲ့ကြပြီး အားကစားပြိုင်ပွဲအသီးသီးတွင် ကြီးကြပ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည့် ဒိုင်/ဂျူရီအင်အားအနေဖြင့် ၈၂၃ ဦးခန့် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ကြပါသည်။

ချီးမြှင့်ပေးအပ်ခဲ့သည့် ဆုတံဆိပ်အရေအတွက်

ပဉ္စမအကြိမ် အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်ကြီးတွင် ပြည်နယ်/တိုင်းဒေသကြီးအဆင့် အားကစားပြိုင်ပွဲ ၂၃ မျိုးအတွက် ရွှေတံဆိပ် ၂၃၈ ခု၊ ငွေတံဆိပ် ၂၃၈ ခု၊ ကြေးတံဆိပ် ၃၃၁ ခု စုစုပေါင်း ၈၀၇ ခု၊ ဝန်ကြီးဌာနအဆင့် အားကစားပြိုင်ပွဲ ခြောက်မျိုးအတွက် ရွှေတံဆိပ် ၅၁ ခု၊ ငွေတံဆိပ် ၅၁ ခု၊ ကြေးတံဆိပ် ၅၁ ခု စုစုပေါင်း ၁၅၃ ခု၊ မသန်စွမ်းအားကစားပြိုင်ပွဲ လေးမျိုးအတွက် ရွှေတံဆိပ် ၅၀၊ ငွေတံဆိပ် ၅၀၊ ကြေးတံဆိပ် ၄၉ ခု၊ စုစုပေါင်း ၁၄၉ ခု၊ ပြိုင်ပွဲ သုံးရပ်လုံးအတွက် ရွှေတံဆိပ် ၃၃၉ ခု၊ ငွေတံဆိပ် ၃၃၉ ခု၊ ကြေးတံဆိပ် ၄၃၁ ခု စုစုပေါင်း ၁၁၀၉ ခု ချီးမြှင့်ပေးအပ်ခဲ့ပါသည်။

ပြိုင်ပွဲကြီးအပြီးတွင် ရွေးချယ်ရရှိခဲ့သည့် မျိုးဆက်သစ်များနှင့် စံချိန်ချိုးခဲ့မှုမှတ်တမ်းများ

ပဉ္စမအကြိမ် အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်ကြီးအပြီးတွင် အားကစားနည်း ၂၃ မျိုးအတွက် လူငယ်မျိုးဆက်သစ်အမျိုးသားအင်အား ၅၄၀ ကျော်၊ အမျိုးသမီးအင်အား ၃၀၀ ကျော် စုစုပေါင်းအင်အား ၈၄၀ ကျော်ရွေးချယ်ရရှိခဲ့ပြီး ပြေးခုန်ပစ်အားကစားနည်းမှ လမ်းလျှောက် Event တွင် အမျိုးသားနှစ်ဦး၊ အမျိုးသမီးနှစ်ဦးတို့က အနီးကပ်ဆုံးကျင်းပပြီးစီးခဲ့သည့် (၃၂)ကြိမ်မြောက် အရှေ့တောင်အာရှအားကစားပြိုင်ပွဲစံချိန်များအားလည်းကောင်း၊ အမျိုးသားတစ်ဦးက သံလုံးပစ်အားကစားနည်းတွင် ဝန်ကြီးဌာနစံချိန်နှင့် မြန်မာပြည်စံချိန်အားလည်းကောင်း၊ အလေးမပြိုင်ပွဲတွင် အမျိုးသားသုံးဦးနှင့် အမျိုးသမီးတစ်ဦးတို့က မြန်မာပြည်စံချိန်များအား ချိုး၍ စံချိန်သစ်များ တင်နိုင်ခဲ့ကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။

မြန်မာ့အားကစား ရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ဦးစားပေးဖော်ဆောင်ရမည့် လူထုအားကစား

မြန်မာ့အားကစားရေရှည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် ဆောင်ရွက်ရမည့် လုပ်ငန်းစဉ်များစွာ ရှိသော်လည်း မဖြစ်မနေတစိုက်မတ်မတ်အကောင် အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရမည့် ဦးစားပေးလုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုမှာ “လူထုအားကစားလှုပ်ရှားမှုများကို တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်လာစေရေးတွန်းအားပေး ကြပ်မတ်ဆောင်ရွက်ခြင်း၊ စည်းရုံးဆောင်ရွက်ခြင်းများအပြင် လူထုအားကစားလှုပ်ရှား ဆောင်ရွက်ခြင်း၏ အကျိုးကျေးဇူးများအား အများပြည်သူများ (ကျောင်းသား ကျောင်းသူများအပါအဝင်) ကျယ်ကျယ် ပြန့်ပြန့်သိရှိပြီး အင်တိုက်အားတိုက် လိုက်ပါဆောင်ရွက်လာစေရေးအတွက် အားကစားအသိပညာပေးလုပ်ငန်းများအား ပိုမိုတိုးမြှင့် ဆောင်ရွက်သွားရေးပင်ဖြစ်ပါသည်။”

ပဉ္စမအကြိမ် အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်ကြီး ကျင်းပပေးခြင်း၏ အမျိုးသားရေးဦးတည်ချက်များ အောင်မြင်စေရေး

ပဉ္စမအကြိမ် အမျိုးသားအားကစားပွဲတော်ကြီးအား နိုင်ငံတော်က အမျိုးသားရေးဦးတည်ချက် (၅) ရပ်ဖြင့် ခမ်းနားထည်ဝါစွာ ကျင်းပပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ပြိုင်ပွဲကြီးမှ အားကစားနည်းအလိုက် မျိုးဆက်သစ်များလည်း မြောက်မြားစွာ ပေါ်ထွက်ခဲ့ပြီးဖြစ်ရာ ရရှိခဲ့သည့် မျိုးဆက်သစ်အားကစားသမားများနှင့် ယခင်ရှိပြီး မြန်မာ့လက်ရွေးစင်၊ ပဏာမလက်ရွေးစင် အားကစားသမားများအား ထိရောက်စွာအသုံးချ၍ မြန်မာ့အားကစားအဆင့်အတန်း ပိုမိုမြင့်မားတိုးတက်လာစေရေးအတွက်လည်းကောင်း၊ မကြာမီကျင်းပမည့် အရှေ့တောင်အာရှအားကစားပြိုင်ပွဲနှင့် နိုင်ငံတကာအားကစားပြိုင်ပွဲများတွင် ထိုက်ထိုက်တန်တန်အောင်မြင်မှု ရရှိစေရေးအတွက်လည်းကောင်း၊ ပြည်သူတစ်ရပ်လုံး အားကစားကို ပိုမိုစိတ်ပါဝင်စားလာပြီး အင်တိုက် အားတိုက် ဝိုင်းဝန်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လာစေရေးအတွက်လည်းကောင်း၊ အားကစားနှင့် လူငယ်ရေးရာဝန်ကြီးဌာန၏ အဓိကတာဝန်ဖြစ်သည့် တစ်မျိုးသားလုံး သက်ရှည်ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေး အတွက်လည်းကောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံအိုလံပစ်ကော်မတီ၊ အားကစားနှင့်လူငယ်ရေးရာဝန်ကြီးဌာန၊ မြန်မာနိုင်ငံအားကစားအဖွဲ့ချုပ်များက ဆက်လက်အကောင်အထည်ဖော်ပေးကြပါရန် တိုက်တွန်းရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။          ။

MOI

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေးကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရေးကို အရှိန်အဟုန်ဖြင့်ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၈ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ စိုက်ပျိုးရေးနှင့်  မွေးမြူရေးဖွံ့ဖြိုးရေးကော်မရှင်ကိုအဖွဲ့ဝင်  ၁၆  ဦးဖြင့်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။  ကော်မရှင်၏  ရည်ရွယ်ချက်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်-

(၁)     မြန်မာနိုင်ငံ၏စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများနှင့် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးထုတ်ကုန်များကိုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင်ဆောင်ရွက်ရန်၊

(၂)     စားရေရိက္ခာဖူလုံရေးနှင့် ကျေးလက်နေပြည်သူများ၏ လူမှုစီးပွားဘဝတိုးတက်စေရန်၊

(၃)     စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးထုတ်ကုန်များဖြင့်ပြည်တွင်းဖူလုံပြီး ပိုလျှံသည်များကိုပြည်ပသို့တင်ပို့နိုင်ရေးနှင့်ဈေးကွက်ဝေစုရရှိရေးကိုဖော်ဆောင်ရန်၊

(၄)     သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိခိုက်မှုမရှိစေသော ရေရှည်တည်တံ့သည့် စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး စနစ်များကိုဖော်ဆောင်ရန်၊

(၅)   လယ်ယာကဏ္ဍနှင့်ဆက်စပ်လုပ်ငန်းများတွင်  ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများမြှင့်တင်နိုင်ရန်၊ထို့ပြင်စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေး ဖွံ့ဖြိုးရေးကော်မရှင်၏ လုပ်ငန်းတာဝန်များမှာ (၂၁)ချက်ရှိသည်။

ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနအနေဖြင့် ကော်မရှင်၏ရည်ရွယ်ချက်ပါအတိုင်း ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးအတွက်  ရေချိုငါးမွေးကန်၊ ရေငန်ပုစွန်မွေးကန်ဧကများ တိုးချဲ့နိုင်ရေးအတွက်ကို ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်မှ ၂၀၂၈-၂၀၂၉ ဘဏ္ဍာနှစ်အထိ ၂၁၈၄၅ ဒသမ ၇၀ ဧက တိုးချဲ့နိုင်ရေးအတွက် နှစ်အလိုက် လျာထားဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနနှင့် ကြေးတိုင်နှင့်မြေစာရင်း ဦးစီးဌာနတို့၏စိစစ်ချက်များအရ ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်များရှိ အမှန်တကယ် မွေးမြူလျက်ရှိသော ငါးမွေးမြူကန် ၃၃၁၄၁၇ ဒသမ ၄၈၁ ဧက၊ ပုစွန်မွေးမြူကန် ၁၃၈၂၀၀ ဒသမ ၄၄ ဧကနှင့် ကဏန်းမွေးမြူကန် ၂၄၉၁ ဒသမ ၅၇၀ ဧက စုစုပေါင်း ငါး၊ ပုစွန်၊ ကဏန်းမွေးကန် ဧကပေါင်း ၄၇၂၁၀၉ ဒသမ ၄၉၁ ဧက ရှိသည်။

တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်များရှိ ငါး၊ ပုစွန်   မွေးမြူထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်စေရေးအတွက် ငါး၊ ပုစွန် တိုးချဲ့ မွေးမြူရန်လျာထားချက်မှာ ရေချိုငါးမွေးမြူကန်စုစုပေါင်း ၁၀၈၃၂ ဒသမ ၉၈ ဧကနှင့် ရေငန်ပုစွန် မွေးမြူကန်စုစုပေါင်း ၁၁၀၁၂ ဒသမ ၇၂ ဧက၊ ရေချို/ရေငန် ငါး၊ ပုစွန်မွေးကန်ဧက စုစုပေါင်း ၂၁၈၄၅ ဒသမ ၇၀ ဧကအား ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ်မှ ၂၀၂၈-၂၀၂၉ ဘဏ္ဍာနှစ်အထိ နှစ်အလိုက်လျာထားပြီး တိုးချဲ့မွေးမြူရန် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်သည်။

ငါး၊ ပုစွန်မွေးမြူဧရိယာများ တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍ လက်ရှိမွေးမြူလျက်ရှိသော ကန်များမှ မြေအသုံးချခွင့်ရရှိပြီးသည့်မွေးမြူကန်ဧရိယာမှာ ၁၈၀၅၅၆ ဒသမ ၃၂၈ ဧကရှိသည်။

မြေအသုံးချခွင့်ရရှိရေးလျှောက်ထားရန်ကျန်သည့်ကန်ဧရိယာ ၂၀၃၉၃၈ ဒသမ ၈၀၄ ဧကရှိပြီး လျှောက် ထားဆဲ ကန်ဧရိယာမှာ ၅၆၆၀၇ ဒသမ ၈၂၂ ဧကရှိသဖြင့် ခွင့်ပြုချက်များရရှိရန် သက်ဆိုင်ရာတိုင်း ဒေသကြီး/ ပြည်နယ်/ ခရိုင်/ မြို့နယ် ဦးစီးဌာနမှူးများက တွန်းအားပေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိ သည်။

ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ ငါးမွေးမြူရေး ၏ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆောင်ရွက်နေမှုများ

တစ်ယူနစ်ဧရိယာ ငါးထွက်ရှိမှုတိုးတက်ရေးအတွက်  မွေးမြူကန်ရေပြင်အား အပြည့်အဝ အကျိုးရှိစွာ အသုံးချစေပြီး ဈေးကွက်ဝင်ငါးမျိုးများ အချိုးကျထည့်သွင်းမွေးမြူ၍ အစာပြည့်ဝစွာကျွေးမွေးနိုင်ရန် အားပေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

အထူးကြပ်မတ်ဂရုစိုက်မွေးမြူခြင်း (Intensive Plus) နည်းစနစ်ဖြင့် ပုစွန်ဖြူ (Penaeus vannamei) အား ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးတွင် ၁၁၅ ဒသမ ၉၆ ဧကနှင့် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးတွင် ၂၂၁၇ ဒသမ ၅၆ ဧကခန့် မွေးမြူလျက်ရှိပြီး ရေငန်ပုစွန်ဖြူ   မွေးမြူထုတ်လုပ်ခြင်းအား တနင်္သာရီတိုင်း ဒေသကြီး ၌ကုမ္ပဏီသုံးခုမှအဆင့်မြင့်ကန်ကျပ်မွေးမြူနည်းစနစ်ဖြင့် မွေးမြူထုတ်လုပ်လျက်ရှိပြီး တစ်ဟက်တာ ပုစွန်ကန်တစ်ကန်လျှင် မွေးမြူရက်ကာလ ၈၀ မှ ၁၀၀ ရက်အတွင်း တန်ချိန် ၁၅ တန် မှ ၂၅ တန် အကြား ထွက်ရှိသည်။

တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ပုစွန်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန်အတွက် မြေဧရိယာ ၁၀၆၅၇ ဒသမ ၇၇ ဧကတွင် ပုစွန်တိုးချဲ့မွေးမြူရေးဇုန်များ ဖော်ထုတ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး မြေလွတ်၊  မြေလပ်နှင့်မြေရိုင်းများ  စီမံခန့်ခွဲရေးဗဟိုကော်မတီမှ ခွင့်ပြုနိုင်ရေး  ဆောင်ရွက်ပေးလျက် ရှိသည်။

ကန်ကျပ်စနစ်မွေးမြူပြီး အထွက်နှုန်းတိုးရေး မြန်မာနိုင်ငံငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းသို့ တိုက်တွန်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ယခုအခါ ရေချိုငါးမွေးမြူခြင်းလုပ်ငန်းအား  အဆင့်မြင့်မွေးမြူ ထုတ်လုပ်လာကြပြီး ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ပန်းတနော်မြို့နယ်၌ Global Earth Agro & Aqua Industry Public Company Limited မှတစ်ဟက်တာ ၂ ဒသမ ၅ ဧကလျှင် ငါးပိဿာ ၁ ဒသမ ၅ သိန်းအထိ ထွက်ရှိနိုင်သည့် နည်းစနစ်များဖြင့် မွေးမြူထုတ်လုပ်လျက်ရှိသည်။

Global Earth Agro & Aqua Industry Public Co., Ltd. (GEAA)

Global Earth Agro & Aqua Industry Public Co., Ltd. (GEAA) သည် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ပန်းတနော်မြို့နယ်တွင် စနစ်ဟောင်းငါးမွေးမြူခြင်းမှ Export Income ပိုမိုရရှိရန်နှင့် အလုပ်အကိုင် အသစ်များဖော်ထုတ်ပေးနိုင်ရန် ခေတ်မီငါးသားပေါက်စခန်း၊ အသားတိုးငါးတန်မွေးမြူရေးနှင့်   အစာ ထုတ်လုပ်ခြင်း၊ ငါးပြုပြင်ထုတ်လုပ်မှု၊ အခဲခံမှု၊ ငါးကုန်ချောထုတ်လုပ်မှု၊     အအေးခန်းသိုလှောင်မှု နည်းစနစ်များပါဝင်၍ ငါးနှင့်ပတ်သက်သောအစားအစာများထုတ်လုပ်ပြီး မြန်မာ့ရေထွက်ပစ္စည်းများကို ကမ္ဘာ့ဈေးကွက်သို့ဝင်ရောက်နိုင်ရန် GEAA မှ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

GEAA မှ တစ်လလျှင် ငါးတန် တန်ချိန် ၅၀၀ မက်ထရစ်တန်အထိထုတ်လုပ်၍ ပြည်တွင်းဈေးကွက်သို့  ဖြန့်ဖြူးလျက်ရှိပြီး   တစ်နေ့လျှင်  ငါးတန်ချိန်   ၁၀ မက်ထရစ်တန်မှ ၂၅ မက်ထရစ်တန်အထိ ပြည်တွင်း ဈေးကွက်သို့  ဖြန့်ဖြူးလျက်ရှိသည်။

ပြည့်ဖြိုးထွန်းကုမ္ပဏီလီမိတက်ပုစွန်မွေးမြူရေးကန် တစ်ကန်လျှင် ပုစွန်သားပေါက်ကောင်ရေ ၁၅ သိန်းနှုန်းထည့်သွင်း၍ ရက်ပေါင်း ၈၀ မှ ၁၀၀ အတွင်း မွေးမြူလျက်ရှိပြီး ပုစွန်ဖြူတန်ချိန် ၁၅ မက်ထရစ်တန်မှ ၂၅ မက်ထရစ်တန် အထိထွက်ရှိပြီး တစ်နှစ်လျှင် ကန် ၆၄ လုံးမှ ပုစွန်ဖြူတန်ချိန် ၃၅၀၀ မက်ထရစ်တန်ထွက်ရှိသည်။

ကောင်းမွန်သောရေသတ္တဝါမွေးမြူရေးကျင့်စဉ် (Good Aquaculture Practices - GAqP) အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ခြင်း

ရေသတ္တဝါများ မွေးမြူထုတ်လုပ်ရာ၌ နိုင်ငံအဆင့်နှင့်နိုင်ငံတကာအစားအစာများ ဘေးအန္တရာယ် ကင်းစင်မှု စံချိန်စံညွှန်းများ၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့်အညီ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အား  ထိခိုက်မှုမရှိသော မွေးမြူထုတ်လုပ်မှုကျင့်စဉ်အား လိုက်နာအကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ဈေးကွက် အခွင့်အလမ်းများပေါများပြီး နိုင်ငံတကာဈေးကွက်သို့တင်ပို့နိုင်ရန်၊ စားသုံးသူများအစားအစာ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းစွာဖြင့် ယုံကြည်စိတ်ချစွာစားသုံးနိုင်သည့်အခွင့်အလမ်းများရရှိရန် ရည်ရွယ်လျက် GAqP နှင့် BAP စနစ်ဖြင့် မွေးမြူထုတ်လုပ်ရေး   အားပေးဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ငါးမွေးတောင်သူများ အား GAqP နှင့်ပတ်သက်၍ သိရှိနားလည်စေရန်နှင့် GAqP စနစ်နှင့်အညီ မွေးမြူထုတ်လုပ်နိုင်ရန်  သင်တန်းများစဉ်ဆက်မပြတ်ဖွင့်လှစ်ပို့ချလျက်ရှိရာ ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် GAqP သင်တန်း/ဟောပြောပွဲ ၈၃ ကြိမ်  ဦးရေ  ၂၁၆၃ ဦးအား သင်တန်းဖွင့်လှစ်ဟောပြောပို့ချပေးခဲ့သည်။ ငါး/ပုစွန်/ ကဏန်းမွေးကန် ၄၃၆၅ ဒသမ ၉၇ ဧကအတွက် GAqP Certificate ၁၆ ခု ထုတ်ပေးခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။      

ရန်ကုန်မှ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ရေချိုမွေးမြူရေးငါးနှင့် ငါးသလောက် Chilled Type များ တိုက်ရိုက် တင်ပို့နိုင်မှုအခြေအနေရေချိုမွေးမြူရေးငါးများအား စစ်တွေနှင့်မောင်တောနယ်စပ် ထွက်ပေါက်များမှ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့လျက်ရှိရာမှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလနောက်ပိုင်းမှစ၍ ရခိုင်ပြည်နယ် အတွင်းဖြစ်ပေါ်နေသည့်အခြေအနေများကြောင့် စစ်တွေနှင့်မောင်တောစခန်းများမှ တင်ပို့နိုင်ခြင်း မရှိတော့သဖြင့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ၏လမ်းညွှန်ချက်နှင့်အညီ ရန်ကုန်မှဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ တက္ကနပ်ဆိပ်ကမ်းသို့ VMS တပ်ဆင်ထားသော ငါးသယ်ရေယာဉ်များဖြင့် တိုက်ရိုက်တင်ပို့ နိုင်ရေးကို ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာ ဆက်စပ်ဌာနများနှင့်   ညှိနှိုင်းစီစဉ်‌ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။

၄-၃-၂၀၂၄ ရက်မှ ၁၀-၁၂-၂၀၂၄ ရက်အထိ ကုမ္ပဏီ ခုနစ်ခုမှ ငါးသယ်ရေယာဉ် ၂၀ စင်းဖြင့် တန်ချိန် ၂၀၈၀ ဒသမ ၀၇၂ မက်ထရစ်တန် တန်ဖိုး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂  ဒသမ ၈၀ သန်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ တင်ပို့ခဲ့သော ငါးအမျိုးအစားများမှာ ရေချိုမွေးမြူရေးငါး (ငါးမြစ်ချင်း၊ ငါးသိုင်းခေါင်းပွ)နှင့် ရေငန် ငါးသလောက်(Chilled Type) များဖြစ်သည်။

ရန်ကုန်မှ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ကုန်စုံလှေများဖြင့်ငါးခြောက်တင်ပို့မှုအခြေအနေ

၂၀၂၃   ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလနောက်ပိုင်းမှစ၍ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်နေသည့်အခြေအနေများကြောင့် စစ်တွေနှင့်မောင်တောစခန်းများမှ တင်ပို့နိုင်ခြင်းမရှိတော့သဖြင့် ရန်ကုန်မှဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ တက္ကနပ်ဆိပ်ကမ်းသို့ ကုန်စုံလှေများဖြင့် ကုန်သွယ်မှုဆိုင်ရာဌာနများ၏   ပို့ကုန်ဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်းများနှင့်အတူ ငါးခြောက်မျိုးစုံ တင်ပို့နိုင်ရေးကိုဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် မေလ၊ ဩဂုတ်လနှင့် နိုဝင်ဘာလအတွင်း ကုမ္ပဏီသုံးခုမှ ငါးခြောက်တန်ချိန် ၁၃၉၂ ဒသမ ၄၈၀ တန်ဖိုးအမေရိကန်ဒေါ်လာ  ၃ ဒသမ ၃၃၆ သန်း တင်ပို့ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ တင်ပို့ခဲ့သော ငါးခြောက် အမျိုးအစားမှာ ငါးနီတူခြောက်၊ ဆာဒင်းခြောက်၊ မြီးတံသွယ်ခြောက်နှင့် ငါးနှပ်ခြောက်များဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ တရုတ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့မည့်သဘာဝမှဖမ်းဆီးရရှိသည့်ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများစစ်ဆေး ခြင်း၊ ကူးစက်ရောဂါကာကွယ်ထိန်းချုပ်ခြင်းနှင့်   တိရစ္ဆာန်ကျန်းမာရေးလိုအပ်ချက် သဘောတူစာချုပ် နှင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ မွေးမြူရေးရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများကို   တရုတ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့ရောင်းချနိုင်ရေးအတွက် ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေးဆိုင်ရာသဘောတူစာချုပ်ကို ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး၏ တရုတ်နိုင်ငံခရီးစဉ်၌ မြန်မာနိုင်ငံမှတရုတ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့မည့် သဘာဝမှဖမ်းဆီးရရှိသည့် ရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများနှင့် မွေးမြူ ရေးရေထွက်ကုန်ပစ္စည်းများကိုစစ်ဆေးခြင်း၊ ကူးစက်ရောဂါကာကွယ်ထိန်းချုပ်ခြင်းနှင့်  တိရစ္ဆာန် ကျန်းမာရေးလိုအပ်ချက်သဘောတူစာချုပ်အား ၁၅-၉-၂၀၂၃ ရက်တွင် GACC နှင့် လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ သည်။

၁၅-၉-၂၀၂၃ ရက်မှ ၃၁-၅-၂၀၂၅ ရက်အထိ သဘာဝမှဖမ်းဆီးရရှိသည့် ရေထွက်ကုန်တင်ပို့မှုအတွက် တန်ချိန် ၁၃၆၂၂၀ ဒသမ ၅၅၉ MT အား Health Certificate (HC) ၃၁၈၂ စောင်နှင့် တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၈၅ ဒသမ ၅၅၈ သန်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

၁၅-၉-၂၀၂၃ ရက်မှ ၃၁-၅-၂၀၂၅ ရက်အထိ မွေးမြူရေးမှရရှိသည့် ရေထွက်ကုန်တင်ပို့မှုအတွက် တန်ချိန် ၄၄၁၂ ဒသမ ၅၀၂ MT အား Health Certificate (HC) ၃၀၄ စောင်နှင့် တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၁ ဒသမ ၄၇၇  သန်း တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

ရေထွက်ပစ္စည်းတင်ပို့နိုင်မှုနှင့် ထုတ်ကုန်တိုးမြှင့်တင်ပို့နိုင်ရေး လျာထားချက်အနေဖြင့် ၂၀၂၅-၂၀၂၆ ဘဏ္ဍာနှစ် ရေထွက်ကုန်ပြည်ပတင်ပို့မှု စုစုပေါင်း US$ သန်း ၇၅၀ ခန့်ရရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာနှစ် တွင် US$ သန်း ၇၂၂ ရရှိနိုင်ရေး မျှော်မှန်းထားရှိသည်။

အထက်ဇယားပါ မွေးမြူရေးရေငန်ပုစွန်ဖြူနှင့် ငါးတန် Value Added များကို ၂၀၂၅-၂၀၂၆   ဘဏ္ဍာနှစ် တွင်ထုတ်လုပ်ပြီးပါက ပြည်ပပို့ကုန်ဝင်ငွေ တစ်ဘီလီယံကျော်ရရှိမည်ဖြစ်ပြီး နှစ်အလိုက် တိုးချဲ့ဧက၊ ထုတ်လုပ်မှုများ၊  တင်ပို့မှုများဖြင့် နှစ်စဉ် တစ်ဘီလီယံထက် ပိုမိုရရှိမည်ဖြစ်သည်။  

ငါးလုပ်ငန်းဦးစီးဌာနအနေဖြင့် နိုင်ငံတော်၏လမ်းညွှန်ချက်များ၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေးဖွံ့ဖြိုးရေး ကော်မရှင်၊ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကော်မတီတို့၏လမ်းညွှန်ချက်များ၊ငါးလုပ်ငန်းဦးစီး ဌာန၏မူဝါဒ၊လုပ်ငန်းစဉ်များနှင့်အညီရေလုပ်ငန်းကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ပို့ကုန်နှစ်ဆတိုးမြှင့် ရေးတို့အတွက်ကြိုးစားဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါကြောင်းရေးသားတင်ပြလိုက်ရပါသည်။   ။          

MWD Web Portal

မိုးရာသီရောက်သည့်အခါ နွေရာသီ၏ပူပြင်းမှုမှ သက်သာရာရသည့် အပြင်လန်းဆန်းစိုပြည်သည့်မိုးရေနှင့်အတူမလိုချင်သော်လည်းရောက်ရှိလာတတ်သည့် ကျန်းမာရေးစိန်ခေါ်မှုများရှိနေသည်။ မိုးရာသီတွင်စိုထိုင်းမှုနှင့်ရေဝပ်မှုများကရောဂါပိုးမွှားများပေါက်ပွားရန်အကောင်းဆုံးအခြေအနေဖြစ်ပြီး အအေးမိ၊ တုပ်ကွေးနှင့် ရေမှတစ်ဆင့် ကူးစက်သည့်ရောဂါများ  ပိုမိုဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်။  သတိမထားမိပါက  အဆိုပါအခြေအနေများကြောင့်ခန္ဓာကိုယ်၏ခုခံအားစနစ်ကို  ထိခိုက် စေနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့်  မိုးရာသီတွင် ကျန်းမာရေးကို  အထူးဂရုစိုက်ရန် အရေးကြီးသည်။

သန့်စင်သည့်ရေ (ရေသန့်) သောက်သင့်သည်။ မိုးရာသီတွင် ရေသန့် သောက်သုံးရန်အရေးကြီးသည်။ မိုးရေမှတစ်ဆင့် ကူးစက်ရောဂါများ ဖြစ်စေနိုင်သည်။ မိုးရာသီတွင် ရေကိုကျိုချက်သောက်ခြင်း သို့မဟုတ် ရေသန့်ကိုသာသောက်ခြင်းက အန္တရာယ်ရှိသောပိုးမွှားများကို ဖယ်ရှား ပစ်နိုင်သည်။ ယုံကြည်စိတ်ချရသည့်အရင်းအမြစ်ကမဟုတ်သော မသန့်စင်သည့်ရေနှင့် ရေခဲများကို ရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။

တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှုကိုအလေးထားသင့်သည်။ရောဂါပိုးများပျံ့နှံ့မှုမရှိစေရန် အထူးသဖြင့် အပြင်မှအိမ်ပြန်ရောက်တိုင်း  လက်ကို ရေ၊ ဆပ်ပြာဖြင့် စက္ကန့် ၂၀ ကျော်ကြာမကြာခဏဆေးကြောသင့်သည်။လက်သန့်ဆေးရည် (Hand Sanitizer)ကိုအမြဲဆောင်ထားသင့်သည်။ အဆိုပါအလေ့အကျင့်ကိုထိန်းသိမ်းကာ သန့်ရှင်းစွာနေထိုင်ခြင်းက ရေမှတစ်ဆင့်ကူးစက်တတ်သည့်ရောဂါများနှင့် မိုးရာသီတွင်ဖြစ်တတ်သော တခြားရောဂါများမဖြစ်စေရန် ကာကွယ်ပေးသည်။

လတ်ဆတ်ပြီး ပူနွေးသောအစားအစာများသာ စားသင့်သည်။ လတ်လတ်ဆတ်ဆတ်ချက်ပြုတ်ထားသည့်အစားအစာများကို ပူပူနွေးနွေး စားသုံးခြင်း၊ လမ်းဘေးအစားအစာများကိုရှောင်ခြင်းက မိုးရာသီအတွက် အရေးကြီးဆုံးကျန်းမာရေးအကြံပြုချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ မိုးရာသီတွင် လတ်ဆတ်သည့်အစားအစာများကိုစားသုံးခြင်းကမသန့်ရှင်းသည့် အစားအစာများထက် ပိုမိုစိတ်ချရသည်။ ပူနွေးသည့်အစားအစာများက အန္တရာယ်ရှိသည့်ဗက်တီးရီးယားနှင့် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးများကို သေစေနိုင်ပြီးအစားအစာမှတစ်ဆင့်ကူးစက်တတ်သည့်ရောဂါများ မဝင်ရောက်စေရန်ကာကွယ်ပေးသည်။  လတ်ဆတ်သည့်အစားအစာများက  ကိုယ်ခံအားစနစ်ကိုမြှင့်တင်ပေးပြီး ရာသီအလိုက် ကူးစက်ရောဂါများ မကူးစက်နိုင်စေရန် အကူအညီပေးသည်။ ရေအိမ်သုံးပြီး၊ အစားအစာမပြင်ဆင်မီနှင့် အစာမစားမီ လက်ဆေးသင့်သည်။

မကြာခဏထိတွေ့မိသည့်နေရာများကို ပုံမှန်သန့်ရှင်းရေးပြုလုပ်ပေးသင့်သည်။ တံခါးလက်ကိုင်၊ မီးခလုတ်၊ စားပွဲမျက်နှာပြင်စသည့်နေရာများက ပိုးမွှားများပေါက်ပွားလွယ်သည့်နေရာများဖြစ်သည်။ မိသားစုဝင်တစ်ဦးနေမကောင်းဖြစ်နေစဉ် ၎င်းထိတွေ့မိသည့်နေရာများမှ အလွယ် တကူရောဂါကူးစက်နိုင်သည်ထို့ကြောင့်  မကြာခဏထိတွေ့မိသည့် နေရာများကို ပိုးသတ်ဆေးဖြင့် သန့်ရှင်းရေးပြုလုပ်ခြင်းက မိုးရာသီတွင် လိုက်နာရမည့်အရေးကြီးသောအလေ့အထတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဖုန်း၊ ကီးဘုတ်၊  ကွန်ပျူတာနှင့် နေ့စဉ်သုံးပစ္စည်းများကို  ပုံမှန်သန့်စင်ခြင်းဖြင့်  ရောဂါပိုးများပျံ့နှံ့ခြင်းမှကာကွယ်နိုင်သည်။ရာသီတုပ်ကွေးမှ ကာကွယ်နိုင်ရန်  ပါးစပ်နှင့်နှာခေါင်းစည်းတပ်ဆင်ပေးခြင်းက  မိမိမှ တခြားသူထံသို့၊ တခြားသူမှမိမိထံသို့ တုပ်ကွေးကူးစက်မှုကို  ကာကွယ် ပြီးသားဖြစ်စေသည်။

ခြင်အန္တရာယ်ကာကွယ်သင့်သည်။ ခြင်များသည် ငှက်ဖျား၊ သွေးလွန် တုပ်ကွေးကဲ့သို့   ရောဂါများသယ်ဆောင်နိုင်သည်။ခြင်ကိုက်ခြင်းမှကာကွယ်ရန် ခြင်မကိုက်လိမ်းဆေး(Mosquito Repellent)များ အသုံးပြုနိုင်သည်။အရေပြားကိုမပေါ်အောင်ဖုံးအုပ်ရန်အင်္ကျီလက်ရှည်၊ ဘောင်းဘီရှည် စသည့်အဝတ်အစားများကို ဝတ်ဆင်သင့်သည်။ ခြင်အများဆုံးထွက်သည့် ညနေပိုင်းတွင် တံခါးနှင့်ပြတင်းပေါက်များပိတ်ထားသင့်သည်။ ခြင်များမပေါက်ပွားစေရန် ပတ်ဝန်းကျင်ကို သန့်ရှင်း ထားသင့်သည်။

မိုးရာသီတွင်  သွေးလွန်တုပ်ကွေးဖြစ်ပွားမှုများလာ၍   သွေးလွန်တုပ်ကွေးဖြစ်စေသောခြင်များမပေါက်ပွားရန် သိုလှောင်ထားသည့်ရေ၊ ပန်းအိုးများဖုံးအုပ်ခြင်း၊ သွန်ပစ်ခြင်း၊လဲလှယ်ခြင်း၊ရေစစ်ဖြင့်စစ်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်သင့်သည်။  ခြင်များကိုနှိမ်နင်းရေးအတွက်  ခြင်ဖျန်းဆေးဒီဒီတီ (DDT)၊ မာလာသီယွန်(Malathion) သုံးသင့်သည်။

ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားလေ့ကျင့်ခန်း နေ့စဉ်ပြုလုပ်သင့်သည်။ မိုးရာသီ တွင် နာမကျန်းဖြစ်ခြင်းမှကာကွယ်ရန် နေ့စဉ် နာရီဝက်မှ  တစ်နာရီ ကြာ အပြေး၊ ရွရွပြေး၊ လမ်းလျှောက်၊ စက်ဘီးစီး၊  ရေကူးပြုလုပ်သင့်သည်။ မိုးရွာသောကြောင့်အိမ်အပြင်မထွက်ဖြစ်ခဲ့သော်အိမ်တွင်း လေ့ကျင့်ခန်းများ ပြုလုပ်နိုင်သည်။ ယောဂကျင့်ခြင်း၊ တိုက်ချိကစားခြင်း၊ ကြွက်သားဆွဲဆန့်လေ့ကျင့်ခန်း၊ အေရိုးဗစ်နှင့်  ကခုန်ခြင်း  စသည့် လှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်နိုင်သည်။ ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းကြောင့် ရောဂါပိုးမွှား များကိုတိုက်ထုတ်နိုင်ပြီးမိုးရာသီတွင်ခံစားရနိုင်သည့်စိတ်ဖိစီးမှုကို လျော့ကျစေကာ စိတ်ခံစားမှုသက်သာကောင်းမွန်စေနိုင်သည်။

အဝတ်နှင့်ဖိနပ်များကို သေချာစွာအခြောက်ခံသင့်သည်။ မိုးရာသီတွင်  အဝတ်နှင့်ဖိနပ်များစိုထိုင်းလွယ်ပြီး  ဗက်တီးရီးယားနှင့်မှိုပိုးများပေါက်ပွားစေနိုင်သည်။ အရေပြားရောဂါနှင့်အနံ့ဆိုးများကို ဖြစ်‌စေနိုင်သောကြောင့် အဝတ်များကိုပြန်မဝတ်မီ အခြောက်ခံပြီးမှသာ ဝတ်သင့်သည်။ အဝတ်ခြောက်ရန် ကြိုးတန်း သို့မဟုတ် အဝတ်အခြောက်ခံစက်ကို အသုံးပြုသင့်သည်။ ဖိနပ်များကို  လေဝင်လေထွက်ကောင်းသော နေရာ၌ထားရှိခြင်းဖြင့် စိုထိုင်းမှုကိုဖယ်ရှားနိုင်သည်။

ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာသတိပေးချက်များကိုသတိထားသင့်သည်။ ကျန်းမာရေးဌာနနှင့် အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများက မိုးရာသီတွင်ဖြစ်ပွားနိုင်သောရောဂါများနှင့်  ကာကွယ်ရေးနည်းလမ်းများကိုအသိပေးချက်ထုတ်ပြန်လေ့ရှိသည်။မိမိနေရာဒေသ၌ကျန်းမာရေးအခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်သောUpdateသတင်းများကိုအမြဲသတိထားသင့်သည်။   ခြင်များမ‌ပေါက်ပွားစေရန် ပတ်ဝန်းကျင်ကို ပိုးသတ်ဆေးဖျန်းခြင်းအပြင် ရောဂါလက္ခဏာများ စသည့်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာညွှန်ကြားချက်များကို လိုက်နာသင့်သည်။

ရေဝပ်မှုမရှိစေရန်ဂရုပြုသင့်သည်။ရေဝပ်သောနေရာများသည် ခြင်ပေါက်ပွားရာနေရာဖြစ်ပြီး ငှက်ဖျား၊ သွေးလွန်တုပ်ကွေး၊ ဆင်ခြေ ထောက်စသောရောဂါများကိုဖြစ်စေနိုင်သည်။ထို့ကြောင့်မိမိပတ်ဝန်းကျင်အနီးတစ်ဝိုက်တွင်ရေဝပ်သောနေရာများမရှိစေရန်  သတိပြုသင့်သည်။ အကြောင်းတစ်စုံတစ်ခုကြောင့်ရေသိုလှောင်ထားရပါက သန့်ရှင်းသောရေအိုး၊ ရေပုံးများအတွင်း ရေထည့်ပြီးပါက အဖုံးဖြင့်လုံအောင်အုပ်ထားသင့်သည်။

ဗီတာမင်-C ဓာတ်ကို ပို၍စားသုံးသင့်သည်။ မိုးရာသီတွင် ဗီတာမင်-C ဓာတ် များများစားခြင်းက ကျန်းမာရေးအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေသည်။ ဗီတာမင်-C သည် ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ရောဂါပိုးမွှားများကို ကောင်းစွာတိုက်ထုတ်ပေးနိုင်သည်။ လိမ္မော်သီး၊ ဂရိတ် ဖရုသီး၊ သံပရိုသီး၊ ရှောက်သီးကဲ့သို့သော အချဉ်ဓာတ်ပါသည့်အသီးအနှံ များစားသင့်သည်။ ထို့ပြင် ပိန္နဲသီး၊ ဂေါ်ဖီထုပ်၊ ငရုတ်ပွသီး၊ အစိမ်းရောင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်များတွင်လည်း   ဗီတာမင်-C   ကြွယ်ဝစွာပါဝင်၍ အသားနှင့်ဟင်းသီးဟင်းရွက်မျှတစွာ၊ အာဟာရပြည့်ဝစွာ စားသုံးသင့်ပါကြောင်း အကြံပြုရေးသား လိုက်ရပါသည်။             ။         

MWD Web Portal

Photo - Prime View Magazine

မြန်မာနိုင်ငံသည် ရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှုအခြေခိုင်ခံ့ခဲ့သောတိုင်းပြည်ဖြစ်သည်။ ထိုရှေးဟောင်း ယဉ်ကျေးမှုများအနက် အမျိုးသမီးများ၏ဆင်ယင်ထုံးဖွဲ့မှုသည် အရေးကြီးသောကဏ္ဍမှ ပါဝင်လျက်ရှိသည့်အတိုင်း ခေတ်အဆက်ဆက်မြန်မာအမျိုးသမီးတို့သည် သိက္ခာရှိရှိ ဝတ်စားဆင် ယင်ထုံးဖွဲ့လာခဲ့သည်မှာ ယနေ့တိုင်အလွန်ပင်လှပ၍ချစ်စရာကောင်းသည်။  နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ အဆင့်အတန်းကို ထိုနိုင်ငံ၏ယဉ်ကျေးမှုကိုကြည့်ပြီး သုံးသပ်ဆုံးဖြတ်နိုင်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံသည် ယဉ်ကျေးမှုအဆင့်အတန်းမြင့်မားသောနိုင်ငံများတွင်ပါဝင်သည်။

မြန်မာတို့၏ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုမှာ နှစ်ပေါင်းထောင်ချီ၍သက်တမ်းကြာမြင့်လျက်ရှိသည်ကို “မြန်မာအစ တကောင်း”၊ “မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုအစ ပျူခေတ်က” သောစကားရပ်များကသက်သေပြလျက်ရှိသည်။

ပျူခေတ်ယဉ်ကျေးမှု၊ ပုဂံခေတ်ယဉ်ကျေးမှု၊ ပင်းယခေတ်ယဉ်ကျေးမှု၊ အင်းဝခေတ်ယဉ်ကျေးမှု၊ တောင်ငူခေတ်ယဉ်ကျေးမှု၊ ညောင်ရမ်းခေတ်ယဉ်ကျေးမှု၊ အလောင်းမင်းတရားကြီး၏  ကုန်းဘောင်ခေတ်ယဉ်ကျေးမှုများမှာ သမိုင်းအစဉ်အလာကောင်းများရှိခဲ့ကြသည်။

ယဉ်ကျေးမှုဟူသောစကားရပ်တွင် အနုသုခုမပညာရပ်များလည်းပါဝင်သည်။ ပျူခေတ်သည်မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုကိုမှတ်တမ်းတင်ရာတွင်  အစောဆုံးကာလဖြစ်သည်။ တရုတ်နိုင်ငံ၏ မှတ်တမ်းများတွင် ခရစ်နှစ် ၈၀၂ ခုနှစ်တွင်တစ်ကြိမ်၊ ၈၀၇ ခုနှစ်တွင်တစ်ကြိမ်   ပျူနိုင်ငံမှသံအဖွဲ့သည်  တရုတ်ပြည် ချန်အန်းမြို့သို့ရောက်ဖူးကြောင်းဖော်ပြထားသည်။

ထိုအဖွဲ့တွင်အမျိုးသမီးများလည်းပါဝင်၍အနီရင့်ရောင် ပိတ်ဝတ်စုံကိုဝတ်ကြသည်။ ဒူးကိုဖုံးလွှမ်းထားသောချည်ပိတ်ပါးကို ဝတ်ဆင်ထားသည်။ချည်ပိတ်ပါးကိုပခုံးနှစ်ဖက်ပေါ်မှ ချိုင်းကြားအောက်သို့လျှိုလျက်လွှမ်းရုံထားသည်။ ကျောက်မျက်ဖြင့် စီကပ်ထားသောရွှေလက်ကောက်၊ လက်ကြပ်နှင့်ခြေကျင်းများကိုဝတ်ဆင်ထားသည်။ ရွှေဦးဗောင်းကိုလည်းဆောင်းထားသည်ဟုဆိုသည်။

ပျူခေတ်ဗိဿနိုးမြို့ဟောင်းနှင့် ပျူခေတ်သရေခေတ္တရာတို့၏ သက်တမ်းသည်နှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော်သက်တမ်းရှိခဲ့သည်။ ထို့နောက် ပုဂံ၊ ပင်းယ၊ အင်းဝ၊ တောင်ငူ၊ ညောင်ရမ်း၊ ကုန်းဘောင် စသည်ဖြင့်ခေတ်များပေါ်ထွန်းခဲ့သည်။ ကုန်းဘောင်ခေတ်တွင်မင်း ၁၁ ဆက်အုပ်စိုးခဲ့သည်။ ယဉ်ကျေးမှုသမိုင်းအစဉ်အလာကောင်းများရှိခဲ့သည်။ ကုန်းဘောင်ခေတ်ကုန်ဆုံး၍ ကိုလိုနီခေတ်ရောက်သည့်အခါ မြန်မာအမျိုးသမီးတို့၏ မျိုးချစ်စိတ်သည်ထင်ရှားပေါ်လွင်လာသည်။ ကိုလိုနီခေတ်သည် ၁၈၈၅ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၉ ရက်မှ စတင်ခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံသူ့ကျွန်ဘဝရောက်ရှိစဉ် ၁၉၁၉ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၆ ရက်တွင် “ကုမ္မာရီအသင်း(ခေါ်) မြန်မာအမျိုးသမီးကုမ္မာရီအသင်း” ကို  မြန်မာပြည်အနှံ့ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြသည်။ ၁၉၁၉-ဒါနသုခမိမ္မအသင်း(ခေါ်)ဝံသာနုကုမ္မာရီအသင်းကိုလည်း တည်ထောင်ခဲ့ကြသည်။

တိုင်းတစ်ပါးအုပ်စိုးမှုခံနေရချိန်တွင် အမျိုးသမီးများသည် အမျိုးသားများနည်းတူ ရဲဝံ့စွာ အသင်းအဖွဲ့ တည်ထောင်ခြင်း၊ နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေးတရားများဟောခြင်းတို့ကိုဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။ နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေးတရားဟောပြောမှုကြောင့် ပုလိပ်များက မြန်မာအမျိုးသမီးများကိုထောင်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့သည်။ မြန်မာအမျိုးသမီးတို့သည်နိုင်ငံနှင့်လူမျိုးအတွက် အသက်ကိုပင်မငဲ့ကွက်ဘဲ နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေးတိုက်ပွဲများတွင်ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။

မြန်မာ့သမိုင်းတွင် ထူးချွန်စွာစွမ်းဆောင်ခဲ့သူအမျိုးသမီးများမှာများပြားလှ၍အမည်စာရင်းအသေးစိတ်မဖော်ပြတော့ပါ။နယ်ချဲ့တော်လှန်ရေး၊ဖက်ဆစ်ဆန့်ကျင်ရေးကြိုးပမ်းလှုပ်ရှားမှုများတွင် စွမ်းစွမ်းတမံ ရွပ်ရွပ်ချွံချွံ စွန့်လွှတ်စွန့်စားခဲ့ကြသောစာပေ၊ ဂီတ၊ သဘင်လောကမှအမျိုးသမီးများ၏ ဇာတိမာန်ပြင်းထန်မှုများ၊ စိတ်ထက်သန်မှုများကိုဖော်ပြရမည်ဆိုပါက ကျမ်းတစ်စောင်ပေတစ်ဖွဲ့ပင်ရနိုင်သည်။  လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ထားဝယ်သူ-သူရမချစ်ပိုကဲ့သို့ နိုင်ငံတော်အတွက် မားမားမတ်မတ်ရပ်တည်ပြီး ပြည်သူ့အကျိုးကိုစွမ်းစွမ်းတမံထမ်းရွက်ခဲ့သည့် စစ်ဘက်နယ်ဘက်မှအမျိုးသမီးများလည်း များစွာရှိခဲ့သည်။ သူတို့၏ဂုဏ်ယူဖွယ်ကောင်းလှသည့် ဆောင်ရွက်ချက်အလှများမှာ မမေ့နိုင်စရာဖြစ်ရသည်။

အမျိုးသမီးများ၏အလှစံချိန်ကို လောကနီတိကျမ်းတွင် အချက်ရှစ်ချက်ဖြင့် စံအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။ အဆိုပါသဘာဝအလှရှစ်ပါးမှာ ဝင်းဝါ၍စိုပြည်သောအသားအရေရှိခြင်း၊ သမင်၏မျက်စိကဲ့သို့ ညိုနက်သောမျက်စိရှိခြင်း၊ ခါးသေးတင်ကျယ် ငယ်သောဝမ်းရှိခြင်း၊ ဆင်နှာမောင်းကဲ့သို့သွယ်ပျောင်းသောပေါင်ရှိခြင်း၊ ဖြေ၍နောက်သို့ဖြန့်သော် ဖနောင့်တိုင်အောင်သွားလျက် အဖျားကော့၍တက်သောဆံပင်ရှိခြင်း၊ ကြီးငယ်မထင် ညီညွတ်သောသွားအစဉ်ရှိခြင်း၊ နက်သောချက်ရှိခြင်း၊  ကောင်းသောအလေ့အကျင့်ရှိခြင်းဟူ၍ဖြစ်သည်။ ထိုအင်္ဂါရပ်နှင့်ပြည့်စုံသော မိန်းမပျိုကို အမျိုးအနွယ်ညံ့သော်လည်း လက်ထပ်ထိမ်းမြားရာ၏ဟူ၍ပင်   ရေးသားထားသည်။

မြန်မာအမျိုးသမီးများသည် အမျိုးဂုဏ်၊ ဇာတိဂုဏ်နှင့် “ဇာတိ ပုည ဂုဏ်မာန” ရှိခဲ့ကြသည်ကို သမိုင်းတွင်ထင်ရှားစွာရှိထားပြီးဖြစ်သည်။ အမျိုးသားများနှင့်ရင်ပေါင်တန်းပြီး ရဲရဲတောက်အစွမ်းပြသတ္တိပြခဲ့ကြသည်။ ယနေ့တိုင်လည်း နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်ထမ်းဆောင်မှုတွင်  အမျိုးသားများနှင့်ရင်ပေါင်တန်းကာ    လေယာဉ်မောင်းနှင်ခြင်း၊ စစ်ရေယာဉ်မောင်းနှင်ခြင်းများကို သက်စွန့်ဆံဖျား ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြသည်။ မြန်မာအမျိုးသမီးတိုင်းက မြင့်မားသောရည်မှန်းချက်၊ ပြည့်ဝသောပညာအရည်အချင်းများရှိနေအောင် ကြိုးစားကြမည်ဆိုပါက မိမိတစ်ဦးချင်းအတွက်လည်းကောင်း၊  နိုင်ငံတော်အတွက်လည်းကောင်း အလွန်ပင်ကောင်းမွန်သောအခြေအနေများဖြစ်ပေါ်လာပေမည်။ အမျိုးသမီးများ၏ပင်ကိုအလှထက် နိုင်ငံ့တာဝန်ကိုစွန့်လွှတ်စွန့်စားထမ်းဆောင်မှုအလှများက ပို၍လှသော၊ ပို၍မွှေးသောပန်းကလေးများအသွင်ကဲ့သို့ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ နှလုံးသည်းပွတ်မှာ ယဉ်ကျေးမှုပင်ဖြစ်သည်။ မြေပေါ်မြေအောက်သယံဇာတများ လွန်စွာကြွယ်ဝသောနိုင်ငံဖြစ်လင့်ကစား မိမိတို့ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်အပ်သော ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များကွယ်ပျောက်သွားခဲ့လျှင် လူမျိုးပါတိမ်ကောသွားနိုင်သည်။ အမျိုးပျောက်မှာစိုးကြောက်လှသည်ဟူသောစကားသည် နိုင်ငံအတွက်အလွန်သတိပြုရမည့်သတိပေးစကားဖြစ်သည်။ အမျိုးဂုဏ်ကိုစောင့်ထိန်းခြင်းဖြင့် မိမိမျိုးနွယ်၏ဂုဏ်တင့်တယ်စေရမည်ဖြစ်သည်။ လှပသော မြန်မာအမျိုးသမီးများမှာလှပနေရုံဖြင့်မဖြစ်သေးပေ။ အလှကိုအဆင်းဟုဆိုလျှင် အဆင်းနှင့်အတူရှိရမှာအချင်းဖြစ်သည်။

ဖြူစင်သောနှလုံးသားနှင့်ပြည့်ဝသောပညာအရည်အချင်းများရှိနေရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ရှိနေလျှင်မိမိကိုယ်ကိုယုံကြည်သည့်စိတ်ဓာတ်များကိန်းအောင်းနေမည်ဖြစ်သည်။

အဆင်းနှင့်အချင်းပြည့်စုံသူကို လှသောပန်း၊ မွှေးသောပန်းနှင့်တူသည်။ တချို့သောပန်းတို့သည်လှသည်။ ရနံ့မသင်းပါ။ အချို့ကားရနံ့သင်းသော်လည်းမလှပါ။ ထို့အတူ မြန်မာအမျိုးသမီးတို့သည်လှသောမွှေးသောပန်းများကဲ့သို့ လောကကိုအလှဆင်နိုင်ကြရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုသို့အလှဆင်နိုင်ရေးအတွက် လှသောအမျိုးသမီးများပိုမိုလှပစေရန်၊ အရည်အချင်းပြည့်ဝသောအမျိုးသမီးများ ပိုမိုအရည်အချင်းပြည့်ဝစေရန်အတွက် ထိန်းကျောင်းပဲ့ပြင်ပေးသည့်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုရှိရမည်ဖြစ်သည်။  ထိုအဖွဲ့အစည်းမှာမြန်မာနိုင်ငံအမျိုးသမီးရေးရာအဖွဲ့ချုပ်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံမိခင်နှင့်ကလေးစောင့်ရှောက်ရေးအသင်းတို့ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံအမျိုးသမီးရေးရာအဖွဲ့ချုပ်ကိုအောက်ပါရည်ရွယ်ချက်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်-

၁။      အေးချမ်းသာယာပြီး ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည့် နိုင်ငံတော်ကြီးတည်ဆောက်ရာတွင်အမျိုးသမီးများ၏အခန်းကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ပေးရန်။

၂။       အမျိုးသမီးများ၏   အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန်။

၃။      အမျိုးသမီးများ၏ စီးပွားရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေးစသည်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်နှင့်အမျိုးသမီးများ၏ဘဝလုံခြုံရေးကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန်။

၄။      တိုင်းရင်းသား ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ထုံးစံများကို ပိုမိုမြတ်နိုးတန်ဖိုးထားသည့် စိတ်ဓာတ်မြှင့်တင်ရေးအတွက်   အမျိုးသမီးများကိုလေ့ကျင့်ပျိုးထောင်ရန်။

၅။      အမျိုးသမီးများအား   အကြမ်းဖက်မှုမှကာကွယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများကို စနစ်တကျအကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရန်။

၆။      အမျိုးသမီးများနှင့်ကလေးသူငယ်များအား လူကုန်ကူးမှု လျော့နည်းပပျောက်ရေးအတွက် အမျိုးသားရေးတာဝန်တစ်ရပ်အသွင်ဖြင့်ဆောင်ရွက်ရန်။

၇။      အမျိုးသမီးများ၏  အခွင့်အရေးများကိုတိုင်းရင်းသားယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ထုံးစံနှင့်အညီ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရာတွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများ၊ ဒေသဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများ၊ ပြည်တွင်းပြည်ပအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်။

မြန်မာနိုင်ငံအမျိုးသမီးရေးရာအဖွဲ့ချုပ်သည် မြန်မာအမျိုးသမီးအားလုံးအတွက် အကောင်းဆုံးသောလမ်းကြောင်းကို တည်ငြိမ်အေးချမ်းစွာလျှောက်လှမ်းနိုင်ရန် လမ်းကြောင်းလည်းပြ လက်တွဲခေါ်လျက်ရှိသည်။ ထို့ပြင် အမျိုးသမီးများ၏ဘဝခရီးလမ်းတွင် တွေ့ကြုံရမည့်ဆူးငြောင့်ခလုတ်များကိုလည်း ကြိုတင်သိမြင်နိုင်အောင်အသိပညာပေးလျက်ရှိပြီး လမ်းဆိုးကိုမရွေးချယ်ဘဲ လမ်းကောင်းကို လျှောက်လှမ်းနိုင်ရေးကို ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိသည်။ အဓိကအားဖြင့်နိုင်ငံတော်အတွက် အမျိုးသမီးများ၏အခန်းကဏ္ဍကိုမြှင့်တင်ပေးနေခြင်းဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံလူဦးရေ၏ထက်ဝက်ကျော်ကိုကိုယ်စားပြုသောမြန်မာအမျိုးသမီးများ၏အခန်းကဏ္ဍသည် ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည့်နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရာတွင် လွန်စွာအရေးကြီးလှသည်။ အမျိုးသားများနှင့်ရင်ပေါင်တန်းကာ တိုင်းကျိုးပြည်ပြုလုပ်ငန်းများတွင် ပူးပေါင်းပါဝင်ဆောင်ရွက်နေသည်ကိုတွေ့မြင်ရသည်မှာ အားရဖွယ်ကောင်းလှသည်။ နိုင်ငံနှင့်လူမျိုးအတွက်ထူးချွန်ထက်မြက်သော မြန်မာအမျိုးသမီးများကိုတွေ့မြင်ရသည်။ နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍတွင်ပါဝင်ထမ်းရွက်နေကြသောအမျိုးသမီးများ၊ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးကဏ္ဍတွင်ပါဝင်ထမ်းရွက်နေကြသောအမျိုးသမီးများ၏ ရဲဝံ့သောစိတ်ဓာတ်၊ ဇွဲသတ္တိနှင့်စွမ်းဆောင်ချက်မှာ နိုင်ငံ့အတွက် ဂုဏ်ရှိန်မြင့်မားလှသည်။ ထို့ကြောင့် နှစ်စဉ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက် မြန်မာအမျိုးသမီးများနေ့ရောက်ရှိတိုင်း နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိထူးချွန်သောအမျိုးသမီးကို ဂုဏ်ပြုလျက်ရှိသည်။ သူတို့သည်ထူးချွန်ထင်ရှားသည့် မြန်မာအမျိုးသမီးများဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတာဝန်၊ နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးတာဝန်၊ နိုင်ငံတော်ကျန်းမာရေးတာဝန်၊ နိုင်ငံတော်စီးပွားရေးတာဝန်၊ နိုင်ငံတော်ယဉ်ကျေးမှုအနုပညာတာဝန် စသည် စသည်ဖြင့်ဘက်ပေါင်းစုံ ကဏ္ဍစုံတွင် ထူးချွန်စွာပါဝင်ဆောင်ရွက်နေကြသည့် အမျိုးသမီးများစွာရှိသည်။             

ထို့ကြောင့် နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်းတွင် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့ရောက်သည်နှင့် မြန်မာအမျိုးသမီးများ နေ့ကို ကျင်းပပြီး ဂုဏ်ပြုလျက်ရှိသည်မှာချီးမြှင့်ဂုဏ်ပြုထိုက်သူကို ချီးမြှင့်ထောက်ပံ့ခြင်းသည် မင်္ဂလာ တစ်ပါး ပင်ဖြစ်သည်။

လူမျိုးတိုင်းတွင်အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးဟူ၍ရှိကြပေရာ အမျိုးသမီးတို့၏အခန်းကဏ္ဍသည် အထူးပင် အရေးပါလှသည်။ မိမိတို့၏အမျိုးအနွယ်ကိုစောင့်ထိန်းခြင်းတွင် အမျိုးသမီးများကအဓိကဖြစ်သည်။ မြန်မာ့အစဉ်အလာသားသမီးဝတ်ငါးပါးတွင် “ကျွေးမွေးမပျက်၊  ဆောင်ရွက်စီမံ၊ မွေခံထိုက်စေ၊  လှူမျှဝေ၍၊ စောင့်လေမျိုးနွယ်၊ ဝတ်ငါးသွယ်ကျင့်ဖွယ်သားတို့တာ”ဟုဖော်ပြလမ်းညွှန်ထားသည်။ မိမိ အမျိုးအနွယ် တိမ်ကောပပျောက်မသွားရအောင် အမျိုးကိုချစ်သောစိတ်မွေးမြူကာ အမျိုးကို စောင့်ရှောက်ကြရန် စောင့်လေမျိုးနွယ်ဟူသောအပိုဒ်ကသတိပေးနှိုးဆော်ထားသည်။  ဥပမာအားဖြင့် မြန်မာ့သမိုင်းတွင် ကျန်စစ်သားမင်းကြီး၏သမီးတော် ရွှေအိမ်စည်သည် ဘာသာမတူ၊ လူမျိုးမတူသည့် ပဋိက္ခရားနှင့် သံယောဇဉ်ရှိခဲ့သော်လည်း မိမိမျိုးနွယ်ကိုစောင့်ရှောက်သောအားဖြင့်  စောလူးမင်း၏ သားတော်စောယွန်းနှင့် လက်ဆက်ခဲ့သောသာဓကရှိခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဒီပဲယင်းဝန်ထောက်ဦး မြဲ၏စကားဖြစ်သည့် “မြေမျို၍လူမျိုးမပြုတ်၊ လူမျိုမှလူမျိုးပြုတ်မည်” ဟူသောစကားကို  ယနေ့တိုင်  အလေးအနက်ထားကြရမည်ဖြစ်သည်။

မြန်မာတို့သည် မျိုးချစ်စိတ်ပြင်းထန်သူများဖြစ်ကြသည်။ မြန်မာအမျိုးသမီးတို့သည်လည်း မိမိအမျိုး အနွယ်ချစ်သည့်စိတ်ရှိကြသည်။

မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ်ဆိုသည်မှာ ကိုယ့်တိုင်းပြည်၊ ကိုယ့်လူမျိုး ကိုယ့်ဘာသာ၊ စာပေ၊ ယဉ်ကျေးမှု ကိုချစ်ခင်မြတ်နိုးသည့်စိတ်၊ ကိုယ့်တိုင်းပြည်နှင့်ကိုယ့်လူမျိုးကိုထိလျှင် မချိအောင်နာတတ်သည့်စိတ်၊ ကိုယ်ကျိုးမငဲ့ဘဲ ကိုယ့်တိုင်းပြည်အတွက် စွန့်လွှတ်စွန့်စားမည် ဆိုသည့်စိတ်ဓာတ်ဖြစ်သည်။ မိမိတိုင်း ပြည်ကိုမချစ်သူသည် ဘာကိုမျှချစ်မည်မဟုတ်ဟူသောအဆိုတစ်ခုရှိသည်။ မိမိအမျိုးအနွယ်ကို မစောင့် ထိန်းဘဲ တိုင်းတစ်ပါးကိုအထင်ကြီးသူများမှာ မိမိတို့၏ ဆွေစဉ်မျိုးဆက်ကို မိမိတို့ကိုယ်တိုင် ဖျောက်ဖျက်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာပေါ်ရှိနိုင်ငံအများစုတွင် အမျိုးသမီးများနှင့်ပတ်သက်လာလျှင် မြန်မာနိုင်ငံကဲ့သို့အခွင့်အရေးပြည့်ဝစွာရရှိမှုနည်းပါးသည်။ ထို့ကြောင့် အမျိုးသမီးများနှင့်ပတ်သက်၍ အခွင့်အရေးတောင်းဆိုမှုများရှိလာသည်။  နိုင်ငံတကာအမျိုးသမီးလှုပ်ရှားမှုများပြုလုပ်ပြီး အမျိုးသမီးများသည် အမျိုးသားနှင့်တန်းတူအခွင့်အရေးများရရှိနိုင်ရန်၊ တန်းတူရည်တူဆက်ဆံခွင့်ရရှိရန်နှင့် အမျိုးသမီးများ၏စွမ်းပကားတောင်းဆိုလှုံ့ဆော်စည်းရုံးမှုများပြုလုပ်ရန် ဟူသောရည်ရွယ်ချက်သုံးရပ်ဖြင့် ကမ္ဘာ့အမျိုးသမီးညီလာခံများကို ကျင်းပလျက်ရှိသည်။  အဆိုပါညီလာခံများအနက် ၁၉၉၅ ခုနှစ် တရုတ်နိုင်ငံ ဘေဂျင်းမြို့တွင် ကျင်းပခဲ့သော စတုတ္ထအကြိမ်မြောက် ကမ္ဘာ့အမျိုးသမီးညီလာခံတွင် ဘေဂျင်းကြေညာစာတမ်း ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။ ထိုကြေညာစာတမ်းတွင် “အမျိုးသမီးများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဆောင်ရွက်ရာတွင် နိုင်ငံတိုင်း၌ အမျိုးသားအဆင့်ယန္တရားဖွဲ့စည်းပြီး ဆောင်ရွက်သင့်သည့်ကဏ္ဍအပါအဝင် ကဏ္ဍကြီး (၁၂)ရပ် ပါဝင်ခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံက လိုက်နာဆောင်ရွက်သည့်အနေဖြင့် ၁၉၉၆ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးရေးရာကော်မတီ (Myanmar National Committee on Women’s Affairs) (MNCWA)ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ  အမျိုးသမီးရေးရာကော်မတီ ယခုမြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ  အမျိုးသမီးကော်မတီစတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နေ့ကို မြန်မာအမျိုးသမီးများနေ့ဟု ဂုဏ်ပြုသတ်မှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အနှစ်ချုပ်ဆိုရသော် မြန်မာနိုင်ငံရှိ  မြန်မာအမျိုးသမီးအားလုံး နိုင်ငံနှင့်လူမျိုးကောင်းကျိုး ပိုမိုသယ်ပိုးဆောင်ရွက်အောင်မြင်၍တိုးတက်သောလူမှုစီးပွားဘဝများကို  ပိုင်ဆိုင်နိုင်ပါစေကြောင်း ဆုတောင်းရေးသားလိုက်ရပေသည်။   ။

MWD Web Portal

ဝန်ကြီးချုပ် နာရင်ဒရာမိုဒီသည် ဇူလိုင်လ ၅ ရက်နေ့မှ ၈ ရက်နေ့အထိ ၁၇ ကြိမ်မြောက် BRICSထိပ်သီး အစည်းအဝေး တက်ရောက်ရန်အတွက် ဘရာဇီးသို့ တရားဝင်အလည်အပတ် ခရီးသွားရောက်မည် ဖြစ်ပြီး၊ အဆိုပါအစည်းအဝေးသည် ရီယိုဒီဂျနေရိုမြို့တွင် ဇူလိုင်လ ၆ ရက် နေ့ ၇ ရက်နေ့အထိ ကျင်းပ သွားမည်ဖြစ်သည်။  အဆိုပါ ကမ္ဘာ့ အဆင့်မြင့်အရာရှိကြီးများ တွေ့ဆုံပွဲသည် ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ၏ ငါးနိုင်ငံ ခရီးစဉ်၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ကာ ဂါနာ၊ ထရီနီဒက်နှင့်တိုဘာဂို၊ အာဂျင်တီးနားနှင့် နမီးဘီးယား တို့သို့လည်း သွားရောက်မည် ဖြစ်ပါသည်။ ယင်းခရီးစဉ်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ နှစ်နိုင်ငံ ချစ်ကြည်ရေး နှင့် ကဏ္ဍစုံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးတို့တွင် ပိုမိုအားကောင်းလာစေရန် ရည်ရွယ်ပါသည်။

ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ၏ BRICS ထိပ်သီးအစည်းအဝေးအစီအစဉ်

ထိပ်သီးအစည်းအဝေး ကာလအတွင်း ကမ္ဘာ၏ထိန်းကြောင်းမှုစနစ် ပြန်လည်ထူထောင်ရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး နှင့် လုံခြုံရေး၊ ဉာဏ်ရည်တုနည်းပညာသုံးစွဲရာတွင် တာဝန်ခံမှု ရှိစေရေး၊ ရာသီ ဥတုပြောင်းလဲမှု အပေါ် အလေးထားရေး၊ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးနှင့် စီးပွားရေး၊ ဘဏ္ဍာရေးကဏ္ဍ စသည့် အဓိကကျသည့် ကမ္ဘာ့ရေးရာကိစ္စရပ်များကို အမြင်ချင်းဖလှယ် ဆွေးနွေးသွားဖွယ် ရှိပါသည်။ ထိပ်သီးအစည်းအဝေး၏ ဘေးဘန်းဆွေးနွေးပွဲအဖြစ် ဘရာဇီး သမ္မတ Luiz Inácio Lula da Silvaနှင့် မိုဒီတို့ တွေ့ဆုံ၍ အိန္ဒိယနှင့် ဘရာဇီးတို့ အကြား ကုန်သွယ်ရေး၊ ကာကွယ်ရေး၊ စွမ်းအင်၊ အာကာသ၊ နည်းပညာ၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ကျန်းမာရေးကဏ္ဍများတွင် မဟာဗျူဟာ မိတ်ဖက်အဖြစ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားရေး ကျယ်ကျယ် ပြန့်ပြန့် ဆွေးနွေးသွားရန် မျှော်မှန်းထားပါသည်။

ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ၏ ငါးနိုင်ငံ ခရီးစဉ်

ဝန်ကြီးချုပ် နာရင်ဒရာမိုဒီသည် မကြာမီသွားရောက်မည့် ခရီးစဉ်အတွင်း ၎င်း၏ ပထမဆုံး နှစ်နိုင်ငံ ချစ်ကြည်ရေးခရီးစဉ်အဖြစ် အာဂျင်တီနားနိုင်ငံသို့ သွားရောက်မည်ဖြစ်ပြီး၊ သမ္မတ Javier Gerardo Milei နှင့် တွေ့ဆုံမည်ဖြစ်ပါသည်။ ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးသည် ယခင် တက်ရောက်ခဲ့သည့် ဖိုရမ်များ၏ ဘေးဘန်းဆွေးနွေးပွဲများတွင် တွေ့ဆုံခဲ့ကြဖူးသော်လည်း၊ ယခု တွေ့ဆုံမှုသည် ပထဆုံးအကြိမ် နှစ်နိုင်ငံ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှု၏ စံပြတွေ့ဆုံခြင်းဖြစ်ပါသည်။ 

ထိုသို့ တွေ့ဆုံရာ၌ ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး၊ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှု၊ မြေရှားဓာတ်သတ္တုများ၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် သမားရိုးကျနှင့် ပြန်လည် ပြည့်ဖြိုးမြဲ စွမ်းအင် ကဏ္ဍတို့၌ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအတွက် ဆွေးနွေးကြမည်ဖြစ်သည်။   

BRICSဆွေးနွေးပွဲများအတွင်း အိန္ဒိယသည် ၎င်း၏ကာလရှည်ကြာစွာတည်ရှိနေသည့် နယ်စပ် ဖြတ်ကျော် အကြမ်းဖက်မှုအပေါ် စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကို ဘရာဇီးနှင့် အာဂျင်တီးနားတို့နှင့်အတူဖော်ပြသွားဖွယ်ရှိသည်။

လေးနိုင်ငံခရီးစဉ်ကို ဂါနာမှစမည်

ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ၏ ခရီးစဉ်သည် ဂါနာနိုင်ငံသို့ ဇူလိုင်လ ၂ ရက်နှင့် ၃ ရက် အတွင်း အသစ် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခြင်းခံရသည့် သမ္မတ John Dramani Mahama ၏ ဖိတ်ကြားချက် အရ သွားရောက်မည် ဖြစ်ပါသည်။ ခရီးစဉ်သည် ဂါနာ၏ စီးပွားရေး ပြန်လည်တည်ဆောက်မှုအတွက် အထောက်အကူ ဖြစ်စေမည်ဖြစ်ကာ၊ စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍ၊ အနောက် အာဖရိကတွင် ကာကွယ်ဆေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ဗဟိုချက်တစ်ခု ထူထောင်ရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု ဖလှယ်ရေး စသည့် အရေးပါသော အစီအမံများကို ဆွေးနွေးသွားဖွယ်ရှိကြောင်း ပြည်ပရေးရာဝန်ကြီး Mr. Ravi က ပြောကြားပါသည်။

ထရီနီဒက်နှင့် တိုဘဂို ခရီးစဉ်

ဇူလိုင်လ ၃ ရက်မှ ၄ ရက်အတွင်း ဝန်ကြီးချုပ်သည် ထရီနီဒက်နှင့် တိုဘဂိုသို့ သွားရောက် လည်ပတ်မည်ဖြစ်ပါသည်။ ယင်းသည် ၁၉၉၉ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း အိန္ဒိယ ဝန်ကြီးချုပ်၏ ပထမ ဆုံးသော ကာရေဘီယမ် နိုင်ငံများသို့ သွားရောက်လည်ပတ်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ခရီးစဉ်သည် သမိုင်းကြောင်းနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအရ ဆက်ဆံရေးကို နက်ရှိုင်းစေရန်နှင့် အပြန်အလှန် အကျိုး ရှိစေမည့် ကဏ္ဍများတွင် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု ကို ချဲ့ထွင်သွားရန် ဖြစ်ပါသည်။

နမီးဘီးယားသို့ - နောက်ဆုံးခရီးစဉ်

နောက်ဆုံးအနေဖြင့် နမီးဘီးယားနိုင်ငံသို့ သွားရောက်မည်ဖြစ်ပြီး ဖေဖော်ဝါရီလ ၈ ရက်နေ့ က ကွယ်လွန် သွားခဲ့သည့် ကိုလိုနီစနစ်ဆန့်ကျင်ရေး ဦးဆောင်သူ Sam Nujoma အား သွားရောက် ဂါရဝပြုမည် ဖြစ်ပါသည်။  အဆိုပါခရီးစဉ်အတွင်း ငွေပေးချေမှုစနစ် စံသတ်မှတ်ရေး၊ ဘဏ္ဍာရေးကဏ္ဍတွင် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက် ရေးတို့အတွက် သဘောတူညီချက်တစ်ရပ်ကို အိန္ဒိယနှင့် နမီးဘီးယား နိုင်ငံတို့ အကြား လက်မှတ်ရေးထိုးကြရန်ရှိပါသည်။

၁၇ ကြိမ်မြောက် BRICS ထိပ်သီးအစည်းအဝေးနှင့် ပတ်သက်သည့် သိထားသင့်သည့် အချက်များ

၂၀၂၅ BRICS ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသည် ယင်းအုပ်စု အဖွဲ့ဝင်များဖြစ်သည့် ဘရာဇီး၊ ရုရှား၊ အိန္ဒိယ၊ တရုတ်၊ တောင်အာဖရိကနှင့် အဖွဲ့ဝင်အသစ်အဖြစ် ပါဝင်လာသည့် အင်ဒိုနီးရှား၊ အီဂျစ်၊ အီသီယိုပီးယား၊ အီရန်နှင့် အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စုကဲ့သို့သော အုပ်စုတွင်း နိုင်ငံများ၏အလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌရာထူးကို ဘရာဇီးနိုင်ငံမှ ရယူ၍ ကျင်းပခဲ့သည့် အချိန်ကာလ ဖြစ်ပါသည်။  ယင်းအုပ်စု၏ ဩဇာသက်ရောက်မှု ချဲ့ထွင်ရန် ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံကိုလည်း ဖိတ်ကြားထား ပါသည်။

အဆိုပါ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကို ရေယိုဒီဂျနေရိုမြို့ရှိ Museum of Modern Art ၌ ကျင်းပမည် ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့တောင်ခြမ်းမှ ခေါင်းဆောင်များ အတူတကွ စုဝေးရောက်ရှိ၍ ကမ္ဘာ့ စိန်ခေါ်မှုများကို ၊ ယခင် BRICS ထိပ်သီးအစည်းအဝေးအစီအစဉ်များနှင့်အညီ အဖြေရှာကြမည် ဖြစ်ပါသည်။

အလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သည့် ဘရာဇီးနိုင်ငံက ဦးစားပေးရမည့် အချက်များကို “Strengthening Global South Cooperation for More Inclusive and Sustainable Governance” ခေါင်းစဉ် အောက်မှ အောက်ပါအတိုင်း တင်ပြသွားရန်ရှိပါသည်-

• ဆေးဝါးကုသမှုခွင့်ကို သာတူညီမျှ လက်လှမ်းမီသည့် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးစနစ် တိုးတက်စေရန်။

• လျစ်လျူရှုထားသော အပူပိုင်းဒေသရောဂါများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခြင်း။

• ဒေသသုံး ငွေကြေးများနှင့် အခြားငွေပေးချေမှုစနစ်များဖြင့် ကုန်သွယ်မှုနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို မြှင့်တင်ရန်။

• ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်မှုကို BRICS ၏ ဦးဆောင်မှု အစီအစဉ်ဖြင့် လုပ်ဆောင်ရန်တို့ ဖြစ်ပါသည်။

ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင် AIနည်းပညာ ထိန်းချုပ်မှုကို တာဝန်သိစွာ ဆောင်ရွက်ရေး၊  ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးစနစ်များ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနှင့် BRICS ၏ အဖွဲ့အစည်းအတွင်း ဖွဲ့စည်းပုံကို ပိုမိုထိရောက်သော ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်များ အားကောင်းလာစေရန် အာရုံစိုက် ဆောင်ရွက် သွားမည်ဖြစ်သည်။   

၂၀၂၅ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးသည် ပြောင်းလဲနေသော ကမ္ဘာ့ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းနှင့် BRICS ၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ချဲ့ထွင်ရန်နှင့် စီးပွားရေး ထွန်းသစ်စနိုင်ငံများ အတွက် အခြား ရွေးချယ် စရာ အခင်းအကျင်းတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်လာရန်အတွက်  ကျင်းပခြင်း ဖြစ်ပါသည်။  အဆိုပါအုပ်စုသည် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံရေး စံချိန်စံနှုန်းများတွင် အားလုံး ပါဝင်သည့် အုပ်ချုပ်မှုစနစ်ပုံစံကို အလေးပေးဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် ပိုမိုထင်ရှားသည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လာနိုင်ရန် ရည်မှန်းထားပါသည်။ 

ဘာသာပြန်ဆိုသူ- ဦးခိုင်ထွဋ်လှ

ယမန်နေ့မှအဆက် 

Ammonium Nitrate (အမိုနီယမ်နိုက်ထရိတ်) NH4NO3 သည် Ammonium Cation (NH4)+ Nitrate Anion (NO3) တို့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော Ionic ဆားဖြစ်သည်။ အနံ့မရှိသော၊ အရောင်မဲ့၊ အဖြူရောင်မှ မီးခိုးရောင်ပုံဆောင်ခဲ (သဲနှင့်တူသော)အပေါက်များ၊ ပုတီးစေ့ သို့မဟုတ် အမှုန့်များ ဖြစ်သည်။ Ammonium Nitrate သည် Nitrate ပုံစံတွင် နိုက်ထရိတ်၏ထက်ဝက်နှင့် Ammonia ပုံစံတွင် ထက်ဝက်ပါနေသောကြောင့် Ammonium Nitrate သည် အသုံးများသော မြေဩဇာဖြစ်သည်။ ၎င်းကို ဖောက်ခွဲရေးပစ္စည်းများ၊ မီးခြစ်များ၊ ဓာတ်မြေဩဇာများနှင့် ပဋိဇီဝဆေးများပြုလုပ်ရာတွင်လည်း အသုံးပြုသည်။ 

“3,4-MDP-2-P methyl glycidate” (PMK glicidate) (၃၊ ၄-အမ်ဒီပီ-၂-ပီ-မီသိုင်း ဂလိုက်စီဒစ်အက်စစ်) (ပီအမ်ကေဂလိုက်စီဒစ်အက်စစ်) C12H12O5 သည် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းဖြင့် သတ်မှတ်ထားသည့် အဖြူရောင်ပုံဆောင်ခဲပုံစံ ဓာတုပစ္စည်းဖြစ်ပြီး တရားဝင်အသုံးပြုမှုများအပြင် အက်ဥပဒေချိုးဖောက်မှု ဖြင့်ထိန်းချုပ်ထားသော အရာဝတ္ထုတစ်ခုကိုထုတ်လုပ်ရာတွင် အသုံးပြုပြီး ထိန်းချုပ်ထားသော ဓာတုပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်ရန်အတွက်အရေးကြီးသည်။

 Safrole Rich Oil (ဆာဖရိုးကြွယ်ဝသောဆီ) C10H10O2 သည် အရောင်မရှိ(သို့) အဝါဖျော့ရောင်အဆီ ဖြစ်ပြီး Safrole သည် ဆေးလိပ်နှင့်ဆေးရွက်ကြီးမီးခိုးများနှင့် အစားထိုးဆေးရွက်ကြီး မီးခိုးများတွင်ပါဝင် သောအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ အချိုရည်တွင် အရသာပစ္စည်း (Flavoring agent) အဖြစ် လည်းကောင်း၊ ပရုတ်နှင့် Saffras ၏အဆီများတွင်လည်းကောင်း၊ ကပ်ပါးပိုးဝင်ခြင်းအတွက် ဆေးဝါး အဖြစ်လည်းကောင်း အသုံးပြုနိုင်ပြီး ၎င်းသည် စာရင်းသွင်းထားသော ကင်ဆာရောဂါ တစ်မျိုးဖြစ် စေကာ အမွှေးနံ့သာပါဝင်ပစ္စည်းအဖြစ် အသုံးမပြုနိုင်ပေ။ 

စိတ်ကြွဆေးပြား Ecstasy ဟုလည်း လူသိများသော N-methyl - 3,4-methylenedioxyamphe- tamine (MDMA) အမ်ဖီတမင်း (Amphetamine) အမျိုးအစား စိတ်ကြွဆေးထုတ်လုပ်ရန်အတွက် အဓိကပရီကာဆာဓာတုပစ္စည်း (Main Precursor)အဖြစ် တရားမဝင်အသုံးပြုသည်။ 

Thionyl Chloride (သိုင်အိုနိုင်းလ်ကလိုရိုက်) SOCl2 သည် စူးရှသောအနံ့ရှိသည့် အရောင်မရှိ ကြည်လင် သောအရောင်မှ အဝါဖျော့ရောင်ပြောင်းသော ဆူပွက်နေသည့်အရည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် စာရင်းသွင်းထား သော ကင်ဆာရောဂါတစ်မျိုးဖြစ်စေပြီး အမွှေးနံ့သာပါဝင်ပစ္စည်းအဖြစ် အသုံးမပြုနိုင်ပါ။ အချိုရည်တွင် အရသာပစ္စည်းအဖြစ်အသုံးပြုခြင်း (Flavoring agent)၊ ပရုတ်နှင့် ရွှေဝါရောင် (Saffras)၏ အဆီများ တွင်တွေ့ရှိရခြင်း၊ ကပ်ပါးပိုးဝင်ခြင်းအတွက် ဆေးဝါးအဖြစ် တရားဝင်အသုံးပြုပြီး စိတ်ကြွဆေးပြား (Ecstasy) ဟု လူသိများသော N-methyl - 3,4-methyle- nedioxyam phetamine (MDMA)နှင့် အမ်ဖီတမင်း(Amphetamine)နှင့်Lysergic acid diethylamide ထုတ်လုပ်ရန်အတွက် အဓိကပရီကာ ဆာဓာတုပစ္စည်း (Main Precursor)အဖြစ် တရားမဝင်အသုံးပြုသည်။ 

ရေမွှေးအမျိုးမျိုးထုတ်လုပ်ရာတွင်ပါဝင်သည့် ပရီကာဆာများ(Percursors)မှာ Isosafrole၊ 3-4- Nothylenediophenyl-2- Propanon၊ Anthranilic Acid နှင့် Ethyl Ether တို့ဖြစ်သည်။ 

ထိန်းချုပ်ဓာတုပစ္စည်းကြီးကြပ်ရေးဆိုင်ရာနည်းဥပဒေများအရ ထိန်းချုပ်ဓာတုပစ္စည်းကြီးကြပ်ရေး ကော်မတီသည် ထိန်းချုပ်ဓာတုပစ္စည်းလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ခြင်း၊ ၎င်းတို့ကိုအသုံးပြု၍ ကုန်ပစ္စည်းထုတ် လုပ်မှုလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ခြင်း၊ ပြည်ပမှတင်သွင်းခြင်း၊ ပြည်ပသို့ တင်ပို့ခြင်း၊ သိုလှောင်ထားရှိခြင်း၊ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချခြင်း၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ခြင်းနှင့် လက်ဝယ်ထားရှိအသုံးပြုခြင်း တို့အတွက် သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရ၊ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ထို့ပြင် ထိန်းချုပ်ဓာတုပစ္စည်း များကို မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့်စိတ်ကိုပြောင်းလဲစေသော ဆေးဝါးများကို ထုတ်လုပ်ရာတွင် တရားမဝင်သော လမ်းကြောင်းသို့ပြောင်းလဲ၍ အသုံးပြုကြောင်း သံသယဖြစ်ဖွယ်တွေ့ရှိပါက ထိန်းချုပ်ဓာတုပစ္စည်း ကြီးကြပ်ရေးကော်မတီသို့ ချက်ချင်းသတင်းပို့၍ စစ်ဆေးမှုများဆောင်ရွက်ရမည်။ ပြည်ပ တင်သွင်း/တင်ပို့ခွင့်ရရှိသူများအနေဖြင့် ၎င်းပစ္စည်းများတင်သွင်းခြင်း၊ တင်ပို့ခြင်းပြုရာတွင် သတ်မှတ်ထားသောစာရွက်စာတမ်းအချက်အလက်များကို ကြိုတင်၍ဖြည့်ဆည်းတင်ပြရန်နှင့် တင်သွင်းတင်ပို့သည့်အခါ လုံခြုံစွာထုပ်ပိုး၍ တံဆိပ်အမှတ်အသားကပ်ထားပြီး ခွင့်ပြုထားသော နေရာဒေသသို့သာ သယ်ယူပို့ဆောင်ရမည်။

ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ အမိန့်ကြော်ငြာစာထုတ်ပြန်၍ သတ်မှတ်ထားသည့်ထိန်းချုပ်ဓာတုပစ္စည်း တစ်မျိုးမျိုးနှင့်ဖော်စပ်ထုတ်လုပ်ထားသော ဆေးကုသရာတွင် အသုံးပြုသောဆေးဝါးများ၊ အလွယ်တကူ ဓာတ်ခွဲထုတ်လုပ်၍ ပြန်လည်အသုံးမပြုနိုင်သည့်ထိန်းချုပ်ပစ္စည်းတစ်မျိုးမျိုး၏ ဒြပ်ပေါင်းများ၊ ဥပမာ အားဖြင့် ထိန်းချုပ်ဓာတုပစ္စည်းတစ်မျိုးမျိုးဖြင့် ပြုပြင်၊ ထုတ်လုပ်ထားသည့် ဘက်ထရီအက်စစ်အလှဆီ၊ အမွှေးနံ့သာ၊ ရေမွှေး၊ ဆပ်ပြာမွှေး၊ ဆိုးဆေး၊ ချေးချွတ်ဆေး၊ သုတ်ဆေး၊ ဓာတ်မြေဩဇာစသည့် အများပြည်သူ အိမ်သုံး၊ လူသုံး၊ လုပ်ငန်းသုံးကုန်ပစ္စည်းများထုတ်လုပ်ရာတွင် အသုံးပြုကြပြီး အောက် ဖော်ပြပါထိန်းချုပ်ဓာတုပစ္စည်းများကို အလေးချိန်၊ ပမာဏ သို့မဟုတ် အရေအတွက်အတိုင်း လက်ဝယ် ထားခွင့်ရှိသည်- 

(က) အက်စစ်တစ်အင် ဟိုက်ဒရိုက် - ၁၀ လီတာ 

(ခ) ပိုတက်စီယမ်ပါမင်းဂနိတ် - ၅ ကီလိုဂရမ် 

(ဂ) အက်စီတုန်း - ၁၀ လီတာ 

(ဃ) အီသိုင်းလ်အီသာ သို့မဟုတ် ဒိုင်အီသိုင်းလ်အီသာ- ၁၀ လီတာ 

(င) ဟိုက်ဒရိုကလိုရစ်အက်စစ်- ၅၀ လီတာ 

(စ) ဆာလဖျူရစ် အက်စစ်- ၅၀ လီတာ 

(ဆ) တော်လူအင်း - ၁၀ လီတာ 

ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အမိန့်၊ ညွှန်ကြားချက်နှင့်အညီ မှတ်ပုံတင်လက်မှတ်ရဆရာဝန်နှင့် လူနာများက ဝယ်ယူသုံးစွဲခြင်း၊ လက်ဝယ်ထားခြင်း၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ခြင်းပြုသည့် ထိန်းချုပ်ဓာတု ပစ္စည်းများ၊ ယင်းတို့နှင့် ပြုပြင်ဖော်စပ်ရောနှော၊ ထုတ်လုပ်ထားသည့်ဆေးဝါးများ၊ ဒြပ်ပေါင်းများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အဆိုပါနည်းဥပဒေများအရ ထောက်ခံချက် သို့မဟုတ် ခွင့်ပြုချက်ရယူရန်မလိုသော်လည်း မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် စိတ်ကိုပြောင်းလဲစေသောဆေးဝါးများထုတ်လုပ်ရာတွင် အသုံးပြုပါက မူးယစ်ဆေး ဝါးနှင့် စိတ်ကိုပြောင်းလဲစေသောဆေးဝါးများဥပဒေအရ အရေးယူခံရမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် မူးယစ် သံသရာမလည်ပတ်ဖို့ မူးယစ်ဆေးဝါးတရားမဝင်ရောင်းဝယ်မှုများ သတင်းပေးကြစို့ဟုတိုက်တွန်း ရေးသားဖော်ပြလိုက်ရပါသည်။ ။

MWD Web Portal

ယခုတစ်လော မျက်စိနာသူ အတော်များသည်။ မိုးရွာသောအခါ ကမ္ဘာမြေကြီး အတွင်းမှ အပူများသည်  အငွေ့ပြန်၍ ထွက်လာသည်။ မိုးရေထဲတွင် သွားလာနေကြသူများသည်ခြေထောက်ရေစိုသဖြင့် အပူငွေ့အပေါ်တက်ကာ မျက်စိသို့  အခိုးရောက်ပြီး မျက်စိနာခြင်းဖြစ်သည်။

အနောက်တိုင်းအယူအဆမှာ မျက်စိနာ ခြင်းသည် ပိုးကြောင့်ဖြစ်သည်။ တိုင်းရင်း ဆေးအယူအဆမှာ ခြေဖဝါးအအေးပတ်လျှင် အခိုးပိတ်ပြီး အထက်ဆန်သဖြင့်ခြေဖဝါးမှထွက်ရမည့်အခိုးအငွေ့များ မျက်စိမှ ကန်ထွက်ခြင်းကြောင့် မျက်စိ သွေးကြောများနီရဲကာ မျက်စိနာရခြင်း ဖြစ်လေသည်။

တိုင်းရင်းမြန်မာအကြောပြင်ပညာအယူအဆတွင် မဏိဥက္ကပ်ခေါ် အကြောခွေသည် မျက်စိအတွင်းနှာခေါင်းရင်းဘက်တွင်ရှိပြီး ယင်းအကြောခွေတွင် မျက်ရည် ထွက်ပေါက်နှင့်အငွေ့ထွက်ပေါက်များ ရှိသည်။ အပူအခိုးကန်၍ ထွက်ပေါက်ပိတ်သွားသောအခါ မျက်စိအတွင်းမှ အကြော များရောင်ပြီး မျက်သားတက်ကာ မျက်စိ နာရောဂါရရှိလေတော့သည်။

မျက်စိနာ ချောင်ပို့ဟူသော မြန်မာစကားရှိသည်။ အဓိပ္ပာယ်မှာ မျက်စိနာသူသည် မှောင်ရိပ်ကျသော ချောင်တွင် နေရမည်။ အလင်းရောင်ကို မကြည့်ရ။ အလင်းတုံ့ပြန်သော နေရောင်၊ မီးရောင်များကို မကြည့်သင့်။  ယခုခေတ်ဆိုလျှင်  တီဗွီ၊  ဇာတ်လမ်းများ ကြည့်ရှုခြင်းကို နားထားသင့်သည်။    အလင်း ရောင်ကိုကာကွယ်သော နေကာမျက်မှန်တပ်ထားသင့်သည်။

မျက်စိကို အပြင်မှကြည့်လျှင်  မမြင်ရသော  နေကာမျက်မှန်မှာ   အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်ဟု မျက်စိ ဆရာဝန်ကြီးများက ပြောကြားထားသည်။

မျက်စိနာလျှင် မျက်စိအတွင်းရှိ သွေးကြောလေးများရောင်သဖြင့် နီရဲပြီး ယားယံခြင်း ဖြစ်တတ်သည်။ ယား၍ပွတ်မိလျှင်မျက်ကြည်လွှာ (အနက်ရောင်) ပျက်စီးတတ်သည်။တစ်သျှူးစက္ကူဖြင့် ပွတ်ခြင်းလည်း မကောင်းပါ။ စက္ကူတွင် ကြမ်းရှသောမျက်နှာပြင်ရှိသည်။ အသားချောသော လက်ကိုင်ပဝါ၊ အမွေးပွ သော မျက်နှာသုတ်ပဝါငယ်ဖြင့် အပေါ်မှအုပ်၍တို့ပေးခြင်းသာ အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ ဖြစ်နိုင်လျှင် ကြွေဇလုံတစ်ခုတွင် ရေနွေးအပူ ဓာတ်ဘူးငယ်တစ်လုံးစာထည့်ပါ။ ယင်းနောက်ဆားဇွန်းငယ်တစ်ဇွန်း ထည့်ဖျော်ပါ။ဆားခါးထည့်လျှင် ပို၍ကောင်းသည်။ ယင်းရေနွေးအတွင်းသို့ မျက်နှာသုတ်ပဝါငယ် ကိုထည့်စိမ်ကာ (ရေနွေးနွေးဖြစ်မှစိမ်ပါ) ယင်းတဘက်ကို ရေစင်အောင် ညှစ်ပြီး   မျက်စိနာဖြစ်နေသော   မျက်စိ မျက်ခွံပေါ်မှအုပ်ပေးပါ။   ခြောက်သွေ့သွားလျှင် တစ်ဖန်ဆားရည်နွေးဇလုံတွင် ပြန်စိမ်ပြီး   ရေညှစ်ပါ။  မျက်စိအရောင် ကျသွားပါလိမ့်မည်။

ဆားရည်ကြည်သည် မျက်စိနှင့်သင့်ကြောင်း ရှေးက တိုင်းရင်းဆေးကျမ်းများတွင်ဖော်ပြထားသည်။  မျက်စိမှာရေ၊ နားမှာဆီ၊ ဒန္တီမှာဆား၊ ဝမ်းမှာခါးဟူသော စာနှင့်အညီ ဆားအနည်းငယ်ကို ရေတွင် ဖျော်ပြီး အရည်ကြည်ကိုယူကာ မျက်စိတွင် ခတ်ပေးခြင်းဖြင့် မျက်သားအရောင်ကို ကျစေနိုင်သည်။ ဆားကို ဖျော်သောရေသန့်ရမည်။ ဆူပြီးရေနွေးကို အအေးခံထားသောရေကျက်အေးနှင့် ဖျော်ခြင်းကသာ အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။ ယခုခေတ်သောက်ရေသန့်ဘူးများတွင်အနည်ပါတတ်သဖြင့် စိတ်မချရပါ။ ဆူပွက်ပြီးသားရေနွေး၏ ရေကျက်အေးကသာ စိတ်အချရဆုံးဖြစ်သည်။

လက်တွေ့တစ်နည်းမှာ ဆားအနည်းငယ်ကို ရေနွေးအဖြူဖြင့်ဖျော်ပြီး အအေးခံ၍ မျက်စိတစ်လုံး ဝင်ဆံ့သည့် ကိုင်းခွက်ငယ်တွင်ထည့်ကာ  ယင်းခွက်အတွင်းသို့ မျက်နှာအပ်၍ မျက်စိကို ဆားရည် အတွင်း ဖွင့်၊ ပိတ်၊ ဖွင့်၊ ပိတ်လုပ်ပေးခြင်းဖြစ်သည်။

ရှားစောင်းလက်ပပ်ပင်မှကျောက်ကျောကဲ့သို့အနှစ်ကိုခွဲယူပြီး  အနေတော်အတုံးလေးများပြုလုပ်ကာ မျက်ခွံပေါ်အုပ်ထားပါက မျက်စိနာသက်သာစေသည်။

တခြားထူးခြားသောမျက်စဉ်းတစ်ခုမှာ မိခင်နို့ရည်ကို မျက်စဉ်းအဖြစ်ခတ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုနည်းမှာ နို့တိုက်နေသော မိခင်တစ်ဦးထံမှ နို့ရည်ကို လက်ဖက်ရည်ပန်းကန်ငယ်ဖြင့်ခံ၍ ညှစ်ယူပြီး မျက်စဉ်းခတ်ပိုက်ငယ်  သို့မဟုတ်    မင်စုပ်ပိုက်အသုံးပြု၍ နို့ရည်ကို မျက်စဉ်းခတ်ပေးခြင်းဖြစ်သည်။

မြန်မာ့ရိုးရာအိမ်သုံးဆေးနည်းဖြစ်သည့် သနပ်ခါးမြစ်၊ မန်ကျည်းခေါက်၊ သီးခေါက်၊ ကျားမနိုင်မြစ်များကိုသွေးပြီး မျက်စိကွင်းပေးခြင်းဖြင့် မျက်လုံးအရောင် ကျစေနိုင်သည်။

တိုင်းရင်းဆေးအယူအဆတွင် ညှော်ကိုလည်း အဓိကထားသည်။ငရုတ်သီးညှော်၊အမှိုက်မီးရှို့သောအနံ့များရှူရှိုက်မိလျှင် မျက်စိနာကို ပိုဆိုးစေသဖြင့် သတိပြုရှောင်ကြဉ်သင့်သည်။ထို့အတူ မီးခိုးငွေ့များ ရှိသောနေရာများသို့လည်း မသွားသင့်၊ မနေသင့်ပါ။ မီးခိုးငွေ့များ    မျက်စိအတွင်း ဝင်လျှင် မျက်စိအာရုံ ကြောများစပ်သဖြင့်   အပိတ်၊  အဖွင့်များပြီး  မျက်စိသူငယ်အိမ်ကို   ပို၍ရောင် စေနိုင်သည်။

မျက်စိအထူးကုဆရာဝန်ကြီးများနှင့် ပြသခြင်းမဟုတ်ဘဲ မိမိသဘောဖြင့် ဆေးအရောင်းဆိုင်များမှ တွေ့ကရာမျက်စဉ်းများကို ဝယ်မခတ်သင့်ပါ။ မိမိနှင့် ဓာတ်မတည့်သောမျက်စဉ်းများကို မှားခတ်မိသဖြင့် မျက်စိကွယ်ရသူများရှိကြောင်း မျက်စိဆရာဝန်ကြီးများ ကိုယ်တိုင်ရေးသည်ကို ဖတ်ရှုရဖူးသည်။  ထို့အတူ တိုင်းရင်းဆေးဟုဆိုကာ မိုးရေတွင် သွပ်၊ ဒန်၊ ဆေးဒန်း၊ တခြားဆေးမြစ်များ စိမ်ထားသော မျက်စဉ်းဆေးများကို ခတ်မိသဖြင့် မျက်စိကွယ်ရသူများလည်း ရှိသည်။ တိုင်းရင်းဆေးဆိုတိုင်း အန္တရာယ်မရှိဟု မထင်ပါနှင့်။ ရောင်းတမ်းဆေးများကြောင့် အမှားများစွာတွေ့ကြုံရသဖြင့် တိုင်းရင်းဆေးပညာဦးစီးဌာနဗဟိုဆေးဝါးကြီးကြပ်မှုအဖွဲ့မှစစ်ဆေးပြီး  အန္တရာယ်ကင်းရှင်းကြောင်း အတည်ပြု ထားသော ခွင့်ပြုချက်လိုင်စင်ယာယီမှတ်ပုံတင် နံပါတ်ပါရှိသော ဆေးဝါးများမှလွဲလျှင် ဝယ်ယူသုံးစွဲခြင်းမပြုပါနှင့်။

မျက်စိအဆုံး၊  နားအရှုံးဟု  အဆိုရှိသဖြင့် မျက်စိကွယ်လျှင် အလွန်ကြီးသော ဆုံးရှုံးမှုကြီးဖြစ်ပါသည်။ သာမန်မျက်စိနာရာမှ ပေါ့ဆမှုကြောင့် မျက်စိကွယ်ရသည်အထိ မဖြစ်စေရန် -

- မျက်စိနာလျှင်  အရမ်းမပွတ်ပါနှင့်။

- တွေ့ကရာမျက်စဉ်းများကို (ဆရာဝန်များ ညွှန်ကြားချက်မရှိဘဲ) မခတ်ပါနှင့်။

- ညှော်၊ မီးခိုးများကို ရှောင်ပါ။

- စူးရှသောနေရောင်၊ အလင်းရောင်တွင်မနေပါနှင့်။

- တီဗွီမကြည့်ပါနှင့်။ ကြည့်ချင်လျှင်နေကာမျက်မှန် အမည်းရောင်တပ်ကြည့်ပါ။

- အသီးအနှံပို၍စားပါ။  အသားစားခြင်းကို ရှောင်ပါ။  အသားစားလျှင်မျက်စိပို၍ ယားတတ်သည်။

- အပူအစပ်နှင့် မဆလာပါသောအစာများကို ရှောင်ပါ။ မျက်စိကို ရောင်စေပါသည်။

-နေအိမ်အပြင်ဘက်မထွက်ပါနှင့်။ဆိုင်ကယ်မစီးပါနှင့်။လေတိုက်လေတိုးလျှင် မျက်စိပို၍ ရောင်တတ် သည်။

- ဆားရည်ကြည်ခတ်ခြင်း၊ ဆားရည်ငွေ့ပါသော တဘက်ငယ်ဖြင့် အုပ်ခြင်းပြုလုပ်ပါ။

Photo - Park Slope eye

MWD Web Portal

ဤလူ့ဘောင်တွင် အမျိုးသားနှင့်အမျိုးသမီးဟူ၍ လူသားအမျိုးအစား ခွဲခြားသတ်မှတ်ထားကြသည်။ ဤတွင် အမျိုးသမီးများကို အမျိုးသားများနှင့်တန်းတူအခွင့်အ‌ရေးမပေးဘဲ ကန့်သတ်မှုများရှိခဲ့ကြသည်။ အမျိုးသမီးများသည် အမျိုးသားများကဲ့သို့ နေရာတိုင်းနှင့် မတင့်တယ် မအပ်စပ်ဟူသောအယူဝါဒကို အမြဲအသုံးချနေကြသဖြင့် အမျိုးသမီးများ၏အခွင့်အလမ်းများ၊ အခွင့်အရေးများဆုံးရှုံးလျက်ရှိသည်။ အချို့က အမျိုးသမီးဟူသည် အိမ်တွင်းမှု၊ မီးဖိုချောင်ကိစ္စတို့သာ ကောင်းမွန်စွာလုပ်ကိုင်သင့်သည်ဟု ကန့်သတ်ခွဲခြားတတ်ကြသည်။ ထိုသူတို့သည် ပုခက်လွှဲသောအမျိုးသမီးများ၏လက်သည် ကမ္ဘာကိုအုပ်စိုးနိုင်သည်အထိ စွမ်းဆောင်နိုင်ကြောင်း သတိမထားမိသူများဖြစ်ပေလိမ့်မည်။ အမျိုးသမီးများစွမ်းဆောင်နိုင်မှုသည် ကဏ္ဍအသီးသီး၌   ဝင်ရောက်ထိုးဖောက်နိုင်စွမ်းရှိသည်ဖြစ်ရာ နည်းပညာထွန်းကားလာသော ယနေ့ခေတ်ကာလတွင် အမျိုးသမီးများသည် အမျိုးသားနည်းတူ ညီမျှသောအခွင့်အရေး၊ အခွင့်အလမ်းများရရှိပြီး ဘဝမြင့်မားအောင် စွမ်းဆောင်နိုင်သူများဖြစ်အောင် မြှင့်တင်ပေးကြရပေမည်။

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးရှိအမျိုးသမီးဦးရေသည် အမျိုးသားဦးရေ၏ တစ်ဝက်ကျော်ရှိနေသည်။ ကမ္ဘာ့ အဆင့်ညီလာခံများ၏ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြင့် တည်ထောင်ဖွဲ့စည်းထားသည့် အဖွဲ့အစည်းများသည် အမျိုးသားအဆင့် ယန္တရားကော်မတီများဖြစ်နေသဖြင့် အမျိုးသားကော်မတီဝင် များသာ လုပ်ဆောင် ရမည့် ကန့်သတ်ချက်များရှိနေသည်။ သို့ဖြစ်၍ အမျိုးသမီးများ၏ဘဝဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် လုံခြုံရေး အတွက်  ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်နှင့် ထိရောက်စွာလွှမ်းခြုံနိုင်ရန် လုပ်ငန်းသဘောထားချင်းတူညီသည့်  အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အစိုးရအဖွဲ့မဟုတ်သောအဖွဲ့အစည်း၊ NGO များနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသည်။

ရှေးမြန်မာမင်းများလက်ထက်တွင် တရားစီရင်ခွင့်ရသူ ခုနစ်ဦးရှိသည်။ ထိုခုနစ်ဦးမှာ ကလန်၊ သံပျင်၊ တရားသူကြီး၊ အမတ်ကြီး၊ မင်းညီမင်းသား၊ မိဖုရားခေါင်ကြီး၊ မင်းဧကရာဇ်ဟူ၍ဖြစ်ပြီး မိဖုရားခေါင်ကြီး ဟူသော    အမျိုးသမီးတစ်ဦးပါဝင်နေရာ ထိုစဉ်ကတည်းက အမျိုးသမီးများ၏စွမ်းဆောင်နိုင်ခွင့် အခွင့် အရေးကို မျှတစွာထည့်သွင်းပေးထားသည်မှာ ထင်ရှားလှသည်။

ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံအသီးသီးတွင် အမျိုးသားဦးရေထက် အမျိုးသမီးဦးရေက ပိုမိုများပြားလာသည်ကို တွေ့ရသည်။ ထိုကဲ့သို့ များပြားလာသော အမျိုးသမီးများကို အမျိုးသားများနည်းတူ တန်းတူအခွင့် အရေးပေးနိုင်အောင်ဆောင်ရွက်ကြရန်လိုသည်။ အမျိုးသမီးများ၏အခန်းကဏ္ဍကိုကျယ်ကျယ် ပြန့်ပြန့်လုပ်ဆောင်၍ အမျိုးသမီးများ၏စွမ်းရည်များ မြင့်မားလာအောင်မြှင့်တင် ဆောင်ရွက်ကြရမည်။

ထို့ကြောင့် နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း မတ်လ ၈ ရက်ကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအမျိုးသမီးများနေ့(International Women’s Day)အဖြစ်သတ်မှတ်ကာ အခမ်းအနားများကျင်းပ၍ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ အမျိုးသမီးများ ၏ကဏ္ဍကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဖော်ထုတ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးများ နေ့ ဖြစ်ပေါ်လာပုံကိုအကျဉ်းမျှတင်ပြချင်သည်။ ၁၉၁၀ ပြည့်နှစ်က ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ ကိုပင်ဟေဂင်မြို့၌ ကျင်းပသည့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးညီလာခံတွင် ဂျာမနီနိုင်ငံမှ အမျိုးသမီး ကိုယ်စားလှယ် တစ်ဦးဖြစ်သူ မီးစ်ကလယ်ရာဇယ်ကင်းက အမျိုးသမီးများနေ့သတ်မှတ်ကျင်းပနိုင်ရေး အကြံပြုတင်ပြ ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ အကြံပြုတင်ပြချက်အရ နှစ်စဉ် မတ်လ ၈ ရက်ကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးများ နေ့အဖြစ် သတ်မှတ်ကျင်းပရန် တညီ တညွတ်တည်းဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ ထိုဆုံးဖြတ်ချက်နှင့်အညီ ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ကြီးသည် ၁၉၇၅ ခုနှစ်မှစတင်၍ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအမျိုးသမီးများနေ့အတွက် နှစ်စဉ်ဆောင်ပုဒ်တစ်ခုသတ်မှတ်၍ ကျင်းပလာခဲ့သည်။

အမျိုးသမီးများ၏ အခန်းကဏ္ဍသည် ယနေ့ ၂၁ ရာစုကာလတွင် ရှေးယခင်ကထက် လုပ်ဆောင်နိုင်မှု စွမ်းရည်များ ပို၍ပို၍တိုးတက်လာသည်မှာ အများမျက်မြင်ဖြစ်ပေသည်။ အမျိုးသမီးများသည် အိမ်တွင်း မှုတာဝန်ယူရုံလောက်သာမကတော့ဘဲ   နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင်ပါ ပါဝင်ထမ်းဆောင် လာနိုင်ပြီဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီးများ၏ ပင်ကိုဗီဇသည်အများအားဖြင့် အားနွဲ့သူများဟု ဆိုကြသော်လည်း အမျိုးသားများနှင့်အပြိုင် ကာယစွမ်းအင်၊ ဉာဏစွမ်းအင်၊ စိတ်ဓာတ်စွမ်းအင်များ မွေးမြူထုတ်လုပ်နိုင် စွမ်းရှိသည်။ လက်ရုံးရည်၊ နှလုံးရည်နှစ်မျိုးစလုံး ထက်မြက်ကြံ့ခိုင် သူများအဖြစ် ကြိုးစားအား ထုတ်နိုင်စွမ်းရှိသည်။ အရည်အချင်းပြည့်ဝပြီး စိတ်ဓာတ်ကြံ့ခိုင်သူများ ဖြစ်လာအောင် ၎င်းကိုယ်တိုင် ကြိုးစားခွင့်ရှိအောင် ဖန်တီးဖော်ဆောင်ပေးရပေမည်။ အမျိုးသမီးများသည် အမျိုးသားများနှင့်တန်းတူ စွမ်းဆောင်နိုင်သည့် စွမ်းရည်များ ပိုမိုမြင့်မားတိုးတက်လာအောင် နိုင်ငံတော်အစိုးရနှင့် ပုဂ္ဂလိကအဖွဲ့ အစည်းအားလုံးက နည်းပညာခေတ်နှင့်အညီ ဆန်းသစ်သောနည်းလမ်းများဖြင့် ကြံဆပံ့ပိုးပေးကြ ပေမည်။

ယခုအခါ နိုင်ငံအသီးသီးတွင် လူသားအားလုံးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင်အမျိုးသမီးများ၏စွမ်းရည်ကို မြှင့်တင်ရန် ပုံဖော်သင့်ကြောင်း တိုက်တွန်းဆောင်ရွက်လာကြပြီဖြစ်သည်။ ထိုသို့ တိုက်တွန်း ဆောင်ရွက် လာကြခြင်းသည် အမျိုးသမီးများ၏စွမ်းရည်များကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်ခြင်းနှင့်အတူ နိုင်ငံနှင့် လူမျိုးဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်အောင်ကြံဆောင်လုပ်ကိုင်ကြခြင်းမည်ပေသည်။ ကမ္ဘာ့လူဦးရေသည် အရှိန်အဟုန်ဖြင့် တိုးတက်များပြားလာချိန်တွင် ဤသို့သော ကြောင်းကျိုးဆီလျော်မှုရှိသည့် ကြိုးစားဆောင်ရွက်မှုမှန်သမျှ အဖိုးတန်လှပေသည်။

နိုင်ငံ၏ ကဏ္ဍအသီးသီးတွင် အမျိုးသမီးများပါဝင်ကြိုးစားခွင့်ရအောင်ကျား၊ မ တန်းတူညီမျှမှု အခွင့်ရ ရန်လိုအပ်သည်။ ကျား၊ မ တန်းတူညီမျှမှုဆိုသည်မှာ အမျိုးသားရော အမျိုးသမီးပါ မိမိရပိုင်ခွင့်အခွင့် အရေးများကို တန်းတူညီမျှရရှိခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ရပိုင်ခွင့် အခွင့်အရေးဟုဆိုရာတွင်လည်း အမျိုးသမီး ဖြစ်၍ အလေးသာ အရာပေးခြင်းမျိုးမဟုတ်ဘဲ မိမိ၏လုပ်ရည်ကိုင်ရည်နှင့်ညီမျှသော အခွင့်အရေး ကိုသာဆိုလိုသည်။ တစ်ဖန် မိန်းမသားဖြစ်၍ဟူသော ဟောင်းနွမ်းခေတ်မမီတော့သည့် ကန့်သတ်ချက် မျိုးဖြင့် အစစအရာရာ နောက်ချန်ထား၍မသင့်တော့ပေ။ ကျား၊ မ တန်းတူညီမျှမှုသည် လူသားတိုင်း ရရှိသင့်သည့် အခွင့်အရေးဖြစ်၍ အမျိုးသမီးတိုင်းအတွက် ရရှိသင့်ရရှိအပ်သော အခွင့်အရေးပင် ဖြစ်သည်။

ကျား၊ မ တန်းတူညီမျှမှုရှိသည်နှင့် နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် များစွာသောအထောက်အကူများကို ရရှိမည်ဖြစ်သည်။    အမျိုးသမီးများသည် အမျိုးသားများနည်းတူ ကြိုးစားပါဝင်လုပ်ကိုင်ခွင့်ရရှိလာ သဖြင့် ဆင်းရဲမှုကိုလျှော့ချနိုင်ခြင်း၊  အမျိုးသမီးများအိမ်တွင်းအောင်းနေရသောဘဝမှ   နေအိမ်ပြင်ပ သို့ထွက်၍ အလုပ်အကိုင်များလုပ်ကိုင်လာနိုင်ခြင်းကြောင့် အသိအမြင်ဗဟုသုတများ တိုးပွားလာခြင်း၊  မျက်စိပွင့် နားပွင့်လာနိုင်ခြင်းနှင့်အတူ လူကုန်ကူးမှုခံရမှုများကို တားဆီးကာကွယ်နိုင်ခြင်း၊ လိင်ပိုင်း ဆိုင်ရာအကြမ်းဖက်မှုများမှ ကာကွယ်နိုင်ခြင်းစသည့် အမျိုးသမီးကဏ္ဍဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု များရရှိ လာမည်ဖြစ်သည်။ အမျိုးသမီးများ၏ပညာရေးကို အမျိုးသားများနည်းတူ တန်းတူအခွင့်အရေးရအောင် ဖန်တီးနိုင်မှုသည်လည်း လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံးကို အကျိုးဖြစ်ထွန်းအောင် စွမ်းဆောင် နိုင်မည် ဖြစ်သည်။

တစ်ဖန် ကျား၊ မ တန်းတူညီမျှမှု အခွင့်အရေးအရ အမျိုးသားနှင့်အမျိုးသမီး  လုပ်ငန်းမှန်သမျှ အပေးအယူမျှတစွာဖြင့် အကျိုးတူပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ အမျိုးသားများအနေဖြင့်လည်း အမျိုးသမီးပဲဟူသော   ဘောင်ကျဉ်းကလေးထဲ၌ ချန်လှပ်မထားခဲ့ဘဲ တန်းတူစွမ်းဆောင်နိုင်‌အောင် လက်တွဲ ခေါ်ဆောင်သင့်သည်။ ဤနည်းဖြင့် အမျိုးသမီးများ၏ကိုယ်ပိုင်အစွမ်းအစများ၊ ကိုယ်ပိုင်စွမ်းရည်များပိုမိုတိုးတက်မြင့်မားလာအောင် ကြိုးစားခွင့်ရရှိမည်ဖြစ်သည်။

ယနေ့မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူဦးရေ သန်း ၆၀ ခန့်ရှိရာ ထက်ဝက်ကျော်သည် အမျိုးသမီးများဖြစ်သည်။ ထိုထက်ဝက်ကျော်ကိန်းဂဏန်းရှိသော အမျိုးသမီးဦးရေ အရေအတွက်သည် နိုင်ငံတော်နှင့် မြန်မာ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် စွမ်းဆောင်နိုင်သောအရေအတွက်ဖြစ်သည်။ စွမ်းရည်မြင့်မား သော မြန်မာအမျိုးသမီးများအဖြစ် ပြုစုပျိုးထောင်ပေးကာ ကမ္ဘာနှင့် ရင်ပေါင် တန်း နိုင်သော နိုင်ငံ တစ်ခုဖြစ်အောင် ပုံဖော်ကြိုးစားကြရာ၌ ပါဝင်အားဖြည့်နိုင်ပေသည်။ အမျိုးသမီးများကို နိုင်ငံတော်၏ လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ်များအဖြစ်ခံယူကာ  အမျိုးသမီးတို့၏အခန်းကဏ္ဍကို နည်းပညာ၏ ဆန်းသစ် သောအကူအညီဖြင့်အားပေးကူညီရမည်ဖြစ်သည်။

မြန်မာအမျိုးသမီးတို့၏ လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်း၊ စွမ်းရည်မြင့်မားမှုတို့ကို စုစည်းဖော်ဆောင်ပေးနိုင်စွမ်းရှိလျှင် အတိုင်းထက်အလွန် တံခွန်နှင့်ကုက္ကားဖြစ်ပေသည်။ ထိုအချက်ကို အလေးပေးစဉ်းစား၍ မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသမီးရေးရာအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ မြန်မာအမျိုးသမီးများသည် ကမ္ဘာ့အမျိုးသမီးများနှင့် ရင်ပေါင်တန်းနိုင်ရေး၊ အမျိုးသမီးထု၏စွမ်းအားစုကို နိုင်ငံတော်တည်ဆောက်ရေးတွင် အပြည့်အဝ အသုံးချနိုင်ရေးတို့ကိုရည်ရွယ်၍ ၂၀၀၃ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၈ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသမီး ရေးရာအဖွဲ့ကိုဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ၁၉၉၅ ခုနှစ်က တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ပေကျင်းမြို့၌ ကျင်းပ သော စတုတ္ထအကြိမ် အမျိုးသမီးညီလာခံမှ အမျိုးသမီးများ ဘဝဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ယင်းဆုံးဖြတ်ချက်အရ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးရေးရာ ကော်မတီကိုဖွဲ့ စည်း၍ ၁၉၉၆ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်ကို မြန်မာအမျိုးသမီးများနေ့အဖြစ် ဂုဏ်ယူသတ်မှတ်ခဲ့သည်။

ကျွန်ုပ်တို့ မြန်မာနိုင်ငံတွင်  အမျိုးသမီးရေးရာအဖွဲ့ချုပ်ပေါ်ထွန်းလာခြင်းသည် မြန်မာအမျိုးသမီးများ အတွက် အားရတက်ကြွဖွယ်ဖြစ်သည်။ ယခင်က အမျိုးသမီးများ   အားကိုးအားထားပြုထိုက်သည့် အသင်းအဖွဲ့မရှိခဲ့ချေ။ ယနေ့ချိန်ခါတွင် မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသမီးရေးရာအဖွဲ့ချုပ်သည် မြန်မာအမျိုး သမီးထုအတွက် ကျောက်စိုင်ကျောက်သားပမာ ရှေ့တန်းမှ ရပ်တည်ကြိုးစားကာကွယ်ပေးလျက်ရှိသည်။  မြန်မာနိုင်ငံအမျိုးသမီးရေးရာအဖွဲ့ချုပ် Myanmar Women’s Affairs Federation(MWAF)ကို

(က)   အေးချမ်းသာယာပြီး ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သည့်နိုင်ငံတော်ကြီးတည်ဆောက်ရာတွင် အမျိုးသမီးများ၏အခန်းကဏ္ဍ မြှင့်တင်ပေးရန်။

(ခ)     အမျိုးသမီးများ၏ အခွင့်အရေးများကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန်။

(ဂ)  အမျိုးသမီးများ၏ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ စီးပွားရေး စသည်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်‌စေရန်နှင့် အမျိုးသမီးများ၏ ဘဝလုံခြုံရေးကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန်။

(ဃ)   တိုင်းရင်းသားရိုးရာယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့ထုံးစံများကိုပိုမိုမြတ်နိုးတန်ဖိုးထားသည့် စိတ်ဓာတ် မြှင့်တင်ရေးအတွက် လေ့ကျင့်ပျိုးထောင်ပေးရန်။

(င)     အမျိုးသမီးများအားအကြမ်းဖက်မှုမှ ကာကွယ်ရေးနှင့်  ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများကို စနစ်တကျဆောင်ရွက်ရန်။

(စ)     အမျိုးသမီးများနှင့်ကလေးသူငယ်များ လူကုန်ကူးမှုလျော့နည်းပပျောက်ရေးအတွက် အမျိုးသားရေးတာဝန်တစ်ရပ်အနေဖြင့် ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်။

(ဆ)   အမျိုးသမီးများ၏ အခွင့်အရေးများကို တိုင်းရင်းသားယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့ထုံးစံနှင့်အညီ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရာတွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ဟူသော ရည်ရွယ်ချက်များဖြင့်ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အသင်းချုပ်ကြီး၏ရည်ရွယ်ချက်များမှာ တော်တည့်မှန်ကန်ပြီး အမျိုးသမီးတို့၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာ အဝဝအတွက် အားကိုးလောက်သည်။ အမျိုးသမီးထု၏ ပညာရေး၊  ကျန်းမာရေး၊  အမျိုးသမီးများ၏ အကြမ်းဖက်မှုမှအကာအကွယ်ပေးရေးတို့မှာ အမျိုးသမီးတိုင်းအတွက် လိုအပ်သောအခွင့်အရေးများ ပင်ဖြစ်သည်။

မြန်မာအမျိုးသမီးတို့သည် ကြက်ခြေနီအသင်း၊ မိခင်နှင့်ကလေးစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း စသည်တို့တွင် အင်တိုက်အားတိုက် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ပေးနေသည်။ ထိုအခွင့်အလမ်းများကို ပြည့်ပြည့်ဝဝရရှိ၍ အမျိုးသမီးများ၏ ပင်ကိုအရည်အချင်းများကို တက်ကုန်ရွက်ကုန်ပြသခွင့်ရရှိအောင် နည်းပညာကဏ္ဍကို တိုးမြှင့်ဆန်းသစ်ဖော်ဆောင်ပေးသင့်သည်။ ကွန်ပျူတာနည်းပညာသည် ကမ္ဘာနှင့်အဝန်း ရေပန်းစား အသုံးဝင်လှသည်ဖြစ်ရာ အမျိုးသမီးများ   ကွန်ပျူတာခလုတ်ပေါ်လက်တင်၍ ကဏ္ဍအသီးသီး၌ ပါဝင်စွမ်းဆောင်နိုင်ပေပြီ။  ထိုသို့စွမ်းဆောင်နိုင်အောင် နိုင်ငံတော်နှင့်အဖွဲ့အစည်းအသီးသီးက အရေးပေးလုပ်ဆောင်ပေးရမည်ဖြစ်ပေသည်။

အမျိုးသမီးများ၏ဘဝလုံခြုံရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အမျိုးသမီးအားလုံးပါဝင်ခွင့်ရအောင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်  ဆောင်ရွက်ပေးသင့်ကြောင်း ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ ထောင်စုနှစ်ပန်းတိုင် (၁၇) ရပ်ချမှတ် ဆောင်ရွက်စေခဲ့သည်။  ယင်းပန်းတိုင်(၁၇) ရပ်အနက် ပန်းတိုင်(၅)   “ကျား၊ မ တန်းတူညီမျှ မှုရရှိရေးနှင့် အမျိုးသမီးများအားလုံး စွမ်းပကားတိုးမြှင့်စေရေး” (Goal 5 – Achieve gender equality and  empower all women and girls.) ဟူသောအချက်အရ အမျိုးသမီးများ၏ စွမ်းဆောင်ရည် မြင့်မားရေးအတွက် အကူအညီများဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။

မြန်မာအမျိုးသမီးများသည်ခေတ်အဆက်ဆက်တွင် အမျိုးသားရေးလှုပ်ရှားမှုများတွင်လည်းကောင်း၊နိုင်ငံတော်တည်‌ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင်လည်းကောင်း တိုင်းပြည်ချစ်စိတ်ဖြင့် ကြိုးစားဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည့် သမိုင်းပုံရိပ်များရှိခဲ့သည်။ ပိုးထည်ကုန်သည် ဒေါ်ဦးဇွန်းသည် အိုမင်းမစွမ်းဖြစ်နေသော ဘိုးဘွားများကို  မိမိ၏မိဘများသဖွယ်ပြုစုစောင့်ရှောက်နိုင်ရန်  မင်းကွန်း၊  သထုံ၊ပေါင်းတည်၊ ရန်ကုန်နှင်းဆီကုန်းနှင့် ပခုက္ကူတို့တွင် ဘိုးဘွားရိပ်သာများ ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သည်။ ယခုအချိန်၌ ဒေါ်ဦးဇွန်း စတင်သန္ဓေတည်မွေးဖွားပေးခဲ့သော ဘိုးဘွားရိပ်သာများမှသည်  မြန်မာပြည်အနှံ့အပြားတွင်   ဘိုးဘွား ရိပ်သာများဆက်လက်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပေသည်။ ကျန်းမာရေးကဏ္ဍတွင်လည်း   ဖလောရင့် နိုက်တင်ဂေးဆုရှင်သူနာပြုဆရာမကြီး ဒေါ်ခင်အုန်းမြသည်   လူနာများကို  သက်စွန့်ဆံဖျား ကယ်တင် ပြုစုနိုင်ခဲ့သူအဖြစ်ထင်ရှားခဲ့သည်။   ဒေါ်ခင်အုန်းမြသည်ဗုံးများ၊ စက်သေနတ်များပစ်ခတ် ပေါက်ကွဲ နေသည့်ကြားမှပင်ဒဏ်ရာရအမျိုးသမီးငယ်ကို ဘေးကင်းရာသို့ အရကယ်တင်ပြုစုကုသပေးခဲ့သည်။ထို့ကြောင့် ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကြက်ခြေနီကော်မတီက ချီးမြှင့်သည့်ဖလောရင့် နိုက်တင်ဂေးဆုကို ရန်ကုန်မြို့ အမှတ် -၂ တပ်မတော်ဆေးရုံကြီး၌ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော ဗိုလ်ခင်အုန်းမြ (နောင်တွင် အငြိမ်းစားဗိုလ်မှူး)က ဆွတ်ခူးရရှိခဲ့သည်။ ထိုဆုသည် မြန်မာနိုင်ငံသူနာပြုများထဲမှ ပထမဆုံးရရှိခဲ့သောဆုပင်ဖြစ်သည်။

မြန်မာသူနာပြု အမျိုးသမီးများထဲမှ ဒုတိယအကြိမ်  ဖလောရင့်နိုက်တင်ဂေးဆုချီးမြှင့်ခံရသူတစ်ဦး  ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် ပေါ်ထွန်းခဲ့ပြန်သည်။  ထိုသူမှာ သူနာပြုဦးစီးအရာရှိ ဒေါ်အမ်ယောနမ်ဖြစ်သည်။ ဒေါ်အမ်ယောနမ်သည်   တပ်မတော်စစ်ကြောင်းမှ ဒဏ်ရာရ ရဲဘော်များနှင့် အရပ်သူအရပ်သားများကို  မူဆယ်ဆေးရုံတွင် သက်စွန့်ဆံဖျား ပြုစုကယ်တင်ခဲ့သည်။

ဒေါ်အမ်ယောနမ်အတွက်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာကြက်ခြေနီကော်မတီက ချီးမြှင့်သည့် ဖလောရင့် နိုက်တင်ဂေးဆုတံဆိပ်ကို   ၁၉၉၃  ခုနှစ်  ဇွန်လ ၂၉ ရက်တွင် ရန်ကုန်မြို့ သူနာပြုတက္ကသိုလ်၌ ကျင်းပ သော  အခမ်းအနားတွင်  မြန်မာနိုင်ငံ ကြက်ခြေနီအသင်းဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာတင်ဦးက ဆုရသူအားပေးအပ် ခဲ့သည်။ ဆရာမကြီး ဒေါ်အမ်ယောနမ်က“သူနာပြုတိုင်းဟာ အနစ်နာခံရမယ်။ စိတ်ထားကောင်းရမယ်။ အနစ်နာ၊  စေတနာ၊  ဝါသနာ၊  မေတ္တာ၊ ကရုဏာရှိရမယ်။ လူနာတွေအပေါ်လည်း ဆက်ဆံရေးကောင်း မွန်ရမယ်။  အခုလို ဖလောရင့်နိုက်တင်ဂေး ဆုချီးမြှင့်ခံရတာဟာ ကျွန်မတစ်ဦးတည်း စွမ်းဆောင်နိုင်လို့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်မနဲ့ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြတဲ့ ဆရာဝန်တွေ၊ သူနာပြုဆရာမတွေ၊ ဆေးတပ်သားတွေ ရဲ့ဝိုင်းဝန်းစွမ်းဆောင်မှုကြောင့်ရရှိခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့အားလုံးကိုလည်း  အထူးကျေးဇူးတင်မိပါတယ်”ဟု ပြန်လည်ဖွင့်ဟပြောဆိုခဲ့သည်။ သူသည် စွမ်းဆောင်ရည်မြင့်မားသော အမျိုးသမီးဖြစ်ရုံသာမက စိတ်ကောင်းစေတနာကောင်းရှိသူအဖြစ်  သူ့စကားများက ဖော်ပြနေသည်။  ဖလောရင့်နိုက်တင်ဂေး ဆုမရသော်လည်း သားဖွားဆရာမဒေါ်သိန်းရီ၏ စွမ်းဆောင်မှုကလည်း ချီးကျူးစရာဖြစ်သည်။ ဒေါ်သိန်းရီသည် ၁၉၉၅ ခုနှစ်ဖြစ်ပွားသည့်   မီးလောင်မှုတွင် အသက် ၈ နှစ်အရွယ်မိန်းကလေးတစ်ဦးကို မီးလောင်နေသော အိမ်အတွင်းမှအသက်စွန့်ကယ်တင်ခဲ့သည်။

လေကြောင်းပို့ဆောင်ရေးမှ လေယာဉ်မယ် ဒေါ်သွယ်သွယ်ဝင်းသည် လေယာဉ်စက်ချွတ်ယွင်း၍ သဲသောင်ပြင်သို့ ဆင်းသက်ရမည့်အချိန်တွင်     လေယာဉ်မှူးက ခါးပတ်ပတ်ရန်    ပြောဆိုသည်ကိုပင်  ဂရုမစိုက်နိုင်ဘဲခရီးသည်များအန္တရာယ်ကင်းရန်မည်သို့လုပ်ဆောင်မည်ကိုလမ်းညွှန်လျက်ကပင်    အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ သတ္တိကောင်းလှသော၊ စိတ်ထားမြင့်မြတ်လှသော လေယာဉ် မယ်ဒေါ်သွယ်သွယ်ဝင်းကို နိုင်ငံတော်က ရဲဗလဆုချီးမြှင့်ခဲ့သည်။

ယနေ့ခေတ်သည်  နည်းပညာများထွန်းကားသည်ထက်  ထွန်းကားလာသောခေတ်ဖြစ်ရာ ကမ္ဘာမှာရော မြန်မာမှာပါ အမျိုးသမီးများသည်  အမျိုးသားများနှင့်တန်းတူညီမျှ အခွင့်မရစရာအကြောင်း မရှိပေ။   နည်းပညာထွန်းကားနေသော ခေတ်တွင် အမျိုးသားတို့စွမ်းဆောင်နိုင်သမျှ လုပ်ငန်းဆောင်တာမှန်သမျှ အမျိုးသမီးများလည်း နည်းပညာအစွမ်းဖြင့် ဧကန်မလွဲတန်းတူ    စွမ်းဆောင်နိုင်ပေလိမ့်မည်။ သို့ဆိုလျှင် ကျား၊ မ မရွေးယှဉ်တွဲလုပ်ကိုင်ကာ ဖွံ့ဖြိုးသာယာသော လူ့ဘောင်ကြီးကို   တည်ဆောက်နိုင်မည် ဖြစ်သည်။

အချုပ်အားဖြင့်တင်ပြရလျှင် အမျိုးသမီးများသည်  အခွင့်အရေးရလျှင် ရသလောက်ကဏ္ဍအသီးသီးတွင် ပါဝင်စွမ်းဆောင်နိုင်ကြသည်။ ထို့ကြောင့်မိန်းကလေးငယ်များ၏ နိုင်ငံရေး၊  လူမှုရေး၊  စီးပွားရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာစွမ်းပကားများကို ဂုဏ်ပြုရန်နှင့်  ရှေ့ဆက်လျှောက်မည့် လူ့ဘောင်ခရီးတွင်   အမျိုးသမီးများ၏ဘဝကို   မြင့်မားတိုးတက်လာစေရန် အမျိုးသမီးများနှင့် စပ်ဆိုင်ရာကဏ္ဍများတွင်  ကျယ်ကျယ် ပြန့်ပြန့်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ၍  ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားကြပါစို့ဟုတိုက်တွန်း နှိုးဆော်လိုက်ရ ပေသည်။     ။    

MWD Web Portal

“ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ၁၁-၅-၂၀၂၅ ရက်နေ့ည ၈ နာရီမှ ၁၈-၅-၂၀၂၅ ရက်နေ့ ည ၈ နာရီအထိ ရက်သတ္တပတ်အတွင်း ဓာတ်ခွဲနမူနာစုစုပေါင်း ၂၄၆၁ ခုကိုစစ်ဆေးခဲ့ရာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဓာတ်ခွဲအတည်ပြုလူနာသစ်တစ်ဦးတွေ့ရှိ” ဆိုတဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အသိပေးထုတ်ပြန်ချက်ကို မေလ ၁၉ ရက်နေ့ည ၈ နာရီမှာ ကြားသိလိုက်ရပါတယ်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနဲ့ပတ်သက်ပြီး နှစ်နှစ်ကျော်ကာလမှာ ပထမဆုံးပြန်လည်ကြားသိလိုက်ရတဲ့ ကျန်းမာရေး အချက်ပေးခေါင်းလောင်းထိုးသံ ဖြစ်ပါတယ်။

အသိပေးထုတ်ပြန်

နောက်ထပ်မေလ ၂၆ ရက်နေ့ ည ၈ နာရီမှာ “မေ ၁၈ ရက် ည ၈ နာရီမှ မေ ၂၅ ရက် ည ၈ နာရီအထိ ရက်သတ္တပတ်အတွင်း ဓာတ်ခွဲနမူနာ စုစုပေါင်း ၂၇၅၄ ခုကို စစ်ဆေးပြီးစီးခဲ့ရာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဓာတ်ခွဲအတည်ပြုလူနာသစ် ခြောက်ဦးတွေ့ရှိ” ဆိုတဲ့သတင်းကို ထပ်မံကြားသိရပြန်ပါတယ်။ နောက်ထပ်ရက်သတ္တတစ်ပတ်ကျော်အကြာမှာ “မေ ၂၅ ရက်မှ ဇွန် ၁ ရက်အထိ ရက်သတ္တပတ်အတွင်း ဓာတ်ခွဲနမူနာစုစုပေါင်း ၁၇၇၈ ဦးကို စစ်ဆေးခဲ့ရာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ အတည်ပြုလူနာသစ် ၁၇ ဦးတွေ့ရှိ” ဆိုတဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ အသိပေးထုတ်ပြန်ချက်သတင်းကို ဆက်လက်ကြားသိရပြန်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် “ဇွန် ၈ ရက်ည ၈ နာရီမှ ဇွန် ၁၅ ရက် ည ၈ နာရီအထိ ရက်သတ္တပတ်အတွင်း ဓာတ်ခွဲနမူနာစုစုပေါင်း ၂၂၈၅ ခုကို စစ်ဆေးပြီးစီး ခဲ့ရာ ကိုဗစ်-၁၉ အတည်ပြုလူနာသစ် ၅၂ ဦးတွေ့ရှိ”ဆိုတဲ့ ဖော်ပြပါသတင်းတွေအရ မေလ ၁၁ ရက်နေ့မှ ဇွန်လ ၈ ရက်နေ့အတွင်း ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဓာတ်ခွဲ အတည်ပြုလူနာသစ် စုစုပေါင်း ၁၀၀ ကျော် တွေ့ရှိခဲ့ပြီဖြစ်ပါတယ်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ တစ်ကျော့ပြန်လာ တယ်လို့ဆိုနိုင်ပေမယ့် လတ်တလောမှာ မြန်မာနိုင်ငံ မှာဖြစ်တဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဟာ မျိုးရိုးဗီဇအသစ်နဲ့ ထပ်မံဖြစ်လာတဲ့ စိုးရိမ်စရာမရှိနိုင်ဆိုတဲ့ အသက်ရှူ လမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ကူးစက်ရောဂါဖြစ်ပါတယ်။ ဒီရောဂါမျိုးဆက်သစ်ဟာ ရောဂါကူးစက်ဖြစ်ပွားမှုနဲ့ သေဆုံးမှုမှာ စိုးရိမ်ဖွယ်ရာမရှိပေမယ့် ပတ်ဝန်းကျင်နိုင်ငံတွေမှာ ကူးစက်ဖြစ်ပွားနှုန်းမြင့်မားပြီး သေဆုံး သူရှိတဲ့အတွက် ဂရုစိုက်ဖို့လိုပါတယ်။

သတိမူလိုက်နာ

လက်ရှိကာလဟာ ရာသီအကူးအပြောင်း ကာလဖြစ်လို့ ဒီကာလမှာဖြစ်ပွားတတ်တဲ့ ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါ၊ သွေးလွန်တုပ်ကွေးရောဂါ၊ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါစတဲ့ ကူးစက်တတ်တဲ့ ရောဂါတွေ ဖြစ်ပွားနေတဲ့အချိန်မှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဟာ ပထမရက်သတ္တပတ်မှာ ကူးစက်မှုသုည ဒသမ ၀၄ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဒုတိယရက်သတ္တပတ်မှာ သုည ဒသမ ၂၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ တတိယရက်သတ္တပတ်မှာ ကူးစက်မှု သုည ဒသမ ၉၆ ရာခိုင်နှုန်း၊ စတုတ္ထ ရက်သတ္တပတ်မှာ ကူးစက်မှု ၁ ဒသမ ၄၄ ရာခိုင် နှုန်းနဲ့ ရာခိုင်နှုန်းတွေ တဖြည်းဖြည်းတိုးလာတာ ဟာ စိုးရိမ်စရာဖြစ်ပါတယ်။ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက အသိပေးထုတ်ပြန်ချက်တွေ၊ ဆောင်ရန်/ရှောင်ရန်အချက်တွေ ထုတ်ပြန်ပေးနေတာကို ပြည်သူတွေအနေနဲ့ သတိမူလိုက်နာဆောင်ရွက်ကြရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်သတ္တပတ်အတွင်းက မိမိကိုယ်တိုင်၊ မိမိမိသားစု၊ မိမိမိတ်ဆွေအသိုင်းအဝိုင်းတွေကြားမှာ ကိုယ်လက်မအီမသာဖြစ်တာ၊ ကိုက်ခဲတာ၊ ဖျားနာတာ၊ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောဖြစ်တာတွေ တစ်ယောက်ပြီးတစ်ယောက် ဖြစ်ခဲ့ကြတဲ့အချိန်မှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ အိုမီခရွန်ဗီဇမျိုးကွဲသစ်ရောဂါ ကူးစက်မှုဟာ မြန်မာတို့ရဲ့ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ဖြစ်နေပြီဆိုတဲ့ သတင်းတွေနဲ့အတူ လတ်တလောကျန်းမာရေး ပြဿနာတွေမှာ အိုမီခရွန်လား၊ တုပ်ကွေးလား၊ ဘာလား၊ ညာလာ မဝေခွဲတတ်အောင်ဖြစ်ခဲ့ကြတာ အမှန်ပါ။ ဖြစ်နေတဲ့ရောဂါကို နီးစပ်ရာဆေးခန်း တွေမှာပြသကြတော့ ဆေးခန်းဆရာဝန်က ဖြစ်တဲ့ ရောဂါကို ပျောက်ကင်းအောင်ကုသပေးပြီး အိုမီခရွန်ရောဂါဟာ ပတ်ဝန်းကျင်မှာဖြစ်နေပေမယ့် စိုးရိမ်စရာမရှိပါဘူးလို့ပြောတဲ့အတွက် စိတ်သက်သာ ရာရကြပါတယ်။

ကိုဗစ်နဲ့အတူယှဉ်တွဲ

ဒါပေမယ့်လည်း ကျွန်တော်တို့ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းမှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ အိုမီခရွန်ဗီဇမျိုးကွဲသစ် ကူးစက်ဖြစ်ပေါ်နေတယ်ဆိုတာကို ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက တရားဝင်အသိပေးထုတ်ပြန်ထား တာဖြစ်လို့ သတိပြုလိုက်နာ ဆောင်ရွက်ကြရပါမယ်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနဲ့ပတ်သက်လို့ စိုးရိမ်စရာ မရှိသည်ဖြစ်စေ၊ ရှိသည်ဖြစ်စေ ကူးစက်မှုမဖြစ်အောင် ကြိုတင်ကာကွယ်ကြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်ရောဂါဟာ ဘယ်သောအခါမှ ပျောက်ကွယ်သွားဖွယ်မရှိဘဲ ကမ္ဘာသူကမ္ဘာသားတွေအနေနဲ့ HIV ဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ ဆက်လက်နေထိုင်နေရသလို ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်နဲ့နေထိုင်ဖို့ သင်ယူရတော့မှာဖြစ်ကြောင်း ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) ရဲ့ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် မေလ ၁၄ ရက်နေ့ သတိပေးစကားကို သတိပြုမိပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က နိုင်ငံတကာပြည်သူ့ ကျန်းမာရေးအရေးပေါ်အခြေအနေအဖြစ် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဇန်နဝါရီလ ၃၀ ရက်နေ့မှာ သတ်မှတ်ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီး အနေနဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနဲ့ပတ်သက်လို့ နိုင်ငံတကာပြည်သူ့ကျန်းမာရေး အရေးပေါ်အခြေအနေ အဖြစ်ကြေညာထားတာကို ၂၀၂၃ ခုနှစ် မေလ ၅ ရက်နေ့မှာ ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့ပေမယ့်လည်း ကမ္ဘာအနှံ့မှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်မှုဟာ အသွင်ပြောင်းမျိုးရိုးဗီဇကွဲအနေနဲ့ ဆက်လက်တည်ရှိနေဆဲပင်ဖြစ်လို့ ကိုဗစ်နဲ့အတူ ယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးယဉ်ကျေးမှုကို မိမိတို့အားလုံး တည်ဆောက်ကြရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဖြစ်ပွားမှုပြန်လည်မြင့်တက်

မြန်မာနိုင်ငံမှာ နိုင်ငံတော်အစိုးရရဲ့ ဦးဆောင် လမ်းညွှန်ပံ့ပိုးမှု၊ တာဝန်သိ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေ၊ နှီးနွှယ်ဝန်ကြီးဌာနတွေ၊ လူမှုရေးအသင်းအဖွဲ့တွေ၊ ပြည်သူတွေရဲ့ တက်ညီလက်ညီ ပူးပေါင်းပါဝင် ဆောင်ရွက်မှုတွေကြောင့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ တတိယလှိုင်းအပါအဝင် ပြင်းထန်တဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်မှုတွေကို အချိန်တိုအတွင်း ကာကွယ် ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့တာဟာ သမိုင်းတွင်မှတ်တမ်းတင်ရမယ့် ဖြစ်စဉ်တစ်ခုအဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရေးထိုး နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုထိရောက်စွာ ကာကွယ်ထိန်းချုပ် ဆောင်ရွက်နိုင်တာကြောင့် ၁၃-၅-၂၀၂၃ ရက်နေ့ မှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနဲ့ သေဆုံးသူကို နောက်ဆုံးတွေ့ရှိခဲ့ရပြီး ကိုဗစ်နဲ့ ထပ်မံသေဆုံးသူမရှိတော့တာ နှစ်နှစ်ကျော်ကြာသည့်တိုင် ရှိပြီဖြစ်ပါတယ်။

လတ်တလောမှာ ကမ္ဘာ့မီဒီယာတွေနဲ့ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန တွေရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေအရ ထိုင်း၊ စင်ကာပူ၊ တရုတ်(ဟောင်ကောင်)နဲ့ တရုတ်နိုင်ငံစတဲ့ ဒေသတွင်းနိုင်ငံအချို့မှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဖြစ်ပွားမှု ပြန်လည်မြင့်တက်လာတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။ အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ၂၀၂၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှ မေလ ၁၇ ရက်နေ့အထိ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဖြစ်ပွားသူ ၁၀၆၄၈၁ ဦးရှိပြီး ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူ ၂၆ ဦးရှိကြောင်း ကြားသိလိုက်ရပါ တယ်။ ယခုနှစ်အတွင်း ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဖြစ်ပွားမှု အမြင့်မားဆုံးကာလဟာ မေလ ၁၁ ရက်နေ့မှ ၁၇ ရက်နေ့အတွင်းဖြစ်ပြီး ရောဂါ ဖြစ်ပွားသူ လူနာသစ် ၃၃၀၃၀ ရှိပြီး ဆေးရုံတက်သူ ၁၉၁၈ ဦးနဲ့ သေဆုံးသူ နှစ်ဦးရှိကြောင်း သိရပါတယ်။

ကူးစက်နှုန်းမြင့်မား

ရှေ့ရက်သတ္တပတ်တွေမှာလည်း ရောဂါဖြစ်ပွား သူ လူနာသစ်တွေ၊ ဆေးရုံတက်ရောက်သူတွေနဲ့ သေဆုံးသူတွေရှိကြောင်း သိရပါတယ်။ ရောဂါကူးစက်မှု မြင့်မားရခြင်းအကြောင်းရင်းဟာ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ မိုးရာသီကာလစတင်ခြင်း၊ ကျောင်းတွေ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခြင်းနဲ့ သင်္ကြန်ပွဲတော်လို လူစုလူဝေးနဲ့ ခရီးသွားလာတာတွေများပြားခဲ့တဲ့အကြောင်း တွေကြောင့်လို့ သိရပါတယ်။ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်လို့ သင်ခန်းစာယူ သတိပြုရမှာဖြစ်ပါတယ်။ အဓိကကူးစက်ပျံ့နှံ့တဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးကွဲဟာ ကူးစက်လွယ်အိုမီခရွန်အုပ်စုမှ ဆက်လက်မျိုးရိုးဗီဇ ပြောင်းလဲလာတဲ့ JN.1 အုပ်စု၊ ထိုမှဆက်၍ မျိုးရိုးဗီဇပြောင်းလာတဲ့ XEC မျိုးကွဲ အများစုဖြစ်ကြောင်း သိရပါတယ်။ ဗန်ကောက်၊ ချွန်ဘူရီနဲ့ ရယောင်း စတဲ့နေရာတွေမှာ ကူးစက်မှုနှုန်းမြင့်မားပြီး ကလေးတွေမှာ ကူးစက်နှုန်းမြင့်မားတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကူးစက်ပြန့်ပွားမှုဟာ မျိုးဟောင်းအနေနဲ့ရော မျိုးသစ်အနေနဲ့ပါ ကမ္ဘာအနှံ့ခြေဆန့်ခဲ့တာမှာ ယခုအခါ အချိန်ကာလအားဖြင့် ငါးနှစ်နဲ့ သုံးလကျော်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ အိုမီခရွန်မျိုးကွဲသစ်(XEC)ဟာ ရောဂါပြင်းထန်မှုနည်းပါးသော်လည်း ကူးစက်မှုနှုန်းမြန်ဆန်တဲ့အတွက် သတိထားစောင့်ကြည့် ကာကွယ်ထားဖို့လိုပါတယ်။ XEC မျိုးကွဲရဲ့ အဓိကလက္ခဏာတွေထဲက တစ်ခုဟာ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာဖြစ်ပါတယ်။ အဆက်မပြတ် ချောင်းဆိုးတာဟာ ကိုဗစ် XEC အမျိုးအစားရဲ့ နောက်ထပ်ထင်ရှားတဲ့ လက္ခဏာဖြစ်ပါတယ်။ လူနာတွေဟာ မကြာခဏ ချမ်းတုန်ခြင်းနဲ့ ချွေးထွက်ခြင်းတို့နဲ့အတူ အဖျားကြီးခြင်းကို ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန်ကို ပုံမှန်စောင့်ကြည့်ခြင်းဟာ ဗိုင်းရပ်စ်ကို စောစီးစွာ သိရှိနိုင်စေဖို့ ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။

ဆေးဝါးကုသမှုခံယူ

ကိုဗစ် XEC မျိုးကွဲဟာ အဆုတ်အတွင်း လေအိတ်တွေကို ရောင်ရမ်းစေတဲ့၊ ရောဂါပိုးကူးစက်မှုမြင့်မားတဲ့ အဆုတ်ရောင်ရောဂါဖြစ်ပွားမှုနဲ့ ဆက်စပ်နေပါတယ်။ လူနာဟာ ချောင်းဆိုးခြင်းလို လက္ခဏာတွေ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်ပါတယ်။ အဖျားရောဂါချမ်းတုန်ခြင်း၊ အသက်ရှူရခက်ခဲခြင်း အဆုတ်ရောင်နာ XEC မျိုးကွဲကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ အထူးသဖြင့် ပြင်းထန်နိုင်ပြီး ဆေးရုံတက်ကုသဖို့နဲ့ အလေးထားတဲ့ကုသမှုတွေ လိုအပ်ပါတယ်။ နာမကျန်းမှုရဲ့ ပြင်းထန်တဲ့အဆင့်မှ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာပြီးနောက်မှာ ကိုဗစ် XEC မျိုးကွဲ ကူးစက်ခံထားရတဲ့လူနာတွေဟာ ရေရှည်အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရနိုင်ပါတယ်။ ၎င်းတို့မှာ နာတာရှည် ချောင်းဆိုးခြင်း၊ အဆုတ်လုပ်ဆောင်ချက်လျော့ကျခြင်းနဲ့ အသက်ရှူကျပ်ခြင်းတို့ ပါဝင်ပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်လာရင် ဆေးဝါးကုသမှုဆက်လက်ခံယူဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။

ကိုဗစ် XEC မျိုးကွဲကူးစက်ခံထားရရင် အသက်အန္တရာယ်မထိခိုက်ပေမယ့် ခံစားရတဲ့ ဝေဒနာတွေဟာ မနည်းပါဘူး။ အလုပ်ပျက် အကိုင်ပျက်နဲ့ ဆေးဝါးကုသနေရတဲ့ ရောဂါဝေဒနာ ရှင်တစ်ယောက်ဖြစ်မှာ သေချာပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ကိုဗစ်-၁၉ XEC မျိုးကွဲကူးစက်မခံရအောင် ကာကွယ်ကြဖို့လိုပါတယ်။ ကလေးသူငယ်တွေ၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်တွေနဲ့ ရောဂါအခံရှိတဲ့ သက်ကြီးပိုင်းတွေအနေနဲ့ ရောဂါကူးစက်ခံရရင် အသက်အန္တရာယ်ဖြစ်နိုင်တဲ့အထိ အခြေအနေဆိုးနိုင်တဲ့အတွက်ကြောင့် နှာစေး၊ ချောင်းဆိုး၊ ကိုယ်အပူချိန်မြင့်မားလာရင် နီးစပ်ရာကျန်းမာရေး ဆေးခန်း၊ ဆေးရုံကို သတင်းပို့ဖို့နဲ့ ဆေးကုသမှုခံယူ ကြဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ ပြည်သူတွေအနေနဲ့ မျိုးရိုး ဗီဇပြောင်း ကိုဗစ်-၁၉ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကို ကာကွယ်နိုင်ဖို့ ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပေးတဲ့အခါမှာလည်း မပျက်မကွက်ထိုးနှံကြဖို့ တိုက်တွန်းအပ်ပါတယ်။ ။

MOI

အီရန်၏ အမြင့်ဆုံးခေါင်းဆောင် ခါမေနီအား အစ္စရေးထောက်လှမ်းရေး၏ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှု အန္တရာယ်မှ ကာကွယ်ရန် အထူးလျှို့ဝှက်အကာအကွယ်အဖွဲ့မှ စောင့်ရှောက်ထားသည်။

အစ္စရေးကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အစ္စရေးကတ်စ်က လွန်ခဲ့သည့်သီတင်းပတ်က အီရန်၏ အမြင့်ဆုံး ခေါင်းဆောင် အလီခါမေနီအား ပစ်မှတ်ထားရန် ကြိုးစားခဲ့ကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သော်လည်း ၁၂ ရက်ကြာ ပဋိပက္ခကာလအတွင်း အီရန်ခေါင်းဆောင်သည် လုံခြုံစွာကာကွယ်ထားသော မြေအောက် ပုန်းခိုရာနေရာ အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်နေချိန်တွင် ၎င်း၏တည်နေရာအတိအကျကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။

“ခါမေနီသည် မြေအောက်နက်ရှိုင်းစွာ ပုန်းအောင်းနေပြီး ၎င်း၏စစ်ဌာနချုပ်များနှင့် ဆက်သွယ်မှု ဖြတ်တောက်ထားခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် မိမိတို့၏ အစီအစဉ်ကို အောင်မြင်စွာ အကောင်အထည် ဖော်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပါ” ဟု ကတ်စ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဇွန်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် “Operation Lion Rising” စတင်ချိန်တွင် အစ္စရေးသည် နှစ်ပေါင်းများစွာ သူလျှိုကွန်ရက်တည်ဆောက်ကာ အီရန်ခေါင်းဆောင်များ၏ တည်နေရာများကို စုဆောင်းပြီးနောက် အကြီးတန်းစစ်ဗိုလ်ချုပ်များနှင့် အဏုမြူသိပ္ပံပညာရှင်များစွာကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။

ပဋိပက္ခကာလအတွင်း အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုနှင့် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် တို့က ခါမေနီကို အသက်အန္တရာယ်ရှိနိုင်ကြောင်း အရိပ်အမြွက်ပြောဆိုခဲ့သည်။

ဗြိတိန် သတင်းစာ The Telegraph ၏ သတင်းများအရ စစ်စတင်ပြီးနောက် ခါမေနီအား ယခင်က မသိရှိခဲ့သည့် အထူးလျှို့ဝှက် ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တစ်ခုမှ စောင့်ရှောက်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ အဖွဲ့ဝင် များကို အလွန်တင်းကျပ်စွာ စိစစ်ရွေးချယ်ထားပြီး ၎င်းတို့သည် အစိုးရအား အပြည့်အဝ သစ္စာခံရန် ကျိန်ဆိုထားသူများ ဖြစ်သည်။

အီရန်၏ လုံခြုံရေးယန္တရားနှင့် စစ်တပ်အတွင်း အစ္စရေးထောက်လှမ်းရေး နက်ရှိုင်းစွာ ထိုးဖောက် ဝင်ရောက်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ထားသောကြောင့် အဆိုပါအဖွဲ့၏ အချက်အလက်ကို အီရန် နိုင်ငံ၏ အစ္စလာမ်မစ်တော်လှန်ရေးတပ် (IRGC) ၏ အကြီးတန်းအရာရှိများပင် မသိရှိစေရန် အထူး လျှို့ဝှက်ထားခဲ့သည်။

ဤသည်ပင် အစ္စရေးထောက်လှမ်းရေးသည် အီရန်၏ အခြားစစ်ဗိုလ်ချုပ်အားလုံးနီးပါး၏ တည်နေရာကို ရှာဖွေတိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်းရှိသော်လည်း ခါမေနီ၏ နေရာကို ဖော်ထုတ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ခြင်း၏ အကြောင်းရင်း ဖြစ်နိုင်သည်။

အစ္စရေး Mossad ထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့သည် တီဟီရန်မြို့လယ်တွင် IRGC ၏ Khatam al-Anbiya ဗဟိုဌာနချုပ်၏ ခေါင်းဆောင်သစ် အလီရှာ့ဒ်မာနီအား ခန့်အပ်ပြီး ၄ ရက်အကြာတွင် လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုဖြင့် သတ်ဖြတ်နိုင်ခဲ့သည်။ (ယခင်ခေါင်းဆောင်လည်း အစ္စရေး၏ လုပ်ကြံမှုခံခဲ့ရသည်)

အစ္စရေး၏ ထောက်လှမ်းရေးစွမ်းရည်ကို Hezbollah အဖွဲ့ဝင်များ၏ ပေ့ဂျာများတွင် ဗုံးတပ်ဆင် ထားနိုင်မှု၊ အီရန်၏ အကြီးတန်းအရာရှိများအား လုပ်ကြံနိုင်မှုများက သက်သေပြနေပြီး အီရန် ခေါင်းဆောင်များနှင့် ခါမေနီတို့၏ စိုးရိမ်မှုများမှာလည်း မြင့်မားသည့် အခြေအနေတွင် ရှိနေသည်။

အရင်းနှီးဆုံးအကြံပေးများနှင့်ပင် အဆက်အသွယ်ကို ပြတ်တောက်စေပြီး အီလက်ထရွန်းနစ် ဆက်သွယ်ရေးစနစ်အားလုံးကို ဖြတ်တောက်ထားကြောင်း သတင်းရင်းမြစ် ၃ ခုက ဆိုသည်။ ၎င်းမှာ ပြင်ပအင်အားစုများ ၎င်း၏တည်နေရာကို ခြေရာခံနိုင်ခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် ဖြစ်သည်။

ခါမေနီသည် ၎င်း၏အရာရှိအများအပြား ပဋိပက္ခတွင် အသက်ဆုံးရှုံးနိုင်သည်ကို မျှော်မှန်းကာ ၎င်းတို့အား အစားထိုးနိုင်မည့် လျှို့ဝှက်အရန်လူစာရင်း (၃) ဦးကို ကြိုတင်ရွေးချယ်ထားခဲ့သည်။ ဇွန် ၂၄ တွင် အမေရိကန်၏ကြားဝင်ဖြန်ဖြေပေးမှုဖြင့် ပဋိပက္ခကုန်ဆုံးပြီးနောက်၊ ဇွန် ၁၉ ကတည်း က လူမြင်ကွင်းမှ ပျောက်ကွယ်နေခဲ့သော ခါမေနီသည် နိုင်ငံပိုင်ရုပ်မြင်သံကြားမှ မီဒီယာ သတင်း စကားဖြင့် ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ ကာတာရှိ အမေရိကန်လေတပ်စခန်းကို ဒုံးပစ်တိုက်ခိုက်မှုဖြင့် “အမေရိကန်အား ပြင်းထန်စွာ ဒဏ်ခတ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း” ကြေညာကာ ဆက်လက်စော်ကားပါက အပြန်အလှန်အရေးယူမည်ဟု သတိပေးခဲ့သည်။

ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ကတ်စ်က လက်ရှိတွင် အီရန်ခေါင်းဆောင်အား သတ်ဖြတ်ရန် ရှာဖွေမှုမပြု ကြောင်း ပြောသော်လည်း၊ ယခုနှစ်အစောပိုင်းက အစ္စရေးက Hezbollah ခေါင်းဆောင် နာဆရာ လာလာကို လုပ်ကြံခဲ့သည့်အတိုင်း “ခေါင်းဆောင်ကြီးအနေဖြင့် မြေအောင်းကျင်းအတွင်း ဆက်နေ သင့်ကြောင်း” သရော်စကားဆိုခဲ့သည်။

လေ့လာသူများက ခါမေနီသည် လာမည့်ကာလတွင် ပိုမိုသတိထားနေမည်ဖြစ်ပြီး အီရန်လုံခြုံရေးအဖွဲ့ များကလည်း ၎င်း၏ကာကွယ်ရေးအား အဆင့်မြှင့်တင်မည်ဟု ခန့်မှန်းကြသည်။

ခါမေနီသည် တီဟီရန်မြို့လယ်ရှိ “ဘိတ်ရာဘာရီ” (ခေါင်းဆောင်အိမ်တော်) ဟုခေါ်သော အထူးကာကွယ် ထားသည့်နေရာတွင် နေထိုင်လေ့ရှိသည်။ အသက်အန္တရာယ်စိုးရိမ်ရသဖြင့် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ဟောပြောပွဲကဲ့သို့သော အထူးအခါသမယများမှအပ အပြင်မထွက်ချေ။ အကြီးတန်းအရာရှိများနှင့် စစ်ဗိုလ်ချုပ်များသည် ၎င်းနှင့်ပုံမှန်တွေ့ဆုံရန် အဆိုပါနေရာသို့လာရောက်လေ့ရှိပြီး ၎င်း၏ အများပြည်သူ ဆိုင်ရာမိန့်ခွန်းများကိုလည်း ထိုအဝန်းအဝိုင်း၌ပင် ပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။ လေ့လာသူ အချို့၏ အဆိုအရ ခါမေနီသည် ကားဖြင့်ခရီးသွားခြင်းကိုပင် ရှောင်ကြဉ်ကာ ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်ခံရနိုင်သည့် အန္တရာယ်ကို ရှောင်ရှားနေသည်။ အစ္စရေး၏ ယခင်အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေး ဗိုလ်ချုပ် အာမီဒရောက “ခါမေနီသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် သတိအကြီးဆုံး ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သည်” ဟု မှတ်ချက်ပြုခဲ့သည်။

“ခါမေနီသည် ၎င်းအား နောက်ထပ်ပစ်မှတ်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားကြောင်း ကောင်းစွာသိသည်” ဟု အာမီဒရောက ဆိုသည်။ “ထို့ကြောင့် အဆိုပါကာလအတွင်း ၎င်း၏တည်နေရာကို အဆက်မပြတ် ပြောင်းလဲကာ အမြင့်ဆုံးလုံခြုံမှုရှိစေရန် စီစဉ်နေမည်မှာ သေချာပါသည်” ဟု ထပ်လောင်းပြောဆိုခဲ့သည်။

ကိုးကား- VN Express

ဆောင်းပါးရှင် Vu Hoang ရေးသားသည့် How Iran protects its supreme leader from Israel's assassination plan အား ဦးဝင်းဇော်ထွန်း၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး၊ နစက-၂ က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုထားပါသည်။

https://vnexpress.net/cach-iran-bao-ve-lanh-tu-toi-cao-truoc-ke-hoach-am-sat-cua-israel-4908192.html